De Europese Unie: 500 miljoen mensen – 27 landen
EU-landen Kandidaat-EU-landen
Oprichters
Nieuwe ideeën voor duurzame welvaart en vrede…
Konrad Adenauer
Alcide De Gasperi
Winston Churchill
Robert Schuman
Jean Monnet
EU-symbolen
de Europese hymne de Europese vlag
Europadag, 9 mei het motto: in verscheidenheid verenigd
23 officiële talen
Uitbreiding: van zes naar 27 landen
1952
1973
1981
1986
1990
1995
2004
2007
41989
Val van de Berlijnse muur – einde van het communisme EU geeft economische hulp: Phare-programma
41992
Vaste criteria EU-lidmaatschap: • democratie en rechtsstaat • functionerende markteconomie • in staat zijnom EU-wetten in te voeren
41998
Start formele onderhandelingen over uitbreiding
42002
Top van Kopenhagen: uitbreiding kan doorgaan
42004
10 nieuwe EU-leden: Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen Slovenië, Slowakije, Tsjechië
42007
Bulgarije en Roemenië worden EU-lid
Kandidaten Kroatië, Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, Turkije
© Reuders
De grote uitbreiding: West- en Oost-europa weer één
De verdragen – wettelijke basis voor democratische samenwerking
1958
1952
Verdragen van Rome: Europese Economische Gemeenschap Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (EURATOM)
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal
2009
1987
Verdrag van Lissabon
Europese Akte: de interne markt
2003
1999
Verdrag van Nice
Verdrag van Amsterdam
1993 Verdrag betreffende de Europese Unie – Maastricht
Het Verdrag van Lissabon - voor het Europa van de 21e eeuw
Door dit verdrag wordt de EU: Efficiënter
Eenvoudigere processen, fulltime voorzitter van de Raad, enz.
Democratischer Grotere rol voor het Europees Parlement en nationale parlementen, “Burgerinitiatief”, Handvest van de Grondrechten, enz.
Transparanter
Eén op het wereldtoneel
Veiliger
Het is duidelijker wie wat doet, bevolking heeft meer toegang tot documenten en vergaderingen, enz. o.a. Hoge vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid Nieuwe mogelijkheden om klimaatverandering en terrorisme aan te pakken, veiliger energievoorziening
Een transparante Unie tot uw dienst
De website van de Europese Unie europa.eu
documenten en informatie, toegankelijk voor iedereen
Europe Direct contact centre voor al uw vragen over de EU: 00 800 6 7 8 9 10 11
Europe Direct relays
ruim 400 EU Info Points in de hele EU
Documenten van de Europese Unie op verzoek toegang tot interne documenten
De Europese Ombudsman
Behandelt klachten over EU-diensten
Nikoforos Diamandouros, de EU-ombudsman
EU-bevolking in de wereld
Bevolking in miljoenen, 2009
1339
500 307 128
EU
China
Japan
142
Rusland Verenigde Staten
Grondgebied van de EU vergeleken met de rest van de wereld Oppervlakte in 1.000 km²
16 889
9327
9159
4234
365 EU
China
Japan
Rusland Verenigde Staten
Hoe rijk is de EU vergeleken met de rest van de wereld?
38 700
27 800 25 100
12 508
9 819
12 200 4 400
3 329 1 326 EU
China
468 Japan
Rusland Verenigde Staten
Omvang van de economie: bruto binnenlands product in miljarden euro, 2008
EU
China
Japan
Rusland Verenigde Staten
Welvaart per persoon: bruto binnenlands product per persoon, 2008
131
43 43 34 30 20 9
Estland Denemarken Nederland België Slovenië Cyprus
0.3
49 Slowakije
Malta
62
Letland
3
63 Ierland
Luxemburg
68
83
Oostenrijk
Ierland
92
Portugal
77
93
Hongarije
Tsjechië
111
Bulgarije
Griekenland
230
295
Italië
Roemenië
305
Finland
244
313
Verenigd Koninkrijk
410 357
Polen
Duitsland
Zweden
Spanje
Frankrijk 506
544
Hoe groot zijn de EU-landen?
