UITBREIDING VAN DE EUROPESE UNIE

Editie 23 Mei 2004

Leerkrachten: didactische aanwijzingen vindt u op pagina 4 van de handleiding. De leerlingenpagina’s zijn kopieerbaar voor gebruik in de klas

UITBREIDING VAN DE EUROPESE UNIE ‘De Europese Unie (EU) vormt een familie van democratische Europese landen die gezamenlijk aan vrede en welvaart willen werken’ In Mei 1950, vlak na de Tweede Wereldoorlog, 1951: Nederland, Frankrijk, Italië, België, Duitsland en Luxemburg oppert de toenmalige Franse minister Robert richten de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal op Schumann het idee om Europa economisch en (EGKS) politiek te verenigen. Zijn voorstel wordt 1957: Verdrag van Rome, Oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (EEG) aangenomen. De eerste landen die samen gaan zijn 1973: Denemarken, Ierland en Engeland sluiten zich aan Nederland, Frankrijk, Italië, België, Duitsland en 1975: De samenwerking wordt uitgebreid. De EEG en EGSK Luxemburg. Ze richten de Europese Gemeenschap vormen de Europese Gemeenschap (EG) voor Kolen en Staal op. Dit is het begin van de 1981: Griekenland wordt lid. 1986: Spanje en Portugal worden lid Europese eenwording. In de tabel zie je de landen 1992: Verdrag van Maastricht, De EEG wordt de Europese Unie die door de jaren heen zijn toegetreden. Anno 2004 1995: Oostenrijk, Finland en Zweden worden lid staan we voor de grootste uitbreiding. Maar liefst 2004: Welke tien landen worden lid? tien landen zijn op 1 mei 2004 lid van de Europese Unie geworden. De meeste van deze landen liggen in het oostelijke gedeelte van Europa. Ze hebben een heel verschillende culturele, economische en politieke achtergrond. Onze ‘familie’ wordt dus uitgebreid met heel wat onbekende en exotische ‘neven en nic hten’. Wat verwacht de ‘familie’ van die Europese Unie? Welke voordelen en nadele n zijn er aan verbonden? Wat merken we er van in ons dagelijks leven? Mag jij als 15-jarige scholier en Europees burger eigenlijk wel een krantenwijkje doen? Kunnen we inderdaad samen (democratisch) aan vrede en welvaart werken, zoals de spreuk bovenaan deze bladzijde zo optimistisch belooft? Of moeten we bang zijn voor een invasie van ‘arme vreemdelingen’ die zich tegoed willen doen aan onze Nederlandse welvaart? Deze Per Expresse stelt enkele van zulke moeilijke vragen aan de orde. Maar we gaan ook in op de leuke dingen van de EU. Zo worden we een paar interessante vakantielanden rijker en leer je groeten in tien talen. Ter inleiding kun je op werkblad twee je kennis over de uitbreiding van de EU testen. Zie voor meer informatie over de 10 nieuwe landen de website van Per Expresse op http://www.cmo.nl 1. Zet de uitbreiding van de Europese Unie op de kaart. a) Vul de landennamen van de nieuwe landen in op de juiste plek b) Zoek de hoofdsteden van de landen op en teken ze in op de kaart

Heb je vragen of opmerkingen of zoek je extra informatie, kijk dan op Internet: www.cmo.nl

Uitbreiding van de Europese Unie

DOE DE ‘TIEN ERBIJ’-QUIZ 1.

a) Omcirkel de tien landen die op 1 mei 2004 lid van de Europese Unie worden b) Zet een kruis bij de drie landen die in 2007 lid mogen worden Malta Slovenië Griekenland Polen

Estland Bulgarije Cyprus Slowakije

Turkije Letland Kroatië Litouwen

Roemenië Hongarije Tsjechië Zweden

2.

Met de tien la nden erbij bestaat de EU uit 25 landen. Hoeveel inwoners heeft de EU dan? a) 250 miljoen b) 350 miljoen c) 450 miljoen d) 550 miljoen

3.

