De kraamzorg in kaart. Feiten, financiering, kosten en opbrengsten

De kraamzorg in kaart Feiten, financiering, kosten en opbrengsten

Inhoud >

Wat is kraamzorg?

Wat zijn feiten rondom kraamzorg?

Definitiekaart >

Feitenkaart >

Hoe wordt kraamzorg gefinancierd?

Wat kost kraamzorg en wat levert het op?

Financieringskaart >

Kosten & opbrengstenkaart >

Definitiekaart > Feitenkaart > Financieringskaart > Kosten & opbrengstenkaart >

Literatuur > Toelichting >

Home >

volledige kaart

Inhoud >



Home >

volledige kaart

Inhoud >



Home >

volledige kaart

Inhoud >



Home >

volledige kaart

Inhoud >



Home >

Definitie

Wat is kraamzorg?

Wat is kraamzorg? Kraamzorg richt zich op het bieden van zorg, instructies en voorlichting aan moeder, haar partner en kind in de nieuwe gezinssituatie en levert de volgende producten en diensten: Inschrijving Intake (thuis of telefonisch) Begeleiding en assistentie bij de bevalling Kraamzorguren

Welke tarieven kent de kraamzorg? Inschrijving

maximum tarieven in 2010* € 38,22

maximum tarieven in 2012** € 40,27

Intake (thuis/telefonisch)

€ 57,33 /€ 19,12

€ 60,40 /€ 20,14

Begeleiding en assistentie bij de bevalling (eenmalig/per uur)

€ 76,45/ €41,21

€ 80,55/ €43,42

Kraamzorg per uur

Tarieven

€41,21

€43,42

* bron: NZa, Tariefbeschikking nr 210-2010-1, 2009 **bron: NZa, Tariefbeschikking nr 210-2012-1, 2011

Welke afkortingen kent de kraamzorg? Zvw

Zorgverzekeringswet

Afkortingen

Inhoud >



Definitiekaart Home >

volledige kaart

Inhoud >



Home >

250

250

200

200

aantal x 1.000

aantal x 1.000

volledige kaart

150

0

2000

2002

2004

2006

2008

0

2010

2020*

2030*

2040*

30

80

aantal x 1.000

70 procenten

150

60

25

20

50

0

0 1989/1991

1998/2000 2004/2006 2006/2008 2008/2010

30

30

25

leeftijd

procenten

35

25

0

Inhoud >

1997

2000

2003

2006

2009

20

1970

1980

1990

2000

2010

15

1996

2000


2005

2010


Home >

volledige kaart

aantal x 1.000

250

200

1/4 150

0

Inhoud >

2000

2002

2004

2006

2008


2010


Home >

volledige kaart

aantal x 1.000

250

200

2/4 150

0

Inhoud >

2020*

2030*


2040*


Home >

volledige kaart

80

procenten

70

60

3/4

50

0

Inhoud >

1989/1991

1998/2000 2004/2006 2006/2008 2008/2010



Home >

volledige kaart

aantal x 1.000

30

25

4/4 20

0

Inhoud >

1997

2000

2003

2006


2009


Home >

volledige kaart

35

leeftijd

30

1/2 25

0

Inhoud >

1970

1980

1990

2000


2010


Home >

volledige kaart

procenten

30

25

2/2 20

15

Inhoud >

1996

2000

2005


2010


Home >

volledige kaart

Afdeling of concern van een organisatie die ook andere vormen van zorg biedt

8 16

34% Waarborgen hygiëne

98 66%

Zelfstandige organisatie

Inhoud >

Verzorging en controle kraamvrouw en kind

Huishoudelijke basistaken

Observeren, signaleren en rapporteren

8

49 5


12 Voorlichting, instructie en integratie tweede kind in het gezin


Home >

volledige kaart


34%

98 66%

1/2 Zelfstandige organisatie

Inhoud >



Home >

volledige kaart



8 16 Waarborgen hygiëne


8

49

2/2

5 12 Voorlichting, instructie en integratie tweede kind in het gezin

Inhoud >



Home >

volledige kaart

40

overig zelfstandig (ZZP)

