De couveuse-unit Informatie voor ouders over onze afdeling U bezoekt de couveuse-unit van Tergooi voor een bezoek aan uw kind. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om uw kind met de beste zorg te omringen en het verblijf van uw kind in het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Ter voorbereiding op uw bezoek, informeren we u met deze folder over de gang van zaken op de couveuse-unit. Daarnaast zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterin vindt u de contactgegevens van de betreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uw behandelaar beantwoorden uw vragen graag.
1 Welkom Welkom op de couveuse-unit van Tergooi Blaricum. Op onze afdeling liggen baby’s die te vroeg zijn geboren, die een aangeboren afwijking hebben, of die rond de geboorte problemen hebben gekregen.
2
Wat we belangrijk vinden
Artsen en verpleegkundigen van de couveuse-unit zijn zich bewust dat ouders en hun baby elkaars aanwezigheid hard nodig hebben. We vinden het dan ook belangrijk dat u en uw baby regelmatig tijd met elkaar kunnen doorbrengen. Ook is het belangrijk dat u het aan uw kind laat merken als u er bent. Dit kan door tegen uw kind te praten, hem of haar vast te houden, of door gewoon in de buurt te zijn. Voor ouders die wat privacy willen met hun kind is het mogelijk de gordijnen rond de couveuse of wieg te sluiten. Bij te vroeg geboren kinderen willen we een omgeving maken die de moederschoot benadert en zo de groei en ontwikkeling van de baby’s ondersteunt. Dit wordt ook wel ontwikkelingsgerichte zorg genoemd.
1 Patiënteninformatie
3
De afdeling
De couveuse-unit bestaat uit een couveusekamer en een babykamer. Er werken diverse mensen met verschillende specialismen. Artsen De medische zorg is in handen van een zaalarts (algemeen arts). Deze heeft dagelijks overleg met de kinderarts. De zaalarts loopt iedere ochtend samen met de verpleegkundige ‘visite’, waarbij nieuwe afspraken voor die dag worden gemaakt. U kunt bij de verpleegkundige altijd informeren wat er die dag is besproken. Gemiddeld één keer per week kunt u een afspraak maken met de (kinder-)arts. Wanneer dat nodig is natuurlijk vaker. U kunt dit overleggen met de verpleegkundige. Verpleegkundigen Op de afdeling werken kinderverpleegkundigen, verpleegkundigen met als specialisatie neonatologie en verpleegkundigen in opleiding voor deze specialisaties. De verpleegkundigen verlenen de dagelijkse zorg aan uw kind. Is de opname voor langere duur, dan krijgt u een zogenoemde eerstverantwoordelijke verpleegkundige (EVV-er) toegewezen die de hele opname de zorg rond uw kind coördineert. U kunt deze persoon altijd benaderen met uw vragen. Uiteraard doen ook andere verpleegkundigen de zorg voor uw kind. Ook bij hen kunt u terecht met vragen. We geven alleen informatie aan ouders. U mag ook altijd bellen naar de couveuse-unit. Tijdens het wisselen van de dienst dragen de verpleegkundigen de zorg van uw kind aan elkaar over. We vragen u liever niet te bellen op deze overdrachttijden: 07:00 – 07:30 uur, 14:30 – 15:00 uur en 22:45 – 23:15 uur.
Overige hulpverleners Aan de afdeling zijn ook een fysiotherapeut, een maatschappelijk werker en pedagogisch medewerkers verbonden. Als het nodig is, worden zij bij de behandeling van uw kind betrokken. De maatschappelijk werker neemt meestal zelf contact op met de ouders, maar u mag ook zelf een gesprek aanvragen. Naast emotionele steun en begeleiding kan zij u ook praktische adviezen geven zoals over werk, verzekering en opvang voor de andere kinderen.
4
Bezoek ouders
Broertjes en zusjes mogen niet op de afdeling komen als ze last hebben van: • uitslag of rode vlekjes op hun lichaam; • krentenbaard; • keelpijn of verkoudheid; • diaree; • als er op school of in de buurt een kinderziekte heerst. Overleg bij twijfel vooraf met de verpleegkundige. Op onze afdeling gelden ruime bezoektijden. Daardoor is het mogelijk om veel bij uw kind te zijn. U kunt uw komst het beste combineren met de voedingstijden van uw baby. Broertjes en zusjes mogen mee met de ouders. Tussen 09:00 – 10:00 uur vindt de artsenvisite plaats. Uw baby wordt tijdens deze visite besproken en eventueel nagekeken. In verband met de privacy van de kinderen is bezoek op dit tijdstip niet wenselijk. Als u bij uw kind bent, wilt u dan uw aandacht alleen richten op uw eigen kind? Het kan voor ouders vervelend zijn als anderen hun kind bekijken. Als u niet samen met uw partner kunt komen, mag u iemand anders meenemen bij uw komst. Op de couveuseunit bestaat helaas geen mogelijkheid om bij uw baby te blijven slapen.
