Uitgave van Meriant • jaargang 4 • nummer 14 • herfst 2013
De griepprik
Marathonmedaille
Zoveel
Haalt u hem dit jaar ook weer?
Van waarde voor meneer Van Heijden
mogelijk vrij van vrijheidsbeperking
Meneer Boomsma over De Wente:
‘Hier kan ik de zorg voor mijn vrouw uit 3 handen geven.’
Kortnieuws
Inhoud
Huisdierbezoek Sta Bij breidt uit naar Heerenveen
3 Kort 4 Nieuws 6 Kleinschalig wonen in De Wente 8 Van waarde voor meneer Van Heijden 10 Ontwikkelingen bij Alliade 11 Bijzonder bezoek voor bewoners BerkenStede 12 Zoveel mogelijk vrij van vrijheidsbeperking 13 Mieke 14 Meriant in beeld 15 Tips
Colofon Meriander is een uitgave van Meriant, een organisatie voor dienstverlening aan senioren. Meriant verschijnt vier keer per jaar in een oplage van ongeveer 1.500 exemplaren en is bedoeld voor cliënten, hun verwanten en zakelijke relaties Redactie Cecile Huitenga, Bureau Communicatie, Postbus 303, 8440 AH Heerenveen,
[email protected] Redactiecommissie Esther Wiersma, Jolanda Beenen en Loes Meijer Ontwerp en Vormgeving De Bey, Communicatie & Vormgeving Fotografie Team Horsthuis, Lenus van der Broek, Adler Fotografie en medewerkers Meriant Teksten Wiebe Biesma, Lenus van der Broek, Cecile Huitenga, Hilde Koopmans en medewerkers Meriant
Met vertrouwen Wat hebben we na het koude voorjaar een heerlijk lange en warme zomer gehad. Ook in de zomer hebben veel van ons hard gewerkt omdat er veel veranderingen op stapel staan. De afbouw van vrijheidsbeperking is bijvoorbeeld een belangrijk onderwerp. Ook hebt u kunnen lezen dat de komende jaren fors minder geld te besteden is. Toch willen we de kwaliteit graag zo goed mogelijk houden. Om die reden zijn we twee fusies aan het voorbereiden, namelijk met Tjallingahiem (voor mensen met een licht verstandelijke beperking) en ZuidOostZorg (voor ouderen in Smallingerland, Opsterland en Ooststellingwerf). Uiteraard blijft Meriant gewoon Meriant en gaan we de zaken afmaken die we met u hebben afgesproken. De komende maanden onderzoeken we of we de fusie kunnen vormgeven. We denken dat we zo kwaliteit en kleinschaligheid beter kunnen behouden in de toekomst. Wenwearde en De Wente zijn mooie voorbeelden van kleinschalig wonen; over de laatste kunt u lezen in deze Meriander. Verder willen we graag nog beter gaan samenwerken met u als cliënt en familie. Door cliënten, familie en vrijwilligers te laten bijdragen ontstaan mooie woon/leefgemeenschappen waar voor diversiteit en eigen keuzes voldoende plaats is. De discussie over 4 uur per maand verplicht door familie bijdragen? Mijn indruk is dat familie al veel meer doet. Vanuit onze waarde ‘partnerschap’ gaan wij gezamenlijk ons best doen voor goede kwaliteit van leven. We zien de toekomst niet zonder zorgen, maar wel met vertrouwen tegemoet!
Druk Grafische Groep van der Eems
Mede namens Erik Kuik,
Copyright. Voor overname van tekst of foto’s is toestemming nodig van de redactie.
Wilfred Juurlink, Raad van Bestuur
2 Meriander
Sta Bij’, een project voor huisdierbezoek aan bewoners van Meriant, is in navolging van Wolvega ook in Heerenveen gestart. Stabij is een hondenras en ook de naam van dit huisdieren-project bij Meriant. Vrijwilligers komen na een training bij trainingsinstituut Tinley naar Meriant om bewoners met hun huisdier ‘bij te staan’. Het kan gaan om honden, maar ook katten en konijnen. Huisdieren kunnen tot troost zijn en plezier geven. Mensen blijken vaak op te bloeien met een huisdier in hun omgeving. Het kan hen lichamelijk en geestelijk in beweging zetten. Kijk voor meer informatie op www.meriant.nl/stabij of vraag een folder aan via
[email protected] of via 0561 - 69 45 00 (receptie Meriant in Wolvega) of 0513 - 61 61 61 (receptie Meriant in Heerenveen).
Bewoners BerkenStede spelen Rad van avontuur De bewoners van zorgcentrum Berkenstede in Wolvega hadden 16 augustus een primeur. Er werd Rad van Avontuur gespeeld, wat is geschonken door de stichting Vrienden van Meriant. Het bijzondere is, dat dit Rad van Avontuur is gemaakt door leerlingen van het Linde College in Wolvega, onderdeel Maatwerk. Doordat de prijzen door enkele middenstanders in Wolvega werden geschonken, kon de opbrengst van deze ochtend naar de Vrienden van Meriant.
