De plek waar bèta en medisch onderzoek samen komt

0|2 HET NIEUWE ONDERZOEKSGEBOUW

De plek waar bÈta en medisch onderzoek samen komt WE ZIEN ELKAAR OP DE CAMPUS

campusontwikkeling De VU bouwt een open campus die inspeelt op de eisen die studenten en medewerkers stellen aan hun omgeving: een duurzame, gastvrije ontmoetingsplek waar wetenschap, bedrijfsleven en maatschappij samenkomen. Alle maatregelen, nieuwbouw, verandering in de openbare ruimte en verschuivingen vinden plaats met dat doel: een campus die stimuleert en ontmoetingen op alle mogelijke plekken faciliteert om kennis te delen en transparante wetenschap te beoefenen. Daarbij zijn de Energie Efficiency Afspraken en de 100% Duurzaam Inkopen eisen op structurele wijze verankerd in het vastgoedproces.

Franc van Nunen, directeur campusontwikkeling “De hele universiteit in 10 jaar vernieuwen is financieel niet haalbaar. De investeringen mogen nooit een molensteen worden. Daarom hebben we de campusontwikkeling gefaseerd. Per fase kijken we wat noodzakelijk is. Een ding staat als een paal boven water: de nieuwe huisvesting van de faculteiten FEW, FALW en M/V vinden we zo belangrijk dat we liever het Hoofdgebouw verbouwen, dan dat we dat slopen en opnieuw bouwen. Daardoor is er financiële ruimte voor verbetering van de huisvesting van van onze faculteiten. Ook is er letterlijk ruimte om intensiever samen te werken met VUmc. Door ondertussen te werken aan betere benutting en bezetting van de beschikbare ruimte en het verruimen van de openingstijden verlagen we ook de huisvestingslasten voor VU en VUmc.”

2

campusvisie 2012

O|2 informatiekrant sep-2012

3

het nieuwe labgebouw Pieter Walraad, architect EGM architecten “De opdracht voor O|2 is uiterst interessant. Op de beschikbare ruimte alle functies en mogelijkheden onderbrengen leverde een kubus op met uithollingen. Zo creëren we optimale ruimte en zorgen we ook voor maximaal daglicht in het gebouw. Aan de buitenkant is O|2 een robuust gebouw met roomwitte stenen en een warm grijze natuursteen plint. De binnengevel heeft een hele vriendelijke en natuurlijke uitstraling door het gebruik van drie houtprints.” indeling Het gebouw is op de verdiepingen ingedeeld in 3 zones: • Laboratoria aan de west en oostzijde • Kantoorruimte aan de noord en zuidzijde • Voorzieningen voor labs, overleg en facilitair in de middenzones. Elk lab beschikt over een eigen schacht met aansluitingen voor nuts en medische gassen. De begane grond, de 13e verdieping en de technieklagen 5 en 9 zijn niet op deze manier ingedeeld.

Baksteen gevel: roomwitte steen met zilverglans

4


Plintgevel: natuursteen

DNA-gevel: hout

elkaar ontmoeten Tegelijkertijd is O|2 een communicatief gebouw. Ontmoeting, beleving en gemak staan centraal. Met de labs gelegen aan de raampartijen, zie je vanaf de straat dat onderzoek in O|2 centraal staat. Uiteraard zijn de kantoorzones flexibel in te delen. Zo kunnen we, zonder grote investeringen, in de toekomst veranderingen in gebruik van de ruimtes gemakkelijk opvangen. In de torenvide zijn prettige ontmoetingsplekken voor overleg. Door directe verbindingen tussen de verdiepingen en de koppeling met het atrium straalt het hele gebouw “samenwerking” uit. Uiteraard dragen innovatieve ICToplossingen ook een belangrijke bijdrage aan nieuwe vormen van samenwerking. De begane grond is voor restauratieve voorzieningen, een informatiecentrum, conferentieruimte en fietsenstalling. En zo werkt de begane grond als een Plaza en loopt de VU campus gevoelsmatig door in het gebouw. De kelder is bedoeld voor parkeren, opslag en logistiek. Door het gebruik ramen op de kopse kanten van de gangen met en het atrium is het hele gebouw voorzien van daglicht.


