Epple Druckfarben AG Gutenbergstraße 5 D-86356 Neusäß/Augsburg Fon +49 (0)821/46 03-0 Fax +49 (0)821/46 03-200
[email protected] www.epple-druckfarben.de
aniva® Die Kraft der Farbe. The Power of Colour. La Force des Couleurs. Forza ai Colori. La Fuerza del Color. De Kracht die Kleur uitstraalt.
De Kracht die Kleur uitstraalt.
aniva®
Voorwoord
aniva® maakt het mogelijk afbeeldingen te drukken op basis van beeldgegevens in de omvang van de fotopapierafdruk. Naast de offsetdrukkleuren worden daarvoor ook de lithografie en het colormanagement aangepast. Deze brochure geeft een overzicht van de daarvoor vereiste richtlijnen en arbeidsstappen. Voorwaarde is het besef van de nauwe vervlechting van alle stappen in de voorfase en productie, die een gestandaardiseerd werken op basis van het colormanagement doeltreffend maken. Enkele thema’s, bijv. meettechnieken of inrichting van de arbeidsplaats in de drukvoorfase of ook gedetailleerde richtlijnen voor standaardisering in de drukkerij, worden daarbij weggelaten. Daarvoor wordt verwezen naar de omvangrijke vakliteratuur. De hier verstrekte informatie wil een bijzonder inzicht in het globale themacomplex bieden en een aanmoediging vormen om nieuwe aanknopingspunten voor optimalisering in de eigen onderneming te vinden.
De waarneming van kleur
3
Het oog en het lichtspectrum Het netvlies van het oog is de zetel van de zogenaamde receptoren die het invallende licht omzetten in zenuwimpulsen. Twee types receptoren kunnen worden onderscheiden. De staafjes zijn de lichtgevoelige, maar toch kleurblinde receptoren. Naast het zuivere zwart/wit-zicht zijn ze ook (naast andere factoren) voor het ruimtelijk zicht verantwoordelijk. Kegeltjes zij de receptoren die voor het kleurenzicht verantwoordelijk zijn. Er zijn drie groepen kegeltjes, waarvan elke groep in een bepaald bereik van het spectrum bijzonder gevoelig is.
a
b
c
(sichtbar licht)
a Netvlies b Licht valt door een prisma, wordt daardoor gebroken en omgezet in de spectrale kleuren. c Zichtbaar licht (electromagnetische golven van 380 tot 780 nm)
De basiskleuren die wij (overeenkomstig hun gevoeligheid) aan de kegeltjes toewijzen, zijn rood, groen en blauw. Als we het over het kleurenwaarneemvermogen van onze ogen hebben, dan bedoelen we daarmee de additieve kleuren of additieve kleurmenging. Hoe intensiever de lichtgolven zijn, hoe feller wij onze omgeving waarnemen, resp. hoe groter de door het object gereflecteerde lichthoeveelheid is, hoe feller het door het licht bestraalde object verschijnt.
Het ontbreken van licht resp. geringe lichtreflectie wordt als zwart resp. als donker waargenomen. Het menselijke oog kan optische densiteiten tot 3.0 interpreteren. De optische densiteit 3.0 is voor ons het absolute zwart; de optische densiteit 0 is wit. Alle kleuren contrastomvangen die wij waarnemen liggen binnen dit bereik. Deze omvangen kunnen in geen enkel drukprocédé worden gereproduceerd. De tegenwoordig gebruikelijke omvangen bij offsetdrukproducties liggen op een optische densiteit van ongeveer 1.9 in zwart. Verder vindt in het drukprocédé niet de additieve, maar wel een subtractieve kleurmenging plaats. Hoe meer drukkleur wordt aangebracht, hoe donkerder deze verschijnt.
De waarneming van kleur
Additieve kleurmenging – RGB
Kleurmodel De basiskleuren van alle drukprocédés zijn niet rood, groen en blauw (RGB), maar (zie hierboven) Cyaan, Magenta, Yellow en Black (CMYK). Black als vierde kleur vergroot de drukbare densiteitsomvang (contrast). De bonte kleuren Cyaan, Magenta en Yellow kunnen zelfs in overdruk van de drie kleuren niet de overeenkomstige optische densiteit voor echt zwart (zoals wij dat waarnemen) bereiken.
