De Dorpsbode. Een drieling! 68 e jaargang, nr augustus 2015

De Dorpsbode 68e jaargang, nr. 15

1 augustus 2015

Een drieling! Alieke Talsma

▲

Op 24 juli 2015 is op de Kooiplaats voor het eerst een drieling geboren. Toen Rutger die morgen tegen Floris zei dat een van de koeien gekalfd had en daarbij wel drie kalfjes ter wereld had gebracht kon Floris zijn oren niet geloven. Eerder die morgen, na het melken was Floris al bij de moeder koe in de wei wezen kijken, ze had toen net een stiertje ter wereld gebracht. Niet wetende dat er nog twee kalfjes in zaten is Floris weer verder gegaan met zijn werkzaamheden. Vervolg op pag. 5

COLOFON

In dit nummer o.a.: Een drieling! ............................................ 1 Agenda .................................................... 3 Mag ik uw aandacht... .............................. 5 Limerick...................................................................... 5 Werkgroep Fairtrade .................................. 7 Kabouter op het dak .......................................... 9 Meningen (Boeren en mest) .......................... 9 Meningen (Reactie op Griekse toestanden) ...... 11 Meningen (Reactie op Natuurmonumenten) ...... 11 Meningen (Woorden als taal van het hart?) ...... 13 Rondvlucht .................................................. 15 De eilander taal tentoongesteld .............. 17 Vijfenveertig jaar op Schiermonnikoog (2) 22 Orgelconcert door Stef Tuinstra ............ 24 Expositie ‘De eigen taal van het eiland’

25

Internationaal After Sunset Festival........ 27 OMar Unplugged............................................ 30 Rol ‘m erin! ........................................................ 31 Schiermonnikoog in concert .................. 32 Werken en spelen in de natuur .............. 33 Wind en Waterspel ................................................ 34 Zeilreis .................................................... 35 Nieuws uit de bibliotheek .......................... 38 V.V. De Monnik ........................................ 39

2

De Dorpsbode is het officiële orgaan van de vereniging 'Dorpsbelang' Schiermonnikoog dat tweemaal per maand verschijnt. Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van de redactie worden overgenomen. Redactie Erik Jansen Francine Venselaar Laura van der Zee Mariska den Boer Marijke Barhorst Redactie/advertentieadres e-mail: [email protected] Inleveren kopij bij voorkeur via e-mail De Dorpsbode p/a Knuppeldam 4 9166 NZ SCHIERMONNIKOOG De Digitale Dorpsbode: www.dorpsbode.nl Uw teksten en foto’s plaatst de redactie ook op www.dorpsbode.nl De redactie van het jaarboek kan uw foto’s gebruiken voor haar jaarlijkse uitgaven. Heeft u daartegen bezwaar, vermeldt dit dan bij de foto Abonnementen Aanmelden, opzeggen, adreswijziging: Secretaris Vereniging Dorpsbelang, Kerkelaantje 2, 9166 NB Schiermonnikoog Tel. 0519 - 531530, E-mail: [email protected] iban NL71 RABO 0346 1104 91 Opzegging van het lidmaatschap door het lid kan slechts geschieden tegen het einde van een boekjaar, met inachtneming van een opzeggingstermijn van ten minste vier weken Lidmaatschap € 37,50 per jaar, (los exemplaar €2,50 excl verzendkosten) buiten Nederland € 82,50 Bezorging op Schiermonnikoog: H. Kobes, 53 17 25 Verantwoording De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van artikelen, wel of iets geplaatst wordt. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen aan te passen. De Vereniging Dorpsbelang en de Dorpsbode zijn niet aansprakelijk voor schade die ontstaat door het niet of foutief plaatsen van ingezonden kopij. Kosten advertenties 1/4 pagina: € 20,75 1/2 pagina: € 38,55 1/1 pagina: € 74,15 Bij regelmatig adverteren, (1 of 2 keer per maand) gelden andere tarieven: resp. € 16,20, € 30,10 en € 57,90 per keer.

Op 'e Schel Niet-commerciële mini-advertentie: € 2,50, contant te voldoen

De Dorpsbode van 1 augustus 2015

Agenda 1 augustus - 1 september 2015 zo di

2 aug. 13.30 Muziek aan de Plas, Berkenplas 4 aug. 10.00-13.00 Wilde Buiten Dag (Natuurmonumenten en Lytje Willem), Berkenplas di 4 aug. 10.00 Voorleesuurtje: Max en de toversteen met Lytje Willem (3-6 jaar), Bibliotheek di 4 aug. 20.30 Steeuwsaun - Eiland in concert, COS (Langestreek 23) wo 5 aug. Vanaf 19.00 Ophalen oud papier wo 5 aug. 10.30-12.00 Huurdersspreekuur WoonFriesland, gemeentehuis wo 5 aug. 20.00 Orgelconcert Stef Tuinstra, COS (Langestreek 23) wo 5 aug. 10.00-14.00 Survivaldag Natuurmonumenten ism Lytje Willem, Berkenplas do 6 aug. 18.30 Feestelijke uitreiking titel Faitrade Gemeente, bij het gemeentehuis do 6 aug. 19.00-21.00 Eilander Strúnmarkt do 6 aug. 20.00 Lezing Ethisch jagen, bibliotheek. 7-10 aug. Weekend Afrikaanse dans en percussie, diverse locaties za 8 aug. 9.00-12.00 Berkentrekken, start Bezoekerscentrum zo 9 aug. 15.00 Omar in Hotel Brasserie Om de Noord ma 10 aug. 19.00 Schatten van het strand door Thijs de Boer met Lytje Willem(8-12 jaar), Bibliotheek di 11 aug. 20.00 Rol ‘m erin!, Willemshof do 13 aug. 19.00-21.00 Eilander Strúnmarkt vr 14 aug. 19.00 Jellyfish festival, Marlijn za 15 aug. 19.00 Jellyfish festival, Berkenplas za 15 aug. 20.30 Concert: Groningen ontmoet Limburg, Duinzicht (zaal open: 20.00 uur) ma 17 aug. 20.30 Steeuwsaun - Eiland in concert, COS (Langestreek 23) 26 t/m 30 aug. Internationaal After Sunset Festival, romdom watertoren en wad bij haven do 27 aug. Energieloket (alleen op afspraak), gemeentehuis do 27 aug. Boskalis Beach Clean Up Tour, strand Meer informatie op de digitale activiteitenagenda van Schiermonnikoog: www.lytjepole.nl

Exposities U kunt verschillende exposities bezoeken, waaronder: Atelier Romy, foto’s/schilderijen (Langestreek 7); Bunkermuseum Schlei, 70 jaar bevrijding Schiermonnikoog (Scheepstrapad); Galerie Ogygia, schilderijen/keramiek/e.a. (‘Pand 1949’ te Nieuwestreek 7); Galerie Stella van Acker, schilderijen (Middenstreek tussen 21 en 23); Vitamaris, Impressies langs de vloedlijn, foto’s Jouke de Jong; Bezoekerscentrum, Zie ze vliegen!, Landschappen op het eiland en De eigen taal van het eiland (Torenstreek 20); Schelpenmuseum Paal 14 (Martjeland 14); Wrakhout, bootjes van wrakhout (v.d. Molenpad 13); StrandResort Schier, Een blik op het Noorden, kunstenaarscollectieven Spinsel en de Beeldboys (Badweg 67); Soepboer Rijwielverhuur, What a wonderful world 5, foto’s John Stoel en Harry Cock (Paaslandweg 1); Noderstraun: over het oude badhotel (Badweg 32).

Inleveren kopij: Dorpsbode nummer 16 (15 augutus): 5 augustus, uiterlijk om 20.00 uur Dorpsbode nummer 17 (1 september): 24 augustus, uiterlijk om 20.00 uur Inleveren van kopij bij voorkeur via e-mail: [email protected]


3

In ons bijzijn is rustig overleden onze allerliefste moeder en vrouw

Afke Meintema-Smit * 11 november 1958

† 2 juni 2015

Theun Bjorn Arild & Yuli Margit

Graag willen wij iedereen bedanken voor alle steun, mooie bloemen en kaarten.

Wij zijn verdrietig, maar dat zal veranderen in weemoed … en weemoed in heimwee.

