THEMA
E-RIJDEN
DE!GROENE! RIDDER!RIJDT! ELEKTRISCH Het is zover: 100 procent elektrisch rijden is voor bijna iedere automobilist binnen handbereik. De afgelopen maanden regende het nieuwe modellen die niet alleen voor groene miljonairs betaalbaar zijn. Het bereik van de elektrische auto wordt steeds groter en, niet onbelangrijk, er ontstaat een serieus netwerk van laadpunten. Is het tijd om over te stappen?
ezitters van een elektrische auto kennen ’m maar al te goed: de alwetende buurman die precies kan uitleggen wat het probleem is met de schone, geruisloze vierwieler. Het bereik is te klein, er zijn te weinig laadpunten en oja, elektrische auto’s zijn eigenlijk helemaal niet goed voor het milieu. Want wie in Nederland zijn accu’s oplaadt, rijdt voornamelijk op grijze stroom. Je ruilt gewoon benzine in voor steenkolen – hoe kan dat nu groen zijn? We zochten het voor je uit en concluderen: de buurman heeft ongelijk of wijst op nadelen die overkomelijk dan wel op te lossen zijn. Luister
B
OVER DE AUTEURS
Hans Ariëns, hoofdredacteur, rijdt in een Skoda Octavia station uit 2006. Geen pussy magnet (Borat), maar de instrumenten van de band van zonen Ariëns passen er in. De volgende auto wordt elektrisch. Evert Nieuwenhuis, redacteur duurzaamheid, rijdt al tien jaar een Mercedes-Benz 240D uit 1983. Een roetspuwende ecozonde, maar mooi en niet stuk te krijgen.
maar naar bezitters van elektrische auto’s (pag. 14 tot 17): oké, je moet je ritten goed plannen en soms is de laadpaal stuk. Balen, maar je rijdt lachend langs tankstations met hun belachelijk hoge prijzen. Na een maandje wil je eigenlijk niet anders (pag. 20) en ook verstokte petrol heads geven toe: elektrische auto’s rijden heerlijk en de acceleratie is verslavend (pag. 21). Eigenlijk rest nog maar een vraag: welke moet je kopen? We testten de belangrijkste honderd procent elektrische middenklassers die op dit moment te koop zijn (pag. 18). Met een verrassende winnaar: een Beierse fabrikant, berucht om z’n brandstof slurpende bolides, maakt de mooiste én de groenste. ONEWORLD 13
THEMA
E-RIJDEN
ACCU!VOL" RIJDEN!MAAR
’t Is even wennen, maar wie eenmaal elektrisch rijdt wil niet anders meer, vertellen vier trotse eigenaren van 100 procent elektrische auto’s. TEKST!EVERT!NIEUWENHUIS!BEELD"LODEWIJK!DUIJVESTEIJN!&!CORNÉ!VAN!DER!STELT
‘Je leert meer tijd te nemen’
LACHEND! LANGS!HET! POMPSTATION DANIËLLE HOOGENDIJK (38) Freelance internetprofessional, rijdt een Nissan LEAF
WELKE ELEKTRISCHE AUTO’S ZIJN ER?
E
r zijn vier soorten. Hybrides als de Toyota Prius hebben een verbrandingsmotor en een ondersteunende elektromotor. De accu’s kun je niet opladen met een stekker; ze worden herladen door restenergie die vrijkomt tijdens het rijden en remmen. Een variant is de plug-in hybride: daarbij kan de accu ook worden geladen via een snellader of een gewoon stopcontact. Daarnaast zijn er modellen die een elektromotor en ‘stiekem’ een verbrandingsmotortje aan boord hebben. Deze range extender laadt alleen de accu’s op, en drij! de auto dus niet rechtstreeks aan. Tot slot zijn er 100 procent elektrische auto’s met niets anders dan een elektromotor en accu’s. Dit is de real deal, reden waarom wij ons alleen op deze, zeer schone, auto’s richten.
14 ONEWORLD
“Ik rijd elektrisch voor een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk. Je moet stapje voor stapje streven naar een beter en groener leven, vind ik. Maar ja, ik ben ook een fervent autorijder en ik houd niet van het openbaar vervoer. Dan is elektrisch rijden een uitkomst. Oké, er is weleens gedoe. Kom je bij een oplaadpunt, doet-ie het niet. Of mensen doorkruisen mijn goed geplande reis omdat ze hun benzineauto parkeren bij de laadpaal. Soms moet je 90 kilometer per uur rijden om de accu’s te sparen. Dat is wel even wennen voor een linkerbaanrijder als ik. Maar als je openstaat voor de voordelen van elektrisch rijden, wil je al snel niet anders meer. Je leert meer tijd te nemen voor een reis met deze auto, en uiteindelijk kom je overal waar je naartoe wilt. En als je langs een pompstation rijdt, met die belachelijk hoge literprijzen, krijg je snel een glimlach op je gezicht.”
