Samen aan de slag in de regio
MBO Raad en btg PMLF De MBO Raad is de brancheorganisatie van de onderwijsinstellingen in het mid-
Samenwerking met het bedrijfsleven gebeurt in de regio; dáár is sprake van de ontmoeting tussen docenten en praktijkbegeleiders; dáár worden de deelnemers besproken en wordt de kwaliteit van de stage (beroepspraktijkvorming) getoetst; dáár worden ook de laatste ontwikkelingen in de betreffende bedrijven besproken en wordt gekeken in hoeverre het onderwijs aan deze ontwikkelingen in het programma aandacht kan besteden. Regionaal kunnen afspraken gemaakt worden over zaken als: • gezamenlijke ontwikkeling lesmateriaal; • docentenstages bij het bedrijfsleven en gastlessen door het bedrijfsleven; • regionale afspraken omtrent de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt (bijv. instroom stimuleringsregelingen); • aansluiting in de beroepskolom (vmbo-mbo-hbo); • aandacht voor chemie in het basisonderwijs en het vmbo; • gezamenlijke wervingsacties.
delbaar beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie. Bij de MBO Raad zijn alle 70 onderwijsinstellingen in de mbo-sector aangesloten. In de bedrijfstakgroepen (btg) van de MBO Raad ontmoeten de onderwijsinstellingen elkaar om branchegerichte activiteiten te ontplooien en bij te dragen aan vernieuwing en versterking van de branche. Actuele thema’s zijn vernieuwing en innovatie in het onderwijs, samenwerking met het bedrijfsleven, praktijkleren, toetsing en examinering, doorlopende leerlijnen en bevordering van de deskundigheid van het management en de docenten. De btg PMLF, binnen welk kader meer dan 12.500 deelnemers zijn georganiseerd, wordt voorgezeten door de heer Huijsmans, voorzitter College van Bestuur van ROC Westerschelde.
De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap
www.mboraad.nl
Tenslotte De btg PMLF hoopt dat de samenwerking tussen het beroepsonderwijs en het bedrijfsleven een verdere stimulans zal krijgen. We hebben elkaar hard nodig. Als het onderwijs er voor is om competente werknemers af te leveren, is het zaak vanuit het bedrijfsleven ervoor te zorgen dat het onderwijs die informatie krijgt die leidt tot het gewenste afstudeerniveau. Uitgave MBO Raad – btg PMLF februari 2007
Henrica van Erpweg 2 Postbus 196 3730 AD De Bilt www.mboraad.nl
Kwaliteitscentrum Examinering (KCE)
Kenniscentrum PMLF (voorheen VAPRO)
Het Kwaliteitscentrum Examinering beoordeelt de kwaliteit van de examens van alle beroepsoplei-
Kenniscentra zijn per sector georganiseerd en zijn directe partner van bedrijf, overheid en scholen-
dingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Hiervoor worden landelijke kwaliteitsstandaarden
veld. Kenniscentrum PMLF vertaalt de eisen van de arbeidsmarkt in de sectoren PMLF naar kwalifi-
gehanteerd.
caties en eindtermen (en recentelijk naar de competentiegerichte kwalificatiestructuur) voor de
www.kce.nl
opleidingen in deze sectoren.
De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap De proces- en chemische industrie in Nederland bezint zich op haar toekomst. Dat vraagt tevens om een nadere positiebepaling van haar natuurlijke partners in het middelbaar beroepsonderwijs: alle roc’s met opleidingen proces- en milieutechniek, laboratoriumtechniek en fotonica (PMLF). Deze roc’s zijn verenigd in de bedrijfstakgroep PMLF (btg PMLF) van de MBO Raad. In deze folder willen wij die nadere positiebepaling toelichten. Ontwikkelingen in het bedrijfsleven ‘De chemie is een hoogwaardige, kennisintensieve sector die een essentiële rol speelt in de Nederlandse economie. De komende decennia wil de sector de motor zijn achter een substantiële groei in bedrijvigheid en een verregaande verduurzaming van onze samenleving. Welvaart en welzijn duurzaam vergroten, is kort gezegd de ambitie van de sector. Vertaald in concrete doelen: verdubbeling van de bijdrage van chemie in het Bruto Nationaal Product in tien jaar. Halvering van het gebruik van fossiele grondstoffen in vijfentwintig jaar. En uitbouwen van de daarvoor benodigde technologische competenties tot mondiale excellentie.’ Deze ambities staan geformuleerd in het businessplan van de Regiegroep Chemie. ‘Dit plan kan alleen succesvol zijn als voldoende, goedgeschoolde kenniswerkers voor de sector beschikbaar zijn. Daarom bevat het plan ook een human capital agenda met initiatieven die moeten zorgen voor meer instroom naar het beroeps- en hoger onderwijs en betere beroepsperspectieven.’