5
Bezoek familie en vrienden
2 Patiënteninformatie
Bezoektijden familie en vrienden: • 13:00 – 13:30 uur; • 19:00 – 19:30 uur. Bezoek door overige familieleden en vrienden is alleen mogelijk onder begeleiding van tenminste één van de ouders. Er mogen maximaal drie personen tegelijk bij uw kind aanwezig zijn. Kinderen van het bezoek onder de tien jaar mogen helaas niet naar binnen. Voor de rust en de hygiëne voor de kinderen is het niet de bedoeling dat het bezoek uw kind gaat aanraken. Uw baby blijft tijdens het bezoek in de couveuse of wieg.
6 Ouderkamer/koffiekamer De afdeling beschikt over een aparte ruimte waar u zich even kunt terugtrekken. De ouderkamer is alleen bedoel voor ouders! Het is dus niet de bedoeling dat u hier met uw eventueel andere kinderen gaat zitten.
7
Hygiëne op de couveuse-unit
Hygiëne is van groot belang op een afdeling waar zieke en te vroeg geboren baby’s liggen. Daarom vragen we u om zich te houden aan de onderstaande regels bij binnenkomst op de couveuse-unit. Wanneer dat nodig is, kan de verpleegkundige u vragen extra maatregelen te treffen om infectie te voorkomen. Bijvoorbeeld het dragen van een mondmasker wanneer u verkouden bent of een koortslip heeft. Wilt u er zelf voor zorgen dat het bezoek op de hoogte is van de hygiënevoorschriften op de afdeling?
• Laat uw jas achter op de gang. • Doe uw sieraden van handen en polsen af. • Was uw handen grondig met water en zeep en droog ze daarna goed af. • Ontsmet uw handen met de ontsmettingsvloeistof.
8
De verzorging van uw kind
Uw aandeel We willen u als ouders zoveel mogelijk betrekken bij de verzorging van uw kind. In het begin kunt u uw baby misschien nog niet in de armen houden. Contact maken kan dan wel door het aanraken en praten met uw kind. Ook het verzorgen van de mond, het verschonen van de luier of temperaturen kunt u zelf doen. Naarmate uw kind opknapt, kunt u uw aandeel in de verzorging geleidelijk uitbreiden. Ons uiteindelijke doel is dat u uw kind helemaal zelf verzorgt. Ander bezoek doet de verzorging niet, zodat u en uw kind zoveel mogelijk een band kunnen opbouwen.
Dagboek Als u het leuk vindt, kunt u een dagboekje bijhouden van uw pasgeboren kind. U kunt hiervoor een eigen schrift of boekje gebruiken. Voor te vroeg geboren baby’s hebben we speciale dagboekjes op de afdeling. Als u dit bij uw kind neerlegt, kan ook de verpleegkundige af en toe een stukje over uw kind schrijven. Kangoeroeën (‘buidelen’) Omdat uw kind in het ziekenhuis ligt, heeft u minder contact met hem of haar dan u thuis zou hebben. Door te buidelen kunt u het contact met uw kind bevorderen. Uw kind ligt dan bloot op uw blote borst. Uw kind ervaart het contact door de aanwezigheid van uw stem, geur, warmte en uw aanraking. Op de afdeling is een informatiefolder over dit onderwerp verkrijgbaar. Geurdoekje Om uw kind vertrouwd te maken met uw geur, kunt u in de couveuse een doekje leggen dat u een uur of meer op uw huid heeft gedragen.
9 Video-interactiebegeleiding Wassen en wegen Het wassen en wegen van de kinderen vindt ’s morgens plaats. Niet alle kinderen worden elke dag gewassen. Om te voorkomen dat uw kind net gewassen is terwijl u dat zelf had willen doen, hangt er op de afdeling een planbord. Hier kunt u opschrijven wanneer u komt en wat u wilt doen; zoals in bad doen en voeden. Op dit bord ziet u ook welke verpleegkundige op dat moment voor uw kind zorgt. Uiteraard mag uw kind eigen kleertjes aan. Wilt u deze thuis wassen op 60 graden en geen wasverzachter gebruiken? Het ziekenhuis kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het zoekraken van kleding tussen het linnengoed van de afdeling.