THEMA
E-RIJDEN VOOR WIE IS EEN ELEKTRISCHE AUTO GESCHIKT?
V
oor elke automobilist met een groen hart. De meeste elektrische auto’s hebben accu’s die goed zijn voor een afstand van 150 tot 200 kilometer. Lijkt weinig, maar bijna 60 procent van alle autori#en is korter dan 10 kilometer, en 90 procent van onze autoreizen is korter dan 50 kilometer, zodat je ook met Hollandse tegenwind, loeiende airco of dampende verwarming makkelijk op en neer kan. Echte kilometervreters kunnen uit de voeten met een plug-in hybride of een range extender. (Zie ook Vive la Tesla op pag. 21.)
HOEVEEL ZIJN ER?
A
B 150 – 200 km
‘Ik houd van technische snufjes’
5329 volledig elektrische auto’s rijden er in Nederland rond (augustus 2014)
RIJDENDE! SMARTPHONE MAURICE PAH'DSINGH (47)
Interim-manager en raadslid D66 Oud-Beijerland, rijdt een Nissan LEAF
HOE ZIT HET DAN MET DIE WATERSTOFAUTO?
D
at zou weleens de ideale groene auto kunnen zijn. De uitstoot van de waterstofauto is schoon (namelijk waterdamp) en net als de elektrische auto wordt hij aangedreven door een elektromotor. De waterstofauto hee! geen accu’s, maar brandstofcellen die waterstof omze#en in elektriciteit, die de elektromotor aandrij!. Het grote voordeel ten opzichte van elektrische auto’s is dat de actieradius veel groter is (al snel 600 kilometer) en dat de tank binnen enkele minuten is gevuld. Helaas kost de eerste waterstofauto voor consumenten (de Hyundai ix35 FCEV) circa 140.000 euro, en er is nog maar één Nederlands pompstation met waterstof (langs de A15 bij Rhoon). Voorlopig rijdt de groene ridder (of jonkvrouwe) dus op accu’s.
“Ik rijd nu anderhalve maand elektrisch, en het bevalt uitstekend. Mijn oude auto – een zescilinder van de BMW 3-serie – heb ik nog, maar daar heb ik alleen nog laatst op een zonnige dag in gereden; het is een cabriolet. Dat ritje kostte 60 euro aan benzine Toen dacht ik: daar kun je een maand elektrisch mee rijden. In het begin moest ik wennen. Zo moet je bewuster plannen omdat je voor langere ritten een oplaadpunt nodig hebt. Dat betekent soms een wandeling van een paar minuten naar je bestemming of een tussenstop bij een snellader. Het went: je drinkt een kop koffie in een nabijgelegen restaurant en checkt je e-mail. Elektrisch rijden heeft een hoog fun-gehalte. Ik houd van technische snufjes, en deze auto lijkt wel een rijdende smartphone met alle apps en functies van het navigatiepaneel. Ik heb een groene levensstijl: ik eet biologisch, heb zonnepanelen op mijn dak en leef onder het motto ‘minder, maar beter’. Daar hoort een elektrische auto bij.” ONEWORLD 15
THEMA
E-RIJDEN IS EEN ELEKTRISCHE AUTO SCHONER DAN EEN GEWONE AUTO?
JA
CHINESE AMBITIES China wil elektrisch rijden stimuleren en 12,3 miljard euro investeren in oplaadpunten.
TNO maakte een zogeheten well to wheelanalyse (van bron tot wiel) en concludeerde dat elektrische auto’s in 2020 ongeveer 35 procent minder CO2 produceren dan een ‘gewone’ auto. Zelfs als een e-auto rijdt op grijze stroom, opgewekt in onder andere kolencentrales, veroorzaakt hij 22 procent minder CO2-uitstoot dan een benzine- of dieselslurper. Andere voordelen: elektrische auto’s stoten bijna 80 procent minder fijnstof uit dan diesels en zelfs 95 procent minder stikstof.
In 2015 moeten er 500.000 groene auto’s zijn. Nu zijn dat er 70.000.