Om de 5 jaar kiezen we wie ons in het Europese Parlement vertegenwoordigt. De laatste verkiezingen vonden in 1999 plaats. Wat denk je, hoeveel procent van de Nederlandse bevolking ging stemmen? a) 19% b) 29% c) 39% d) 49%

De landen van de Europese Unie

4.

Wat is ‘JA’ in het Pools, Spaans, Litouws en Deens? Si = Tak = Taip = Ja =

5.

Weet je uit je hoofd hoe de Europese vlag eruitziet? Teken zonder te spieken.

6.

Welke is de juiste slagzin van het ministerie van Buitenlandse Zaken voor de voorlichtingscampagne over de Europese Unie? a) ‘Europa doet er toe’ b) ‘Europa, best belangrijk’:

7.

Het voorzitterschap van de Europese Raad (niet te verwarren met de Raad van Europa) wordt per half jaar afgewisseld. Het eerste gedeelte van 2004 is Ierland voorzitter. Welk land wordt de tweede helft van 2004 voorzitter? a) Polen b) Nederland c) Denemarken d) Duitsland

WAAR of NIET WAAR 1. Alle nieuwe lidstaten krijgen de euro als munteenheid. 2. Als je binnen de EU op reis gaat, heb je geen paspoort meer nodig. 3. Het Europese Parlement heeft dezelfde bevoegdheden als het Nederlandse Parlement in Nederland. 4. Zwitserland en Noorwegen hebben het lidmaatschap per referendum afgewezen. 5. Als je in Frankrijk geflitst wordt, komt de bekeuring bij jou thuis op de mat. 6. Als je 15 jaar bent, ben je leerplichtig en mag je volgens de regels van de EU eigenlijk geen krantenwijk doen.

WAAR / NIET WAAR WAAR / NIET WAAR WAAR / NIET WAAR WAAR / NIET WAAR. WAAR / NIET WAAR WAAR / NIET WAAR

“Europese regels voor tattoos en piercings? ” – “Krantenbezorger doet het goed op school”


EUROPA, BEST BELANGRIJK? Europa, best belangrijk is de reclameslagzin van de Europese Unie. Wat de EU belangrijk vindt (de doelstellingen), zetten we even op een rijtje: 1. 2. 3. 4. 5.

Economische vooruitgang, onder andere door het opheffen van handelsbarrières tussen de lidstaten. Vrij verkeer van mensen, goederen, diensten en geld binnen de Unie Een goede verstandhouding tussen alle inwoners van Europa, alle mensen gelijke rechten. Goede werken leefomstandigheden voor iedereen, welvaart voor alle Europese burgers. Bevorderen van de democratie.

De bevolkingen van de tien landen hebben in de meest gevallen per referendum (= volksstemming) gekozen voor het lidmaatschap van de EU. Ze zijn het dus eens met de doelstellingen van de EU. Maar ze hopen vooral dat ze er economisch op vooruit gaan, dat wil zeggen dat ze hopen meer geld in hun portemonnee te zullen krijgen. Voor de EU zelf betekent de uitbreiding een versterking van haar positie in de wereld. Maar er zitten ook allerlei haken en ogen aan de uitbreiding. Binnen de EU vallen de grenzen weg. Het wordt voor de mensen makkelijker om in andere EU landen te werken en te studeren. De rijkere EU-landen zijn nu bang dat er veel mensen van die gelegenheid gebruik zullen maken. Daarom hebben ze -tegen de belofte van vrij verkeer inbesloten de eerste jaren na de toetreding een beperkt aantal werkvergunningen af te geven. De nieuwe lidstaten zijn het er helemaal niet mee eens dat de rijke landen nu terugkrabbelen! Het Europese beleid Wist je dat meer dan de helft van de regels die ons dagelijks leven bepalen, door het Europese Parlement wordt goedgekeurd? En dat er in 1999 maar 29% van de Nederlandse kiesgerechtigden de moeite nam naar de stembus te komen? Toch blijkt uit enquêtes dat de mensen vinden dat er regels en wetten moeten komen die voor heel Europa gelden. Die regels en wetten worden in een zogenaamde grondwet vastgelegd. Maar eerst moeten alle lidstaten het eens zijn over de inhoud. Een struikelblok is de stemverdeling. De stemmen van landen met grotere bevolkingen tellen zwaarder. Veel landen vinden dit oneerlijk. Ze zijn bang dat hun belangen worden ondergesneeuwd. Een ander gevoelig punt is de zelfstandigheid van de landen. Welke regels kunnen de landen nog zelf uitmaken, en welke regels worden door de EU bepaald? In ieder geval wordt het beleid ten aanzien van de landbouw, economie en het milieu voor een groot deel overgedragen aan Europese instellingen, zoals het Europese Parlement. Die bepalen dus hoe ons voedsel mag worden geproduceerd, welke inen uitvoerbepalingen gelden en hoe we met de dieren en de natuur om moeten gaan. Dierenwelzijn is een ondergeschoven kindje in de EU. De pluimveehouderij is daarvan een voorbeeld. Nederland wilde al eerder af van de legbatterijen, maar onze stem legde niet genoeg gewicht in de schaal. De EU heeft besloten de legbatterijen pas in 2012 te verbieden.

