De schouder De schouder is een relatief complex gewricht. De vorm van het gewricht laat het toe om onze arm in alle richtingen te bewegen. Zolang alle componenten normaal functioneren kan de schouder perfect bewegen, zonder pijn en in alle richtingen. Indien een van de componenten van de schouder niet optimaal functioneert, wordt het gewricht zeer kwetsbaar voor allerhande letsels en kunnen er diverse problemen optreden die het normale functioneren plotseling veel moeilijker maken. Anatomie De schouder bestaat uit 3 botstukken: - het schouderblad met de schouderkom - de bovenarm met schouderkop - het sleutelbeen Gewrichten - Het gewricht tussen de kop en kom van de schouder - Het gewricht tussen de schouderkom en het sleutelbeen - Het gewricht tussen het schouderblad en de romp Gewrichtsbanden Bindweefselstructuren die de botstukken met elkaar verbinden en de beweeglijkheid ervan ten opzichte van elkaar begeleiden en beperken. Samen met het gewrichtskapsel vormen ze een stevige structuur die de hele schouder omgeeft. Spieren rondom de schouderkop: rotator cuff De rotator cuff bestaat uit vier spieren : supraspinatus, infraspinatus, subscapularis en teres minor. Deze spieren zijn belangrijk voor bewegingen, maar ook voor de stabilisatie van de schouderkop in de ondiepe kleine schouderkom. Slijmbeurs Tussen de kop en de kom van de schouder liggen spieren en een slijmbeurs. Dit is een holte met minimale hoeveelheid vocht die de wrijving tussen bot en pees tijdens het bewegen zoveel mogelijk vermindert. Labrum Op de rand van de schouderkom ligt het labrum, een stevige ring van kraakbeen die de schouderkom dieper maakt.
Impingement van de schouder In normale omstandigheden is er ruim voldoende ruimte tussen de kop en de kom van de schouder. Toch is er echter iedere keer dat je de arm naar boven brengt, ook bij de normale schouder, een klein beetje wrijving en inklemming van de spieren en pezen (rotator cuff) die tussen de kop en de kom lopen. Bij mensen die veel werk doen met de handen boven het hoofd (schilders, glazenwassers e.d.) of bij bepaalde sporten (zwemmen, werpsporten e.d.) kan dit continue wrijven van de pezen wel leiden tot pijnklachten, het zogenaamde impingement syndroom. Er treedt dan een irritatie en pijn op van de slijmbeurs en pezen. Een zeer karakteristiek teken van impingement is de stekende pijn wanneer je bijvoorbeeld iets probeert te pakken achterin in de auto, wanneer je een portefeuille uit je achterzak haalt of wanneer je iets boven uit een kastje wil pakken. In slaap vallen op de aangetaste schouder gaat soms niet meer en patiënten worden 's nachts wakker wanneer ze op de pijnlijke schouder draaien. De stekende pijn wordt gevoeld rondom het schoudergewricht en kan uitstralen naar de bovenarm. Sommige personen hebben alleen een zeurende pijn in de bovenarm.