MET!DE!BOLIDE! NAAR! DE!CAMPING RONALD VAN WUIJTSWINKEL (48) Verandermanager, rijdt een Tesla Model S
‘Hij past bij mijn groene levensstijl’
ACCU’S ZIJN TOCH HEEL VERVUILEND?
H
et kost meer energie om een elektrische auto te fabriceren dan een brandstofauto. Het levert meer vervuiling op: 10,5 ton CO2-equivalenten tegenover 8 ton, met name door de accu’s. Maar uitgesmeerd over de gemiddeld 240 duizend kilometers die een auto in zijn ‘leven’ rijdt, verdampt dit verschil nagenoeg. De productie van een auto kost minder energie dan het gebruik ervan (denk aan verbranding van diesel en benzine). Omdat elektrische auto’s efficiënter met energie omgaan, verbruiken ze tijdens hun hele leven (productie en gebruik) veel minder energie dan een brandstofauto. De elektrische auto wordt nog eens groener als je bedenkt dat elektriciteit steeds schoner wordt (meer windmolens bijvoorbeeld).
16 ONEWORLD
“Ik ben geen autogek, maar deze is fantastisch. Je krijgt mij echt niet meer in een fossiele auto. Ik was een van de eersten in Nederland met een elektrische auto; anderhalf jaar moest ik wachten voor ik ’m kon ophalen. Ik houd van pionieren met techniek en was benieuwd hoe de auto van de toekomst werkt en rijdt in het dagelijks leven. Daarnaast past-ie bij mijn groene levensstijl; mijn huis heb ik ook klimaatneutraal gemaakt. Het bereik van de accu’s speelt nauwelijks een rol. Een Tesla kan makkelijk 350 kilometer rijden, en je laadt hem met een ‘supercharger’ – met gratis stroom van Tesla – in een half uur voor 80 procent vol. Dit jaar ben ik ermee naar onze camping in Zuid-Frankrijk gereden. Dat gaat prima, maar je moet de route wel even plannen langs de oplaadpunten. Iedereen op de camping wilde een rondje meerijden, wat natuurlijk mocht. Er was nog een Tesla-rijder, maar die had hem thuis gelaten. Hij baalde als een stekker toen hij mij zag rijden.”
THEMA
E-RIJDEN HOE LAAD IK ’M OP?
IS ER GENOEG GROENE STROOM?
S
impel: je steekt de stekker in het stopcontact. In een uur of acht is je accu meestal weer vol. Daarnaast zijn er snelladers – die in 30 minuten je accu vullen – en zelfs supersnelladers. Bij openbare laders heb je een pasje nodig, thuis loopt de stroom gewoon langs de meter. Sommige gemeenten verwennen de elektrische rijder en plaatsen gratis een oplaadpunt in de buurt. In Nederland staan 7500 openbare oplaadpunten en dit aantal groeit wekelijks met circa 100 stuks. Zie www.oplaadpalen.nl voor een actueel overzicht.
E
30 min – 8 uur
lektrisch rijden is pas echt groen als je rijdt op schone, duurzaam opgewekte stroom. Nu wordt circa 95 procent van de elektriciteit in Nederland opgewekt met kolen en gas. Het doel, 14 procent van de elektriciteit groen in 2020, wordt vrijwel zeker niet gehaald. Om iedereen schoon elektrisch te laten rijden, moet Nederland dus nog veel werk verze#en.
TOETEREN! VOOR! DE!VOGELS IRMA VAN BOHEEMEN (49)
Directiesecretaresse, rijdt een BMW i3
‘Het fiscale voordeel gaf de doorslag’
ZIJN ELEKTRISCHE AUTO’S GOEDKOPER?
z
eker in het gebruik: een volle accu kost een paar euro. En vergeleken met reguliere auto’s rijdt een elektrische 40 tot 50 procent goedkoper. Ook het onderhoud kost minder. De aanschaf is echter een stuk duurder, zelfs na alle fiscale voordelen. Dat is vooral vanwege de accu’s. Omdat de inruilwaarde van elektrische auto’s onbekend is (wat zijn die accu’s na een paar jaar nog waard?), valt niet precies te zeggen hoeveel duurder een elektrische auto is. Je kunt ze ook leasen, wat voor de consument financiële duidelijkheid schept. Volgens de ANWB is het leasen van een Nissan LEAF bij Natuur & Milieu ongeveer 130 euro per maand goedkoper dan een huurcontract voor vergelijkbare benzineauto’s (gebaseerd op 10.000 kilometer per jaar).
