De regionale en de landelijke energienetbeheerders hebben een veilige, betrouwbare en betaalbare energievoorziening als topprioriteit.
Inleiding Interview
Werken aan het energienet van morgen
Rens Knegt, directeur
toekomst precies vorm krijgen? En in welke mate wordt onze
Verbinden en netwerken
energievoorziening duurzaam en decentraal? Dat zijn de
Branchorganisatie Netbeheer Nederland voert
cruciale vragen die alle betrokken partijen in de energiesector
een intensieve dialoog met alle partijen die bij de
de komende jaren samen moeten beantwoorden.
energievoorziening zijn betrokken. Veel stakeholders van
‘De veranderingen hebben hoe dan ook grote gevolgen
de branchorganisatie bevinden zich in Den Haag.
voor de aanleg en het beheer van de energienetten’, zegt
‘In Den Haag worden veel regels gemaakt, contacten
Han Fennema, voorzitter van Netbeheer Nederland.
gelegd, nieuwe afspraken gemaakt. Daar willen we bij zijn’,
Hoe moet de energievoorziening in Nederland in de
Netbeheer Nederland is de brancheorganisatie van alle elektriciteit- en gasnetbedrijven. Netbeheer Nederland zet zich maximaal in om de belangen van een betrouwbare, veilige, duurzame en betaalbare energievoorziening tot uiting te brengen. Om dit te bereiken, bevordert Netbeheer Nederland de samenwerking tussen de netbeheerders en ijvert zij bij de overheid, politiek en bij overige stakeholders voor een optimale werkomgeving voor netbeheerders.
zegt Rens Knegt, directeur van Netbeheer Nederland. Han Fennema, voorzitter
‘Voor netbeheerders is het belangrijk dat we begrijpen welke kant
‘Van oorsprong zijn we het clubhuis voor netbeheerders. We
de samenleving (klanten, marktpartijen, politiek en toezichthou-
maken ons sterk voor een goede samenwerking tussen net-
ders) op wil gaan op het gebied van de energievoorziening. Een
beheerders. Met een gezamenlijk doel: een betrouwbare, vei-
langetermijnstrategie waar alle betrokken partijen achter staan
lige, duurzame en betaalbare energievoorziening voor klan-
is van het grootste belang. Alleen dan kunnen netbeheerders op-
ten. Dat blijven we uiteraard doen. Maar de energiesector is
timaal werken aan het aanleggen, onderhouden en beheren van
momenteel erg in beweging. Er worden nu en de komende
betrouwbare, schone en betaalbare netten, onze kernactiviteit.
jaren belangrijke beslissingen genomen over de toekomst
Daarnaast kijken we natuurlijk goed naar de ontwikkelingen in
van de energievoorziening in ons land, beslissingen die grote
andere landen in Noordwest Europa. Onze voorzieningen moeten daar ook in de toekomst goed op aansluiten.’
gevolgen hebben voor netbeheerders en hun investeringen. aangelegd, boven en onder de grond. Maar ook miljoe-
En die besluiten worden vooral in Den Haag genomen. Ook
nen huishoudens krijgen (vrijwillig) een slimme meter
alle nieuwe wetten en regels rond de energievoorziening
‘We staan aan de vooravond van een grote transitie’, stelt Fenne-
in hun huis geïnstalleerd. Soms grijpt de verduurzaming
worden hier gemaakt. Vandaar dat Netbeheer Nederland is
ma. ‘Het komende decennium zal er veel veranderen. Alles wijst
behoorlijk in op iemands persoonlijke leven, en loopt een
verhuisd naar New Babylon, midden in Den Haag. Hier zitten
op een verdere ontwikkeling en invoering van slimme netten
nieuw tracé letterlijk door een achtertuin of stuk land van
we dicht bij het vuur en kunnen we meer invloed uitoefenen
en veel meer duurzame energieopwekking. Daar staan wij als
een bewoner. Aan ons als energiesector de taak om heel
op alle beslissingen en regelgeving.
Netbeheer Nederland volledig achter en dat willen we maximaal
goed uit te leggen aan klanten waarom nieuwe voorzie-
faciliteren. Maar in welke mate en wanneer dat precies moet
ningen nodig zijn. Voldoende maatschappelijk draagvlak is
Alle ramen wijd open
gebeuren, daarover verschillen de partijen nog van mening. Het is
doorslaggevend voor het slagen van deze energietransitie.
