De Kracht van Cacao Hoe eerlijke handel het verschil maakt in de Dominicaanse Republiek
Lesmethodiek voor de tweede en derde graad Secundair Onderwijs
Handleiding voor de leerkracht
Britt Hamblok en Loes Heylen / Oxfam-Wereldwinkels Oxfam-Wereldwinkels
De kracht van cacao
1 www.oxfamwereldwinkels.be
Britt Hamblok en Loes Heylen
Inhoudsopgave handleiding ‘De Kracht van Cacao’ •
Inhoudsgave..................................................................................................... 2
•
Inleiding. ........................................................................................................... 3
•
Lesdoelstellingen............................................................................................. 4
•
Lesschema......................................................................................................... 5
•
Toelichting bij de werkvormen ................................................................... 6
•
Geraadpleegde bronnen............................................................................... 11
•
Ter Info............................................................................................. 12
•
Bijlagen •
Bijlage 1: Foto motivatiefase
•
Bijlage 2: Fotospel
•
Bijlage 3: Richtvragen dobbelspel
•
Bijlage 4: Dobbelstenen
foto: Tineke D’haese
foto: Tineke D’haese
foto: Tineke D’haese
coverfoto: Lieve Blancquaert
2 Oxfam-Wereldwinkels
De kracht van cacao
Britt Hamblok en Loes Heylen
e Mil dt ric d foto: E
Inleiding Beste leerkracht, beste vormingswerker, In het lespakket De Kracht van Cacao maken de leerlingen kennis met Santa Sanchez en haar kinderen, een familie van cacaoproducenten uit de Dominicaanse Republiek. Aan de hand van het aangereikte beeldmateriaal en interactieve opdrachten, afgewisseld met werkvormen waarbij een schriftelijke neerslag voorzien is, ontdekken de leerlingen de impact van eerlijke handel op het leven van deze producenten. De Kracht van Cacao heeft als doel eerlijke handel op de kaart zetten en de leerlingen er voor te engageren. Dit lespakket sluit nauw aan bij de levensbeschouwelijke vakken, economie, aardrijkskunde en cultuurwetenschappen, maar kan ook gebruikt worden bij andere vakken voor een vakoverschrijdend project. Veel succes met deze leerrijke en boeiende uitdaging! Loes Heylen Britt Hamblok Lerarenopleiding Secundair onderwijs, iov Oxfam-Wereldwinkels en in het kader van de opleiding nietconfessionele Zedenleer (2010) - XIOS Hogeschool Limburg
onacad
o
Timing
foto: C
Voor de volledige les is een duur van 2 x 50 minuten voorzien. Indien er tijd rest kan de leerkracht de andere fairtradeportretten op de dvd ‘Lesties nieuwe schoenen’ tonen als aanvulling.
Benodigdheden • • •
•
Deze handleiding voor de leerkracht Per leerling (of per twee lln.) een bundeltje ‘werkblaadjes leerlingen’ dvd ‘Lesties nieuwe schoenen’ - film 2: Dominicaanse Republiek - te verkrijgen in elke Oxfam-Wereldwinkel www.oxfamwereldwinkels.be/winkels artikelnr. 19338 - 0 6,95 1 (blinde) wereldkaart
Doelgroep Deze methodiek kan zowel gebruikt worden voor 1°, 2° als 3° SO. Desgewenst kan de leerkracht inhoudelijke aanpassingen doen!
3 Oxfam-Wereldwinkels
De kracht van cacao
Britt Hamblok en Loes Heylen
Lesdoelstellingen Kennis: •
De leerlingen kunnen een omschrijving geven van het begrip ‘eerlijke handel’ en van de eerlijke handelsorganisatie ‘Oxfam Fairtrade’.