“Ik vind het vooral een hele leuke auto. Hip, strak, ruim. Het is een kek wagentje. Hij rijdt als alle andere auto’s, met als enig verschil dat hij snel optrekt en op de motor remt om de accu’s op te laden. Na een uurtje heb je dat wel door. Iedereen vraagt hoever je met zo’n elektrische auto kunt rijden, maar voor mij is dat geen issue. Ik laad ’m op mijn werk op, zo zitten de accu’s altijd vol. Dat is nog gratis ook en ik hoef nooit meer naar een tankstation, heerlijk. Om eerlijk te zijn was het fiscale voordeel de belangrijkste reden om deze auto te kopen. Dat hij groen en schoon is, is natuurlijk mooi meegenomen. Waar ik aan moest wennen, is datie zo stil is. Ik woon in een bos op de Veluwe, en op het pad naar mijn huis horen de vogels me nooit. Ik moet toeteren om ze te waarschuwen dat ik eraan kom.”
ONEWORLD 17
THEMA
E-RIJDEN
VIJF!STILLE PIONIERS
BMW!i$ Bereik%&'(%km* Verbruik &)*'%kWh/&((%km** Koppel%)+(%,nMOpladen%normaal‡ .%-%0%uur%
Hoeveel kilometers haal je ermee, hoe lang duurt het opladen van de accu’s? En natuurlijk: wat kost-ie? OneWorld licht vijf elektrische auto’s door.
Opladen%snel‡‡ .(%min
TEKST!HANS!ARIËNS!&!EVERT!NIEUWENHUIS
Totale%kosten4 1%(*&+%per%km
Leeg%gewicht &&'+%kg Basisprijs%1%.+2+((*–
Totale%kosten4 1%&5)*–%per%maand Private%lease%vanaf% 1%+5)*–%per%maand6
E-GOLF!
ZOE!
Bereik%&'(%km*
Bereik%)&(%km*
Verbruik &)*7%kWh/&((%km**
Verbruik &.*0%kWh/&((%km**
Koppel%)7(%,nM-
Koppel%))(%,nM-
Opladen%normaal‡ 5%uur% Opladen%snel‡‡ .(%min Leeg%gewicht &85+%kg Basisprijs%1%.+28'(*– Totale%kosten4 1%(*&8%per%km Totale%kosten4 1%&7&*–%per%maand Private%lease%vanaf% 1%05+*–%per%maand6 18 ONEWORLD
VERS'VENDE ACCELERATIE Heerlijke auto. Alles klopt: de wegligging, het relatief forse bereik en natuurlijk die verslavende acceleratie die elektrische auto’s eigen is. De so!ware ademt een heldere logica; zo worden verbruik en bereik overzichtelijk weergeven, net als de locaties van oplaadpunten. Op het oog is de e-Golf moeilijk te onderscheiden van zijn ‘fossiele’ broertjes, maar toch is-ie opnieuw ontworpen voor elektrische aandrijving, wat het rijgedrag ten goede komt. Niet goedkoop, maar wel met gratis oplader voor thuis plus als bonus 10.000 kilometer groene stroom van Eneco HollandseWind.
Opladen%normaal‡ 0%-%'%uur% Opladen%snel‡‡ .(%min Leeg%gewicht &8(.%kg Basisprijs%1%)(2''(*– Totale%kosten4 1%(*&5%per%km Totale%kosten4 1%))+*–%per%maand Private%lease%vanaf% 1%.0'*–%per%maand6
ALS BESTE GETEST
THEMA
E-RIJDEN
FOCUS Bereik%&0)%km* Verbruik &5*+%kWh/&((%km** Koppel%)+(%,nMOpladen%normaal‡ 0%-%7%uur%
DROOM VAN DE ECOFANAAT James May, de derde en meest so!e petrol head van Top Gear, hee! ’m besteld. Omdat een i3 een statement is: ik houd van auto’s, maar denk ook aan mijn omgeving, aan mijn kinderen. Van binnen oogverblindend ecodesign met eucalyptushout, dashboard van bamboevezel en stoelbekleding van gerecyclede petflessen. Hoge zitpositie, scherp sturend, als een bezetene accelererend – zelfs in de EcoPro-stand. Kortom, de droom van elke eco-autofanaat. Alleen die prijs, hè.
STADSRAKKER In ons rijtje elektrische auto’s is de ZOE de kleine stadsrakker. Maar ook op de snelweg rijd je prima met dit elektrische zusje van de Clio. Behalve in de ecostand, dan word je bij 95 km/uur door onzichtbare krachten tegengehouden, en smelt het bereik snel weg. Toch komt-ie verder dan de LEAF en de i3 (zonder range extender). De ZOE laadt snel op en is de prijspakker van de vijf. Vooral tweedehands is de ZOE een goeie deal.
