De Europese Unie
De Europese Unie: 500 miljoen mensen – 27 landen
EU-landen Kandidaat-EU-landen
Oprichters
Nieuwe ideeën voor duurzame welvaart en vrede…
Konrad Adenauer
Alcide De Gasperi
Winston Churchill
Robert Schuman
Jean Monnet
•
Konrad Adenauer (1876-1967) De eerste Kanselier van de Bondsrepubliek Duitsland, die van 1949-1963 aan het hoofd van de nieuwe staat stond, veranderde meer dan wie dan ook het aanzicht van Duitsland en de Europese geschiedenis na de Tweede Wereldoorlog.
In slechts zes jaar, van 1949-1955, realiseerde Adenauer ambitieuze doelstellingen op het gebied van buitenlands beleid waardoor nauwere betrekkingen ontstonden tussen: Duitsland en het westelijke bondgenootschap: lidmaatschap van de Raad van Europa (1951), oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (1952), en toetreding van Duitsland tot de NAVO (1955).
•
Robert Schuman (1886-1963) Samen met Jean Monnet stelde hij het beroemde Schumanplan op. Op 9 mei 1950 publiceerde hij dit plan en we beschouwen deze datum nu als de geboortedag van de Europese Unie. Zijn voorstel was om de productie van kolen- en staal, de belangrijkste grondstoffen voor de wapenindustrie, onder een gemeenschappelijk gezag te plaatsen. Het principe hierachter was dat wie geen controle over de productie van kolen en staal had, geen oorlog zou kunnen beginnen.
•
Sir Winston Churchill (1874-1965) Churchill, een voormalige legerofficier, oorlogscorrespondent en premier van GrootBrittannië (1940-1945 en 1951-1955), was een van de eersten die opriep tot de vorming van de "Verenigde Staten van Europa". Na de ervaring van de Tweede Wereldoorlog was hij ervan overtuigd dat alleen met een verenigd Europa een duurzame vrede gewaarborgd zou kunnen worden. Zijn doel was om ervoor te zorgen dat Europa in de toekomst niet meer zou lijden onder de kwalijke aspecten van nationalisme en oorlogsgeweld.
•
Alcide de Gasperi (1881-1954) Steeds opnieuw gaf hij de aanzet tot plannen voor de integratie van West-Europa, werkte hij aan de uitvoering van het Marshallplan en bevorderde hij de vorming van nauwe economische banden met andere Europese landen, vooral met Frankrijk. Ook steunde hij het Schumanplan voor de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en hielp hij mee met het uitwerken van de gedachte van een gemeenschappelijk defensiebeleid.
•
Jean Monnet (1888-1979) De Franse economische adviseur en politicus Jean Monnet was een toegewijd voorvechter van Europese Integratie. Hij was de inspirator van het Schumanplan, dat gericht was op het samenvoegen van de zware industrie van West-Europa.
EU-symbolen
de Europese hymne de Europese vlag
Europadag, 9 mei het motto: in verscheidenheid verenigd
23 officiële talen
Uitbreiding: van zes naar 27 landen
1952
1973
1981
1986
1990
1995
2004
2007
De grote uitbreiding: West- en Oost-europa weer één
Val van de Berlijnse muur – einde van het communisme EU geeft economische hulp: Phare-programma
1992
Vaste criteria EU-lidmaatschap: • democratie en rechtsstaat • functionerende markteconomie • in staat zijn om EU-wetten in te voeren
1998
Start formele onderhandelingen over uitbreiding
2002
Top van Kopenhagen: uitbreiding kan doorgaan
2004
10 nieuwe EU-leden: Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen Slovenië, Slowakije, Tsjechië
2007
Bulgarije en Roemenië worden EU-lid
2013
Kroatië treedt toe op 1 juli © Reuders
1989
Kandidaten IJsland, Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, Montenegro, Turkije
De verdragen – wettelijke basis voor democratische samenwerking
1958
1952
Verdragen van Rome: Europese Economische Gemeenschap Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (EURATOM)
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal
2009
1987
Verdrag van Lissabon
Europese Akte: de interne markt
2003
1999
Verdrag van Nice
Verdrag van Amsterdam
1993 Verdrag betreffende de Europese Unie – Maastricht
Het Verdrag van Lissabon - voor het Europa van de 21e eeuw
Door dit verdrag wordt de EU: Efficiënter
Eenvoudigere processen, fulltime voorzitter van de Raad, enz.
