De informatie- en communicatietechnologiesector (ICT-sector) in België

De informatie- en communicatietechnologiesector (ICT-sector) in België 1997-2006

INLEIDING:

Welke activiteiten vallen onder de ICT-sector? De sector informatie- en communicatietechnologie wordt door Agoria-ICT gedefinieerd als de som van onderstaande 8 activiteiten : -

vervaardiging van kantoormachines en computers (IT-hardware & office equipment) vervaardiging van elektronische onderdelen (components) vervaardiging van zend-en transmissie-apparatuur (telecom-equipment) vervaardiging van audio-en video-apparatuur (consumer electronics) invoer, aanpassing, levering en/of installatie van kantoormachines en computers invoer en levering van diensten m.b.t. audio- en video-apparatuur telecommunicatie (telecom operators & service providers) informaticadiensten en aanverwante activiteiten (IT-services & software).

Om de grootte van de ICT-sector in te schatten definiëren de meeste internationale onderzoeksinstituten deze sector meestal als de som van de volgende vijf NACE-categorieën: 30, 32, 51.64 of beter nog 51.84, 64.2 en 72. Hierbij willen we vooraf opmerken dat in een aantal andere NACE-categorieën ook betekenisvolle toegevoegde waarde in het ICT-domein wordt gecreëerd. Een voorbeeld hiervan wordt gevormd door de invoerders en leveranciers van diensten m.b.t. audio- en videoapparatuur, die in NACE-categorie 51.43 zijn ondergebracht. Deze sector wordt samengeteld bij de invoerders en groothandelaars van elektrische huishoudtoestellen die veel talrijker zijn. Anderzijds bevinden zich in de NACE-sector 51.64 ook de groothandelaars in kantoormaterieel, die natuurlijk geen deel uitmaken van de ICT-sector, maar er op deze manier wel worden in opgenomen. Beide meetfouten heffen elkaar echter ongeveer op. Hieronder enige toelichting bij de gebruikte NACE-nomenclatuur: 30: "vervaardiging van kantoormachines en computers" 32: "vervaardiging van audio-, video- en telecommunicatie-apparatuur" waarbij: 32.1: "vervaardiging van elektronische onderdelen" 32.2: "vervaardiging van zend- en transmissie-appartuur" 32.3: "vervaardiging van audio- en video-apparatuur" 51.43: "groothandel in (elektrische huishoudelijke apparaten en) audio-video-apparatuur" 51.64: "groothandel in kantoormachines (en kantoormaterieel)" sinds 2003 opgesplitst in 51.84: "groothandel in kantoormachines" en 51.85: "groothandel in kantoormaterieel" 64.2: "telecommunicatie" 72: "informatica en aanverwante industrieën"

2

De informatie- en communicatietechnologiesector (ICT-sector) in België

STEEKKAART 1:

De 120 grootste ondernemingen per ICTdeelsector in 2005 (*) Elektronische onderdelen (8): AMI Semiconductor, Tyco Electronics, Vishay BC Components, Cherokee Europe, Rogers, CMac Electromag, Connectsystems, ST Microelectronics, Melexis

Audio-en video-apparatuur (8): Barco, Sony, Pioneer Europe, Panasonic, EVS, Televic, Scientific Atlanta, Philips Innovative Technology Solutions

Telecom equipment, Telecommunication Solutions en operatoren (33): Alcatel Bell, Alcatel Alenia Space Etca, EADS Defence & Security Systems, Geminus Industrial Assemblies, Siemens, Thales Communications, Zenitel Belgium Belgacom, Belgacom Mobile, Mobistar, SWIFT, Telenet, Telindus, Base, Nextira One, Ascom, Ericsson, Avaya, European Payment Systems Services, BT Belgium, Verizon, Versatel, Euphony, AT&T, Scarlet, Colt Telecom, UPC, Equant, Damovo, Nokia, Thomson Telecom, Dimension Data en Option