Opladen%snel‡‡ nvt Leeg%gewicht &088%kg Basisprijs%1%.'2''(*– Totale%kosten4 1%(*&5%per%km Totale%kosten4 1%)).*–%per%maand Private%lease%vanaf% 1%05'*–%per%maand6
HALFS'CHTIG ZWABBEREN Geen topper. De Focus – ’s werelds best verkochte auto – is niet voor elektrische aandrijving ontworpen, en dat merk je. Zo zi#en de accu’s in de kofferruimte, waardoor veel gewicht (300 kilo) relatief hoog en achterin de auto ligt. Gevolg: de auto zwabbert snel, vooral als je optrekt in bochten. Lastig is dat de Focus Electric niet geschikt is voor snelladers; in een half uur een bijna volle accu lukt niet. Begin 2015 komt er een nieuwe versie.
LEAF! TOELICHTING: Bereik%&7+%km* Verbruik &7*5%kWh/&((%km** Koppel%)8(%,nM-
REMMENDE VOORSPRONG De Nissan LEAF was de eerste in massa geproduceerde, volledig elektrische auto. Auto van het Jaar 2011. Comfortabel en elegant vormgegeven. Hee! een kring van early adapters – de LEAFhebbers. Nu kampt-ie met de wet van de remmende voorsprong. De concurrentie (Tesla) produceert krachtiger accu’s en dreigt die straks ook in betaalbare auto’s te installeren. Dus broedt Nissan op een accu die de LEAF zo’n 300 kilometer ver brengt. Verwacht in 2016. Nog even wachten dus met de aanschaf, of mikken op een mooie occasion.
*%Gemiddeld%bereik% van%het%standaard% instapmodel2%Weer*% wegdek%en%rijstijl%zijn% van%invloed2
Opladen%normaal‡ 5%uur%
**%Berekend%verbruik9% in%de%praktijk%ligt%dit% &(-.(:%ongunstiger2
Opladen%snel‡‡ .(%min
‡ Afhankelijk van laadvoorziening.
Leeg%gewicht &+)+%kg
‡‡ Tot 80% van de batterijcapaciteit.
Basisprijs%1%).25'(*–
4%Bij 15.000 km/ jr en 4 jaar gebruik; inclusief verzekering, elektriciteit, reparaties, onderhoud, banden, etc; exclusief afschrijving en rente.
Totale%kosten4 1%(*&7%per%km Totale%kosten4 1%)&)*–%per%maand Private%lease%vanaf% 1%8.'*–%per%maand6
6 Richtprijzen. ONEWORLD 19
THEMA
E-RIJDEN
VAN!PAAL! NAAR!PAAL “Ach, het zijn vier wielen en een stuur.” Niks bijzonders, volgens de Nissan-medewerker, zo’n elektrische auto. Is dat zo? Drie ervaringsfeiten van vader en zoon Ariëns na een maand in BMW i3, Renault ZOE en Nissan LEAF. TEKST!HANS!ARIËNS!BEELD!ROGER!CREMERS
DE BUURT OP Z’N KOP
We dromen er thuis wel eens van. De straat inrijden met een afgetrapte Mercedes 190D of een oude Landcruiser en dan de reacties peilen. We leven in een door-en-door burgerlijke wijk, waar iedereen een keurige middenklasser rijdt, maar wel elkaars autoaankopen scherp in de gaten houdt. De schok die de BMW i3 te weeg brengt, is van een vergelijkbare orde als die van een oude Mercedes. Buurman 1 heeft meteen de catalogusprijs opgezocht, laat hij de volgende ochtend in de Albert Heijn weten. Buurman 2, leaserijder uit principe, komt met de klassieke vraag: ‘Hoe zit het met de accu? Die is toch milieuvervuilend?’ Mijn antwoord dat de elektrische auto overall toch veel minder belastend is en de accu’s worden gerecycled, overtuigt ’m niet. Dat geldt wel voor Buurvrouw 1, die een elektrische auto best interessant vindt. Zij en haar man maken alleen korte ritjes, zegt ze. Misschien kunnen we straks samen een laadpaaltje aanvragen.