Oppervlakte in 1.000 km²
21.5
9.3 8.4
Zweden Oostenrijk
5.4 5.3 4.5 3.3 2.3 2.0 1.3 0.8 0.5 0.4
Finland Ierland Litouwen Letland Slovenië Esland Cyprus Luxemburg Malta
5.5 Slowakije
Denemarken
7.6
10.0
Hongarije
Bulgarije
10.5
Tsjechië
10.6
10.8
België Portugal
11.3
Griekenland
Nederland 16.5
38.1
Roemenië
Polen
60.1
Italië 45.8
61.8
Verenigd Koninkrijk
Spanje
64.4
Frankrijk
Duitsland
82.1
Hoeveel mensen wonen er in de EU? Bevolking in miljoenen, 2009 500 miljoen in totaal
Bulgarije
Roemenië
61 58
Letland
Polen
72 68 63
Litouwen
Hongarije
Estland
76 76
Slowakije
Portugal
80
Malta
91
Tsjechië
95 94
Slovenië
Griekenland
Cyprus
EU-27
115 114 107 103
Italië
Spanje
Frankrijk
België
118 117 116
Finland
Duitsland
Ver. Koninkrijk
135 123 122
Denemarken
Zweden
Oostenrijk
Nederland
Ierland
Luxemburg
BBP per inwoner: hoe is de welvaart verdeeld? BBP per persoon, 2008
Index waarbij het gemiddelde van de 27 EU-landen 100 is
271
137
101 100
56 46 40
Hoe besteedt de EU haar geld
Totale EU-begroting 2010: € 141,5 miljard = 1,20% van het bruto binnenlands product
Burgers, vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid 2% De EU in de wereld: incl. ontwikkelingshulp 6%
Natuurlijke hulpbronnen: landbouw, milieu 41%
Overig, beheer 6%
Duurzame groei: banen, concurrentievermogen, regionale ontwikkeling 45%
Klimaatverandering: een wereldwijde uitdaging
Om de opwarming van de aarde tegen te gaan, hebben de EU-leiders in 2007 besloten:
4
4
4
de CO2-uitstoot tegen 2020 met 20% terug te dringen (30% als andere ontwikkelde landen dit voorbeeld volgen) tegen 2020 de energie 20% efficiënter te gebruiken het aandeel duurzame energie (uit wind, zon, water, biomassa) op te laten voeren tot 20% tegen 2020
Energiebronnen in een veranderende wereld
Brandstofverbruik in de EU in 2008, als percentage van het totale verbruik
Aandeel uit niet-EU-landen geïmporteerde brandstof in 2008
100% 84% gas 25%
olie 36%
60% 54% 45%
kolen 18%
nucleair 13% duurzame brandstoffen 8%
0% kolen
olie
gas
nucleair duurzame (uranium) brandstoffen
alle brandstoffen
Banen en groei
Uitdagingen: 4Demografie: Europeanen leven langer, krijgen minder kinderen 4Globalisering: EU moet concurreren met andere delen van de wereld 4Klimaatverandering: CO2-uitstoot moet omlaag
Oplossingen: Europese leiders hebben een gezamenlijke strategie opgesteld voor: 4meer onderzoek en innovatie 4een dynamischer zakenleven 4het investeren in mensen 4een groenere economie
Onderzoek - investeren in de kennismaatschappij
Uitgaven aan onderzoek en ontwikkeling in 2006 (% van het BBP)
3.4% 3.0% 2.6%
1.8%
1.3%
EU
EU-doelstelling
China
Japan
Verenigde Staten
Solidariteit in praktijk: het cohesiebeleid van de EU
2007-2013: 347 miljard euro investeringen in infrastructuur, bedrijfsleven, milieu en opleiding van werknemers in minder welvarende regio’s of bevolkingsgroepen
4
Regionaal fonds
4
Sociaal fonds
4
Cohesiefonds
Doelstelling convergentie: regio’s met een BBP p.p. dat lager ligt dan 75% van het EU-gemiddelde. 81,5% van het geld gaat naar deze regio’s. Doelstelling regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid.