Meriant investeert in opleiding medewerkers Meriant Meriant investeerst extra in de opleiding van medewerkers. Daarmee kunnen zij zich ontwikkelen en kan de kwaliteit van zorg stijgen. Per oktober gaat een groep medewerkers van start met een opleiding. Medewerkers met een diploma Verzorgende krijgen dan de mogelijkheid hun diploma om te zetten in Verzorgende-IG (Individuele Gezondheidszorg). Deze opleiding gebeurt in samenwerking met het Friesland College.
Mevrouw Mastenbroek honderd jaar Hermina Mastenbroek-Spruyt vierde zaterdag 21 september haar honderdste verjaardag. Ook burgemeester Van Klaveren van gemeente Weststellingwerf kwam langs om haar te feliciteren.
Mevrouw Mastenbroek werd in 1913 geboren in Amsterdam. Sinds 2006 woont ze in BerkenStede, daarvoor bezocht ze dagverzorging De Buurte. Behalve met de burgemeester, heeft mevrouw Mastenbroek deze heuglijke dag in De Brink gevierd met familie en medebewoners.
Herfst 2013 3
Nieuws
Tuinclub Striepe op tuinfeest volkstuinen
Haalt u ook de
griepprik? Meriant raadt bewoners aan om zich ook dit jaar weer tegen griep te laten inenten. Het beschermt de persoon zelf en de medebewoners. De inenting is bij Meriant eind oktober/begin november gepland. Waarom toch elk jaar weer die griepvaccinatie? Omdat gezonde personen een griepinfectie doorgaans goed doorstaan, maar mensen uit de risicogroepen er behoorlijk ziek van kunnen worden. Griep kan gepaard gaan met flinke koorts en langdurig in bed liggen. Het duurt al gauw een paar weken voordat men weer wat fit is. Daarom bevelen het Ministerie van VWS en de Gezondheidsraad de griepvaccinatie aan bij de volgende risicogroepen: • Personen ouder dan 65 jaar • Mensen met suikerziekte • Mensen met chronische ziekten (hart-, long- en nierziekten) • Verpleeghuisbewoners Omdat het virus steeds verandert, bouwt u geen weerstand op die u een leven lang kan beschermen. Daarom is het nodig dat u ieder jaar opnieuw wordt gevaccineerd. We willen u dus graag vaccineren, zodat u zelf beschermd bent tegen de griep en daardoor ook uw medecliënten niet kunt besmetten!
Hoedjesparade BerkenStede op Prinsjesdag Cliënten van BerkenStede konden de troonrede bekijken getooid met een hoed. Op de ochtend van dinsdag 17 september, Prinsjesdag, hielden ze een heuse hoedenparade. De hoeden waren het resultaat van een workshop op de maandag ervoor: hoedjes pimpen. De workshop werd gegeven door Aaltje Koopman, met hulp van vrijwilligers. Er waren veel cliënten aanwezig en er werden vele creaties gemaakt, van allerlei materiaal en attributen. Deze cliënten kwamen op dinsdag allemaal hun eigen gepimpte hoed showen. Een dertigtal hoeden werd door de dames, en zelfs enkele heren, om beurten getoond aan het publiek. De troonrede is samen bekeken op een groot scherm.
Meriant doet mee aan Week van reflectie Meriant doet van maandag 25 tot en met vrijdag 19 november mee aan de Week van reflectie. Er zijn die week allerlei activiteiten bij Meriant en ook bij Talant en Driever’s Dale, twee andere dochterstichtingen van Alliade. Een week lang vinden bij een groot aantal organisaties in de zorg activiteiten plaats op het gebied van ethische reflectie, moreel beraad en ethiek, en staat goede zorg centraal. Alliade doet mee omdat het belangrijk is het met elkaar te hebben over of we de juiste dingen doen en of we die goed doen. Meriant, Talant en Driever’s Dale hebben ieder hun eigen activiteiten voor cliënten, verwanten en medewerkers. Er wordt een krant verspreid over de locaties met meer informatie.
4 Meriander
De deelnemers van de tuinclub van de Striepe waren, als vaste bezoekers, uitgenodigd voor het jaarlijkse tuinfeest op de volkstuinen van Wolvega. Ze hadden het naar de zin. Het was bovendien een mooie gelegenheid voor contact met andere inwoners van Wolvega.
Café Doodgewoon op 20 november Café Doodgewoon wordt dit jaar nog op woensdagavond 20 november georganiseerd, in de multifunctionele ruimte van ziekenhuis Tjongerschans in Heerenveen. Café Doodgewoon richt zich op mensen die gewild en ongewild te maken hebben met stervensbegeleiding en palliatieve zorg zoals mantelzorgers, vrijwilligers en professionals. Ook andere belangstellenden zijn welkom. De rode draad voor de bijeenkomsten in 2013 is ‘Praten over het levenseinde’.
Café Doodgewoon is een initiatief van het Netwerk Palliatieve Zorg Zuid Friesland. Het gaat om elkaar ontmoeten in een ontspannen sfeer, uitwisselen van kennis, samenwerking en open staan voor nieuwe ideeën. Behalve in Heerenveen wordt tegelijkertijd ook in vijf andere plaatsen in Friesland een Café Doodgewoon georganiseerd. De avond duurt van 19.30 tot ongeveer 21.00 uur en de entree is gratis. Kijk voor meer informatie op www.netwerkpalliatievezorg.nl/zuidfriesland.
