De uitwerking van een stikstofbemesting in den vorm van
Zwavelzuren Ammoniak en Nitrophoska IG op weiland bij den Heer C. Maas te Breukelen door
Ir. C. A. G. Spaan
UITGAVE VAN HET LAND- EN TUINBOUWBUREAU DER I.G. FARBENINDUSTRIE AKTIENGESELLSCHAFT, AMSTERDAM (OVERDRUK UIT HET UTRECHTSCH LANDBOUWBLAD].
De uitwerking van een stikstof bemesting in den vorm van
Zwavelzuren Ammoniak en Nitrophoska IG op weiland bij den Heer C. Maas te Breukelen door
Ir. C. A. G. Spaan
De uitwerking van een slikstofbemesling in den vorm van Zwavelzuren Ammoniak en Nitrophoska IG op weiland bij den Heer C. Maas, te Breukelen door Ir. C. A. G. Spaan Onder een soortgelijk opschrift beschreef ik in het Utrechtsch Landbouwblad van 13 en 20 April en 11 Mei 1928 deze, thans drie jaar achtereen op hetzelfde land doorgezette weideproef, genomen door den Heer C. Maas, op Oudaen te Breukelen en wel allereerst de uitkomsten van een bemesting met 100 K g. Ureum BASF per H.A. op de naweide in 1926 en in de tweede plaats de uitkomsten in 1927 met 250 Kg. Zwavelzuren Ammoniak - - 90 Kg. Ureum BASP^ per H.A. in Maart, Juni en Juli gegeven. *) 1926. Naweide. Om de cijfers nog even in herinnering te brengen, diene het volgende: alles is omgerekend per H.A., terwijl de geheele weideproef, van 6 perceelen, die ongeveer 6Vi H.A. groot was in tweeën werd verdeeld en er vanaf 13 Juli 1926 tot 21 October 1926 op deze naweide met 20 tot 25 melkkoeien afwisselend werd geweid. Twee keer werd in een andere weide omgeschaard. a) Opbrengst der perceelen met 100 Kg. Ureum BASF per H.A, 2637"^ Liter melk in 219 weidedagen. b) Opbrengst der perceelen zonder Ureum per H A. 1834'/o Liter melk in 162 weidedagen. *) Het geheele verslag is op aanvrage nog gratis verkrijgbaar als overdruk uit het Utrechtsch Landbouwblad bij het Land- en Tuinbouwbureau der LG. Farbenindustrie Aktiengesellschaft, Rokin 109—111, Amsterdam C.
4
Met iedere Kilo zuivere Stikstof, die als Ureum BASF is gegeven, is hier dus op de naweide 17,4 Liter Melk per H.A. meer gemaakt. 1927. Geheele weideperiode. Vanaf 19 April tot 1 November 1927 liepen de koeien buiten en werden de volgende uitkomsten op de perceelen met en zonder stikstofmest behaald: a) Opbrenst der perceelen met 250 Kg. Zwavelzuren Ammoniak en 90 K.g. Ureum BASF: per H.A. 7910 Liter melk in 581 weidedagen. b) Opbrengst der perceelen zonder deze meststoffen: per H.A 4338 Liter melk in 320 weidedagen. Benevens deze weidedagen met melkvee werden nog per H.A. gemaakt 112 dagen met droog-en jongvee op a en 126 dagen op b. In deze weideperiode van 1927 werden de melkkoeien (22 in aantal) 15 keer omgeweid op de 3 extra bemeste perceelen en konden slechts 10 keer omgeweid worden op de 3 niet extra bemeste perceelen, welke samen nog een Vs H.A. grooter waren dan de eerste drie. Buitendien werd 5 keer omgeweid naar perceelen buiten de bemestingsproef. De bemeste perceelen gaven veel vroeger gras, waardoor in 1927 aanmerkelijk op de dure voorjaarsstalvoedering werd bespaard. Reeds op 19 April 1927 kondon de koeien op de stikstofweide, terwijl eerst 8 Mei ruim voldoende gras op de niet-stikstofweide was. De Heer Maas schatte toen de besparing, alleen doordat op een klein gedeelte van zijn bedrijf deze stikstofbemestingsproef zijn gunstigen invloed deed gevoelen, op f 300.—. Met iedere Kilo gebruikte stikstof, steeg hier dus gedurende den weidetijd de opbrengst per H.A. met 38,4 Liter melk. 1928. Bemestingsproef gedurende de geheele weideperiode. Indeeling en Bemesting. Zooals uit de korte beschrijving van 1926 en 1927 blijkt, was de proef, bestaande uit 6, door slooten gescheiden, kampen, zóó ingedeeld, dat 3 ervan extra bemest werden, 3 niet extra bemest. In verband met