‘Als je zo dicht bij je stakeholders zit, ga je makkelijker even
belangrijk dat we daarover als maatschappij met elkaar in gesprek
Er worden nieuwe eisen gesteld aan het energienet. Het is
langs voor een kopje koffie. Bijvoorbeeld bij het ministerie,
blijven en het eens worden over een gezamenlijk toekomstbeeld.’
aan de netbeheerders om deze mogelijk te maken en de
VNO-NCW of de Milieubeweging. Meedoen aan dat informele
energietransitie te faciliteren.’
circuit is prettig en nuttig.’ De verhuizing naar hartje Den
Nieuwe energieinfrastructuur is nodig Het energieakkoord geeft duidelijk invulling aan de wijze waarop we de komende jaren in Nederland willen verduurzamen, stelt de voorzitter van Netbeheer Nederland. ‘Consumenten en bedrijven zullen het gaan merken. Op veel plekken in ons land zijn infrastructurele aanpassingen nodig en worden nieuwe voorzieningen
2
Haag maakt netwerken ongetwijfeld een stuk makkelijker.
Het energienet is een essentiële schakel in het energiesysteem.
Naast het nieuwe onderkomen in Den Haag, beschikt Netbeheer Nederland sinds januari 2013 ook over een kantoor
Rens Knegt, directeur
in Brussel. Wij zetten alle ramen wijd open. Om samen met onze stakeholders aan een optimale energievoorziening te werken.’
3
Betrouwbare energievoorziening
‘Betrouwbaarheid energievoorziening: prioriteit nummer 1’
Terugdringen energiediefstal van groot belang
Permanente en veilige toegang tot De energievoorziening in Nederland behoort tot de betrouwbaarste ter we-
energie is in Nederland vanzelfsprekend.
reld, zegt Binnekamp. ‘Gas en elektriciteit zijn op enkele uitzonderingen na
‘Grote storingen in de energieaanvoer
altijd beschikbaar en worden veilig aangeleverd. Toch blijven we natuurlijk
en gasincidenten komen hier zelden
streven naar een verdere verbetering van veiligheid en beschikbaarheid.’
voor’, zegt Frank Binnekamp,
hennepkwekerijen waar vaak een zeer gebrekkige
algemeen directeur van Westland
installatie is aangelegd. Deze leiden regelmatig tot
‘De netbeheerders hebben als publieke organisatie belang om transparant
Infra en voorzitter van de taakgroep
elektrocutie, brand, koolmonoxidevergiftiging of
te werken’, zegt Binnekamp: ‘De overheid houdt scherp toezicht op wat en
Infrastructuur van Netbeheer Nederland.
kooldioxideverstikking. Daarnaast lopen de energie-
hoe we onze zaken regelen.’ De ACM ziet toe op de kwaliteit van de ener-
‘We doen er als netbeheerders alles aan
bedrijven een flinke hoeveelheid inkomsten mis. Binnen
om de netten betrouwbaar te houden.’
het platform Energiediefstal van Netbeheer Nederland
Transparantie
gienetten en betrouwbaarheid is daarbij prioriteit nummer 1. Na een groot incident volgt bovendien een extern onderzoek, door Kiwa Gastec of – als
Illegale wietplantages veroorzaken levensgevaarlijke situaties
Elk jaar komen ongeveer 5.000 energiediefstallen aan het licht. In de meeste gevallen gaat het om illegale
pakken de netbeheerders het probleem gezamenlijk aan.
het gaat om elektriciteit - DNV KEMA of Movares. De bevindingen uit deze onderzoeken worden gedeeld met alle netbeheerders in Nederland. Vooral bij gasincidenten is dat belangrijk, omdat die maar zo weinig voorkomen,
Naar schatting wordt jaarlijks 1 miljard kilowattuur (circa
Slimme ICT-oplossingen
1 procent) aan elektriciteit gestolen. Dit vertegenwoor-
Er komen steeds slimmere ICT toepassingen op de markt met
digt een economische waarde van 0,2 miljard euro. Dat is
Voorkomen storingen
sensoren die steeds meer realtime informatie kunnen geven
genoeg om ongeveer 300.000 huishoudens een jaar lang
De meeste storingen op het energienet worden veroorzaakt door graaf-
over de toestand van het net. Er lopen al verschillende pilots met
van elektriciteit te voorzien. Dat is net zoveel als de hele
schade. Het gaat om ongeveer een derde van alle storingen. ‘Het voorko-
zelfschakelende netten die als er iets mis dreigt te gaan, over-
stad Utrecht. De hennepkwekerijen tappen vaak illegaal van
men van storingen houdt ons natuurlijk continu bezig’, zegt Binnekamp.
