De liefde, Jack Henning ______________________________________________________________________________________
DE LIEFDE Er is veel verwarring tegenwoordig over het onderwerp van de liefde, want we zijn beperkt tot slechts een enkel Nederlands woord (liefde) met een breed scala aan betekenissen. In Nederland kan ik zeggen; Ik hou van mijn vrouw, Ik hou van mijn kind, ik hou van mijn buren, ik hou mijn hond, ik hou van speculaas, ik houdt van mijn werk, In Nederland begrijpt iedereen de gradatie of defenitie, dus verwacht niemand dat mijn houden van mijn vrouw gelijk is aan mijn houden van de hond of Speculaas. In de Nieuwe Testamentische periode waren er vier belangrijke Griekse woorden die werden gebruikt om het eenvoudige woord ‘liefde’ aan te geven. Eros Storge, philio, agape, maar daar kom ik later nog op terug.. Maar wij erkennen tegenwoordig nog meer soorten liefde..... Soorten liefde Er bestaan verschillende soorten liefde: Een zoals van God en daarnaast 13 andere soorten liefde. 1. Liefde voor mensen in het algemeen: naastenliefde, caritas of 'onbaatzuchtige liefde' (Liefde die schenkt en er niets voor terug verwacht)
2.
Liefde tot/van God, of van mens tot mens met God als tussenpersoon (agapè)
3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Onvoorwaardelijke liefde voor alle levende wezens (metta, begrip uit het boeddhisme) Liefde tussen familieleden, de liefde van ouders voor hun kinderen, enz. (storge) Liefde voor vrienden (philia) Liefde voor vreemden, Gastvrijheid. (Xenia) Romantische liefde (verliefdheid) Platonische liefde Seksuele liefde, eros Liefde voor zichzelf (narcisme) Liefde tot een abstractum (bv. waarheidsliefde, taalliefde/taalmin) Rituele vormen van liefde; hoofse liefde. Liefde voor een voorwerp (in extreme mate: fetisjisme) Liefde voor het vaderland (vaderlandsliefde)
In zijn boek De Vier Liefdes (ISBN 9051940815), verkent de schrijver C.S. Lewis de aard van de liefde. Hij maakt daarbij onderscheid in behoeftige liefde (zoals de liefde van een kind voor zijn moeder) en gevende liefde (benadrukt in de liefde van God voor de mensheid). Op basis van de vier woorden voor liefde in het Oudgrieks verdeelt Lewis het woord 'liefde' in vier categorieën: genegenheid (storge), vriendschap (philia), erotiek (eros), en liefdadigheid (charitas). (Haat wordt ook als een vorm van omgekeerde liefde gezien: een negatieve aantrekking op grond van psychologische projectie van de schaduwzijde van iemand op een ander. Ook wordt haat juist als een extreme uiting van liefde gezien: de liefde tot het één uit zich in haat voor het ander.) ______________________________________________________________________________________ De Liefde, Jack Henning - www.cross-fire.nl/