5 den minder goeden toestand, waarin alle weiden verkeerden had de Heer Maas in beide jaren overal flink semest met slakkenmeel en kalizout. Ook in 1928 werd hiermede nog rekenmg gehouden en kreeg het grasland per H.A. 800 Kg. Thomasslakkenmeel en 300 Kg. Kalizout 40 pCt dat is dus 136 Kg. fosforzuur en 120 Kg. kaU per H.A. De bedoeUng was in 1928 de vergelijking door te zetten, maar dan tevens na te gaan, hoe de nieuwe mests of Nitrophoska IG zou voldoen, in vergehjking met de gewone volledige bemesting met Zwavelzuren Ammoniak, slakkenmeel en kalizout. DThier gebruikte Nitrophoska IG bevat nameli|k 16 5 pCt. Stikstof, 16,5 pCt. Fosforzuur en 20 pCtKah, men geeft hiermede dus in één keer een volledige bemesting, wat men anders met drie meststoffen in drie keer uitzaaien bereikt. . Voor deze vergelijking was dus splitsing in drie groepen noodzakelijk, zoodat de zes perceelen dus als ïolgt werden ingedeeld en de akkers, die de 2 voorgaande jaren gedurende het beweiden geen stikstofmest kregen, ook in 1928 per H.A. een hoeveelheid Zwavelzuren Ammoniak van 150 Kg. ontvmgen. A. 2 akkers, samen groot 1.87 H.A. kregen dus per RA^ 800 Kg. Thomasslakkenmeel van 17.4 pU. — ^^^ Kg. Kalizout 40 pCt. 7A/r.^^+'9S en 250 Kg. Zwavelzuren Ammoniak op 7 Maart Zö 1 CA ir^ OD 26 Juni .^o Pn OoIS' " :; op 11 Sept.'28 Dus per RA.: = ruim 100 Kg. stikstof, 139 Kg. fosforzuur en 120 Kg. kali. B.
2 akkers, samen groot 2.42 H.A. kregen alleen Nitrophoska. Om eenzelfde hoeveelheid stikstof, fosforzuur en kali toe te dienen als op A gegeven was, moest nog per H.A. aangevuld worden rnet 225 Ke Thomasslakkenmeel van 17.4 pU. (omaat elders reeds 800 Kg. per H.A., in plaats van 575 Kg. per H.A. was gegeven), en 300 Kg. Nitrophoska IG op 7 Maart 28. <.n 180 Ka op 26 Juni 28. en 20 Kg l op 23 Augustus '28. Dus per HA. = bijna 100 Kg. stikstof, 139 Kg. fosforzuur en 120 Kg. kali.
6
C.
2 akkers, samen groot 2.50 H.A., kregen dus per H.A. 800 Kg. Thomasslakkenmeel van 17.4 pCt. + 300 Kg. Kalizout 40 pCt. en 150 Kg. Zwavelzuren Ammoniak op 7 Maart 1928. Dus per H.A. = ruim 30 Kg. stikstof, 139 Kg. fosforzuur en 120 Kg. kali.
Beweiding en uitkomsten. Er werd met 28 stuks melkvee geweid, die 27 April 1928 naar buiten kwamen en allereerst in A kwamen tot 1 Mei, daarna in C tot 6 Mei (omdat dit perceel iets meer beschut lag), daarna m B tot 14 Mei, daarna weer in A tot 18 Mei, vervolgens in C tot 22 Mei, dan in B tot 24 Mei, dan in A, enz. Een overzicht van deze manier van beweiding en de hoeveelheden melk, die telkens op A, B en C gemaakt werden, vindt men hierachter. Om de vergelijking gemakkelijk te maken, zijn ook hier weer de hoeveelheden melk per HA. omgerekend, omdat A, B en C niet precies even groot waren en zoo is ook het aantal weidedagen voor ieder op 1 H.A. omgerekend. Daardoor zijn de getallen dus gedeeld en krijgt men cijfers, die onderdeelen van een Liter en van een weidedag aangeven. De vergelijkingen zijn daardoor echter gemakkelijker en juister.
|jJ.fU^ Ll^l J t W I . ^ ' ' ' ' ' ^ ^ ' ' ' ' ^ ' ' ^ ^
<
.'s: cö
« a
t4—
O
E
O
U3
ee
H
TS
UJ
CO
o. ca
< . >
C/3
NJ
UJ
s
s
UJ
ca
3
u
rt t^
u ^ o
< r UI
< X
o 03 1C>
O.