Ontwikkelingen in het onderwijs
Het wat:
Competentiegericht onderwijs kenmerkt zich door:
Het middelbaar beroepsonderwijs mbo leidt op voor de arbeidsmarkt. Een goede aansluiting daarop is dus essentieel. Mede geïnitieerd vanuit de wens van het bedrijfsleven is de laatste jaren een vernieuwing in het onderwijs gaande. Om de aansluiting met het bedrijfsleven te verbeteren, waar een tendens waarneembaar is om werknemers steeds meer op competenties te beoordelen, wordt in het mbo gewerkt aan een nieuwe competentiegerichte kwalificatiestructuur. Vanaf augustus 2008 is het middelbaar beroepsonderwijs verplicht om met deze nieuwe structuur te werken. De meeste roc’s met opleidingen in de procesindustrie hebben nu al in het kader van experimenten een start gemaakt om hier invulling aan te geven.
De kwalificatiedossiers worden ontwikkeld door de kenniscentra beroepsonderwijs en bedrijfsleven en beoordeeld door de paritaire commissie. Voor de sector PMLF worden de competentie-eisen vastgesteld door het kenniscentrum PMLF, onderdeel van VAPROOVP. In de paritaire commissie zit een afvaardiging uit het bedrijfsleven en het onderwijs. Dit is het moment waarop de bedrijven aangeven welke eisen zij stellen aan de competenties van de gediplomeerden. Vervolgens wordt het dossier vastgesteld door het ministerie van OCW. Het beroepsonderwijs in de procestechniek geeft vervolgens de onderwijskundige invulling aan de eisen die het bedrijfsleven in deze sector stelt. Roc’s zijn wettelijk verantwoordelijk voor de examinering en diplomering.
• nadruk op beroepscompetenties en algemene competenties die ook in het bedrijfsleven gelden; • individueel leerplan met individuele begeleiding; • aandacht voor competenties in het belang van employability: het besef van regelmatig terugkerende noodzakelijke (bij-)scholing; • voldoende theoretische ondergrond om de aansluiting bij de praktijk te waarborgen; • meer mogelijkheden tot doorstroming.
Kansen voor het bedrijfsleven
Het hoe:
In het competentiegerichte onderwijs krijgt het bedrijfsleven ruim de mogelijkheid voor inspraak in het bepalen van de competenties die een gediplomeerd mbo’er moet hebben om het beroep naar behoren te kunnen uitoefenen. Al deze competenties samen vormen een kwalificatiedossier. Hierin wordt een beeld geschetst van het beroep en is vastgelegd wat een beginnend beroepsbeoefenaar moet weten en kunnen. Het meest merkbaar van de invoering van competentiegericht onderwijs is de praktijkgerichte manier van lesgeven. Uitgangspunten daarbij zijn de mogelijkheden en talenten van de deelnemers. Het leren binnen een (praktijk)context spreekt deelnemers meer aan en motiveert ze de opleiding af te maken.
De invulling van het onderwijs wordt door de scholen in samenspraak met de leerbedrijven vorm gegeven. Hiermee is er voor scholen en leerbedrijven voldoende ruimte om binnen de landelijk vastgestelde kaders regionale accenten aan te brengen.
Regiegroep Chemie
Stichting OWEN
De Regiegroep Chemie is eind 2005 door NWO-CW en de VNCI ingesteld. Het Innovatieplatform onder-
De stichting OWEN (Ontwikkelen W.E.B. Examens Nederland) ontwikkelt en onderhoudt beoorde-
schrijft het belang van de chemie voor innovatie, door deze sector als een van de vijf sleutelgebieden
lingsinstrumenten voor het mbo. OWEN ontwikkelt samen met roc’s en de daarbij betrokken bedrij-
in Nederland aan te merken. De Regiegroep bestaat uit kopstukken van kennisinstellingen en bedrijfs-
ven gebruiksvriendelijke beoordelingsinstrumenten voor de op competentiegerichte kwalificatie-
leven en heeft als taak de ontwikkelrichting van de Nederlandse Chemie aan te geven en innovatie-
dossiers. OWEN streeft ernaar beoordelingsinstrumenten te ontwikkelen die aansluiten bij de in de
gericht onderzoek en nieuwe bedrijvigheid te stimuleren.
bedrijven gebruikte hrm-systemen en de binnen het onderwijs gebruikte didactische modellen. De
www.regiegroepchemie.nl
stichting OWEN is een door KCE gecertificeerde leverancier van beoordelingsinstrumenten.
Het beste resultaat Een meer praktijkgericht onderwijssysteem vraagt om lesmateriaal dat nauw aansluit bij de arbeidsmarkt. De roc’s hebben ervaring in het ontwikkelen van les- en beoordelingsmateriaal in samenwerking met het bedrijfsleven. De kwaliteit van onderwijs en examinering is gewaarborgd door de voortdurende controle van de Inspectie van Onderwijs en het Kwaliteitscentrum Examinering (KCE). Zoals eerder gesteld is het uitgangspunt voor het lesmateriaal het landelijke kwalificatiedossier. Hierdoor is de landelijke waarde van de door roc’s afgegeven diploma’s gegarandeerd en zijn de beginnend beroepsbeoefenaren overal inzetbaar. Bovendien hebben de roc’s met opleidingen in de procesindustrie gezamenlijk stichting OWEN ingehuurd om nieuwe beoordelingsinstrumenten te ontwikkelen die passen bij het competentiegerichte onderwijs en waarmee een eenduidigheid in de diplomering ook gegarandeerd is. Dit houdt in dat OWEN toets- en examenmateriaal ontwikkelt, beheert en beschikbaar stelt aan roc’s.
