De oogst van de Proeftuingelden ‘Proeftuin’
Wat is er mee gedaan? op een presenteerblaadje…
Voorwoord
Biologisch staat voor een gezond leven van mens, dier en plant. Duurzaamheid. Toekomst. De vraag naar biologische producten neemt toe en daarmee langzaam maar zeker ook het aantal biologische bedrijven. Zou het niet mooi zijn als het streven van de rijksoverheid namelijk dat in 2010 10% van de landbouwgebieden voor biologische productie gebruikt wordt - werkelijkheid wordt? We zijn al een eind op weg, maar stuiten ook op knelpunten. Deze zijn bijvoorbeeld gelegen in teeltproblemen, gebrekkige distributie, moeizame afzet en geringe herkenbaarheid van biologische producten. Ook een onvoldoende op elkaar afgestemde keten zorgt voor problemen. Gelukkig zijn er veel mensen actief betrokken bij biologische landbouw en rijzen er overal goede initiatieven uit de grond, gericht op het oplossen van de knelpunten. Dit boekje beschrijft in het kort enkele van deze initiatieven. Het betreft initiatieven die gerealiseerd konden worden met behulp van “proeftuingelden biologische landbouw”, ondersteund door het Ministerie van LNV. Ik hoop dat deze initiatieven een voorbeeld mogen zijn voor vele anderen en dat zij geïnspireerd worden om zich vol overgave in te zetten voor de biologische landbouw!
Anita Andriesen, Gedeputeerde PvdA Fryslân
Inhoud
Pagina 1 Pagina 2 Pagina 3
: voorwoord : inhoud : inleiding
Projecten gericht op: afzetbevordering, ketenontwikkeling, consumenten Pagina 4/5/6 : La Passione Pagina 7/8 : EkoImpuls Pagina 9/10 : Biologische Rozenonderstammen Pagina 11/12 : Het Gulle Land Pagina 13/14 : Promotorenproject creatie nieuw afzetkanaal Pagina 15/16 : Biofach Pagina 17/18 : Huisverkoop Friesland Pagina 4/5/6 : La Passione Pagina 7/8 : EkoImpuls Toepassing ICT Pagina 19/20 : Webwinkels Pagina 21/22 : PRINS kennisverspreiding en kennisontwikkeling Pagina 23/24 : Biologisch Uitgangsmateriaal Pagina 25/26 : Weerbaarheid plant Pagina 27/28 : Nemadecide Pagina 29/30 : Cranberry Pagina 31/32 : Ruggenteelt Kwaliteitsverbetering en kostenverlaging Pagina 33/34 : Professionals/ Biobreder
2
Inleiding
In de noordelijke provincies (Groningen, Friesland en Drenthe), woont tien procent van de Nederlandse bevolking, terwijl het gebied ongeveer een derde van Nederland beslaat. De economie heeft zich de afgelopen decennia in het noorden minder voortvarend ontwikkeld dan in de rest van Nederland. De drie noordelijke provincies hebben sinds 1992 hun bestuurlijke krachten gebundeld in het Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN). Kerntaak is het versterken van de ruimtelijk-economische structuur. Het gezamenlijke beleid van het noorden is omschreven in het “Kompas voor het Noorden”. De achterliggende filosofie hiervan is dat door het concentreren van wonen en werken rondom de steden verdere verstedelijking van het landelijk gebied voorkomen wordt. Hierdoor wordt de open ruimte beter benut voor behoud van natuur en landschap. De biologische sector is de laatste jaren hard gegroeid in Noord Nederland. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij (LNV) heeft Noord Nederland aangewezen als proeftuin voor regionale stimulering van de biologische sector. Er is een bedrag beschikbaar gesteld voor vernieuwende activiteiten onder andere op het gebied van ketenontwikkeling, stimulering van een regionale vraag en toepassing van ICT in de biologische sector. Dit boekje geeft een overzicht weer van de activiteiten, die met behulp van deze proeftuingelden gerealiseerd zijn.
