“De Veilige School” 2013-2014
Voorwoord / Inleiding De werkgroep “De Veilige School” is er voor de sociaal- emotionele veiligheid van onze kinderen en personeelsleden. Een veilig klimaat op scholen moet vanzelfsprekend zijn. Dit is niet automatisch het geval. Dit jaarplan geeft aan hoe Basisschool Kadoes wil bewerkstelligen dat de veiligheid zowel in sociaal als fysiek opzicht zo optimaal mogelijk wordt bereikt. Naast dit jaarplan hebben we het beleidsstuk “De Veilige School”, hierin staat het beleid beschreven. Dit stuk is te downloaden via de website (ouders – download ouders-school).
Basisschool Kadoes: “De Veilige School 2013-2014”
1
Inhoudsopgave Voorwoord / Inleiding
1
Inhoudsopgave
2
Hoofdstuk 1 1.1 1.2 1.3
Beleid De missie en visie uit het schoolplan 2011-2015 Beleidsvoornemens uit het jaarplan 2013-2014 Wetsvoorstel Ministerie van Onderwijs voorjaar 2013
3 3 3 3
Hoofdstuk 2 2.1 2.2 2.3 2.4
Plan van aanpak schoolcontactpersonen Start nieuwe schooljaar Actualiseren van de schoolregels Elke maand staat een regel/ onderwerp centraal Themaweek “De Veilige School”
5 5 5 6 6
Hoofdstuk 3 3.2 3.2
Digitaal pesten Gedragscode leerkracht digitaal pesten Tips voor ouders
7 7 8
Hoofdstuk 4 4.1
Het Pestprotocl Het Pestprotocol
9 9
Basisschool Kadoes: “De Veilige School 2013-2014”
2
Hoofdstuk 1 Beleid 1.1 De missie en visie uit het schoolplan 2011-2015 Missie (Waar staan we voor): “Basis voor de Toekomst” Wij willen bereiken dat ieder kind via een ononderbroken leer- en ontwikkelingsproces, die kennis, vaardigheden en competenties kan verwerven die het nodig heeft om een zelfstandig, sociaal en kritisch denkend mens te worden in een multiculturele samenleving. Visie (Waar gaan we voor): Dit gaat het beste in een omgeving waar de leerlingen zich thuis voelen. We zetten ons in op het versterken en verbeteren van het klassen- en schoolklimaat. Het leerstofaanbod stelt onze leerlingen in staat zich optimaal te ontwikkelen en voor te bereiden op het vervolgonderwijs. Daarbij voorziet de school in een breed aanbod, gericht op verwerving van kennis, inzicht, vaardigheden en houdingen. Het leerstofaanbod is afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. De in gebruik zijnde en nog aan te schaffen onderwijsleerpakketten waarborgen het bovengenoemde leerproces en de wettelijke plicht om aan de kerndoelen te voldoen. Daarmee voldoen de methoden ook aan de sociale integratie en de bevordering van het actief burgerschap.
1.2 Beleidsvoornemens uit het jaarplan 2013-2014 De afspraken van “De Veilige School” waarborgen en bijstellen. Na aanleiding van de “SCOL” een plan van aanpak opstellen.
1.3 Wetsvoorstel Ministerie van Onderwijs voorjaar 2013 Pesten verplicht aanpakken. Het is een kerntaak van scholen om te zorgen voor een veilige school, waarbij de nadruk op preventie ligt. Staatssecretaris Dekker gaat een wetsvoorstel indienen bij de Tweede Kamer waarmee de verantwoordelijkheid van de school voor het voorkomen van pesten in de wet wordt verankerd. Scholen worden verplicht om pesten aan te pakken en daarbij te kiezen voor een bewezen effectieve methode. Leraren belangrijk bij aanpak pesten. De staatssecretaris en de Kinderombudsman vinden dat leraren een cruciale rol spelen in de aanpak van pesten. Leraren geven aan niet altijd goed zicht te hebben op wat er speelt tussen de leerlingen in hun klas en hoe te interveniëren bij ongewenst gedrag. Om leraren te helpen pesten beter aan te pakken, gaan lerarenopleidingen meer aandacht besteden aan pesten en wordt voor de huidige leraren een training ontwikkeld om hen bij te scholen. Cyberpesten. Voor de aanpak van cyberpesten door leraren is speciale aandacht. Scholen zijn zich minder bewust van de manier waarop kinderen elkaar via social media pesten. Niet alle scholen voelen zich hier ook verantwoordelijk voor. Dekker en Dullaert zullen scholen hierop aanspreken en ze praktische handvatten bieden om cyberpesten tegen te gaan.