Kwaliteitscentrum Examinering (KCE)
Kenniscentrum PMLF (voorheen VAPRO)
Het Kwaliteitscentrum Examinering beoordeelt de kwaliteit van de examens van alle beroepsoplei-
Kenniscentra zijn per sector georganiseerd en zijn directe partner van bedrijf, overheid en scholen-
dingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Hiervoor worden landelijke kwaliteitsstandaarden
veld. Kenniscentrum PMLF vertaalt de eisen van de arbeidsmarkt in de sectoren PMLF naar kwalifi-
gehanteerd.
caties en eindtermen (en recentelijk naar de competentiegerichte kwalificatiestructuur) voor de
www.kce.nl
opleidingen in deze sectoren.
De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap De proces- en chemische industrie in Nederland bezint zich op haar toekomst. Dat vraagt tevens om een nadere positiebepaling van haar natuurlijke partners in het middelbaar beroepsonderwijs: alle roc’s met opleidingen proces- en milieutechniek, laboratoriumtechniek en fotonica (PMLF). Deze roc’s zijn verenigd in de bedrijfstakgroep PMLF (btg PMLF) van de MBO Raad. In deze folder willen wij die nadere positiebepaling toelichten. Ontwikkelingen in het bedrijfsleven ‘De chemie is een hoogwaardige, kennisintensieve sector die een essentiële rol speelt in de Nederlandse economie. De komende decennia wil de sector de motor zijn achter een substantiële groei in bedrijvigheid en een verregaande verduurzaming van onze samenleving. Welvaart en welzijn duurzaam vergroten, is kort gezegd de ambitie van de sector. Vertaald in concrete doelen: verdubbeling van de bijdrage van chemie in het Bruto Nationaal Product in tien jaar. Halvering van het gebruik van fossiele grondstoffen in vijfentwintig jaar. En uitbouwen van de daarvoor benodigde technologische competenties tot mondiale excellentie.’ Deze ambities staan geformuleerd in het businessplan van de Regiegroep Chemie. ‘Dit plan kan alleen succesvol zijn als voldoende, goedgeschoolde kenniswerkers voor de sector beschikbaar zijn. Daarom bevat het plan ook een human capital agenda met initiatieven die moeten zorgen voor meer instroom naar het beroeps- en hoger onderwijs en betere beroepsperspectieven.’
Ontwikkelingen in het onderwijs
Het wat:
Competentiegericht onderwijs kenmerkt zich door:
Het middelbaar beroepsonderwijs mbo leidt op voor de arbeidsmarkt. Een goede aansluiting daarop is dus essentieel. Mede geïnitieerd vanuit de wens van het bedrijfsleven is de laatste jaren een vernieuwing in het onderwijs gaande. Om de aansluiting met het bedrijfsleven te verbeteren, waar een tendens waarneembaar is om werknemers steeds meer op competenties te beoordelen, wordt in het mbo gewerkt aan een nieuwe competentiegerichte kwalificatiestructuur. Vanaf augustus 2008 is het middelbaar beroepsonderwijs verplicht om met deze nieuwe structuur te werken. De meeste roc’s met opleidingen in de procesindustrie hebben nu al in het kader van experimenten een start gemaakt om hier invulling aan te geven.
De kwalificatiedossiers worden ontwikkeld door de kenniscentra beroepsonderwijs en bedrijfsleven en beoordeeld door de paritaire commissie. Voor de sector PMLF worden de competentie-eisen vastgesteld door het kenniscentrum PMLF, onderdeel van VAPROOVP. In de paritaire commissie zit een afvaardiging uit het bedrijfsleven en het onderwijs. Dit is het moment waarop de bedrijven aangeven welke eisen zij stellen aan de competenties van de gediplomeerden. Vervolgens wordt het dossier vastgesteld door het ministerie van OCW. Het beroepsonderwijs in de procestechniek geeft vervolgens de onderwijskundige invulling aan de eisen die het bedrijfsleven in deze sector stelt. Roc’s zijn wettelijk verantwoordelijk voor de examinering en diplomering.
• nadruk op beroepscompetenties en algemene competenties die ook in het bedrijfsleven gelden; • individueel leerplan met individuele begeleiding; • aandacht voor competenties in het belang van employability: het besef van regelmatig terugkerende noodzakelijke (bij-)scholing; • voldoende theoretische ondergrond om de aansluiting bij de praktijk te waarborgen; • meer mogelijkheden tot doorstroming.