1. Welke van de vijf doelstellingen hebben te maken met de economie van EU, en welke met sociale onderwerpen zoals mensenrechten? 2. Na de uitbreiding zitten in het Europese Parlement 732 volksvertegenwoordigers. Al die volksvertegenwoordigers moeten het samen eens worden. ‘Onbestuurbaar’ denken de tegenstanders van de uitbreiding. ‘Breder draagvlak’ menen de voorstanders van de uitbreiding. Kun je aangeven wat de voor- en nadelen zijn van een grote volksvertegenwoordiging? Ter vergelijking: Jouw klas moet het eens worden over een nieuw in te stellen schoolregel. Als klas kun je het wel eens worden. Maar wat als alle andere klassen op school mee beslissen? Wordt het dan ingewikkelder of is het juist goed dat de mening van andere klassen ook telt? “Een vogel als zoenoffer voor de EU” – “Tsjechië: kritiek op barrières Nederland”


OOST-WEST … Oost west… thuis best? De oude EU-landen zijn bang dat mensen uit de nieuwe Oost-Europese EU-landen de banen in komen nemen van hun eigen inwoners. Volgens deskundigen zal het zo’n vaart nie t lopen. Niet veel mensen zullen hun huis, gezin en familie verlaten om een tijd in een ander land te gaan werken. In de nieuwe EU-landen vreest men wél dat jonge, talentvolle mensen hun vaderland gaat verlaten. Vrij verkeer? Nog niet voor werknemers uit het oosten Eén van de uitgangspunten van de EU is vrij verkeer van personen en goederen, diensten en kapitaal. Er zijn dus geen binnengrenzen. Toch is er voorlopig geen vrij verkeer voor mensen die vanuit de nieuwe oostelijke staten in het rijkere westen willen komen werken. Er komen tien landen bij met in totaal 75 miljoen inwoners. Met uitzondering van Cyprus en Malta hebben de nieuwe landen uit OostEuropa een gemiddeld inkomen per hoofd van de bevolking dat een stuk lager ligt dan het gemiddelde in de EU (om precies te zijn: in 2001 was dat 23% lager). Als je als inwoner van een EU-land overal in de EU mag werken, is het aantrekkelijk voor werknemers uit Oost-Europa om in het westen te komen werken, geld naar huis te sturen en later weer terug te keren. Hoeveel mensen van deze mogelijkheid gebruik zullen maken, is moeilijk te voorspellen. Voor de zekerheid gooien alle EU-landen (behalve Ierland) hun grenzen grotendeels dicht voor werknemers van buitenaf. Dat mogen zij voor maximaal zeven jaar doen. Daarna is er voor alle EU-leden vrij verkeer van werknemers. Ook in Nederland bestaat de vrees dat de arbeidsmarkt, met een werkloosheid die volgend jaar oploopt tot 7 procent, een grote stroom nieuwe werknemers niet aankan. Het Nederlandse kabinet wil daarom maximaal 22.000 Oost-Europeanen per jaar toelaten. Zij mogen alleen werk doen waarvoor in Nederland geen mensen te vinden zijn. Dit geldt vooral voor tijdelijk werk in de landen tuinbouw. Wel moeten de nieuwe werknemers volgens de CAO betaald worden. Er is een aantal beroepen waarvoor in Nederland te weinig Nederlandse werknemers te vinden zijn. Het CWI (Centrum voor Werk en Inkomen) schrijft hierover: “De Poolse slachter, de Maltezer matroos en de Tsjechische chauffeur in Nederland kunnen ze straks zo aan de slag. Ook stuurmannen, uitbeners, OKassistenten en radiotherapeutisch laboranten uit de nieuwe EU-lidstaten zijn zeer welkom.”