De euro – één munt voor de Europeanen
Kan overal in de eurozone gebruikt worden 4Munten: één kant standaard, één kant met nationaal symbool 4Biljetten: geen nationale zijde
EU-landen die de euro gebruiken EU-landen die de euro niet gebruiken
Inflatie beperken
Europese Economische en Monetaire Unie: stabiele prijzen
16 14 12 10 8 6 4 2
Gemiddelde jaarlijkse inflatie in de 15 EU-landen die de euro in 2008 gebruikten
2009f
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1983
1982
1981
1980
1979
1978
1977
1976
1975
1974
1973
1972
1971
1970
0
De interne markt: keuzevrijheid
De interne markt heeft geleid tot: aanzienlijke prijsdalingen voor tal van producten en diensten, met inbegrip van internettoegang en luchtvaarttarieven een prijsdaling van 40% voor telefoongesprekken tussen 2000 en 2006 2,8 miljoen nieuwe banen
Vrij verkeer door de hele EU van:
© Getty Images
4 goederen 4 diensten 4 mensen
4 kapitaal
Europa zonder grenzen
“Schengen”: 4
4
strengere controles aan de buitengrenzen van de EU
4
meer politiesamenwerking tussen de EU-landen
4
© Corbis
geen politie- of douanecontrole aan de grenzen tussen de meeste EU-landen
zonder problemen artikelen voor eigen gebruik in een ander EU-land kopen en mee naar huis nemen
Leren in het buitenland
Al meer dan twee miljoen jongeren hebben in het buitenland gestudeerd of aan hun persoonlijke ontwikkeling gewerkt met subsidie van deze EU-programma’s: 4 Comenius: schoolonderwijs 4 Erasmus: hoger onderwijs 4 Leonardo da Vinci: beroepsonderwijs 4 Grundtvig: volwassenenonderwijs 4 Youth in Action: vrijwilligerswerk en
© Getty Images
informeel onderwijs
Gezondheid en milieu
Vervuiling kent geen grenzen – internationale actie nodig De EU heeft gezorgd voor: 4 4 4
4 4 4 4
© Van Parys Media
4
schoner zwemwater veel minder zure regen loodvrije benzine gratis en veilige plaatsen om oude elektrische apparatuur in te leveren strenge regels voor voedselveiligheid “van de grond tot de mond” meer biologische landbouw en hogere kwaliteit van landbouwproducten efficiëntere gezondheidswaarschuwingen op tabaksproducten registratie van en controle op alle chemicaliën (REACH)
4
Handvest van de grondrechten
4
gezamenlijke terrorismebestrijding
4
politie- en justitiesamenwerking tussen EU-landen
4
gecoördineerde asiel- en immigratieprocedures
4
samenwerking op het gebied van civiel recht
© European Union Police Mission
Ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid
De EU: exporteur van vrede en welvaart
4 4
4
regels voor wereldhandel gemeenschappelijk buitenlandsen veiligheidsbeleid ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp
De EU organiseert vredesmissies en maatschappelijke wederopbouw in door oorlog geteisterde landen zoals Bosnië-Herzegovina.
De EU – een belangrijk handelsblok
Aandeel in wereldhandel in goederen (2007)
Aandeel in wereldhandel in diensten (2007)
EU 17%
Overige landen 53,2%
EU 28,5%
Verenigde Staten 14,5%
Overige landen 40,6%
Japan 5,8% China 9,5%
Verenigde Staten 18,2% China 5,9%
Japan 6,8%
De EU is de grootste donor van ontwikkelingshulp ter wereld 60% van alle ontwikkelingshulp komt van de EU 93€
53€ 44€
EU
Japan
Verenigde Staten
Ontwikkelingshulp per hoofd van de bevolking, 2007
Drie kopstukken
Het Europees Parlement - de stem van het volk
Jerzy Buzek, voorzitter van het Europees Parlement
De Raad van ministers - de stem van de EU-landen
Herman Van Rompuy, voorzitter van de Europese Raad
De Europese Commissie - op de bres voor het algemeen belang José Manuel Barroso, voorzitter van de Europese Commissie
De EU-instellingen
Europese Raad (top)
Europees Parlement
Hof van Justitie
Rekenkamer
Europese Investeringsbank
Raad van Ministers (Raad van de EU)
Europese Commissie
Europees Economisch en Sociaal Comité
Comité van de Regio’s
Agentschappen
Europese Centrale Bank
Zo worden EU-wetten gemaakt
Burgers, belangengroeperingen, deskundigen: bespreken, raadplegen
Commissie: formeel voorstel
Parlement en Raad van Ministers: gezamenlijk besluit
Nationale of lokale autoriteiten: uitvoering
Commissie en Hof van Justitie: uitvoering controleren