Vaardigheden cognitief: •
•
•
•
•
•
•
• •
•
•
De leerlingen kunnen het productieproces van chocolade construeren aan de hand van een fotospel; De leerlingen kunnen de Dominicaanse Republiek aanduiden op een blinde kaart; De leerlingen kunnen de nadelen van een samenwerking met een multinational opsommen; De leerlingen kunnen in eigen woorden uitleggen hoe Oxfam-Werelwinkels de kloof tussen arm en rijk probeert te verkleinen; De leerlingen kunnen de voordelen van de coöperatieve Conacado voor de cacaoboeren in eigen woorden uitleggen; De leerlingen kunnen in eigen woorden uitleggen welke impact eerlijke handel heeft op het leven van de cacaoboeren en dit illustreren met enkele voorbeelden; De leerlingen kunnen de getuigenissen van Ronaldo en zijn familie begrijpend lezen en de voordelen die zij verkrijgen dankzij eerlijke handel markeren; De leerlingen kunnen een rebus rond ‘Eerlijke handel’ oplossen; De leerlingen kunnen de identikit over Conacado invullen aan de hand van de reportage; De leerlingen kunnen vragen vanuit de film beantwoorden aan de hand van het dobbelspel; De leerlingen kunnen de mindmap over Conacado invullen na het bekijken van de reportage en het dobbelspel;
Vaardigheden affectief: •
•
•
•
De leerlingen zijn bereid hun mening te verwoorden rond eerlijke handel, de organisatie Oxfam-Wereldwinkels; de werking van de multinationals en de impact van eerlijke handel op Ronaldo en zijn familie; De leerlingen begrijpen dat eerlijke handel en een rechtvaardig inkomen bijdragen tot het verkleinen van de kloof tussen arm en rijk en een menswaardig bestaan voor iedereen; De leerlingen kunnen op basis van de lesinhoud bewust de keuze maken om solidair te zijn met initiatieven van Oxfam en fairtradeproducten te kopen; De leerlingen begrijpen dat het belangrijk is na te denken voor je iets koopt; de producten mogen mensen of het milieu niet schaden;
4 Oxfam-Wereldwinkels
De kracht van cacao
Britt Hamblok en Loes Heylen
Lesschema Motivatiefase
•
Appetizer (± 10 min)
De leerlingen ontdekken het verband tussen chocolade en cacao.
•
Van cacao naar chocolade
•
(± 10 min)
•
Foto (Bijlage 1)
•
Bijlage 2: Fotospel
•
Verbale overdracht a.d.h.v. werkbladen blz.3
•
Verbale overdracht a.d.h.v. werkbladen blz.3-4
De leerlingen construeren het productieproces: van het telen van cacao naar het afgewerkte product chocolade •
De kwetsbare rijkdom van de Dominicanen (± 10 min)
De Dominicaanse Republiek wordt voorgesteld. Het probleem van de cacaoproducenten wordt geschetst: ze moesten noodgedwongen hun cacaobonen verkopen aan multinationals tegen dumpingprijzen. Hierdoor bleven ze met zo goed als lege handen achter. •
Kan het ook anders? (± 10 min) Voorstelling van Oxfam-Wereldwinkels en eerlijke handel. De leerlingen ontdekken dat deze organisatie een alternatief wil bieden voor deze wanpraktijken.
Lesstructuur
•
Extreme make-over? (± 20 min) De leerlingen maken kennis met Ronaldo, een 13-jarige jongen uit de Dominicaanse Republiek. Hij stelt zijn familie voor en vertelt hoe eerlijke handel hun leven veranderde.
•
•
Afrondingsfase
Cacao van Conacado (35 min)
Verbale overdracht a.d.h.v. blz. 5-6 en markeren voordelen fairtrade • Rebus oplossen • Discussie a.d.h.v. stelling •
Reportage bekijken Kijkopdracht Bijlage 3 & 4: dobbelspel • Mindmap
De leerlingen bekijken de reportage en ontdekken de impact van fair trade. Via het beeldmateriaal en ludieke werkvormen fixeren ze een aantal begrippen.
• • •
Reflectie (± 5 min)
•
Klasgesprek
De leerlingen begrijpen het belang van eerlijke handel en de verantwoordelijkheid en de macht van consumenten hierin. 5
Oxfam-Wereldwinkels
De kracht van cacao
Britt Hamblok en Loes Heylen
andels h
auss
Toelichting bij de werkvormen
- Fairh
1. APPETISER •
foto: G epa
Didactisch materiaal: Bijlage 1: Motivatiefase Foto tonen
Werkwijze •
•
•
•
•
De leerkracht toont de foto: een kind met chocolade en een kind uit de Dominicaanse Republiek. Vraag de leerlingen naar het verband tussen beide beelden. Laat hen klassikaal brainstormen. Zo achterhalen de leerlingen dat de Dominicaanse Republiek een belangrijke producent is van cacao, een basisingrediënt voor chocolade. Deel de werkblaadjes uit, laat hen de conclusie formuleren en onder de foto’s noteren. Lees hierna het tekstje op blz. 2
2. FOTOSPEL Didactisch materiaal: •
Zie bijlage 2: Fotospel Knip de foto’s uit en plooi ze dubbel op de stippellijn.