Operatiekamer-assistentes

Bedreigen de nieuwe werknemers de werkgelegenheid van Nederlandse werknemers? Hierover zijn de meningen verdeeld. In discussies kom je de volgende standpunten tegen: • Ze nemen het werk in van de oorspronkelijk bewoners, omdat ze goedkoper zijn, of omdat ze harder werken, of omdat ze beter werk afleveren. • Werkgevers stellen dat er geen vakmensen genoeg zijn, dat Nederlanders zwaar en smerig werk weigeren. Als ze geen buitenlandse werknemers mogen aannemen, zijn de werkgevers gedwongen hun productiebedrijven te verplaatsen naar landen met lage lonen. • De werknemers uit de nieuwe landen nemen het vakantiewerk van studenten en scholieren over. 1. Waarom komen mensen uit de nieuwe EU-landen in Nederland werken? 2. Ken je mensen die naar een van de nieuwe landen geëmigreerd zijn? Welke beroepen gaan ze daar uitoefenen? 3. Zijn er in jouw woonplaats werknemers uit de nieuwe landen? Welke beroepen oefenen ze uit? 4. Ben je al in een van de nieuwe landen op vakantie geweest? Vertel in de klas hoe het daar was. 5. Wat wordt er bedoeld met tijdelijk werk in de landen tuinbouw? 6. Ga in de kranten van de laatste week na wat er voor nieuws is over werknemers uit de nieuwe EU-landen. “Vrij verkeer voor werknemers is nog fictie” – “Polen verdringen Nederlanders”


