De human resources van werknemers met een chronische aandoening: “maak er gebruik van” Dr. Joke Haafkens, Amsterdams Instituut voor Arbeidsstudies, UvA
[email protected]
Inleiding workshop 1. Context 2. Onderwijs programma over inzetbaarheid (employability) van werknemers met een chronische aandoening voor HRM en lijnmanagers 3. Discussie
02 June 2012
2
Werknemers met chronische aandoeningen: percentages
02 June 2012
3
Uitstroom werknemers met en zonder langdurige aandoening
02 June 2012
4
HRM en leidinggevenden :verantwoordelijkheden HRM: Staffunctie: Personeelsmanagement, werving en selectie, beloning, personeelsbeoordeling, loopbaan ontwikkeling en opleiding, bedrijfscultuur, beleidsontwikkeling, strategische partner van de directie. LEIDINGGEVENDE/LIJNMANAGER Lijnfunctie: Verantwoordelijk voor de organisatie en de supervisie van het werk en de productiviteit van een team of een afdeling. Steeds meer traditionele P & O functies worden gedelegeerd naar leidinggevende zoals werving, selectie, personeelsbeoordeling, conflict oplossing.
02 June 2012
5
Project Vraagstelling: wat kunnen HRM en leidinggevenden doen om werknemers met een chronische aandoening zo lang mogelijk aan het werk te houden? Fase 1: Literatuuronderzoek Fase 2: Interviews met HRM en leidinggevenden in bedrijven Fase 3: Interventie
02 June 2012
6
Stimuleren inzetbaarheid chronisch zieke werknemers: literatuur In de disability management literatuur wordt drie fasen model onderscheiden: - Preventiefase: voorkomen van klachten, ziekte en verzuim
- Fase van ziekteverzuimbegeleiding - Fase van reintegratie en terugkeer naar werk
02 June 2012
7
Ervaringen HRM/ leidingevenden
1. Goed in staat zijn om hun verantwoordelijkheden rond ziekteverzuimbegeleiding en re-integratie van alle werknemers uit te voeren, gesteund door de wet 2. Lastig om chronisch zieke werknemers als aparte doelgroep te beschouwen 3. Vooral lastig om zich een voorstelling te maken wat een preventief employalility beleid voor chronisch zieke werknemers in zou moeten houden. Men legt de verantwoordelijkheid bij de werknemer en reageert ad hoc. 4. Belangrijkste reden die zij zelf aangaven: gebrek aan kennis en scholing over management van werknemers met een chronische aandoening op de werkplek in vooropleiding en nascholingscursussen 02 June 2012
8
Onderwijsprogramma en beoogde doelgroepen
Fase 3 project: Ontwikkeling onderwijsprogramma chronisch zieken en werk voor HRM en leidinggevenden Doelgroepen: -
Deelnemers nascholingscursussen HRM, leidinggevenden, HRM-docenten, anderen (b.v., CAO onderhandelaars).
-
Studenten van HRM en management opleidingen op hoge scholen en universiteiten.
02 June 2012
Results from a Concept Mapping Study
9
Hoe is het onderwijsprogramma ontwikkeld?
Aan 50 experts op het gebied van HRM en gezondheid is gevraagd antwoord te geven op de vraag welke onderwerpen zij relevant vinden voor een onderwijsprogramma over het thema HR-management en het bevorderen van de duurzame inzetbaarheid van werknemers met een chronische aandoening op het werk
02 June 2012
Kenmerken deelnemers (N=50) N
%
Docent
8
16
HRM-professional
15
30
Onderzoeker
17
34
Bedrijfsarts
1
2
Anders
9
18
Results from a Concept Mapping Study
10
Methode: Online conceptmapping Fase 1: Brainstormen: Aan deelnemers werd gevraagd om zoveel mogelijk uitspraken te genereren over de volgende focus vraag: Welke onderwerpen zouden aan de orde moeten komen in een HRM-onderwijsprogramma, dat gericht is op het thema HR-management van werknemers met een chronische aandoening en hun inzetbaarheid op het werk… Fase 2: Prioriteren: Aan deelnemers werd gevraagd om de geredigeerde uitspraken te prioriteren op een schaal van 5 naar het belang voor het onderwijs programma Fase 3: Sorteren: Aan deelnemers werd gevraagd om de uitspraken te sorteren op onderwerp om zodoende een beeld te kunnen krijgen van de hoofdonderwerpen die in het programma aan de orde zouden moeten komen Fase 4: Data-analyse: De verzamelde data werden geanalyseerd met cluster analyse en multiple scaling technieken met behulp van een specifiek dataanalyse programma voor conceptmapping gegevens .