-
7 Pagina’s!
Pagina
1
De liefde, Jack Henning ______________________________________________________________________________________
Wetenschap over liefde Men dient een onderscheid te maken tussen liefde en verliefdheid, dat een tijdelijke chemische reactie is in de hersenen. Beide fenomenen zijn wetenschappelijk adequaat verklaard. De term liefde verwijst naar relaties tussen mensen onderling, tussen mensen en objecten, enzovoort. Liefdesrelaties worden gekenmerkt door zekere gedragingen en gaan vaak gepaard met bepaalde emoties zoals seksuele gevoelens, ontroering, welzijnsgevoel en combinaties hiervan. Het bestaan van die relaties kan vrij gemakkelijk verklaard worden door het feit dat ze in het maatschappelijke functioneren een belangrijke rol spelen. Bv. zonder de moederliefde zou het voortbestaan van kinderen veel minder gegarandeerd zijn: de zorg voor het kroost komt daarom ook bij talloze diersoorten voor. In de dierlijke wereld kunnen we liefde waarnemen zoals seksuele drift en nestverzorging. Menselijke relaties zijn echter zo complex dat ze niet louter op hormonen te herleiden zijn. Echter wel tot materiële processen, d.w.z. de wijze waarop mensen biologisch en psychologisch geconstitueerd zijn. Liefde en ratio sluiten elkaar evenmin uit. De keuze van het voorwerp der liefde kan onbewust of bewust gemaakt worden op basis van feitelijke overwegingen. Zo beschouwt Fritz Heider, de psycholoog en grondlegger van de balanstheorie, in zijn "The Psychology Of Interpersonal Relations" liefde als een positive liking relation tussen twee personen, die een gemeenschappelijke betrokkenheid hebben tot een derde iets. Verliefdheid Le Printemps - van de schilder. Pierre Auguste Cot Verliefdheid is een gevoel dat iemand heeft in het begin van een liefdesrelatie of eenzijdig zonder relatie, alhoewel sommigen (vaak levenspartners) het voor de rest van hun relatie ervaren met elkaar. Er worden hormonen en neurotransmitters (oa. fenylethylamine, noradrenaline, adrenaline, endorfine, dopamine en oxytocine) in je hersenen aangemaakt als je het doelwit van je verliefdheid ziet. Die hormonen zijn verslavend, waardoor je je geliefde zo vaak mogelijk wilt zien en mist. Het is een emotionele reactie, vaak irrationeel en primitief. Bijna iedereen kent deze wetenschappelijke verklaring van verliefdheid. Toch houdt men er in het dagelijks leven nauwelijks rekening mee. Als er sprake is van verliefdheid zegt men niet "het is maar gewoon een kwestie van hormonen". Deze wetenschappelijke kennis heeft dus geen invloed op de dagelijkse werkelijkheid. Afwijzing door de geliefde kan leiden tot liefdesverdriet. Het gevoel van verliefdheid ebt daarna meestal weg. Andere dingen nemen dan de plaats van verliefdheid in, zoals steun, vertrouwdheid, geborgenheid die samen de basis kunnen vormen voor een langdurige liefde. Deze gevoelens van geborgenheid worden onder andere tijdens een orgasme opgewekt. Verslaving Wanneer iemand dusdanig aan het verliefdheidsgevoel verslaafd is geraakt dat hij of zij constant op zoek is naar iemand, louter om de verliefdheidskick, kan dat negatieve gevolgen hebben voor de persoon, zoals dat bij alle verslavingen het geval is. Vaak gaat liefdesverslaving hand in hand met seksverslaving. Een oplossing is niet altijd pasklaar. Neurologen hebben vastgesteld dat men emoties deels ook zelf kan controleren. Zo kan men zelf een beginnende verliefdheid in de kiem smoren door contact te vermijden. Iemand die verliefd is kan de volgende kenmerken vertonen: • idealiseren van de geliefde • blindheid voor de negatieve kanten van de geliefde (vandaar het gezegde "liefde maakt blind") • lichamelijke gevoelens omschreven als weke knieën en vlinders in de buik bij zien van of denken aan de geliefde ______________________________________________________________________________________ De Liefde, Jack Henning - www.cross-fire.nl/