Democratischer Grotere rol voor het Europees Parlement en nationale parlementen, “Burgerinitiatief”, Handvest van de Grondrechten, enz. Transparanter
Eén op het wereldtoneel
Veiliger
Het is duidelijker wie wat doet, bevolking heeft meer toegang tot documenten en vergaderingen, enz.
o.a. Hoge vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid
Nieuwe mogelijkheden om klimaatverandering en terrorisme aan te pakken, veiliger energievoorziening
EU-bevolking in de wereld
Bevolking in miljoenen, 2009
1339
500 307 128
EU
China
Japan
142
Rusland Verenigde Staten
Grondgebied van de EU vergeleken met de rest van de wereld Oppervlakte in 1.000 km²
16 889
9327
9159
4234
365 EU
China
Japan
Rusland Verenigde Staten
131
43 43 34 30 20 9
Estland Denemarken Nederland België Slovenië Cyprus
0.3
49 Slowakije
Malta
62 Letland
3
63 Ierland
Luxemburg
68
83
Oostenrijk
Ierland
92
Portugal
77
93
Hongarije
Tsjechië
111
Bulgarije
Griekenland
230
295
Italië
Roemenië
305
Finland
244
313
Verenigd Koninkrijk
410 357
Polen
Duitsland
Zweden
Spanje
Frankrijk 506
544
Hoe groot zijn de EU-landen?
Oppervlakte in 1.000 km²
21.5
9.3 8.4
Zweden Oostenrijk
5.4 5.3 4.5 3.3 2.3 2.0 1.3 0.8 0.5 0.4
Finland Ierland Litouwen Letland Slovenië Esland Cyprus Luxemburg Malta
5.5 Slowakije
Denemarken
7.6
10.0
Hongarije
Bulgarije
10.5
Tsjechië
10.6
10.8
België Portugal
11.3
16.5
Griekenland
Nederland
Roemenië
38.1
Polen
60.1
Italië 45.8
61.8
Verenigd Koninkrijk
Spanje
64.4
Frankrijk
Duitsland
82.1
Hoeveel mensen wonen er in de EU?
Bevolking in miljoenen, 2009 500 miljoen in totaal
Hoe besteedt de EU haar geld
Totale EU-begroting 2012: € 147,2 miljard = 1,12% van het bruto binnenlands product
Burgers, vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid 1% De EU in de wereld: incl. ontwikkelingshulp 6%
Natuurlijke hulpbronnen: landbouw, milieu 41%
Overig, beheer 6%
Duurzame groei: banen, concurrentievermogen, regionale ontwikkeling 46%
De euro – één munt voor de Europeanen
Kan overal in de eurozone gebruikt worden Munten: één kant standaard, één kant met nationaal symbool Biljetten: geen nationale zijde
EU-landen die de euro gebruiken EU-landen die de euro niet gebruiken
Europa zonder grenzen
© Corbis
“Schengen”:
geen politie- of douanecontrole aan de grenzen tussen de meeste EU-landen
strengere controles aan de buitengrenzen van de EU
meer politiesamenwerking tussen de EU-landen
zonder problemen artikelen voor eigen gebruik in een ander EU-land kopen en mee naar huis nemen
Gezondheid en milieu
Vervuiling kent geen grenzen – internationale actie nodig De EU heeft gezorgd voor:
© Van Parys Media
schoner zwemwater veel minder zure regen loodvrije benzine gratis en veilige plaatsen om oude elektrische apparatuur in te leveren strenge regels voor voedselveiligheid “van de grond tot de mond” meer biologische landbouw en hogere kwaliteit van landbouwproducten efficiëntere gezondheidswaarschuwingen op tabaksproducten registratie van en controle op alle chemicaliën (REACH)
Handvest van de grondrechten
gezamenlijke terrorismebestrijding
politie- en justitiesamenwerking tussen EU-landen
gecoördineerde asiel- en immigratieprocedures
samenwerking op het gebied van civiel recht
© European Union Police Mission
Ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid
De EU: exporteur van vrede en welvaart
regels voor wereldhandel
gemeenschappelijk buitenlandsen veiligheidsbeleid
ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp
De EU organiseert vredesmissies en maatschappelijke wederopbouw in door oorlog geteisterde landen zoals Bosnië-Herzegovina.