schakelen naar een alternatief net. De technische ontwikkelingen
het energienet, veelal met zeer gebrekkige verbindingen
‘Dat moet ook wel, want de maatschappelijke overlast en hinder bij klanten
gaan snel. Dat is prachtig natuurlijk. Al denk ik dat we er als sector
die grote risico’s met zich meebrengen. Om zoveel mogelijk
is groot. Als netbeheerder heb je veel zelf in de hand. Zo zorgen we ervoor
ook voor moeten waken dat we die technische mogelijkheden als
hennepkwekerijen op te sporen, werken netbeheerders op
dat de gegevens over de ligging van de kabels actueel zijn. Goed contact
middel zien en niet als doel op zich. Elke nieuwe component die je
en overleg met gravende partijen is daarnaast ook belangrijk. Onze mensen
toevoegt in een keten vormt een faalkans op zich. Houd het een-
Veiligheidsconvenanten
sen. Waar mogelijk proberen de netbeheerders de schade
gaan vaak kijken op plekken waar wordt gegraven, om de aannemers op
voudig waar het kan en ga niet per definitie uit van de technische
Netbeheer Nederland sluit convenanten af met de politie
te verhalen op de daders.
locatie te kunnen bijpraten. Daarnaast hebben we met alle netbeheerders
mogelijkheden.’
en de veiligheidsregio’s met als doel om goed voorbereid te
maar wel een reëel gevaar vormen als ze zich voordoen.’
samen veiligheidsinstructies opgesteld voor graafwerkzaamheden. Op alle
lokaal niveau nauw samen met gemeenten en politiekorp-
zijn op eventuele calamiteiten die zich na een incident bij
plekken gelden dezelfde aanwijzingen. Dat is voor aannemers wel
Behoefte klanten leidend
het gas- en elektriciteitsnetwerk kunnen voordoen en deze
zo overzichtelijk.’
‘De vraag van de eindgebruikers gaat steeds meer bepalen welke
zo mogelijk te voorkomen. Het convenant is een landelijke,
technische toepassingen wij als netbeheerders gaan inzetten’,
uniforme basis voor regionale samenwerkingsafspraken en
meent Binnekamp. ‘En die behoeftes verschillen. Dat zie je bijvoor-
informatieuitwisseling over rampenbestrijding en crisis-
beeld aan de opkomst van de vele lokale initiatieven.’ Binnekamp:
beheersing.
‘Als netbeheerders vormt het voor ons de uitdaging dit soort lokale initiatieven te faciliteren, op een betrouwbare en veilige wijze. Ook liggen hier kansen voor onze eigen netwerken door
Frank Binnekamp, CEO Westland Infra
4
het toepassen van ‘slimme’ techniek. Uiteraard is voorkomen beter
www.energieveilig.nl
dan genezen, maar als er eens iets misgaat, is het zaak dat je heel
Bij 36% van de ongelukken met elektriciteit thuis vallen
snel kunt schakelen. De kunst is om een storing zo adequaat op te
slachtoffers. De gezamelijke website van alle netbeheerders
pakken dat het leidt tot een positief klantcontact. Snel anticiperen
biedt tips om ongevallen met elektriciteit en gas te
maar er vooral open over communiceren. Dat is wat de klant -
voorkomen. Kijk op: www.energieveilig.nl
Een robuust energienet is essentieel voor een betrouwbare energievoorziening.
terecht - verwacht.’
5
Betaalbare energievoorziening
Lange termijn visie van belang
Steeds meer slimme meters
Elektriciteits- en gasnetten zijn een belangrijke rand-
De Nederlandse overheid streeft ernaar dat in 2020 in
voorwaarde voor een betrouwbare en ook steeds
80 procent van de huishoudens een slimme energiemeter
duurzamere energievoorziening. Jaarlijks investeren
is geïnstalleerd. De uitrol van de slimme meter vormt een
de netbeheerders rond de 2 miljard euro in vervanging
belangrijke schakel voor slimme energienetten (smart
en uitbreiding van het energienet.
grids), waarin vraag en aanbod van energie optimaal op elkaar zijn afgestemd. Consumenten krijgen meer inzicht in hun energieverbruik en kunnen gericht besparen.