Het deed ons goed zoveel kaarten, bemoedigende woorden, berichten, een handdruk of welk ander gebaar dan ook te hebben ontvangen na het overlijden van onze papa en opa, Harm Sliep.

Bedankt daarvoor! Sonja & Onne-Rik

4

Daar waar (bij b jnaa) allle l s kan… van ontbijten tot heerlijk slapen.

Kom gauw Om de Noord!

Langestreek 66, 9166 LE Schiermonnikoog. 0519-700200 www.hotelomdenoord.nl. [email protected]


Een drieling! Vervolg van pag. 1

De geboorte van een tweeling bij koeien komt regelmatig voor, maar een drieling is toch best wel bijzonder! Gemiddeld worden er per jaar in Nederland één á twee drielingen bij koeien geboren. Met de drie kalfjes gaat het goed. Moeder koe moet even bijkomen van de bevalling en het is natuurlijk ook niet niks als je negen maanden lang drie kalfjes hebt gedragen.

■

Mag ik uw aandacht… Bedankt! Beste mensen, Na 31 jaar voor Bouwbedrijf Dijkstra op Schiermonnikoog gewerkt te hebben, hoop ik binnenkort met (pré)pensioen te gaan. Op woensdag 26 augustus word ik 63 en deze week zal ook mijn laatste werkweek op het eiland zijn. Bij velen van u ben ik in de afgelopen jaren over de vloer geweest om werkzaamheden te verrichten en ik wil u danken voor het in mij gestelde vertrouwen. Het was voor mij een prachtige periode. Samen met mijn vrouw, kinderen en kleinkinderen gaan we nu weer een andere invulling geven aan ons leven. Mocht u in Kollum zijn en bij ons willen langs komen dan bent u vanzelfsprekend van harte welkom. Het ga u allen goed en tot ziens. Rudolf van der Berg Ticeline 25 9291 JJ KOLLUM 0511-452958

■

Limerick Een driftige deerne in Bingen kan haar opvliegers moeilijk bedwingen; die vliegen heel laag, maar ze wil in een vlaag pardoes van de Lorelei springen...! Joost De Dorpsbode van 1 augustus 2015

5

Email: [email protected]

Bemiddeling-detachering

Industrie

Grafisch

Projecten

U heeft een vakantiewoning? U wilt deze graag verhuren zonder gedoe. Dan is Schiermonnikoog.com hét adres om uw vakantiewoning te laten verhuren! De voordelen voor u op een rijtje: ‐ ‐ ‐ ‐ ‐

Gevestigd op Schiermonnikoog Overzichtelijke website Geen verwijzingen naar derden 24 uur per dag online reserveringssysteem Realtime beschikbaarheidsoverzicht

‐ ‐ ‐ ‐ ‐

Alles op 1 adres: Professionele schoonmaak Linnenverhuur / enzovoort Beheer van accommodaties Calamiteitenservice

Neemt u voor meer informatie gerust contact met ons op.

www.schiermonnikoog.com Telefoon: 06 53263917 Email: [email protected]

6


Werkgroep Fairtrade Els Claessens, Nynke Soepboer en Harry Alers Hiep, hiep, hiep, hoera! De werkgroep Schiermonnikoog heeft de slingers opgehangen en de vlag uitgestoken. Schiermonnikoog mag voortaan de titel Fairtrade Gemeente gebruiken. Dankzij de medewerking van de plaatselijke ondernemers, verenigingen en de gemeente Schiermonnikoog is het gelukt om de titel Fairtrade Gemeente te behalen. Schiermonnikoog is het eerste Waddeneiland dat die titel mag voeren. Fairtrade gemeente Een hele eer maar vooral ook een flinke prestatie. Onze kleine gemeente voldoet aan alle criteria. Omdat we Fairtrade gemeente zijn is er een groter aanbod van Fairtrade producten en dat leidt tot een grotere omzet. Dat heeft positieve gevolgen voor de producenten in ontwikkelingslanden. Die krijgen een eerlijke prijs voor hun producten en dankzij de grotere omzet ook meer inkomsten. Uitreiking titel Dit goede nieuws willen we vieren. Op donderdag 6 augustus wordt de titel ‘Fairtrade Gemeente’ uitgereikt door de landelijke jury aan burgemeester J. Stellinga. Die feestelijke uitreiking zal zijn om 18.30 uur bij het gemeentehuis. Voor een muzikale omlijsting zorgt muziekgroep Djembé Dramé. U bent van harte welkom! Komt u ook? Om de inwoners van Schiermonnikoog te laten kennismaken met Fairtrade zal de werkgroep Fairtrade Schiermonnikoog op 6 augustus op de Strúnmarkt staan. Daar kunt u gratis een pakje Fairtrade thee afhalen. Bonnen daarvoor worden huis aan huis verspreid. Komt u ook? Feestelijke uitreiking titel ‘Fairtrade Gemeente’ op donderdag 6 augustus om 18.30 uur bij het gemeentehuis. Werkgroep Fairtrade Schiermonnikoog staat op de Strúnmarkt, donderdag 6 augustus vanaf 19.00 uur.

■


7

Boek meer rendement op de verhuur van uw vakantiewoning! Sinds medio 2014 beschikt de VVV over een nieuwe website & boekingsmodule. Het aantal sitebezoekers en boekingen neemt hierdoor flink toe en zal naar verwachting blijven stijgen. Wilt u ook uw vakantiewoning aanbieden voor mede)verhuur door de VVV? Waarom is de VVV voor u een aantrekkelijke verhuurpartner: ●

De VVV-website is de best vindbare eilandwebsite op het internet.

●

Veel (potentiele) eilandgasten oriënteren zich via deze website.

●

De VVV is voor uw gast zichtbaar aanwezig met een team en vestiging.

●

Gratis vertaling op de Duitstalige VVV-website; een mooie doelgroep.

●

Bevestiging en afrekening door de VVV. Geen zorg meer voor u!

●

Door VVV-lid te worden draagt u bij aan de promotie van het eiland.

Meer informatie? www.vvvschiermonnikoog.nl (zie in menubalk ‘VVV-info’ > ‘VVV-lidmaatschap’) en via het VVV-team, 0519 – 531 233.

8


Boeren en mest Marga Flink Het onderwerp mestvergister is weer op de agenda gezet. Ik heb de flyer ‘Geen mestvergister hier!’ weer voor het raam gehangen. Ik wil mijn stellingname graag toelichten. 1. De boeren hebben problemen met het kwijtraken van de mest die hun koeien produceren. In de mestvergisting zien zij een mooie oplossing. De boeren hebben hun bedrijven opgebouwd en ontwikkeld en daarbij keuzes gemaakt, die zich nu tegen hen dreigen te keren. Ik heb begrip voor hun moeilijke situatie. Maar ik ben het niet eens met de oplossing die zij willen kiezen. Op dit kleine eiland, met zijn specifieke kwaliteiten, ruimte, rust, natuur past een dergelijke industrie niet. 2. Aan de orde is de installatie van een co-mestvergister. De (minimaal 50%) dierlijke mest wordt gemengd met ander materiaal. Er zijn vele rapporten en resultaten van onderzoek verschenen rond het wel en wee van de co-mestvergisting. Vooral de aan de vergister toegevoegde co-producten zijn een bron van zorg. En daarmee ook de mogelijke vervuiling van het digestaat, het restproduct dat als mest gebruikt kan worden. Risico’s op bodem- en watervervuiling worden genoemd. Zo worden er vele mogelijke risico’s genoemd. Wat daarover ook allemaal te zeggen is: Schiermonnikoog is een te kwetsbaar gebied om ook maar het kleinste risico te nemen op onvoorziene negatieve gevolgen van het co-mestvergisten. 3. De installatie van een vergister lost voor de komende jaren (misschien?) de mestproblemen op. Dus kan de huidige bedrijfsvoering bij de boeren worden voortgezet. En daarmee zouden de mogelijkheden van het maken van andere keuzes in die bedrijfsvoering niet meer hoeven te worden onderzocht. Veranderingen die de boeren zelf, het eiland en het milieu juist ten goede zouden kunnen komen. Ook Gerard Glerum schreef hierover in de dorpsbode van 1 juli.