3
La Passione
Titel voluit La Passione; een tweejarig plan voor ondernemende mensen om biologische producten een doorbraak te laten maken via volumemarkten: supermarkten, horeca, catering en zorginstellingen Aanleiding Vanaf zomer 2005 tot en met februari 2006, zijn twee VUEpartners en twee promotoren biologische landbouw een intensieve samenwerking gestart. Zij wilden het anders. La Passione startte, als resultaat van deze samenwerking, eind februari 2006. Huidige problemen bestaan uit ontbrekende faciliteiten voor noodzakelijke en vernieuwende ontwikkeling van biologische producten richting volumemarkten en in de branche zelf. Voor meer openheid en samenwerking is onvoldoende kennis en ervaring aanwezig. Nieuwe product / markt combinaties blijven uit omdat het innovatieve vermogen in de bestaande biobranche gering is. Het ontbreken van voldoende relevante investeringsgelden spelen partijen parten. Daarnaast vraagt communicatie rondom biologische producten een andere aanpak, zeker waar het gaat om de benadering van een nieuw publiek. Het productassortiment voor de volumemarkten is momenteel ontoereikend en onvoldoende toegespitst op volumemarkten, maar biedt veel kansen. Zodoende is het merk VUEforlife ontwikkeld als overkoepelende merk- en marketingoperatie die het voor tal van producenten mogelijk maakt de nieuwe markten te betreden. Stichting La Passione is een stichting waarin publiek belang en private dynamiek samen komen in de Noordelijke provincies. De stichting zet zich actief in voor het verbreden van de markt van biologische producten. De stichting is in het leven geroepen om de zich snel aandienende initiatieven van een structuur te voorzien.
4
Doel Het hoofddoel van Stichting La Passione is het realiseren van nieuwe samenwerkingsvormen tussen de partijen maar op een andere invalshoek dan de traditionele keten om zo effectief de volumemarkten te betreden. Daarnaast ontwikkelt en faciliteert de stichting projecten die praktisch leiden tot innovatieve samenwerking, organiseert trainingen voor professionals en het ontwikkelt nieuwe producten en product / marktcombinaties. Het is haar streven het biologische product voor elke consument toegankelijk te maken. De stichting initieert en faciliteert projecten om dit te kunnen bereiken. Door het bijeenbrengen en begeleiden van joint-ventures tussen marktpartijen streeft de stichting naar het concreet realiseren van afzet.
5
La Passione
Aanvrager Stichting La Passione
Contactpersoon Friso van der Wal m 06 54751303 Jan Paul Reij m 06 46218658
Looptijd project
juni 2006 t/m dec 2008
Fase project
in uitvoering
Totale begroting
€733.000
Bijdrage SNN
€ 366.500
6
EkoImpuls
Titel voluit EkoImpuls Aanleiding Zowel de rijks- als provinciale overheden streven naar het versterken van de biologische landbouw in de regio. De overheid heeft voorheen het omschakelen van gangbare naar biologische bedrijven veelal gestimuleerd. Boeren hadden de bereidheid de overstap te maken. Toch ontstonden er problemen. Deze waren gelegen in onvoldoende afzet van biologische producten. Het aanbod aan biologische producten lag er, maar er was een te geringe vraag. De afzet stagneerde met als resultaat dat de boeren hun producten niet kwijt konden. De boeren hebben hierop initiatief genomen om zelf hun afzet te stimuleren. Dit project speelt hierop in en tracht een impuls te geven aan de afzet en verkrijgbaarheid van regionale biologische producten in Noord Nederland. Dit gebeurt aan de hand van concrete winkeldemonstraties en proeverijen, maar ook door een scala aan andere promotionele activiteiten die de bekendheid van producten vergroten en afzet genereren. De afzetkanalen zijn divers en variëren van huisverkoop, webwinkels, speciaalzaken, natuurvoedingswinkels, horeca, catering, groothandels tot supermarkten. Er wordt vrijwel altijd maatgericht gewerkt en zo veel mogelijk aangesloten bij de wens van de afnemer, waardoor ook de vraag van de afnemer goed inzichtelijk wordt en waardoor er ruimte ontstaat voor nieuwe producten. Doel Het doel van het project is het vergroten van de vraag naar en de verkrijgbaarheid van biologische producten in Noord Nederland. Daarnaast wordt er een impuls gegeven aan regionale biologische ketens.
