De kritische consument Inleiding
Om producten te kunnen maken heb je grondstoffen nodig. Mensen werken met deze grondstoffen en maken er producten van die we consumeren. Een ondernemer is tevreden als hij zoveel mogelijk winst maakt door de verkoop van zijn producten. Maar mag de ondernemer winst maken ten koste van alles?
Voorbeeld: Een fabrikant van sportschoenen verkoopt elk jaar meer sportschoenen. Zijn sportschoenen zijn heel populair. De zaken gaan goed en het geld stroomt binnen. Maar deze sportschoenen worden geproduceerd in fabrieken waar vooral jonge kinderen werkzaam zijn. De mensen die in die fabriek werken krijgen niet eens genoeg betaald om eten te kunnen kopen. Vind je dat nog wel verantwoord?
Een ander voorbeeld: Een oliemaatschappij maakt miljoenen winst, maar verwoest het milieu. Als gevolg van de olieboringen wordt het leefklimaat in de zee geweld aangedaan. Miljoenen vissen sterven. Is dit bedrijf nog wel verantwoord bezig?
Mensen vinden dit soort vragen steeds belangrijker. Ze worden kritischer. Mensen wil/en dat de producten die te kopen MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD tot stand zijn gekomen.
Pagina 1 van ϴ
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
De natuur (de omgeving) Door te produceren belast een onderneming het milieu. De onderneming onttrekt grondstoffen aan de natuur. Er wordt energie gebruikt en meestal komen er ook nog afvalstoffen vrij. De vraag is: wat doet een onderneming om die milieubelasting te voorkomen of zo klein mogelijk te maken? Er zijn voorbeelden van bedrijven die proberen zo milieuvriendelijk mogelijk te produceren. Ze gebruiken duurzame energie en proberen hun afvalstoffen milieuvriendelijk te verwerken.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen betekent dat de onderneming rekening houdt met: de mens; de natuur (de omgeving); de economie.
De economie
De Mens Bedrijven die maatschappelijk verantwoord ondernemen, houden rekening met de mens. Dat houdt in dat mensen in een gezonde en veilige omgeving moeten kunnen werken. Er mogen geen kinderen werken in hun bedrijf. Ook doen ze geen zaken met leveranciers die wel kinderarbeid toestaan. Er mag geen discriminatie op de werkvloer plaatsvinden. Werknemers krijgen inspraak in de manier waarop de onderneming wordt geleid. Het zijn allemaal zaken die in Nederland wettelijk geregeld zijn. Maar veel multinationals hebben zich gevestigd in landen waar deze uitgangspunten helemaal niet vanzelfsprekend zijn.
Bedrijven willen winst maken. Wat doen bedrijven met die winst? Wordt die winst uitgekeerd aan de eigenaren van het bedrijf (aandeelhouders) of wordt de winst gebruikt voor nieuwe investeringen en werkgelegenheid? Een bedrijf kan er ook voor kiezen om een deel van de winst te gebruiken voor de opbouwen verdere ontwikkeling van het gebied waar hun fabrieken staan. Grote MULTINATIONALS wordt wel eens het verwijt gemaakt dat ze de winst die ze in lagelonenlanden maken niet gebruiken voor de ontwikkeling van de economie in die landen terwijl de arbeiders in dat gebied voor de winst hebben gezorgd. Als producenten verantwoord produceren, mag je van consumenten verwachten dat ze verantwoord gaan consumeren. Duurzaam consumeren is consumeren zonder dat het milieu daar ernstige schade van ondervindt en zonder dat er mensen onder lijden Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. De consument koopt een product vooral op basis van een beeld dat hij van dat product heeft. En dat beeld is vaak tot stand gekomen door reclames. En in die reclames worden alleen de goede eigenschappen van het product onder de aandacht gebracht.
Duurzaam consumeren Pagina 2 van ϴ
De consument heeft het ook vaak te druk om zich te verdiepen in de vraag of een product wel maatschappelijk verantwoord is. Veel consumenten doen snel hun inkopen. Ze vragen zich niet af of wat ze kopen misschien door kinderen in de derde wereld is gemaakt. Een kritische consument zou zich moeten afvragen waar een product vandaan komt. Hij zou zich ook moeten afvragen of het bedrijf dat het
product op de markt brengt zich aan de milieuwetgeving houdt. Want je bent als consument medeverantwoordelijk voor het milieu. Duurzaam consumeren betekent dat je nadenkt over de vraag of de make-up die je gebruikt niet getest is op dieren. Je vraagt je af of het bedrijf dat het product produceert de werknemers fatsoenlijk behandelt. De vraag is: hoe weet je dat?