Kansen voor het bedrijfsleven
Het hoe:
In het competentiegerichte onderwijs krijgt het bedrijfsleven ruim de mogelijkheid voor inspraak in het bepalen van de competenties die een gediplomeerd mbo’er moet hebben om het beroep naar behoren te kunnen uitoefenen. Al deze competenties samen vormen een kwalificatiedossier. Hierin wordt een beeld geschetst van het beroep en is vastgelegd wat een beginnend beroepsbeoefenaar moet weten en kunnen. Het meest merkbaar van de invoering van competentiegericht onderwijs is de praktijkgerichte manier van lesgeven. Uitgangspunten daarbij zijn de mogelijkheden en talenten van de deelnemers. Het leren binnen een (praktijk)context spreekt deelnemers meer aan en motiveert ze de opleiding af te maken.
De invulling van het onderwijs wordt door de scholen in samenspraak met de leerbedrijven vorm gegeven. Hiermee is er voor scholen en leerbedrijven voldoende ruimte om binnen de landelijk vastgestelde kaders regionale accenten aan te brengen.
Regiegroep Chemie
Stichting OWEN
De Regiegroep Chemie is eind 2005 door NWO-CW en de VNCI ingesteld. Het Innovatieplatform onder-
De stichting OWEN (Ontwikkelen W.E.B. Examens Nederland) ontwikkelt en onderhoudt beoorde-
schrijft het belang van de chemie voor innovatie, door deze sector als een van de vijf sleutelgebieden
lingsinstrumenten voor het mbo. OWEN ontwikkelt samen met roc’s en de daarbij betrokken bedrij-
in Nederland aan te merken. De Regiegroep bestaat uit kopstukken van kennisinstellingen en bedrijfs-
ven gebruiksvriendelijke beoordelingsinstrumenten voor de op competentiegerichte kwalificatie-
leven en heeft als taak de ontwikkelrichting van de Nederlandse Chemie aan te geven en innovatie-
dossiers. OWEN streeft ernaar beoordelingsinstrumenten te ontwikkelen die aansluiten bij de in de
gericht onderzoek en nieuwe bedrijvigheid te stimuleren.
bedrijven gebruikte hrm-systemen en de binnen het onderwijs gebruikte didactische modellen. De
www.regiegroepchemie.nl
stichting OWEN is een door KCE gecertificeerde leverancier van beoordelingsinstrumenten.
Het beste resultaat Een meer praktijkgericht onderwijssysteem vraagt om lesmateriaal dat nauw aansluit bij de arbeidsmarkt. De roc’s hebben ervaring in het ontwikkelen van les- en beoordelingsmateriaal in samenwerking met het bedrijfsleven. De kwaliteit van onderwijs en examinering is gewaarborgd door de voortdurende controle van de Inspectie van Onderwijs en het Kwaliteitscentrum Examinering (KCE). Zoals eerder gesteld is het uitgangspunt voor het lesmateriaal het landelijke kwalificatiedossier. Hierdoor is de landelijke waarde van de door roc’s afgegeven diploma’s gegarandeerd en zijn de beginnend beroepsbeoefenaren overal inzetbaar. Bovendien hebben de roc’s met opleidingen in de procesindustrie gezamenlijk stichting OWEN ingehuurd om nieuwe beoordelingsinstrumenten te ontwikkelen die passen bij het competentiegerichte onderwijs en waarmee een eenduidigheid in de diplomering ook gegarandeerd is. Dit houdt in dat OWEN toets- en examenmateriaal ontwikkelt, beheert en beschikbaar stelt aan roc’s.
Kwaliteitscentrum Examinering (KCE)
Kenniscentrum PMLF (voorheen VAPRO)
Het Kwaliteitscentrum Examinering beoordeelt de kwaliteit van de examens van alle beroepsoplei-
Kenniscentra zijn per sector georganiseerd en zijn directe partner van bedrijf, overheid en scholen-
dingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Hiervoor worden landelijke kwaliteitsstandaarden
veld. Kenniscentrum PMLF vertaalt de eisen van de arbeidsmarkt in de sectoren PMLF naar kwalifi-
gehanteerd.
caties en eindtermen (en recentelijk naar de competentiegerichte kwalificatiestructuur) voor de
www.kce.nl
opleidingen in deze sectoren.