procenten

30

tijdelijk dienstverband bij een (kraam) zorgorganisatie

20

8% 9%

5%

78%

10

0

29 - 36 uur 22 - 29 uur 14 - 22 uur 7 - 14 uur

Praktijkleerweg 3 maanden 9%

vast dienstverband bij een (kraam)zorgorganisatie

0 - 7 uur

Praktijkleerweg 9 maanden

wel gestopt

34%

15%

486 66%

76% Praktijkleerweg 18 maanden

niet gestopt

40

procenten

30

20

10

0

Inhoud >

< 21 jaar 21-30 jaar 31-40 jaar 41-50 jaar > 50 jaar



Home >

volledige kaart

40

procenten

30

20

1/5

10

0

Inhoud >

29 - 36 uur 22 - 29 uur 14 - 22 uur 7 - 14 uur


0 - 7 uur


Home >

volledige kaart

overig zelfstandig (ZZP) tijdelijk dienstverband bij een (kraam) zorgorganisatie

8% 9%

5%

78%

2/5


Inhoud >



Home >

volledige kaart

Praktijkleerweg 3 maanden 9%


15%

486

3/5

76% Praktijkleerweg 18 maanden

Inhoud >



Home >

volledige kaart

wel gestopt

34%

66%

4/5

niet gestopt

Inhoud >



Home >

volledige kaart

40

procenten

30

20

5/5

10

0

Inhoud >




Home >

Bijna honderd organisaties bieden kraamzorg

… en blijft naar verwachting in de toekomst ongeveer gelijk.

Aantal bevallingen

Prognose aantal bevallingen

2002

2004

2006

2008

0

2010

2020*

2030*

2040*

34%

98 66%

Zelfstandige organisatie

Cliënten

8 16 Waarborgen hygiëne

… met behulp van een keizersnede.

Percentage ziekenhuisbevallingen (1989-2010)

Aantal keizersnedes

* Weergegeven is de verdeling van het basistakenpakket in uren, niet het daadwerkelijke aantal geleverde uren

25

20

0

1997

1998/2000 2004/2006 2006/2008 2008/2010

2000

2003

2006

2009

Culturele diversiteit en leeftijd van pas bevallen vrouwen nemen toe Cliënten voor kraamzorg worden ouder…

40

30

Wat zijn feiten rond kraamzorg?

… en zij hebben steeds vaker een vader en/ of moeder die buiten Nederland is geboren. Percentage pas bevallen vrouwen van allochtone afkomst

Gemiddelde leeftijd waarop vrouwen hun eerste kind krijgen

35

overig

bron: Bewerking DigiMV 2010, 2012

1989/1991

20

10

0

29 - 36 uur 22 - 29 uur 14 - 22 uur 7 - 14 uur

0

1970

1980

1990

2000

2010

9%

25

bron: CBS, Statline, 2012


leeftijd

25

procenten


20

15

1996

2000

2005

2010

486 76% Praktijkleerweg 18 maanden

8% 9%

tijdelijk dienstverband bij een (kraam) zorgorganisatie

5%

78%


… en zijn herintreders …. Percentage dat tijdelijk* stopte met werken (2007)


15%

Werknemers

zelfstandig (ZZP)

0 - 7 uur

Veel leerling-kraamverzorgenden volgen de praktijkleerweg … Aantal leerlingen vanuit de praktijkleerweg dat inzetbaar is onder Actiz leden (2009)

30

30

… op basis van een vast contract. Type dienstverband van kraamverzorgenden in percentages (2007)

bron: ActiZ, Quickscan Kraamzorg, 2009

0

In Nederland werken bijna tienduizend kraamverzorgenden, veelal in deeltijd … Aantal contracturen van kraamverzorgenden (2010)

procenten

50

12

In de kraamzorg werken herintreders in deeltijd met een vaste aanstelling


60

aantal x 1.000


procenten

70

5 Voorlichting, instructie en integratie tweede kind in het gezin

* zelfstandigen zonder personeel niet meegeteld

30

80

49


*prognose

Baby’s worden steeds vaker geboren in het ziekenhuis …

8

bron: Stichting FAOT, Monitoring Kraamzorg III, 2008

2000

150




wel gestopt

34%

66%

niet gestopt

bron: Stichting FAOT, Monitoring Kraamzorg III, 2008

0

Samenstelling en omvang basistakenpakket kraamzorg in uren

200


150

aantal x 1.000

200

… die een dikke werkweek zorg kunnen leveren aan moeder en kind.