Meriant onderzoekt tevredenheid Meriant houdt in oktober het tweejaarijkse onderzoek naar de tevredenheid over de zorg. Een aantal bewoners wordt benaderd om deel te nemen aan een interview. Het gaat om cliënten die somatische (lichamelijke) zorg krijgen. Daarnaast ontvangt een aantal contactpersonen van cliënten die psycho-geriatrische zorg krijgen, eind september/begin oktober een vragenlijst of heeft die inmiddels ontvangen. De bijdragen zijn anoniem. Het interview en de vragenlijst gaan over hoe de zorg binnen Meriant wordt ervaren. Met deze informatie weet Meriant wat er goed gaat en wat er eventueel beter kan. Wij danken u (alvast) voor uw deelname.
De interviews worden gehouden op: LindeStede. . . . . . . . . . . . . . . . 15 en 16 oktober Anna Schotanus.. . . . . . 14 en 15 oktober Berkenstede. . . . . . . . . . . . . . 24 en 25 oktober Coornhert state. . . . . . . 16 en 17 oktober Herema State. . . . . . . . . . . 21 en 22 oktober Marijke Hiem. . . . . . . . . . . . 22 en 23 oktober Wilgenstede.. . . . . . . . . . . . . 23 en 24 oktober De Wente.. . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 en 15 oktober
Herfst 2013 5
Kleinschalig wonen staat voorop in De Wente
Meneer Boomsma bezoekt zijn vrouw elke dag. Vanuit haar appartement heeft ze zicht op het plein waar tot vlak voor de foto-opname schoolkinderen speelden tijdens hun pauze.
Ze wonen in het hart van de Heerenveense wijk Skoatterwâld: de zes bewoners van De Wente 3. Hier krijgen ze op een kleinschalige manier verpleegzorg aangeboden. Of nee, ze wonen hier en krijgen daarbij de zorg die ze nodig hebben. Zelfs hun familie, die erg betrokken is, voelt zich er thuis. De redactie nam een kijkje bij de toekomst van Meriant, waar twee medewerkers en een familielid hun ervaringen deelden.
Het is een wezenlijk verschil met een verpleeghuis, vertelt begeleider dagbesteding Suus Terpstra. Ze werkt zowel bij verpleeghuis Anna Schotanus als bij onder meer kleinschalig wonen De Wente. “In een verpleeghuis wordt je opgenomen; hier woon je.” Terwijl in het verpleeghuis een afdeling dertig personen telt, bestaat De Wente uit vier woningen, waar steeds zes mensen een eigen kamer met eigen sanitair hebben, een gezamenlijke woonkamer met keuken en zoveel mogelijk hun eigen team medewerkers. De kleinschalige opzet en een andere manier van werken en organiseren zullen steeds vaker worden 6 Meriander
toegepast. Hans Poortier, directeur van Meriant: “De omvang van een kleinschalige woonvorm en de mate van clustering van woonvormen moet nog worden bepaald, maar kleinschalige woonvormen zijn de toekomst voor Meriant.” De Wente is gehuisvest in De Spil, het multifunctioneel centrum en ook letterlijk de spil van nieuwbouwwijk Skoatterwâld in Heerenveen. Behalve verschillende zorgvoorzieningen zijn er in De Spil ook onder meer twee basisscholen, een kinderdagverblijf, een tienerruimte, een restaurant, een gymlokaal en multifunctionele ruimtes voor bijvoorbeeld verenigingen. Ook dit is wat de toekomst
Interview heeft: locaties voor zorg en ondersteuning in de buurt van andere (zorg)voorzieningen. Dat maakt het voor de bewoners beter mogelijk om mee te blijven doen in de samenleving en maakt het voor zorgorganisaties organisatorisch en financieel beter haalbaar, bijvoorbeeld door samen te werken met andere organisaties.