Kantoormachines, computers en integratie, Informaticadiensten en aanverwante activiteiten (71): HP, Xerox, Océ, Tech Data, Canon, Systemat, Centric Managed ICT Services, Agfa Europe, Ingram Micro, Xeikon, Pitney Bowes, Diebold, Proton World, Computer Services Solutions, EMC Information Systems, Ricoh Europe, Quadrat, ICOS Vision Systems, Zetes, Dell en Mutoh Europe IBM, EDS, Cap Gemini, Dolmen Computer Applications, Real Software, ATOS-Origin, Ordina, Accenture, Getronics, Siemens IT-solutions & Services, Econocom Managed Services, Unisys, Cisco Systems, Infoco, CSC Computer Sciences, Trasys, Netwerk Research Belgium, CTG (Computer Task Group), CIPAL, LogicaCMG, Oracle, APEM, Tele Atlas Data, Callataÿ & Wouters, Cegeka, Digipolis, Wincor Nixdorf Services, Microsoft, SAP, Synstar, Sogeti, LMS, Steria, Skillteam, Sun Microsystems, Simac, Fujitsu Services, Beaver IT Services, Cronos, Thales Information Systems, Intrasoft, Sylis, Ubizen, Serco, IRIS (Image Recognition Integrated Systems), IBS, Portima, Arinso, AXI (*) DEZE LIJST IS SAMENGESTELD OP BASIS VAN DE WERKGELEGENHEIDSCIJFERS VAN DE NEERGELEGDE JAARREKENINGEN 2005 IN DE 6 EERDER VERMELDE NACE-CODES EN AANGEVULD MET ICT-ONDERNEMINGEN UIT ANDERE NACE-CODES. BEDRIJVEN DIE IN 2006 WERDEN OVERGENOMEN WERDEN NIET IN DE RANGSCHIKKING OPGENOMEN. OM IN DE RANGSCHIKKING TE KOMEN MOEST MEN IN 2005 ONGEVEER

.

100 MENSEN TEWERK STELLEN

3


STEEKKAART 2:

De werkgelegenheid in de Belgische ICT-sector 102 000 medewerkers (december 2006) = 2,4 % VAN DE 4,26 MILJOEN BELGISCHE WERKNEMERS IN 2006 Op basis van de RSZ-statistieken kunnen we een eerste schatting maken van de werkgelegenheid in de ICT-sector. W e r kg e leg e n he i d B e l gi s che I CT - sec t o r v an 1 9 97 t.e . m . 2 006 v o l ge n s d e RS Z -aa n g if t en ( t we e de t r im e ste r , d u ize n d ta l len ) Sector 30 32 51.64/51.84 64.2 72 TOTAAL:

1997 0,5 20,9 17,2 30,0 22,0 90,6

1998 0,5 21,2 19,0 28,3 25,8 94,7

1999 0,5 21,0 19,8 28,8 31,9 102,0

2000 0,5 19,3 19,2 30,4 36,3 105,8

2001 0,4 19,4 18,5 33,5 41,2 113,0

2002 0,4 17,0 18,1 32,1 40,7 108,3

2003 0,4 15,1 16,3 30,8 39,6 102,3

2004 0,6 14,0 15,8 31,0 39,0 100,4

2005 0,6 13,5 15,2 30,5 40,6 100,4

2006 0,6 12,8 15,1 30,3 42,6 101,3

BRON: RSZ, GECENTRALISEERDE GEGEVENS, 2007

In de ICT-sector in België werkten in december 2006 ongeveer 102 000 mensen. Dat is ongeveer 2,4% van de totale werkgelegenheid in België, die nagenoeg 4,26 miljoen bedraagt. Tussen juni 1994 en juni 2001 groeide de werkgelegenheid met 30 000 banen. Tussen 2001 en 2004 gingen er 13 000 banen verloren. Sindsdien groeit de werkgelegenheid terug langzaam maar zeker. In informatica kwamen er in de periode juni 2004 - september 2006 ongeveer 4000 banen bij. Evolutie van de werkgelegenheid in de Belgische ICT-sector (1992-2006) 115000

110000

105000

100000

95000

90000

85000

80000 juni 92

juni 93

juni 94

juni 95

juni 96

juni 97

juni 98

juni 99

juni 00

juni 01

juni 02

juni 03

juni 04

juni 05

juni 06

Methodologische noot: Er dient te worden onderstreept dat sommige ICT-ondernemingen als hoofdactiviteit in een NACE-categorie worden ondergebracht die niet typisch gerekend wordt tot de ICT-sector. Bijgevolg mag worden aangenomen dat het RSZ-cijfer de werkelijkheid lichtjes onderschat. (Enkele voorbeelden om dit duidelijk te maken: Banksys, AMI, Tyco Electronics Raychem, Accenture, Scientific Atlanta en Nextira One)