Basisschool Kadoes: “De Veilige School 2013-2014”
3
Verbetering klachtenregeling. Klachten over pesten op school moeten in het onderwijs zelf worden opgelost, in eerste instantie door de leraar en in tweede instantie door de schoolleider. De Kinderombudsman staat klaar voor ouders of leerlingen, die zich niet gehoord voelen met de klachtenregeling. Ouders, leerlingen en school trekken één lijn. Een essentiële basis om pesten aan te kunnen pakken is volgens Dekker en Dullaert dat school, ouders en leerlingen een lijn trekken: intimiderend of uitsluitend gedrag wordt niet getolereerd, en als deze norm overtreden wordt, heeft dat consequenties. Scholen en ouders kunnen aan het begin van de schoolcarrière van een leerling afspraken maken met elkaar over gewenst en ongewenst gedrag. De komende periode gaan Dekker en Dullaert in gesprek met ouders en leerlingen.
Basisschool Kadoes: “De Veilige School 2013-2014”
4
Hoofdstuk 2 Plan van aanpak schoolcontactpersonen De schoolcontactpersonen hebben de groepen 4 t/m 8 bezocht om zichzelf voor te stellen aan de kinderen als schoolcontactpersonen. Schoolcontactpersonen zijn er voor onveilige situaties als het gaat om pesten, seksuele intimidatie, geweld en discriminatie. In de groepen hebben we het pestprobleem aangehaald, dit staat het meest bij de kinderen, omdat dit op grote schaal voorkomt. Bijdragen schoolcontactpersonen: • Tussenpersoon: functioneert als eerste aanspreekpunt bij meldingen. • Incidentenregistratie. • Aandacht hebben voor preventief pestbeleid. • Kenbaar maken van de klachtenprocedure. • Bespreekbaar maken van de gedragscode. • Actualiseren van gedragsregels.
2.1 Start nieuwe schooljaar In de eerste week de algemene regels en schoolregels bespreken in je groep. De leerkrachten stellen in de eerste week ook de klassenregels op samen met de kinderen. In oktober evalueren hoe het gaat. Maandelijks wordt er aandacht besteed aan 1 van de onderdelen van de schoolregels. September Oktober November December Januari Februari Maart April Mei Juni
Algemene regels en basisregels Klassenregels Pleinregels Gangregels Digitaal pesten (vanaf gr.4) Groep 0 t/m 3 Boek “Giechelgeheimpjes” Algemene regels en basisregels Klassenregels Pleinregels Gangregels Digitaal pesten (vanaf gr.4) Groep 0 t/m 3 Boek “Giechelgeheimpjes”
Het knieboek Giechelgeheimpjes besteed aandacht aan pesten en seksueel misbruik. Het maakt leuke en niet leuke geheimpjes bespreekbaar.
2.2 Actualiseren van de schoolregels De commissie maakt een overzicht van de schoolregels, met o.a. de gang en pleinregels. In het team moeten we samen komen tot een visie wat betreft gedrag in en om de school. Samen moeten we sancties bedenken bij overschrijdend gedrag, die door een ieder gehanteerd worden.