Tweede thuis Meneer Boomsma is op bezoek bij zijn vrouw in De Wente 3. Ook Suus Terpstra en verzorgende/zorgcoördinator Gerrit Oldersma schuiven even aan om te vertellen over De Wente. Buiten spelen ondertussen schoolkinderen tijdens hun ochtendpauze. Het geeft levendigheid. Laatst, toen het tijdens de schoolvakantie nogal stil was buiten, waren de kinderen van het kinderdagverblijf uitgenodigd in De Wente. Suus Terpstra: “Ouderen en kinderen, dat klikt enorm.” Dat beaamt meneer Boomsma, die zelf 82jaar is en mevrouw Boomsma 81. “Je blijft er jonger bij, je blijft bij het leven betrokken.” Meneer Boomsma komt iedere dag bij zijn vrouw. “Mijn vrouw heeft al dertig jaar de ziekte van Parkinson. We woonden in Ierland, maar mijn vrouw zei: ‘dit komt zo niet goed’.” Ze verhuisden naar Heerenveen. Meneer Boomsma heeft lange tijd zelf voor zijn vrouw gezorgd, deels met hulp van de thuiszorg. “Maar ik hield het niet meer vol.” Op zoek naar een oplossing kwamen ze in De Wente. Het voelde meteen goed, vertelt meneer Boomsma. “Ik vind het hier prachtig. De verzorging is pico bello. Natuurlijk, ik had haar het liefst thuis gehouden. Maar je moet positief blijven en kijken naar de mogelijkheden. Ze is weleens onwennig, maar ze accepteert het. Hebben we iets te mopperen? Nee!” zegt meneer Boomsma beslist. Wat De Wente bijzonder maakt? “Het is hier heel huiselijk. Ik kom hier elke dag. Dan neem ik altijd iets lekkers mee: een flesje wijn, wat chips; dat waren we thuis ook gewend. Ik zie dit als een tweede thuis.” Meer contact met familie Het huiselijke zit hem in verschillende dingen. Uiteraard kennen de bewoners elkaar beter door de kleinschalige vorm van wonen. Doordat de medewerkers van De Wente zoveel mogelijk verdeeld zijn in kleine teams per woning, kennen ook de medewerkers en bewoners elkaar goed. “En in plaats van rondes te lopen, zijn we nu altijd in de buurt”, noemt Gerrit Oldersma als groot verschil. Ook is er meer contact met familie, zij komen vaak langs en kunnen bijvoorbeeld (tegen een kleine vergoeding) altijd mee-eten. Het geeft een grote onderlinge betrokkenheid. “Mensen weten ook wat er bij de andere verwanten leeft, bijvoorbeeld hoe het met de kleinkinderen gaat”, zegt Suus Terpstra. Meneer Boomsma: “Je krijgt een band. Ik help anderen ook wel eens even, omdat je de mensen kent.” Gerrit Oldersma: “Je hebt hier een heel ander contact, het is persoonlijker. Je kunt ook makkelijker inspelen op speciale wensen.”
Aan de etenstafel is plek voor bewoners, medewerkers - links zit Suus Terpstra - en familie.
Ook maakt de kleinschalige opzet het mogelijk de bewoners meer te betrekken bij de dagelijkse gang van zaken. Het gezellige eetservies op de tafel die ondertussen wordt gedekt voor de lunch, is samen uitgezocht bij Ikea. “Ik schil de aardappelen”, zegt één van de bewoners in de gezamenlijke huiskamer met open keuken. “Wie nog iets kan, helpt mee.” Want in elke woning zorgen de medewerkers ook voor huishoudelijke taken als koken en de was. Net als in een verpleeghuis zorgen bewoners of familie overigens zelf voor het schoonhouden van hun kamer en wordt het sanitair door schoonmakers verzorgd. Suus Terpstra: “Het is hier eigenlijk geen afdeling te noemen, het is meer een grote huishouding.” Mét ruimte voor privacy, dat wel. De bewoners doen heus niet alles samen. “Eten op de eigen kamer kan ook”, geeft Gerrit Oldersma als voorbeeld. “In een verpleeghuis staat verpleging bovenaan”, vertelt Suus Terpstra. “En die zorg ís ook heel belangrijk. Maar het is niet waar het om moet draaien in iemands leven. Hier staat wonen daarom voorop.”
Zorg uit handen geven Meneer Boomsma: “Iedereen is hier positief. Het is hier goed: de huiselijkheid, de geborgenheid; je hebt andere mensen nodig. Ik vind de medewerkers hier een speciaal soort medewerkers. Het heeft het voor mij een stuk makkelijker gemaakt de zorg voor mijn vrouw uit handen te geven, iets wat best moeilijk is.”Smaken en wensen verschillen; sommige ouderen en medewerkers geven de voorkeur aan een grotere opzet. Ook is niet iedereen erover te spreken om medewerkers die zijn opgeleid voor verzorging en verpleging, ook in te zetten voor huishoudelijke taken. Toch is de tendens dat aankomende ouderen van nu, niet naar een traditioneel verpleeghuis zouden willen. Ze willen zo lang mogelijk thuis blijven en als dat niet meer kan, iets wat daar zo dicht mogelijk bij komt. Suus Terpstra ziet de ontwikkeling naar kleinschaligheid verheugd tegemoet. Hoe goed de zorg in een traditioneel verpleeghuis ook mag zijn: “Ik merk dat de bewoners hier positiever en actiever zijn.” Herfst 2013 7
Vanwaarde
Henk van der Heijden (78) heeft een uiteenlopende
Henk van der Heijden
carrière achter de rug. Hij begon als misdienaar, werd daarna slager en keurmeester en besloot ten slotte
Woonde in Rotterdam en Berkel en Rodenrijs Woont nu op de Stoeke in LindeStede, Wolvega Van waarde de medaille van de handbike marathon Rotterdam
bacteriologisch analist te worden. Die verscheidenheid aan banen tekent ook zijn brede belangstelling. Een bijna-dood-ervaring heeft hem gesterkt in zijn geloof in God. Hij ziet het leven als een leerschool waarin je zelf leert en waarin je anderen kan helpen. Henk heeft het goed in LindeStede. “Hier ben je iemand.”