De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap De proces- en chemische industrie in Nederland bezint zich op haar toekomst. Dat vraagt tevens om een nadere positiebepaling van haar natuurlijke partners in het middelbaar beroepsonderwijs: alle roc’s met opleidingen proces- en milieutechniek, laboratoriumtechniek en fotonica (PMLF). Deze roc’s zijn verenigd in de bedrijfstakgroep PMLF (btg PMLF) van de MBO Raad. In deze folder willen wij die nadere positiebepaling toelichten. Ontwikkelingen in het bedrijfsleven ‘De chemie is een hoogwaardige, kennisintensieve sector die een essentiële rol speelt in de Nederlandse economie. De komende decennia wil de sector de motor zijn achter een substantiële groei in bedrijvigheid en een verregaande verduurzaming van onze samenleving. Welvaart en welzijn duurzaam vergroten, is kort gezegd de ambitie van de sector. Vertaald in concrete doelen: verdubbeling van de bijdrage van chemie in het Bruto Nationaal Product in tien jaar. Halvering van het gebruik van fossiele grondstoffen in vijfentwintig jaar. En uitbouwen van de daarvoor benodigde technologische competenties tot mondiale excellentie.’ Deze ambities staan geformuleerd in het businessplan van de Regiegroep Chemie. ‘Dit plan kan alleen succesvol zijn als voldoende, goedgeschoolde kenniswerkers voor de sector beschikbaar zijn. Daarom bevat het plan ook een human capital agenda met initiatieven die moeten zorgen voor meer instroom naar het beroeps- en hoger onderwijs en betere beroepsperspectieven.’
Ontwikkelingen in het onderwijs
Het wat:
Competentiegericht onderwijs kenmerkt zich door:
Het middelbaar beroepsonderwijs mbo leidt op voor de arbeidsmarkt. Een goede aansluiting daarop is dus essentieel. Mede geïnitieerd vanuit de wens van het bedrijfsleven is de laatste jaren een vernieuwing in het onderwijs gaande. Om de aansluiting met het bedrijfsleven te verbeteren, waar een tendens waarneembaar is om werknemers steeds meer op competenties te beoordelen, wordt in het mbo gewerkt aan een nieuwe competentiegerichte kwalificatiestructuur. Vanaf augustus 2008 is het middelbaar beroepsonderwijs verplicht om met deze nieuwe structuur te werken. De meeste roc’s met opleidingen in de procesindustrie hebben nu al in het kader van experimenten een start gemaakt om hier invulling aan te geven.
De kwalificatiedossiers worden ontwikkeld door de kenniscentra beroepsonderwijs en bedrijfsleven en beoordeeld door de paritaire commissie. Voor de sector PMLF worden de competentie-eisen vastgesteld door het kenniscentrum PMLF, onderdeel van VAPROOVP. In de paritaire commissie zit een afvaardiging uit het bedrijfsleven en het onderwijs. Dit is het moment waarop de bedrijven aangeven welke eisen zij stellen aan de competenties van de gediplomeerden. Vervolgens wordt het dossier vastgesteld door het ministerie van OCW. Het beroepsonderwijs in de procestechniek geeft vervolgens de onderwijskundige invulling aan de eisen die het bedrijfsleven in deze sector stelt. Roc’s zijn wettelijk verantwoordelijk voor de examinering en diplomering.
• nadruk op beroepscompetenties en algemene competenties die ook in het bedrijfsleven gelden; • individueel leerplan met individuele begeleiding; • aandacht voor competenties in het belang van employability: het besef van regelmatig terugkerende noodzakelijke (bij-)scholing; • voldoende theoretische ondergrond om de aansluiting bij de praktijk te waarborgen; • meer mogelijkheden tot doorstroming.
Kansen voor het bedrijfsleven
Het hoe:
In het competentiegerichte onderwijs krijgt het bedrijfsleven ruim de mogelijkheid voor inspraak in het bepalen van de competenties die een gediplomeerd mbo’er moet hebben om het beroep naar behoren te kunnen uitoefenen. Al deze competenties samen vormen een kwalificatiedossier. Hierin wordt een beeld geschetst van het beroep en is vastgelegd wat een beginnend beroepsbeoefenaar moet weten en kunnen. Het meest merkbaar van de invoering van competentiegericht onderwijs is de praktijkgerichte manier van lesgeven. Uitgangspunten daarbij zijn de mogelijkheden en talenten van de deelnemers. Het leren binnen een (praktijk)context spreekt deelnemers meer aan en motiveert ze de opleiding af te maken.
De invulling van het onderwijs wordt door de scholen in samenspraak met de leerbedrijven vorm gegeven. Hiermee is er voor scholen en leerbedrijven voldoende ruimte om binnen de landelijk vastgestelde kaders regionale accenten aan te brengen.
Regiegroep Chemie
Stichting OWEN
De Regiegroep Chemie is eind 2005 door NWO-CW en de VNCI ingesteld. Het Innovatieplatform onder-
De stichting OWEN (Ontwikkelen W.E.B. Examens Nederland) ontwikkelt en onderhoudt beoorde-
schrijft het belang van de chemie voor innovatie, door deze sector als een van de vijf sleutelgebieden
lingsinstrumenten voor het mbo. OWEN ontwikkelt samen met roc’s en de daarbij betrokken bedrij-
in Nederland aan te merken. De Regiegroep bestaat uit kopstukken van kennisinstellingen en bedrijfs-
ven gebruiksvriendelijke beoordelingsinstrumenten voor de op competentiegerichte kwalificatie-
leven en heeft als taak de ontwikkelrichting van de Nederlandse Chemie aan te geven en innovatie-
dossiers. OWEN streeft ernaar beoordelingsinstrumenten te ontwikkelen die aansluiten bij de in de
gericht onderzoek en nieuwe bedrijvigheid te stimuleren.
bedrijven gebruikte hrm-systemen en de binnen het onderwijs gebruikte didactische modellen. De
www.regiegroepchemie.nl
stichting OWEN is een door KCE gecertificeerde leverancier van beoordelingsinstrumenten.