-
7 Pagina’s!
Pagina
2
De liefde, Jack Henning ______________________________________________________________________________________
• • • • • •
irrationele denkpatronen en handelingen het continu denken aan de geliefde ernstige verlegenheid en onhandigheid in aanwezigheid van de geliefde verhoogde zelfbewustheid in aanwezigheid van de geliefde ongemakkelijk, verlangend gevoel bij afwezigheid van de geliefde verlies van concentratie
Agape (ἀγαπη) is een Grieks woord en wordt in het Nederlands vertaald met 'liefde', hoewel dit een verarming is van het woord agape en zijn volledige betekenis. Voorstelling van een agapefeest in de catacomben van de H. Marcellinus en Peter, Rome Met a'ga·pe wordt een door beginselen geleide of beheerste liefde bedoeld. Ze kan al dan niet genegenheid en warme gevoelens inhouden. Het zelfstandige naamwoord 'agape' is het meest voorkomende soort liefde in de bijbel, en is de grondslag voor bijvoorbeeld 1 Korinthiërs hfst. 13. De concordantie van Strong geeft de volgende betekenis aan: broederlijke liefde, genegenheid, het goedgezind zijn, liefde, welwillendheid. In de Griekse geschriften van de bijbel worden hoofdzakelijk twee vormen van liefde gebruikt, weergegeven met de woorden a'ga·pe en fi'li·a, alsook twee woorden die afgeleid zijn van stor'ge. Het woord e'ros, dat de liefde tussen de seksen weergeeft, komt alleen in de Griekse vertaling van het Oude Testament (Septuagint) voor. Een christelijke visie op de (positieve) samenhang tussen Eros en Agape geeft de pauselijke encycliek Deus Caritas Est. In Johannes 21:15-17 worden beide woorden, agape en filia, gebruikt. In de NBG-vertaling zijn ze respectievelijk vertaald als 'waarlijk liefhebben' en 'liefhebben'. In de NBV-vertaling werd gekozen voor 'liefhebben' en 'houden van'. Hoofse liefde Sjota Roestaveli (De ridder in het pantervel) bij koningin Tamar, Mihály Zichy Hoofse liefde is als een van de hoofse idealen een verschijnsel dat ontstond in de late middeleeuwen Het kwam uitsluitend voor in de hogere standen en behelsde de bewondering van een edelman of ridder voor een onbereikbare, meestal gehuwde, vrouw. In de meeste gevallen ging het om een platonische relatie. In de bijbehorende dichtkunst kwamen de lichamelijke aspecten wel ter sprake, maar dan alleen om de onmogelijkheid ervan te benadrukken. De passie die in de hoofse liefde werd uitgedrukt, werd geacht een louterend effect te hebben op de beoefenaar. In riddertoernooien speelde de hoofse liefde ook een belangrijke rol, waarbij ridders hun overwinning opdroegen aan de onbereikbare vrouw. Uiteindelijk mochten de ridders wel geslachtsgemeenschap hebben met de vrouw maar dit pas nadat ze al hun opdrachten hadden uitgevoerd. De hoofse dichtkunst (met bijbehorende muziek) bloeide vooral in de Franse Provence. In NoordFrankrijk ontwikkelde zich de hoofse roman (Chrétien de Troyes). In de Nederlanden was Hendrik van Veldeke een vertegenwoordiger van het genre.
______________________________________________________________________________________ De Liefde, Jack Henning - www.cross-fire.nl/
-
7 Pagina’s!
Pagina
3
De liefde, Jack Henning ______________________________________________________________________________________
Gevoelens van verliefdheid De wetenschap krijgt steeds meer inzicht in wat liefde eigenlijk is. Hoe het begint, hoe het kan voortduren en hoe het beëindigd. Het gevoel van verliefdheid wordt veroorzaakt door een chemisch stofje in de hersenen, phenylethylamine (PEA). Verliefdheid uitlokken Zou het niet handig zijn om te weten hoe je iemand kan aanzetten tot het aanmaken van dit stofje? Als je dat wist kon je theoretisch iedereen verliefd op je laten worden. In Amerika is een boek verschenen van Leil Lowndes, met als titel: Hoe je iedereen verliefd op je kan laten worden. Hierin legt de schrijfster uit dat verliefdheid een mengsel is van chemie, biologie en psychologie. Als je genoeg kennis hiervan hebt, zou je iedereen voor je kunnen winnen. Meer ogen Als je iemand aantrekkelijk vindt vergroten je pupillen. Wetenschappers hebben aangetoond dat foto's waarbij de pupillen groter gemaakt waren, aantrekkelijker