Werkwijze: • •
• •
Verdeel de leerlingen in kleine groepjes, van maximum 4 personen Deel de kaarten uit met de foto’s naar boven, de leerlingen mogen deze niet omdraaien. Vraag hen de logische volgorde van de foto’s te bepalen. Laat de leerlingen klassikaal de belangrijkste stappen van het productieproces toelichten: Van cacaoboom tot chocolade:
De cacaoboom vraagt een heet en vochtig klimaat. De boom is het hele jaar door getooid met honderden witte of roze bloemen op de stam en de takken. Twee keer per jaar ontwikkelt een deel van de bloemen zich tot grote langwerpige vruchten: de cacaokolven. De kolven worden met een langwerpig mes in tweeën gesplitst. In de pulp van de kolf zitten 25 tot 75 zaden. Deze zaden zijn de cacaobonen! De cacaobonen worden met de hand uit de kolven geschraapt, op hopen gelegd en bedekt met bananenbladeren. Na een week krijgen de bonen een mahoniekleur en een typische smaak. Door ze in de zon te laten drogen, stopt het gistingsproces.
6 Oxfam-Wereldwinkels
De kracht van cacao
Britt Hamblok en Loes Heylen
De cacaobonen worden door de verwerker gedroogd, geplet (om de pel te verwijderen), geroosterd en gemalen tot een superfijne, warme en vloeibare cacaomassa. Door die cacaomassa te persen, verkrijg je zowel de vaste, bruine cacaoperskoek als de vloeibare, geelwitte cacaoboter. De cacaoperskoek wordt verder vermalen tot cacaopoeder. •
Wanneer ze hiermee klaar zijn, mogen ze de foto’s omdraaien. Dan verschijnt de volgorde van het productieproces. Aan de hand van de nummers bij de foto’s moeten ze zichzelf corrigeren.
3. INFORMATIE CACAOBOEREN EN DOMINICAANSE REPUBLIEK
Didactisch materiaal: • •
Werkblaadjes blz. 3-6 Wereldkaart
Werkwijze:
DE KWETSBARE RIJKDOM VAN DE DOMINICANEN •
•
•
Vraag de leerlingen of ze al gehoord hebben van de Dominicaanse Republiek. Vraag hen daarna met welke dingen ze dit land associëren. Bijvoorbeeld witte stranden, palmbomen, luxevakanties, mooie hotels… Laat de leerlingen de Dominicaanse Republiek aanduiden op een (blinde) wereldkaart. Vervolgens lezen de leerlingen de tekst op blz. 3 over de cacaoproductie in de Dominicaanse Republiek en de problematiek rond de multinationals.
KAN HET OOK ANDERS? •
De leerlingen lezen de tekst op blz. 3 en 4 van de werkblaadjes.
EXTREME MAKE-OVER? •
•
•
•
•
•
•
De leerlingen lezen de getuigenis van Ronaldo en zijn familie van de werkblaadjes blz. 5-6 over de impact van fair trade op hun leven. Vervolgens markeren ze de verschillende voordelen die Conacado en eerlijke handel bieden in de tekst. Hierna lossen de leerlingen de rebus op “Jouw aankopen hier maken ginder het verschil.” op blz. 8 van de werkblaadjes. Laat de leerlingen klassikaal discussiëren over wat deze uitspraak voor hen kan betekenen. Lees de stellingen en laat de leerlingen eerst individueel hun mening formuleren. Hou vervolgens een korte klasdiscussie over de macht en de verantwoordelijkheid van de consument in verband met eerlijke handel. Tot slot lezen en bespreken de leerlingen de uitspraak van Lieve Blancquaert over de impact van fair trade en onze macht als consument.
Didactische tips: •
Voor het markeren van de voordelen van eerlijke handel en het oplossen van de regels kunnen de leerlingen eventueel per twee werken. 7
Oxfam-Wereldwinkels
De kracht van cacao
Britt Hamblok en Loes Heylen
•
Bij het bespreken van de stellingen en het citaat van Lieve Blancquaert wordt niet alleen de impact van fair trade maar ook de macht van de consument benadrukt: consumenten beslissen zelf wat ze doen met hun geld en welke producten ze kopen. Zo kan je er als consument bewust voor kiezen de uitbuiting van boeren in het Zuiden tegen te gaan door fairtradeproducten te kopen.