Op de afdeling werken verpleegkundigen die speciaal zijn opgeleid om videobegeleiding te geven. Als uw kind te vroeg is geboren, langer ziek is, of als u vragen heeft over de omgang met uw kind, kunnen zij een korte video-opname maken van u en uw kind. Dan kunt u op de video stap voor stap terugzien hoe uw kind reageert op uw stem, uw aanraking e.d. De beelden kunnen helpen om uw kind beter te begrijpen en beter contact met hem of haar te maken. Vraag de verpleegkundige naar de mogelijkheden.
10 Borstvoeding Voor een te vroeg geboren baby is borstvoeding extra belangrijk. Hiermee geeft u extra stoffen door (eiwitten, mineralen, groeifactoren en antistoffen) voor de ontwikkeling van de nog onrijpe darmen, de longen en de hersenen. Ook kan borstvoeding de band tussen u en uw baby bevorderen. Met de verpleegkundige kunt u overleggen wanneer u met borstvoeding kunt beginnen en zij kan u hierbij begeleiden. Als uw
3 Patiënteninformatie
baby nog niet aan de borst kan, omdat hij of zij bijvoorbeeld te vroeg is geboren, kunt u al wel starten met het afkolven van de moedermelk. Deze moedermelk kan dan via een sonde, een cupje, via fingerfeeden of per fles aan uw baby worden gegeven. Op de afdeling Verloskunde en op de couveuse-unit zijn kolfapparaten beschikbaar. Tergooi heeft het borstvoedingscertificaat (BFHI) van de WHO/unicef. We werken volgens ‘de 10 vuistregels’. Op de afdeling hebben we informatiefolders over borstvoeding. Ook kunt u een afspraak maken met één van onze lactatiekundigen.
11 Flesvoeding Ook als u flesvoeding kiest voor uw kind, begeleidt de verpleegkundige u hierin. Zij vertelt u hoe u de voeding moet bereiden, welke speen geschikt is voor uw kind en waar u op moet letten tijdens het geven van een voeding.
13 Inroomen We raden u aan uw kind met een auto te komen halen. Neem dan een maxi-cosi mee; dit is de enige veilige manier om uw kind in een auto te vervoeren. Het is mogelijk om, voordat uw baby met ontslag gaat, een dag en/of nacht bij u baby te blijven (‘inroomen’), zodat u alvast kunt wennen aan de nieuwe situatie. Als de situatie op de afdeling het toelaat kunnen beide ouders blijven overnachten. De verpleegkundige kan u hierover meer vertellen.
14 Apparatuur en onderzoek Om u enigszins vertrouwd te maken met de meest voorkomende apparatuur volgt hieronder een korte omschrijving.
12 Het ontslag Zodra de datum van het ontslag van uw baby bekend is, hoort u dit zo snel mogelijk. Dit kan enige dagen van te voren zijn, of vrij plotseling. De arts vat met u in een laatste gesprek het verblijf van uw kind in het ziekenhuis samen. De verpleegkundige kijkt samen met u nog een keer terug op de afgelopen periode en geeft u tips en richtlijnen mee voor de eerste tijd. We hebben ook een folder met tips voor thuis en een uitleenboekje: ‘Eindelijk Thuis’ van Zita van der Heyden. U kunt deze vragen bij de verpleegkundige. Zo nodig krijgt u ook een afspraak mee voor een poliklinische controle bij de kinderarts en onze Couveuse nazorgpolikliniek. We brengen de wijkverpleegkundige ervan op de hoogte dat uw kindje naar huis komt. Soms komt u nog in aanmerking voor uitgestelde kraamzorg, afhankelijk van de wijze waarop u bent verzekerd; u kunt dit navragen bij uw verzekering.