Je houding kan mee spelen in het ontstaan van de klachten. De houding waarbij men de schouders naar voren laat hangen zorgt voor een veranderde stand van het schouderblad (deze draaien dan mee naar buiten). Aangezien het schouderblad en de schouderkom één botstuk is, kunt u zich voorstellen dat door een verkeerde houding het gewricht tussen de kop en de kom ook veranderd. Wanneer de ruimte tussen de kop en de kom kleiner wordt, kan er dus sneller een inklemming ontstaan. De vorm van de schouderkom kan ook meespelen in het ontstaan van de klachten en is per persoon verschillend. Deze vormen zijn onderverdeeld in drie typen: bij type I is de onderkant vlak, bij type II heeft de onderkant een kromming (komvorm) en bij type III is er een hoekige punt aan de voor-onderzijde. Bij mensen met een type III schouderkom kan bij het heffen van de arm de pees van de m. supraspinatus onder dit botpunt doorschuren, omdat deze pees hier precies onder door loopt. Dit kan sneller tot een irritatie leiden. In het bijgevoegde filmpje wordt bovenstaande informatie nog verder uitgelegd. http://www.youtube.com/watch?v=TcsJOLSYcHg
Schouderinstabiliteit Schouderinstabiliteit betekent dat uw schoudergewricht eigenlijk te los is en dat uw schouderkop een te grote bewegingsvrijheid heeft ten opzichte van de kom. In sommige gevallen wordt die instabiliteit zo groot dat de kop uit de kom kan gaan, dit is de zogenaamde luxatie of ontwrichting van de schouder. Schouderinstabiliteit is vaak het gevolg van een ongeluk dat de schouder doet ontwrichten. Door zo’n trauma worden het gewrichtskapsel, de gewrichtsbanden en de spieren flink opgerekt, waardoor deze de schouder minder stabiliteit kunnen geven. In sommige gevallen kan een instabiele schouder ontstaan die niet veroorzaakt werd door een ongeluk. Er kan namelijk ook een geleidelijke rekking van het gewrichtskapsel en de gewrichtsbanden optreden. Dit komt vooral voor bij mensen met intensieve sportactiviteiten zoals honkballers, volleyballers en zwemmers. Door deze herhaaldelijke rekbewegingen treedt er ook een te grote beweeglijkheid op tussen de schouderkop en –kom. Zeker als er tegelijkertijd een verzwakking van de rotatorcuff spieren is ontstaan. Naarmate de instabiliteit toeneemt, worden ook de symptomen en de ongemakken duidelijker. Er treden frequente (niet-volledige) ontwrichtingen op van het gewricht. Dit geeft een acute pijnsensatie in de schouder en gaat soms gepaard met een klik, deze is voelbaar en hoorbaar in de schouderstreek. De schouder springt dan spontaan terug in het gewricht, waarna enige mate van pijn ontstaat die na een paar uur weer wegtrekt.
SLAP laesie (Labrum scheur) Op de rand van de schouderkom ligt het labrum, een stevige ring van kraakbeen die de schouderkom een grotere diepte geeft. De rand verdiept de kom met maar liefst 50 procent, zodat de kop beter past. Verder dient het labrum als aanhechtingsplaats voor diverse gewrichtsbanden en de bicepspees.
Het zachte materiaal van het labrum kan klem komen te zitten tussen de kop en kom van de schouder. Wanneer dit gebeurt, kan het labrumweefsel gaan scheuren. Als het erger wordt, kan het een flap van weefsel worden dat in en uit het gewricht gaat. De flap veroorzaakt pijn en gevoel van inklemming als de schouder bewogen wordt. De schouder wordt vaak minder stabiel, omdat het labrum losser zit en dus de gewrichtsbanden en pezen die eraan hechten minder strak kunnen staan. Het belangrijkste symptoom bij een labrumscheur is een scherp gevoel van uit de kom schieten of klem zitten bij bepaalde bewegingen van de schouder. Daarnaast heeft de schouder vaak een verminderde bewegingsuitslag en/of krachtverlies. De wordt meestal gevolgd met een kloppend gevoel in de schouder gedurende enkele uren. De meeste labrumscheuren zijn het resultaat van een trauma aan de schouder. Voorbeelden van een trauma zijn: - Vallen op een uitgestrekte arm - Directe klap tegen de schouder - Plotselinge ruk aan de schouder, zoals het optillen van een zwaar voorwerp
- Krachtige reiken boven schouderhoogte, zoals het proberen te stoppen van een val of bij uitglijden De bicepspees (op afbeelding: bicepstendon) is vastgehecht aan de voorzijde van het labrum. De biceps is de grote spier aan de voorzijde van de bovenarm. Sommige sporten kunnen blessures veroorzaken aan het labrum, wanneer de pees van de biceps scherp langs de voorzijde van het labrum wordt getrokken. Bij honkbal pitchers komen aandoeningen aan het labrum veelvuldig voor. Dit omdat het gooien van de bal veel kracht uitoefent via de bicepspees op het bovenste gedeelte van het labrum. Gewichtheffers kunnen een zelfde soort probleem hebben als het gewicht boven het hoofd wordt uitgestoten. Het risico bij golfers ligt bij het slaan in de grond met de club tijdens de swing.