4. REPORTAGE BEKIJKEN Didactisch materiaal: •
DVD “Lesties nieuwe schoenen” Aflevering 2 “Cacao van Conacado”
Werkwijze • •
De leerlingen lezen de kijkopdracht “Identikit” op blz. 8. De leerlingen bekijken de reportage “Cacao van Conacado” (12 min.) en vullen gelijktijdig de identikit in.
Didactische tips: •
Wijs de leerlingen op het hoge percentage van de Dominicanen dat in armoede leeft. Dit staat in schril contrast met de talrijke luxehotels in de Dominicaanse Republiek.
5. WERKVORM DOBBELSTEEN Didactisch materiaal: • • •
Twee dobbelstenen Bijlage 3: Fiche met richtvragen voor de leerkracht Bijlage 4: Dobbelstenen
Werkwijze • •
•
•
Overloop de spelregels met de leerlingen: Op de eerste dobbelsteen staan een aantal onderdelen die aan bod komen in het filmpje: eerlijke handel, Conacado, fairtradepremie, minimumprijs, Santa en haar twee zonen Danilo en Ronaldo. Op de andere dobbelsteen staan een aantal vraagwoorden: Wie of wat? Waarom? Welke voordelen? Welke impact? Hoe? Elke leerling gooit om de beurt met de twee dobbelstenen. Vervolgens tracht de leerling iets meer te vertellen over de combinatie van de twee woorden (vb. fairtradepremie & welke voordelen?) Indien de leerling niet meteen iets weet te vertellen kan de leerkracht zelf een vraag stellen. (zie bijlage 3: kader met een aantal richtvragen) Wanneer een leerling het vraagteken gooit, moet hij/zij zijn of haar eigen mening weergeven over het onderwerp op de andere dobbelsteen. Enkele voorbeelden: • Vind je eerlijke handel belangrijk?
8 Oxfam-Wereldwinkels
De kracht van cacao
Britt Hamblok en Loes Heylen
•
•
•
•
Vind je de manier waarop Oxfam Fairtrade steunt goed? Door steun aan de organisatie Conacado, steunt Oxfam de boeren op een structurele manier: het maakt hen sterker op langere termijn. Vind je het goed dat de hele gemeenschap mee kan genieten van de fairtradepremie? Wat vind je van de getuigenis van Santa? Vind je haar een moedige vrouw? Wat zal je bijblijven uit de reportage? Wat vind je van de getuigenis van Danilo en Ronaldo? Wat zijn hun dromen?
Didactische tips: •
•
•
Wijs de leerlingen erop dat ze goed naar elkaar proberen te luisteren, zodat ze kunnen proberen elke keer iets nieuws te vertellen, ook wanneer eenzelfde combinatie opnieuw voorkomt. Tijdens de discussie wordt benadrukt dat er bij eerlijke handel alleen winnaars zijn. Boerenorganisaties krijgen een rechtvaardige prijs en betere handelsvoorwaarden en arbeiders werken in correcte sociale omstandigheden. Omdat ze zekerder zijn van hun inkomen, kunnen ze plannen maken voor de toekomst in plaats van te leven van dag tot dag. De consument kan met een gerust geweten genieten van een volwaardig, kwaliteitsvol product. Hij weet immers dat door zijn dagelijkse inkopen de armoede in het Zuiden vermindert. Dit maakt producenten én consumenten partners in de strijd voor een betere wereld! Wanneer de groep erg groot is kan deze in twee verdeeld worden, die elk twee dobbelstenen en de fiche met de richtvragen krijgen. De leerlingen moeten elkaar dan op weg helpen en evalueren. De leerkracht loopt rond en helpt waar nodig.
6. MINDMAP Didactisch materiaal: •
Mindmap
Werkwijze •
Als herhaling en om een schriftelijke neerslag te voorzien bij het bekijken van de reportage, wordt de mindmap klassikaal ingevuld.
Didactische tips: •
De leerlingen kunnen de mindmap eventueel eerst individueel of per twee invullen, waarna deze klassikaal verbeterd wordt.
9 Oxfam-Wereldwinkels
De kracht van cacao
Britt Hamblok en Loes Heylen
7. REFLECTIE Werkwijze: •
De leerlingen voeren een klasgesprek aan de hand van enkele reflectievragen van de leerkracht.