▲

4. De boeren zijn nu afhankelijk van Campina die hun melk ophaalt. Als het eens zover zou komen dat die kosten voor Campina groter zijn De Dorpsbode van 1 augustus 2015

9

Kustweg 12 9976 VP Lauwersoog Tel. 0519-349999 Fax. 0519-349366 [email protected] www.visserlauwersoog.nl

VOOR AL UW TRANSPORT VAN EN NAAR SCHIERMONNIKOOG EN AMELAND * * * *

Van maandag t/m zaterdag om 6:30 uur en 12:30 uur naar Schiermonnikoog Dagelijkse lijndienst op Dokkum, Leeuwarden, Drachten en Groningen Verzorgen van transport door binnen- en buitenland Voor meer informatie bent u op werkdagen tussen 8:00 uur en 17:00 uur altijd van harte welkom op ons kantoor, of neem gerust even contact met ons op

Uw transportbedrijf dat goede service en klantgerichtheid nog hoog in het vaandel heeft staan

ook voor uw transport naar Ameland. 10


dan de baten, en deze stopt met het ophalen van de melk, hoe dan verder? Niet ondenkbaar lijkt mij een toekomstscenario dat niet alleen de co-producten maar ook de mest moet worden aangevoerd van de wal om de vergister te blijven voeden. Zo’n stuk hoogwaardige industrie is snel geplaatst maar heel moeilijk weer kwijt te raken. Dit zijn voor mij vier belangrijke argumenten om te stellen: ‘Vergis(t) u niet. Geen mestvergister hier’.

■

Reactie op Griekse toestanden op het eiland Jörn van Boven

■

De duit in het zakje van Thom Verheul. Een eigen mening als feit naar voren brengen is zwak. Wat hij meent te horen: lekker opsodemieteren naar de knuppeldam (wat een toepasselijke naam) zou best een goede oplossing kunnen zijn. Hoe nu verder? Hoe het pijpje drop vergaat, lezen we in de volgende automaat. De nieuwe onderhandelaar kan beter bij Natuurmonumenten vandaan komen.

Reactie op Natuurmonumenten staakt inzet voor Bezoekerscentrum Jörn van Boven

▲

Overplaatsing naar een andere regio is een voor de hand liggende oplossing. Een grote voorvechter van de gestrande Promenade is niet een geschikt persoon om het bezoekers centrum nieuw leven in te blazen. Rancune tegen de gemeente is geen goed uitgangspunt. Hij betreurt het raadsbesluit van mei 2014. Anderen vinden het juist een verstandig besluit. De raad behoort niet met gemeenschapsgeld te speculeren. We zijn er nu nog met weinig kleerscheuren afgekomen. De spreker vindt De Dorpsbode van 1 augustus 2015

11

Klusbedrijf Piet van der Meulen Voor uw kleine verbouwing/renovatie, -loodgieterswerk -electra -tegelwerk -complete badkamers, keukens -schilderwerk -behangen Meer weten? Kijk eens op www.pietmeulen.nl of bel 0649950319

Parkeerterreinen- en autoboxverhuur te Lauwersoog

P

Scheepspark b.v. Postadres: Zeedijk 11 9976 VM Lauwersoog

12

Telefoon 0519 - 349139 Telefax 0519 - 349492


de besluitvorming van de gemeente traag. Is twaalf jaar, zoals bij de promenade dan sneller? ‘Afspraken met de wethouder’, dat kan niet eens. De wethouder mag voorstellen doen. De beslissing neemt de raad. Als Natuurmonumenten het Bezoekerscentrum in eigen beheer wil nemen is dat mogelijk, maar dan wel alles zelf betalen. Half betalen is half bepalen. Het zou alles vereenvoudigen. Dat refrein zongen ze bij de promenade ook al. Het lijkt mij niet goed voor de tweede maal overhaast met Natuurmonumenten in zee te gaan. Hard lopers zijn doodlopers. Toch fijn dat onze ideeën van harte welkom zijn. De reactie van de gemeente

■

Woorden als taal van het hart? Garda Meerdink

■

De intentie van de dorpsbode is mensen aan het woord te laten komen. Een open meningsvorming in een open dorpsgemeenschap. Er is een soort platvorm gevormd, waardoor er bijvoorbeeld bezorgdheid geuit kan worden over energieverspilling en haar ideeën over oplossingen. Ook is er over horizonvervuiling geschreven. Er wordt op een plezierige, doelgerichte manier naar oplossingen gezocht. Maar wanneer ontstaat woordvervuiling? Letterlijk met modder gooien is heel heerlijk, we merkten dit met Spelen aan Zee; met modder gooien doet geen pijn. Mijn zorg is, dat het geschreven woord, wat niet berust op waarheid en alleen als doel heeft tot kwetsen, mentaal tot vervuiling tussen mensen kan leiden. De redactie heeft hierin een ‘verschonende taak’ lijkt mij, maar misschien zie ik dit verkeerd. Laat de dorpsbode de taal van het hart en wijsheid toe in haar opiniërende stukken of lijkt de norm gedaald en kan iedereen stelligheden verkondigen en aanvallen doen, die niet op waarheid berusten? Spelen met woorden kan heel fijn zijn, maar er zijn mijns inziens wel spelregels nodig. Voor het ontdekken wat waarheid is, is soms meer ‘bodemonderzoek’ nodig. Deze tijd hoort een zichzelf serieus nemend schrijvend mens toch ook te nemen, voordat er ‘aannames’ worden geuit? Als gevoelig en autonoom persoon uit ik hierbij mijn bezorgdheid. De Dorpsbode van 1 augustus 2015

13

Survivaldag Leer samen met je ouders overleven in de natuur! Ga met de boswachter op zoek naar eetbare insecten, check je survival skills op een uitdagend parcours, bouw de stoerste hutten en vlotten. Kaartverkoop op dag zelf, bij Berkenplas. Kaarten eventueel reserveren bij Bezoekerscentrum, 0519-531641. 5 augutus, 10u tot 14u (inloop tot 13u), kinderen €10/leden €7, ouders €5/leden €2

14


Rondvlucht Jan Holwerda

Het dorp Schiermonnikoog Oost-West.

Deel van het dorp noordzijde.

■

In een rondvlucht enkele weken geleden boven Noord-Nederland en een deel van de Waddeneilanden (uiteraard ook boven Schiermonnikoog) heb ik een aantal luchtfoto’s gemaakt van het dorp Schiermonnikoog.


15

Bibliotheken Noord Fryslân vraagt een

Coördinator Formulebibliotheek Of bereid via een scholingstraject door te groeien. De functie is ª{{J-sY))-m)ʬʬ-«--jɜĶt)mȰĶVY-s{ttYj{{J De organisatie

Wij bieden

Bibliotheken Noord Fryslân is een jonge organisatie. Het is het resultaat van de fusie tussen Bibliotheken Noordwest Fryslân en Bibliotheken Noordoost Fryslân per 1 juli 2014.

Ù-tª--m»Yg)YJ-ȯ»-m7t)YJ-7tY-Yt--t unieke branche. De functie is ingedeeld in VmʰɮsYtȮˁʪȮʲʱʭȯɍ{s°ȮˁʬȮʯʯʮȯɍ{ Ygʭʰ-st)ɯªt)-ÏÀğğ-t- Bibliotheken. De functie is in eerste instantie voor twee jaar, met kans op verlenging. Als de kandidaat nog niet voldoet aan de scholingseisen worden de inschaling en overige arbeidsvoorwaarden aangepast.

Bibliotheek Schiermonnikoog speelt een belangrijke rol in de samenleving op het eiland. De bibliotheek is gevestigd in het dorpshuis en momenteel worden de mogelijkheden tot verbouw onderzocht. De verbouwing biedt de kans de vestiging in te richten conform het landelijke concept van de formulebibliotheek.

Functie Je werkt zelfstandig tijdens de openingsuren, maar maakt deel uit van een hecht team van gemotiveerde en betrokken medewerkers. Meer informatie over de functie lees je in het functieprofiel op www.ontdekdebieb.nl/over-ons/ werken-bij-ons.

Wij vragen ɜ Ę{ɍ«-jɍ-t)-tjtYª-Ȯ ɜ ğm-Y)YtJJ-YV{YmY{V--j«-jȯóʈĐ{7 vergelijkbaar (of de bereidheid deze z.s.m. te behalen). ɜ ä-m)YJVªɍ)Ym{sɮ{7)---Y)V-Y))-»-z.s.m. te behalen). ɜ ĐmtJ-YV-t{sstYY-7ª)YJȮ ɜ ãm-°Y-mYt»-Ȯ ɜ ÙªYtJYtV-{)Yt--tªtY--tm{-t)- werkzaamheden. ɜ Õ---Y)V-Y)--Y»-tt)-ª-«mYtª-t) met teamoverleg. ɜ ÎYgª{{j-«{{tVYJ{ĶVY-s{ttYj{{Js- een actief netwerk.