Het beste resultaat Een meer praktijkgericht onderwijssysteem vraagt om lesmateriaal dat nauw aansluit bij de arbeidsmarkt. De roc’s hebben ervaring in het ontwikkelen van les- en beoordelingsmateriaal in samenwerking met het bedrijfsleven. De kwaliteit van onderwijs en examinering is gewaarborgd door de voortdurende controle van de Inspectie van Onderwijs en het Kwaliteitscentrum Examinering (KCE). Zoals eerder gesteld is het uitgangspunt voor het lesmateriaal het landelijke kwalificatiedossier. Hierdoor is de landelijke waarde van de door roc’s afgegeven diploma’s gegarandeerd en zijn de beginnend beroepsbeoefenaren overal inzetbaar. Bovendien hebben de roc’s met opleidingen in de procesindustrie gezamenlijk stichting OWEN ingehuurd om nieuwe beoordelingsinstrumenten te ontwikkelen die passen bij het competentiegerichte onderwijs en waarmee een eenduidigheid in de diplomering ook gegarandeerd is. Dit houdt in dat OWEN toets- en examenmateriaal ontwikkelt, beheert en beschikbaar stelt aan roc’s.
Kwaliteitscentrum Examinering (KCE)
Kenniscentrum PMLF (voorheen VAPRO)
Het Kwaliteitscentrum Examinering beoordeelt de kwaliteit van de examens van alle beroepsoplei-
Kenniscentra zijn per sector georganiseerd en zijn directe partner van bedrijf, overheid en scholen-
dingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Hiervoor worden landelijke kwaliteitsstandaarden
veld. Kenniscentrum PMLF vertaalt de eisen van de arbeidsmarkt in de sectoren PMLF naar kwalifi-
gehanteerd.
caties en eindtermen (en recentelijk naar de competentiegerichte kwalificatiestructuur) voor de
www.kce.nl
opleidingen in deze sectoren.
De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap De proces- en chemische industrie in Nederland bezint zich op haar toekomst. Dat vraagt tevens om een nadere positiebepaling van haar natuurlijke partners in het middelbaar beroepsonderwijs: alle roc’s met opleidingen proces- en milieutechniek, laboratoriumtechniek en fotonica (PMLF). Deze roc’s zijn verenigd in de bedrijfstakgroep PMLF (btg PMLF) van de MBO Raad. In deze folder willen wij die nadere positiebepaling toelichten. Ontwikkelingen in het bedrijfsleven ‘De chemie is een hoogwaardige, kennisintensieve sector die een essentiële rol speelt in de Nederlandse economie. De komende decennia wil de sector de motor zijn achter een substantiële groei in bedrijvigheid en een verregaande verduurzaming van onze samenleving. Welvaart en welzijn duurzaam vergroten, is kort gezegd de ambitie van de sector. Vertaald in concrete doelen: verdubbeling van de bijdrage van chemie in het Bruto Nationaal Product in tien jaar. Halvering van het gebruik van fossiele grondstoffen in vijfentwintig jaar. En uitbouwen van de daarvoor benodigde technologische competenties tot mondiale excellentie.’ Deze ambities staan geformuleerd in het businessplan van de Regiegroep Chemie. ‘Dit plan kan alleen succesvol zijn als voldoende, goedgeschoolde kenniswerkers voor de sector beschikbaar zijn. Daarom bevat het plan ook een human capital agenda met initiatieven die moeten zorgen voor meer instroom naar het beroeps- en hoger onderwijs en betere beroepsperspectieven.’
Ontwikkelingen in het onderwijs
Het wat:
Competentiegericht onderwijs kenmerkt zich door:
Het middelbaar beroepsonderwijs mbo leidt op voor de arbeidsmarkt. Een goede aansluiting daarop is dus essentieel. Mede geïnitieerd vanuit de wens van het bedrijfsleven is de laatste jaren een vernieuwing in het onderwijs gaande. Om de aansluiting met het bedrijfsleven te verbeteren, waar een tendens waarneembaar is om werknemers steeds meer op competenties te beoordelen, wordt in het mbo gewerkt aan een nieuwe competentiegerichte kwalificatiestructuur. Vanaf augustus 2008 is het middelbaar beroepsonderwijs verplicht om met deze nieuwe structuur te werken. De meeste roc’s met opleidingen in de procesindustrie hebben nu al in het kader van experimenten een start gemaakt om hier invulling aan te geven.
