~ \ ft',
Vlaamse Orchideeen Stichting
,~
·DE ORCHIDEEENKRANT
Vcral1lwoordelijkc uitgever: Andre De Coc,k, Emmalei 28, 9 -2930 Brasschaal, B elgi~
Aigiftekantoor: 2930 I3rasschaat - Verschij nt tweemaandelijks (I re. - lap. - I ju . - I au. - 1 ok .- 1 de.)
[JAARGANG 3
JUL. -AUG. 20011
Nr.4
~REDACTIE + SECRETARIAAT V.O .S. = Vlaamse Orchideeen Stichting Emmalei 28. B-2930 Brasschaat, Belgie tr: 00-32-(0)3.651.21 .56. of 651.44.79. E.mail : bs825524(als),;ynet_be
MEDEWERKERS Brown Robert (AF.). Golden Stewal1 (AM.). Mc.Kenzie John (OC ). Mannens Patrick, Pl!terson Martin (AM.), Steyncn Alfons, Vi vier Franr,:ois (AZ.), Wielinga Ruud .
DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/01
COLOFON Abonnementen
BelgU!
Jaarabonnement: 750 BEF. 18,59 EUR. Nederland Jaarabonnement: 810 BEF. 40,50 NLG. - 20,08 EUR. Storten op Rek.N °: 409-4074961-35 bij de KBC. - Belgie. Op naam van: Andre De Cock I V.O.S Emmalei 28, B-2930 Brasschaat, Belgie Met vermelding: Velllieuwing abonnement. Of met een ondeltekende Eurocheck voor het bedrag in een gesloten omslag. Cash geld wordt ook aanvaard. Losse nummers in Belgie 140 BEF. - 3,47 EUR.
VKRENIGINGEN IN BENELUX
INHOUD Op de voorpagina: Oncdiwn Stlrcode.s l'ar.PlIncllllllfllnl (Uit Lindenia) Colofon + Inhoud .... .... .. ........... .. .. .. Verenigingen in Benelux. , ........... .... . Agenda ...... ........ .. ........ .... .. .. . .. . . .. Nieuws uit de verenigingen
BELGIE - Vl.AANDERE l':
Pag. OI Pag. 02
Pag.03-04
Pag.04
Pag. 05
Dr oncnrDHVRI EN D - Vl.AANDEREN nstraal 172, b·3590 Diepenix"Ck . : 0 11·32.3 8.00 Provioci e ANTWERPEl'i
ORCIfIK;\ (Orchidtti'o Club Anlwerpen)
Voorziller: Allxm Colan, Vu urkru islaan 4, 132610 Wilrijk. • : 03·82 7 AS. II .
·ERP EN
DE ORCHJl)EEVRn: I'I'D REG. .. Co nlaclpersoon; Dirk Savr ies, Mazereelstraa! 28, 8-9040 SI. Am8ndsberg . • :
ZAA IGROEI' 1Z AA r) & POtLENBANK
COlllftdpersooo: Alfol15 Su:yncn, Anonciadcnstnull 13, B-281 2 Mu izcn. • : 0 I 5/4 1.89.82.
Kweektip~
Diffuus lichf I.. .... ......... ...... .... .. . .. Aigemeenheden Wortels & ondergrondse delen ....... .... Nieuws uit Europa Oph. insectifera / A. De Cock.. . .. .. . .. Niellws uit Afrika Hoi. orthoceras / R. Brown........ ... ... Pu bliciteit.. .. .. .. . .. . . .. .. . .. . . .. ..... .... .. . V.O.S. Orchideeen in de duinen (2) / R. Wielinga ... Nieuws uit Amerika Mormodes buccinator / Peterson M.. Publiciteit Nieuws uit Azie
Losse nummers in Ned. 160 BEF. 8,00 NLG. - 3,97 Bulb. macranth~~ / F. Vivier. ........ EUR. Nieuws uit Oceame Adverteren Cor. aconitiflorus / J. McKenzie .... ... pagina/j aar: 3.000 BEF. Pu bliciteit 150 NLG - 74,37 EUR. Slippertje van de maand ~ pagina/jaar: 1.500 BEF. Paph. glaucopbyl\um / A. De Cock... 75 NLG. - 37, 18 EUR. Patrick's Hoekje Kopijen & teksten Taeniophy\lum obtusum Aile kopijen en teksten moet V.O.S. op reis minstens veertien dagen voor Malawi / P. Mannens..... .... .. . .. ...... de verschijningsdatum bij ons De Orchideecnkrant / A. De Cock ...... op de redactie binnen Op de achterpagina: Ophrys gekomen zijn. in!1ecl/fertl............. ....... .. .... ... .......
""n..
Pag. 06-07
Pag. 08-09
I
Pag. 10-12
Provinfie VL.-\AMS BRABAN·I_':--:..,-_ __ _ _ _ _ _ _ _--. DE ORCHIOEEVRIENJ) REG. BRABA NT Co ntftCIDersooll: GUY Liesscns, Bolcrblocm.straal 21 , B· .l850 Grimbcrszen . • : 02/252.06.0 I.
Pag. 13-15
Pag. 16
IJrov incie Ul\UHJRG DE ORCBIDEEVRIEND REG. LIMB URG Contnctpe rsooll: Paul NObcn, Kempenslraat 172 . B·2590 Dicoenbcck . • : 01 1132 .38.00.
Pag. 17 Proviocie OOST VLAAND[REN
I)E O RC IIIDJ::EVRIENJ) RI£G. OOST VLAAN DERJ::~
COIIIRtlp('rsoon: Rik Neirinck . K. Astridlaan 1:59, 13·9820 BOllclarc Mcrclbcke . • : 09/362.76 .62.
Pag. 18-20 Pag.21
..
Provincie WEST Vl.AANOEREN DE ORClIIDEEVRI ENf) REG. WEST VLAANDEREN
Co ntadpcrsoo ll: Rik N cirinck, K. ASlridlaan 159.. 8·9820 Botlc\are Merelbeke. •; 09/362 .76.62.
I)APIUO
Voorziller: I·'ernnnd Ti llcman. Aa rlrijkesfraBI 23 5, B-81l20 Torhout. •
ASTROLAYA
Voorzilter: jgnace Bu y~,c Brul1,straallM , B-9880 !\a lter. • : 09/374.07.63 .
Pag. 22-24 Pag.25-27
Pag.28 Pag. 29-32
BEL(;l f: - HOOFDSTEJ)El.IJK GEWEST IIRL'SSEL
Pag. 33-34 Pag. 35-38
Pag. 39 I
Pag. 40
US OI~C HIDOP "'L ES REUN IS DE BELGIQU E (O.R.8.) Voorzillcr: Jnnnick Clinkcmalic. Linde 89, 8·1840 Londerzecl. . : 0:52155.06.01. (na20.00uur) SOCIETE BELGE J)' ORCHlI)OPHII.IE (S.ltO.) Voorziller: Raymond Imbrechls. Av . Roger Hainnul lO. B·1160 Brusscl.. : 02/60,43.50. R[LGII':· WALLONlr
© 200 I. Aile rechten voorbe
houden. Niets uit deze uit
gave mag worden verveel
voudigd of openbaar ge-maakt
zonder de schriftelijke Al de auteurs zijn verantwoordelijk voor
toestemming van de redactie. de inhoud van hun artikelen. DE ORCHlDEEENKRANT 2001-4/02
L'AMI J) ES OIKH]J)EES
Voo rzitsler: Claudint: Dumont, Chemin de Vela inc 52, 8·5780 JCI11CPpe su r Sambrc. • : 071 178.77.64.
CUIR DES ORCHlDOPHIl.ES WAl.l.ONS (C.O.W.)
Voor1.ilslc.r: Anne Cen ivcl, Rue du Mouligneau 104, B-700 I Ghlin . • : 065/31.88.91 .
DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/03
VERENIGINGEN IN BENELUX NEDlRLAND Kring ARNHEM Secretaris: J, Ri ksen Bergerhof22 68 71 ZJ Renkum , W : 00-31-(0)31 7.3 1.-\ 3.99. Orcb. Vcr. 'T GOOI Voorzitter: J, Nieu wenJllI is, Hecn1skerk laan 27, 3742 AK Daam . : 00- 31 -(0)35-54 1.25.1 9. Kring GROOT ROTTERDAM Voo rzi tter: Jaup Groenelldiik. Joubenstnllll 128.2806 GJ Gouda. W : 00-31-(0) J82-58.09.26. Orch. Ver. 'U:RGELLAJ~ D Voo rzi tter: E, He.rtmaD Nieuweuhuysstraat 16 63 36 XW fl ulsberg, . ; 00-31-(0)45-40,53 606 Kring NOORDOOST BRABANT Voo rzl tter: Pieter Oversteegen, W: 00-3 H 0 )40-28 1.6 1. 17. Kring NOOR D BRABANT WEST Voorzitler: Pict Hu esman. Plistoor Jutenlaan 43. 4624 OR Dergen OJ) loolll. . : 00-31 -(0) 164-25,74.81 , Kring l 'T R ECIiT Voo,·zitter: Ed Gerril~, Turkooislaan 126. 3523 OP Utrecht. W : 00-.3 1-(0)3U-288,25.1 I.