Drie kopstukken
Het Europees Parlement - de stem van het volk Martin Schulz, voorzitter van het Europees Parlement
De Raad van ministers - de stem van de EU-landen Herman Van Rompuy, voorzitter van de Europese Raad
De Europese Commissie - op de bres voor het algemeen belang José Manuel Barroso, voorzitter van de Europese Commissie
De EU-instellingen
Europese Raad (top)
Europees Parlement
Hof van Justitie
Rekenkamer
Europese Investeringsbank
Raad van Ministers (Raad van de EU)
Europese Commissie
Europees Economisch en Sociaal Comité
Comité van de Regio’s
Agentschappen
Europese Centrale Bank
Zo worden EU-wetten gemaakt
Burgers, belangengroeperingen, deskundigen: bespreken, raadplegen
Commissie: formeel voorstel
Parlement en Raad van Ministers: gezamenlijk besluit
Nationale of lokale autoriteiten: uitvoering
Commissie en Hof van Justitie: uitvoering controleren
Het Europees Parlement – de stem van het volk
Beslist samen met Raad van Ministers over EU-wetten en EU-begroting Democratisch toezicht op alle werkzaamheden van de EU Aantal gekozen leden per land (januari 2012) België
22
Frankrijk
74
Luxemburg
6
Slovenië
Bulgarije
18
Griekenland
22
Malta
6
Slowakije
13
Hongarije
22
Nederland
26
Spanje
54
Cyprus
6
8
Denemarken
13
Ierland
12
Oostenrijk
19
Tsjechië
22
Duitsland
99
Italië
73
Polen
51
Ver. Koninkrijk
72
Portugal
22
Zweden
20
Roemenië
33
Totaal
Estland
6
Finland
13
Letland Litouwen
9 12
753
De Europese politieke partijen
Aantal zetels in het Europees Parlement per politieke fractie (januari 2012)
Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa 84
Europese Volkspartij (Christendemocraten) 271
Groenen/Europese Vrije Alliantie 58
Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten 190
Europees Unitair Links/ Noords Groen Links 34
Europese Conservatieven en Hervormers 53
Totaal : 753
Europa van Vrijheid en Democratie 33 Niet-ingeschreven leden 30
De Raad van Ministers – de stem van de EUlanden
één minister uit elk EU-land voorzitterschap: rouleert elke zes maanden beslist samen met het Parlement over EU-wetten en EU-begroting stuurt het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid
De Raad van Ministers – aantal stemmen per land
Duitsland, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk
29
Spanje en Polen
27
Roemenië
14
Nederland
13
België, Griekenland, Hongarije, Portugal en Tsjechië
12
Bulgarije, Oostenrijk en Zweden
10
Denemarken, Ierland, Litouwen, Slowakije en Finland
7
Cyprus, Estland, Letland, Luxemburg en Slovenië
4
Malta
3
Totaal:
345
“Gekwalificeerde meerderheid” is nodig voor veel besluiten: 255 stemmen en een meerderheid van de EU-landen
Vanaf 2014: 55% van de lidstaten met 65% van de bevolking
Europese Raad/Europese top
Bijeenkomst van de staatshoofden en regeringsleiders van alle EU-landen ten minste 4 keer per jaar bepaalt de algemene richting van het EU-beleid voorzitter: Herman Van Rompuy
Een hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid
Catherine Ashton “Twee petten”: voorzitter van de bijeenkomsten van de Raad Buitenlandse Zaken+ vicevoorzitter van de Europese Commissie Beheer van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid Hoofd van de Europese Dienst voor extern optreden
De Europese Commissie – op de bres voor het algemeen belang
27 onafhankelijke leden, één uit elk EU-land stelt nieuwe wetgeving voor uitvoerend orgaan hoedster van de verdragen (ziet toe op de uitvoering) vertegenwoordigt de EU in de rest van de wereld
Het Hof van Justitie – de wet boven alles
27 onafhankelijke rechters, één uit elk EU-land doet uitspraak over de interpretatie van de EU-wetgeving ziet erop toe dat de EU-wetgeving in alle EU-landen op dezelfde manier wordt toegepast
De Europese Rekenkamer - waar voor uw geld
27 onafhankelijke leden controleert of het EU-geld correct wordt benut mag alle personen en organisaties controleren die met EU-geld te maken hebben
De Europese Centrale Bank - beheert de euro
zorgt voor stabiele prijzen beheert de hoeveelheid geld en bepaalt rentevoeten werkt onafhankelijk van regeringen
Mario Draghi voorzitter van de Centrale Bank