U wilde misdienaar worden, maar het werd medisch analist. Hoe kwam dat? “Ik wilde misdienaar (acoliet) worden maar ik kon me niet vereenzelvigen met sommige ideeën in de kerk. De Rooms Katholieke kerk was in die tijd erg dogmatisch. Toen ben ik van het seminarie gegaan en ben in Berkel een eigen slagerij begonnen. Dat liep erg goed, maar zelf liep ik niet meer zo goed. In de hongerwinter heb ik door ondervoeding een zenuwaandoening gekregen waardoor ik steeds moeilijker ging lopen. Uiteindelijk ben ik daardoor nu ook in de rolstoel terecht gekomen. Na slager ben ik keurmeester van vlees geworden en na een studie op de Erasmus Universiteit werd ik medisch analist. Van dierenvlees naar mensenvlees, ik vond het wel een mooie overgang. Hartstikke interessant werk om het menselijk lichaam te leren kennen. Ik volg nog steeds met belangstelling de laatste ontwikkelingen. Bijvoorbeeld de uitbraak van de mazelen en rode hond op dit moment. Ik vind het jammer dat sommige ouders hun kinderen niet inenten tegen deze ziektes. God heeft toch ook de antistoffen en de medische wetenschap voor hen mogelijk gemaakt.” Wat betekent het geloof voor u? “Mijn lichaam is niet best meer, maar mijn geloof geeft me kracht. Het geeft me rust dat ik weet dat ik na dit leven zal doorleven. Na mijn hartoperatie in 2007 kwam ik niet meer bij uit de narcose. Ik zag toen het Licht en de Liefde van de hemel. Het was een prachtige ervaring. Toch moest ik nog even hier blijven van God. Iedereen die bang is voor de dood kan ik zeggen dat dat helemaal niet nodig is. Je komt terug bij de Schepper en je bent nooit verloren. Dat probeer ik ook mijn medebewoners die het willen horen hier te vertellen.” Bent u getrouwd? “Ik ben nog steeds verliefd! Op Corrie. We zijn deze maand al veertig jaar getrouwd. Zij woont in Wolvega en drie dagen per week ben ik overdag bij haar. En zij 8 Meriander
bezoekt mij hier in de Stoeke. Het is altijd fijn om samen te zijn en over alles te praten. Ik heb haar ontmoet op de universiteit in Rotterdam. Zij was ook analiste en leidde me rond. Het klikte meteen, in het werk maar ook in het geloof en we zijn vrij snel getrouwd. Helaas hebben we geen kinderen mogen krijgen.”
Hoe zit dat met die medaille? “Daar ben ik best trots op. Door de zenuwaandoening in mijn benen ben ik gevallen en daarbij brak ik mijn heup. Tijdens de revalidatie zei de fysiotherapeut tegen mij dat ik de marathon van Rotterdam wel nooit meer zou lopen. Maar ik dacht: dat zal ik je eens laten zien en ik ben fanatiek gaan trainen met een sport-rolstoel, de handbike. Zo heb ik de 10 kilometer van de marathon van Rotterdam in 2002 uiteindelijk in 45 minuten gedaan!” “Vijf jaar later in 2007 heb ik de hartoperatie gehad waar ik al over vertelde. Daarna kwam prinses Maxima me bezoeken in het ziekenhuis in Gouda. Zij was daar toevallig die dag voor een vrijwilligersproject. Dat was ook heel bijzonder, ik was bijna dood, kwam weer terug en daarna stond de prinses aan mijn bed. Daarvan heb ik een paar mooie foto’s in mijn kamer hangen.”
Hoe bent u in Wolvega terecht gekomen? Meneer Van der Heijden vertelt dat hij met zijn vrouw naar Wolvega verhuisde voor de rust en de meer menselijke maat. Hij heeft het naar de zin in Wolvega en bij LindeStede. “Het is wel te merken dat het personeel het steeds drukker krijgt, hoor. Het moet allemaal wel erg snel. Maar de mensen zijn ontzettend behulpzaam en vriendelijk. Hier groeten mensen elkaar, hier ben je iemand; in Rotterdam ben je een nummer.” “Ik kan met de rolstoel gaan waar ik wil. Niet meer zo snel als vroeger natuurlijk, maar ik vind het fijn om buiten te zijn en te genieten van alles wat er is.” Herfst 2013 9
de a i l l A id Zu ost g o or z
M
Zo
rg
an l e b
nt a i r e
g
Belangwekkende ontwikkelingen Alliade spelen tegelijk Er zijn binnen Alliade en de dochterstichtingen, waaronder Meriant, tegelijkertijd verschillende belangwekkende ontwikkelingen gaande. De aankomende jaarwisseling is voor een aantal van die ontwikkelingen een moment waar hard naar toe wordt gewerkt. Op stapel staan twee fusies - waarvan één ouderenzorg betreft -, een nieuwe LVB-organisatie, een nieuwe WMO-organisatie en veranderingen binnen Talant. Ook is er een samenwerkingsovereenkomst getekend met Zorgbelang Fryslân.