AGEN·DA BELGIi:
2011 0 21/ 10
Grote jaarlijkse ruilbeurs in het Recreatiecentrum van Itterbeek. tel. ++02 25 2 06 01 6" Internationale Tcntoonstelling (en ruilbeurs), Comp lex de I' Environement van Ransart, Rue Appaumee 69, 10.00 - 18.00 uu r. NEDERLAND
Geen opgaven ontvangen
DUITSLAND
Geen opga ven ontvangen
FRANKR1JK
Geen opgaven ontvangen
GROOT BR IT ANNIE
25-26/08
09/09 29/09
BOGA Summer Orch id Fayre, Donnington Valley Hotel, Donni ngton , Newsbury, Berks, 09.00am - 05.00pm, tel. ++ 01 962 777 372 . East Mid lan ds Orc hid Show, Quen inbor ougb Vil lage Ha ll , Leicester Bournemouth Orch id Autum n Show, Beaufort oommun ity Centre, Beafort rd ., South bourne, Bourn emouth, 12-4 .30pm. , tel. ++0 1202 478370 DE ORCHIDE E~N KRANT 2001-4/04
NIEUWS fiT DE VERENIGINGEN
houden Belgie er als 7ge land uitkwam , maar op Europees vlak zijn wij inderdaad de voorlaatste voor Roemenie en juist achter Albanie. Onze noorderburen, de Nederlanders, daarentegen die scoren bijzonder goed, die staan op de 12 e plaats juist achter de U.S.A. en juist voor Frankrijk. ~_NAMIIElOJO Ais we dan bedenken dat er voor die 122 II\IWHl&H landen allemaal dezelfde criteria gehanteerd werden, en dat wij dan zulk Belgil! "rode lllntallrn" inzake een pover figuur slaan ten opzichte van die milieuzorg ! andere landen, moeten wij toch eens gaan Eind januari wcrd tijdens de Eeonomisehe nadenken over wat er dan allemaal Top in Davos (Zwjtserland) een rapport verkeerd loopt in ons landje van voorgcsteld over de toestand van het "beloften". Want bel often worden er door milieu wereldwijd, opgesteld door het onze groene politici weI gemaakt, maar Wereld Economisch Forum. Daaruit blijkt dat is niet voldoende, dat blijkt zeer dal Belgie van aile Europese landen het duidelijk uit dit rapport. slcchtste seoort. vcr achIer de voorlaatste, Ik denk dat het hoogtijd wordt, dat onze Grickcnland, Afgaandc oJ) de conclusies drie ministers voor Leefinilieu eens van bct rapP0l1 kan ons land inzake degelijk hun koppen bij elkaar moeten steken, hun communautaire milieubclcid heel wat leren van landen gaan zoals Albanie, Polen en tal van standpunten definitief onder de mat vegen '·ontwikkelingslanden'·. Het volledige en dringend werk gaan maken dat er daadwerkelijke nuttige maatregelen , zowel rapport kan u vinden op volgend adres : regionaal als nalionaal worden uitgewerkt. htl p:/IwWVt .ciesi n.org/i ndicatorsIESII lJit: Natuurrescrvaten 23 /2 Wij vinden het beschamend dat Belgie, op wereldvlak, zulk een modderfiguur slaat. Opmerking ,'an de Vlaamse Orchideeen Wij mogen toch niet vergeten dat . onze Stichting:
bewindslieden democratisch , door ons Wij hebben, nieuwsgierig zoals wij zijn , verkozen werden en dat zij dan toch dit rapport evcntjes van het Internet geacht worden om de belangen van ons geplukt am te kijken waarin ons land te bevorderen en te verdedigen. "olltwikkeld landje" allemaal tekort is Alhoewel dat zulk een poyer resultaat geschoten om zulke slechte cijfers te moeilijk verdedigbaar zal zijn. Een goede scoren . raad voor onze "Groenen": Lees dit : erst en vooral kunnen we deze pil iets rapport ook cens en doe er dan iets aan. verzachten door te melden dat van de 122 landen die hier onder de loep werden ge V.O.S.
NATUUR
RESERVATEN
DE ORCHIDEEf:NKRANT 2001 4/05
KWEEKTIPS DIFFUUS OF DIRECT LICHT 1 Lichtbehoeften bij orchideeen Licht werkt op een gans andere wijze bij de groei van planten dan remperatuur. Licht en temperatuur zijn twee natuurlijke leveraneiers van energie maar hebben cen gans andere golflengtc. Zo heeft lieht een lange golflengte en temperatuur heeft eell korte. Licht heett in oorzaak invloed op het proees van de produetie van suikers, en de hoeveelheid licht bepaalt die productie. Zonder lieht is er gecn plantengroei van bladgroenhoudende planten mogelijk. De hoeveelheid lieht die de planten kunnen verdragen en omzetten in de nodige energie, verseh iIt sterk per geslacht en soms zelfs per soort.
Enkele voorbeelden: Paphiopedilum Phalaenopsis Odontoglossum Cattleya Oncidium Cymbidium
2.000 - 10.000 lux 6.000 - 15.000 lux 7.500 - 20.000 lux 13.000 - 30.000 lux 18.000 - 40.000 lux 80.000 - 100.000 lux
De hoogste waarden in deze tabel hebben betrekking op een betrekkelijk korte periode. De laagste waarde kan een lan ge periode. aangehouden worden. Met andere woorden, bij de kweek kunnen deze hoogste wa.arden in de winter voorkomen, maar in de lOmer, als de dagen het langst zijn en de zon op haar hoogtepunt staat. neemt men de laagste waarden. In Bel gie alsook in Nederland is de belichtingsgraad op een he l den~ dag in juni, om 12.00uur, maxim aal 100.000 lux;. Op een heldere dag in december, om
12.00uur, l11axim aa l 10.000 lux. Tijdens een som bere dag in december kan dit dalen tot slechts 1.000Iux! Ontvangt een plant minder lieht dan de gem iddelde hoeveelheid die zij kan verwerken , dan zal de plant minder geaetiveerd worden wat zieh uit io cen minder sterke groei. Als we nu het tegenovergestelde gaan beschouwen, en er komt meer Iicht in de serre dan de plant gemiddeld kan verwerken, dan zal de plant zieh ook niet aangenaam voelen en zijn groei zal arremmen. Maar hiermede is de kous nog niet af. Een hogere toevloed van lieht in de serre, gaat automatiseh gepaard met een onverm ijdeJijke rem peratulIrs verhogi ng, die bij sommige planten dan ook weer groeistoornissen klll1nen veroorzaken. Nu kunnen wij, inventief zoa ls de mens is de hoeveelheid lieht gaan regelen . Men kan de serre gaan schermen . Deze handeling remt een groot gedeelte van het directe zonlieht af Zelfs deze hoeveelheid kunnen we nu probleemloos regelen. Sehermt men met witse!. kal k of andere prod ucten, dan zaJ een gedeelte van het zonlieht weerkaatst worden door de witte schenn laag dj e onze serre bedekt. Men kan dit regelen door I, 2 of zelfs 3 a 4 lagen sehermm ateriaal op de ramen te spuiten. Het is dus eviden t dat al s men J laag schermm ateriaal aanbrengt de doorlaatbaarheid vee I hoger zalliggen dan wanneer men 4 lagen beschermmateriaa l aanbreogt. Men kan ook de serre sehermen met, wat men in de handel
DE ORCHIDEEENKRANT 200 1-4/06
scbermdoek pleegt te noemen. Deze doeken zijn er reeds in goedkope uitvoeri ngen en in duurdere. Er zijn er die reeds een gradatie in sehermcapaciteit hebben . Zo kan men de schermcapaciteit zelf rege len. Door al dat kunstmatig schermen, zal de temperatuur in de serre automatiseh mee dalen. Ais we nu voor het feit staan dat de temperatuur te fel is gezakt door een zware afseherming, dan kunnen we die eenvoudig bijsturen door cen of andere vorm van verwarming die we in de serre aanbrengen. Uit al deze stellingen kunnen we zeer duidelijk atleiden dat lieht en warmte twee tactoren zijn die niet van clkaar kun nen gescheiden worden in de kaskweek. . Wat gebeurt er nu met planten die te veel licht ontvangen? De bladen, het grootste oppervlak van de plant, die e~n teveel aan licht ontvangen, zullen begl~lnen op .~e warmen. Eerst zal de plant I~ staat zl;,n 0111 deze warmte Olll te zetten 111 energle, nodig om de fotosynthese draaiende te houden. Ais het licht te fel wordt zodat de warmte, die de voor de plant noodzakelijke energiebehoefte overschrijdt, zal de energieomzetting in de chlorO/)'lkorrels stoppen, de groei stopt, de bladcellen zullen zodanig uitzetten dat de eelwanden breken. Het gevolg hiervan is dat het blad bezig is met te verbranden. Als deze overmatige lichttoevoer ook nog eens gepaard gaat m~~ . een eve~l overdadige temperatuursstJJgmg, zal dlt verbrandingsproees nog versneld wor?en. De enige remedi e om deze catastrof'e te voorkomen is dus tijdjg schermen, om het teveel aan licht, warmte, afte remmen. Wat gebeurt er nu met planten die te
weinig lieht ontvangen? De fotosynthese, die volledig berust op de ontvangen energie uit het licht, zalvertragen. De opbouw van suikers, het resultaat van deze fotosynthese, die nodig zijn om de groei van de plant te verzekeren, za! stagneren en de plant stopt met groeien. Gaat deze Iichtinsuffieientie nu ook nog gepaard met een temperatuursdaling, zal dit proees nog versnellen omdat de aanmaak van chloro fY lkorreLs afhankelijk is van de tempe ratuur. Het uiteindclijk resultaat is dat de plant niet meer doorgroeit. Zowel de wor telgroei als de bladgroei en de bloemont wikkeling zullen stagneren en we behou den ceo plant die latent in de serre staat te wachten op betere tijden. Ook het atweer systeem van deze plant za! verzwakken, zodat hij vlugger vatbaar gaat worden ~oor infecties van schimmels en baetenen, zodat er langs deze weg een groot gevaar dreigt om de plant op langere duur.toch te verliezen. De enige remedie om dlt eLlvel te verhelpen is te zorgen dat er meer lieht in de serre komt. Nu is het bij Oreh ideeen net hetzelfde als bij de mensen, er zijn geslaehten en zelfs soorten die liever wat meer licht kunnen verdragen eo zelfs nodig hebben dan anderen. Het omgekeerde is natuurlij k ook waar. Bij sommige orchideeen kan men aan het blad uitmaken of de plant een lichtminnende soort of een liehtsehuwe soort is. Zo kan men bijvoorbeeld bij sommige OncidiulI1 soorten onmiddellijk zien dat zij lichtminnend zijn. Die hebbeo meestal van die dikke, stijve bladen die donker groen tot zclfs rood gekleurd zijn. Deze soorten groeien het lietst in volle zon, andere soorten uit hetzelfde geslaeht met veel dunnere en Lichter gekleurde bladen dan weer niet. Andre De Cock
DE ORCHlDEEENKRANT 2001-4/07
ALGEMEENHEDEN \VORTELS & ONDERGRONDSE DELEN 3 Sommige epifylisch groeiende orchidee~n , zoals Chiloschis fo- (met cen 3-tal soorten verspreid in Azi~ en Australie). 1/crocoelio- (met een 30-lal soorten. verspreid in Tropisch Afrika en Madagascar), So /enongis- (met cen 3-181 soorten versprcid in Zuid Afrika) en Taeniophylum- (met eell 120-tal soorten verspreid in Azic, Australie en Afrika), maken een uitzondering op de l10nnale spelregels van de morfologie der orchideecn.
groeien (zicb uitbreiden = groter worden), bloeien (zich seksueel voort planten = vermeerderen) zonder bladeren. Oi l is wei eni gszins verkeerd llitgedrukt, de bladeren (niet de vorm maar wei de functie ervan), is eigenlijk volledig overgenomen door de wortels.