Didactische tips: Mogelijke vragen:
Over de werkvormen: • Wat heb je bijgeleerd? • Is er iets dat je zal bijblijven? • Wat vond je leuk / minder leuk / moeilijk …? Over eerlijke handel: • Koop jij wel eens producten van eerlijke handel? Zo ja, waar koop je deze? Zo neen, zou je na deze les wel fairtradeproducten kopen? Vind je dit belangrijk? Leg uit waarom of waarom niet. • • Op welke manieren zouden wij de eerlijke handel kunnen steunen? • Vind je het belangrijk na te denken voor je iets koopt? Bijvoorbeeld over de omstandigheden waarin de producten gemaakt zijn, dat mensen of het milieu er niet door geschaad worden? • Denk je dat eerlijke handel kan bijdragen tot een menswaardig bestaan voor iedereen ter wereld? •
foto: Gepa - Fairhandelshauss
foto: Gepa - Fairhandelshauss
foto: Conacado
foto: Eric de Mildt
10 Oxfam-Wereldwinkels
De kracht van cacao
Britt Hamblok en Loes Heylen
Geraadpleegde bronnen Internet
• • • • • • • • • •
www.oxfamwereldwinkels.be www.oxfamwereldwinkels.be/partnercriteria www.oxfamwereldwinkels.be/conacado www.oft.be/homepage.html www.oxfam.org/en/campaigns/trade www.maxhavelaar.be/nl/node/542 www.conacado.com.do www.oxfamwereldwinkels.be/weblog.html?prik_ID=79 www.oxfamwereldwinkels.be/cacao www.oxfamwereldwinkels.be/pageview.aspx?pv_mid=6318
Brochures & tijdschriften • • • • •
“Kies Fairtrade” - Fairtradekrantje van Max Havelaar “Cacao” Handel, uit respect - Oxfam Wereldwinkels “Eerlijk duurt het langst” - uit ID, november 2003, blz. 16-18 “Red de wereld, eet chocola!” - uit Maks, september 2008, 10-11 “Chocotherapie” - uit ‘Goedele’, november 2009, blz. 48-57
Beeldmateriaal: •
•
DVD “Lesties nieuwe schoenen 5 fairtradeportretten” – aflevering 2 “Cacao van Conacado” en het bijhorende boek - Lieve Blancquaert Filmfragment “De impact van fair trade” - Max Havelaar
Afbeeldingen:
• • • • •
Tekeningen rebus: Bart Heijlen Cover foto: Lieve Blancquaert www.transfairusa.org/images/CACAO.jpg www.refdag.nl/media/foto/2008/62767-a.jpg josianed.skynetblogs.be/category/892856/1/G%E9n%E9ral
oww-ed. 10-10 - 247
verantw. uitgever: Koen Van Bockstal, Ververijstraat 17, B-9000 Gent. Vormgeving: grafische dienst Oxfam-Wereldwinkels & Oxfam Fairtrade
11 Oxfam-Wereldwinkels
De kracht van cacao
Britt Hamblok en Loes Heylen
Ter info: Wie is wie in de wereld van eerlijke handel?
Sinds de eerste wereldwinkel in 1971 de deuren opende, is OxfamWereldwinkels (OWW) uitgegroeid tot een professionele organisatie met een uitgebreide vrijwilligersbeweging, actief in meer dan 200 wereldwinkels in heel Vlaanderen. Verkoop, campagnes en educatie vormen de drie pijlers van de organisatie. In 2003 bracht Oxfam-Wereldwinkels vzw zijn handelsactiviteiten onder in een aparte organisatie Oxfam Fairtrade cvba. Oxfam Fairtrade koopt voedingsproducten aan bij producentengroepen in het Zuiden en zorgt voor de import, de verdeling en de verkoop via verschillende verkoopkanalen. Oxfam Fairtrade is tevens de merknaam voor alle producten. Maar het is OxfamWereldwinkels dat beslist met welke producentengroepen Oxfam Fairtrade handelt. En het is Oxfam-Wereldwinkels dat al deze producentengroepen begeleidt en opvolgt. Ook de Waalse zusterorganisatie
Oxfam-Magasins du monde drijft eerlijke handel met producenten in het zuiden. Terwijl zij zorgen voor de artisanaatsartikelen zorgt OWW voor de voeding. Oxfam-Solidariteit ondersteunt dan weer projecten in en organiseert noodhulp voor het zuiden. Ze betrekt haar middelen voor een stuk uit modellen als tweedehandswinkels, Oxfam Trailwalk en individuele fondsenwerving. Alle Belgische Oxfamleden zijn lid van Oxfam International. Max Havelaar tenslotte is een internationaal keurmerk voor fair trade. Max Havelaar België en de internationale koepel FLO (Fair Trade Labelling Organisation) controleren alle licentiehouders die het keurmerk op hun producten willen. Colruyt bijvoorbeeld verkoopt Oxfam Fairtradekoffie in zijn rekken, maar is zelf ook licentiehouder waardoor het bijvoorbeeld citroenen kan verkopen met daarop het Max Havelaarkeurmerk (en bijhorend logo).