Aantal kraamzorgaanbieders en organisatievorm (2012)

Zorgaanbieders

250


aantal x 1.000

250

Nederland telt bijna honderd aanbieders van kraamzorg*…

bron: ActiZ e.a., Landelijk indicatieprotocol kraamzorg, 2008

Het aantal geboortes daalt licht ...

bron: ActiZ bewerking van ZiZo 2010, 2011

Ziekenhuisbevallingen zijn steeds meer in zwang

* Gemiddelde duur van de werkonderbreking is elf jaar

… van boven de veertig jaar. De leeftijd van kraamverzorgenden in percentages (2007) bron: Stichting FAOT, Monitoring Kraamzorg III, 2008

40

procenten

30

20

10

0

14

Feitenkaart

Inhoud >




Home >

volledige kaart

Inhoud >



Home >

volledige kaart

300 250 200 150 100 50 0

Inhoud >



Home >

volledige kaart

300 250 200 150 100 50 0

Inhoud >



Home >

Hoe wordt kraamzorg gefinancierd?

De Zvw financiert alle vormen van geïndiceerde kraamzorg De Zvw vergoedt de kosten voor inschrijving en intake. De Zvw vergoedt assistentie door kraamverzorgenden bij bevallingen zonder medische indicatie. Assistentie bij bevallingen door kraamverzorgenden vindt thuis plaats, in een kraamhotel, geboortecentrum of polikliniek. De Zvw vergoedt de assistentie bij bevalling en verzorging van moeder en kind, afhankelijk van de indicatie gedurende 8-10 dagen. Kraamzorg indiceert het aantal benodigde uren kraamzorg, verloskundigen accorderen. Moeder en kind hebben afhankelijk van de indicatie recht op minimaal 24 en maximaal 80 uur kraamzorg.

Burgers betalen mee aan kraamzorg

Eigen bijdragen en betalingen

Zorgverzekeringswet

Voor kraamzorg geldt een eigen bijdrage per uur (in 2010: € 3,90 per uur; in 2012: € 4,00 per uur). Burgers kunnen zich aanvullend verzekeren voor de eigen bijdrage kraamzorg. Burgers kunnen meer dan het aantal geïndiceerde uren kraamzorg afnemen en betalen hier zelf voor. Burgers kunnen zich aanvullend verzekeren voor extra, niet-geïndiceerde uren kraamzorg. De kosten van kraamzorg tellen niet mee voor het eigen risico.

25

Eigen bijdragen voor kraamzorg (2010) (schatting)

300 250

200 150

alle vormen van geïndiceerde kraamzorg

100 50 0

bron: CVZ zorgcijfers Kraamzorg, 2012

euro’s in miljoenen

250

257

283 433 miljoen miljoen (2010)

200 bron: CVZ zorgcijfers Kraamzorg, 2012

300


Uitgaven vanuit de Zvw aan kraamzorg (2010)

150 100 50 0

€ 25 miljoen*

* schatting op basis van geleverde uren kraamzorg maal de eigen bijdrage

€ 257 miljoen

Inhoud >


Financieringskaart


15

Home >

volledige kaart

Inhoud >



Home >

400

400

300

300



volledige kaart

200

200

100

100

0

Begroot

2006

2007

2008

2009

2010

2011

100

procenten

80

0

Verschil

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Reiskosten per uur Indirecte kosten per uur

60 40

Directe personeelskosten

20 0

Inhoud >



Home >

volledige kaart


400

300

200

1/3

100

0

Inhoud >

2006

2007

2008

2009

2010


2011


Home >

volledige kaart


400 Begroot

300

200

2/3

100

0

Inhoud >

Verschil

2006

2007

2008

2009

2010


2011


Home >

volledige kaart

100

procenten

80

Reiskosten per uur Indirecte kosten per uur

60 40

3/3 Directe personeelskosten

20 0

Inhoud >



Home >

volledige kaart 50

40

aantal uren

35 aantal uren

totaal

per dag

40

30

25

30 20 10

0

2007

2008

2009

2010

0

Cliënten in achterstandswijk

Cliënten in niet-achterstandswijk

8

uren in miljoenen

Nederland*

België

7

Duitsland

6

Zweden

Spanje

0

2007

2008

2009

0

2010

1

2

3

4

5

350 300

euro’s

250 200 150

6 uur x maximum uurtarief €40,30

2 x maximum tarief verpleegdag

1 dag kraamzorg (1/8 deel basistakenpakket)

Ziekenhuisverblijf gezonde moeder en gezonde baby

100 50 0

10

10

8

8

6

6

50

Inhoud >

Organisatie van zorg

0

Continuïteit van zorg

0

Cliëntgerichtheid

2

Informatie en communicatie

2

Effect van kraamzorg

4

score

score

30

4

Bejegening

score

40

20 10

Cliëntgerichtheid

Aantrekkelijkheid van het werk

Toekomstgerichtheid


0 -10

Kraamzorg Hulp thuis (Wmo)