~
I!n bandvormig ui tz icht. Daar deze wortels de volledige koolz uur assimilatie van de bl aderen hebben overgenomen, en daarbij ook nog de functies als vasthechting en water- en voedseltransport rnoeten vervullen, is het noodzakelijk om over zu lke wortelvormen te beschikken. De afgeplatte vorm geeft de w0l1els een groter oppervlak dat licht kan ontvangen om , samen met het aanwezige chlorofyl de nodige levensnoodzakel ijke koolzLlurassim ilalie viol te doen verlopen. Deze brede, platte wortelvorm is ook zeer geschikt om de plant slevig aan de stam of tak vast te hechten en kan via deze brede oppervl akte ook een maximum aan vocht (onder de vorm van regendruppels of afstromend water van de stam) opslorpen.
vijfde functie naar voren , namelijk het aanmake n varT voedsel. Deze laatste functie wordl bij andere orchideet\nsoorten eigenlijk door het blad waargenomen.
Tael7iopf7y llum molial7ul11
Micr ocoe/in guy onioJ1Q
f2i!~"
Chiloschista phy llorhiza En waarom zouden we hier ook gecn uitzonderingen of afwijkingen Illogen tegenkomen . Deze aparte groep van epi(vten heeft het zover gebracht dat zij zich volledig kullnen ontwikkelen, dat wil zeggen,
Deze orchideeen hebben dus geen gewone stengels. Enkel gewone bloeistenge1s met zeer kleine. nauwelijks zichtbare schutblaadjes. Zij hcbben ook geen gewone wortds. Als men het wortel gestel goed bekijkt. Illogen we gerusl stellen dat dit zeer omvangrijk is, niet aileen in aanlal, maar ook de dikte van deze wortels is zeer opmerkzaam. Wat nog meer in het oog valt bij deze wortels is natuurlOk hun groene kleur en hun plat
DE ORCHIDEE EN KRANT 2001-4/08
In de biologi.sche terminologie heten zulke wortelsoorten ana/oog met de groenc loofbladen. Bij het geslacht Taeniophyllum gebeurt het vaak dat aan het uileinde van de wortel , bij een zekere lengle en'an, er door een merkwaardig mcchanisme, tip proliferatie genoemd, kleine nieuwe plantjes ontstaan, zodat er soms een hele kolonie klonen ontstaat. Hiermede is er weer een van de S'o/enongis aphy /la functies vervuld, namelijk de vegetatieve Dus hier kunnen we weerom spreken over venneerdering. twee van de vier basisfuncties van de
worlel , verzamelen van vocht en
Andre De Cock vasthechting. Er komt hier ook nog een DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/09
NIEUWS UIT EUROPA. Ophrys insectifera
Opmerkingen
L.
Systematiek Synoniemen Tribus: Orchideae Ophrys muscif era I Hudson
Subtribus: Orchidinae
Ophrys lI1yodes J Jacquin Genus: Ophrys / L. Volksnamen Groep: Ophrys insectifera Ned.: Vliegenophrys
Etymologie
Dui. : Fl iegenragwurz Genus: Eng.: Fly Orchidd Gr.: 'ophrus' = wenkbrouw Fra. : Oprys mouche => de vorm van de behaarde lip Ita. : Pech ie Specie: Dee.: Flueblom et Lat.: 'insect; ' = insect Fin.: Kimalais01'ho
'jera' = draagster
Noo. : Flugeblom => vorm van de lip gelijkt op een insect we.: Flugeblomster
Bloeiti'd 01 02 03 04 07
05
06
OS 09 10 II 12
Beschrijving Plant: Deze terrestrische orch idee wordt meestal 15-60 (-SO)cm hoog. Zij heeft een rech te, vrij dunne, geelachtig groene stengel. Blad: De 3-5 grondstandige bladen zijn olJduidelijk rozetvol'l11ig geran gschi kt en staan meestal schuin omhoog gericht. Ze zijn breed lancetvorm ig tot langwerpig. 6-20cm lang en 2-7cm breed. Zij hebben een blauwachtig groene kleur en zijn niet gevlekt. De 1-2 bovenste bladen zUn schedevormig. Bloeigestel : Aan het einde van de stengel staat een 5-25cm lange, ijle bJoeiaar, met 2-20 bloemen . De schutbladen zijn stevig, lijn - lancetvormig en toegespi tst; de onderste zijn langer, de bovenste korter dan de bloemen. Bloem: De sepalen zijn lichtgroen van kleur, langwerpig - eivonnig, 6-Smm lang en 4rn m breed en zijn stomp, de middelste sepaal is omhoog gericht en neigt lich r
naar voor; de zijdel ingse sepalen zijn afstaand. De roodbruine petalen zijn 4 5111111 lang, lij nvormi g en zwak behaard en recht omhoog afstaand. De neerhan gende don ker roodbruine lip heeft eell drielobbig bovenste deel, ze is 9-IOmm lang en 6 7mm breed, zij is ook fluwel ig behaard; de, zjjlobben zijn tamelij k smal , stomp en afstaand ; de middcnlob is eivormig, vooraan diep ingesneden tot tweetobbig. De ran den hebben een lichtere kleur en zijn zwak gewelfd tot vlak. In het midden van de lipplaat zien we eeo blauwacht ig gTijze tot witachtige blinkende tekening in de vorm van een vlek. Er is geen spoor aanwezig. Het zuiltje is stomp, zonder een snavelvoTmig verlengd hel mbi ndsel.
Kweekwijze Door haar hoge beschermingsgraad (Rode Iijst I) is het mij niet geraden om en ige uitleg te verschaffen over het kweken van deze plantjes, orndat het verboden is om ze te bezitten , laat staan ze te kweken . Opmerkingen Deze soort is weinig veranderlijk en vonnt in het geslacht zelfs een eigen groep. Er werden in het verleden wei een 8-tal verschillende vormen beschreven. Vele van deze vormen zijn echter te wijten aan zeer kleine individuele afwijkingen . Niettegenstaande haar groot verspreidings gebied in Europa, is ze in onze streken toch zeer zeldzaam en daarom ook beschermd. Vormen, varieteiten & hybriden Enkele af\.vijkende vormen zijn toch , door somm ige systematici, weerhouden om er cen aparte vorm van te maken . Ophry.\· insectijera f.longibracteata De schutbladen zijn twee maal zo lang als bij het type. Ophrys insectijera f.rotumlata De zij lohben zijn verkort. Ophrys ;,uectijera f. {Iubia De zijlobben zijn verlengd en lijnvormig. Ophrys ;'I.'iect{fera f.subbombijera De lip is rond - eivormig. Ophrys in!.ectijera f.bombijera De middenlob is spits en uitgerand. Ophrys insectij'era f.parvijlortl De bloemen zijn veel kleiner. Opltrys ;nsectijt!1'a f. viridijlora Bloemen hebben een groenachtige kleur. Ophrys insectijera f.ochroleuca Bl oemen zij n gee I en wi tachtig.
Zij vormt zelden natuurhybriden, maar toch werden el' kruisingen aangetrotlen met Ophl)iS api/era, berlolonii, areneo/a, hoLosericea, scolopax en sphegodes. Verspreidingsgebied Haar verspreidingsgebied oedruipt bijna gans Europa vanaf de poolcil'kel tot aan de noordel ijke kusten van de Middellandse Zee: Zweden , Finland, Denemarken, Nederland, Belgie, Luxemburg, Engeland, [erland. Duitsland, Frankrijk, Spanje, Itali~, Zwitserland. Oostenl'ijk, Polen, Tsjechie, Siowakije, Hongarije. Roemenie, Rusland. Tot op 160001. In onze streken is de Vliegenophrys zeer zeldzaam geworden. Groei & vindplaatsen In haar verspreidingsgebied verkiest zij kalkrijke gronden met een pH waarde van 8, maar ook zwakzure bodems met een pH waarde tot 6,5. ZO\vel op dorre, stenige plaatsen als op grazige hellingen. Op lichte plaatsen en bosranden van eiken of beuken en dennenbossen, in steppeachtige en alpiene weiden. Plaatselijk kan zij er algemeen voor komen . In ons land vinden we ze nog op het Belgische deel van de St. Pietersberg en op de Thier de Nivelle en in de Voerstreek. In Nederland is zij beperkt tot het Zliidlimburgs district, meer bepaald in het Gerendal. Sinds 19S0 is deze soort zeer sterk achteruit gegaan. Vroeger kwam ze ook nog voor op Walchel'en. De voornaamste reden vall haar achteruitgang is het verdwijnen van de geschikte biotopen.
DE ORCHIDEEENKRANT 2001-3/11 DE ORCHfDEE ENKRANT 2001-4/10
Verspreidillgskaart in [uropa
NIEUWSUIT AFRIKA
$,-" , ,
<;
Holotrix orthoceras
~--~ --"
CHarv.) Reichb. f. Bloeiti'd
Systematiek Tribus: Orchideae Subtribus: Orchidinae Genus: Holothri x / Lind!.
l'
Etymologie Synoniemen Tryphio orlhoceras Harv. (1863)
Geslacht Dit geslacht omvat een 55-tal terrestrisch en lithophytisch groei ende Orchideetin. 23 soorten uit dit geslacht worden in Zuid Afrika gevonden , 8 soorten komen voor in Malawi en de rest komt v~~r in tropisch Afi'ika en op het Arabisch schiereiland.
Volksnamen Geen
01 04 07 10 In
02 05 08
11
03
06 09 12
Zuid Afrika zij bloeit soms ook nog eens in okt. nov.
Bescbrijving
Bloeiaar
Plant: Deze slanke, terrestrische orchidee zijlobben. Het spoor is ea 4mm lang, kegelvorl11ig en naar belleden gericht. Het wordt meestal 20-30cm hoog. vruchtbeginsel en de bloemsteel zijn Blad: De 2 grondstandige bladen liggen samen 6mm lan g. De schutbladen zijn teg~n de grond aangedrukt. Ze zijn breed eivormig, puntig en 5111111 lang. ovaal van vorm, onbehaard en donker groen van kleur met witte tot zilverachtige nerven. Zij worden 46mm lang en 28mm breed . Bloeigestel: Aan het einde van de 6-28cm lan ge, dichtbehaarde, rechtopstaande bloeistengel staat een 4-6Cl11 lange, ijle, soms vertakte, bloeiaar met een 12-tal bloemen die achtereenvolgens opengaan.