4


STEEKKAART 3:

Het aantal ondernemingen in de ICT-sector in België 838 ondernemingen (met 10 of meer werknemers) in 2005 = 1,8% VAN DE 49557 ONDERNEMINGEN MET 10+ MEDEWERKERS IN BELGIË EIND 2003

A a n ta l on d e rn e min g e n ( met m ee r da n 10 wer k n em e rs) v an 199 9 t o t e n me t 20 0 5 Deelsector

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

30 32 51.64/51.84 (*) 64.2 72 TOTAAL

20 52 224 62 516 874

19 57 218 67 544 905

21 51 207 68 574 921

20 54 212 69 563 918

19 52 189 62 563 885

17 52 167 63 563 862

14 51 145 65 563 838

BRON: BALANSCENTRALE, NBB, 2006 (*) VANAF 2003 WERDEN DE GROOTHANDELAARS VAN KANTOORMATERIEEL INGEDEELD IN 51.84 EN DIE VAN KANTOORMEUBELEN IN 51.85. TOT DAN WAREN ZE SAMEN ONDERGEBRACHT IN 51.64. DEZE STATISTISCHE AANPASSING VERKLAART DUS EEN DEEL VAN DE DALING VAN HET AANTAL ONDERNEMINGEN.

Van de ondernemingen die in 2005 hun jaarrekening bij de NBB hebben neergelegd zijn er 838 met afgerond 10 of meer werknemers. Deze vertegenwoordigen 92% van de werkgelegenheid in de ICT-sector (volgens de gegevens van de balanscentrale). D e Be l gis c h e I CT- o n de r nem i n ge n in 2 00 1 in g e de e ld v o lg e ns g r o ot t ekl a s se Grootteklasse

Aantal ondernemingen

1000 + 250-999 100-249 10-99 1-9 TOTAAL

13 40 81 787 2317 3238

Aantal werknemers (gemiddelde 2000) 42 926 18 633 12 230 22 449 6 745 102 983

Aandeel in totaal 41,3% 18,2% 12,0% 21,9% 6,6% 100,0%

BRON: BALANSCENTRALE, NATIONALE BANK VAN BELGIË, 2002

D e Be l gis c h e I CT- o n de r nem i n ge n in 2 00 5 in g e de e ld v o lg e ns g r o ot t ekl a s se Grootteklasse

Aantal ondernemingen

1000 + 250-999 100-249 10-99 1-9 TOTAAL

11 37 76 714 2520 3359

Aantal werknemers (gemiddelde 2005) 33 831 16 065 11 899 19 885 7 097 88 777

Aandeel in totaal 38,1 18,1 13,4 22,4 8,0 100,0%

BRON: BALANSCENTRALE, NATIONALE BANK VAN BELGIË, 2006

5


Opvallend is wel dat het verlies van banen tussen 2001 en 2005 volgens de RSZ-gegevens nagenoeg overeenkomt met het verlies aan banen volgens de Balanscentrale (14 200). Nadere analyse leert dat de bedrijven met meer dan 250 medewerkers instaan voor 11 400 banen (terwijl ze in 2001 nog instonden voor bijna de helft van de banen in de ICT-sector.)

6


STEEKKAART 4:

De omzet van de ICT-sector in België 33,2 mia € in 2006 = 5,9% VAN DE OMZET VAN DE BELGISCHE ECONOMIE (558,5 MIA € IN 2004) De omzet van een sector kan niet berekend worden op basis van de RSZ-statistieken. Hiervoor gebruiken we de omzetgegevens volgens de BTW-aangiften. O m z et Bel g i sc h e I C T -s e cto r va n 19 9 7 t . e.m . 20 0 6 v o l ge n s d e B T W -a a ngi f t en in m i a € Sector 30 32 51.64/51.84 (*) 64.2 72 TOTAAL:

1997 0,1 3,2 6,9 4,8 3,5 18,5

1998 0,1 3,7 7,9 5,7 4,5 21,9

1999 0,1 4,1 8,9 6,6 5,7 25,4

2000 0,2 6,0 9,9 7,4 6,4 29,9

2001 0,2 5,2 9,9 8,7 7,6 31,6

2002 0,2 3,7 9,3 8,9 7,3 29,4

2003 0,2 3,3 9,7 9,4 7,0 29,6

2004 0,2 3,5 10,0 10,0 7,2 30,9

2005 0,2 3,6 10,1 10,3 7,8 32,0

2006 0,3 3,7 10,6 10,5 8,1 33,2

BRON: BTW-AANGIFTEN, 2006, CIJFERS VAN DE NATIONALE BANK VAN BELGIË, EIGEN BEREKENINGEN VAN AGORIA. (*) VANAF 2003 WERDEN DE GROOTHANDELAARS VAN KANTOORMATERIEEL INGEDEELD IN 51.84 EN DIE VAN KANTOORMEUBELEN IN 51.85. TOT DAN WAREN ZE SAMEN ONDERGEBRACHT IN 51.64. DEZE STATISTISCHE AANPASSING ZORGT ALLICHT VOOR EEN LICHTE DALING VAN DE OMZET

De omzet van de ICT-sector steeg tussen 1997 en 2001 met ongeveer 14% per jaar. Daarna begon de omzet enigszins te slabakken. Van 2003 tot en met 2006 hadden we een jaarlijkse groei van gemiddeld 2,5%. Opvallend in deze cijfers is natuurlijk wel dat één derde van de omzet afkomstig is uit de groothandel ("boxmoving"), waar traditioneel weinig toegevoegde waarde wordt gecreëerd. Vandaar dat het aandeel van de ICT-sector in de Belgische economie volgens omzet groter is dan het aandeel van de ICT-sector in de Belgische economie volgens toegevoegde waarde en volgens werkgelegenheid. Het leeuwendeel van de toegevoegde waarde komt van bij de telecom-operatoren en de ITdiensten (zie daarvoor steekkaart 5).

7


STEEKKAART 5:

De toegevoegde waarde, gecreëerd in de ICT-sector in België 12,3 mia € in 2006 = 4,41% VAN DE 278,6 MIA € BRUTO TOEGEVOEGDE WAARDE-CREATIE IN BELGIË IN 2006 Volgens de Nationale Rekeningen (opgesteld door het Instituut van de Nationale Rekeningen) bedroeg de creatie van toegevoegde waarde in een aantal deeldomeinen van de ICT van 1997 t.e.m. 2006 als volgt: T o e ge v oeg d e w a ard e in de B e lg i sch e IC T -se c t or (19 9 7 -2 0 06) i n mia € Sector 30 32 51.64 64.2 72 TOTAAL:

1997 0,1 1,3 1,1 3,3 1,6 7,4

1998 0,1 1,1 1,2 3,5 2,1 8,0

1999 0,1 1,3 1,3 3,8 2,5 9,0

2000 0,1 1,6 1,4 3,8 2,8 9,7

2001 0,1 1,2 1,4 4,0 3,6 10,3

2002 0,1 1,1 1,4 4,6 3,6 10,8

2003 0,1 1,1 1,4 4,6 3,6 10,8

2004 0,1 1,0 1,4 5,2 3,7 11,4

2005 0,1 1,0 1,4 5,3 3,9 11,7

2006 0,1 1,1 1,5 5,5 4,1 12,3

BRON: INR, NATIONALE REKENINGEN, EIGEN BEREKENINGEN VAN AGORIA ICT

De Belgische gecreëerde toegevoegde waarde bedroeg 278,6 mia € in 2006. ICT neemt met 12,3 mia € ongeveer 4,41% in van de Belgische toegevoegde waarde. Op het hoogtepunt in 2002 was dat nog 4,52%, maar in 1997 was het slechts 3,77%. Het aandeel van de ICT-sector in de Belgische economie 4,60 4,50 4,40 4,30 4,20 4,10 4,00 3,90 3,80 3,70 3,60 1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Uit de financiële analyse van een steekproef van ondernemingen in 2005 (zie steekkaart 10) blijkt dat in de ICT-sector de ratio toegevoegde waarde over omzet gemiddeld gelijk is aan ongeveer 36%. Op een omzet van 33,2 mia € komt dat dus neer op ongeveer 12 mia € toegevoegde waarde. Met andere woorden de 2 bronnen (De Nationale Rekeningen en jaarrekeningen gecombineerd met BTW-aangiftes) bevestigen mekaar.