De energiekosten voor de consument bestaan voor ongeveer 20% uit kosten voor het netbeheer en de meterhuur, voor 45% uit kosten
De slimme meter maakt het mogelijk om meterstanden op afstand uit
voor gas en elektriciteit die aan de leverancier worden betaald en
te lezen. In de komende jaren krijgen alle huishoudens in ons land een
voor 35% uit energiebelasting en BTW.
slimme meter aangeboden. De netbeheerder leest iedere twee maanden – of vaker als de klant daarom vraagt – het energieverbruik af. In plaats
Smart grids, ook wel intelligente netten genoemd, zijn elektriciteitsnetten waaraan slimme ICT-toepassingen zijn gekoppeld. Deze innovatieve netten zijn in staat om onverwachte pieken en dalen in de energietoevoer op te vangen. Zo kunnen (duurzame) decentrale energie-opwekkers (zon, windparken, biovergisters etc.), maar ook particuliere huishoudens, hun ‘teveel’ aan energie terugleveren aan het net. Zo worden energieproductie en -verbruik optimaal afgestemd en wordt de netcapaciteit optimaal benut.
Smart grids hebben de toekomst ‘Smart grids zijn een middel om de verduurzaming van de
Efficiënt netbeheer
van eenmaal per jaar, krijgt de consument dus zes keer per jaar een
Om de energievoorziening betaalbaar te houden, voeren de netbe-
overzicht van de energieleverancier over zijn energieverbruik. Via een
energievoorziening in Nederland mogelijk te maken en ook
heerders een efficiënte bedrijfsvoering. De Autoriteit Consument &
energiedisplay of app op bijvoorbeeld een smartphone kan de klant ook
betaalbaar te houden’, zegt Han Slootweg, hoogleraar Smart
Markt ziet hierop toe. De netbeheerders streven naar investeringen
zelf nauwkeurig het eigen verbruik volgen.
Grids aan de TU in Eindhoven en werkzaam bij een regionale
in het energienet tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten. Ook werken de netbeheerders aan het terugdringen van netverlie-
Meter aan of meter uit
zen, onder meer door de aanpak van energiediefstal en fraude. Zo
Als de meter ‘aan’ staat, hoeft de klant zelf geen meterstanden meer door
houden netbeheerders de netkosten betaalbaar.
Lange termijn energiebeleid Hoe de energievoorziening er in de toekomst uitziet, staat nog allerminst vast. Gaan Nederlandse huishoudens massaal over op zonne-energie, nemen windenergie, groen gas of warmtepompen een grote vlucht? Een energienet gaat echter wel voor tientallen jaren in de grond. Om de juiste investeringsbeslissingen te kunnen nemen, is het wenselijk dat er enige houvast is voor investerings-
Gas- en elektriciteitsnetten zijn een basisvoorwaarde om verduurzaming van de energievoorziening mogelijk te maken.
beslissingen. Het net moet immers niet een beperkende factor van
netbeheerder.
te geven aan het energiebedrijf. De verbruikte energie wordt automa-
Het is in ieders belang dat we investeren in intelligente netten’, bena-
tisch geregistreerd. Schattingen van energieverbruik, schrijffouten bij het
drukt Slootweg. ‘De vraag naar energie neemt alleen maar toe en de
doorgeven van de meterstanden en foute energienota’s behoren tot het
beschikbaarheid van fossiele bronnen is eindig. Het is dus noodzakelijk
verleden. De slimme meter is uiteraard niet verplicht. Sowieso bepaalt de
dat we samen met alle betrokken partijen met innovatieve oplossingen
klant zelf wie over welke meetdata kan beschikken en kan hij er op ieder
komen om ook in de toekomst verzekerd te zijn van voldoende energie.
moment voor kiezen de slimme meter uit te zetten, zodat de netbeheer-
En dat natuurlijk zo betaalbaar en duurzaam mogelijk. Smart grids zijn
der de meterstand niet meer op afstand kan uitlezen. Slimme meters
hét middel om dat voor elkaar te krijgen. Daarnaast helpen ze het net
vormen een belangrijk onderdeel van slimme energienetten waarin
beter te bewaken. Zo neemt ook de betrouwbaarheid nog eens toe.’
vraag en aanbod van energie optimaal op elkaar kan worden afgestemd en waarbij op termijn gedifferentieerde tarieven mogelijk zijn.
