De Staande Mastroute op de Nieuwe Maen. Prachtige dorpen, stadjes en steden, zonovergoten typisch Hollandse landschappen, fraaie zonsondergangen en schitterend gekleurde luchten die daar deel van uit maken. Dit alles zien en beleven vanaf het water. Een leuke groep mensen, boeiende gesprekken, veel humor en de intentie om er met z’n allen een mooie tocht van te maken. Dat waren onder meer de ingrediënten voor een bijzonder geslaagde Staande Mast Route van Enkhuizen naar Zierikzee, welke plaatsvond van 02-‐09 t/m 09-‐09 2012, aan boord van de mooie één mast klipper de Nieuwe Maen. Onder de bezielende leiding van onze bekwame schipper Gaby, bijgestaan door haar gastvrije partner Desiree en vrolijke en tevens onderhoudende maat Lennart, glijdt deze ruim 110 jaar oude dame op zaterdag 1 september 2012 de haven van Enkhuizen uit.
Aan boord als gasten, de moeder van Gaby, zus Magteld, tante Sonja en neefje Toon, die
met zijn gitaarspel voor een muzikale omlijsting zorgt. Zij varen mee van Enkhuizen naar Hoorn. Voor ondertekende die in laatstgenoemde plaats aan boord komt, is het duidelijk waarneembaar dat er volop genoten is van deze tocht. De andere gasten, Anna, Ella en Gerrit, zullen meevaren tot Zierikzee. 1
Tot mijn verbazing staat er op het voordek een ‘dikke’ motor van Gerrit.
Tja, de mogelijkheden aan boord van een klipper zijn onbeperkt. Nadat de familie van Gaby van boord is gegaan, worden de trossen losgegooid en wordt er koers gezet naar Amsterdam. Helaas kan er niet gezeild worden, aangezien de wind niet meewerkt, qua richting dan. Jammer, maar niet getreurd want het is evengoed een prachtige tocht over het Markermeer. Eén van de bijzondere attracties is het Paard van Marken, altijd een heel fraai herkenningspunt en daarvan worden dan ook vele foto’s gemaakt.
Amsterdam vanaf het water: absoluut een belevenis. De havens met hun grote zeeschepen en enorme kranen, mooie, lelijke en indrukwekkende gebouwen op de wal.
Gerrit is tijdens de tocht door de hoofdstad onze persoonlijke reisgids. Met veel sappige details onderhoudt hij ons over de veelal nieuwe appartementencomplexen waar we langs varen en waar hij aan gewerkt heeft. Alle informatie die wij krijgen is doorspekt met zijn typisch West-‐Friese humor en zijn gevleugelde woord: “geweldig”!
2
Aangemeerd bij het Java eiland, onder het genot van een drankje en een heerlijke pizza (we liggen pal voor de pizzeria!), kunnen we de informatie nog eens rustig verwerken en dan zijn we klaar voor de volgende etappe.
Zondag vervolgen we onze reis, op naar Haarlem. Aangezien het vervoer over land gedurende de laatste eeuw behoorlijk is toegenomen, heeft men bij het vervoer over water nogal eens te maken met oponthoud in de vorm van spoor-‐ en verkeersbruggen. Soms zit het mee, soms zit het tegen. Zo liggen we bijvoorbeeld een lange tijd aan een niet al te betrouwbare paal te ‘dweilen’, wachtend tot Brug C bij Spaarndam open zal gaan. Dit wachten bij bruggen en sluizen is onlosmakelijk verbonden met het varen van een Staande Mast Route. Maar ook dat heeft zijn charmes. Stoeien met lijnen, fenders en stootwillen om het schip op de juiste plaats te houden en de zwaarden te ontzien, de spanning van het gooien van een tros….zal het in één keer lukken? Kijken naar de verrichtingen van onze koorddanser Lennart die over de reling loopt. Even heerlijk een duik nemen om af te koelen. Filosoferen over het verschil tussen aardige, zeer behulpzame brug-‐ en sluiswachters, o.a. in Spaarndam, en hun soms niet zo servicegerichte, norse collega’s elders in het land.