12 Oxfam-Wereldwinkels
De kracht van cacao
Britt Hamblok en Loes Heylen
Bijlage 1: Foto motivatiefase
foto: oww
De cacaoboom vraagt een heet en vochtig klimaat. De boom is het hele jaar door getooid met honderden WITTE OF ROZE BLOEMEN op de stam en de takken.
1
Bijlage 2: Fotospel productieproces
foto: oww
Twee keer per jaar ontwikkelt een deel van de bloemen zich tot grote langwerpige vruchten: de CACAOKOLVEN. Twintig tot zestig van die kolven groeien uit tot rijpe vruchten.
2
foto: oww
Na de oogst rijpen de kolven nog enkele dagen verder. Dan worden ze met een langwerpig mes of een houten knuppel voorzichtig IN TWEEËN GESPLITST.
3
foto: Gepa - Fairhandelshauss
In de witte, geleiachtige pulp van de kolf zitten 25 tot 75 zaden: de CACAOBONEN. Voor één kilogram bonen moet een boer een twintigtal kolven openen.
4
foto: oww
De cacaobonen worden met de hand uit de kolven geschraapt, op hopen gelegd en BEDEKT MET BANANENBLADEREN.
5
foto: Lieve Blancquaert
Na een kleine week GISTEN krijgen de cacaobonen hun mahoniekleur en typische smaak.
6
foto: Tineke D’haese
Door de cacaobonen vervolgens te DROGEN IN DE ZON, stopt het gistingsproces.
7
foto: Conacado
De gedroogde cacaobonen worden GEPLET, GEROOSTERD en GEMALEN tot een superfijne, warme en vloeibare CACAOMASSA.
8
foto: Conacado
Door deze massa te persen, verkrijg je zowel de vaste, bruine cacaoperskoek als de vloeibare cacaoboter. De cacaoperskoek wordt verder VERMALEN tot CACAOPOEDER.
9
Wat? betaalt een eerlijke prijs aan producenten in het zuiden / garandeert menswaardige werkomstandigheden / respect voor het milieu… Welke organisaties bedrijven eerlijke handel? Ox WW (=vzw) / Ox Fairtrade (=cvba) / Ox Magasins du monde (=vzw) / Max Havelaar (=keurmerkorganisatie)
Wat? Een partnerorganisatie van OWW. Een koepel van 8 cacaoorganisaties / Dominicaanse Republiek / 10000 boeren in 62 associaties / Confederatión Nacional de Cacaocultores Dominicanos
Wat? Een premie die de boeren krijgen bovenop de fairtrademinimumprijs. Deze wordt ingezet ifv de gemeenschap.
Eerlijke handel
Conacado
Fairtrade premie
Wie of wat?
Welke voordelen? De premie draagt bij tot de ontplooiing van hele gemeenschappen in het zuiden, voor zaken die
Waarvoor dient de premie? Gemeenschapsvoorzieningen zoals watervoorziening, electriciteit, wegenaanleg, gezondheidszorg, schoolgebouwtjes,…
Hoe wordt de premie toegekend? Er bestaan fairtradepremiumcommittees van boeren die de wensen van de andere boeren oplijsten en democratisch beslissen over de bestemming van het geld.
Hoe steunt Conacado de boeren? Hoe is Conacado gestructureerd? < zie
Welke impact? Conacado zorgt voor meer financiële zekerheid en de mogelijkheid om te investeren in betere productiemethoden.
Welke voordelen biedt Conacado de boeren? Ze worden meteen worden uitbetaald.