Proeftuinen
de energietransitie worden door onvoldoende investeringen. Maar
Nederlandse netbeheerders investeren enkele miljoenen euro’s per jaar
ongebreideld investeren om alle denkbare toekomstscenario’s te
in de ontwikkeling van intelligente netten. Samen met diverse andere
faciliteren is uit kostenoverwegingen eveneens maatschappelijk
‘Mijn wasmachine draait op gunstige momenten’
partijen hebben ze onder meer tientallen verschillende proeftuinen in
ongewenst. Daarom is een op de lange termijn gericht energiebe-
‘Voorheen had ik nul inzicht in mijn energieverbruik’, zegt Heleen
heel het land opgezet. Slootweg: ‘Deze pilots moeten ons inzicht geven
leid nodig voor weloverwogen investeringen in het net, om nieuw
de Witte. ‘Nu ik meedoe aan de pilot weet ik precies hoeveel ik
in hoe consumenten en bedrijven omgaan met smart grids en wat ze
duurzaam vermogen te faciliteren en tegelijkertijd de betaalbaar-
verbruik en wanneer. De energiecomputer in mijn huis toont mij
opleveren. We willen niet uitgaan van aannames, maar van werkelijke
heid van de energievoorziening te waarborgen.
deze gegevens en laat ook de momenten zien waarop de meeste
ervaringen uit de praktijk.’ Binnen de projecten worden energievraag-
stroom voorhanden is. Bijvoorbeeld wanneer de zonnepanelen
en aanbod op een slimme manier met elkaar verbonden. ‘Met de
op mijn dak een paar uur zon opvangen. Op die momenten is de
projecten willen we aantonen dat het loont om bewust om te gaan
stroom ook het voordeligst en daarop stel ik mijn vaatwasser en
met energie’, zegt de hoogleraar. ‘Uit onderzoek blijkt dat zonder al
wasmachine in. Zo kan ik dus zelf invloed uitoefenen op de kosten. Ik vind het een prima project. Goed voor het milieu en goed voor mijn portemonnee.’
teveel moeite energiebesparingen van drie tot tien procent haalbaar Heleen de Witte gebruikt een slimme meter
zijn. Dat vraagt wel om een actieve houding van gebruikers, om verandering van gedrag dus. Hier wordt de komende jaren extra onderzoek naar gedaan.
6
7
Duurzame energievoorziening
Groei van zonne-energie
www.energieleveren.nl
Zonne-energie is een eenvoudige en aantrekkelijke manier
belangrijk dat netbeheerders precies weten
Het aantal elektrische voertuigen in Nederland is nog
voor consumenten en bedrijven om zelf elektriciteit op
welke (klein) duurzame initiatieven er zijn,
erg bescheiden, maar is de laatste jaren wel
te wekken. Sinds enige jaren daalt de prijs van panelen bovendien sterk, waardoor het gebruik enorm stijgt.
Om het energienet optimaal te kunnen beheren – ook bij storingen, werkzaamheden en calamiteiten – is het
en welke klanten zelf energie leveren aan het net. Om precies in kaart te krijgen wat
De impact van elektrisch rijden flink gegroeid.
de productie van duurzame energie in
een verkenning
februari 2011
Net voor de toekomst In de studie Net voor de Toekomst staan drie
Daarnaast zijn zonnepannelen steeds vaker in nieuw-
Nederland is, hebben de netbeheerders
De netbeheerders hebben ervoor gezorgd dat er duizenden
scenario’s voor de toekomstige energievoorziening
bouwhuizen geïntegreerd, bijvoorbeeld in dakpannen.
een meldpunt opgezet. Via de site
publieke oplaadpunten zijn aangelegd, verdeeld over bijna drie-
beschreven. Aan de hand hiervan is de impact op
www.energieleveren.nl kunnen
honderd gemeenten. Doel hiervan is om de impact van elektrisch
de Nederlandse gas- en elektriciteitsnetten
consumenten en bedrijven hun installaties
rijden op het energienet te kunnen onderzoeken. De groei van
tot 2050 in kaart gebracht.
voor duurzame teruglevering zoals
elektrisch rijden heeft immers effect op het beheer van de netten. Kijk op: www.netbeheernederland.nl.