Basisschool Kadoes: “De Veilige School 2013-2014”
5
2.3 Elke maand staat een regel/ onderwerp centraal Om de leefregels in school blijvend actueel te houden stellen wij voor om deze maandelijks terug te laten komen in ons onderwijs. Sta elke maand geregeld stil bij desbetreffende regels. Door herhaling zullen ze beter nageleefd worden. 1. De basisregels (sept – febr) 2. Klassenregels (okt – mrt) 3. Pleinregels (nov – apr) 4. Gangregels (dec – mei) 5. Digitaal pesten (jan – jun)
2.4 Themaweek “De Veilige School” In de week van 20 januari zal er een themaweek zijn rondom de "Veilige School". We gaan onder andere met 'Mediawijsheid' en 'samen spelen' aan de slag. Tevens zal er een ouderavond zijn (in samenwerking met Loes) op woensdag 22 januari. Deze avond begint om 19.30 uur.
Basisschool Kadoes: “De Veilige School 2013-2014”
6
Hoofdstuk 3 Digitaal pesten Pesten is van alle tijden. Maar anders dan 50 jaar gelden stopt pesten niet bij de voordeur. Het gepest kan 24 uur per dag doorgaan. Thuis na school- of werktijd, op internet. Het gaat niet alleen om schelden op MSN, Twitter of Hyves, maar ook om het publiceren van iemand gegevens op een Hyvesprofiel, vervormen van foto’s, plaatsen van kwetsbare filmpjes op Youtube, het bijhouden van een blog op een ikhaat-site, oprichten van een MSN-groep als ‘X is een trut’, bestellen van (erotische) artikelen uit iemands naam en laten bezorgen bij het slachtoffer of chanteren per e-mail of sms met foto’s of informatie. Het pesten verloopt soms heel hard: op internet worden grovere scheldwoorden gebruikt dan op het schoolplein. Kinderen realiseren zich vaak niet dat een zinnetje als ‘Ik maak je dood’ veel heftiger overkomt op het beeldscherm dan in real life. Pesten wordt vooral gedaan door jongeren (meestal meisjes) tussen de 8 en 16 jaar. Veel kinderen hebben ervaring met digitaal pesten of gepest worden. 19% van de jongeren wordt weleens gepest via sociale media, 9% is wel eens online bedreigd, 4% geeft aan te maken hebben gehad met de verspreiding van nare foto’s of filmpjes. Van 21% van de jongeren is weleens een account gehackt. (Bron: onderzoek Digibewust).
3.1 Gedragscode leerkracht digitaal pesten
De basisregels gelden ook op het internet. Let op signalen als plotselinge gedragsveranderingen: somberheid, concentratieproblemen, afnemende schoolresultaten, stil, afhaken bij activiteiten, veel ziek zijn, etc. Maak online pesten bespreekbaar: leer leerlingen over goed gedrag op internet en omgangsvormen via sociale media. Maak duidelijk dat je (online) pesten niet tolereert en leg de aandacht op hoe met elkaar plezier kan worden gemaakt. Denk niet: ‘Ik zie het niet, dus het gebeurt niet.’ Zeg dat ook niet tegen een ouder die met een klacht over pesten komt. Onderzoek altijd wat er aan de hand is en stel de vraag: hoe kunnen we hem of haar helpen. Betrek het gepeste kind bij het nadenken over een oplossing: hoe gaan we dit doen? Leer de digitale wereld van uw leerlingen kennen en praat over internet. Hiervoor hoef je echt niet alles te weten over internet. De simpele vraag ‘wat maak je mee op internet?’ zorgt veelal al voor een gesprek. Bekijk de vele filmpjes waarin tieners vertellen wat ze meemaken op www.newkidsontheweb.nl. Deskundigen geven daar ook advies in over internetopvoeding. Vertel uw leerlingen over www.meldknop.nl. Op deze site kunnen zij veel informatie vinden over online pesten en wat zij ertegen kunnen doen. Op deze site is bijvoorbeeld ook te vinden wanneer je naar de politie stapt voor aangifte wanneer pesten uit de hand loopt. Zoek hulp. Via www.meldknop.nl kunnen kinderen in contact komen (ook anoniem) met organisaties die hen kunnen helpen. Download en installeer de speciale browserbutton van Meldknop.nl op de computers van uw school. Zo is hulp bij nare ervaringen op internet altijd toegankelijk. Kijk eens op www.mediaopvoeding.nl. Hier staan veel casussen en zijn heel verhelderend en geven veel antwoorden op vragen. Maak social media bespreekbaar tijdens een ouderavond.