De kwalificatiedossiers worden ontwikkeld door de kenniscentra beroepsonderwijs en bedrijfsleven en beoordeeld door de paritaire commissie. Voor de sector PMLF worden de competentie-eisen vastgesteld door het kenniscentrum PMLF, onderdeel van VAPROOVP. In de paritaire commissie zit een afvaardiging uit het bedrijfsleven en het onderwijs. Dit is het moment waarop de bedrijven aangeven welke eisen zij stellen aan de competenties van de gediplomeerden. Vervolgens wordt het dossier vastgesteld door het ministerie van OCW. Het beroepsonderwijs in de procestechniek geeft vervolgens de onderwijskundige invulling aan de eisen die het bedrijfsleven in deze sector stelt. Roc’s zijn wettelijk verantwoordelijk voor de examinering en diplomering.
• nadruk op beroepscompetenties en algemene competenties die ook in het bedrijfsleven gelden; • individueel leerplan met individuele begeleiding; • aandacht voor competenties in het belang van employability: het besef van regelmatig terugkerende noodzakelijke (bij-)scholing; • voldoende theoretische ondergrond om de aansluiting bij de praktijk te waarborgen; • meer mogelijkheden tot doorstroming.
Kansen voor het bedrijfsleven
Het hoe:
In het competentiegerichte onderwijs krijgt het bedrijfsleven ruim de mogelijkheid voor inspraak in het bepalen van de competenties die een gediplomeerd mbo’er moet hebben om het beroep naar behoren te kunnen uitoefenen. Al deze competenties samen vormen een kwalificatiedossier. Hierin wordt een beeld geschetst van het beroep en is vastgelegd wat een beginnend beroepsbeoefenaar moet weten en kunnen. Het meest merkbaar van de invoering van competentiegericht onderwijs is de praktijkgerichte manier van lesgeven. Uitgangspunten daarbij zijn de mogelijkheden en talenten van de deelnemers. Het leren binnen een (praktijk)context spreekt deelnemers meer aan en motiveert ze de opleiding af te maken.
De invulling van het onderwijs wordt door de scholen in samenspraak met de leerbedrijven vorm gegeven. Hiermee is er voor scholen en leerbedrijven voldoende ruimte om binnen de landelijk vastgestelde kaders regionale accenten aan te brengen.
Regiegroep Chemie
Stichting OWEN
De Regiegroep Chemie is eind 2005 door NWO-CW en de VNCI ingesteld. Het Innovatieplatform onder-
De stichting OWEN (Ontwikkelen W.E.B. Examens Nederland) ontwikkelt en onderhoudt beoorde-
schrijft het belang van de chemie voor innovatie, door deze sector als een van de vijf sleutelgebieden
lingsinstrumenten voor het mbo. OWEN ontwikkelt samen met roc’s en de daarbij betrokken bedrij-
in Nederland aan te merken. De Regiegroep bestaat uit kopstukken van kennisinstellingen en bedrijfs-
ven gebruiksvriendelijke beoordelingsinstrumenten voor de op competentiegerichte kwalificatie-
leven en heeft als taak de ontwikkelrichting van de Nederlandse Chemie aan te geven en innovatie-
dossiers. OWEN streeft ernaar beoordelingsinstrumenten te ontwikkelen die aansluiten bij de in de
gericht onderzoek en nieuwe bedrijvigheid te stimuleren.
bedrijven gebruikte hrm-systemen en de binnen het onderwijs gebruikte didactische modellen. De
www.regiegroepchemie.nl
stichting OWEN is een door KCE gecertificeerde leverancier van beoordelingsinstrumenten.
Het beste resultaat Een meer praktijkgericht onderwijssysteem vraagt om lesmateriaal dat nauw aansluit bij de arbeidsmarkt. De roc’s hebben ervaring in het ontwikkelen van les- en beoordelingsmateriaal in samenwerking met het bedrijfsleven. De kwaliteit van onderwijs en examinering is gewaarborgd door de voortdurende controle van de Inspectie van Onderwijs en het Kwaliteitscentrum Examinering (KCE). Zoals eerder gesteld is het uitgangspunt voor het lesmateriaal het landelijke kwalificatiedossier. Hierdoor is de landelijke waarde van de door roc’s afgegeven diploma’s gegarandeerd en zijn de beginnend beroepsbeoefenaren overal inzetbaar. Bovendien hebben de roc’s met opleidingen in de procesindustrie gezamenlijk stichting OWEN ingehuurd om nieuwe beoordelingsinstrumenten te ontwikkelen die passen bij het competentiegerichte onderwijs en waarmee een eenduidigheid in de diplomering ook gegarandeerd is. Dit houdt in dat OWEN toets- en examenmateriaal ontwikkelt, beheert en beschikbaar stelt aan roc’s.