Netbeheerders in Nederland zijn intensief betrokken bij het
zonnepanelen, HR-e ketel of een windmolen
faciliteren van duurzame energie. Het inzetten van duurzame,
registreren. De site moet uitgroeien tot
Inzicht, sturing en synergie
lokale energiebronnen is een mooie investering in de toekomst,
hét landelijk meldpunt voor decentrale
De huidige transportcapaciteit van de elektriciteitsnetten laat het
maar vraagt wel om extra flexibiliteit op het net. Het goed op
opwekking in Nederland. Inmiddels staan
niet toe dat auto’s op grote schaal op elektriciteit rijden. Zeker
rijk: hoe kunnen netbeheerders andere veranderingen zoals
elkaar laten aansluiten van vraag en aanbod van energie is een
meer dan 100.000 installaties geregistreerd.
wanneer e-autobezitters in de piekuren hun voertuig gaan opla-
decentrale energieproductie en warmtepompen inpassen?
den. Daarom moeten netbeheerders slimme keuzes maken om
stuk complexer dan bij de fossiele energiebronnen omdat de beschikbaarheid weersafhankelijk is.
Door een goede registratie krijgen
overbelasting van het net te voorkomen en om netinvesteringen
Om de netkosten te beperken is het van belang de locaties
netbeheerders eveneens meer inzicht
te minimaliseren. Uit het onderzoek ‘Laadstrategie Elektrisch Weg-
van oplaadpunten goed aan te laten sluiten bij de lokale
waar de capaciteit van het net moet
vervoer’ van Movares blijken drie elementen van cruciaal belang.
situatie. Spreiding van oplaadactiviteiten kan ook worden
worden aangepast.
Allereerst inzicht. Inzicht in geografische pieken en dalen en in
gerealiseerd door consumenten via prijsprikkels te stimuleren.
het verloop van het stroomverbruik op verschillende tijdstippen
Voor welke prijsprikkels consumenten ontvankelijk zijn, laat
van de dag. Sturing is het tweede element. Welke bestaande en
Netbeheer Nederland onderzoeken. Verder is de introductie
nieuwe instrumenten kunnen netbeheerders inzetten om het net
van aparte aansluitcategorieën een optie om congestie
straks optimaal te kunnen beheren? Ten slotte is synergie belang-
voor kostenreductie.
Wind op land en wind op zee. In de Structuurvisie Wind op Land van het mi-
8
nisterie van Infrastructuur en Milieu wordt volop
Europa en energie
Nieuwe thema’s:
ingezet op windenergie. Provincies hebben zich
Het belang van Europa op energiebeleid neemt toe.
- Toenemende elektrificatie
aan de doelstelling van 6.000 MW gecommitteerd
Ongeveer 70% van de Nederlandse wetgeving komt
van de samenleving.
voor windparken op land. Daarnaast is in het SER
uit Brussel. Belangrijke energievraagstukken vragen
- Opslag van energie en integratie
energieakkoord ingezet op kostenbesparingen voor
om een Europese oplossing. Denk bijvoorbeeld aan
van energiebronnen.
wind op zee. De netbeheerders faciliteren deze
de leveringszekerheid en het terugdringen van de
- ICT-toepassingen in energienet.
nieuwe energievorm. Afhankelijk van de omvang
CO2-uitstoot. De totstandkoming en verdere vervol-
- Toename datacommunicatie stelt
van een windpark wordt de energie rechtstreeks op
making van de interne energiemarkt is in toenemen-
uitdagingen aan samenspel tussen
het landelijke of op regionale net ingepast.
de mate een belangrijk Europees beleidsterrein.
netbeheer en telecom.
9
Interview
Michiel Kirch, CEO Cogas
‘Goed op weg met groen gas’
Landelijk en regionaal netbeheer
Nederland ligt midden in het centrum van gasverbindingen en wordt daarom vaak de gasrotonde van Europa genoemd. Maar de voorraad aardgas is eindig, zeker ook in Nederland. De energiesector is daarom hard op zoek naar structurele oplossingen, zonder teveel afhankelijk te worden van buitenlands gas. ‘Groen gas is een prachtig duurzaam
Het elektriciteitsnet in Nederland bestaat uit
alternatief. We zullen goede afspraken maken over het
een landelijk hoogspanningsnet dat wordt
invoeden’, zegt Michiel Kirch, CEO van netbeheerder Cogas.