…THUIS BEST? Roma en andere minderheden Bij de toetredingscriteria die de EU voor de nieuwe landen heeft gehanteerd horen onder andere respect voor en bescherming van minderheden. In de jaarlijkse rapportages die de EU hierover maakt, blijkt dat er over het algemeen goed omgegaan wordt met de minderheden, met uitzondering van de Roma (een van de zigeunervolken). Rond de 1,4 miljoen Roma wonen in Slowakije, Tsjechië en Hongarije. Er zijn veel plannen gemaakt om hun situatie te verbeteren en er zijn gesprekken gevoerd met Roma-vertegenwoordigers, maar in het dagelijks leven is de situatie van de Roma onveranderd slecht. Blijkbaar is de situatie van de Roma geen bezwaar geweest voor de toetreding. Buiten de getto’s worden de Roma bespuwd, geslagen en met de regelmaat van de klok mishandeld. Daarom zijn er Roma die Midden-Europa willen verlaten. Als EU-burgers hebben zij ook recht op vrije vestiging in EU-landen. Braindrain: de uittocht van hooggeschoolde werknemers In de nieuwe EU-landen in Centraal Europa zijn politici bang dat jonge mensen met een goede opleiding het land zullen verlaten. De rijke landen zullen weghalen wat ze nodig hebben. In die West-Europese landen is een tekort aan artsen, medisch personeel en hoog opgeleide technici. Juist deze mensen zijn nodig om de gezondheidsvoorzieningen en de economie in de nieuwe EU-landen naar een hoger niveau te tillen. Een Hongaarse arts die naar het ‘westen’ vertrekt, zegt: “De meeste van mijn vrienden roepen om de week wel een keer: "Ik ga weg! Ik heb het hier gehad." Maar slechts weinigen ondernemen daadwerkelijk stappen. Een probleem is wel dat steeds minder Hongaarse jongeren medicijnen willen studeren. Twaalf uur per dag werken voor weinig geld spreekt niemand aan. In dat opzicht is het vertrek van elke arts, zoals ik, er een te veel.” Van west naar oost Er is ook een omgekeerde trek: er zijn nu al boeren uit West-Europa die naar Polen geëmigreerd zijn. Ze zijn naar Polen gegaan omdat er nog veel goedkope grond en goedkoop personeel is. En de milieueisen waren destijds nog niet zo hoog. Dat ‘voordeel’ valt nu echter weg. Na 1 mei zijn de milieueisen voor heel Europa gelijkgetrokken. Veel bedrijven investeren in de nieuwe landen en verplaatsen een deel van hun productie naar de nieuwe oostelijke staten. Ze hebben twee voordelen: lage lonen en lage belastingtarieven. Net voor de uitbreiding van de Europese Unie hebben enkele Oost-Europese landen hun belastingtarieven voor bedrijven verlaagd. Gezondheidstoerisme is de Hongaarse troefkaart, en ook veel tandartsen profiteren van de branche in opkomst. Tal van tandklinieken adverteren onder de noemer Dental Tours met een totaalpakket: tanden trekken, een nieuw gebit voor de halve prijs, en tegelijkertijd genieten van de kuurbaden in Boedapest. Sommige praktijken bieden aan om de West-Europeaan per Dental-Taxi in Wenen op te komen pikken. Neem je nog drie vrienden als extra klanten mee, dan rijdt de taxi door tot aan je voordeur in het ‘westen’. “Terwijl de patient in het kuurbad ligt, maken wij de bruggen en kronen op maat”, zegt tandarts Attila Knoth van Kreativ Dental in Boedapest. Van de Oost-Europese toetreders komen Hongarije, Tsjechië en Slovenië het dichtst in de buurt van de normen van de verwende West-Europese toerist. Niet voor niets hebben in die landen West-Europeanen de jacht op tweede huisjes geopend. Vooral in Zuid-Hongarije kopen Nederlanders en Duitsers oude boerderijen, waarvoor ze in Frankrijk of Italië het tienvoudige voor zouden moeten betalen. 7. Zou jij in een ander EU-land willen gaan studeren? Leg uit waarom wel of waarom niet. 8. Zou jij in een ander EU-land willen gaan wonen? Leg uit waarom wel of waarom niet. 9. Verzamel uit de in de kranten van de laatste week nie uws over landbouw in de EU.

“Hongarije laakt houding Nederland” – “Ongastvrij Europa stemt Polen bitter”