Subtractieve kleurmenging – CMY (weergave zonder Black)
4
Kleurruimtevergelijkingen Deze drie voorstellingen van verschillende kleurruimten leggen de problematiek van het door ICC-profielen ondersteunde colormanagement bloot:
– Elke verrekening van een grote RGB-kleurruimte naar een kleinere CMYK-kleurruimte (voor offsetdrukwerk) houdt het risico van zogenaamde scheidingsfouten in. – Elk drukgrafisch bedrijf kan door een individuele standaardisering van de drukkerij een individueel ICC-profiel volgens individuele software-instellingen genereren. De compatibiliteit met andere bedrijven is daardoor eerder toevallig. – Door een brede verspreiding van ICC-profielen gebeuren er heel wat verwisselingen. Ofwel worden binnen het bedrijf verkeerde profielen voor scheiding gebruikt, ofwel worden de beelden van verschillende leveranciers met verschillende profielen berekend. In beide gevallen kan het drukresultaat eventueel niet aan de verwachtingen voldoen.
Deze 3D-kleurruimtevoorstelling (1) toont een RGB-kleurruimte in haar volledige omvang. Binnen deze RGB-kleurruimte ligt de aanzienlijk kleinere Euro-CMYK-kleurruimte. De voorstelling toont duidelijk hoe weinig van de zichtbare kleurruimte in het offsetdrukwerk reproduceerbaar is.
De 3D-voorstelling (2) toont twee CMYK-kleurruimten (Euro en aniva®). De grootste is de aniva®-kleurruimte, waarbij naast de toename van weergeefbare kleuren vooral de duidelijke toename in de diepte kan worden vastgesteld.
Deze 3D-voorstelling (3) toont een vergelijking van twee EuroCMYK-kleurruimten. Zeer goed herkenbaar is hun verschillende opbouw. Heel waarschijnlijk werden de drukmachines waarop de IT8charts werden afgedrukt volgens verschillende waarden en richtlijnen ingesteld. Het is al even waarschijnlijk dat verschillende drukintken voor de afdruk werden gebruikt.
Het aniva®-systeem
5 De fotografie is het enige medium dat de kleurrijkheid van het zien van de ogen op vergelijkbare wijze waarneemt en weergeeft, en daarvoor geldt de kwaliteit van de fotoafdruk wereldwijd als beeldstandaard. Is echter de kwantiteit van een beeldmotief in hoge aantallen vereist, dan zijn de drukprocédés vanouds productiever, vooral rendabeler en sneller. Ter aanpassing van de gevoelsindruk van het drukresultaat aan de kwaliteitsaanspraak van de fotoafdruk worden de mogelijkheden van de beeldafdruk voortdurend verfijnd en verder ontwikkeld. Met aniva® heeft Epple Druckfarben AG een systeem ontwikkeld dat de wereld van de drukker een belangrijke stap dichter bij de wereld van de fotografie brengt. Offsetdrukwerk, proof, layout en fotografie bevinden zich nu op een vergelijkbaar kwaliteitsniveau. Een gestandaardiseerde procesketen, afgestemd op de beeldwaarneming van de hersenen, geeft de waarnemer een nieuw zicht op kleurrijke en eenkleurige beelden.
De vormgever beschikt met aniva® over een nieuwe dimensie ter visualisering van zijn ideeën: Met kleuren van de zachtste pasteltinten tot extreme kleurrijkheid, van lichte grijstinten tot het diepste zwart. Door de grote overeenstemming tussen origineel en afdruk wordt ook de communicatie van de vormgever ‘naar beide zijden toe’ - met zijn opdrachtgever en zijn drukpartner - duidelijk vereenvoudigd. De offsetdrukker bereikt met aniva® reeds op werkdrukpapieren de densiteitsomvangen die tot nog toe overeenkomen met de Eurostandaard op kunstdrukpapier. De drukresultaten worden in een gestandaardiseerde procesketen vooraf bepaalbaar en maken van aniva® een aantrekkelijk, economisch product.