beheerd door TenneT. Dit elektriciteitsnet verbindt de regionale netten en de meeste Michiel Kirch, CEO Cogas
‘Als netbeheerders hebben we een verantwoordelijkheid in de tran-
middenspanningsniveau wordt de elektriciteit
sitie naar een duurzame energievoorziening’, zegt Michiel Kirch. ‘Het
aan grootverbruikers geleverd en verder
is aan ons deze zo goed mogelijk te faciliteren. We willen bovenal
gedistribueerd naar de laagspanningsnetten,
dat dit veilig en betrouwbaar gebeurt. Dus dat het product dat via
waarop huishoudens en kleinere zakelijke
onze netten bij de klanten komt van uitstekende kwaliteit is.’
verbruikers zijn aangesloten. Het landelijke
Alle betrokken partijen zijn voorstander van groen gas: de landelijke
gasnet in Nederland wordt beheerd door
en regionale netbeheerders, overheid, industrie en steeds meer
Gasunie Transport Services (GTS). De regionale
boeren en consumenten. ‘Toch zijn er nog enkele drempels waar we
netten zijn op dit net aangesloten. Industriële
tegenaan lopen’, zegt Kirch. ‘De hoeveelheid geschikte en beschik-
aansluitingen zijn direct aangesloten
bare biomassa is beperkt, waardoor de grondstofkosten voor de
10
elektriciteitscentrales met elkaar. Op
productie van groen gas de laatste jaren zijn gestegen. Daarnaast
Het product
op het landelijke gastransportnet. Alle overige
is de beschikbare invoedcapaciteit op het aardgasnet afhankelijk
Uit allerlei afvalstromen zoals mest, slib, afval van
van het gasverbruik en daarmee tijdgebonden. De netbeheerders
stortplaatsen, tuinafval, resten van groente en
afnemers zijn aangesloten op het regionale net.
werken momenteel aan een aantal pilots om tot een structurele op-
fruit kan biogas worden geproduceerd. Dit ‘ruwe’
lossing voor deze ‘uitdagingen’ te komen. Een deel van de oplossing
biogas dat in eerste instantie ontstaat, kan worden
De feiten op een rij
is te vinden in het slimmer en efficiënter benutten van het gasnet.
opgewerkt tot dezelfde kwaliteit als aardgas. Dit
- In Nederland ligt ruim 400.000 kilometer aan kabels
Bijvoorbeeld door buffering van gas of het pompen van gas naar
wordt groen gas genoemd. Groen gas kan worden
en leidingen voor het energienet.
het landelijk gasnet. Dit betekent meer meten en bijsturen in het
ingevoed in het bestaande aardgasnet. Zo kan
- De betrouwbaarheid van de energievoorziening is 99,995%.
net, waardoor we komen tot Smart Gas Grids.’ Kirch heeft er alle
iedereen die een gasaansluiting heeft (consumen-
- De netbeheerders investeren gezamenlijk ruim
vertrouwen in dat duurzaam gas toekomst heeft. Het is verstandig
ten, bedrijven en industrie) gebruik maken van
twee miljard euro per jaar in het energienet.
om door te gaan met de ontwikkeling van duurzame energiepro-
deze groene energie. Het produceren van kwali-
- Bij de Nederlandse energienetbeheerders
ductie en niet af te wachten tot de gasbel in Slochteren leeg is. Gas
tatief hoogwaardig groen gas is een ingewikkeld
zijn 17.000 fte werkzaam.
vormt een zeer belangrijke energiebron voor huishoudens en de
proces. De balans tussen de verschillende stoffen
- In totaal wordt jaarlijks 100 miljard m3 gas
industrie. We willen niet te afhankelijk worden van (duur) gas uit het
tijdens het vergistingsproces is van groot belang.
en bijna 150 GWh elektriciteit getransporteerd.
buitenland. Groen gas is bovendien onmisbaar om onze klimaat-
Kirch: ‘Als netbeheerders helpen we de kwaliteit
- In 2020 is bij 6,8 miljoen adressen
doelstellingen te halen, want groen gas is CO2 neutraal. Met groen
van groen gas bij het invoeden op het aardgasnet
een slimme meter geïnstalleerd.
gas zitten we dus op de goede weg.’
te bewaken.
11
Anna van Buerenplein 43 2595 DA Den Haag Postbus 90608 2509 LP Den Haag Tel Mail Web
070 - 205 50 00
[email protected] www.netbeheernederland.nl