16

Meer weten of solliciteren? U kunt voor meer informatie contact opnemen met Paulien Schreuder, leidinggevende 7{sm-YmY{V--jȯʩʰɍʪʩʩʩʰʯʬʯȮ

Łjt{Y-mYgjʱJʬʩʪʯ« {mmYYY---ɍsYmYV-tt [email protected] o.v.v. vacature {)Yt{7{sm-YmY{V--j Schiermonnikoog

De selectiegesprekken vinden plaats in week 33. De functie wordt bij voorkeur ingevuld per 1 --s-ʬʩʪʯȮ Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.


De eilander taal tentoongesteld Siebren Dyk (Fryske Akademy)

▲

Dat Schiermonnikoog een bijzonder eiland is, dat weet iedereen. Een van de grootste bijzonderheden is echter lang niet algemeen bekend. Het is daarom een uitstekend idee van ‘t Heer en Feer geweest om voor de traditionele zomertentoonstelling dit jaar de eilander taal als onderwerp te nemen. Daarmee maakte de cultuur-historische vereniging het zich echter niet gemakkelijk. Op een tentoonstelling wil je iets laten zien, maar hoe doe je dat met taal? In essentie is taal een systeem dat geluid koppelt aan betekenis. Maar geluid en betekenis zijn heel erg lastig zichtbaar te maken, zeker voor een groot publiek. Toch heeft samensteller Eric Augusteijn daar een oplossing voor gevonden. Om de betekenis weer te geven is gekozen voor de beproefde methode van de vertaling, hier in het Nederlands. Dat heeft het bijkomende voordeel dat de bezoeker direct de beide talen met elkaar kan vergelijken. Het probleem met het geluid is heel slim aangepakt. In het midden van de expositieruimte staat een ronde tafel, die door schotjes in vieren gedeeld is. Elke afdeling heeft een koptelefoon. De bezoeker kan er op die manier luisteren en ook tegelijk kijken naar gedichten, naar liedjes, en naar oude dialectopnamen. De meest bijzondere daarvan is die met de journalist Cornelis Grilk, die al in de jaren twintig van de vorige eeuw de eilander klanken op de wasplaten van de Duitse taalkundige Theodor Siebs liet vastleggen. Naast de koptelefoon is er zelfs een nog modernere methode om het geluid weer te geven. De fragmenten zijn namelijk eveneens van een QR-code voorzien, zodat de bezoekers ze ook via hun smartphone kunnen beluisteren. En nog een faciliteit: de opnamen - en sommige zijn echt heel zeldzaam - zijn ook beschikbaar via de website van ‘t Heer en Feer. Afgezien van een vitrine met daarin de beide recente woordenboeken en een aantal, van hun eilander aanduiding voorziene, oude voorwerpen speelt het meeste van de tentoonstelling zich aan de wanden van het zaaltje af. Verschillende aspecten komen aan bod, zoals de geschiedenis van de taal, het taalkundig onderzoek, dichtwerk, de activiteiten van de Taalplúech, en ook de recente ontwikkelingen. Bij de geschiedenis wordt duidelijk dat het Schiermonnikoogs toch echt als een dialect van het Fries moet worden beschouwd, niettegenstaande het ook opgenomen citaat van Louise Mellema, dat in Scandinavische richting wijst. De Dorpsbode van 1 augustus 2015

17

VERKOOP: * Wasmachines * Koelkasten * Radio & TV * Gastoestellen * Sanitair * Enzovoort

installatiebedrijf & ZN

Installatie: Gas, water, elektra, sanitair & Koeltechniek Loodgieterswerk, Dakbedekking

Langestreek 86 - Schiermonnikoog Telefoon 0519 - 53 13 45 Fax 0519 - 53 16 58

18


Zolang er voor die opvatting echter geen bewijzen aangevoerd worden, moeten wij haar maar niet al te serieus nemen. Bij de onderzoeksafdeling is er speciale aandacht voor de foneticus Eijkman. Met, althans in onze moderne ogen, primitieve instrumenten deed hij in 1925 metingen naar de uitspraak van het Schiermonnikoogs. Aantekenkaartjes getuigen er van dat verschillende personen bezig zijn geweest om de eilander woordenschat vast te leggen. Tot publicatie is het lang niet altijd gekomen, maar het Wezzenbúek heeft uiteraard wel dankbaar gebruik gemaakt van wat deze nijvere taalkundige vlindervangers opgetekend hebben. En er was natuurlijk de eilander Cornelis Grilk, die geprobeerd heeft om de grammaticale eigenschappen van zijn moedertaal vast te leggen. Zijn pogingen kwamen niet verder dan een serie schoolschriften. Gelukkig slaagde de oud-leraar Douwe Fokkema er wel in om zijn Spraakkunst (en zijn Wezzenlist!) eind jaren zestig uitgegeven te krijgen. Cornelis Grilk komen we ook tegen bij de eilander dichters, samen met namen als Lammert Wiersma, Jacob en Marius Fenenga, Foppe Schut, en uiteraard Pita Grilk. Een van de grootste verrassingen van de tentoonstelling staat in een hoekje. We zien er video-opnamen uit de jaren tachtig van een programma van Koos Postema. Daarin een vraaggesprek met ‘juffrouw’ Martha Karst, die onder andere vertelt over de mede door haar samengestelde cursus Eilanders, èn een nog jonge Henriëtte Pieperiet zingend achter de piano. Waar men zich bij het Schiermonnikoogs altijd weer over verwondert is het feit dat de taal van één dorp, met zo langzamerhand nog maar een handjevol sprekers, toch zoveel aandacht gekregen heeft. De taalwetenschappelijke belangstelling van buiten, uiteraard met als hoogtepunt het proefschrift van de Deen Arne Spenter (1968), is tot op een hoogte begrijpelijk: het is nu eenmaal interessant om te onderzoeken hoe een dialect dankzij een geïsoleerde ligging aan de ene kant helemaal een eigen weg kan inslaan en allerlei vernieuwingen kan ondergaan, en aan de andere kant soms eigenschappen kan bewaren die op de vaste wal al lang verdwenen zijn. Maar het zijn niet alleen de taalkundige professionals die het Schiermonnikoogs op waarde weten te schatten. Blijkbaar hebben veel sprekers er ook een speciale band mee. Heel opvallend voor zo’n piepklein dialect is tenminste het grote aantal dichters dat er in geschreven heeft. Als je dat legt naast de vergelijkbare Friese minitaaltjes van Terschelling en Hindeloopen, dan springt Schiermonnikoog er echt uit.


▲

Vervolg op pagina 22

19

Expositie

‘De eigen taal van h

Foto’s; Romy Dam

het eiland’ van ‘t Heer en Feer

Vervolg van pagina 19

■

En dan hebben we het nog niet eens over een dichteres als Pita Grilk, die zonder twijfel een veel bredere bekendheid zou hebben genoten als ze niet in zo’n voor de literaire wereld onbegrijpelijke taal had geschreven. Alles bij elkaar geeft deze tentoonstelling in kort bestek een heel goed beeld van de eilander taal in brede zin. Eric Augusteijn in het bijzonder verdient een compliment dat hij dit alles in een betrekkelijk korte tijd voor elkaar heeft weten te krijgen. Ik kan alle Schiermonnikoogers, van welke taalachtergrond dan ook, aanraden om er een kijkje te nemen. En wacht u daar dan niet te lang mee, want door alle perikelen rondom het bezoekerscentrum is de tentoonstelling misschien wel korter toegankelijk zijn dan dat zij eigenlijk verdient.

Vijfenveertig jaar op Schiermonnikoog (2) Hessel Sevenster In de vorige Dorpsbode vertelde Hessel Sevenster hoe hij zo’n vijfendertig jaar geleden probeerde een ontsnapte ram te vangen. Hieronder gaat zijn verhaal verder.