GRENZEN AAN EUROPA Een van de voordelen van de Europese Unie is dat de grenzen tussen de landen worden opgeheven. Daardoor kunnen de mensen zich vrij bewegen en kunnen de landen makkelijker onderling handel drijven. Maar het betekent ook dat we samen toezicht moeten houden op onze nieuwe buitengrens. Op de kaart van werkblad 1 kun je zien dat de meeste nie uwe EU-landen in het oosten liggen. Ze vormen een lange grens met Wit-Rusland en de Oekraïne. Onze gezamenlijke kustlijn is ongeveer 89.000 kilometer lang. Een van de toelatingseisen van de Europese Unie is dan ook dat de landen hun grens- en kustbewaking goed op orde moeten hebben. Daarmee worden ze door de Europese Unie met geld, kennis en materieel geholpen. Waarom vindt de EU de bewaking zo belangrijk? Fort Europa? Veel landen in Europa zijn welvarend en vrij van oorlog. Er zijn heel veel mensen die hier graag willen wonen en werken. Maar Europa laat maar een beperkt aantal, liefst goed geschoolde migranten toe. Om ongewenste migratie tegen te houden (er wordt geschat dat er zo’n 500.000 mensen jaarlijks illegaal Europa binnen proberen te komen) worden patrouillevaartuigen en patrouilleteams met speurhonden ingezet. Maar in de praktijk blijkt; hoe dichter de mazen van het net, hoe wanhopiger de pogingen van de vluchtelingen. Je hebt vast wel eens gehoord van de mensen die in te kleine bootjes Europa proberen te bereiken, onderweg omslaan en verdrinken. Mensen die omkomen in hun poging Europa binnen te komen worden wel ‘grensdoden’ genoemd. Er vallen zoveel ‘grensdoden’ dat de EU met een vervolgplan komt: de landen van herkomst moeten zelf voorkomen dat de mensen in kleine bootjes stappen. Verder wil de EU dat deze landen de afgewezen vluchtelingen weer opnemen. In afwachting daarvan moeten de vluchtelingen en asielzoekers zolang in uitzetgevangenissen worden opgevangen. Deze uitzetgevangenissen moeten bij voorkeur aan de buitengrens van de EU komen te liggen. Zo is Cyprus met hulp van de EU begonnen aan de bouw van een uitzetgevangenis. Litouwen heeft als opstap naar haar EU-lidmaatschap een opvangcentrum ingericht voor illegale immigranten en asielzoekers. De maatregelen om vreemdelingen buiten de deur te houden, krijgt forse kritiek. Tegenstanders vinden dat de EU te weinig rekening houdt met de rechten van de vluchtelingen.

Logo van Fort Europa

Het sluiten van de buitengrens heeft ook gevolgen voor de buurlanden van de lidstaten Polen, Litouwen en Hongarije. Ze delen hun oostelijke grens met Wit-Rusland en de Oekraïne. Van oudsher was deze grens tamelijk open en konden de mensen over en weer bij elkaar op bezoek. Maar met de keuze om lid van de EU te worden, is het met deze vrijheid gedaan. De mensen uit Wit-Rusland en de Oekraïne hebben nu een visum nodig. Heb je die niet dan ben je meteen illegaal en wordt je opgepakt en vastgezet. De strikte grensbewaking heeft nog een bijverschijnsel: er kan grof geld verdiend worden met het binnensmokkelen van mensen. In deze illegale handel in mensen gaat miljoenen euro’s om. Al de maatregelen om de buitensgrens te bewaken, levert de Europese Unie een bijnaam op: ‘Fort Europa’. Een vrouw uit de Oekraïne wordt bij de grens teruggestuurd

1. Leg in je eigen woorden uit wat een uitzetgevangenis is. 2. Wat wordt er met mensensmokkel bedoeld? Welke mensen wordt ‘gesmokkeld’? 3. Geef op de kaart van werkblad 1 aan waar Wit-Rusland en de Oekraïne liggen. 4. Met de uitbreiding van de EU schuift ‘Fort Europa’ haar grens vooruit, richting Azië en Rusland. Maar waar loopt eigenlijk de feitelijke oostelijke landgrens van Europa? “Fort Europa schuift in mei zijn grenzen vooruit” - “Regering Nederland wil asielopvang buiten EU-grenzen”


VAKANTIE IN DE NIEUWE LANDEN In de loop van de jaren is reizen in de Europese Unie steeds gemakkelijker geworden door het verdwijnen van de meeste paspoort- en bagageformaliteiten. Hierdoor zijn er geen lange files bij de grensovergangen. In mei 2004 komen er tien nieuwe EU-landen bij. Dit betekent dat veel interessante vakantiedoelen beter bereikbaar worden. De ANWB verwacht dat zeker tien procent meer reizigers naar de nieuwe EU-lidstaten gaan, vooral naar Polen, Tsjechië, Slovenië en Hongarije. Toeristen zien vakantie in die landen als een goedkoop en rustig alternatief voor vakantie in de West-Europese vakantielanden. Ze hebben genoeg van de overvolle stranden en campings, ellenlange rijen bij de kassa's van kastelen, musea, pretparken en kabelbaantjes en opgeschroefde prijzen in de horeca. Door de toetreding bij de EU komen de nieuwe landen meer in het nieuws. De West-Europeanen ontdekken dan dat er in het oosten ook prachtige steden en kastelen liggen en dat er gebieden zijn met een ongerepte natuur. Polen