Zorg thuis Jeugdgezond- Verpleeg- en (AWBZ) heidszorg verzorgingshuizen


Home >

volledige kaart

40

aantal uren

35

30

1/5

25

0

Inhoud >

2007

2008

2009


2010


Home >

volledige kaart

50

totaal

per dag

aantal uren

40 30

2/5

20 10 0

Inhoud >





Home >

volledige kaart

uren in miljoenen

8

7

3/5 6

0

Inhoud >

2007

2008

2009


2010


Home >

volledige kaart

Nederland*

België

Duitsland

4/5

Zweden

Spanje

0

Inhoud >

1

2

3


4

5


Home >

volledige kaart

350 300

euro’s

250 200 150





5/5

100 50 0

Inhoud >



Home >

volledige kaart

10

score

8

6

4

1/3

Inhoud >




Cliëntgerichtheid



0

Bejegening

2


Home >

volledige kaart

10

score

8

6

2/3

4

2

0

Inhoud >

Cliëntgerichtheid



Toekomstgerichtheid


Home >

volledige kaart

50 40

score

30 20 10

3/3

0 -10

Inhoud >





Home >

Kraamzorg biedt moeder en kind zorg thuis na de bevalling Moeders en baby’s krijgen een werkweek zorg in de kraamperiode … Gemiddeld aantal uren verleende kraamzorg per cliënt

Begrote uitgaven voor kraamzorg in euro’s en het verschil met de gerealiseerde uitgaven

2006

2007

2008

2009

2010

2011

0

Verschil

2006

2007

2008

2009

2010

2011

0

Kosten

20

30 20 10 0

2010

Wat kost kraamzorg en wat levert het op?

7

6

0

2007

2008

2009



Kraamzorg maakt een kortere verblijfsduur in het ziekenhuis mogelijk… Verblijfsduur in het ziekenhuis in dagen in meerdere landen na bevallingen die spontaan op gang zijn gekomen (2007)

Nederland*

België

Duitsland

Zweden

Spanje

0

2010

1

2

3

5

4

* Verblijfsduur bij poliklinische bevallingen zonder medische indicatie is maximaal een dag

* In 2008 is het aantal uren in het verzekerde pakket verruimd met vijf

… dit levert een besparing op. Een dag kraamzorg vergeleken met een dag ziekenhuiszorg voor moeder en kind (2009) 350 300 250 euro’s

0

Directe personeelskosten

bron: ActiZ, Benchmark in de Zorg, 2011

procenten

Reiskosten per uur

60 40

uren in miljoenen

Kostenverdeling per uur kraamzorg in procenten (2010)

80

2009

40

8

Het grote aandeel arbeidskosten maakt jaarlijkse tariefsverhoging noodzakelijk.

Indirecte kosten per uur

2008

Sinds 2008* worden in Nederland meer uren kraamzorg verleend. Totaal aantal uren verleende kraamzorg

Opbrengsten

* In 2008 is het aantal uren in het verzekerde pakket verruimd met vijf ** voorlopig cijfer

100

2007

per dag

bron: OECD, Health data 2011, 2011

0

100

25

totaal

200 150





100 50 0

bron: NZa, Tariefbeschikking nummer 210-2009-1, 2008, NZa, Bijlage 1 bij beleidsregel CI-1094 versie 2, 2008

100

200

30

bron: CVZ, Zorgcijfers Kraamzorg, 2012

200

Begroot

300

bron: Ministerie VWS, Kraamzorg begrotingscijfers, 2012

300


400 bron: CVZ, Zorgcijfers Kraamzorg, 2012


400

35

aantal uren

Gerealiseerde uitgaven voor kraamzorg in euro’s

bron: CVZ, Zorgcijfers Kraamzorg, 2012

… waardoor het verschil met de begrote kosten daalt. aantal uren

De uitgaven voor kraamzorg stijgen*…

50

40

bron: PwC, Kraamzorg cliënten in achterstandswijken leidt tot meerkosten, 2011

De kosten voor de sector stijgen

… cliënten in een achterstandwijk nemen minder af dan anderen. Gemiddelde aantal uren kraamzorg per cliënt, totaal en per dag (2010)

Cliënten en medewerkers zijn tevreden Cliënten zijn zeer tevreden over kraamzorg maar kritisch over de organisatie en continuïteit van zorg. Score op de Consumer Quality (CQ) Index (2010; schaal: 1-10)

Kraamverzorgenden geven hun werk een royale voldoende …

… en zijn koploper in het aanbevelen van hun organisatie.