7

DE VU CAMPUS LOOPT DOOR IN HET GEBOUW

AMSTERDAM IS OM DE HOEK

WE ZIEN ELKAAR OP DE CAMPUS

O|2 biedt unieke kansen voor mogelijkheden in de wetenschap HUBERTUS IRTH, DECAAN FACULTEIT DER EXACTE WETENSCHAPPEN Om te kunnen excelleren op onderzoeksgebied is een goede infrastructuur onontbeerlijk: ”En laten we eerlijk zijn: Het W&N-gebouw is niet meer representatief en zeker niet competitief”, dit was de boodschap die Hubertus Irth bracht op de O|2 voorlichtingsbijeenkomst eind juni 2012. “Nieuwbouw is noodzakelijk. Maar we gaan niet klakkeloos stenen stapelen. Er zit een idee achter. En dat idee is dat we nieuwbouw creëren aan de hand van de VU-thema’s: H2LS, Science for sustainability, Connected world en Professional services. Interdisciplinaire wetenschap is dus de visie van de VU.”

Interdisciplinaire wetenschap is de visie van de VU

O|2 biedt een geweldige kans om dingen bij elkaar te brengen. Het is namelijk uniek in Nederland dat bèta- en medische onderzoeksgroepen in een pand zijn gehuisvest. We gaan ons straks vanuit één W&N-gebouw over drie gebouwen verspreiden, te starten met de ingebruikname van het Ol2 gebouw. Dat zie ik als een verrijking omdat je zo gemakkelijker collega’s van andere faculteiten ontmoet. De ontmoeting gaat plaatsvinden op inhoud en dat biedt aldus tal van mogelijkheden voor ontwikkelingen in de wetenschap.


11

Maar hoe die verdieping er vervolgens uit komt te zien, daar zit nog ruimte. Waar komt de zuurkast? Of waar komen de stopcontacten, de deuren, de muren? Daarvoor zullen we vervolgbijeenkomsten organiseren. Daar kan je dan ook zelf met je specifieke vragen en ideeën terecht. We verwachten deze bijeenkomsten in het (vroege) najaar, want in november moet dat inrichtingsplan naar de aannemer.

een computer aanstond of er stond een tas, er hing een jas. Uiteindelijk bleek slechts 18% van de computers daadwerkelijk bezet. Toen er vanwege de airconditioning een wijziging van het ontwerp van Initium noodzakelijk was, open werkruimtes moesten een groter aandeel krijgen, was de vraag: aan wie wijs je het schaarse goed toe?

Minder vierkante meters betekent meer geld voor onderwijs en onderzoek Yvonne Kops, directeur bedrijfsvoering Faculteit der Aard en levenswetenschappen “Ik heb bij de rechtenfaculteit meegewerkt aan Initium. Het eerste VU-gebouw volgens het Smart@ work-concept. O|2 is een ander gebouw met ander soortgebruikers. Ik realiseer me dan ook dat de situatie niet helemaal te vergelijke valt. Wat echter overeenkomt is dat hoe minder vierkante meters je gebruikt, hoe minder bijbehorende kosten je hebt en deze besparing kan worden aangewend voor onderwijs en onderzoek, daar waar het hart van de Universiteit ligt. Bij Initium was het in eerste instantie de bedoeling dat we volgens het traditionele kamerplan zouden overgaan naar deze nieuwe huisvesting. Tot de resultaten van de bezettingsgraadmeting kwamen. Ik moet eerlijk zeggen: Ik ben behoorlijk geschrokken! Zestig procent van de beschikbare werkruimte bleek ongebruikt! En nog eens 14% van de werkkamers leek bezet omdat er 12


Het was ons vrij snel duidelijk dat de aanwezigheid in de eigen kantoorruimte niet automatisch correspondeert met de hiërarchie, maar dat er wel noodzaak is om een rustige werkplek te kunnen hebben. Op dat mopment hebben we het besluit genomen om meer direct en volledig over te stappen naar Smart@work. Ik kan zeggen dat het voorbereidingstraject veel zwaarder was dan ik had verwacht. Er is veel opgeruimd en voorbereid. Daar staat tegenover dat we geen kamerplan hoefden te ontwikkelen voor de nieuwbouw. Dat leverde weer wat tijd op. Uiteindelijk bleek dat het werken zonder eigen kamer hooguit twee maanden onwennig was. Vooral wanneer je niet direct achter de computer kunt zitten, waar je het liefste terecht wil. Het clean desk beleid werd onverwacht gemakkelijk overgenomen. De zichtbaarheid van medewerkers in de organisatie is verbeterd. Dat maakt de organisatie transparanter. En de totale werkomgeving is echt veel aantrekkelijker geworden.