8


STEEKKAART 6:

De Belgische ICT-markt 18,5 mia € in 2006 Tot dusver hebben we enkel gesproken over de ICT als sector. Op deze pagina willen we het hebben over de ICT-markt. Dit wil zeggen over de ICT-producten die in België verkocht worden door de ICT-sector. Als bron gebruiken we de cijfers van het EITO (=European Information Technology Observatory. Het EITO maakt elk jaar een raming van de waarde van de BelgischLuxemburgse ICT-markt. In 1997 bedroeg die volgens EITO 10,4 mia €, in 2001 berekende men dat de ICT-markt goed was voor 17,3 mia € (waarna de markt begon te slabakken tot en met 2003). In 2006 zou de markt terug zijn vergroot tot 18,5 mia €. Op te merken is hier dus wel dat enerzijds de schatting een som is van de Belgische en de Luxemburgse ICT-markt, maar dat anderzijds de elektronische componenten en de audiovideo-markt (NACE 32.1 en 32.3) niet als onderdeel van de ICT-markt worden beschouwd. Hieronder ziet men hoe EITO de ICT-markt opdeelt in verschillende marktsegmenten. Alles wijst er op dat Internet (eerst dial-up en daarna breedband) en mobilofonie (GSM, SMS,...) de drijvende krachten zijn geweest achter de groei van de ICT-markt. D e Be l gis c h -L u xem b u rg s e I C T -m a rkt ( in mia € ) ICT-marktsegment IT-hardware & office equipment IT-services & software Datacommunicatie & integratie Totale IT-markt Telecom equipment Telecom services Totale Telecommarkt TOTAAL: ICT markt

1997 2,0

1998 2,2

1999 2,9

2000 2,9

2001 2,8

2002 2,5

2003 2,4

2004 2,5

2005 2,5

2006 2,5

2,8

3,1

4,3

4,7

5,0

5,0

5,0

5,2

5,4

5,7

0,3

0,4

0,4

0,5

0,5

0,5

0,5

0,4

0,5

0,5

5,1 0,8

5,7 1,0

7,6 1,5

8,1 1,7

8,3 1,7

8,0 1,6

7,9 1,6

8,1 1,6

8,4 1,7

8,7 1,7

4,5 5,3

5,0 6,0

5,8 7,3

6,7 8,4

7,3 9,0

7,6 9,2

7,8 9,4

8,0 9,6

8,1 9,8

8,1 9,8

10,4

11,7

14,9

16,5

17,3

17,2

17,3

17,7

18,2

18,5

BRON: EITO 2007

België spendeerde in 2005 ongeveer 1784 € per inwoner. Dit is een cijfer dat nagenoeg pal op het gemiddelde ligt van de 8 West-Europese EU Lid-Staten (1793€). De 4 landen van NoordEuropa (2281 €) scoren veel hoger dan de 4 Zuid-Europese landen (1013 €). De totale groei van de BLEU-markt was 6,6% per jaar tussen 1997 en 2006. Ter vergelijking, de omzet van de Belgische ICT-sector groeide in diezelfde periode van 9 jaar met 6,7% (zie steekkaart 4). Er is m.a.w. een grote correlatie tussen de groei van de lokale ICT-afzetmarkt en de groei van de omzet van de lokale ICT-sector.

9


STEEKKAART 7:

De Belgische uitvoer van ICT-goederen 8,8 mia € in 2005 = 4,2% VAN DE 210,8 MIA € BELGISCHE UITVOER IN 2005 D e ui t voe r va n IC T - pr o duc t e n i n B e l gi ë va n 20 0 0 t o t e n me t 2 0 0 5 ( in m i o € ) 30 32.1 32.2 32.3 TOTAAL: ICT-goederen

2000 4201 1461 2370 2430 10462

2001 4399 1378 2890 2367 10974

2002 4014 1127 1083 2309 8534

2003 4075 986 1012 2199 8271

2004 4226 1355 1042 2366 8739

2005 4399 1224 1069 2152 8844

BRON: INR, DOUANE-STATISTIEKEN, 2006

Ook de uitvoer van Belgische ICT-goederen kreeg vanaf het einde van het jaar 2001 een flinke dreun te verwerken. Vooral de uitvoer van elektronica (32.1)en van telecommunicatie-uitrusting (32.2) kregen het (zeer) zwaar te verduren. De elektronica heeft zich in de 2 laatste jaren enigszins hersteld. Dit kan zeker niet gezegd worden van de uitvoer van telecom-equipment. De uitvoer van kantoormaterieel (30) en consumentenelektronica (32.3) bleef de laatste 6 jaar alles bij mekaar vrij constant. In totaal staat de uitvoer van ICT-goederen in voor 4,2% van de totale Belgische uitvoer.