Het aniva® systeem bestaat in de volledige versie uit de aniva®-ICC-profielen, de aniva®drukint, gedrukt in de aniva®densiteiten en een standaardisering volgens aniva®. Alleen al door het gebruik van de aniva®-inkt kan een hele reeks voordelen worden benut. Die aniva®-inkt voldoet aan de bepalingen van ISO 2846-1. De offsetdrukker is daardoor in staat om bestaande of nieuwe standaard opdrachten te drukken. Door de grotere pigmentering kan indien nodig probleemloos de densiteit in de druk verhoogd worden, zonder een verhoogd aflegrisico te lopen. Door de verhoogde densiteiten wordt het beeld kleurrijker en contrastrijker. Werd de proefdruk niet aan de uitgebreide kleurruimte aangepast, dan zal de afdruk kleurrijker overkomen. Doorgaans wordt dit door de klant positief ontvangen. Bij uiterst belangrijke opdrachten moet daar echter worden op gewezen.
Het drukken met verhoogde densiteiten biedt het bijkomende voordeel dat kleine schommelingen in de kleurvoering, die in de praktijk onvermijdelijk zijn, bij de aniva®densiteiten (B 2.4; C 1.9; M 1.8; Y 1.7) minder duidelijk opvallen. De constantheid over de volledige oplage komt gelijkmatiger over. Als speciaal voordeel biedt aniva® de drukker de mogelijkheid met een kleurtype zonder inktwissel zowel standaard opdrachten als opdrachten in het premiumsegment uit te voeren.
6
De beeldomvang
De kwaliteit van een beeld wordt door volgende aspecten bepaald:
Dia / Oog
fotopapier
offsetdrukwerk
De omvang van de helder/donker-schakeringen verleent het beeld de ruimtelijke gevoelsindruk. Zwart is de bepalende factor voor de helder/donkeromvang van het beeld. De momenteel gangbare media vertegenwoordigen de volgende omvangen: Dia = Omvang tot een opt. densiteit 3.0 in zwart (het menselijke oog kan tot densiteit 3.0 nuances in zwart herkennen). Foto = tot een opt. densiteit 2.4 in zwart. offsetdrukwerk = opt. densiteit van ong. 1.9 in zwart.
Deze velden tonen hoe door het verhogen van de optische densiteit de contrastomvang toeneemt en het wit aan lichtkracht wint. Tegelijkertijd neemt de ruimtelijke indruk toe door de grote contrastomvang.
7
De kleurruimte Stemming en gevoelstoestand van de waarnemer worden op doorslaggevende wijze aangesproken door de sprekende kleuren. Doorslaggevend voor de meningsvorming van de waarnemer zijn o.a. volgende factoren: De afstand van 0,5 densiteitseenheden van zwart tot de donkerste bonte kleur wordt als uitgebalanceerd ervaren. Bij een kleinere afstand komen de afdrukken te vlak over, omdat de tekenende elementen te weinig afsteken ten opzichte van de kleur. Bij een te grote afstand van zwart ten opzichte van de donkerste bonte kleur wordt het beeld te dicht en de kleuren verliezen aan optische zeggingskracht.
Beeld 1 (linker helft) toont een beeld met als afstand de densiteitsafstand van 0,5 van zwart ten opzichte van de donkerste bonte kleur. Beeld 2 toont hetzelfde beeld met een grotere optische afstand van de donkerste bonte kleur ten opzichte van zwart. Beeld 2 (rechter helft) toont hetzelfde beeld met een grotere densiteitsafstand van de donkerste bonte kleur ten opzichte van zwart.
Tussen de bonte kleuren moet de densiteitsafstand 0,1 eenheden bedragen. Uit deze overwegingen kunnen de aniva®-densiteiten worden afgeleid: – Zwart 2.4 – Cyaan 1.9 – Magenta 1.8 – Yellow 1.7
Het aniva®-systeem in de praktijk in de drukkerij.