7
EkoImpuls
Aanvrager LTO Noord
Contactpersoon G. Fortuin m 06 22416919, e
[email protected]
Looptijd project
sept 2005 t/m dec 2007
Fase project
in uitvoering
Totale begroting
€1.259.844
Bijdrage SNN
€502.547
8
Biologische Rozenonderstammen
Titel voluit Biologische rozenonderstammen op a.m. vrije grond. Aanleiding De biologische teelt heeft sinds 1 januari 2004 de verplichting om biologisch geteeld uitgangsmateriaal te gebruiken. Bij de bio-rozenkwekers uit Groningen ontstond de behoefte aan biologische onderstammen. Een kweker van biologische onderstammen in Slochteren is een potentiële producent voor deze onderstammen Hij heeft de beschikking over 20 ha SKAL gecertificeerde grond. De teelt van boomkwekerijgewassen moet echter op AM vrije grond gebeuren. Dit is grond waar de plantenziekte “aardappelmoeheid” niet voorkomt. Na bemonstering van boven genoemd perceel blijkt de grond besmet te zijn. Chemisch ontsmetten is niet toegestaan. Kortom: er is een potentiële producent, zodat er een nieuwe impuls kan worden gegeven aan biologisch uitgangsmateriaal. De teelt van raketblad is een biologisch alternatief voor het a.m. vrij maken van de grond. Doel Dit project heeft tot doel na te gaan of op een biologische wijze grond a.m. vrij gemaakt kan worden. De teelt van biologische rozenonderstammen kan als productinnovatie een nieuwe impuls geven aan de “ ingezakte” gangbare bulkteelt in Oostgroningen.
9
Biologische Rozenonderstammen
Aanvrager PPO DLV
J. Brouwer A. Akkerman
Contactpersoon J. Brouwer t 0598 451486, m 06 53945454
Looptijd project
2005 t/m 2008
Fase project
in uitvoering
Totale begroting
€102.815
Bijdrage SNN
€25.000
10
Het Gulle Land
Titel voluit Streekeigen Producten Nederland. Van het Gulle Land – een afzetconcept voor biologische streekproducten. Aanleiding In het kader van het afzetconcept “Van het Gulle Land” wordt een selectie van typische en onderscheidende biologische streekproducten onder één merk op de markt gebracht. Het concept “Van het Gulle Land” is uniek in Nederland. Nog niet eerder heeft een marktpartij het initiatief genomen om een commercieel afzetconcept op de markt te brengen op basis van een landelijk assortiment onderscheidende biologische streekproducten. Het concept is in eerste instantie gericht op het natuurvoedingskanaal, maar is ook relevant voor bijvoorbeeld toeristische afzetpunten of boerderijwinkels. De producten dienen voor de consument relevant en herkenbaar te zijn als streekproduct en hebben bij voorkeur een lange traditie. Producten dienen te voldoen aan de criteria van het keurmerk “erkend streekproduct”, hetgeen inhoudt dat naast de duurzame productiewijze, de grondstoffen afkomstig dienen te zijn uit de streek en ook de verwerking in de streek plaats dient te vinden. Om tot een uitgewogen en onderscheidend assortiment te komen zal nauw samengewerkt moeten worden met regionale ketenpartijen. Gezien de relatief sterke vertegenwoordiging van biologische landbouw in Noord Nederland en het grote aantal typische streekspecialiteiten, is Noord Nederland een speerpunt voor assortimentsontwikkeling en ketenvorming. Doel Doel van het project is de ontwikkeling en afzet van een assortiment biologische streekproducten uit Noord Nederland. Ervaringen die in het kader van dit project worden opgedaan kunnen als voorbeeld dienen voor de ontwikkeling van biologische streekproducten elders in het land.