Medewerkerstevredenheid in de kraamzorg (2010; schaal: 1-10)

Net Promotor Score (NPS)* onder werknemers in de kraamzorg, Jeugdgezondheidszorg en VVT (2010)**

10



Cliëntgerichtheid



0

Bejegening

2

6

4

2

0

Cliëntgerichtheid


Toekomstgerichtheid


4

8

50 40 30 score

6


score

8

score

bron: Actiz, Benchmark in de Zorg, 2011

10

20 10 0 -10



* Stelling: Ik zou gerust mijn familie en vrienden laten verzorgen door mijn organisatie ** NPS is berekend als het verschil tussen het percentage ‘helemaal eens’ minus ‘eens’ en ‘oneens’

16

Kosten & opbrengstenkaart

Inhoud >



Home >

Literatuurlijst • ActiZ, Aandacht loont; Benchmark in de Zorg 2011, 2011. • ActiZ, bewerking DigiMV-gegevens 2010 kraamzorgorganisaties, 2012. • ActiZ, bewerking ZiZo-gegevens 2010 kraamzorgorganisaties, 2011. • Actiz, Quickscan Kraamzorg; Rapportage ActiZ ledenpanel onderzoek, 2009. • ActiZ, KNOV, LVG, Sting, BTN en Zorgverzekeraars Nederland; Landelijk indicatieprotocol kraamzorg; instrument voor toekenning van kraamzorg: Partusassistentie en kraamzorg gedurende de kraamperiode, 2008. • CBS, Statline, Bevalling, lengte en gewicht bij geboorte, borstvoeding; Geboorte naar diverse kenmerken; Geboorte; herkomstgroepering en leeftijd moeder; Kerncijfers van de bevolkingsprognose 2010-2060; Operaties in het ziekenhuis; soort opname, leeftijd en geslacht, 2012. • CVZ, Zorgcijfers Kraamzorg, 2012. • Stichting FAOT / NIVEL, Monitoring Kraamzorg III, 2008. • Ministerie van VWS, Kraamzorg begrotingscijfers, 2012. • NZa, Bijlage 1 bij beleidsregel CI-1094 versie 2, 2008. • NZa, Tariefbeschikking nummer 210-2009-1, 2008. • NZa, Tariefbeschikking nummer 210-2010-1, 2009. • NZa, Tariefbeschikking nummer 210-2012-1, 2011. • OECD, Health data 2011, 2011. • PwC, Kraamzorg cliënten in achterstandswijken leidt tot meerkosten, 2011.

Inhoud >



Home >

Toelichting Wat zijn feiten rond kraamzorg? Hoe wordt de sector gefinancierd?

van ActiZ, Brancheorganisaties Zorg (BoZ), het CAK, het CVZ, het

Wat kost de kraamzorg en wat levert het op?

Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), de NZa, Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en een aantal leden van ActiZ. Dank aan allen voor hulp

In opdracht van ActiZ heeft De Argumentenfabriek feiten, financiering,

bij het verzamelen en interpreteren van gegevens en het denkwerk.

kosten en opbrengsten in kaart gebracht van de VVT, de kraamzorg en de Jeugdgezondheidszorg. Dit is de digitale versie van het deel van het

Een papieren uitgave van het kaartenboek is verkrijgbaar bij ActiZ of

Kaartenboek dat gaat over de kraamzorg.

De Argumentenfabriek.

De feiten en cijfers in dit document zijn verzameld door ActiZ en De

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar

Argumentenfabriek, met hulp van het Centraal Bureau voor de Statistiek

gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van

(CBS), het College voor zorgverzekeringen (CVZ), de Nederlandse

De Argumentenfabriek.

Zorgautoriteit (NZa) en PwC. Voorafgaand aan de data-verzameling heeft De Argumentenfabriek interviews gehouden met deskundigen van ActiZ.

De Argumentenfabriek © Mei 2012

De concept-kaarten zijn in vier denksessies voorgelegd aan deskundigen

In opdracht van:

Inhoud >

gemaakt door:



Home >

De kraamzorg in kaart. Feiten, financiering, kosten en opbrengsten

Recommend Documents