Keurmerken Om de consument hierover te informeren zijn er veel KEURMERKEN ingevoerd. Elk keurmerk heeft een betekenis. Daardoor weet je als consument iets over de keuzes die het bedrijf heeft gemaakt bij de productie van het artikel.
Het FSC-Iogo is een keurmerk voor duurzaam geproduceerd hout en papier. Je weet dan dat voor de bomen die zijn verwerkt in het product weer nieuwe bomen zijn aangeplant.
Enkele bekende keurmerken zijn:
Het EKO-keurmerk geeft aan dat het voedingsmiddel een product is van de biologische landbouw. Biologische boeren gebruiken geen chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Door gebruik te maken van biologische gewasbescherming en natuurlijke bemesting wordt het milieu minder belast. Biologische veehouders geven hun dieren biologisch voer, hebben een diervriendelijke werkwijze en geven de dieren volop de ruimte.
Het kringloopsymbool betekent dat het papier of karton gerecycled kan worden.
Het Milieukeur op een product betekent dat dit veel minder milieubelastend is dan soortgelijke andere producten. Je weet dan dat het product bijvoorbeeld zonder gebruik van giftige bestrijdingsmiddelen is geproduceerd. Het kan ook betekenen dat er tijdens het productieproces zuinig is omgesprongen met water of energie.
Pagina 3 van ϴ
Behalve letten op keurmerken kun je nog veel meer doen om verantwoord te consumeren. Je kunt zelf rekening houden met het milieu.
. Het Max Havelaar-keurmerk is voor producten die voor een eerlijke prijs zijn ingekocht. Er is geen sprake van kinderarbeid of uitbuiting van de arbeiders die het product hebben gemaakt.
MSC-keurmerk is een garantie dat de vis of het visproduct op een duurzame manier gevangen en beheerd is, en dat de vis niet van een bedreigde soort is.
Kijk maar eens naar de volgende tips: 1. Doe aan afvalscheiding. 2. Bespaar energie. Let eens op je stroom- en waterverbruik. En wat te denken van de verwarming. Kan die niet wat lager? 3. Reis milieubewust. De fiets is een heel milieuvriendelijk vervoermiddel. 4. Let op verpakkingen. Verpakkingen zijn mede de oorzaak van de enorme afvalberg. 5. Gebruik spaarlampen in plaats van gewone lampen en doe het licht uit in ruimtes waar je toch niet bent.
Pagina 4 van ϴ
Vragen Kritisch Consument 1.Leg uit het begrip "Consumeren".
2.Wat is het verschil tussen "Consumeren" en "Produceren" ?
3.Waarom is een ondernemer pas tevreden als hij zoveel mogelijk winst maakt?
4.geef je mening over de volgende stelling: "Een ondernemer mag ten koste van alles zoveel Mogelijk winst maken".
5. Waarom wordt de tekst over sportschoenen gebruikt bij dit onderwerp "Kritisch Consumeren" ?
6. Mag een oliemaatschappij (SHELL bijvoorbeeld) ten koste van het milieu doorgaan met oliewinning? Leg je antwoord uit.
Pagina 5 van ϴ
7. Wat betekent: "Maatschappelijk Consumeren" ?
8. Waarom zou een kritisch consument zich moeten afvragen waar een product vandaan komt?
9. In de tekst staat dat je als consument medeverantwoordelijk bent voor het milieu. Wat heeft dat met "Kritisch Consumeren" te maken?
10. Wat is een "Keurmerk" ?
11. Welke bekende keurmerken zijn er ?
12. Noem van elk keurmerk wat er zo bijzonder aan is.
Pagina 6 van ϴ
13. Wat kun je nog meer doen om verantwoord te consumeren? Noem er minstens twee.
14. Leg uit: “Maatschappelijk verantwoord ondernemen”,
15. Waarom is het belangrijk dat bedrijven rekening houden met de mens?
16. Noem twee punten waar, als een bedrijf rekening houdt met de mens, zich aan houdt?
17. wat is een “multinational”?
18. Waarom houden Multinationals zich vaak niet aan "Maatschappelijk verantwoord ondernemen”?
19. Waarom is produceren belastend voor het milieu?
Pagina 7 van ϴ
20. Hoe kan een bedrijf zo milieuvriendelijk produceren?
21. Noem twee voorbeelden wat een bedrijf met de gemaakte winst kan doen.
22. Welk verwijt krijgen "Multinationals" over hoe ze omgaan met winst?
23. Wat is "Duurzaam Consumeren" ?
24. Waarom dragen reclames vaak niet bij aan duurzaam consumeren?
Pagina ϴ van ϴ