11
Het Gulle Land
Aanvrager Streekeigen Producten Nederland & Natudis
Contactpersoon R. de Bruin t 0317 420224
Looptijd project
jan 2006 t/m juni 2007
Fase project
in uitvoering
Totale begroting
€226.216
Bijdrage SNN
€112.860
12
Promotorenproject
Titel voluit Promotoren in de Biologische landbouw in Noord Nederland 2005/2006. Aanleiding Op 31 december 2004 liep het project “stimulering biologische landbouw Noord Nederland” af, een gezamenlijk project van de provincies Groningen, Drenthe en Friesland. Het initiatief werd ondersteund door het samenwerkingsverband Noord Nederland, ter stimulering van de biologische landbouw. Het project werd uitgevoerd door drie promotoren, onder regie van provincie Groningen. Op basis van evaluaties van dit project en beleidsuitgangspunten vanuit de drie noordelijke provincies en het ministerie van LNV is besloten het promotorschap voor de biologische landbouw nog 2.5 jaar voort te zetten. In deze periode hadden de promotoren onder andere als taak invulling te geven aan de proeftuin. Doel Het project heeft als doel het stimuleren van: vraag en afzet op regionale schaal en kennisontwikkeling en verspreiding in de regio, afgestemd op landelijke initiatieven en landelijk onderzoek. Daarnaast heeft het project als doel disseminatie van kennis en ervaringen vanuit het noordelijke project naar de overige provincies in Nederland.
13
Promotorenproject
Aanvrager AOC Friesland
Contactpersoon P. vd Werff - t 058 2534000, m 06 51292559, e
[email protected]
Looptijd project
jan 2005 t/m juni 2007
Fase project
afgerond
Totale begroting
€407.000
Bijdrage SNN
€242.000
14
Biofach
Titel voluit Kadervorming biologische sector, “kennis van de markt is macht”. Aanleiding De Biofach beurs die ieder jaar in Nürnberg (Duitsland) wordt gehouden, is de grootste internationale beurs voor de presentatie van biologische producten uit de hele wereld. Meer dan 33.000 mensen uit 104 landen hebben in 2005 de beurs bezocht. De belangrijkste rede om de beurs te bezoeken is de algemene oriëntatie op de biologische markt, het leggen van nieuwe relaties, het onderhouden van bestaande relaties, het verkrijgen van informatie over nieuwe producten, het opdoen van kennis omtrent nieuwe ontwikkelingen en trends in de markt en het beleid. Vanuit Noord Oost Nederland heeft een groep van 69 personen de Biofach 2005 bezocht. Het bezoek heeft bijgedragen aan het vergroten van de kennis over de werking van de markt, en heeft het netwerk van de deelnemers aanzienlijk vergroot. Zij hebben een bredere kijk gekregen op de plaats die biologische landbouw op wereldschaal heeft. Kortom, de beurs heeft een bijdrage geleverd aan de kadervorming binnen de biologische sector en de kleine verwerkers. De Proeftuin Biologische Landbouw Noord Nederland, heeft op basis van de ervaringen van 2005 een programma aanboden, gericht op kennisvergroting van de markt. Het initiatief krijgt hiermee een nationaal karakter. Doel Doel van het project is om rond het bezoek aan Biofach 2006 landelijk een aantal activiteiten te organiseren, gericht op kennisvergroting van de markt.