gevonden werden. Het vergroten van je pupillen gebeurt onbewust. Maar als het licht gedimd wordt, vergroten je pupillen ook. Niet voor niks is in een romantische omgeving het licht altijd gedimd. Dus, maak er gebruik van, kijk goed naar de persoon die je aantrekkelijk vindt en dim het licht als je de gelegenheid hebt. Lesje Lichaamstaal De taal waar geen woord aan te pas komt: lichaamstaal. Mensen gebruiken deze taal al eeuwen om iemand te laten merken of ze hem/haar wel of niet aantrekkelijk vinden. Toch is de één misschien een natuurtalent en kan de ander best een extra lesje gebruiken om de juiste persoon aan te trekken en de ongewenste persoon het bos in te sturen. Meer voordelen Uit onderzoek is gebleken dat bijvoorbeeld het aannemen van een rechte, zelfverzekerde houding ook het gevoel van zelfvertrouwen versterkt. Het gebruiken van lichaamstaal werkt dus twee kanten op. Maar let wel, met te veel of overdreven bedacht of opzettelijk gebruik van lichaamstaal, bereik je meestal het tegenovergestelde. Hou het dus subtiel. Ik vind jou leuk! De praktijk Wat gebeurt er met jou als je iemand ontmoet die je erg aantrekkelijk vindt? Misschien voel je de vlinders in je buik, maar wellicht merk je ook dat je je anders gaat gedragen in bijzijn van deze persoon. Je hangt niet onderuit maar strekt je lichaam. Je wordt wat drukker en maakt plagerige en uitdagende grapjes naar hem of haar, die je ondersteunt met een glimlach. Je bent verbaasd over je eigen plotselinge spontaniteit, humor en verbale snelheid. Je ogen twinkelen en zijn zeer beweeglijk. Je maakt ze groot waarbij je je wenkbrauwen omhoog trekt. Daarna knijp je ze weer samen, waardoor je de ander door een kiertje aankijkt. Met een schuin hoofd lach je naar de ander en vervolgens kijk je verlegen omlaag. Je kaken lopen rood aan. Je mond doet ook mee aan deze dans: terwijl je lacht en grapjes maakt tuit je je lippen, lik je aan je lippen, bijt je op je onderlip of bol je je wangen. Als je spreekt worden sommige zinnen uitgesproken met een bijna kinderlijk hoog stemmetje. Je handen blijven ook niet stil: je hebt vooral de neiging om jezelf aan te raken. Je handen strelen je armen of benen. Je vingertoppen beroeren je wang, friemelen aan je haar of peuteren aan het bovenste knoopje van je blouse of overhemd. Ben je nu op de versiertoer? ______________________________________________________________________________________ De Liefde, Jack Henning - www.cross-fire.nl/
-
7 Pagina’s!
Pagina
4
De liefde, Jack Henning ______________________________________________________________________________________
Communicatie vindt vooral plaats zonder woorden. Tijd voor wat uitleg. Met lichaamstaal benadrukken we wat we met woorden zeggen. Denk maar aan je mimiek, stemgeluid en gebaren als je boos bent. Een gebalde vuist zegt genoeg en dan hoeft er nog geen woord gesproken te zijn. De kracht van lichaamstaal is volgens onderzoekers groot. Alhoewel veel mensen zich voornamelijk focussen op de inhoud, bepaalt lichaamstaal vaak het verloop van een gesprek. Lichaamstaal is cultuur gebonden, net als de interpretatie ervan. De verschillen zijn wereldwijd merkbaar. Denk maar eens aan het begroeten van een vriend of vriendin. Nederlanders geven je drie kussen, terwijl je van een Amerikaan maar één kus kan verwachten. Eskimo’s laten het kussen zelfs helemaal achterwege en wrijven enkel de neuzen tegen elkaar. Een compleet ander voorbeeld komt uit de reiswereld. Als we in Europa liften steken we een duim omhoog, maar doe je dit in Azië dan zal niemand voor je stoppen omdat het gebaar daar anders is. De signalen die we uitstralen zijn grotendeels aangeleerd. Hoewel lichaamstaal overwegend onbewust plaats vindt, betekent dit niet dat je het niet in je eigen voordeel kunt gebruiken. Zo kan je leren goed te doseren en je aan te passen aan verschillende situaties. Waar het om gaat is dat je op een natuurlijke wijze de juiste signalen weet te geven. Toch kan volgens professionals niet genoeg benadrukt worden dat lichaamstaal niet op zichzelf staat. Wat je zegt is zeker zo belangrijk. Het is uiteindelijk de combinatie die het veelzeggend maakt.