Bloem DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/12
Bloem: De sepalen zijn groen met een purperen zweem , de dorsale sepaal is ca. 3mm lang en 1,501111 breed, ze 7jjn eivormig en scherp. De petalen zijn wit met purperen nerven, ze zijn 5-6mm lang. De lip is wit van kleur met een 5-tal purperen slrepen , ze is 9-1 I111m lang en heeft 3 korte middenlobben en 2 langere
HO/Olrix orthoceras (bloem)
DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/13
Opmerkingen Kweekwijze
wan t met het geslacht Bartho/ina.
De meeste soorten uit dit Afrikaans geslacht zijn zeer moei lijk om te kweken . Enkel deze Holotrix orthoceras is een tamelijk gemakkelijke terrestrische orchidee. Tijdens haar rustperiode moet e volledig droog gehouden worden . We plaatscn haar in een stenen pot, gevuld met onderaan een dikke draineringlaag (ca. 3 Scm dik). Daarboven vullen we de pot met een goed doorlatend mengse l van I deel scherp zand en 2 del en humus. Als de groeischeut boven de aarde uitkomt, zullen we haar voor de eerste maal voorzichtig gieten zodanig dat de aarde vochtig wordt. Nadien , als de bladen rceds goed ontwikkeld zijn, dan eerst mogen we ze volop water geven om de bladeren te doen zwellen en de bloeistengel goed te doen ontwikkelcn.
Verspreidingsgebied Haar verspreidingsgebicd bedruipt in l uid Afrika de Eastern Cape, KwaZlIllI-N atal, Mpumalanga en de Northern Provin ce. In andere delen van Afrika vinden we haar in Zimbabwe en Malawi. In Malawi vin den we haar vooral op de Dedza Mountain, de MlIlanje Mountain op de drogere plaatsen langs de Lichenya en Chapaluka paden. Groei & vindplaatsen
In haar verspreidingsgebied verkiest zij de met mos en bladatVal en humus bedekte rotsen aan de rand van grocnblijvende bossen, in de schadllw van overhangende takken en twijgen . Zij komt voor tot op een hoogte van 1200-1S00 meter boven eeniveau.
Hokltrb. onaocr..
'''.0.&. 1
Zuid Afrika, Zimbabwe, Malawi .
Opmerkingen
Deze soort is vrij vlug te herkennen aan de twee, dicht bij de grond staande, donker groene en dikke bladeren. Deze bladeren zijn zo dik omdat ze eigenlijk als water reservoir voor de plant diencn . Het is vooral de bovenste epidermislaag van de bladeren die als wateropslagplaats dient. Deze techniek van wateropslag heeft het deze plant mogeJijk gemaakt om in de drogere delen . waar andere orch i dee~n niet kunnen aarden. te kunnen koloni seren en te overleven .
Zuid Afrika is de bakermat van deze soorl en \ ooral in de Oost Kaap. KwaZulu Natal, Gauteng en de Noord Provincie.
Vormen, varieteiten & hybriden Er werden geen alWijkende vormen van deze soort ontdekt en natllurhybriden met andere soorten werden ook nergens beschreven. Zij is evenwei zeer nauw ver
Bloeiaar met zaaddozen Robert Brown
Bloeiende plant DE ORCHJDEEENKRANT 2001-4/14
DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/15
~~KY fr l H
~
_
Stichtm Orchideeen in de duinen (3)
Klein- & Groothandel
ORCHIDEEtN
Duffelsesteenweg 313,
B-2!!O Kooticb (Antwerpen)
Belgii!
Tel: 00-32-(0)3-288.79.51.
Fu: 00-32-(0)3-289.79.52.
GSM: 075-33.22.12.
E-mail: jacky.orchld@pandorLbe
i
.Mil ~
rn
Orchiflora
AUe troplJcbe eo lubtroplAche orchideefD.
".
, .I
Van zaallinlen tot \'olw.sseD plaoten• Alle oppotmaterlaleo eo mettstoffen.
OPEN:
dooderda" - l'rijdall - zaterdag
\,&oa' 10.00 uur tot 16.00 uur
II
~'\lh "Jill••••,..Ia..........11........,..,1.... L'I
~
i
~ 2
--.-.
~
]
~
.= -::
"=i
:: ~
.1
i=
",It"t"" ,"11 t ,,.,,,I••f.'.,.,,,,"_ "I,ltI "~
..
CHIDEEEH... OR '--CENTRUM
-
Deze advertentie is te klein om u met ons orchideeen-assortiment kennis te laten malcen. Kom dus daarom zelf eens bij ons kijken am u te overtuigen van onze hoeveelheid en kwaliteit: Meer dan 1000 soorten en altijd weI iets in bloei! - Verzending per post is mogelijk. - 's Zondags gesloten.
Bermweg 16-B, 2911 CA Nieuwerkerk aid IJssel, tel. 0180-314568
~ I i ~_
--
-
~
~
E
:.
=
= t I: r
f: ~
~"I'f'IJI"'t"'· 'I". 'U'f'tI'.... ""I'·'...I.I'..'·rt'w•,Itt 1f1 It'••". '''''"',.....,. "'I~ DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/16
(:onnabinum) . Op de plaatsen , waar deze gemeenschap groeit, is de bodem ook in de zomer vaak beel nat. De eerste Kruipwilgen (Salix repen.s), Duindoorns (Hippophae rJzamnoides ) en vlieren (Sambucus nigra) hadden zich er inmiddels ook gevestigd. De pioniervogels zochten hun heil elders. Het groene strand werd bezet door Kievit en Tureluur. Dc nieuwe struiken vormden het ideale biotoop voor zangvogeltjes zoals de Fitis, Grasmus, Nachtegaal, Blauwborstje en Koekoek. De eerste orchidet! die er in grote getale verscheen was de Vleeskleurige orchis (Dactylorhiza incarnata). De gehele populatie bestond uit de roze bloeiende planten van de var.lobelii.
(Eupatorium
Op een aantal plaatsen in Zeeland en Zuid Holland zijn er door de Deltawerken ter reinen ontstaan die alle kenm erken van prirn aire duinvalleien vertonen . Een voor beeld van zo'n terrein bevindt zich rond her Oostvoornse meer. Ik kwam er al in de tijd dat het nog een kale zandvlakte was en heb in de loop del' jaren de ontwik keli ng lot cen geheel begroeide vallei gevolgd. In het begin waren er aileen de pioniervogels. l oals Strandplevier. Kluut en Sterns. die er hun broedterrein hadden. Na enige tijd vestigden er zich allerlei mosscn. Het Krulmos tFunaria hygrome fica) en Knikmossen (Blyum spec.) bedckten grote oppcrvlakken. Die mossen zorgden voor de eerste humus en maakten de bodem op die manier geschikt vcor andere planten. Het terrein raakt al spoedig begroeid met hogere planten zoals Zeekraal (Sa/icomia dolychostachys) en ngels slijkgras (Spartina anglica ). De plaats van het Zeekraal werd overgenomen door het roze bloeiende Melkkruid (G/au.... maritima). Daartussen bloeide fi'aai duizendguldenkruid (Centauriwn pulche IIum)samen met Waterpunge (Sarno/us valerandi). Op wat hogere plaatsen stond het Strandduizendguldenkruid (Centau r/lim lillorale). Waternavel (Hydrocotyle vulgaris), Parnassia (PC/massia polustris), Watermunt (Mentha aqllatica), Zilte zegge arex eliSIons). Zilte rus (JUI1CUS gerardii) Armbloemige waterbies Ruud Wielinga
(Eleocharis quiqlle/ lora), Hcelblaadjes (Pulicaria dysenterica) en Leverkruid Wordt vervolgd
DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/17
NEUWS UIT AMERIKA Hexalectris grandiflora Systematiek Tribus: Arethuseae Subtribus: Bletiinaeae Genus: Hexalectris - Rafinesque Etymologie Genus: Gr. : " hex " = zes Gr.: .• alectryon" = haan => afg-c1eid van de zes vlezige lamellen op de lip die geJijken op een hanenkam. Spe.cie: Lat. : .. grandiflorus = grootbloem ig
(A. Rich.) L.O. Williams
Bloeiti'd 02 03 bloemen 04 05 06 Synoniemen 07 08 09 COl'allorhiza gralldiflora 1 A. Rich. 10 1 J 12 (1 845) I'n Texas Neolfia grandiilvra / Kuntze bloeit ze van (1891 ) 06 tot 09. Hexaleclris mexicana 1 Greenman In Mexico (1903) bloeit ze van Volksnamen 05 tot 09. Giant Coral Root
Greenman '5 hexalectris Greenman 's cock's comb => a(geleid van de grootte van de 01
Beschrijving Plant: Deze bladloze, kale, slanke maar wd stevige terrestrische saprof)rt wordt zo'n 60cm hoog. Dc dikke, ondergrondse rhizoom is vertakt en geleed. De rechtop staande stengel heeft cen rood pUl'pel'en kleur met hier en daar een schutblad. Blad: Aangezien we hier met een saprof)rt te makcn hebbcn zijn er geen bladen aanwezig. Het boeigestel bestaat Bloeigestel: gewoonlijk uit I bladloze bloeistengel met eell ijle bloeiaar met 9-15 verspl'eid staande bloemen. Bloem: De bloem is hclder roze van kleur. De dorsale sepaallangwerpig, 20mm lang en 6mm breed. De laterale sepalen zijn ook langwel'pig, lichtjes sikkelvomlig, 17 mm lang en 7mm breed. De petaleD zijn speervorm ig, staan schuin . 18mm lang en 6rnm breed. De lip is diep driel obbig. De laterale lobben zijn afgerond eivormig en
gekromd en hebben een diep roze kleur. De middelste lob is bolrond met cen dieproze rand, 7mm breed. De Lipschi,if is wit met 5 in de Jengte lopende vlezige kammen . Het zuiltje is gebogen, smal gevleugeld, 13mm lang en roze van kleur. De bloemsteel met het vruchtbcginsel ijn 15rnm lang.
Opmerkingcn Kwcekwijze Aangezien we hier met een typische saprofytische aardorchidee te maken hebben is het tot op heden bijna niet mogelijk om ze in cultuur te kweken. Verdcr is deze soort, noch de andere vertegenwoordigers uit dit geslacht, aanwezig op de coml11erci~le markt. Daardoor kunnen wij ook moeilijk een geschikte kweekwij ze opmaken voor deze plant.
Verspreidingsgebied Van Texas in het noorden tot in Mexico in het zuiden. G roci & vindplaatsen
Deze plant leeft verspreid van Texas, meer bepaald nabij Alpine in Jeff Davis County in het noorden tot in Mexico in het zuiden . In Texas vinden we haar in de eik juniperus - "pinyon pine" - bossell in de Davis Mountains waar ze begint te bloeien in juli en augustus nadat de zOl1lcrregens zijn begonnen. BlIiten Texas kunnen we haar vinden in de bergstreken van Noord en Midden Mexico.