Fusie Alliade met ZuidOostZorg ZuidOostZorg is een beoogde nieuwe dochter van Zorggroep Alliade: er wordt een bestuurlijke fusie voorbereid, naar verwachting per medio 2014. ZuidOostZorg biedt ouderen ondersteuning, zorg en behandeling, zowel in verzorgings- en verpleeghuizen als bij mensen thuis. Samen verwachten Alliade en ZuidOostZorg beter te kunnen inspelen op veranderingen binnen de ouderenzorg. De verwachting is namelijk dat ouderen veel minder snel naar een instelling zullen verhuizen en veel langer thuis blijven. Dat kan alleen als de ondersteuning en zorg thuis of in de nabijheid goed is geregeld. Die kwaliteit ook in de toekomst kunnen blijven bieden, vraagt om versterking door samenwerking. ZuidOostZorg heeft met een nieuw en modern anderhalvelijnscentrum Sûnenz daarin al enkele vooruitstrevende stappen gezet. Binnen Alliade biedt ook Meriant ouderenzorg. Beide namen blijven bestaan en cliënten blijven zorg ontvangen van ZuidOostZorg of Meriant. 10 Meriander
Samenwerking met Zorgbelang Fryslân Zorgbelang Fryslân gaat Alliade de komende drie jaar ondersteunen, zodat cliënten van Meriant en Talant (ook een dochter van Zorggroep Alliade) meer regie krijgen over hun leven en de zorg. Hiertoe is 5 september een samenwerkingsovereenkomst getekend. Zorgbelang Fryslân gaat op verzoek van Alliade meedenken en -kijken bij onderwerpen als de vertrouwenspersoon, partnerschap en advies aan de cliënten- en verwantenraden. Zo zal bijvoorbeeld met hen en de verwanten gepraat worden over manieren waarop men nog beter met elkaar kan samenwerken. Naam WMO-organisatie dit najaar bekend Alliade wil in januari 2014 van start gaan met een nieuwe WMO-organisatie, voor begeleiding bij wonen, werk en dagbesteding aan mensen zonder verblijfsindicatie. Dit kunnen bijvoorbeeld ouderen zijn, mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking of mensen met psychische problemen. Deze vormen van begeleiding worden per 1 januari 2015 overgeheveld van de AWBZ
(Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) naar de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning), waarmee gemeenten hiervoor verantwoordelijk worden. Alliade hoopt dat gemeenten voor de nieuwe organisatie zullen kiezen voor ondersteuning aan zijn kwetsbare burgers. Per januari 2014 zal een deel van de Talantlocaties voor werk en dagbesteding overgaan naar de nieuwe organisatie van Zorggroep Alliade. Alliade wil in januari 2014 alvast van start gaan met de nieuwe organisatie om zich goed voor te bereiden op de veranderingen per januari 2015. In het najaar van 2013 maakt Alliade de naam bekend.
Bijzonder bezoek voor bewoners BerkenStede Leerlingen van klas 1B van het Terra College in Wolvega hebben de bewoners van Zorgcentrum Berkenstede in Wolvega verrast met een bijzonder bezoek: ze hadden kleine knuffelbare huisdieren meegebracht.
Fusie met Tjallingahiem, vervolgens nieuwe LVB-organisatie Alliade en Tjallingahiem hopen 1 januari 2014 te kunnen fuseren; Tjallingahiem biedt behandeling en begeleiding aan kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB) en hun gezin. Tjallingahiem, Alliadedochter Driever’s Dale in Winschoten en een deel van Talant zullen vervolgens worden samengevoegd tot een nieuwe gespecialiseerde organisatie in het noorden voor behandeling en begeleiding van jongeren en volwassenen met een licht verstandelijke beperking (LVB). Alliade streeft ernaar begin 2014 deze nieuwe LVB-organisatie met een nieuwe naam te presenteren. Veranderingen bij Talant Binnen Talant zal ook veel veranderen. Na de overgang van een deel van de zorg en ondersteuning naar de nieuwe WMOorganisatie en de nieuwe LVB-organisatie, blijft Talant AWBZ-zorg bieden. Talant zal dan uiteraard kleiner zijn. Ook zullen andere ontwikkelingen Talant en de cliënten en medewerkers raken, zoals bezuinigingen in de zorg en op het vervoer naar dagbesteding. Talant werkt aan een plan voor de komende jaren om toch goede zorg kunnen blijven geven. Een mogelijkheid is om de zorg te gaan aanbieden binnen grotere gemeenschappen waarin ook andere zorgvormen (bijvoorbeeld ouderenzorg) worden geboden door andere organisaties. Denk daarbij aan woonleefzones. Uitgebreidere berichtgeving vindt u op www.alliade.nl > Nieuws.
Negentien leerlingen verdeeld in zes groepjes lieten de bewoners de kleine dieren van de school zien, maar ook vooral aaien. Docent dierhouderij Wubbien Sassen was zeer ingenomen hoe de jonge leerlingen met hun dieren van school met de bewoners van BerkenStede omgingen. De bewoners genoten ook volop. Herfst 2013 11
Zoveel mogelijk vrij van vrijheidsbeperking Vooruitlopend op de nieuwe wet Zorg en Dwang zijn Meriant, Talant en Driever’s Dale onder de vlag van Alliade bezig met het afbouwen van vrijheidsbeperking. Net als in de aankomende wet is het uitgangspunt bij de dochters van Alliade ‘Nee, tenzij’. Vrijheidsbeperking is geen zorg, vrijheidsbeperking is een laatste redmiddel voor situaties waarin er risico’s zijn voor iemands eigen gezondheid of voor de omgeving. Als we bij risicovolle situaties niet goed weten wat we ermee moeten doen, grijpen we naar vormen van vrijheidsbeperking. Eigenlijk is vrijheidsbeperking een gebrek aan zorg. Juist omdat we daar bij Alliade in geloven, zetten we alles op alles om vrijheidsbeperking zoveel mogelijk op te heffen. Ook de aankomende Wet Zorg en Dwang - nu nog een wetsvoorstel - neemt als uitgangspunt dat vrijheidsbeperking alleen in uitzonderlijke situaties en dan alleen tijdelijk en onder strikte voorwaarden mag worden toegepast. Toch is de wet niet onze motivatie. De motivatie komt voort uit de wens om optimale kwaliteit van zorg te bieden, voor een zo fijn mogelijk leven. Daar hoort vrijheidsbeperking niet bij.