Eros Een woord dat eigenlijk niet is gebruikt in het Nieuwe Testament, maar was gezinspeeld. Het betekende seksuele passie, opwinding, de bevrediging en vervulling. Het Griekse woord is waarschijnlijk niet gebruikt in het Nieuwe Testament, omdat de oorsprong van het woord kwam van de mythische god Eros, de god van de liefde. Het is afgeleid in vele geschriften en is de enige soort liefde die God beperkt tot een een-man, een-vrouw-relatie binnen de grenzen van het huwelijk (Hebr. 13:4; Song 1:13; 4:5-6; 7 :7-9; 08:10, 1 Kor 07:25;. Efeze 5:31)..
Storge storge is de natuurlijke band tussen moeder en kind, vader, kinderen en verwanten. William Barclay zegt: "We kunnen het niet helpen liefhebben van onze vrienden en verwanten, het bloed kruipt waar het niet gaan kan" (NT Words, 1974).
Phileo Phileo liefde is een liefde voor de genegenheid. Het is verrukt te worden in de aanwezigheid van een ander, een warm gevoel dat komt en gaat met de intensiteit. De Bijbel moedigt het, maar het is nooit een directe opdracht. God gebiedt nooit phileo aangezien dit type van liefde is gebaseerd op de gevoelens. God zelf niet phileo de wereld, maar eerder gebruikt in agape liefde voor ons. Ik kan niet een warm gevoel in de richting van een tedere vijand, maar ik kan agape van ze houden. Agape Agape liefde is Gods soort liefde. Het is op zoek naar het welzijn en de verbetering van een ander, ongeacht hoe we ons voelen. Agape heeft niet de primaire betekenis van gevoelens of affectie. Jezus verschijnt het toen ging hij naar het kruis en stierf voor jou en mij, ongeacht hoe hij zich voelde. In de evangeliën Jezus bad, ".. Vader, indien het mogelijk is, deze beker voorbij te laten gaan van mij: ______________________________________________________________________________________ De Liefde, Jack Henning - www.cross-fire.nl/
-
7 Pagina’s!
Pagina
5
De liefde, Jack Henning ______________________________________________________________________________________
toch niet zoals ik wil, maar gelijk Gij wilt" (Mat. 26:39, Mk 14:36; Lk.. 22:41-43;. Joh. 18:11). Jezus zocht de verbetering van jou en mij, los van zijn gevoelens. Mattheüs 7:12 staat het op deze manier, "Dus wat je wilt dat de mensen met je zou doen, doen voor hen, want dit is de wet en de profeten". We kunnen onze vijanden agape ongeacht hoe we ons voelen. Als ze honger hebben, kunnen we voeden ze, als ze dorst kunnen wij hen een drankje (Rom. 12:20-21). We kunnen ervoor kiezen om de verbetering en het welzijn van anderen te zoeken, ongeacht hoe we ons voelen. Jezus was de grootste uiting van liefde die ooit in de wereld gekomen, maar het is nooit geschreven dat hij ooit zei dat de woorden: "Ik hou van je!" Waarom? omdat 95 procent van alle liefde is nonverbaal. Jezus hield niet met alleen woorden, maar met de daad en waarheid (1 Joh. 3:18). Als je daden in tegenspraak met uw woorden, wat mensen gaan geloven, je woorden of je daden? Uw acties natuurlijk. Vine's Verklarende Woordenboek zegt: "Liefde kan alleen bekend van de acties die zij vraagt" (p. 21). Het volgende is een beschrijving van de agape liefde, ook wel "liefdadigheid" in het Nieuwe Testament (1 Kor. 13). Deze parafrase is gebaseerd op onderzoek van het Grieks en Engels woorden en hun betekenissen in 1 Cor. 13:4-8. LANGE LIEFDE lijdt.