Het aniva®-systeem bestaat uit de aniva®-Euroinkt, het aniva®-ICC profiel en een standaardisering volgens aniva®.
8
De aniva®-Euro-inkt De aniva®-Euro-inkt leidt met een nieuw ontwikkelde combinatie van bindmiddelen uit grondstoffen tot een betere dispergeerbaarheid van de pigmenten en een grotere kleursterkte. Omdat de aniva®-Euroinkt voldoet aan de bepalingen van ISO 2846-1, worden in het domein van de gebruikelijke drukdensiteiten (B ≤ 1.9, C ≤ 1.45, M ≤ 1.45, Y ≤1.4) de kleurtinten van de processtandaard offsetdrukwerk (volgens ISO 12647-2) bereikt. Worden de drukdensiteiten tot de aniva®-densiteiten (B 2.4, C 1.9, M 1.8 en Y 1.7) opgevoerd, dan vergroot de kleurruimte in gelijke mate met 20%. Door een kleinere wateropname dan bij gebruikelijke drukkleuren is de kleurvoering in het drukproces aanzienlijk stabieler. De grijsas is aan de hand van de richtlijnen van het aniva®-profiel gedefinieerd.
Het aniva®-kleurprofiel Het aniva®-profiel is een speciaal ontwikkeld ICC-profiel met een geoptimaliseerde kleurscheiding voor het drukwerk. Het houdt rekening met de vergrote kleurruimte van de aniva®-Euro-inkt. De drukstandaardisering De aniva®-standaardisering vindt plaats voor de volle-tintdensiteiten B 2.4, C 1.9, M 1.8 en Y 1.7. Met de aniva®testvorm en een meegeleverde afdruk ter vergelijking kan het resultaat zelf getest worden. Dank zij deze standaardisering kan met de aniva®-Euro-inkt ook in de normale processtandaard offsetdrukwerk worden gedrukt. Verschillende drukproducten kunnen aldus zonder inktwissel worden geproduceerd.
De voordelen van het aniva®-systeem samengevat
–
aniva® is wereldwijd het eerste systeem dat is gebaseerd op een systematische analyse van de beeldwaarneming.
–
Met de aniva®-standaardisering kan op verschillende drukstandplaatsen met dezelfde kwaliteit worden gedrukt. Hetzelfde geldt voor na- en herdrukwerk bij gebruik van de beeldgegevens voor de eerste oplage.
–
Zwart wordt als zwart waargenomen.
–
Wordt de densiteit bij het drukken met 0,3 verhoogd, dan verdubbelt de beeldinformatie in de waarneming.
–
Het aniva®-systeem vermindert kleurschommelingen en leidt daardoor tot een gelijkmatige drukoplage.
–
Door het grotere contrast in de scheiding met het aniva®-profiel neemt de ruimtelijkheid van de beelden toe.
–
–
Omdat de kleur wit door de contrastomvang van het beeld wordt gedefinieerd, verdubbelt bij aniva® de waarneming van papierwit.
–
De leesbaarheid van de teksten wordt door de grote zwartdichtheid duidelijk verbeterd.
De aniva®-Euro-inkt bevat een nieuwe combinatie van bindmiddelen en maakt zo een ongewoon brede universele bruikbaarheid mogelijk. Uitstekende en snel instellende vochtwaterbalansen en gunstig stapelgedrag worden gecombineerd met heel constante overdrachteigenschappen ook op schoon- en weerdrukmachines.
–
De aniva®-processtandaard kan systeemomvattend zowel in gewoon offsetdrukwerk als in droog offsetdrukwerk worden toegepast.
–
De aniva®-Euro-inkt breidt de kleurruimte gelijkmatig uit met een stijgende densiteit tot ong. 20%. Daardoor kan zonder inktwissel in de normale processtandaard of in de aniva®-standaard worden gedrukt.
–
Contrast en kleurtint van de lay-out ‘vergrijzen’ niet meer in het drukproces.