02 June 2012
Results from a Concept Mapping Study
11
Resultaten • De deelnemers noemden 68 onderwerpen • Die onderwerpen werden gegroepeerd in 11 groepen of thematische clusters
02 June 2012
12
Clusters in beeld
02 June 2012
13
Hoofd- en subthema’s HRM-programma aangedragen door deelnemers van CMproject
Rol van de arbeidsorganisatie
Determinanten van inzetbaarheid
•
• • • •
• • • • • •
Financiële en juridische context (wet/regelgeving) Arbeidsverhoudingen Rol van HRM (beleid) HRM instrumenten Interventiemogelijkheden Bevorderen inzetbaarheid Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO); goed werkgeverschap
02 June 2012
Werkaanpassingen Kennis interventies Assessment inzetbaarheid Gezondheidsaspecten (determinanten van gezondheid)
14
Implementatie
•
Het project resulteerde in een prototype voor een onderwijsprogramma over chronisch zieke en werk voor HRM en leindinggevenden, ontwikkeld door de doelgroepen
•
Delen van het programma kunnen opgenomen worden in vooropleidingen voor HRM en leidinggevenden
•
Delen van het programma kunnen opgenomen worden in bij- en nascholingscursussen of in in-company trainingen voor HRM en leidinggevenden
•
Het programma geeft ARBO professionals en bedrijfsartsen en HRM een idee welke trainingsbehoeften er bestaan bij HRM en leidinggevenden op het gebied van de begeleiding van chronisch zieke werknemers
. 02 June 2012
15
Wat is er al gebeurd?
•
Delen van het ontwikkelde onderwijsprogramma zijn, na evaluatie, opgenomen in de minor HRM van de Haagse HogeSchool.
•
Delen van het programma zijn, ad hoc, geïmplementeerd in de leergang ‘HRM in Beeld’; onderdeel van de AIAS-leergangen cyclus.
02 June 2012
16
Wat staat er nog te gebeuren?
•
Gezocht wordt naar verdere implementatiemogelijkheden: samenwerking NSPOH, in company training, train de trainers programma’s, hoge scholen en universiteiten.
•
Noodzakelijk is: Onderzoek naar de effetiviteit van training: Heeft het invloed op attitude, kennis en gedrag van HRM en leidinggevenden?
02 June 2012
17
Conclusie
Het ontwikkelde onderwijs voorziet in een belangrijke lacune in de opleidingen voor HRM en leidinggevenden.
De implementatie zal echter door verdere verspreidings- en implementatietrajecten gestimuleerd moeten worden.
02 June 2012
Results from a Concept Mapping Study
18
Voor de discussie Graag willen wij met u in discussieren over: – Het onderwijsprogramma en implementatiemogelijkheden – Het bredere thema van ons project: de rol van HRM en leidinggevenden bij het begeleiden van werknemers met chronische aandoeningen
02 June 2012
19
Onderzoeksgroep en contactinformatie Dit onderwijsprogramma werd ontwikkeld in het kader van het project: de human resources van werknemers met een chronische aandoening maak er gebruik van (project H) Dit project is onderdeel van het door SIG gefinancierde programma: Preventieve Bedrijfsgezondheidszorg Onderzoekers: Dr. Helen Kopnina, post doc Claire Hogenhout, BSc, onderzoeksassistent Dr. Joke Haafkens, projectleider Contact:
[email protected] 02 June 2012
Results from a Concept Mapping Study
20