10


STEEKKAART 8:

De Belgische invoer van ICTgoederen 10,9 mia € in 2005 = 5,3% VAN DE 205,7 MIA € BELGISCHE INVOER IN 2005 D e in v oer v an ICT - p ro d uct e n i n Be l g ië van 2 00 0 to t en met 2 0 0 5 ( in m i o € ) 30 32.1 32.2 32.3 TOTAAL: ICT-goederen

2000 5659 2024 2245 2165 12093

2001 5941 1759 2906 2148 12755

2002 5339 1428 1605 2130 10502

2003 5427 1288 1360 2010 10085

2004 5455 1355 1423 2278 10511

2005 5361 1385 1686 2515 10948


De Belgische invoer van ICT-goederen vertoonde de afgelopen 6 jaar een gelijkaardig profiel als de Belgische uitvoer. Vooral de invoer van telecom equipment (32.2) kende 4 moeilijke jaren, maar schijnt nu lichtjes aan de beterhand. Opvallend is de forse groei van de invoer van consumentenelektronica (32.3) in 2004 en 2005.

11


STEEKKAART 9:

Het tekort op de Belgisch handelsbalans van ICTgoederen (2000 - 2005) 2,1 mia € in 2005 (DE TOTALE BELGISCHE HANDELSBALANS VERTOONDE EEN OVERSCHOT VAN 5,1 MIA € IN 2005) D e IC T -ha n d el s bal a n s v an B e lg i ë i n 20 0 0 ( m i o € ) IT-hardware & office equipment Elektronische componenten Telecom equipment Consumentenelektronica (audio/video) TOTAAL: ICT-handel

Invoer 5659 2024 2245 2165 12093

Uitvoer 4201 1461 2370 2430 10462

Handelsbalans -1457 -564 +125 +265 -1631


D e IC T -ha n d el s bal a n s v an B e lg i ë i n 20 0 1 ( m i o € ) IT-hardware & office equipment Elektronische componenten Telecom equipment Consumentenelektronica (audio/video) TOTAAL: ICT-handel

Invoer 5941 1759 2906 2148 12755

Uitvoer 4339 1378 2890 2367 10974

Handelsbalans -1602 -381 -16 +218 -1781



Invoer 5339 1428 1605 2130 10502

Uitvoer 4014 1127 1083 2309 8534

Handelsbalans -1325 -302 -522 +180 -1969



Invoer 5427 1288 1360 2010 10085

Uitvoer 4075 986 1012 2199 8271

Handelsbalans -1352 -302 -348 +189 -1814

Bron: INR, douane-statistieken, 2006

12



Invoer 5455 1355 1423 2278 10511

Uitvoer 4226 1105 1042 2366 8739

Handelsbalans -1229 -250 -381 +88 -1772



Invoer 5361 1385 1686 2515 10948

Uitvoer 4399 1224 1069 2152 8844

Handelsbalans -962 -162 -618 -363 -2104


13


STEEKKAART 10:

Financiële analyse van de ICT-sector (2001-2005) Ratio (gemiddelden) Financiële onafhankelijkheid (eigen vermogen/passief) Resultaat voor belasting/ Bedrijfsopbrengsten Netto-rendabiliteit/ Eigen vermogen Toegevoegde Waarde/ Bedrijfsopbrengsten Bezoldigingen/ Toegevoegde Waarde Toegevoegde Waarde/ Werknemer (in duizend euro)

2001 18,7

2002 20,2

2003 30,3

2004 35,1

2005 39,3

2,0

5,4

10,0

11,2

10,9

-8,2

19,3

23,7

30,9

30,4

28,9

35,2

36,3

36,2

36,4

62,1

57,5

53,2

49,9

48,4

105,2

118,9

139,8

149,8

156,1

(*) OP BASIS VAN EEN CONSTANTE STEEKPROEF VAN 164 ONDERNEMINGEN, DIE SAMEN 37% VAN DE WERKGELEGENHEID IN DE ICT-SECTOR VERTEGENWOORDIGEN.