ONTSPANNEND ÉN STRESSY RIJDEN
De elektrische rij-ervaring is totaal anders door de afwezigheid van grommende benzinemotoren, en door de standaard automaat. Je hoeft niet mee in het nerveuze en eigenlijk nogal kinderachtige fossiele gescheur. Het opladen zelf is eigenlijk ook geen issue. Het wordt even 20 ONEWORLD
TESTRIJDER Max ‘Verstappen’ Ariëns (20) Anders dan de trendwatchers voorspellen, is deze jongere hevig geïnteresseerd in auto’s en wil hij er per se zelf eentje bezi#en. Zijn eerste, een VW Polo zestienklepper uit 1999, is helaas al overleden. Elektrische auto’s vindt hij vanwege hun waanzinnige acceleratie ‘cool’, behalve de lichtblauwe ZOE – ‘een wijvenauto’.
vanzelfsprekend als je telefoon dagelijks aan de stroom hangen. Daartegenover staat wat Nissan LEAF-rijders ‘het mysterie van de verdwenen kilometers’ noemen: op de snelweg zie je de bereiksindicator rap leegraken. Op de terugweg van Oss naar woonplaats Leiden lezen we dat de accucapaciteit niet toereikend is voor de afstand, 117 kilometer. Hoewel de bereiksindicator nog hoopvol 141 kilometer aangeeft. We wagen het erop. Gelukkig slaagt zoonlief erin zijn rechtervoet in bedwang te houden. Met nog 29 kilometer op de teller rollen we Leiden binnen. In de stad blijft de indicator stabiel. In de stad rijden of in de file, remmen en weer optrekken, het is een zegen voor de accu en voor de elektrische automobilist.
SCHOON GEWETEN
Het mooiste van alles, mooier nog dan de schone lucht die de elektrische auto omgeeft, is je schone geweten als duurzaam mens. Autorijden was voor mij toch altijd een guilty pleasure. Dat wordt fundamenteel anders. Bij het stoplicht staan met een opgefokt Golfrijdertje links naast je en wachten op het groene licht in je BMW i3. En dan, de Golfrijder verbijsterd achterlatend, geluidloos accelereren terwijl de G-krachten je in je stoel drukken. Zonder een spoortje roet, fijnstof of broeikasgas uit te stoten. Elektrisch rijden, ik mag hopen dat het de toekomst wordt.
Tesla is de koning onder de elektrische auto’s. Maar ondanks het forse bereik van 485 kilometer, levert een retourtje Parijs heel wat kopzorgen op. Ou est le laadpaal ici? een auto maakt buurmannen jaloerser dan de Tesla Model S. Hij schiet van 0 naar 100 kilometer per uur in 4,4 seconden, zit bomvol snu<es, rijdt als een Duits scheurijzer en kost een godsvermogen. Heerlijk, zeker als je ermee naar Parijs mag. Geruisloos rijden we de straat uit en op de snelweg begint het feestje. De acceleratie is adembenemend – wegrijden bij een tolpoortje was nog nooit zo
G
leuk – en de wegligging is formidabel dankzij de zware, laag geplaatste accu’s. Ook bij 210 kilometer per uur klee! deze e-bolide aan het asfalt. Al dat spelen maakt de accu’s echter dorstig. Gelukkig vullen de ‘superchargers’ van Tesla ze in een uurtje – als je ze weet te bereiken. Op de heuvels van de Champagne breekt ons het angstzweet uit: de accu’s komen 30 kilometer te kort tot de volgende supersnellader. Dus de airco uit, het enorme touchscreen dimmen en met 90 kilometer per uur achter een Spaanse vrachtwagen aan sjokken. Porsches en BMW’s halen ons lachend in, maar met een paar kilometer over weten we de supercharger te bereiken.
Na de nodige rondjes om de Arc de Triomphe dient het volgende probleem zich aan: Parijs hee! geen superchargers en bij een gewone laadpaal kost het een halve dag om de accu’s vol te krijgen. Tesla tipt ons de snelladers van Ikea, die in twee uur voldoende sap geven. Na de Zweedse gehaktballetjes zijn we weer en route. Nieuwe zorgen doemen op: wat als de supercharger in Brussel bezet of kapot is? Al met al vraagt een lange reis heel wat rekenwerk en geduld. Wat gee! het: na een paar uur scheuren op de snelweg zoeven we weer langs onze loerende buurmannen. EVERT!NIEUWENHUIS!Lees het hele verslag op oneworld.nl/tesla
BEELD!JEROME!LORIEAU
VIVE!LA!TESLA!
TESTIN YOUR G RAN ANXIEGE TY
ONEWORLD 21