15
Biofach
Aanvrager: AOC Friesland
Contactpersoon S. de Hoop t 0519 297680
Looptijd project
okt 2005 t/m apr 2006
Fase project
afgerond
Totale begroting
€87.319
Bijdrage SNN
€12.000
Foto: Metha van Bruggen
16
Huisverkoop Friesland
Titel voluit Stimuleren huisverkoop en opzetten landwinkels. Aanleiding Directe verkoop vormt ongeveer 10% van de omzet van biologische producten. Biologische bedrijven met directe verkoop vormen voor veel consumenten het gezicht van de biologische sector. Deze bedrijven komen eveneens tegemoet aan de vraag van consumenten naar de zichtbaarheid van de herkomst van producten. De professionaliteit van biologische boeren die hun producten direct verkopen, is echter vaak niet optimaal. Dit heeft bijvoorbeeld te maken met problemen bij de binding van klanten, het opzetten van promotie en het inrichten van de verkoopplek. Dit project wil samen met biologische boeren, verbeteringen aanbrengen in het boerderijverkooppunt en geeft hierover advies. In dit project krijgen deelnemende bedrijven advies over verbeteringen van hun verkoop en verkooppunt. Ook wordt er meebetaald aan investeringen die het bedrijf doet voor verbetering, via een unieke investeringsregeling. Doel Het doel van dit project is het opzetten en/of stimuleren van de directe huisverkoop bij (biologische) bedrijven of biologische landwinkels via professionalisering. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan de economische levensvatbaarheid van deze bedrijven.
17
Huisverkoop Friesland
Aanvrager: Stichting Waddengroep
Contactpersoon H. Pilat t 0511 542525, m 06 5434160
Looptijd project
okt 2005 t/m dec 2008
Fase project
in uitvoering
Totale begroting
€422.170
Bijdrage SNN
€82.205
Foto: Dick Boschloo
18
Webwinkels
Titel voluit Samenwerking in Noord Nederland ter versterking van de afzet van Biologische producten volgens Afzetconcept “Van Eigen Erf”. Aanleiding Er is nog steeds een (groot) prijsverschil tussen gangbaar geproduceerd en biologisch voedsel. Door de toenemende prijsdruk van groothandel en supermarkten zoeken steeds meer biologische boeren naar alternatieve afzetkanalen. Om te kunnen concurreren met supermarkten zijn onderscheidende producten nodig met nieuwe afzetstrategieën. Niet alleen de biologische boer, maar ook de consument heeft met knelpunten te maken. De consument die biologisch koopt bij de boer heeft een voorkeur voor producten uit eigen land of regio, maar de herkenbaarheid van deze producten is beperkt. Tevens is de beperkte verkrijgbaarheid van biologische producten een knelpunt voor de consument. Als reactie op voorgaande knelpunten, heeft “Van Eigen Erf” de uitdaging opgepakt en een vernieuwend concept voor de regionale afzet van biologische producten ontwikkeld. Momenteel zijn er binnen de koepel “Van Eigen Erf” 9 regionale initiatieven actief, waarvan 3 binnen Noord Nederland. Deze werken echter niet of nauwelijks samen. Dit project tracht deze samenwerking te verbeteren en oplossingen te zoeken voor de gesignaleerde knelpunten in Noord Nederland. Doel De doelstelling van het project is vergroting van de afzet van biologische producten via korte lijnen (met name webwinkels) door; samenwerking te verbeteren, marketing gericht toe te passen, naamsbekendheid te vergroten en de webwinkelverkoop in het Noorden te professionaliseren
19
Webwinkels
Aanvrager: Stichting “Van Eigen Erf”
Contactpersoon J. Kamp m 06 53429448, e
[email protected]
Looptijd project
apr 2006 t/m apr 2008
Fase project
in uitvoering
Totale begroting
€295.316
Bijdrage SNN
€147.658
20
PRINS
Titel voluit PrijsINformatieSysteem voor biologische akker- en tuinbouw. Aanleiding De markt voor biologische producten is anders georganiseerd dan de markt voor gangbare producten en kent een grote diversiteit aan afzetkanalen zoals; supermarkten natuurvoedingswinkels, boerderijwinkels, webwinkels en boerenmarkten. Relatief veel producten worden door de producent direct, zonder tussenkomst van traditionele kanalen, verkocht. Het ontbreekt ondernemers vaak aan actuele markt-, voorraad- en prijsinformatie. Met name boeren en tuinders hebben hier behoefte aan omdat verkoop van een groot aantal producten via particuliere handel gebeurt met felle concurrentiestrijd. Er is daardoor minder openheid over prijzen vanuit verkoop. Het gebrek aan deze informatie zorgt ervoor dat boeren en tuinders momenteel in en zwakke positie verkeren, in vergelijking met de veelal beter geïnformeerde handel. Er is dus behoefte aan meer transparantie binnen de bedrijfskolom. Deze transparantie kan verkregen worden door het PrijsINformatieSysteem (www.bioprins.nl). Doel Doel van het project is het versterken van de marktpositie van biologische boeren en daarmee van de sector. Door uitwisseling van marktinformatie wordt markttransparantie vergroot. PRINS is een hulpmiddel om deze markttransparantie te organiseren en toegankelijk te maken.