▲

Op een wenk van mevrouw Donraadt betrad ik de ‘arena’ opnieuw, waarbij ik mijn best deed nog enige manmoedigheid van mijn aanvankelijk optreden uit de stralen. Dat lukte mij blijkbaar slecht, want terwijl ik op het beest afstapte keek het mij aan met een blik in zijn bruine ogen, welke naar mijn gevoel het midden hield tussen medelijden en minachting, zo van: “Wat zul jij nu nog?” Mevrouw had de einden van het koord enige malen om elkaar heen gedraaid, zodat er een lus stevig, maar met voldoende speling ertussen, om de hals van de ram zat. Van mij verwachtte ze nu, dat ik hem naar zijn wei zou brengen. Het beest weigerde echter ook maar een poot te verzetten, hoe ik het ook probeerde. Toen hij even later trachtte mij tegen mijn benen onderuit te stoten, besloot ik het touw enige malen extra aan te draaien en wat harder te trekken. Het leek wel alsof daardoor de onverzettelijkheid van het dier alleen maar toenam, maar in werkelijkheid gebeurde er wat anders: Door het strakker gemaakte koord en het trekken eraan, kreeg de ram geen voldoende lucht meer en zakte door zijn achterpoten. Joke ontdekte dat als toeschouwster het eerst en toen zij bovendien 22


zijn uitpuilende ogen zag riep ze: “Hessel je smoort hem!!” Met een angstige stem, die nog meer dan anders haar Aziatische afkomst verried, riep mevrouw Donraadt nu ook: “Niet smoren meneer, niet smoren!” Geschrokken wond ik het touw meerdere malen af en kon toen het door de omstandigheden gedwee geworden dier naar zijn wei brengen. Met een ‘merci beaucoup’, of in elk val met opeens erg frans klinkende woorden, gaf mevrouw Donraadt mij twee kakelverse eieren, voor ons elk een. Erg lief van haar maar met nog een geplande, grote wandeling voor de boeg, voelden wij er ons eigenlijk meer mee dan om verlegen. Daar stond ik dan met in elke hand een ei. Ik kwam echter op een bruikbaar idee. Beiden hadden we immers een montycoat aan. Ik legde een ei in Joke haar capuchon en vroeg haar dat ook bij mij te doen. Zo konden we onze wandeling ongehinderd en in teruggekeerde rust voortzetten. Bij thuiskomst liep Joke meteen door naar de kamer om de gevelkachel wat hoger te zetten. Ik trok in de gang alvast mijn jas uit. Plotsklaps zag ik in een flits iets bij mijn hoofd langs vliegen, waarop onmiddellijk een ‘pats’ op de tegelvoer volgde. In paniek schreeuwde ik richting kamer: “Joke niet je jas uitdoen, niet je jas uitdoen!” Bleek van schrik door zoveel onverwacht, verbaal geweld kwam ze naar de gang en zag, dat ik me daar niet alleen van mijn jas had ontdaan. Het eitje lag koekenpanklaar op de tegels. Ik geloof dat het Vuurtorenpad toen al geen zandpad meer was. Er was tenminste geen zandinloop in de gang. Wij vonden de tegelvloer schoon genoeg en omdat wij niet graag voedsel verspillen bestond ons menu van die dag onder andere uit een heerlijk, vers, romig ei gekookt en een dito exemplaar gebakken.

■

Naschrift: Toen ik voor het gedenken van haar eerste sterfdag Joke’s as bij het crematorium had afgehaald om die bij te zetten in ons familiegraf, bracht een nagenoeg onweerstaanbare drang mij ertoe eerst met de urn naar Lauwersoog te gaan. Daar heb ik met haar een paar minuten op de dijk gestaan. Met zulke ogen als op dat moment had ik nog nooit naar Schiermonnikoog gezien. Mijn aanvankelijk gespannen, donkere, onbestemde gevoelens gingen daar geleidelijk over in een stemming van weemoed en droefenis. Bovenkomende herinneringen deden pijn maar toch ontgingen meerdere lichtpuntjes erin mij niet. Ik heb ze later ervaren als een voorzichtig begin van herstel. Het verdriet van het gemis kwam stilaan in balans met de vreugde over- en de dankbaarheid voor onder meer de prachtige jaren, die we samen op Schier hadden mogen beleven. Ik zal het eiland nooit meer zo zien liggen als toen. De Dorpsbode van 1 augustus 2015

23

Orgelconcert door Stef Tuinstra Thom Klontje Op woensdag 5 augustus geeft organist Stef Tuinstra in het Cultureel Ontmoetings Cenrtum (COS) een concert. Aanvang is om 20.00 uur.

Sjaak Verboom

▲

Stef Tuinstra (geb. 1954) studeerde orgel aan het Prins Claus Conservatorium bij Wim van Beek en behaalde Summa Cum Laude het UM-diploma (de huidige master-graad). Aan hetzelfde instituut studeerde hij tevens piano, klavecimbel en trombone. Daarna volgde hij lessen bij Gustav Leonhardt en nam hij deel aan diverse meestercursussen. In 1978 behaalde hij het 1e graads diploma kerkmuziek en koordirectie. In 1979 verwierf hij de Prix d’Excellence, destijds de hoogste muziekprijs in Nederland. In 1980 won Stef Tuinstra de koraalprijs ter gelegenheid van het Nationaal Improvisatie Concours te Bolsward. In 1986 werd hij onderscheiden ter gelegenheid van het Internationale Klavecimbel Concours te Brugge. Stef Tuinstra was vele jaren werkzaam als koor- en orkestdirigent.

24


Hij is organist van de Nieuwe Kerk te Groningen en van de Jacobuskerk te Zeerijp. Als ervaren en internationaal opererend orgel(bouw)adviseur heeft Stef Tuinstra al meer dan honderd projecten op zijn naam staan, is hij lid van het College van Orgeladviseurs in Nederland en werkt hij samen met de Protestantse Kerken in Nederland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Hij is leider van de Noord Nederlandse Orgel Academie (NNOA) en doceert orgel, clavecimbel, piano, (stijl-)improvisatie, gemeentezangbegeleiding en orgelbouw. Ook is de NNOA actief met CD-producties en stimuleringsactiviteiten voor de orgelcultuur in NoordNederland. Stef Tuinstra geeft regelmatig concerten, lezingen en masterclasses in verschillende Europese landen, Japan en de USA. Opnamen van hem verschenen op verscheidene CD’s. Twee producties waarbij Stef Tuinstra een prominent aandeel had hebben een Edison-onderscheiding ontvangen. CD’s van het eigen label NNOA ontvangen wereldwijd uitstekende kritieken en worden als beschouwd als origineel, vernieuwend en richtinggevend in de interpretatie van oude orgelmuziek. Hij is auteur van diverse (internationale) publicaties over orgelbouw en -spel. Zijn meest recente opname met de integrale orgelwerken van Georg Böhm (3 Cdalbum op het label Document) is door de internationale vakpers als een topproductie beoordeeld. Orgelconcert door Stef Tuinstra, woensdag 5 augustus om 20.00 uur in het COS (Langestreek 23). ■

Expositie ‘De eigen taal van het eiland’ Cynthia de Jong namens ’t Heer en Feer

▲

De cultuurhistorische vereniging ‘t Heer en Feer heeft in het bezoekerscentrum een prachtige interactieve expositie over de eilander taal gemaakt. Deze is tijdens de openingstijden (voor zolang het duurt) van het bezoekerscentrum te bewonderen. Onze secretaris, Eric Augusteijn heeft het, in een zeer korte tijd, voor elkaar gekregen een prachtige, leerzame en interactieve expositie neer te zetten die zeer zeker het bezoeken waard is. Onze eilander taal is een prachtig stukje cultuurhistorie die helaas door nog maar weinig van ons gesproken wordt. Wij als bestuur van ’t Heer en Feer hebben niet de illusie dat er over een paar jaar weer volop eilanders gesproken wordt De Dorpsbode van 1 augustus 2015

25

www. www.bouwenopschier.nl bouwenopschier.nl [email protected] [email protected] te tell:0519-531762 :0519-531762

k r e w k a V d r e e d n a r a g e G

ni nieuwbouw euwbouw – verbouw verbouw – renovatie renovatie – restauratie restauratie – onder onderhoud houd

ddee bouwers boouuuw weeerrrss van w vvaaann Schier Scchhieerr 26


maar met deze tentoonstelling hopen we wel de taal weer onder de aandacht te brengen. Het hebben van een eigen taal is toch iets op gretsk (trots) op te zijn. Daarom nodigen wij u allen van harte uit de expositie te komen bekijken en beleven. Tip: Neem uw smartphone mee naar de exposite! En vergeet niet uw bevindingen in het gastenboek te zetten! Expositie ‘De eigen taal van het eiland’ is te bezoeken tijdens openingstijden in het Bezoekerscentrum.