OpmerkingeD Deze soort werd in 1845 voor het eerst beschreven als een Cora/lorhi=a soort uit Mexico. Op 7 juli 1925 von den Mr. & Mv. Wimberly voor het eerst een exemplaar in de Fern Canyon in westelijk In haar tamelijk lIitgebreid groeigebied Texas in de V.S.A. vinden we haar meestal op humusrijke gronden in vochtige canyons, meestal in Vormen, varieteiten & hybriden Er werden tot op heden geen meldingen de schaduw van eiken en ''Texas madrone (Arbutus xalapellsis). In Mexico groeit zij gemaakt van natul1l'hybriden . in de schaduw van "Bigtooth Maple" (AceI' grandidentalllll1) en ;'Basswood" (Tilia j7oridana).
~OtY
(/~~
®
Bloem
Bloemschcm3 DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/18
DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/19
NIEU-WS tfIT AZIE Blilbopizyllum macranthum Systematiek Tribus: Epidendreae Subtribus: Bulbophyllinae Genus: Bulbophyllull1 1 Thou. Etymologie Genus: Gr.: « bulbos « = knol « phyllon « = blad = > hd blad staat direct op de pseudQbuJb zonder een bladsteel. Specie: Gr.: " macros" ;: groat ., anthos .• = bloem
Lind!. Bloeiti'd 02 03
=> verwijst naar de relatief grate 01
bloemen. 04 05 06 Synoniemen 07 08 09 Sarcopodium macranthum 1 Lind!. 11 12 , --'-tL (1850) Phyllorci7is macrantha .I O. Kuntze (1891 ) BulbophyllunI cochinchin ense I Gagn. (1950) Volksnamen Geen
8eschrijving
Bloem (Texas, V.S.A.)
Bloem (Mexico) Martin Peterson DE ORCHIDEEENKRA NT 2001-4/20
Plant: Deze epif)1 heeft een kruipende rhizool11 die 4-7ml11 dik is. De civorlllige pseudobulben staan 5,S-lDem van elkaar en zijn iets atgeplat, 1,2 - 3,5cl11 lang en 0,7-l.3cm breed. Blad: Het all eenstaand blad is dik, ellipsvorrnig tot langwerpig, 9-2 1cm lang en 3-6cm breed. Het is lich tgroen van kleur. Bloeigestel: Het bloeigestel bestaat uit een 5-9cm lange bloeitak die aan de basis door 8-1 2mm lange buisvormige schutbladen is omhuld en slechts een en kele bloem draagt. Bloem: De naar kruiden geurende witte bloomen hebben een sterk parfu m maar verwelken helaas vlug aan de plant De laterale sepaJen staan scbuin , uit gespreid, zijn lansvoml ig, 1501m lang en 9mm breed. Zij hebben cen witte kleur met een geJe zw-eem. De dorsale sepaal is eveneens lansvormig, 20ml11 lang en 6.5mm breed. De petalen zijn scherp eivormig, uitgespreid en 18mm lang en
7mm breed. De lip is onduidelijk drielobbig, 25 mm lang en 13ml11 breed. De middenlob is 9mm lang en 11 mm breed, heefl gegolfde randen en cen puntig uiteinde. De zijlobben zijn 4mm breed en II mm lang. Zij draagt over de ganse lengte. een vij ftal evenwijd ige, geelgekleurde kammen. Tussen de lipbasis en de zui lvoet. zit een klein, oranjekleurig zakje met nectar. Het zuiltje is kort, wit van kleur heelt een lange zuilvoet. De helmknop is wit.
DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/21
Bloem
Opmerkingen Kweekwijze Verspreiding in Azie Ze is tamelijk eenvoudig te kweken . Een gematigde tot warme kas voldoet aan de minimum wintertemperaturen. Tijdens de groei geven we haar rijkel ijk water met een goede bemesting, om grote en krachtige pseudobulben te krijgen . Deze plant heeft blijkbaar geen begin of einde aan haar groeiseizoen, zij blijkt het ganse jaar door te groeien. We hangen haar op cen zeer lichte plaats. Om deze plant in bloei te krijgen moeten we haar, na het volgroeid zijn van de pseudobuJb en het blad, toch gedurende een week of drie iets ()II ~ I 'f droger houden. Deze droogteperiode zet blijkbaal' de bloei-indllctie in gang. Deze BuibophyUW:;"macranth' techniek kan men gewoonlijk in de '.O.S. 1992) " maanden februari en juli doorvoercn. Zo heeft men een plant in huis waarvan men Haar verspreidingsgebied loopt van de bloei zelfkan regelen. noordelijk Myanmar over Thailand naar Opmerkingen West Maleisie, Indonesie (Sum atra & Deze plant kan zeer gemakkelijk herkend Java), Borneo en van de Filippijnen naar worden door haar relatief lange, dikke Vietnam. Eigellaardig genoeg werd deze kruipende, gelede rhizoom die op elke soort nog niet gevonden in Laos en lidnaad zowel naar onderen gerichte Cambodja. (Zoeken maar) luchtworteltjes als naar boven gerichte haren ontwikkeld. Ook de blocitak Groei & vindplaatsen ontspringt vanuit een lidnaad, ofWel die In haar relaticf groot verspreidingsgebied van de pseudobulb, ofwe I uit de juist groeit dezc soort mecstal op de takken van daaronder voorkomende lidnaad. Soms bomen in de vochtige, tropische bossen in kunnen er twee bloeitakken ontspringen. de valleien tot op een maximale hoogte van 0 - 700m (op het eiland Borneo, op de Vormen, varicteiten & bybriden hellingen van Mt. Kinabalu, werden Er werden tot op heden geen meldingen sommige exemplaren gevonden op een gemaakt van afWijken de vormen , varietei hoogte van 1500111) boven zeeniveau. ten of natuurlijke hybriden. Sommige exemplaren hebben cen schcrp tandje aan Deze groeiplaats aanduiding is een goede de onderste rand van het zui I~ie, meestal is indicatie betretTende haar kultuur voorwaarden. dit deel van het zuiltje glad afgerond.
Petaal
~ Latera Ie scpaaJ
""',
Lip
~!!. . '" Bloeicnde plant
Sepaal
Bloem Fran~()is
DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/22 DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/23
Vivier
~
Vlaamse Orchideeen Sticbting
NIE UWS UIT OCEANIE
BIA VOORDRACHTEN & VIDEO FILMEN
Cory bas aconitiflorus
Aan elke club, vereniging of kring die graag cen aangename en leerrijke avond will geven voor de leden, bieden wij onderstaande mogeJijkheden. Zeer schappeJijke prijzen en succes verzekerd. Aarzel niet om ons te contacteren.
DE V.O.S. BlEDT VOLGENDE DIA VOORDRACHTEN AAN t NATUURREIS KRETA 7. Algemeen overzicht van onze inlandse deell : OOST KRET A orchideeenflora
2. NATUURREIS KRETA 8. Aigemene inleiding tot de orchideeenhobby deel Il : WEST KRETA 3. NATUURREIS MALEISrE 9. NATUURREIS .JAVA & BALI deell : WEST MALEISrE
Systematiek
Tribus: Di urideae
Subtribus : Acianthinae
Genus: Corybas / Sal isb.
Salisb.
Synoniemen
'een Volksnamen Spurred Helm et Orchid
Etymologie
Genus: Gr.: " corybant "
=
dansende priester van de godin
ybele in Phrygia. ~peci e ~ Lat.: ., aconitum "= Ul oem gelijkt op die van een Akoniet.
Bloeitijd
Vic. &
N.S.W. 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 1 I 12 Tasm an ie 0 1 02 03 04 05 06 07 08 09 10 II 12
Beschrijving 4. NATUURREIS MALEIStE
deelH: OOST MALEISIE
5. NATUURREIS COST A RICA
deell: CARIBISCHE KUST
Nog meer titels zijn in voorbereiding
6. NATUURRE[S COST A RICA
deellI : DE STILLE OCEAAN
Ook kunnen \'Vii U een paar mooie videofilmen aanbieden
Deze fi Imen kunnen gehuurd of gekocht worden
I. NATUURREIS MALEISIE (± 3 uur)
[
2. NATUURREIS COSTA RI CA
(± 3 UUI')
Voor meer info: . : 00-32-03/651.44.79 en/of 00-32-03/651.21.56 E-mail: bs825524 . a) ~k)oet. be Adres: V.O.S., Emmalei 28, B-2930 BI'asschaat, Belgie DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/24
I'l nnt: Deze onopvallende, aardorchidee petalen zijn slechts Imm lang en draad vUlln t een zeer kort, di k bl oeistengeltje. vorm ig. De witachtige lip is bijna niet zichtbaar, Bind: Het enige ronde, hartvorm ige blad buisvorlllig in het basale deel. dan plooit tnat juist onder het bloeigestel en ligt zij open , zij heeft een teruggeslagen rand ogen schijnlijk op de bodem. He! wordt die zeer tijn getand is, de lipplaat is bedekt 35m111 lang en 30ml11 breed. De met zeer fijne haartjes. hoven zijde is donkergroen van kleul' en de IInderzijde heeft een purperachtige kleur. Bloeigestel : De rode tot rood purperen hloeistengelm eet vanaf het blad tot aan de bloem 10- I 5mm. De en ige bloem is ca. 3 0111111 lang en staat helemaal over het blad gcbogen. Bloem : De solitaire bloem is 25-30mm long en purperachtig van kleur. De dorsale SCI)aal is 22-30mm lang en lO-l2mm breed en vormt een sikkel vormige boog. :ij vormt een kap over de lip. De laterale sepal en zijn 2111m lang, draadvorm ig De
Bloem (lin ks = zijaanzicht; rechts = vooraanzicht)
DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/25
Opmerkingen Vcrspreiding in Oceanie
Kweekwijze
Deze soar! is een vrij gemakkelijk te kweken soort uit dit 100 soorten tellend geslacht. Daar zij de neiging heeft am grate kolonies te vormen , is het aan te raden om haar in brede tamelijk ondiepe schalen te kweken. Deze schalen vullen we onderaan met een dikke laag drainel'ingmateriaal en daarboven vullen we de schaal met een humusrijk zandmengsel (I deel humus, I deel scherp zand en I deel kiezel) daarbij voegen we en beetje leem. We plaatsen haar in een gematigde tot warme kas in de halve sehaduw. Na de bloei laten we haar opdrogen en dan zullen blad en bloem verdwijnen en gaat de plant met de ondergrondse knollen in rust. Tijdens de groei houden we haar altijd voehtig. Deze plant kan zeer gemakkelijk herkend worden door haar hal1vormig blad dat bijna op de grond liggend is en haar onbehaarde, sikkelvonnige en purperklellrige bloem met haar dominante kapvorm ige sepaal. Zij heeft veel verwantschap met Cmy bas neoclaedonius maar deze heeft veel kleinere bloemen en die hebben een kastanjebruine kleur. Vormen, varieteiten & hybriden
Er
zijn
'
\:'
"
.~.