21
PRINS
Aanvrager: Vereniging BioWad
Contactpersoon K. Timmers m 06 18878589
Looptijd project
nov 2005 t/m dec 2006
Fase project
afgerond
Totale begroting
€61.552
Bijdrage SNN
€29.276
22
Biologisch Uitgangsmateriaal
Titel voluit Productie biologisch uitgangsmateriaal in Noord-Nederland en afzet. Aanleiding In de noordelijke provincies van Nederland is de kleibouwstreek langs de Waddenzee een ideale locatie voor de kweek en vermeerdering van biologisch uitgangsmateriaal. Daar worden dan ook al decennia lang, gangbare landbouwgewassen gekweekt en vermeerderd. Door de jaren heen is er veel kennis opgebouwd, op het gebied van veredeling, selectie en vermeerdering. Nu voor de biologische land- en tuinbouw het gebruik van biologisch uitgangsmateriaal verplicht wordt, neemt de vraag naar geschikt biologisch uitgangsmateriaal toe. Voor verschillende gewassen is goed biologisch zaaizaad en poot- en plantgoed onvoldoende verkrijgbaar. Een ras dat het gangbaar goed doet, kan wanneer het op biologische wijze vermeerderd wordt, bij de biologische teelt geheel onderuit gaan. Dit project speelt in op de toenemende vraag naar biologisch uitgangsmateriaal, gebruikmakend van de aanwezige kennis. Doel Het doel van dit project is een inventarisatie te maken van welke vraag (aard en omvang) er is naar biologisch uitgangsmateriaal voor gewassen in binnen- en buitenland en wie de belangrijkste concurrenten zijn van Nederland. Daarnaast heeft het project tot doel de mogelijkheden inzichtelijk te krijgen, voor de noordelijke provincies om een productiecentrum voor kweek en vermeerdering van biologisch uitgangsmateriaal te worden.
23
Biologisch Uitgangsmateriaal
Aanvrager: DLV Biologische Landbouw
Contactpersoon B. Buizer t 058 2990530, e
[email protected]
Looptijd project
apr 2006 t/m dec 2006
Fase project
afgerond
Totale begroting
€25.000
Bijdrage SNN
€25.000
24
Weerbaarheid plant
Titel voluit Complementaire Weerbaarheid Plant. Aanleiding In de strijd tegen plantenziekten in de akkerbouw, wordt sinds lange tijd intensief gezocht naar bruikbare resistenties, adequate chemische bestrijding en andere teelttechnische maatregelen. Gebleken is dat elk van deze lijnen zijn beperking heeft. Zo worden eenvoudige resistenties spoedig doorbroken en werken betere resistenties niet voor 100%. Ook met teelttechnische verbeteringen zijn ziekten niet altijd te voorkomen. Zowel door resistentieveredeling als door het toepassen van biostimulatoren in toegevoegde compost is het mogelijk om de gewasontwikkeling te stimuleren en de ziekteontwikkeling te reduceren. De effectiviteit van de technieken afzonderlijk is echter onvoldoende. Dit project wil een doorbraak forceren door deze technieken te bundelen in een gezamenlijk aanvullende aanpak. De weerbaarheid van de plant zal worden verhoogd vanuit de synergie van de plantweerstand en de bodemweerstand, waarbij het gewas aardappel centraal staat. Doel Doelstelling van dit project is het demonstreren van de synergie van twee partiële beheersingsmethoden (namelijk bodemverrijking en resistentie) als strategie voor de beheersing van plantenziekten en het verhogen van het rendement van de (biologische) aardappelteelt.