Nationaal park Bieszczady

Er zijn 22 nationale parken in Polen met een totale oppervlakte van ongeveer 300.000 ha, ongeveer 1 procent van de totale oppervlakte van Polen. In deze parken liggen de laatste oerbossen van Europa. In het nationaal park Bieszczady kun je kunt beren, wolven, wilde katten en bizons tegenkomen. In de Poolse berggebieden is volop mogelijkheid tot bergbeklimmen en wandelen. In de winter zijn er diverse skimogelijkheden. Steeds meer vakantiegangers gaan ‘kamperen bij de boer’. Voor veel boeren betekent de komst van westerse kampeerders op hun terrein wellicht een nieuwe toekomst. Ze ontvangen na de EUtoetreding minder EU-subsidies dan hun westerse collega’s met wie ze moeilijk kunnen concurreren.

Tsjechië De meeste toeristen (70%) gaan naar Praag. In deze stad zijn zeer veel bijzondere bouwwerken. Ook in de rest van het land zijn veel kathedralen, kloosters, burchten en kastelen te bezichtigen Wat de natuur betreft, biedt Tsjechië zeer uiteenlopende typen landschappen. Er zijn veel wandelpaden en het reuzengebergte biedt goede wintersportmogelijkheden. Aan het Tsjechische Lipnomeer wordt gebouwd aan een Nederlands vakantiepark annex watersportcentrum, Marina Lipno. Slovenië Het toerisme, onder meer gericht op het hooggebergte met zijn wintersport en bergbeklimmen, wordt steeds belangrijker. Ook voor het strand, cultuur, natuur en geneeskrachtige baden kiezen steeds meer Europeanen voor een vakantie in Slovenië. In 2001 werd Slovenië voor het eerst bezocht door meer dan 2 miljoen toeristen.

Praag in Tsjechië

Hongarije Ook Hongarije trekt veel toeristen. Ze komen voor cultuur (Boedapest), kuuroorden met thermale baden, zakelijk toerisme (congressen), vakantiedorpen en actieve vakanties. Versleten kuuroorden, waarvan sommige al zijn ontstaan tijdens de Turkse overheersing, worden met hulp van de EU opgeknapt. Een bijzondere vorm van toerisme is het gezondheidstoerisme. Veel mensen uit West-Europa laten zich behandelen in de geavanceerde en toch goedkope privé-klinieken voor tandheelkunde en plastische chirurgie. 1. Zoek bij http://www.gwk.nl wat de waarde van de munten in de nieuwe landen in euro is. 2. Wat vind jij belangrijk als jij in een nieuw land op vakantie gaat? 3. Zoek toeristische info over een nieuw land naar keuze. Kijk hiervoor op http://www.landenweb.nl, http://www.wikipedia.nl en http://www.euroreizen.be/reismarkt/2004/nieuweuropa.htm. Verzamel ook krantenadvertenties over vakanties in dat land. Verwerk het gevonden materiaal tot een reisfolder. 4. Ben je al in een van de nieuwe EU-landen geweest? Schrijf een kort reisverslag, of vertel de klas hierover. “Overweldigend ongerept” - “De charme van de nieuwe EU-landen”