Basisschool Kadoes: “De Veilige School 2013-2014”
7
3.2 Tips voor ouders
Denk niet: ‘Ik zie het niet, dus het gebeurt niet.’ Maak online pesten bespreekbaar: leer uw kind over goed gedrag op internet en omgangsvormen via sociale media. Leer de digitale wereld van uw kind kennen en praat over internet. Hiervoor hoef je als ouder echt niet alles te weten over internet. De simpele vraag ‘wat maak je mee op internet?’ zorgt veelal al voor een gesprek. Bekijk de vele filmpjes waarin tieners vertellen wat ze meemaken op www.newkidsontheweb.nl. Deskundigen geven daar ook advies in over internetopvoeding. Vertel uw kind dat het altijd met problemen of nare ervaringen op internet bij u terecht kan. Denkt u dat uw kind online gepest wordt? Neem dan ook contact op met school. Vertel uw kind over www.meldknop.nl. Op deze site kan hij/zij veel informatie vinden over online pesten en wat er tegen te doen is. Op deze site is bijvoorbeeld ook te vinden wanneer je naar de politie stapt voor aangifte wanneer pesten uit de hand loopt. Zoek hulp. Via www.meldknop.nl kunnen kinderen in contact komen (ook anoniem) met organisaties die hen kunnen helpen. Download en installeer de speciale browserbutton van Meldknop.nl op uw computer. Zo is hulp bij nare ervaringen op internet altijd toegankelijk. Kijk eens op www.mediaopvoeding.nl. Hier staan veel casussen en zijn heel verhelderend en geven veel antwoorden op vragen.
Basisschool Kadoes: “De Veilige School 2013-2014”
8
Hoofdstuk 4 Het Pestprotocol Alle basisschoolleerlingen worden wel eens geplaagd. Als het een enkele keer gebeurt dan is dat niet schadelijk voor een kind, maar als het vaker en regelmatig voorkomt dan kunnen we spreken over pesten. Kinderen kunnen zelf meestal het verschil tussen plagen en pesten omschrijven. Ze vinden het vervelend dat het herhaaldelijk plagen van iemand kan overgaan in pesten. De meeste kinderen vinden het niet leuk om te merken om of te zien dat andere kinderen gepest worden. Soms proberen ze te helpen, maar meestal zwijgen ze. De meeste kinderen die gepest worden vertellen dat thuis niet. Het pesten is bedreigend, het gebeurt niet zomaar een keer, maar iedere dag, soms een langere tijd achter elkaar. Bij pesten wordt een slachtoffer uitgezocht om de baas over te spelen. Het is een echt machtsspel. Het slachtoffer wordt geslagen, uitgescholden, vernederd, gekleineerd, enz. Vaak is er een groepje kinderen dat meeloopt met de pester, waardoor het slachtoffer zich bijna nergens meer veilig voelt. Naast deze openlijke vormen van pesten komen ook vormen van pesten voor die minder zichtbaar zijn, kinderen die worden buitengesloten, genegeerd, niet uitgenodigd bij feestjes enz., dit kan bij een kind erg veel verdriet oproepen.
4.1
Het pestprotocol
Basisschool Kadoes heeft een pestprotocol. In dit protocol omschrijven we hoe pesten werkt en hoe kinderen kunnen pesten, vervolgens beschrijven we wat basisschool Kadoes preventief doet om pesten te voorkomen en hoe we stimuleren dat kinderen sociaal met elkaar omgaan. Tenslotte beschrijven we hoe we omgaan met pestgedrag op onze school, dit middels de vijfsporen aanpak. Voor meer informatie verwijzen we naar het “Pestprotocol”, dat bij de directie op te vragen is en via de website te downloaden is.
Basisschool Kadoes: “De Veilige School 2013-2014”
9