25
Weerbaarheid plant
Aanvrager: Stichting Bevordering Veredelingsonderzoek (SBV)
Contactpersoon R.P. Graveland t 0519 244300, e
[email protected]
Looptijd project
juli 2003 t/m juni 2007
Fase project
in uitvoering
Totale begroting
€1.665.640
Bijdrage SNN
€416.410
26
NemaDecide
Titel voluit Integrated Pest Management (IPM). Aanleiding Het programma NemaDecide ondersteunt aardappeltelers bij het nemen van goede beslissingen voor de beheersing van aardappelmoeheid (AM), veroorzaakt door aaltjes (rondwormen). Met de nieuwe AM regelgeving is kennis hieromtrent van nog groter belang dan deze al was. NemaDecide is vooral geschikt voor biologische telers, die minder correctiemogelijkheden hebben (in de vorm van gewasbeschermingsmiddelen) dan reguliere telers. Het is namelijk een stochastisch programma waarin het risico niveau naar wens kan worden ingesteld. In NemaDecide I is bestaande kennis over aaltjes in de aardappelteelt duurzaam ontsloten. Vanwege problemen met de beheersing van wortelknobbelaaltjes en wortellesieaaltjes is de vraag ontstaan om het systeem verder te ontwikkelen voor het gehele bouwplan rond de aardappelteelt. NemaDecide II wordt het eerste Beslissing Ondersteunende Systeem dat de populatieontwikkeling van meerdere organismen in de tijd zal proberen te voorspellen. Zo zal er bijvoorbeeld rekening worden gehouden met interactie tussen verschillende aaltjes op de schadeontwikkeling van een gewas en de onderlinge concurrentie en invloed hiervan op de populatieontwikkeling. Theoretische modellen hiervoor, staan in de kinderschoenen. NemaDecide II kan de inkomens van telers verbeteren door gewasschade beter te voorspellen en te voorkomen. Doel Het doel van dit project is om gewasschade nog beter te kunnen voorspellen, met name door het verkrijgen van een beter inzicht in de populatiedynamica van meerdere organismen in de tijd, gebruikmakend van de juiste rassenkeuze en vruchtwisseling.
27
NemaDecide
Aanvrager: HLB, research and consultancy in agriculture
Contactpersoon A. Venhuizen t 0522 268911, e
[email protected]
Looptijd project
voorjaar ‘07 t/m zomer ‘08
Fase project
in uitvoering
Totale begroting
€1.500.000
Bijdrage SNN
€600.000
28
Cranberry
Titel voluit Cranberryteelt in Drenthe. Aanleiding Er is een gering aanbod van biologisch geteelde cranberry’s vanuit de aanvoerlanden. Uit een marktonderzoek (PPO) blijkt dat er voor Nederland sprake is van een groeimarkt met potentie. Drenthe heeft technisch en landbouwkundig gezien voldoende mogelijkheden om deze teelt op te zetten. De biologische teelt van cranberry’s biedt kansen en mogelijkheden voor verbreding en vernieuwing van land- en tuinbouw in Drenthe. Het landelijk gebied wordt met de teelt van cranberry verrijkt en het geeft nieuwe impulsen voor de ontwikkeling van streekeigen biologische producten in het kader van innovatieve plattelandsontwikkeling. De biologische cranberryteelt kan beschouwd worden als een gezond onderdeel van de sector in een schone omgeving. Met dit project wordt een aanzet gegeven voor het promoten van de teelt van cranberry’s in Drenthe, als een alternatief voor gangbare landbouwgewassen. Doel Het doel van dit project is kennisoverdracht en ontwikkeling van een nieuwe teelt (cranberry’s) met toekomst.