TALEN IN DE EUROPESE UNIE EU: een nieuwe toren van Babel? Volgens het Oude Testament spraken alle volkeren vroeger één taal. Het boek Genesis vertelt hoe deze 'eentalige' mensen de toren van Babel -een machtige tempeltoren- wilden bouwen. Ze hoopten zo de hemel te kunnen bereiken om rechtstreeks met God te spreken. Om ze te straffen voor hun ongelooflijke arrogantie, zorgde God ervoor dat ze elkaar niet meer konden verstaan. Elke groep sprak een andere taal, en het bouwen werd een chaos. Een van de uitgangspunten van de EU is dat iedere taal even belangrijk is, in het Europees Parlement mag ieder lid discussiëren of toespraken houden in de eigen moedertaal. Op 1 mei 2004 brengen de tien nieuwe EU-landen negen nieuwe talen in. Het totaal aantal talen binnen de EU komt daarmee op 20. Het plaatst de Unie voor een enorme hoeveelheid vertaalwerk. Want er is afgesproken dat er voor iedere taal een vertaling voor handen moet zijn. Dat betekent dat er maar liefst 380 soorten vertalingen mogelijk moeten zijn. Van Fins naar Tsjechisch, van Portugees naar Grieks of van Frans naar Pools en omgekeerd, om maar eens wat mogelijkheden te noemen. In de praktijk kan dat flinke problemen opleveren. Want waar vind je een tolk die een toespraak in het Grieks naar het Sloveens kan vertalen of die vloeiend Litouws èn Hongaars spreekt? Om dit probleem aan te pakken zal het Europese Parlement waarschijnlijk gebruik maken van vertraagde vertalingen. Hierbij wordt een toespraak eerst in één taal vertaald, bijvoorbeeld in het Engels en daarna vanuit het Engels in de andere talen. Het lijkt een prima recept voor een Babylonische spraakverwarring. Vooral als de eerste vertaler een fout maakt, die vervolgens door de andere vertalers wordt overgenomen. Door deze vertraagde vertalingen zal het moeilijk zijn een sprankelend debat te houden. Al dit vertaalwerk kost een hoop geld. De Europese Commissie heeft voor de uitbreiding 1300 vertalers in dienst, die 550 miljoen euro kosten. Na de uitbreiding zal het aantal vertalers waarschijnlijk verdubbelen en de kosten stijgen naar 800 miljoen euro. Sommige Europarlementariërs vragen zich daarom af of het toch niet verstandiger is om een officiële EU-taal in te stellen. Engels lijkt voor de hand te liggen, omdat het de meest gesproken taal naast de moedertaal is. De Fransen verzetten zich echter fel tegen deze suggestie. Enkele belangrijke woorden uit de nieuwe talen NL een twee drie vier vijf zes zeven acht negen tien ja nee links rechts hallo tot ziens

Ests üks kaks kolm neli viis kuus seitse kaheksa üheksa kümme jah ei vasakul(e) paremal(e) tere head aega

Lets viêns divi trîs chetri pìeci seshi septini astôni devini desmit ja ne kreisi labi sveiki uz redzesvanos

Litouws víenas dù trys keturì penkì šešhi septyni ashtuoni devyni dešimt taip ne kairen dešinen labas viso gero

Slowaaks jeden dva tri shtyri pät shest sedem osem devät desat áno nie vlavo vpravo nazdar dovidenia

Tsjechisch jeden dva tri chtyr pêt shest sedm osm devêt deset ano ne vlevo vpravo dobrý den na shledanou

Sloveens ena dva tri shtiri pet shest sedem osem devet deset ja ne leva desna zxivjo adijo

Pools jeden dwa trzy cztery piec szesc siedem osiem dziewiec dziesiec tak nie lewo prawo dzien’ dobry do widzenia

Hongaars egy kettö három négy öt hat hét nyolc kilenc tíz igen nem bal jobb jó napot Viszontlátás ra

Maltees wiehed tnejn tlieta erbgha erbgha sitta sebgha tmienja disgha ghaxra iva le xellug lemin allo sahha

1. Welke andere woorden of zinnen vind je belangrijk? Zoek ze op via www.travlang.com/languages 2. Welke talen kun je op jouw school leren, welke nieuwe talen moeten daar bij komen? Geef aan waarom. 3. Hoeveel kost het vertalen per inwoner per jaar? “EU zoekt naarstig Maltese tolken” – “Het Frans verliest terrein in grotere EU”

UITBREIDING VAN DE EUROPESE UNIE

Recommend Documents