ik ben de schakel tussen de bouw en de gebruiker rob leenaars Dit jaar start de bouw van O|2. Het is de bedoeling dat eind 2015 iedereen een nieuwe werkplek heeft gevonden in ons nieuwe labgebouw. Gedurende die tijd ben ik de schakel tussen de faculteiten en de bouw. Bij mij kan iedereen dus terecht met vragen en misschien zorgen. We hebben daarvoor een gebruikersoverleg opgezet, zodat je binnen je eigen faculteit ook een aanspreekpunt hebt. • Voor VUmc: Ed Döpp • Voor AIMMS: Kirstin de Boer • Voor Neurowetenschappen: Kim Zandvliet Je hebt met deze informatiekrant een indruk kunnen krijgen van hoe O|2 eruit komt te zien. Op dit moment hebben we een soort vlekkenplan ontwikkeld. Dat wil zeggen dat we een indeling hebben gemaakt welke groep op welke verdieping komt te werken. Dat staat vast. Door de AFS ontwikkelingen kunnen mogelijk wijzigingen optreden in de gebruikersgroepen. O|2 informatiekrant sep-2012

13

Verbeterde samenhang onderzoek VUmc en VU

Kruisbestuiving Ed Döpp: “Concrete voorbeelden zijn het RA- en het ML3-laboratorium. Deze komen centraal in O|2 beschikbaar voor zowel VU als VUmc. Het lijkt mij leuk over de grenzen heen te stappen en te ontdekken wat er uit de kruisbestuiving van kennis en expertise zal ontstaan. Dit is in ieder geval geen achteruitgang!”

14


Eén locatie “De manier van werken is wel anders dan we gewend zijn. Nu zijn laboratoria vooral ontstaan uit opbouw van vakgroepen en secties etc, waardoor we veel verspreiding en versnippering hebben gekregen van allerlei onderzoekstechnieken,” aldus Döpp, “De kans die er nu ligt is expertise bij elkaar brengen, optimaal gebruik van de vierkante meters en het stimuleren van de communicatie tussen onderzoekers. Dat geeft dan mogelijkheden om vandaar uit dure investeringen gezamenlijk op te pakken. Omdat veel onderzoeks faciliteiten nu geconcentreerd worden op een locatie,

Uitdagingen “Ik zie nog wel uitdagingen,” zegt Wim Stalman. “Ik ook,” bevestigt Christine Dijkstra. “Het gebouw is een goed startpunt, maar niet toereikend,” aldus Dijkstra, “In het begin zal het echt nodig zijn ontmoetingen te organiseren. Uitnodigende architectuur is niet genoeg. De sfeer is ook belangrijk: we moeten zichtbaar maken dat we samen werken aan toponderzoek. Geen stationshal, maar de uitstraling van een topinstituut kan al duidelijk bij de entree duidelijk worden gemaakt. Verder verdient de facilitaire afstemming tussen VU en VUmc nog wel aandacht en kan de onderzoek infrastructuur verder worden geoptimaliseerd als de krachten zich bundelen.”

Wim Stalman

hebben onderzoekers veel beter inzicht in wat de mogelijkheden zijn. Tot slot zullen er veel minder studenten rondlopen in O|2, omdat er geen onderwijs in het gebouw is geprogrammeerd. Dat zal voor de één stil zijn, voor de ander zal het een verademing zijn.”

Wim Stalman sluit af: “Het is bekend dat we het in de toekomst met aanzienlijk minder geld moeten doen. Het is dus steeds zoeken naar de balans tussen ‘willen’ en ‘kunnen’. Van alles wat financieel en ruimtelijk wenselijk is, vermoed ik dat 90% haalbaar is. We streven ernaar 95%-98% te verwezenlijken. Als we de 100% weten te behalen, dan hebben we de tovenaarsprijs.”

Ed Döpp

“De samenwerking is er al en leidt tot mooie studies en resultaten,” vertelt Wim Stalman trots, “Met een toenemend goede internationale score doen we het verduveld goed. In de CWTS staan we 1e op de lijst van universitaire medische centra! Inhoudelijk is H2LS de belangr ijkste drijver om samen te werken, maar ook om samen te wonen. De fysieke afstand wordt uiteraard verminderd, maar ook (kostbare) onderzoek infrastructuur kunnen we delen. Dit leidt tot een kostenverminder ing. Bovendien verbeteren we het contact met en tussen de interfacultaire onderzoeksinstituten.”

“Ik zie ook mogelijkheden voor het profileren van de rode life sciences op de VU campus,” zegt Christine Dijkstra, “De zichtbaarheid van de life sciences zal enorm worden versterkt. De synergie tussen sterke onderzoeksgroepen zal leiden tot verdere verhoging van de kwaliteit. Dat samen maakt dat we aantrekkelijker worden voor subsidiegevers en marktpartijen.”