Uit de financiële analyse van de jaarrekeningen blijkt nogmaals hoe moeilijk de jaren 2001 en 2002 zijn geweest. De ratio van financiële onafhankelijkheid schommelde in die 2 jaar zelfs rond 20%, een historisch laag cijfer voor de sector. De rendabiliteit was zelfs negatief in 2001. Ondertussen is de gemiddelde rendabiliteit op eigen vermogen gestegen naar ongeveer 30% De ratio toegevoegde waarde over de omzet daalde in 2001 zelfs tot onder de 30%. De laatste 3 jaar is hij echter terug op het meer gangbare niveau van 36%. De bezoldigingen namen in 2001 liefst 62% in van de totale toegevoegde waarde. Ondertussen is dit percentage terug gezakt naar de normale waarde die rond de 50% schommelt. Ondanks de klappen in het begin van dit decennium is en blijft de ICT-sector een zeer productieve sector en de groei van de productiviteit blijft toenemen. De productiviteit in de ICTsector is in de afgelopen 4 jaar met maar liefst 50% toegenomen.

14


S T E E K K A A R T 11 :

Investeringen in de ICTsector: ongeveer 1,5 mia euro = 3,2% VAN DE BELGISCHE INVESTERINGEN DIE 47,4 MIA EURO BEDROEGEN IN 2006 We hebben 3 bronnen (BTW-aangiftes, enquêtes en jaarrekeningen) om dit te schatten. 1 ° ) D e in v e st e rin g e n v an d e I C T-s e c to r in 2 00 5 vo l g en s de B T W -a a ngi f t es (in m io €) Sector 30 32 51.8 64 72 TOTAAL:

2004 5 102 100 816 321 1344

2005 5 82 101 845 387 1420

BRON: BTW-AANGIFTES, 2006, VOOR NACE-SECTOR 51.84 EEN SCHATTING OP BASIS VAN EIGEN BEREKENINGEN

Volgens de BTW-aangiftes bedragen de investeringen in de ICT-sector ongeveer 1,42 mia euro, maar aangezien we geen gegevens hebben voor NACE-sector 51.84 hebben we hier een schatting dienen te maken (1% van de omzet). 2 ° ) O p ba s i s v an e n qu ê tes b ij Pla t f or m Te l e co m Op e r at o rs & S e r vi c e P r o vi d ers e n A gor i a De investeringen van de telecom-operatoren schommelen nu al een aantal jaren rond één miljard euro (bijna gelijk verdeeld over Belgacom & Proximus enerzijds en de alternatieve operatoren anderzijds). Hierover hebben we vrij goede gegevens dankzij de jaarlijkse enquête bij de alternatieve operatoren en het jaarverslag van Belgacom. De investeringen van alle andere deelsectoren worden jaarlijks geschat door de enquête van het economisch departement van Agoria i.s.m. de Nationale Bank van België. Als we deze beide bronnen optellen komen we uit op ongeveer 1,5 mia euro investeringen. M a t er i ële e n i mma t e ri ë le i n ve s ter i n ge n in d e I CT- s e ct o r z o n de r te l e co m -op e r at o ren ( in mio € ) v an 1 9 98 tot e n m et 2 0 0 5 ( =NA C E – s ect o r en 30 & 32 & 5 1 . 84 & 7 2 ) Materiële Immateriële TOTALE

1998 195 312 507

1999 133 331 464

2000 224 417 641

2001 274 339 613

2002 177 336 513

2003 191 312 503

2004 197 248 445

2005 201 237 438

BRON: NATIONALE BANK, AGORIA, 2006

3 ° ) D e (m a t er i ële ) in v est e r in g en v o lg e ns d e j a arr e k en i nge n ( i n % van d e o mze t ) Indicator Materiële investering / Omzet

2001 7,3

2002 5,9

2003 4,5

2004 4,9

2005 5,0

BRON: BALANSCENTRALE NATIONALE BANK VAN BELGIË, 2006, FINANCIËLE ANALYSE OP BASIS VAN EEN CONSTANTE STEEKPROEF VAN ONDERNEMINGEN, DIE SAMEN BIJNA 50% VAN DE TOEGEVOEGDE WAARDE VERTEGENWOORDIGEN.