9
Water
De volgende gegevens over het vochtwater van de offsetdrukmachine hebben betrekking op het gebruik van het aniva®-kleurspectrum.
De pH-waarde van het vochtwater moet normaal 4,8 tot 5,2 bedragen, omdat deze pHwaarde een lichte puntkrimping veroorzaakt.
10
–
Is de pH-waarde te hoog (pH-waarde meer dan 5,2), dan levert dit een lichte puntverbreding op. De verbreding van het drukpunt verandert het kleurtintgedrag tijdens het drukproces.
–
Worden de pH-waarden binnen het vastgestelde tolerantieveld gehouden, dan levert dit een zuivere afdruk met een scherpe punt op.
–
Bij een pH-waarde onder 4,5 kunnen drogingproblemen optreden.
Voorbeeld: De volgende beelden tonen op welke manier het kleurtintgedrag invloed uitoefent op de optische werking van de beelden.
De te kleine kleurtinttoename laat het linker beeld vlak en weinig briljant overkomen. De beelduitdrukkingskracht gaat door te weinig contrast verloren.
Het middelste beeld met de optimale kleurtintverhouding vertoont de beste doortekeningseigenschappen en briljante kleuren in fijne gradaties.
Het rechter beeld komt door zijn grote kleurtinttoename overladen over, de kleurdiepten zijn te compact en vertonen geen doortekening meer.
11
geringe kleurtinttoename
optimale kleurtinttoename
grote kleurtinttoename
Water
De geleidbaarheid van het water geeft uitsluitsel over substanties die in het water opgelost zijn. De geleidbaarheid moet tussen 1200 µS en 1600 µS worden gehouden. Deze waarden maken goede overdrachteigenschappen mogelijk voor de drukkleuren en voorkomen het verkalken van de cilinders. –
Is de geleidbaarheid te hoog, dan dreigt een verkalking van de cilinders. Kalk is één van de meest voorkomende oorzaken van een te grote geleidbaarheid.
–
Is de geleidbaarheid te laag, dan veranderen de overdrachteigenschappen van de kleuren, het drukproces wordt oncontroleerbaar.
12
Hardheidsgraad van het water: De waterhardheid (°dH) geeft het zoutgehalte (calcium en magnesiumverbindingen) in het water aan. De indeling gaat van 0 (zeer zacht) tot ong. 30 (zeer hard). De praktijk heeft ons geleerd dat een bereik van 8 tot 10°dH voor offsetdrukwerk het voordeligst is. Te hard water leidt tot aanslagvorming (kalk) op rubberdoeken en cilinders (een mogelijke oplossing is een osmose-installatie). Door deze niet-oplosbare kalkafzetting wordt het cilinderoppervlak hydrofieler (watervriendelijker): De kleur wordt afgestoten en de cilinders lopen blank.
Temperatuur van het water: Een temperatuurbereik tussen 10° en 12°C is het meest geschikt gebleken. –
instelling van de temperatuur van het inktwater: 29°-30°C. De inktwerken moeten op temperatuur worden gebracht zodat steeds gelijkblijvende drukvoorwaarden worden gewaarborgd. Bij te hoge temperaturen wordt de inkt dunner, waardoor de kleuroverdracht anders zal overkomen.