■

Internationaal After Sunset Festival 2015 Persbericht

▲

Het Internationaal After Sunset Festival (26 tot en met 30 augustus) op Schiermonnikoog staat dit jaar in het teken van de oorsprong van het leven, de planeten en de Nieuwe Tijd volgens de astrologie. Het festival brengt Minimal Music, dans in het waddenslik, videokunst, muziek- en poëzie wandelingen en vertellingen over astrologie. Er komen dit jaar vier buitenlandse musici naar het eiland: Ramunas Motietaikis uit Litouwen op Japanse fluit, de Fransman Raphael Vanoli met zijn virtuoze windgitaar, de Oostenrijkse celliste Katharina Gross en de Duitse performer Marion Traenkle. Het 8-koppige ensemble Lunatree vormt de basis van het festival samen met de Friese slagwerker en vogelaar Sytze Pruiksma. Uit Frankrijk komt de astrologe Monique Leurink vertellen over wat in de astrologie de Nieuwe Tijd heet. After Sunset viert de kwetsbare schoonheid van het eiland en de omringende zee: de weidsheid, de eenvoud, de stilte, de nacht met de oneindige sterrenhemel. Breekbare Minimal Music vertolkt heel goed die kernwaarden van de eiland. Vorig jaar was er een vertelling over de geheimen van het heelal, dit jaar is er aandacht voor de Nieuwe Tijd in de Astrologie, waarmee tal van recente gebeurtenissen in de wereld kunnen worden verklaard. De lezing (op vrijdagavond 28 augustus) wordt afgewisseld met Minimal Music en ondersteund met videobeelden. Monique Leurink geeft ook een workshop op zaterdag 29 augustus om 14.00 uur in de Kapel. De Dorpsbode van 1 augustus 2015

27

[email protected] w w w. h e l l e m a n o t a r i s . n l

Schiermonnikoog iedere 2e en 4e woensdag v. d . m a a n d i n h e t D o r p s h u i s Telefoon (0519) 29 49 15 Tijden: komende zitting/spreekuur 12 u sa 2a 015 2 2 afueg bu sr tuu as -r i2 6e na u 1g u4s tm rt 10:30 - 13:00 uur

Dokkum Hogepol 18 9101 LZ Dokkum Postbus 72 9100 AB Dokkum Telefoon(0519) 29 49 15 Fax (0519) 29 32 34

Het is aan te raden om een afspraak voor deze zitdagen/spreekuren te maken. U kunt ons vrijblijvend en zonder dat daar direct kosten aan verbonden zijn raadplegen en om advies vragen.

√ √ √ √

DE eilander transportonderneming die op persoonlijke wijze alle uiteenlopende transportdiensten verleent. Met eigen distributiecentra in Leeuwarden en Holwerd. Dit betekent een zeer snelle levering van uw goederen uit alle windrichtingen. Voor meer informatie komt u even langs op Veerweg 8 te Schiermonnikoog of bel ons even. Op- en overslag mogelijkheden te:

- Leeuwarden - Lauwersoog

- Holwerd - Dokkum

Ameland: Achterdijken 20, 0519 – 554366 Schiermonnikoog: Veerweg 6-8, 0519 – 531851

www.rdvtransport.nl [email protected] 28


■

Internationaal After Sunset Festival, van woensdag 26 augustus tot en met zondag 30 augustus 2015 bij de watertoren en op het wad bij de haven. De Dorpsbode van 1 augustus 2015

29

After Sunset Festival

Het festival opent woensdagmiddag om 13.45 uur met de dansvoorstelling De oorsprong van BUOG uit Leeuwarden. Dansers verbeelden in het slik de oorsprong van het leven op het wad. De toeschouwers, door een muzikant naar de dijk gelokt, zitten op krukjes in de modder en horen de muziek op een koptelefoon. De schoonheid van het wad wordt ook ontdekt tijdens de muziek en poëzie wandeling ‘Ontwakend Landschap’ met Sytze Pruiksma die twee keer om 06.00 uur van start zal gaan (donderdag en zaterdag). Er is veel aandacht voor de planeten op het festival. Kinderen van groep 8 maken lampionnen als de planeten, onder leiding van de kunstenaresse Marion Traenkle en lopen die donderdagavond na de Strúnmarkt een muzikale optocht door het dorp. Deze tocht is ook een try-out voor het programma ‘Feel The Night’ van de Europese culturele Hoofdstad Leeuwarden in 2018. Muzikaal en virtueel hoogtepunt is het slotconcert op zaterdagavond met door Herman Zeisltra bewerkte beelden geprojecteerd op de watertoren. Lunatree, Motietaikis, Vanoli, Gross en Pruiksma spelen dan voor het eerst samen en laten zich daarbij al improviserend inspireren door de nacht, de weidsheid en de unieke plek bij de watertoren. Er zijn twee gratis concerten op woensdag- en donderdagavond. De rest van de voorstellingen en workshops kosten €10. Een passe-partout €25. De voorstellingen zijn op het wad bij de haven en onder de oude watertoren. Kaarten zijn verkrijgbaar bij de VVV, op de Strúnmarkt en aan het begin van de voorstellingen.

OMar Unplugged Persbericht Twee muziekstijlen vloeien ineen: Blues & Country-Folk. OMar neemt je mee op een boeiende muzikale reis… Onderweg! Wat doe je als je als muzikant een andere muzikant tegenkomt op Schiermonnikoog? Spelen natuurlijk! Naast eigen werk van Martin en Omar komen verschillende artiesten langs: J.J.Cale, Rod Steward, REM, Eric Clapton, en vele anderen. Martin Korthuis heeft zijn roots in de country/rock liggen. Naast Engelstalig werk heeft Martin ook een aantal Groningstalige cd’s gemaakt. Vooral in het zuiden van het land is hij met zijn Groningstalige liedjes erg geliefd. Omar Bakker heeft zijn roots in de blues liggen. Hij speelde in verschillende bluesbands en speelde met Jan Akkerman. Grote voorbeelden zijn voor hem: BB-King en John Lee Hooker. Voor deze gelegenheid vult bassist Rens van Langen het duo aan. Rens is bassist van Jessy en Eva Laboys. Hij studeert aan de Minerva Academie voor popcultuur en studeerde basgitaar bij Willo de Bildt.

OMar Unplugged, zondag 9 augustus om 15.00 uur in Hotel Brasserie om de Noord, entree gratis.

■

30


Rol ‘m erin! Esther Hagen namens Lytje Willem Daar is ‘ie weer! Lytje Willem organiseert op dinsdagavond 11 augustus de derde editie van zijn eigen Ter Land, Ter Zee en in de Lucht. Oftewel: ringsteken op wielen! Heb jij een supersnelle racefiets, een tof versierde skelter, of andere coole kar?! Werkelijk alles wat rijdt is welkom tijdens deze race, zolang het maar niet gemotoriseerd is. Duw bijvoorbeeld je vader in een winkelwagentje langs de palen, stap met je vrienden in een zelfgemaakte zeepkist of prop zoveel mogelijk collega’s op één fiets… Het idee? Zoveel mogelijk ringen aan je stok rijgen terwijl je langs de palen rijdt, zoals bij het ringsteken van Concours Hippique. En trek de kluskleren maar alvast aan, want de jury reikt niet alleen een prijs uit voor de beste, maar ook voor de meest creatieve deelname! Meedoen aan Rol ‘m erin kan zowel individueel als in teams, met een maximum van vier deelnemers per voertuig. De eerste ronde is voor kinderen (met ouders) en start om 20.00 uur. Verzamelen om 19:40 uur in het Willemshof. Om 21.00 uur verzamelen de deelnemers voor de bedrijvenrace in het Willemshof. Alle deelnemers rijden drie rondes, waarvan de twee beste scores meetellen voor het klassement. De deelnamekosten bedragen twee Willempies per voertuig, oftewel €10. Aanmelden kan via 06-10339750 (Esther) of [email protected]. Vermeld hierbij je teamnaam en het aantal teamleden. Rol ‘m erin! op dinsdag 11 augustus in het centrum van het dorp. Kinderrace: start om 20.00 uur (19.40 uur verzamelen in het Willemshof). Bedrijvenrace: 21.00 uur verzamelen in het Willemshof.