29
Cranberry
Aanvrager: Stichting Kornalijn
Contactpersoon H.A. Hartlief t 0527 251168, e
[email protected]
Looptijd project
jan 2007 t/m dec 2009
Fase project
in uitvoering
Totale begroting
€356.605
Bijdrage SNN
€175.000
30
Ruggenteelt
Titel voluit Ontwikkeling van ruggenteelt als bedrijfssysteem, op weg naar duurzaam bodembeheer in Lauwersland. Aanleiding Een goede bodemvruchtbaarheid vormt de basis voor een gezond bedrijf. Voor het behalen van voldoende rendement, wordt gebruik gemaakt van steeds grotere machines, die ook op ongunstige tijden kunnen worden ingezet. Mede hierdoor, laat de bodemkwaliteit vaak te wensen over. Dit baart zorgen, voor nu en in de toekomst. De bodemstructuur is onvoldoende en de hoeveelheid organische stof te laag. Dit terwijl er juist ontwikkelingen gaande zijn, die mede vragen om een gezonde bodem. Zo zijn de eisen ten aanzien van uitspoeling van mineralen steeds strenger, is er een meer preventieve aanpak met betrekking tot plantenziekten gewenst en worden relatief hoge opbrengsten van hoge kwaliteit steeds noodzakelijker. Ruggenteelt biedt een goed perspectief op verbetering van de bodemstructuur, zonder hoge investeringen. Plant Research International, onderdeel van Wageningen UR is uitvoerder van het project. Doel De doelstelling is het ontwikkelen en testen van een ruggenteeltsysteem, gebaseerd op het Duitse Turiel-Major systeem, voor de teelt van vier akker- en vollegrondsgroentengewassen.
31
Ruggenteelt
Aanvrager: Vereniging BioWad
Contactpersoon Wridzer Bakker m 06 11254112
Looptijd project
2006 t/m 2008
Fase project
in uitvoering
Totale begroting
€214.000
Bijdrage SNN
€63.000
32
Professionals/ Biobreder
Titel voluit Het Biobreder project biedt rendement. Toegang tot groeiende (volume)markten door professionalisering van ondernemerschap, samenwerking, distributie, assortiment en productpositionering. Aanleiding Producenten zijn vooral bezig met produceren en dat kunnen ze goed. Maar het hebben of creëren van afzet is minstens zo belangrijk. Daar liggen kansen voor directe levering aan retail, horeca of catering, in plaats van de veelal onverpakte leveringen in bulk. De gemiddelde producent en de kleine verwerker zijn daar nog niet klaar voor. In algemene zin zijn de professionaliteit, het ondernemerschap en de financiële capaciteit ontoereikend om afzetkanalen als nieuwe toeleveranciers te bedienen. Zo ontbreken de juiste certificering en verpakking en de benodigde codering vaak. Ook logistiek gezien is het veelal niet goed geregeld. Dit project biedt ondernemers de kans om het belang van een brede stabiele kwaliteit van alle diensten en schakels in de keten op juiste waarde te schatten, hun competenties op het gebied van professionalisering te versterken, maar ook om juiste keuzes te maken betreffende mogelijke uitbesteding van bepaalde onderdelen. Doel De doelstelling van dit project is om ondernemers (zowel producenten als verwerkers) uit Noord Nederland, de juiste competenties bij te brengen gericht op professionalisering van hun eigen bedrijf en op samenwerking binnen het collectief en afgestemd op de eisen en wensen van afnemende partijen.
33
Professionals/ Biobreder
Aanvrager: Stichting La Passione
Contactpersoon F. vd Wal m 06 54751303, e
[email protected]
Looptijd project
jan 2007 t/m juni 2008
Fase project
in uitvoering
Totale begroting
€175.972
Bijdrage SNN
€87.986
34
Colofon Coördinatie: Field, Food & Farmers: Suzanne Weterings Redactie: Field, Food & Farmers: Suzanne Weterings & Grietien Fortuin Provincie Groningen: Michiel Bus Eindredactie: Provincie Groningen: Michiel Bus Field, Food & Farmers: Grietien Fortuin Drukwerk: Provincie Groningen