Haarlem, oh heerlijke stad, maar wat een bruggen…vaak smal, net voor of na een bocht. Geen probleem voor Gaby, zij stuurt haar schip er zeer kundig doorheen. Eenmaal netjes tegen de kade aan gevleid, vlak bij het Teylers museum (zeer de moeite waard) kunnen we ons storten op alle geneugten die Haarlem te bieden heeft. 3
En dat doen we, zodat we de volgende dag weer voldaan kunnen vertrekken naar onze volgende bestemming: de Kager Plassen. Daar aangekomen besluiten we voor anker te gaan op een mooi, rustig plekje. Mooi is het zeker, rustig is een ander verhaal wanneer je om de paar minuten een landend vliegtuig boven je hoofd hoort. Ach, dat kan onze goede stemming niet bederven. We genieten niet minder van de lekkere borrel, een goede maaltijd en de prachtige sfeer op het water, gecreëerd door een plotseling opkomende mist. Na een ijskoude duik in de plas door een enkeling (letterlijk adembenemend), vertrekken we de volgende dag richting Gouda. Wederom een prachtige tocht! We komen o.a. door Alphen a/d Rijn, thuishaven van Anna, die dan ook handen tekort komt om naar alle bekenden te zwaaien. Met enige afgunst kijken we naar de vele paradijselijke plekjes van degenen die aan het
water wonen. In de loop van de dag komen we in Gouda aan. Helaas is er voor ons geen plek in de binnenstad, maar uiteindelijk, na weer enige inspanning met lijnen en stootwillen, liggen we zo vast als een huis in de Gouwe aan de rand van Gouda. Meer dan een stevige wandeling is er niet voor nodig om ons in korte tijd naar het centrum te brengen. Na even gestruind te hebben over een soort kofferbakmarkt, nemen we op een terras plaats tegenover het schitterende stadhuis om onder het genot van een koud drankje weer even bij te komen van onze wederwaardigheden. De volgende dag krijgen we er twee gasten bij uit Zeeland, Nout en Ineke. ‘Hoe meer zielen, hoe meer vreugd’ ….het gaat niet altijd op, maar tijdens deze reis zeker wel! De nieuwelingen voegen zich soepel en enthousiast in de groep en worden op gelijke wijze in ons midden opgenomen. En dan is het alweer donderdag! We vervolgen onze weg en gaan naar Dordrecht. Weer prachtige plekjes, ditmaal langs de Hollandse IJssel. Bij Dordrecht aangekomen moeten we even zoeken naar de juiste haveningang. Helaas zijn ook niet alle havenmeesters geduldig en behulpzaam. 4
Maar goed, dankzij onze Dordrechtse Ella komen we toch terecht bij de Kuipershaven, prachtig gelegen in de oude binnenstad. Daar mogen we, wanneer we eenmaal door een enigszins haperende ophaalbrug gevaren zijn, ons voegen in het gezelschap van een aantal oogstrelende, in oude glorie herstelde stoomschepen. Wat een prachtig cultuurgoed! Dit keer is Ella de enthousiaste reisgids en ze laat ons vele bijzondere plekjes van het mooie Dordrecht zien. Met rasse schreden naderen onze eindbestemming, maar niet voordat we Willemstad en Yerseke hebben aangedaan. In de haven van eerstgenoemde plaats, een mooi vestingstadje met fraaie pandjes, gezellige eettentjes en kroegen met live muziek, stappen Andrea en Lucien, de partners van Nout en Ineke, op. Het gezegde ‘hoe meer zielen……’ etc. is ook bij hun komst weer van toepassing. Tot in de vroege uurtjes wordt er, uiteraard weer onder het genot van een lekker drankje, gediscussieerd, gefilosofeerd en gelachen. De belangrijke vraag voor de volgende dag is: hoe staat de wind en hebben we het tij mee of tegen. Eerst moeten we nog door de Volkeraksluizen. De sluiswachter doet een beetje moeilijk, we moeten helemaal naar voren in de sluis terwijl er met gemak nog een paar ‘grote jongens’ bij zouden kunnen. Vervolgens krijgen we voor de tweede keer de waarschuwing dat er niet gerookt mag worden. Oké, dat is zeer terecht. Eén van de opvarenden denkt dat het een grapje is en paft gezellig door. Het gaat allemaal goed, maar was de peuk met een achteloos gebaar weggegooid en terechtgekomen op het naast ons gelegen schip (met gevaarlijke stoffen), dan waren wij net als de Van Speyk ooit, de lucht in gegaan.
Het tij is ons welgezind, de wind is tegen. Dan toch maar op de motor naar de haven van Yerseke. De typische geur van deze door vissersboten bevolkte haven dringt al snel onze neusgaten binnen.
5
Lennart is dicht bij huis en is er aan toe om even met z’n maten te gaan stappen. Leuk voor hem, jammer voor ons. Eén filosoof minder om onze gesprekken kracht bij te zetten. De volgende dag proberen wij weer verwachtingsvol een zuchtje wind te spotten. De windrichting is dit keer goed, het tij doet ook goed mee, maar….. nu ontbreekt het aan windkracht. Toch de zeilen maar gezet, we willen immers nog wel even ervaren hoe de Nieuwe Maen
zich onder zeil manifesteert. Het wordt dobberen. Maar het is mooi op het water. De zon schijnt weer volop en doet daarmee de schoonheid De Oosterschelde goed uitkomen.
Een voorzichtige omhelzing met een groene boei maakt iedereen weer even alert. Het gaat allemaal goed gelukkig, niet in de laatste plaats door de goeie actie van Lennart, die razendsnel de kluiverboom omhoog trekt. Halverwege de middag meren we af in Zierikzee. Het is voorbij, die mooie, fijne tocht. Na het schoonschippen en nog even napraten onder het genot van een patatje met vis en een snack, komt ieder tot het besef dat de dagelijkse beslommeringen van de landrot alweer op de loer liggen. Het lijstje met de belangrijke ingrediënten voor een prachtige tocht is nog niet compleet, daar hoort ook nog het volgende bij: flexibiliteit, elkaar de ruimte geven zodat men zichzelf kan zijn, interesse in de ander en het als vanzelf uitvoeren van taken zodat je een gezamenlijke bijdrage levert. Dat alles was in ruime mate aanwezig! 6
En dan ‘at last, but not at least’ de schipper! Gaby, deze fijne en kundige vrouw, die alles geduldig uitlegt en zoveel rust uitstraalt. Zij geeft haar gasten de ruimte om te ontdekken, te leren en vertrouwen in zichzelf te krijgen bij het uitvoeren van de taken die horen bij het varen op haar zeilklipper, de gracieuze en welwillende Nieuwe Maen. Maaike Oostingh
7