Hele dag televisie Bij vrijheidsbeperking wordt al snel gedacht aan vormen van fixatie. Een Zweedse band bijvoorbeeld om te voorkomen dat iemand uit bed valt. Of iemand met een grote kans op vallen zodanig aan tafel schuiven, dat hij of zij niet zelf kan opstaan. Dergelijke vormen van vrijheidsbeperking zijn bij Meriant al zoveel mogelijk verbannen, met het project ‘Ban de band’. Maar vrijheidsbeperking is breder. ”Eigenlijk is alles wat de cliënt moet en niet wil, en alles wat een cliënt niet mag maar wel wil, een vorm van vrijheidsbeperking”, zegt Hans Poortier, directeur van Meriant. “Vrijheidsbeperking kan betrekking hebben op fysieke aspecten zoals waar kan een cliënt zich vrij begeven en waar niet, maar ook op het gebied van eten en drinken: wat mag iemand wel eten en wat niet, wanneer, waar, hoe vaak, met wie. Zo was er een man die graag elke dag boterhammen met kaas at. De medewerkers vonden dat eenzijdig en dus was de eerste boterham met kaas, maar 12 Meriander
moest de tweede met iets anders. Ook dat is vrijheidsbeperking. Het is ook van toepassing op wat cliënten doen. Als iemand het prachtig vindt om de hele dag televisie te kijken, naar filmpjes van vroeger of naar sport, moeten wij dan bepalen dat dit niet goed is? Volgens mij niet.”
Alternatieven of verantwoorde risico’s Vrijheidsbeperkende maatregelen zijn ingevoerd met de intentie om iemand in een veilige omgeving te houden, gezond te laten leven en zoveel mogelijk risico’s uit te sluiten. Het gevaar is echter dat zulke intenties omslaan in betutteling en het onnodig beperken van de vrijheid om te kiezen. Vaak blijken er in risicovolle situaties wel alternatieven te zijn. Een hoog-laagbed zo laag zetten bijvoorbeeld, dat eruit vallen niet ernstig is. Ook is er bij Meriant veel aandacht voor valpreventie, om de kans op vallen te verkleinen en bij vallen de kans op (ernstig) letsel te verminderen. Soms zullen we in goed overleg met de betrokkenen en op een zo verantwoord mogelijke wijze risico’s moeten durven nemen. In andere situaties kan het ook gaan om normen en waarden. Hans Poortier: “Elke dag moeten we bij alles wat we doen niet aan ons zelf vragen wat wij er persoonlijk van vinden, maar wat een cliënt er van vindt. Uiteraard hebben we professionele normen, maar ook daarbij moet we elke dag weer een afweging maken wat de professionele norm bijdraagt aan de kwaliteit van iemands leven. We moeten kijken vanuit het perspectief van de cliënt, niet vanuit het perspectief van de medewerker.” De overtuiging is er dat als we besluiten nooit te berusten in het toepassen van vrijheidsbeperking, we met de kwaliteit en ervaring die we in huis hebben nog hele mooie resultaten zullen bereiken. Dat zijn we de cliënten verplicht.
Inspiratie Leidinggevenden, artsen en psychologen bij Meriant, Talant en Driever’s Dale hebben met elkaar van gedachten gewisseld over wat je onder vrijheidsbeperking verstaat en elkaar geïnspireerd om alternatieven te zoeken. Ook medewerkers worden er bij betrokken. In een ‘factsheet’, een soort minifolder, staat compact aangegeven waar zorggroep Alliade voor staat als het gaat om vrijheidsbeperking. Deze factsheet kan helpen om met elkaar en met familie in gesprek te gaan. De Centrale Cliëntentenraad is geïnformeerd over het traject afbouw van vrijheidsbeperking. Tevens komt er in het najaar een digitaal scholingsprogramma om alle medewerkers verder te informeren en te ondersteunen.
Column Mieke Mieke Draijer is directeur Medische Zaken bij Alliade, de zorggroep waar ook Meriant bij hoort.
Risico’s en vrijheid Vrijheidsbeperking was twintig jaar geleden een normaal onderdeel van de zorg. De vrijheid werd beperkt omdat iemand dan ‘niets kon gebeuren’. We weten inmiddels dat dit niet waar is. Wanneer iemand in zijn vrijheid beperkt wordt, worden er nog allerlei risico’s gelopen. Bij het gebruik van banden in bed of stoel is er het risico van verwonding, doorliggen of doorzitten en uit bed vallen over het hek nadat iemand toch uit de band gekropen is. Jaarlijks overlijden er mensen aan verwurging doordat zij uit de band proberen te kruipen maar zichzelf in een positie werken waardoor zij geen adem meer kunnen halen. Bovendien weten we dat wanneer mensen vallen nadat zij tijden op een stoel hebben moeten zitten, zo weinig spiermassa en reflexen hebben dat zij bij een val vrijwel zeker hun botten breken. Onderzoek wijst dus uit dat het aantal valpartijen door vrijheidsbeperking wel afneemt, maar het aantal botbreuken zeker niet.