Gods liefde heeft een tolerantie voor en ondergaat het proberen situaties en personen buiten een gemiddelde norm. Gods liefde is geduldig.
Liefde is vriendelijk.
Gods liefde is van een vriendelijk karakter, gul, gastvrij, hartelijk en goed. Gods liefde is charitatieve en behulpzaam, waaruit sympathie en begrip voor anderen. Het is attent, verdraagzaam, tolerant, vriendelijk en attent, verlangend alleen om een ander's welzijn te bevorderen. Het is genereus, liberaal, en voordelig, waaruit blijkt zich in vriendelijke daden.
LIEFDE is niet afgunstig.
Gods liefde niet kwalijk andermans geluk of verlangen om te hebben wat van hem is. Gods liefde is niet jaloers is en niet een ander berooft van wat hij heeft.
LIEFDE handelt niet lichtvaardig.
Gods liefde is niet bogen en opscheppen of in overvloed met zelf-lof.
Het is niet ijdel, noch trots. Liefde IS NIET opgeblazen.
Gods liefde is niet hoog-achtend of opgeblazen met trots. LIEFDE gedraagt zichzelf niet ongepast.
Gods liefde is niet te handelen, reageren, functie, of functioneren op
een wijze die in slechte smaak, onjuist of in strijd met wat goed is. Liefde zoekt niet zichzelf.
Gods liefde is niet de vraag op zijn eigen manier.
______________________________________________________________________________________ De Liefde, Jack Henning - www.cross-fire.nl/
-
7 Pagina’s!
Pagina
6
De liefde, Jack Henning ______________________________________________________________________________________
Liefde is niet verbitterd.
Gods liefde is niet gemakkelijk geïrriteerd of aangezet tot boosheid of wrok.
Liefde denkt geen kwaad.
Gods liefde heeft geen reden over of nadenken over dat wat veroorzaakt of vormt ongeluk, lijden, problemen, of iets dergelijks. Gods liefde is niet nadenken over boosheid.
Liefde verblijdt zich niet in de ongerechtigheid.
Gods liefde voelt vreugdevol als de overhand rechts, oprechtheid,
integriteit, eerlijkheid en waarheid. LIEFDE is verdraagzaam.
Gods liefde maakt het mogelijk om alle stress en problemen te weerstaan. Omdat God is liefde, Hij ondersteunt en draagt op zijn eigen persoon alles is geplaatst op Hem. Gods liefde beschermt, covers, en houdt uit alles wat het voordeel en het welzijn van een ander bedreigt. Gods liefde tegenhoudt, refreinen, en is tolerant en geduldig in alle omstandigheden.
LIEFDE gelooft alle dingen.
Gods liefde brengt vertrouwen in anderen, geloven de beste van
iedereen (zonder kritiek of op zoek naar fout). LIEFDE hoopt alle dingen.
Gods liefde blijft hopen, tegen alle verwachtingen in, in het
vertrouwen en de verwachting van de vervulling van dat wat is
beloofd. LIEFDE verdraagt alle dingen.
Gods liefde veroorzaakt een om door te gaan door, ondanks de
ontberingen. De liefde vergaat nimmermeer.
Gods liefde blijkt niet voldoende in de duur of het is gelukt in
effectiviteit. Liefde zal nooit teleurstellen of te bewijzen
onbetrouwbaar. Gods liefde gaat altijd en zal nooit tot een einde
komen. Bent u wandelen in de liefde en het vertrouwen van de Heilige Geest kracht voor de manifestatie van deze deugd? (Gal. 5:22) Zonde is de overtreding van de principes van liefde. Altijd laat liefde je hoogste doel en je grootste streven (1 Kor. 14:1).
______________________________________________________________________________________ De Liefde, Jack Henning - www.cross-fire.nl/
-
7 Pagina’s!
Pagina
7