Christine Dijkstra

VU en VUmc hebben gekozen om meer in samenhang onder zoek te doen. Prof. Wim Stalman, decaan/lid raad van bestuur VUmc en Ed Döpp, laboratorium manager moleculaire celbiologie & immunologie en Prof. Christine Dijkstra, hoofd moleculaire celbiologie & immunologie delen hun kijk op de komst van O|2.


15

veel gestelde vragen • In hoeverre is het gebouw vrij toegankelijk? Het pasjessysteem van ACTA wordt niet als uitnodigend ervaren. Bij O|2 zijn de midden zone en het Atrium zoveel mogelijk zonder pasjes bereikbaar. Laboratoria zijn uiteraard niet voor iedereen zomaar toegankelijk. • Wat is het formaat van de gangen? In O|2 zijn de gangen zo breed gemaakt dat je nog altijd kan passeren als er iemand met een karretje langskomt en wil passeren. Tegelijkertijd heeft de gang met een breedte van 1.60m breed een formaat dat niet uitnodigt om extra kasten buiten het kantoor of de lab ruimte te plaatsen. • Hoe kan je je nog oriënteren in zo’n groot gebouw? De gangen zijn altijd georiënteerd naar het atrium of een verbindingsroute. Zo bied je enerzijds een prettige ruimtelijkheid en anderzijds oriëntatiegemak. • Hoe duurzaam is O|2? Een labgebouw is eigenlijk per definitie niet duurzaam vanwege de enorme energievraag. Om energie te besparen wordt het hele gebouw voorzien van LED verlichting, ook komt er een groen dak op het gebouw • VUmc mist een buitenlunchplek. Is dat mogelijk in O|2? Op de begane grond zijn mogelijkheden om terrassen te maken. Ook onderzoeken we nog de mogelijkheid voor een dakterras. • Geeft een intern atrium geen geluidsoverlast? Door het gebruik van absorberend materiaal in de plafonds en de vloeren beperken we het geluid. Door een glazen wand als afscherming van iedere verdieping is het mogelijk om visueel verbonden te zijn met het atrium en wel de lichtinval te ontvangen, maar ben je afgesloten van het geluid. Tot slot zijn concentratiewerkplekken nog in een afgesloten compartiment ondergebracht.

16


• Onderzoekers willen nog wel eens met onderzoeksapparatuur verhuizen. Blijft dat mogelijk? Ja. Dit kan met de transportdienst van FCO worden geregeld. In geval van uitzonderlijk transport is het ook mogelijk om via de kelder apparatuur te verplaatsen naar bijvoorbeeld VUmc. Binnen het gebouw is het mogelijk om de labs ten behoeve van verschillende onderzoeken in te richten zonder dat er grote verbouwingen nodig zijn.

‘is het mogelijk om buiten te lunchen?’

• Verhuist het laser lab naar O|2? Het laser lab komt niet in O|2. De trillingseisen voldoen niet voor het laser lab. Omdat O|2 al in ontwikkeling was, was het niet meer mogelijk daar aanpassingen voor te maken. We brengen deze functies liever onder in een ander, nieuw gebouw. Samen met VUmc zoeken we een integrale oplossing. • Worden in O|2 ook proefdieren gehuisvest? Op de dertiende verdieping van O|2 is rekening gehouden met voorzieningen voor animal units. In hoeverre deze animal units worden gerealiseerd moet nog worden besloten. • Wat heeft de samenwerking met de UvA voor invloed op de bezetting van O|2? In de Watergraafsmeer zijn ook belangrijke onderzoeksgroepen die dichtbij het H2LS-thema werken. UvA en VU zoeken zorgvuldig naar de mogelijkheden voor samenwerking en ook naar een goede beweging tussen de locaties. Je kan meehelpen met deze samenwerking door je vragen neer te leggen bij Hubertus Irth. Hij zorgt dan voor afstemming binnen de samenwerkingsontwikkeling van UvA en VU. • Waar blijft het bachelor onderwijs? Het bachelor onderwijs blijft voorlopig in W&N. Uiteindelijk zal het een plek krijgen in het volgende nieuwe universiteitsgebouw (werknaam NU.VU). Practica krijgen later een plek op de campus toegewezen.


17

COLOFON Vormgeving: Studio VU Fotografie: Studio VU/Fotografie Achterkant: Your Captain Lucht Fotografie

i.o.v. Zuidas Amsterdam 22343/1 okt2012

De plek waar bèta en medisch onderzoek samen komt

Recommend Documents