'w
Corybas IIconltlOorus (v.o.s. 1999)
II
.'.
D~~ ::.
31;
(/
Deze 50011 is te vinden \·an het zuiden van Queensland, New South Wales (noord tot Ze is zuid), Victoria cn Tasmanie. elldemisch voor het Australisch gcbied.
ExempJaar uit Queensland
Exemplaar uit New South Wales
Groei & vindplaatscn
Opmerkingen
geen afwijkende vormen, of natuurhybriden van deze soort beschreven. Blijkbaar is dit cell zeer standvastige soort. De pollinators zijn tot nu toe nog onbekend, maar wei staat vast dat de regelmatige, natuurlijke bosbranden van groot belang zij n voor de bloei induetie op gang te brengen. vari~teiten
.
I .,'.
In haar verspreidingsgebied vormt ze gewoonlijk hele kolon ies en is lokaal zeer al gemeen. Gewoonlijk groeit zij op vochtige, beschutte pJekken, onder de besehutting van varens. Zij komt vooral voor in de laaglanden van 0-400m boven de zeespiegel. In Queensland en New South Wal es leeft zjj vrij algemeen verspreid van noord tot zuid aan de rand van de regenwollden, waal" zij, lokaal, hele kolon ies kan vorm en. In Victoria komt ze eigenlijk aileen voor in het zuidoostelijk deel. en dan nog in de kuststreek Op Tasmani/! groeit zij vooral in Eucalyptus bossen, tussen het strll ikgewas en onder Adelaarsvarens, in een vochtige maar goed doorlaatbarc zanderige en humllsrijke, Jeemhoudende bodem . In al de reservaten is zij goed vertegenwoord igd.
Exemplaar uit Victoria (Bairn sdaJe)
Exemplaar uit Tasmanie (Railton)
DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/26 DE ORCHIDEEENKRANT 2001-.'127
SLIPPERTJE V.AN DE MAAND Subgenus Cochlopetalum
~'
S),stematick
Genus: Paphiopedilum I Pfizer
Subgenus: Cochlopetalum / Hallier t: ex Pfitzer
Species: Giaucophyllllm / J.J. Smith
Liemianum I (Fowlie) Karasawa & Saito Primulinum I M. Wood & Taylor Victoria-mariae I (Sander ex Masters) Rolte Victoria-regina 1 (Sander) Wood Etymologie
Subgenus:
Cochlopetalum is afgelcid van de vorm van de gedraaide petal en die doen denken aan
de gedraaide vorm van cen slakkenhuisje.
Beschrijving Het meest karakteristieke van de uiterlijke kenmerken van dit subgenus zUn de gedraaide vonn van de petalen die doen den ken aan de vorm van en slakkenhoorntje. De naam van dit subgenus is er dan o()k van afgeleid.
Een ander zeer duidelijk en typisch kenmerk van de species uit dit subgenus is de lengte van de petalen, di e is duidelijk dubhel zo lang als de breedte, wat bij andere Paphiopedilum species nie! het geval is.
AI de soorten in dit subgenus bloeien aanhoudend en doen dit gedurende een paar maanden per jaar. Als de eerste bloem open staat, dan vormt zieh reeds een tweede bloemknop die zieh zal opcnen als de eerste bloem verwelkt is. Zo gaat deze opeenvolgende bloei door gedurende een paar maanden per jaar.
Ook het zeer beperkte verspreidings gebied, zij kOl11en inderdaad enkel voor op de eilanden Java en Sumatra van de Indonesisehe Arehipel , is een geografische indieatie voor dit subgenus.
Een levensgroot probleem hangt boven dit subgenus en dat is dat de vijf species we1l11 g van elkaar /llorfologisch De soorten uit dit subgenus verschillen versehillen . Nu zijn er enkele botanici die van de anderen doordat zij in de evolutie deze vijf species niet erkennen en zij een gen minder hebben in hun willen er enkele van elimineren door zij ehrom osomenstelsel, zo hebben zij dus 2J1 onder te brengen als ondersoorten . = 25 in plaats van 2n = 26. Vel'dere studi es zullen uitmaken wie er op dit gebied uiteindelijk gelijk heeft. DE ORCmDEEENKRANT 2001-4/28
SLIPPERT JE VAN DE MAAND Pap/Zi(}pedilum gJaucophyl/um Systematiek Clcnus: Paphiopedilum Pfi zer Su bgenus: Coehlopetalum
J,J. StU itb
Synoniemen 'ordula g /aucophy//a / (J.J. Smith) Rolfe - (1 912) 'ypripedlum gLaucop/7yl/um / (J.] . Sm ith) Masters - (1903) Paphiopedtlum victoria-regina isp.glaucophyllum / (J.J. Smith) Wood - ( 1976).
F.tymologie Specie: Lat.: " glaucus ,. = grijsachtig groen 11'.: ., phyllum "= bload
. naar de grijsgroene kleur van de. Volksllamen hladen genoemd. Geen
Bloeiti'd
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10
11
12
Beschrijving Plant: Deze monopodiaal groeiende plant eivol'mig en iets gegolta, zij is 1,5-3cm I'oeit als een kortstammige epii)tt in het lang en 1,7-2,5cm breed. De basiskleur is hludstrooisel. helder groen met cen blauwgroene 1)lnd: De 4-5 riemvonnige, in een waaier buitenste band en een netwerk van IIllgespreide bladen worden tot 23-26111 donkergroene tot donkerbl'uine nerven. lilng en 3,5-5,5cm breed. Zij hebben een De synsepaal is eivormig, stomp, is 2,6cm clicpe blauwgroene kleur met donkere lang en 1,8em breed, heeft een glanzend n~l' ven aan de bovenzijde en een lichter oppervlak en in de lengte lopende. nerven . mene kJeur aan de onderzijde. De randen De laterale petalen. 4,5Clll lan g en Iem ijn min ofmeer gegolta en het uiteinde is breed, zijn intensiefgegolfa en hebben een ~ymmetrisch tweelobbig. behaarde rand. De zakvormige lip is bleek BIQcigestel: De 25-30el11 lange, groenachtig wit aan de basis en de punt is rechtopstaande en behaarde bloeistengel !TIeer purperaehtig van kleul'. Zij wordt hee fi een diep purperen kleur en draagt 4,3cm lan g en 2cm breed. De randen zijn gewoonlij k sleehts een enkele, soms twee, naar binnen gerold en hebben een witte roze met groene bloem. Het bloeigestel klellr. draag! meerdere bloemknoppen die Het staminodiumschild is groot, nchtereenvolgens zull en opengaan . 1,2cmhoog en 0,gel11 breed, liehtgroen in Het ondersteunend ovale schutblad is, het basa le dee l over groen in het 111 idden 1.5cm lang en heeft een groene kleul' met en kastanjebruio aan het einde. De basis is purperen nerven. bedekt met wijd uiteen staande purperen Bloem: De bloemen zijn zowat 8,5cm lang haren. Het vruchtbeginsel is 4em lang, ell 6,5em hoog. De dorsale sepaal is breed geribbeld en liebtgroen met diep purperen vlekjes. DE ORCHIDEE ENKRANT 2001-4/29
Opmerkingen Kwcekwijze
Deze soort kunnen we bet best kweken in een wanne kas en verlangt tijdens haar groeiperiode veellicbt en veel water. Deze soort stell eigeulijk geen al te hoge eisen aan hel medium waarin ze. wordt geplaatst. Het enige waar men moet op letten is dat er zich geen water in ophoop\', maar dat het substraat wel vochtig blijft. Na het volgroeid zijn van de nieuwe scheut, verlangt zij wei een korte (2 3weken) mstperiode vooraleer zij gaat bloeien. Ze verlangt het ganse jaar door wei een hoge luchtvoehtigheid. Ze houd evenwel niet van verpotlen. Zorg dus dat de pot groot genoeg is en dat het substcaat ook lang kan meegaan.
De dorsale sepaal is gewoonlijk ook smaller en langer, ca. 3,8em lang en 4,2cm breed en heeft een gelige kleuren is fijn purper gespikkeld. Verspreidingsgebied
Het eiland Java is tot nu toe de enige plek op aarde waar deze soort in het wild voorkom1.
Opmerkingen P. glaucophyllum is een dankbare bloeier
·,)~paal' I
DO sa.I.e. t .• r . l:~'
.,
Synsepaal
;\
omdat zij gedurende maanden afwis selcnd nieuwe bloemen aanmaakl. Vormcn, varil!teiten & hybriden *var.moquetteamlm uit zuid west Java op --c"~ een m3ximale hoogte van 300m. Zij ver schilt glallcophy/lum door haar langere en Verspreiding in Azii! bredere bladen, 55em lang en lOem breed. Groei & vindplaatsen alsook een langere bloeisteel met grotere In haar zeer beperkt verspreidingsgebied 9-IOcm in doorsnede. komt ze vooral voor op zeer liehte plekken op zeer steile en overhangende kal krotsen in de scheuren en barsten di e gevuld zijn met bladafval en hum us. Zij komt er voor tot op eell hoogte van 300m boven zeeniveall. Tussen jllni en oktober heerst hier de zuidoosteUjke moesson met korte, hevige regenstormen en tussen november en april is het dan de westelijke 1110esson met zware, langdurige regenstormen, zodat deze streek ca. 4500mm regen per jaar ontvangt met een hoogste temperatuur in orner van 20-30°C en 17-26°C in winter.
.C§~ o
DE ORCHrDEEENKRANT 2001-4/30
Zuiltjc (zijaanzieht)
Staminodiul11
.i
t
~j. •
Petaal
@>
Bloemschema van Paphiopedi/um ?,Iaucophyllum
Zaaddoos (dwarse doorsnede)
Paph. g/aucop/ty l/ulII Paph. g /aucophyllum DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/31
o mva fl g~l1 ! Mu.kbr 100 (koaten v,oCl r vmt' n"in~ ) ovtr op rel
Gratis prodnumm"r
PATRICK'S HOEKJE Taeniophyllum obtusum
,\n Pcllc:a:!nunat 70· j fo 20 18 Anlwerp""
I n h ~ n k.tob~r'r'l o\'t:!rnber nlln'mer ond ~r
a.nd ere!