‘Het hele leven zit vol met risico’s die wij nemen, omdat hetgeen het ons oplevert zo mooi is’ Hoe normaal is het eigenlijk dat je risicoloos leeft, je ‘niets kan gebeuren’? Helemaal niet normaal. Voor mensen van 25 tot 40 jaar is het grootste overlijdensrisico dat zij een auto-ongeluk krijgen. Toch stappen we massaal in de auto als we zo oud zijn. We genieten van de vrijheid en het gemak van het autorijden en nemen de risico’s voor lief. En roken? Ook zo’n mooi voorbeeld, wie kent die risico’s nu nog niet? Teveel zonverbranding? Het hele leven zit vol met risico’s die wij nemen omdat hetgeen het ons oplevert zo mooi is. En wat is nu mooier dan je vrij kunnen bewegen naar plekken waar je naartoe wilt gaan, je privémomenten hebben zonder toezicht, eten en drinken waar je van geniet en het gevoel van vrijheid en eigen regie ervaren! En de risico’s? Die horen bij het leven…
Herfst 2013 13
Meriant in beeld
Actief...
t Bewoners van ...boottochus, De Wente en
Anna Schotan Wenwearde in Heerenveen gingen er een fijne dag op uit. Met een rondvaartboot vertrokken ze vanuit Heerenveen met Grou als (tussen) bestemming.
...met studenten Studenten van
sportopleiding Cios sloten hun stagepe riode in BerkenStede en WilgenStede af met twee evenementen. Een tippeltocht voerde de deelnemers door de gebouwen, met onder meer spelletjes…
...met studenten Ook was er gymnastiek voor de hersenen, in de vorm van een quiz.
...in de tuin van de Striepe zelf plukken en zelf doppen
...buiten bewegen bij de Striepe in Wolvega.
...met peuters De peuters van De Kienderhoek
in Wolvega waren op bezoek bij Wilgenstede. Iedere zes weken komen er zes peuters naar een van de woongroepen. Er worden verschillende activiteiten georganiseerd voor jong en oud.
14 Meriander
...dansen In BerkenStede in Wolvega was een
optreden van Hilleke Timmer. Spontaan maakte een bewoner een dansje met een medewerker van Berkenstede, tot plezier van de bezoekers.
...met kinderen Kinderen van Kinderwoud brachten reuring in De Wente in Heerenveen, tijdens de wat stille zomervakantie.
Herfst 2013 15
Tips!
Veilig lopen met de rollator
Een rollator helpt om beter te lopen en het kan voorkomen dat u valt. De rollator is pas echt veilig als u weet hoe u hem gebruikt. Lees de zeven tips:
1 Stel uw rollator goed af Controleer de hoogte van de handvatten. Ga rechtop staan en laat uw armen langs uw lichaam hangen. De handvatten moeten ter hoogte van uw polsen komen.
2 Zorg voor een juiste houding Loop tussen de handvatten in, dus niet achter de rollator. Probeer zo recht mogelijk te lopen en steun niet teveel op de handvatten.
3 Zet uw rollator op de parkeerrem Als u op de rollator wilt zitten, zet de rollator dan eerst op de parkeerrem. Zo voorkomt u dat de rollator wegrijdt als u gaat zitten.
4 Loop de stoep op en af op de juiste manier Als u de stoep op gaat, rijd de rollator dan tot aan de stoeprand en knijp daarna uw rem in. Til de rollator liever niet op. Kantel de voorste banden omhoog en laat uw rem los. Zet nu de voorste banden rustig op de stoep en daarna ook de achterbanden. Stap vervolgens zelf op de stoep. Wilt u de stoep weer aflopen? Rij dan eerst de rollator van de stoep af.
5 Leef veilig in en om het huis Maak uw woning veilig. Verwijder bijvoorbeeld kleedjes en drempels en zorg voor voldoende loopruimte met de rollator. Door obstakels weg te halen, kunt u voorkomen dat u valt met uw rollator.
6 L et goed op Let goed op waar u loopt. Gebruik bijvoorbeeld liever een schuine helling als u de stoep op of af gaat. Kijk altijd goed voor u, zodat u losse of schuine stoeptegels ziet liggen. Zorg er ook voor dat u voldoende tijd heeft als u oversteekt.
7 L aat uw rollator regelmatig nakijken Uw rollator moet ieder jaar worden nagekeken, net als een auto. Een goede en veilige rollator kan veel ongelukken voorkomen. Waar u op moet letten: • De remmen: werken ze nog goed? • De handvatten: zitten ze nog goed vast? • Wielen: zijn ze schoon? Als de wielen niet goed schoon zijn, draaien ze minder goed. • Remkabels: steken ze niet teveel naar buiten? U kunt dan ergens achter blijven haken. • Inklapbeveiliging: werkt de beveiliging nog goed?