o n
o, tn ~t—1
•o
8 Wanneer wij vergelijken A met C en B met C kunnen wij gemakkelijk door aftrekking nagaan hoeveel A en B ieder per H.A. meer hebben opgebracht dan C Endaar C ook nog 150 Kg. Zwavelzuren Ammoniak als normale bemesting heeft ontvangen, kan men zeggen, dat de meeropbrengst verkregen is door de werking van 500 Kg. — 150 Kg. - 350 Kg. Zwavelzuren Ammoniak. Terwijl dit door de Nilrophoska IG op B eveneens behaald is door ruim 70 Kg. stikstof per H.A. Stellen wij deze cijfers dan onder elkaar evenals wij dat hierboven hebben gedaan voor de jaren 1926 en 1927, zoo zien wij het volgende: A.
Opbrengst der perceelen met 500 Kg. Zwavelzuren Ammoniak per H.A. ( = ruim 100 Kg. stikstof) 7585 Liter melk in 554 weidedagen -f- 128 droogveeweidedagen.
B.
Opbrengst der perceelen met 600 Kg. Nitrophoska IG per H.A. (-= bijna 100 Kg. stikstof). 7732 Liter melk in 637 weidedagen -{- 67 droogveeweidedagen.
C.
Opbrengst der perceelen met 150 Kg. Zwavelzuren Ammoniak per H.A. (--= ruim 30 Kg. stikstof). 3626 Liter melk in 257 weidedagen -f 42 droogveeweidedagen.
Dus door 70 Kg. stikstof per H.A. werd meer verkregen op: A. door den Zwavelzuren Ammoniak per H.A. 3958 Liter melk in 297 weidedagen en 86 droogveeweidedagen. B. door de Nitrophoska IG per H A. 4106 Liter melk in 380 weidedagen en 25 droo^yveeweidedagen. ^ Met iedere K.G. stikstof extra is hier dus in 1928 verkregen per H.A. aan meer melk: A. door den Zwavelzuren Ammoniak 3958 Liter:70 — 55 Liter melk. B. door de Nitrophoska IG 4106 Liter: 70 - 58 Liter melk.
ö Op A zijn echter 61 droogveedagen meer gemaakt De groote voordeelen, die ook in 1928 behaald zijn springen zeer duidelijk in het oog. Rekent men alleeri slechts de hoeveelheid melk tegen 7 et. per Liter, die op A en B door een verhoogde bemesting met Zwavelzuren Ammoniak en Nitrophoska IG meer zijn behaald zoo beloopt dit per H.A. op A 3958 x 7 et. f 277 06 en op B 4106 x 7 et. =- f287.42. De meerdere bemesting op A en B kan men rekenen op ongeveer f 4 0 . - per H.A., zoodat er alleen door de meerdere melk reeds per H.A. ongeveer f 240 — meer gemaakt is. Ook al trekt men van deze opbrengst nog voldoende af voor de winning van de meerdere hoeveelheid melk, voor de meerdere risico omdat meer vee gehouden kan worden, voor het meerdere fosforzuur en kali dat door de meerdere melk per H.A aan den bodem onttrokken wordt, zoo blijft er toch een zóó groot voordeel over, dat men voor deze streken gerust de methode, die reeds door den heer Maas, gedurende drie jaar op hetzelfde land is toegepast, kan aanbevelen. De voordeelen zijn van dien aard, dat door een flmke stikstofbemesting, met kali en fosforzuur, desnoods ook kalk, gepaard gaande met een zoo lang mogelijk doorgevoerde afzonderlijke beweiding op meerdere kleinere perceelen, deze in het oog loopend zijn. De mogelijkheid om vroeger in de wei te komen met jongvee en melkvee, waardoor op de dure voorjaars stalvoedering bespaard wordt, blijft voor lederen veehouder bestaan, op welken grond hij zijn bedrijf ook gevestigd heeft. Het eene jaar zullen de voordeelen, daardoor verkregen, grooter zijn dan een ander jaar. Maar voordeel blijft er steeds te behalen. Mocht de grasgroei zóó vroeg zijn, dat niet alles is af te weiden, welnu door kuihng of door gedeeltelijke bijvoedering van gemaaid gras op stal, is er genoeg profijt van te trekken. Alleen deze voordeelen zijn soms voldoende om de geheele extra stikstofbemesting rendabel te maken. De uitwerking, die deze, sedert drie jaar doorgevoerde, bemesting en beweiding uitgeoefend heeft op de proefweiden bij den heer Maas, zijn opvallend. Als wij het weiland van 1926 vergelijken met het goed bemeste weiland van nu, dan is te constateeren, dat de beste plekken van najaar 1926, gelijk zijn met
10 HP slechtste plekken van thans, najaar 1928 De weiden ziln na ^ezeTrie jaar bemesten en beweiden „atnnrh)k „in niet peheel eaaal. Het is wel opvallend, dat door S e ^ è r tl?kte sfkstofbemesting de kleinere ach erbHivende ooede grassen ook beter uitgroeien. Bint en r S n ve'dwiinen langzamerhand, vooral op deze %'Z
i l t dkwlfs o X e W e t w a , mogelük is door de
-^^l^ol'ler 'Targrlr^y^'^l^i'let dikwins
5e'ge-ed; Ssf r ^ S : S S " " ° ^ ' r ^ t ° % a U oTte nak^n^ uiT d^" oodt'zolki^g'en, dfe h ["IksrandbZwproefstaüon te Wagenmgen hee t
^^T^T efc^^rdrSefrTmVe? g^^4
Ssi3;-^^-no^«— Gehalte in de oorspronkeluke sto! a a n ^ Merk van het monster.