Bovendien kan de kleurtinttoename te groot worden. Een bijkomend probleem bij te hoge watertemperatuur is de grotere verdunning van de alcohol. Bij te lage temperatuur van het water komt het door de verandering van de inktviscositeit eveneens tot een verschillende kleuroverdracht. Luchtvochtigheid in de drukkerij De luchtvochtigheid moet rond 50 tot 55%, maximaal 60% schommelen. Anders wordt het papier te vochtig of kan water op de inkt in het inktreservoir condenseren. Deze effecten kunnen tot ongecontroleerd emulgeren van de inkt of tot een gewijzigd opnamegedrag op het papier leiden. Deze effecten zijn niet controleerbaar en kunnen tot sterke optische veranderingen in het afdrukbeeld leiden. A
lcohol in het vochtwater – 7% alcohol voor het aniva® -systeem – 5-6% voor het aniva® -systeem bij gebruik van alcoholverminderende cilinders Het afwikkelingsgedrag van de inkt is heel sterk afhankelijk van het alcoholgehalte van het water. De alcohol heeft een doorslaggevende invloed op de consistentie van het water en daardoor ook op het afwikkelingsgedrag van de kleuren. De controle en naleving van deze waarde is om deze reden absoluut noodzakelijk voor een stabiel drukproces. Rubberdoeken – Een te zachte rubberdoeken kan leiden tot verhoogde kleurtinttoename, puntverbreding en onzuiver drukken. – Een te harde rubberdoeken maakt de puntrand te glad. Als na de standaardisering van het offsetdrukproces rubberdoeken van andere fabrikanten of rubberdoeken met andere eigenschappen worden gebruikt, dan moet het standaardiseringproces met deze nieuwe rubberdoeken worden herhaald.
Richtlijnen voor het drukproces bij gebruik van het aniva®-systeem
Kleurvolgorde De juiste kleurvolgorde voor het aniva®-drukprocédé is Zwart - Cyaan - Magenta Geel. Deze mag nooit veranderd worden.
Droging Bij de droging van het blad dienen geen speciale vereisten te worden nageleefd. De kleur vertoont een goed wegslag- en stapelgedrag.
Proof Algemeen kunnen we stellen dat Proof-systemen, ongeacht voor welk drukprocédé, niet voor 100% het later te verwachten drukresultaat kunnen simuleren. Zoals ook bij andere drukkleuren moet het ingezette Proof-procédé via ICC-profielen (Colormanagement-proces) worden aangepast aan de drukomstandigheden. Omdat kleuren van inktjetprinters of systemen op tonerbasis (nieuwe generatie toners) in het bijzonder over een zeer grote kleurruimte beschikken, kunnen deze met de overeenkomstige profielen aan het aniva®-systeem worden aangepast.
Verdere bewerking In de stappen van de verdere verwerking die volgen op het drukken gedraagt aniva-Euroinkt zich zoals traditionele offsetdrukkleuren.
Contact: Epple Druckfarben AG Gutenbergstraße 5 D-86356 Neusäß/Augsburg Fon +49 (0)821/46 03-0 Fax +49 (0)821/46 03-200
[email protected] www.aniva.info
Medigraph GmbH Marienhof Marienstraße 37-49 D-41836 Hückelhoven Hilfarth Fon +49 (0)2433/442 88-0 Fax +49 (0)2433/442 88-100
[email protected] www.medigraph.de
13
Printed with aniva® Board and Unibrilliant by Epple Druckfarben AG on 150g Klippan Art gloss by CLASSEN PAPIER
In principe is elk bekend Proof-systeem dat een kleurruimte groter dan de anivakleurruimte omvat geschikt voor de visualisering van het latere resultaat.
Papier Met het aniva-procédé kan met goed resultaat worden gedrukt op alle papiersoorten die in de handel verkrijgbaar zijn.
Epple Druckfarben AG Gutenbergstraße 5 D-86356 Neusäß/Augsburg Fon +49 (0)821/46 03-0 Fax +49 (0)821/46 03-200
[email protected] www.epple-druckfarben.de
aniva® Die Kraft der Farbe. The Power of Colour. La Force des Couleurs. Forza ai Colori. La Fuerza del Color. De Kracht die Kleur uitstraalt.
De Kracht die Kleur uitstraalt.
aniva®
Epple Druckfarben AG Gutenbergstraße 5 D-86356 Neusäß/Augsburg Fon +49 (0)821/46 03-0 Fax +49 (0)821/46 03-200
[email protected] www.epple-druckfarben.de
aniva® Die Kraft der Farbe. The Power of Colour. La Force des Couleurs. Forza ai Colori. La Fuerza del Color. De Kracht die Kleur uitstraalt.
De Kracht die Kleur uitstraalt.
aniva®