Het Europees Parlement – de stem van het volk
4 Beslist samen met Raad van Ministers over EU-wetten en EU-begroting 4 Democratisch toezicht op alle werkzaamheden van de EU Aantal gekozen leden per land (januari 2010) België
22
Frankrijk
72
Luxemburg
6
Slovenië
Bulgarije
17
Griekenland
22
Malta
5
Slowakije
13
Hongarije
22
Nederland
25
Spanje
50
Cyprus
6
7
Denemarken
13
Ierland
12
Oostenrijk
17
Tsjechië
22
Duitsland
99
Italië
72
Polen
50
Ver. Koninkrijk
72
Portugal
22
Zweden
18
Roemenië
33
Totaal
Estland
6
Finland
13
Letland Litouwen
8 12
736
De Europese politieke partijen
Aantal zetels in het Europees Parlement per politieke fractie (januari 2010)
Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa 84
Europese Volkspartij (Christendemocraten) 265
Groenen/Europese Vrije Alliantie 55
Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten 184
Europees Unitair Links/ Noords Groen Links 35
Europese Conservatieven en Hervormers 54 Europa van Vrijheid en Democratie 32 Totaal : 736 Niet-ingeschreven leden 27
De Raad van Ministers – de stem van de EUlanden
4één minister uit elk EU-land 4voorzitterschap: rouleert elke zes maanden 4beslist samen met het Parlement over EU-wetten en EU-begroting 4stuurt het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid
De Raad van Ministers – aantal stemmen per land
Duitsland, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk
29
Spanje en Polen
27
Roemenië
14
Nederland
13
België, Griekenland, Hongarije, Portugal en Tsjechië
12
Bulgarije, Oostenrijk en Zweden
10
Denemarken, Ierland, Litouwen, Slowakije en Finland
7
Cyprus, Estland, Letland, Luxemburg en Slovenië
4
Malta
3
Totaal:
345
“Gekwalificeerde meerderheid” is nodig voor veel besluiten: 255 stemmen en een meerderheid van de EU-landen Vanaf 2014: 55% van de lidstaten met 65% van de bevolking
Europese Raad/Europese top
Bijeenkomst van de staatshoofden en regeringsleiders van alle EU-landen 4ten minste 4 keer per jaar 4bepaalt de algemene richting van het EU-beleid 4voorzitter: Herman Van Rompuy
Een hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid
Catherine Ashton “Twee petten”: voorzitter van de bijeenkomsten van de Raad Buitenlandse Zaken+ vicevoorzitter van de Europese Commissie Beheer van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid
Hoofd van de Europese Dienst voor extern optreden
De Europese Commissie – op de bres voor het algemeen belang
27 onafhankelijke leden, één uit elk EU-land 4stelt nieuwe wetgeving voor 4uitvoerend orgaan 4hoedster van de verdragen (ziet toe op de uitvoering) 4vertegenwoordigt de EU in de rest van de wereld
Het Hof van Justitie – de wet boven alles
27 onafhankelijke rechters, één uit elk EU-land
4doet uitspraak over de interpretatie van de EU-wetgeving 4ziet erop toe dat de EU-wetgeving in alle EU-landen op dezelfde manier wordt toegepast
De Europese Rekenkamer - waar voor uw geld
27 onafhankelijke leden 4controleert of het EU-geld correct wordt benut 4mag alle personen en organisaties controleren die met EU-geld te maken hebben
De Europese Centrale Bank - beheert de euro
4zorgt voor stabiele prijzen 4beheert de hoeveelheid geld en bepaalt rentevoeten 4werkt onafhankelijk van regeringen
Jean-Claude Trichet voorzitter van de Centrale Bank
Het Europees Economisch en Sociaal Comité de stem van het maatschappelijk middenveld
344 leden 4vertegenwoordigers van vakbonden, werkgevers, boeren, consumenten enz. 4geeft advies over nieuwe EU-wetgeving en nieuw EU-beleid 4betrekt het maatschappelijk middenveld bij EU-kwesties
Het Comité van de Regio’s - de stem van de lokale overheden
344 leden 4vertegenwoordigt steden en regio’s
4geeft advies over nieuwe EU-wetgeving en -beleid 4stimuleert de betrokkenheid van lokale overheden bij EU-kwesties
EU-ambtenaren
De Commissie telt ca. 23 000 vaste ambtenaren en 11 000 tijdelijke functionarissen en arbeidscontractanten Overige EU-instellingen: ca. 10 000 werknemers 4vast aangestelde ambtenaren 4geselecteerd via vergelijkende onderzoeken 4komen uit alle EU-landen 4salarissen wettelijk vastgelegd 4EU-instellingen kosten € 15 per EU-burger per jaar
