De lokale maatschappelijke opdracht:
Samenwerking tussen bestuur, burgers en het maatschappelijk middenveld. 20 juni 2012
De aanleiding • Meest concreet: De drie decentralisaties – Iets algemener: • Krachtige decentralisatie tendens in de breedte
– Essentiële verschuiving in waarden: • Solidariteit: betekenis en vormgeving • Individualisering en de verzorgingsstaat • Teruggeven eigen verantwoordelijkheid aan burgers en aan professionals
Herman Wijffels “We zijn toe aan de volgende release van het bestaan”
Herman Wijffels over de crisis - 4 x crisis - De financiële crisis - Een ecologische crisis - Een sociaal organisatorische crisis - Ons menselijk bewustzijn is toe aan een volgende fase van organiseren.
- Een culturele crisis - De waarden van onze samenleving passen niet meer bij onze tijd.
Roger van Boxtel (Menzis) We hebben prachtige arrangementen bedacht waarmee we onszelf voor de gek hebben gehouden. Intussen groeit de langdurige zorg explosief: we leven langer, maar ook langer ongezond.
Vergeleken met 50 jaar terug Enorme toename van: • • • • • •
Het opleidingsniveau Materiële rijkdom Individualisering Technologische ontwikkeling Organiserend vermogen Complexiteit van de samenleving
Het potentieel om flexibel en kleinschalig te organiseren is groot
Kernthema’s • Ook de huidige aanpak is ooit ontwikkeld om veiligheid en perspectief te bieden aan kwetsbare mensen. • Hoe biedt een aanpak gebaseerd op eigen kracht en eigen verantwoordelijkheid juist deze mensen perspectief? • Welke eisen stelt de nieuwe tijd aan mensen zonder beperking om tot een inclusieve samenleving te komen?
Over rolverdeling en samenwerking Mijn agenda in deze presentatie: • Welke (nieuwe) rollen als gevolg van decentralisaties? • Wat is de positie van de burger in de rolverdeling? • Hoe overtuigd zijn we van eigen kracht en eigen verantwoordelijkheid? • Welke ontwikkelvragen roept dat op? • Hoe vertaalt zich dat in de contracteren?
Beleidsregie en processturing op klant niveau binnen Focus2Move: Een integrale aanpak voor re-integratie voor WWB-ers College Alkmaar Raam contract Focus2Move uitv. organisatie
klantmanager Alkmaar
intake
assessment
hulpkring
reïntegratie
competentie kring
werk
F2M: De integrale aanpak De hulpkring Maatsch. werk
klant man.
Intake & instroom
Assessment fase
Reïntegratie fase
Uitplaatsing leer/werkfase
Fysio fitness Alfabeti sering
NT2
EVC’s
De competentiekring
Werk stages
ROC
De chocolade fontein van beleidsregie Beleidsregie Opdrachtgever
Bepaalt:- Doelen - Resultaten - Middelen - Voorwaarden
Uitvoeringsregie
-Opdrachtnemer - Ketenmanager
- Bepaalt aanpak - Schakelt ketenpartner in - Is eindverantwoordelijk/ resultaatverantwoordelijk - Stuurt op samenhang
Uitvoering
- Onderaannemer - Specialistische partij
Terugkoppeling
- Is gecommitteerd aan het geheel - Levert specialistische bijdrage - Resultaatverantwoordelijk voor eigen bijdrage.
Samenwerking en rolverdeling tussen direct betrokken partijen: langs welke weg worden de middelen ingezet? gemeente
€
€ burger
aanbieders
3 Routekaarten 1. De burger aan zet 2. De gemeente als beleidsregisseur 3. De gemeente als uitvoeringsregisseur
Route 1: de burger aan zet • Burgerkracht centraal • Oprichten van coöperatieven – Hogeloon – Boxtel: lokale energie opwekking – De Kempen: basisschool in een kleine kern
• Community development trust – Amsterdam Noord – Emmen – Alkmaar
Route 2: de gemeente als beleidsregisseur – Uitgangspunt: geen uitvoerende taken – Ketenregisseurs voor samenhangende taakvelden • Kind & gezin; begeleiding, zorg onderwijs • Welzijn en begeleiding in de wijk • Werken naar vermogen
– Beperkt aantal contractpartijen gemeente – Anderen: contract met ketenregisseur
Voorbeelden beleidsregisseur • Consortium aanpak Rotterdam • Gemeente Arnhem: hoofdaannemers per wijk • WNK / focus2Move aanpak Alkmaar • Veel gemeenten die experimenteren met bestuurlijk aanbesteden (*) (*) zie voorbeelden Tim Robbe
Route 3: de gemeente als uitvoeringsregisseur – Kanteling van de WMO; de gemeente doet alle huisbezoeken – Gemeentes die een voorkeur hebben om wijkcoaches en case managers zelf in dienst te hebben – Er is een tendens om meer met gemeenschappelijke regelingen te werken; de invloed van gemeenten hierop is directer – Aanbieders worden allemaal onderaannemer
De gemeente als uitvoeringsregisseur De samenleving; mensen die een beroep doen op de gemeente
De gemeente en private aanbieders
Indicatie: Mate en wijze van compensatie
contractbureau
c
Burgers met ‘n hulpvraag
Op eigen kracht
De case manager
Compensatie noodzakelijk
c
c
Aanbieders van betaalde diensten
= gemeentelijk domein
Hoe maken we het eenvoudig? – Wat moet de gemeente minimaal organiseren om burgers en aanbieders te laten samenwerken? – Werken met platforms – 4 voorbeelden: • • • •
De gemeente als marktmeester Huishoudelijke verzorging in Tilburg De software van Stipter Het Wellesteyn concept
• Stipter adviseert en ondersteunt uw organisatie bij de inrichting en uitvoering van het inkoop- en administratieve proces voor Wmo- of participatiewetgeving. De innovatieve webapplicaties van Stipter maken inkoop, uitvoering en administratie een stuk eenvoudiger
Welke ontwikkelvragen? • Gemeente; Welke rol kiezen we: • Uitvoeringsregie of beleidsregie?
• Aanbieders; • De gemeente als klant / opdrachtgever • De burger als klant / opdrachtgever
• Gemeente en hoofdaannemer; • • • •
Rolvastheid Vertrouwen en transparantie De moed om nieuwe wegen te banen Nieuwe exploitatie grondslag
• Continuïteit; • Bestaande structuren gaan over de kop • Diverse organisaties gaan op in nieuwe verbanden
De relatie met maatschappelijk aanbesteden Ontdekking Tim Robbe: • bij aanbesteding van maatschappelijke diensten (2B) is veel meer speelruimte voor gemeenten
– Hoe duidelijk is de toekomstvisie? – Welke rol en positie kiest de gemeente? – Hoe is de vertrouwensbasis met het maatschappelijk middenveld? – Hoe is de control-décontrol balans?
Waar staan we voor? Leiderschap begint waar de gebaande weg eindigt. Daar begint het avontuur van de held
• Leiderschap begint waar de gebaande weg eindigt. Daar begint het avontuur van de held