4 Patiënteninformatie
Couveuse De couveuse is een bedje waaromheen een doorzichtige plastic kap is gemaakt. Op deze manier kunnen we de lucht binnen deze kap verwarmen en bevochtigen. Via ronde openingen kunt u de baby aanraken. Monitor Soms slaat de monitor op alarm terwijl er niets aan de hand is. Door bewegingen van het kind kunnen plakkers los gaan zitten en storing veroorzaken. Boven het bedje van uw kind hangt een beeldscherm, de monitor. Daarop kunnen we de hartslag en de ademhaling aflezen. We meten deze met drie plakkers op de borst van uw kind. Ook de zuurstofverzadiging (saturatie) kunnen we op de monitor zien. Deze meten we via een infrarood lampje dat we om de hand of voet van uw kind hebben geplakt.
Te vroeg geboren baby’s vergeten wel eens te ademen. Hierdoor vertraagt het hartritme licht (dit heet een bradycardie) en laat de monitor een alarmsignaal horen. De verpleegkundige spoort dan de baby aan weer goed door te ademen door hem of haar even over de rug te wrijven. De verpleegkundige heeft via de centrale monitor achter de balie direct zicht op uw kind. Zij kan dus bij elk alarm direct reageren. Infuus Vaak kunnen baby’s de voeding nog niet via de maag en darmen opnemen. We geven dan vocht en calorieën via het infuus. Ook kunnen we via het infuus medicijnen toedienen. We brengen het infuus met behulp van een naaldje in een bloedvat in de arm, het been of onder de hoofdhuid van het kind. Na het verwijderen van het naaldje blijft een dun plastic buisje in de ader achter. Zuurstof Als een kind te ziek is om zelfstandig te ademen, zijn er twee manieren om extra zuurstof of lucht toe te dienen. • Low flow: via een ‘snorretje’ (een plastic slangetje dat we op de wang vastplakken) krijgt uw kind zuurstof of lucht in de neusgaten geblazen. • CPAP/infant flow: via een slang die aan een siliconen neusstukje is bevestigd, krijgt uw kind continu lucht door de neusgaten naar de longen geblazen. Met behulp van een bandje en een muts blijft de slang goed op de neus zitten. Het geheel ziet er indrukwekkend uit en doet aan een beademingsapparaat denken, maar dat is het niet: uw kind ademt zelf. De CPAP is bedoeld voor kinderen die geen kunstmatige beademing nodig hebben, maar wel extra ondersteuning kunnen gebruiken bij het ademen.
15 Onderzoek Uw kind ondergaat verschillende onderzoeken en behandelingen. • Regelmatig nemen we bloed af bij uw kind. Dit gebeurt meestal met een prik in de hiel. • Rond de vierde dag na de geboorte voeren we bij uw kind de neonatale screening uit; de zogenoemde ‘hielprik’.
5 Patiënteninformatie
• Urineonderzoek vindt plaats via een plastic opvangzakje. • Röntgenfoto’s kunnen bijvoorbeeld van de longen of de buik worden gemaakt. • Een echografie is een geluidsonderzoek van bijvoorbeeld de hersenen, het hart of de nieren. • Bij het oogspiegelonderzoek (de ROP screening) kijkt de oogarts naar het netvlies van de prematuur geboren kinderen. Als voorbereiding krijgen de kinderen oogdruppels die de pupil verwijden.
16 Overige informatie Inzagerecht medisch/verpleegkundig dossier Als ouder heeft u recht op inzage in het verpleegkundig dossier van uw baby (wanneer uw mede-ouder hiertegen tenminste geen bezwaar heeft). Als u hier gebruik van wilt maken kunt u dit overleggen met de verpleegkundige. Ook kunt u met de behandelend kinderarts van uw baby het medisch dossier inzien. Evaluatie formulier We vinden het belangrijk om u en uw baby goed te begeleiden en te verzorgen. Als u ideeën of tips heeft om de kwaliteit te verbeteren dan kunt u die altijd doorgeven. Wij nodigen u daarom uit het evaluatieformulier van de afdeling in te vullen. Klachten Het kan voorkomen dat u niet tevreden bent. Als u opmerkingen, klachten of problemen heeft, bespreekt u deze dan, als het kan zo snel mogelijk, met de persoon die het betreft. U kunt ook contact zoeken met de leidinggevende van de kinder- en tienerafdeling. Dit kan schriftelijk of telefonisch, T 088 753 22 21. In het ziekenhuis is een klachten functionaris werkzaam met wie u vragen, opmerkingen of klachten kunt bespreken. Deze is telefonisch bereikbaar, T 088 753 14 10. Meer informatie over klachtenopvang vindt u in de folder ‘Klachten en complimenten’. Deze folder kunt u vinden in het folderrek op de afdeling.