TlWen Ocinol'v ("I'
AInI1 W t'",
Glikikkcr~ vil n M ld ll t! I'.,'I CJf
Agavl.' n Eucum i.... llpidr l1 J ru m iltn ~ UlM m en \14.11 H UWUI I
Blauwr- !S u iket \, t lgtl~ .
llo" drJoslullir KK melconl mel ~cbr U!kill" nwj ;ll ng Bromdi.', VOi n Ven('7.Ltr.i u Milton u', d. vl"oll j", ""hidedn Hl"l koll l.\ Klr urige- b lue m r n in llt( rqj.enwo ud..
FRANS
VAN
MIL
Vinkenstraat 17,
6093 AM HEYTHUYSEN
NEDERLAND
Tel./Fax: + 31(0)475494922
BOTANISCHE
PAPHIOPEDILUM ZAAILINGEN
DE ORCHlDEEENKRANT 2001-4/32
umiophyllllm oblusum is een klein Aan de an dere kant, we zouden getuigen hl adloos orchjdeetje, uitn Thailand. zjjn van een bijzondere zonsondergang. :ambodja, langs Maleisie, Singapore tot Enkele dagen later, na een tropi sch on weer Java en Borneo. Desondan ks deze grote was een rustdag gep land. 's Morgens verspreiding en vrij aJgemeen voorkomen hebben we gesnorkeld, in de namiddag I1lijft deze plant een relatief onbekende en besloot ik nog eens een verkenning van eker vaak overkeken plant De reden is het eiland uit Ie voeren. Langs het strand Il ie! in het mins! zijn zeer kleine vond ik heel wat monopodiale orchideeen. II fm etingen. Bovendien houd elk Later zou ik weten dat het vooral Aerides hJoempje amper een dag. Oat daar adorata, Vanda he/vola en enkele an dere tcgenover staat, dat de plant quasi constant Vanda-achtigcll zou betreffen. Op he! pad hlvei!, door het jaar door en op een wat we de eerste dag Jiepen 0 111 de andere hl oemsteeltje ongeveer om de twee weken zijde van he! eiland te berei ken lag een ct:n nicuwe bloem ontluikt. Maar dat is omgeval1en boom , bovendien had een hlijkbaar onvoldoende 0111 de plant te vingerdi kke spin een goudachtig web over promoveren tot Jieveling van de kwekers. het pad gespannen. Bij schemering had Iloe is dit vrij onbekende plantje dan in dat web voor heel wat opwinding kunnen mijn vcrzameling terecht gekomen? Wei zorgen. Gelukkig zag ik het glan zen in de in ' C)O bezocht ik Java en l11eer bepaal het zonn eschijn. Een foto vall die spin leek Iidjun Kulung reservaat. En bijzonder me wei wat interessant. lk moest her pad goed bewaard stukje natuur. Het reservaat af, over de omgeval len boom heen naar de is eigenlijk een gigantisch schiereiland, andere zijde van het web. 0 1' de dunne wnt bovend ien van het vasteland twijgjes zag ik een bosje worteltjes zitten, escheidcn is door een kleine bergketen. wat duidelijk leek op wortel.s van l en gids bracbt een 8-koppig gezeJschap orchideeen, doch klein en zander enig met bootjes tot een rangerstation op een blad. lets verderop weer zo' n bosje, maar cllandje voor de monding van de hier meende ik toch en kele droge Ilandeleum rivier. AlZettingen op het bloemsteeltjes te kunnen herkenneh. AI ~oraal hadden het eilandje voor de gauw was ik de spin vergeten . Mijn monding doen ontstaan. Dit eilandje zoektocht bracht me bij een on ooglijk moest dienen als uitvalbasis voor tochten klein bloempje, 2 a 3mm groot. lets in he! reservaat. Een korte boottoch! en verderop zat ook een zaaddoos op zo'n een nat pak was daarbij dagelijkse steeltje, die was wei 4 maal zo groot als noodzaak. Het eilandje zelf was zeer het bloempje zelf. Ik moest terug naar de klein. De eerste dag al spoorde de gids lodge om een Ilieuw filmpje te halen, op llns aan 0111 het kleine eilandje - wat de spin had ik gerekend, een mooi plaatje behalve langs de zijde van de rivier erg van een zeezicht ook, maar aan dat dicht begroeid was - te doorkruisen , tot miniatllurtje heb ik een heel filmpje opgeDE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/33
Bloeigesrc1
trokken . Wat opzoekwerk leerde me dat van het geslacht wei zo'n 160 soorten telt, allemaal bladloze orch ideeen , met vrij kleine bloempjes. Allemaal soorten die groeien in Zuidoost Azie, deels in Thailand"Cambodja en Maleisie, maar vooral op de Indonesische eil anden en vooral ook een groot aantal vertegenwoordigers op Papoea Nieuw
Guinea.
Naamgeving heeft me ook steeds geboeid .
In Taeniophyllum vindt je 'phyllum ' wat blad betekend maar ook 'taenia '. wat zovee! wil zeggen als lint of reep. Oat slaat duidelijk op de enigszins afgeplatte wortel s, die het nodige chlororyl bevatten om de bladgroenomzetting naar suikers te verzorgen en zo behalve voor de opname van water ook zullen instaan voor de voedsdvoorziening. Het ontbreken van bladeren , maakt dat die natte en dan ook donker groen opkleurende wortels wei lintvormige bladeren lijken . Pllrick Mannens
Bloem
Zu iltje DE ORCHlDEEENKRANT 2001-4/34
V.O.S. OP REIS MALAWI lnlciding I
(Ill Il:gcnstellin g tot de vorige reizen en ri'i~\crs l agen (Maleisi ~ & Costa Rica), weld het ganse Malawigebeuren , voor de o S. door Patrick Mannens aileen ,I:tull. Wegens omstalldighedell kon ik, pl li lK genoeg, niet meedoen aan deze Illldcrbaarl ij ke trip. 114" \'olledige verslag en het relaas van It'll' rcis zijn dus volledig v~~r rekening '" !'utrick Mannens. A. De Cock)
i~l·l1 li.ik zou het grootste deel van deze !!Il'idlllg voor elke reis kunnen gelden. le' I betreft immers de voorbereiding tot fl·()rchideet!nreis". En wat we daarbij /1 ll).tcn <;chouw dienen te nemen geldt voor Ih.' llrchideeenreizen. Hoe kwam de reis i I,lllnd? Andre De Cock en ikzelf hll(lIkn al wat reisondervinding. Ooit had !Ithe het idee opgevat om aile O!IlilH:nten te doorkruisen - op zoek naar nidlldceen. Zo bezochten we samen in llid Oost Azie, MaleisH! met Sabah op II, '1I1Cll, vervolgens trokken we naar Costa Irll I II Midden Amerika en stond nu een trllill op het Afrikaanse continent op het illlIlslijstje. De keuze lag n iet voorde Aanvankelijk viel ons oog op Ji illHI '1llIlilguskar. Maar een coll ega liefhebber bC(lldtt onder vrij interessante omstandig tledt'lI het land en kwam ontevreden terug. H Jl: je daarbij atvraagt wat ik als I,!I.-I ~· ..sante omstand igheden versta, is dat [ II rtemakkelijk te omschrijven. Hij Ii(' :m'ht zijn schoonzoon. Die was He tl "kken bij cen houtkapproject, wat tot lIut was
gekomen ol11 wille van de vesttgJl1g van een nieuwe scheikundige fabriek. Zijn relaas na zijn reis was evenwel zo ontm oe digend, dat we een andere bestemming wilden zoeken. Eerst kwam het eiland Reunion aJs keuze naar voor. Erg interessant, doch dum. Dan was het Zuid Afrika, ooi t reeds bezocht door Andre, dat is n iet weerhouden. Bezoek aan park en is erg geregJementeerd en in een enkel bezoek een voldoende goed idee verwerven van het volledige land, leek m ij onmogelijk. Wat waren eigenlijk de criteria voor het rei sdoel ? Eerst en vooral een voldoende aan orchideeenrijkdom , een relatief veilig reisdoel. Dan een doel wat in een reis kan worden afges loten met de voldoening, dat we een goed idee van de natuurrijkdom in het land hebben gevormd. Het eerste criteriulll leidde on !t naar "Zwart Afri ka". Het tweede cri terium was al een veel sterkere beperking. Immers spijtig genoeg schuilt haast heel AIi'ika onder her juk van oorlog, volksopstand en/of dergelijke arm oede of honger, dat reizen al snel teveel risico's in zou houden. Tenslotte was het derde criteriurri een welk vooral de grootte van het bezoch te land en de verscheidenheid aan biotopen als bindende eigenschap heeft ... Ons oog viel dan op Malawi . En voor wie niet weet waar Malawi gesitueerd is, beb ik hier een kaartje van Afrika waarop Malawi is aangeduid. Wat was onze volgende bedenkillg. Wei een van de belangrijkste punten Olll een reis te laten slagen , is zeker de samenstel-
DE ORCHlDEEENKRANT 2001-4/35
ling van de groep. Enkele reizen in het fYsieke of competitieve wedstrijd. verleden legden dit feit reeds bloot. Onze Eerder samen uit en samen thuis. Al s orchideeenrei zen waren tot nu toe steeds bloeiende planten worden gevonden krijgt gespaard gebleven van grote problemen, ieder op zijn beurt voldoende tijd om te doch het mag duidelijk zijn, dat gelijke fotograferen , om te ervaren en te genieten puntcn van interesse, onderling respect ell van de gezamenlijke ontdekking. Bij goede communicatie belangrijke peilers planten is dat gewoonlijk geen probleem, ijn. Vooraf de doelstellingen van de reis met dieren ligt dat anders. Die blijven duidelijk formuleren is daarbij een begin. vaak niet eindeloos stilzitten. Ook daar is Zo vroeg ooit in de voorbereiding van de vooral onderling respect het sleutelwoord. reis naar Maleisit!, een kandidaat Een vraag waarmee we dan oak zitten medereiziger, haeveel nachten we in het betreffende de groepssamenstelling is de oerwoud onder de open bemel zouden grootte van de groep. Daarbij hebben we slapen.... Laat het duidelijk zijn , Low- ook enkele overwegingen genoteerd. De budget, avontuurlijk, natuurreis, zijn voor meest ideale groep bestaal ons inziens uil ons termen, die staan voor : geen vier personen. Ik gebruik graag een gezinsreis, wemtg luxe, in minder voorbeeld 0\11 dat idee te staven. In eerste toeristisch bezochte omgevingen en met instantie trachten we er naar steeds een brede kijk voor al wat met de natuur gekoppeld, zeg maar in duo's onze en de cultuur te maken heeft:. Niet voor activiteiten uit te voeren. Stellen we ons een Para-militaire