Waarom bestaat Conacado / is het een koepel? Samen sterk! Zo kunnen ze concurreren met de grote reguliere bedrijven.
Hoe steunt eerlijke handel de cacaoboeren? Niet door financiële hulp, maar door handel te drijven (cfr het verschil tussen een vis geven en leren vissen). Hoe kan jij eerlijke handel steunen? Door klant of een van de 8000 vrijwilligers te worden. Bijvoorbeeld door een wereldwinkel op school op te starten,…
Welke impact heeft eerlijke handel? Als verarmde producenten de kans krijgen om hun eigen ontwikkeling te verzekeren zal dit ook gebeuren. Het verschil in inkomen gaat naar basisvoorzieningen en vorming. Zo werken hele gemeenschappen aan hun vertrouwen toekomst. En, ze doen het zelf!
Welke voordelen? Producenten in het zuiden hebben duidelijk baat bij eerlijke handel, het noorden krijgt de mogelijkheid om bezorgdheid te uiten over de wereldhandel door te consumeren (cfr stemmen) én beschikken zo over chocolade die dubbel zo lekker is. Eerlijke handel is zonder twijfel een hefboom tot ontwikkeling.
Waarom? Wordt er eerlijk handel gevoerd? Omdat de welvaartskloof het best kan gedicht worden als beide partijen hier in bijdragen, en het zuiden de eigen ontwikkeling kan bewerkstelligen. Waarom zou Santa andere cacaoaboeren afraden om te verkopen aan grote bedrijven? Deze bieden geen premies, geen hulp in tijden van nood, en ze streven geen duurzame relatie na.
Hoe?
Welke impact?
Welke voordelen?
Waarom?
Bijlage 3: richtvragen voor het dobbelspel
Wat? Een vaste prijs (plannen investeringen wordt zo mogelijk) die hoger of gelijk is dan de schommelende wereldmarktprijs
Wie? cacaoboerin / 4 kinderen / weduwe / Dominicaanse Republiek
Wie? Ronaldo = jongste zoon / gaat naar school / seminarie > priester / Danilo = tweede oudste / werkt op de ‘bloque’
Minimum prijs
Santa
Danilo & Ronaldo
Wie of wat?
Welke voordelen ervoer Santa? Ze maakt deel uit van het bestuur, ze heeft haar rechten als vrouw verworven. Welk voordelen? De kinderen kunnen omwille van de samenwerking met OWW studeren.
Waarom werken Danilo en Ronaldo? In arme landen werken kinderen en jongeren wel vaker tijdens hun vrije uren. Dit om dat er anders geen brood op de plank komt. Erger is natuurlijk dat de kinderen moeten werken ipv school te lopen. Eerlijke handel verhindert deze schande.
Welke voordelen?
Waarom is ze lid van Conacado? Zo is ze ‘samen sterk’ tegen de grote opkopers. Zo kan ze haar kinderen naar school sturen.
Waarom een minimumprijs? Een vaste prijs maakt het mogelijk dat investeringen kunnen gepland worden. De wereldmarktprijs schommelt wel (spel van vraag en aanbod) en maakt broodnodige investeringen dus zeer riskant. Waarom verkopen boeren vaak tegen een veel te lage prijs? Ze zijn erg afhankelijk van de grote bedrijven. De cacao moet snel na het drogen verkocht worden…
Waarom?
Hoe zorgt Santa voor kwaliteitscacao? Door snel te werken. De bonen mogen niet langer dan 4u in de open lucht liggen. Hoe helpen Danilo en Ronaldo op de plantage? Danilo verzorgt, selecteert en weegt, Ronaldo brengt lunchpakketten naar de arbeiders Impact op hun leefomgeving? Jonge mensen zoals de broers trekken niet meer naar de stad en hebben de kans om het platteland te ontwikkelen.
Hoe wordt de minimumprijs berekend? Voor de grote productgroepen zoals cacao, koffie, thee,… legt FLO (de internationale ft-koepel) de standaarden vast. Voor de kleinere productgroepen gebeurt dit in samenspraak met de partners.
Hoe?
Welke impact heeft eerlijke handel op het leven van Santa?
Welke impact?
Bijlage 4: dobbelstenen voor het dobbelspel
foto: Eric de Mildt
foto: oww
foto: Lieve Blancquaert
foto: oww
foto: oww
foto: Lieve Blancquaert