■


31

Schiermonnikoog in concert Steeuwsaun

Op dinsdag 4 augustus organiseert een aantal eilandbewoners weer een gezellige avond voor gasten en eilanders. Een gevarieerd programma van zang, muziek en spannende verhalen met als titel; Schiermonnikoog in concert, van boswachter tot panfluit. Deelnemers zijn; ● Vocaal ensemble Steeuwsaun onder leiding van de nieuwe dirigent Wim ● Bos met pianobegeleiding van Joke Borstlap; ● Duo D&A met op de piano Wim Bos; ● Een boeiende vertelling door boswachter Erik Jansen; ● Gastspeelster Mirjam de Jong met panfluit; ● Wim Bos en Mirjam de Jong speels op orgel en panfluit. Een uitvoering om van te genieten op dinsdag 4 augustus om 20.30 uur in het Cultureel Ontmoetingscentrum (Langestreek 23). Kaarten a € 7,00 zijn verkrijgbaar aan de zaal. Voor info zie ook www.steeuwsaun.nl. Schiermonnikoog in concert, dinsdag 4 augustus om 20.30 uur in het COS (Langestreek 23). ■ 32


Werken en spelen in de natuur Garda Meerdink namens AtelierSchier In de week van 14 tot 17 juli vond de workshop Spelen aan Zee plaats. Onder leiding van beeldend kunstenaar Ludy Feyen kon men beelden maken in en van de natuur van Schiermonnikoog. Zowel aan de Waddenkust als aan het Noordzee strand werden door deelnemers en kunstenaar beeldende ingrepen verricht, waar soms sterke beelden uit te voorschrijf kwamen. Plezier in het maken van de objecten en het genieten van de rijkdom van de natuur gingen hand in hand. Zowel volwassenen en kinderen gingen het avontuur aan om in de natuur hun eigen creatie te laten ontstaan.

▲

Haar enthousiasme werkte weer enorm aanstekelijk voor zowel eilander als badgast. De natuur werd door intenser kijken en speels bezig zijn nog intenser worden beleefd. Dit was een plezierige ervaring van menig deelnemer. Volgend jaar zetten we het weer op het programma.


33

Tijdens haar bezoek aan het eiland heeft Ludy haar beeld ‘de Berkenmantel’ weer bijgewerkt. Deze heeft zij vorig jaar met medewerking van Natuurmonumenten gebouwd bij het hazenweitje. Het kan er, als het goed is, zo nog een jaartje staan.

■

Wind en Waterspel Peter-Arnold Kolstein namens Boekhandel Kolstein

▲

Vrijdag 12 juni is het boekje ‘Wind en Waterspel’ gepresenteerd. Het eerste exemplaar werd door Auke Talsma overhandigd aan Minne Onnes. Wind en Waterspel is een prachtig vormgegeven boekje, waarin gedichten van Lidwiene Vermeij worden gepresenteerd naast afbeeldingen van de schilderijen van Auke Talsma. Deze feestelijke gebeurtenis vond plaats bij Boekhandel Kolstein en ook de jongste kleindochter van Auke, Sarah Lyn kreeg een exemplaar! Lidwiene is een vriendin van Auke en vaste gast op Schiermonnikoog die zich laat inspireren door ons mooie eiland tot het schrijven van gedichten. Auke schildert reeds jaren de mooie plekken van het eiland.

34


Samen hebben ze de stoute schoenen aangetrokken om hun werk gezamenlijk uit te geven en dat heeft geresulteerd in dit prachtige resultaat waar ze trots op kunnen zijn! Wind en Waterspel is verkrijgbaar bij Boekhandel Kolstein - Middenstreek 38 en online op www.schiermonnikoogshop.nl. Wind en Waterspel €12,50. ■

Zeilreis Berber Soepboer en Arik Visser delen hun verhalen over de zeilreis die zij maken. www.desymphony.gaatverweg.nl

▲

Wanneer we uit Angra do Heroismo vertrekken krijgen we bericht van een vriend van ons, die de avond voor ons vertrokken is, dat zijn voet is opgezwollen omdat hij op een zee-egel is gaan staan, dat moet je nooit doen. Aangezien wij besloten hebben samen met hem het eerste stuk te varen, lopen we, net als hem, de haven van Praia da Victoria binnen om te kijken hoe de zaken ervoor staan. We ankeren in de buitenhaven die goede beschutting biedt tegen de hoge deining die er op de oceaan staat. De voet is twee dagen later genezen verklaard, maar dan is er een storm op komst met een degelijke windkracht 10 tot 11 BF. Deze passeert ten noorden van het eiland en hier zouden we middenin gezeten hebben als we niet door voetzaken waren vertraagd waren. De dag van de storm brengen we met de Symphony in de jachthaven door waar we 25 graden schuin liggen op top en takel. Een kleine week later zetten we eindelijk zeil voor Engeland, eerst richting het oosten, omdat er een tweede lagedrukgebied noordelijk voorbij raast. De wind is vrij krachtig uit het zuidwesten en het schip met pas geschilderde romp vliegt door het water. Als de tweede dag de barometer begint te stijgen gijpen we en gaan noord uit. De wind neemt verder toe tot kracht 6 tot 7 BF en met dicht gereefde zeilen leggen we met ruime wind de eerstvolgende 24 uur 140 mijl af. De daarop volgende dagen zeilen we noordoostelijk met westelijke wind, wind van achter betekend dat het schip ‘rolt als een varkentje in de modder’ zoals de Engelsen zeggen. Dit betekend jezelf dag en nacht vasthouden en alles wat je even loslaat ligt een golf later aan de andere zijde van het schip, wat bijvoorbeeld koken niet erg gemakkelijk maakt. Aangezien we ons zelf ook af en toe loslaten zijn we na een paar dagen volledig door gemasseerd, maar goed gestemd bekijken we de aanzienlijke voortgang. De Dorpsbode van 1 augustus 2015

35

▲

Weersvoorspellingen zijn tot ongeveer 5 dagen vrij nauwkeurig deze hadden veel wind in het westen voorspeld en geen wind in oosten, wij proberen er tussen in te blijven maar als de dagen vorderen en de voorspellingen verouderen wordt het moeilijker te plannen en anticiperen we op hetgeen we hebben. Een dag later liggen we midden in een hogedrukgebied en staat er geen zuchtje wind, de golven vlakken langzaam af, dit komt als een welkome afwisseling. we ruimen een beetje op, koken goed en repareren een tweetal scheuren in de zeilen. Hierna starten we de motor en tuffen zacht richting het noorden. De volgende dag is het zeer dicht bewolkt, maar er is weer een beetje wind en daardoor kunnen we rustig verder zeilen. Vroeg in de avond komen we er achter dat de accu’s bijna leeg zijn, dit is vreemd want tijdens het gebruik van de motor zouden zij weer volledig opgeladen moeten zijn. De dynamo blijkt kapot te zijn en de zonnepanelen werken niet voldoende door de bewolking. Geen stroom betekend geen navigatie-instrumenten, geen verlichting, geen werkende pompen en geen communicatie. Gelukkig zeilen we samen met onze Engelse ‘geen zee-egel meer in zijn voet’ vriend Olly. Het kleine beetje stroom dat nog in de accu’s zit gebruiken we voor de drinkwater pomp en de marifoon om met de ‘Soulage’ (gelukkig Frans), het 8 meter lange scheepje van Olly, te kunnen communiceren. De daarop volgende vier dagen blijven volledig bewolkt, maar er is goede wind pal van achter, overdag blijven in de buurt van de Soulage en na zonsondergang zeilen we onverlicht pal achter het scheepje aan. Dit heeft wederzijdse voordelen, Olly, die solo zeilt, kan ‘s nachts slapen want wij houden de wacht en wij laten het navigeren en de koers aan hem over en hoeven alleen te volgen. Het draaien van de wachten begint wel erg vermoeiend te worden, onze stuurinstallatie, die op wind richting zou 36