survival, onverant voor dat iemand zich kwetst tijdens een woorde overschatting of riskante trips. voettocht. En dat de noodzaak zich zou Wat zijn dan wei die doelstellingen. opdringen hulp te halen. Dan blijft: er een Vanzelfsprekend komt in een persoon bij de gekwetste en resten er toch orchideeenreis de loektocht naar deze twee personen om samen hulp te halen. planten en al wat er mee te maken heeft op Vanzelfsprekend z.ijn meer deelnemers de eerste plaats. Met daarbij een daarbij enkel een luxe. Ideaa l blijft: belangrijke opmerking; respect voor de evenwel een even aantal deel nemers. natuur. AI jarcll trekken Andre en ikzelf Immers haast overa! vindt je slapen voor rond in de Benelux, met een atkeur voor twee personen. Zo blijft het relatieve wat wij plegen te noemeo, "rukkers e.n veili gheidsgevoel van een bekende in je schuppers". Ons doel is dan ook vooral omgeving gewaarborgd tot het slapen toe. beeldmateriaal te verzamelen. De planten Het is evenwel nuttig de grootte van de te bestuderen in hun natuurlijke omgeving groep beperkt te houden, immers bij een te en daarbij de natuur niet te schenden. grote groep speen andere factoren mee. Verder is het duidelijk dat we als groep de Zo is het prijsvriendclijk de huur van een reis maken en dat we rekening houden met vervoersmiddel te kunnen delen . Wanneer aile deelnemers. Daarbij denk ik aan een de sBlllenstelling van die aard is dat een groepsgeest waar met ieders beperkingen tweede voertuig moet gehuurd worden, wordt rekening gehouden . Want het is valt dat voordeel weg. Een ander niet te duidelijk dat de zwakste schakel bepaalt verwaarlozen feit daarbij is de groepssfeer. wanneer de ketting breekt. Dus is er geen Immers dag in dag uit samen optrekken en DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4i36
Letterlij k all es delen (dus ook het vervoer en het slapen) geeft een bij zondere band. In grotere groepen , waar wegen soms uiteengaan , waar tijd vaak op verschillende man ieren wordt in gedeeld en bcsteed, leidt vroeg of laat tot het uit clkaar groeien en tllogelijke menings verschillen. Laat ik het kort houden, onze groep bestond uit vij f personen en verschillende vergaderingen voor het vertrek hebben gemaakt dat we als een team vertrokken. Wat werd er dan 20 allcmaal verteld tijdens die vergaderingcn. Wei dat is voor mij eeo belangrijk dee I vall de reis. Ik zou ~elfs durven stellen, dat het in onze ormule de slcutel is tot het succes. Immel'S alles werd voorbereid; reisroute met alternatieven , spaarplan, vaccinatics, gemeenschappelijke prive bagage, vluchten, autohuur, plaatselijke kontakten, financieel beheer, enz Reisroute. Wat willen is er te zien en war willen we zien? Deze gegevens worden wrzameld uit rei sgidsen, Orchideeen lijdschri ften, verm eldingen van mensen die er reeds geweest zijn, Internet enz. ledere deelnemer zoekt. op zijn eigen manier naar zijo hoogtcpunten . Ais al deze gegevens verzameld zijn maken we cen theoreti sche reisroute op. Deze route kan, indien het nodig is, tel' plaatse nog ~ewijzigd worden in functie van de reele toestand op het terrei n. riidstip. Het tijdstip wordt eigenlijk bepaald naar aan leiding van de bloei ka lendcr van de orchideet!n in het te bezoeken land. Het heeft indcrdaad geen enkele zin om naar bloeiende orchideeen te zoekell als er geen zijn . Finall ci~n. Er wordt eerst een ruwe begroting samen gesteld van wat de reis zou kunnen kosten. Deze gegevens wor
den verkregen uit diverse reisgidsen, Internet enz. · Eenmaal deze begroting is opgesteld, wordt er een grote pot sameogesteld waarin al de deelnemers, maandelijks een gelijke bijdrage storten, naar gelang het bedrag van de begroting. Door deze financi t!le verpl ichting is i.edereen zeker dat al de kandidaten zeker ull en deelnemen aan de reis. Organisatie. Hier krijgt ook iedere deelnemer zijn taak te vervullen. remand houd zich bezig met de vliegtuigticketten. lemand andel'S stelt een gemeenschap pelijke reiskoffer samen . Er wordt ook een E.H.B.O. kit samengesteld. Er wordt samen gezorgd voor de nodi ge reispassen , Internationale rijbewijzen en de nodige preventieve inentingen tegen tropische ziekten. ledereen moet ook zorgen voor een individuele reisverzekering. Er wordt gezamenlijk beslist wat er in de individuele reis of rugzakken moet zitten, om overgewicht te voorkomen. Er wordt uitgekeken naar een hotelreservatie bij aankomst. Ook wordt er getracht om reeds een geschjkt voertuig vlst te leggen. Er wordt ook gezorgd voor het thui sfront, door zoveel l1l ogelijk vaste adressen achter te laten , in geval er thuis iets moest gebeuren. Van zodra al deze punten in orde zijn, kunnen we de \TIcer praktische .zaken regelen. Zoals het aankopen van bcpaalde voedingswaren, waterzuiveringstoestellen, mllskietennetten, kampeeruitrustingen eoz. In Malawi is het njet zo evident dat men in de slaapgelegenheden van de natuurparken al deze voorzieningen aantreft:. Op de meeste plaatsen is er wei een dak, kamers, en toiletruimte voorzien, maar geen slaapgerief en voedsel. Al die zaken moeten door de bezoeker zelfmeegebracht worden.
L>E ORCHlDEEENKRANT 2001-4/37
DE ORCHIDEEENKRANT
I!l!Ii!IIIII!II
ATLANTIC OCEAN
Ais al deze theoreti sche en prakt ische voorbereidingen allemaal klaar zijn , wordt er ook nog een financi~le verant woordelijke aangesteld. Vroeger was dat Andre De Cock, maar wegens medische redenen kreeg hij van zijn hu isarts absoluut verbod om deze reis mee te ondernemen . Deze persoon zal aJ de rekeningen betalen en de kas bijhouden. Een paar dagen voor het vertrek wordt de gezamenlijke spaarpot leeg gemaakl en
omgezet in de nodige valula. Na de1.e laalste voorbereidende maatregel is het nog eukel zaak Olll van de reis iets lTloois te maken.
DE ORCHIDEEENKRANT 2001-4/38
Patrick Mannens
De lezer(es) die aandachtig ons krantje heeft gelezen zal opgemerkt hebben dat onze Amerikaanse correspondent, Jack Hamilton Jr. heeft afgehaakt omdat hij te veel hooi op zijn vork heeft l1loeten nemen sinds het overlijden van zijn vader, onze vorige correspondent. Ik ben juist terug van een reis in de V.S.A. om ter plaatse een nieuwe correspondent te gaan zoeken en ik heb, na een omzwerving van 8.500km doorheen 10 verschillende staten van de V.S.A., het geluk en de eel' gehad om twee njeuwe correspondenten uit dit werelddeel te kunnen overtuigen om deze klus te klaren. Mr. Martin Peterson zal zich in de loekomst bezighouden met artikels te schrijven over de Noord Amerikaanse orchidee~n en Mr. Stewal1 Golden zal zich in het vervolg ontfennen over de orchidee~n uit Midden en Zuid Amerika. Ik denk dat deze niellwe aanwinsten de kwaliteit van ons blad aileen maar ten goede zal komen. Ik heb gedurende deze 3 weekse reis ruimschoots de gelegenheid gehad om beide heren van zeer nabij te leren kennen en ik moet toegeven dat bei de orchidee1!nliefhebbers heel wat afweten over de materie die ze gaan behandelen. Ik heb samen met mijn echtgenote en hun echtgenotes gedurende deze drie weken cen groot deel van de V.S.A . bezocht, doelbewust zonder naar orchidee1!n te zoeken. Zij hielden er zich beiden aan om mij en mijn echtgenote zoveel mogelijk van dit prachtig natllurland te laten zien. Zo ben ik weerom in het bezit van een hele reeks dia' s die ikin de toekomst in de vorm van een lezing zal kunnen gieten. Nu nog een woordje over onze enquete die wij hebben gelanceerd in onze vorige uit
gave. Van de 480 enqueteformulieren die werden verzonden, hebben wij er 52 volledig ingevuld terug gekregen, dat is bijna 11%. Volgens specialisten is dit een zeer hoge respons want gewoonlijk worden er. vol gens die enquetespe cialisten, slechts tussen de 4 - 6 % formu lieren terug gestuurd. Dit bewijst weI dat onze lezers(essen) toch begaan zijn met de kwaliteil en de inhoud van ons blad. Het eigenlijke resultaat is dat bij 65 % van de teruggestuurde forl1lulieren op de vijf gestelde vragen goed werd geantwoord. 34 % vond dat de prijs maar l1liddelmatig was en een enkele lezer yond dat de prijs en de lay-out gewoonweg slecht waren, bovendien yond deze lezer het ook nodig om een hele reeks negatieve opmerkingen te maken omtrent ons blad, wat zijn volste recht is. Gelukkig is deze l1lisnoegde, jaloerse (wie zal het zeggen) lezer de uitzondering die gewoonlijk de regel bevestigd. Voortgaande op de resultaten van deze enquete beeft onze raad van bestuur besloten om de door ons ingeslagen weg verder te bewandelen en dankt zij. langs deze weg, al diegenen die zich de moeite hebben getroost om deel te nemen aan deze enquete. Wat betreft de diverse raadgevingen, verzoeken en opmerkingen die wij tocb ook hebben mogen ontvangen, zullen wij nagaan in hoeverre we daarin kunnen toegeven zonder dat de kosten van ons blad buitensporig de pan gaan uitswingen. Wij moeten zien dat wij binnen ons budget blijven, willen wij in de toekomst ons blad blijver uitgeven. Bedankt voor Uw vertrouwen en tot volgende uitgave. Andre De Cock
DE ORCHLDEEENKRANT 2001-4/39
Eo-
Z
<:> ..., -... ...,
~
I
<:> <:>
N
~
[
Z
N
-(
~
a:
~
~
Z :w.J t...l
Z
<
>
t...l Q
:::
u a:
~ ~
-
0
~
t...l
Q
== U ~
0
,