Telefoon, laptops en/of tablets Het is om veiligheidsredenen niet toegestaan om zowel in de couveuseruimte als babykamer mobiel te bellen en gebruik te maken van laptops en/of tablets. Hiervoor kunt u terecht in de ouderkamer, zolang dit niet storend is voor de omgeving.
Voor u als ouders is er gelegenheid om te eten in het restaurant. U kunt bij de verpleegkundige een ‘restaurantkaart’ krijgen. De openingstijden van het restaurant zijn van maandag tot en met vrijdag van 09:00 – 20:15 uur en in het weekend van 11:30 – 19:00 uur.
Roken, alcohol en drugs In het ziekenhuis geldt een algemeen rookverbod. Buiten het ziekenhuis, bij de verschillende uitgangen, staan ‘rookcabines’. Ook het gebruik van alcohol en/of drugs is, zowel op de Couveuse als Kinder- en Tienerafdeling niet toegestaan.
17 Literatuur
Openbaar vervoer Het ziekenhuis is vanuit de omliggende plaatsen per bus te bereiken. Het busstation bevindt zich naast het ziekenhuisterrein. De tijden van de dienstregeling kunt u vragen bij de receptie in de centrale hal van het ziekenhuis. Parkeren We beveiligen het parkeerterrein 24 uur per dag. Om de beveiliging te waarborgen is er voor gekozen om betaald parkeren in te voeren. Bij de slagboom bij de ingang van de rondweg kunt u een kaartje uit de automaat trekken. Afrekenen kan na afloop van uw bezoek bij een van de betaalautomaten bij de hoofdingang, de ingang van de poliklinieken en bij de uitrijslagboom. Als uw baby langer op de afdeling blijft, kunt u ook een parkeerabonnement kopen. Winkeltje en restaurant In de centrale hal (etage 0) vindt u een coffiecorner met winkelvoorziening waar u dagelijks terecht kunt. De openingstijden zijn van maandag tot en met vrijdag van 08:15 – 20:15 uur en op zaterdag en zondag van 14:30 – 20:00 uur. Naast deze koffiecorner is er ook nog een klein winkeltje dat van maandag tot en met vrijdag is geopend van 14:30 – 20:00 uur.
6 Patiënteninformatie
• • • • •
Anjo Geluk en Willem Pieter de Boode, Vroeg geboren, 2005. Zita van der Heyden, Vanuit de couveuse de wereld in, 1996. Zita van der Heyden, Eindelijk Thuis, 2004. Richard de Leeuw en Lilian Bakker, Te vroeg geboren, 1995. Richard de Leeuw, Maaike Sigar en Dick Bruna, Ik heb een zusje en mag er alleen maar naar kijken, 1999.
18 Adressen en telefoonnummers Vereniging van ouders van couveusekinderen Postbus 1024, 2260 BA Leidschendam www.couveuseouders.nl T (070) 386 25 35 Vereniging Borstvoeding Natuurlijk De Vereniging Borstvoeding Natuurlijk (VBN) geeft door het hele land informatie over borstvoeding aan zwangere vrouwen en voedende moeders. De medewerkers van deze vrijwilligersorganisatie staan met hun (ervarings)deskundigheid en gedegen (bij)scholing dicht bij hun doelgroep. Postbus 119, 3960 BC Wijk bij Duurstede www.borstvoedingnatuurlijk.nl T (0343) 57 66 26 Voor contact in de regio:
[email protected], T (035) 691 28 38 of (06) 151 44 969 Stichting La Leche League Nederland La Leche League is een internationale borstvoedingsorganisatie. Moeders met ervaring en kennis geven vrijwillig hulp aan andere moeders. Postbus 212, 4300 AE Zierikzee, T ( 0111) 41 31 89 www.lalecheleague.nl
20 Tot slot We hopen dat we u met deze folder voldoende informatie hebben gegeven over onze afdeling. We vinden het belangrijk te weten wat u vindt van de zorg die we aan uw kind geven. Daarom stellen we het op prijs als u met vragen, suggesties en ervaringen naar ons toe komt. Op die manier kunnen we zo goed mogelijk voor uw kind en andere kinderen zorgen.
Locatie Blaricum Rijksstraatweg 1 1261 AN Blaricum 7 Patiënteninformatie
Locatie Hilversum Van Riebeeckweg 212 1213 XZ Hilversum
Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp
© Tergooi 000595717 12052014
T 088 753 1 753 www.tergooi.nl