Vocht-
Eiwit""7ceïsïoï^ P.O^ ^ K.O pel.
A B C
20 6 19.8 18 3
pet.
19.9 18.9 19 7
pet.
16.0 ')16.4 16.6
pet.
0.68 0 74 0.74
pet.
2.81 2.81 3.34
CaO pet.
0.96 1.00 0.92
in de droge stof zijn de gehalten:
A B C
A. B.
25.0 23.6 24.1
20.1 1)20.5 20.3
0.86 0.92 0.91
3.53 3.50 4.13
1.21 1.25 1.13
bemest met Zwavelzuren Ammoniak (ruim 100 kg.
bem^rmefwU^ berSestmtt^ Zwavelzuren Ammoniak (ruim 30 kg. D e S o t b e " a l " t i n het monster B is slechts in e S v o u d verricht wegens te wemig stof.
11
Dat in het algemeen het melkvee telkens op prima m ^ . ^ ^ ^ l om weiden, eenigszms '^^^^^^^^^
doordat het
kan wo'den, is
^r ^TdT;.lesrmerde'Z?hfn?:4ïaait e^ d'oorS a a l l D a r ^ d t de - f "^^^.^frl^aLfdfn gelijkmatig. / J „ P ' ^ate^e"^ eTen- ^n ^^^ slaat welke laatsteLaat de men pollenl^^gf ook ^gaarne
gedeelteliik op inzijn weiden, mo„e^^^^ b^j'J" " ^g^ ^ ^^^_^ ^^M. Veranderingen het andere bedrji hebben
^ . ; ; ^ U i » S - ™ e r r ' : L r e « ^ 5 werd gehouden: 27 lichte beesten; dooreen ongeveer 450 K. G. + Z T e f L t a , , dat nu reeds Uan werden gehouden:
./r;entSerr+5="wek;S"; ' ^ H : d l heer Maas oorspron.eiii^ On - - )
-,^-
rrSnetj;s'^llTdordrt\trSend b ^ bemest werd.
z üJ J liJ ^ D UI CC [Q LI 1-
tn < <
1
UJ UJ
I
z ÜJ Q
Z < >
5 UJ Q Q:
UJ
O
m UI
o Q.
o
z UJ J UJ
z üJ J liJ
D UI CC
D UJ Q:
UJ h
z UJ > UJ
o a: il)
o z h U) UI UJ GQ UJ ü UJ $ UJ ü
z < < UI
o N UI
m en (r D U X UJ
i'. . 'S • "Ji
u. UI
I
.
^*' ^
' d
o Q:
0. tn (5
z UJ
Z UJ (Q UJ ü UJ Ui
ü
z < >
z UJ Q.
1 <
o: UJ ü
z UJ UJ Q.
O UJ UJ > 0 Z O -) h ui I Z < > J UJ UJ Ü
z UJ UJ
** .••• •' • -
.jt . • f' '
XT'* 4'
• F' »
•>.-J rf^' "^
- •-. « '•='-f'-^
O
o
I 1ui I
z
< >
z J <
I
z UJ
z z
DIT BOEKJE IS GRATIS VERKRIJGBAAR BIJ HET
L A N D - EN T U I N B O Ü W B U R E A U DER I.G. FARBENINDÜSTRIE AKTIENGESELLSCHAFT ROKIN 109/111
HoU. No. 8. III. '29.
AMSTERDAM-C.