We kunnen dit cijfer echter zomaar niet extrapoleren naar de ganse sector omdat er een groot onderscheid is tussen de ratio investeringen over omzet bij de telecom-operatoren (ongeveer 10%) en diezelfde ratio bij de andere deelsectoren van de ICT-sector (ongeveer 2%). Als we deze beide ratio's hanteren komen we uit op 1,51 mia euro investeringen. De informatie- en communicatietechnologiesector (ICT-sector) in België 15

STEEKKAART 12:

O&O-uitgaven van de ICTsector: 744 miljoen euro in 2004 = 20% VAN DE O&O-INSPANNING VAN DE BELGISCHE ECONOMIE IN 2004 Eindigen doen we met de meest toekomstgerichte indicator (maar waarover we het minst recente gegevens beschikken). Om de O&O-uitgaven van de ICT-sector in te schatten kunnen we gebruik maken van de regionale innovatie-enquêtes die door de POD Wetenschapsbeleid worden geaggregeerd tot federale gegevens. B r u to bin n e nl a nds e O& O -ui t g av e n v a n d e Be l g is c he I C T- s ect o r ( i n m i ljo e n en eur o , 2 0 00- 2 0 04 ) Sector Elektronische componenten & systemen Telecom-operatoren IT-hardware, software & diensten TOTAAL TOTALE O&O-inspanning van België Aandeel ICT-sector (in %)

2000 630

2001 699

2002 571

2003 456

2004 422

88 148

62 162

95 245

94 244

60 261

865 3589

923 3921

911 3662

794 3608

744 3747

24,1

23,5

24,9

22,0

19,9

BRON: WEBSITE VAN DE POD WETENSCHAPSBELEID, NOVEMBER 2005

Op basis van deze bron komen we dus tot de vaststelling dat de Belgische ICT-ondernemingen niet minder dan 20% van de totale Belgische O&O-inspanning voor hun rekening nemen. De Belgische ICT-sector is daarmee één van de hoekstenen van de Belgische kenniseconomie. Een groot gedeelte van de O&O-inspanning gebeurt dus in NACE-sector 32 waar multinationals als Alcatel Bell, Siemens, Thomson Multimedia en Philips in België nog aanzienlijke O&Oinspanningen doen. Maar ook bij lokale Belgische ontwikkelaars als Barco, Option, Vasco Data Systems, Callataÿ & Wouters, EVS, Televic, Selligent, I.R.I.S. en Newtec doen in deze sector een stevige duit in het zakje. Daarnaast merken we dat de O&O-investeringen in computers & programmatuur een groot stuk van de daling van de O&O-inspanningen van de telecomuitrusting- en elektronica-spelers opvangt. In de Belgische ICT-sector werken er ongeveer 6000 medewerkers als O&O-specialist (van in totaal ongeveer 30000 O&O-medewerkers in de Belgische ondernemingen in 2004).

16


BESLUIT De Belgische ICT-sector kan als volgt worden gekenmerkt: Aantal ondernemingen (met meer dan 10 werknemers): 838 in 2005 Aantal medewerkers: 83 000 (juni 1994) 113 000 (juni 2001) 100 000 (juni 2004) 102 000 (december 2006) 2,4% van de Belgische werkgelegenheid in 2005 Omzet: 33,2 mia € (2006) Groei van de omzet in de periode1997-2006: 6,7% Toegevoegde Waarde: 12,3 mia € (2006) 4,41% van het BBP Investeringen: 1,5 mia € 3,2% van de Belgische investeringen O&O-uitgaven (personeelskosten + werkingsmiddelen): 744 miljoen euro (2004) 20% van de O&O-inspanning in ons land

De ICT-markt ziet er als volgt uit: Belgische markt voor ICT-goederen en diensten: 18,5 mia € (2006) Uitgaven per inwoner: 1784 € Uitvoer van ICT-goederen vanuit België: 8,8 mia € (2005) 4,2% van de totale Belgische uitvoer Belgische invoer van ICT-goederen: 10,9 mia € (2005) 5,3% van de totale Belgische invoer Tekort op de ICT-goederenbalans: 2,1 mia € (2005)

17


De informatie- en communicatietechnologiesector (ICT-sector) in België

Recommend Documents