▲

moeten werken weigert dienst met de wind van achter zodat we om de beurt drie uur moeten sturen. Slaapgebrek begint parten te spelen, wat weer met de nodige hallucinaties gepaard gaat. Deze hallucinaties kunnen we steeds beter negeren, geroep in de wind, langs rennende mensen laten we links liggen, ook de opkomende maan is geen schip die je op de marifoon probeert op te roepen. Helaas is het dek weer gaan lekken en dit wordt dagelijks meer, de lekkage konden we van buiten niet vinden dus breken we een plafond eruit, dit stemt allerminst optimistisch. Ons dek is van hout met een stalen goot er omheen, hier zitten de verstagingen, die de mast overeind houden, aan vast gelast. Op deze plek aan bakboord zijde zit er een lange scheur in het staal, deze scheur komt open te staan als er druk op de verstagingen staat wat altijd het geval is als we over stuurboord zeilen. De wind blijft in het noord-westen en England ligt nog steeds oostelijk waardoor we helaas over stuurboord moeten blijven zeilen. We spannen lijnen van de masttop naar het dek als extra versteviging en we proberen de scheur in het metaal te sluiten. Dit door er doeken en houten spaanders in te slaan en er tape over te plakken, tevergeefs. Door de permanente bewegingen van het schip sluit niets goed af en loopt het water naar binnen door kastjes en over de bank op de vloer waar het onder verdwijnt. Dagelijks halen we tientallen emmers water van het vlak. Als de verstagingen zouden breken komt waarschijnlijk de mast maar beneden, we willen graag met mast in Engeland aankomen waardoor we genoodzaakt zijn om minder zeil te zetten, dus minder druk op de verstagingen. Dagen gaan voorbij waarbij de gebeurtenissen door elkaar gaan lopen, een grote groep grienden zwemt enige tijd met ons mee en we zien een 2 meter lange donkergrijze haai, gestreepte dolfijnen brengen een kort bezoek en de nachten zijn waanzinnig donker met een lichtende zee. Eindelijk gaat de zon weer schijnen en draait de wind iets naar opzij, wat zeer welDe Dorpsbode van 1 augustus 2015

37

kom is, het schip ligt stabieler en we krijgen weer wat meer stroom in de accu’s. Keerzijde is ook wat meer water in het schip, maar hozen moeten we toch. We denken nog één lange dag nodig te hebben om England te bereiken wanneer de wind verder draait en we deze tegen krijgen. Daarnaast krijgen we, nu we onder England liggen, het weerbericht door via BBC radio 4. We zijn blij met het krijgen van actuele weersvoorspellingen maar minder met de voorspellingen zelf, er is een storm waarschuwing in het gebied waar we ons in bevinden. We gaan zuidoostelijker om deze te ontlopen, de daarop volgende 24 uur neemt de wind wel toe maar zwakt, tot onze opluchting, ook weer af. We gaan overstag richting de Scilly Isles een eilandengroep net onder de zuidkust van Engeland, maar door de hoge golven en de afgenomen wind wil het schip niet meer vooruit. We starten de motor, wat al onze kostbare door zonne-energie vergaarde stroom kost, en motorzeilen tegen wind en golven in. Na een halve dag ploeteren kunnen we weer zeilen en houden de motor stationair aan, omdat we deze nooit meer gestart zouden krijgen en we korte tijd later, 13 dagen na vertrek op Terceira, slingerend tussen tientallen rotsen door behorend tot de Scilly Isles, de haven van St. Mary binnenvaren.

■

Nieuws uit de bibliotheek

▲

Kinderactiviteiten in augustus Ook in augustus organiseert de bibliotheek weer in samenwerking met Lytje Willem leuke activiteiten voor kinderen. 4 augustus, 10.00 uur, 3-6 jaar: Max en de toversteen. Lukt het Max om zijn eiland te redden? Kom en luister naar dit spannende verhaal en help Max met het versieren van stenen! (Gratis, maximaal 12 kinderen, aanmelden bij de bieb of Lytje Willem.) 10 augustus, 19.00 uur, 8-12 jaar: Schatten van het strand. Thijs de Boer van het Schelpenmuseum laat je zijn meest bijzondere schatten zien en vertelt je hun verhaal. Laat je ontvoeren en betoveren door deze meesterjutter en –verteller! (Gratis, aanmelden bij de bieb of Lytje Willem.) 38


Vakantielezen Onze leesmeter kan nog voller! Help je mee? Hoe meer boeken je leest des te mooier hij wordt. Bovendien spaar je voor je eigen vakantieleesdiploma en een kleine verrassing. Kom snel naar de bieb en haal nieuwe leesboeken op om mee te doen! Voor volwassenen: Lezing Kees van der Wal Boeiend vertellen is aan Kees van der Wal wel toevertrouwd! Kom daarom ook op 6 augustus om 20.00 uur naar de bieb voor zijn lezing over “Ethisch jagen op Schiermonnikoog, vroeger en nu”. In de Tweede Kamer wordt de laatste tijd druk gedebatteerd over de nieuwe natuurwet. De wet wil onder anderen de jacht aan banden leggen. Kees zal onder meer de mooiste anekdotes met ons delen die hij in zijn jaren als jachtopzichter op Schiermonnikoog heeft beleefd. De entree is € 3,50 voor leden van de bibliotheek en € 5,- voor niet-leden.

■

Voorleesuurtje: ‘Max en de toversteen’ (3-6 jaar) met Lytje Willem, dinsdag 4 augustus om 10.00 uur in de bibliotheek. Thijs de Boer van het Schelpenmuseum vertelt over de ‘schatten van het strand’ (8-12 jaar) met Lytje Willem, maandag 10 augustus om 19.00 uur in de bibliotheek. Lezing ethisch jagen op Schiermonnikoog door Kees van der Wal, donderdag 6 augustus on 20.00 uur in de bibliotheek.

V.V. De Monnik Hans Huizing

De Monnik 1 De Monnik 1 heeft momenteel zomerstop. Er wordt licht getraind op de donderdagavond en zaterdagmiddag. Programma start seizoen 2015/2016 15 augustus De Monnik 1 - Mildam 1 (vriendschappelijk) 22 augustus De Monnik / Bloemendaal / WV-HEDW 17 (toernooi) 29 augustus De Monnik 1 - Lycurgus 8

▲


39

De Monnik jeugd Ook alle jeugd teams hebben zomerstop. Binnenkort zullen de indelingen bekend worden gemaakt, we houden u op de hoogte.

Ander nieuws Strúnmarkt Ook dit jaar is De Monnik weer te vinden op de Strúnmarkt met dank aan Theo Tiggelaar, Jimmy v/d Meij en Christiaan Wiersema voor de organisatie. Bezoek dus onze stand waar u bij diverse vrijwilligers weer leuke prijzen kunt winnen. Club van 50 Wat is de club van 50? Voor veel mensen die V.V. De Monnik een warm hart toedragen is het sponsoren van bijvoorbeeld een elftal of een reclamebord een te kostbare zaak. Om toch de mogelijkheid te bieden om, op vrijwillige basis, een financiële bijdrage te leveren aan onze mooie vereniging is de Club van 50 opgericht. Het primaire doel van de Club van 50 is om de financiële middelen bijeen te krijgen voor nieuwe stoelen voor onze tribune. We hebben 50 nieuwe stoeltjes nodig á € 50 per stuk. Wie kunnen er lid worden van de Club van 50? Uiteraard leden, oud-leden, donateurs en vrijwilligers van V.V. De Monnik, maar ook (groot)ouders van (jeugd)leden en in het algemeen een ieder die onze mooie club een warm hart toedraagt. Wat kost het? Eenmalig € 50. Wat krijgt u hiervoor terug? Veel waardering en sympathie vanuit de vereniging. Vermelding van uw naam op een bord in de kantine en op de website van V.V. De Monnik en natuurlijk een stoel in de tribune. (Anonieme leden, zonder vermelding van naam, zijn uiteraard ook welkom!) Hoe kunt u zich aanmelden? U kunt zich aanmelden bij Jelle de Jong of Christiaan Wiersema

■

Voor standen, programma en veel meer check de site of bezoek onze Facebookpagina. Check de site voor de link.

40


De Dorpsbode. Een drieling! 68 e jaargang, nr augustus 2015

Recommend Documents