Samen aan de slag in de regio
MBO Raad en btg PMLF De MBO Raad is de brancheorganisatie van de onderwijsinstellingen in het mid-
Samenwerking met het bedrijfsleven gebeurt in de regio; dáár is sprake van de ontmoeting tussen docenten en praktijkbegeleiders; dáár worden de deelnemers besproken en wordt de kwaliteit van de stage (beroepspraktijkvorming) getoetst; dáár worden ook de laatste ontwikkelingen in de betreffende bedrijven besproken en wordt gekeken in hoeverre het onderwijs aan deze ontwikkelingen in het programma aandacht kan besteden. Regionaal kunnen afspraken gemaakt worden over zaken als: • gezamenlijke ontwikkeling lesmateriaal; • docentenstages bij het bedrijfsleven en gastlessen door het bedrijfsleven; • regionale afspraken omtrent de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt (bijv. instroom stimuleringsregelingen); • aansluiting in de beroepskolom (vmbo-mbo-hbo); • aandacht voor chemie in het basisonderwijs en het vmbo; • gezamenlijke wervingsacties.
delbaar beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie. Bij de MBO Raad zijn alle 70 onderwijsinstellingen in de mbo-sector aangesloten. In de bedrijfstakgroepen (btg) van de MBO Raad ontmoeten de onderwijsinstellingen elkaar om branchegerichte activiteiten te ontplooien en bij te dragen aan vernieuwing en versterking van de branche. Actuele thema’s zijn vernieuwing en innovatie in het onderwijs, samenwerking met het bedrijfsleven, praktijkleren, toetsing en examinering, doorlopende leerlijnen en bevordering van de deskundigheid van het management en de docenten. De btg PMLF, binnen welk kader meer dan 12.500 deelnemers zijn georganiseerd, wordt voorgezeten door de heer Huijsmans, voorzitter College van Bestuur van ROC Westerschelde.
De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap
www.mboraad.nl
Tenslotte De btg PMLF hoopt dat de samenwerking tussen het beroepsonderwijs en het bedrijfsleven een verdere stimulans zal krijgen. We hebben elkaar hard nodig. Als het onderwijs er voor is om competente werknemers af te leveren, is het zaak vanuit het bedrijfsleven ervoor te zorgen dat het onderwijs die informatie krijgt die leidt tot het gewenste afstudeerniveau. Uitgave MBO Raad – btg PMLF februari 2007
Henrica van Erpweg 2 Postbus 196 3730 AD De Bilt www.mboraad.nl
Samen aan de slag in de regio
MBO Raad en btg PMLF De MBO Raad is de brancheorganisatie van de onderwijsinstellingen in het mid-
Samenwerking met het bedrijfsleven gebeurt in de regio; dáár is sprake van de ontmoeting tussen docenten en praktijkbegeleiders; dáár worden de deelnemers besproken en wordt de kwaliteit van de stage (beroepspraktijkvorming) getoetst; dáár worden ook de laatste ontwikkelingen in de betreffende bedrijven besproken en wordt gekeken in hoeverre het onderwijs aan deze ontwikkelingen in het programma aandacht kan besteden. Regionaal kunnen afspraken gemaakt worden over zaken als: • gezamenlijke ontwikkeling lesmateriaal; • docentenstages bij het bedrijfsleven en gastlessen door het bedrijfsleven; • regionale afspraken omtrent de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt (bijv. instroom stimuleringsregelingen); • aansluiting in de beroepskolom (vmbo-mbo-hbo); • aandacht voor chemie in het basisonderwijs en het vmbo; • gezamenlijke wervingsacties.
delbaar beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie. Bij de MBO Raad zijn alle 70 onderwijsinstellingen in de mbo-sector aangesloten. In de bedrijfstakgroepen (btg) van de MBO Raad ontmoeten de onderwijsinstellingen elkaar om branchegerichte activiteiten te ontplooien en bij te dragen aan vernieuwing en versterking van de branche. Actuele thema’s zijn vernieuwing en innovatie in het onderwijs, samenwerking met het bedrijfsleven, praktijkleren, toetsing en examinering, doorlopende leerlijnen en bevordering van de deskundigheid van het management en de docenten. De btg PMLF, binnen welk kader meer dan 12.500 deelnemers zijn georganiseerd, wordt voorgezeten door de heer Huijsmans, voorzitter College van Bestuur van ROC Westerschelde.
De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap
www.mboraad.nl
Tenslotte De btg PMLF hoopt dat de samenwerking tussen het beroepsonderwijs en het bedrijfsleven een verdere stimulans zal krijgen. We hebben elkaar hard nodig. Als het onderwijs er voor is om competente werknemers af te leveren, is het zaak vanuit het bedrijfsleven ervoor te zorgen dat het onderwijs die informatie krijgt die leidt tot het gewenste afstudeerniveau. Uitgave MBO Raad – btg PMLF februari 2007
Henrica van Erpweg 2 Postbus 196 3730 AD De Bilt www.mboraad.nl
Samen aan de slag in de regio
MBO Raad en btg PMLF De MBO Raad is de brancheorganisatie van de onderwijsinstellingen in het mid-
Samenwerking met het bedrijfsleven gebeurt in de regio; dáár is sprake van de ontmoeting tussen docenten en praktijkbegeleiders; dáár worden de deelnemers besproken en wordt de kwaliteit van de stage (beroepspraktijkvorming) getoetst; dáár worden ook de laatste ontwikkelingen in de betreffende bedrijven besproken en wordt gekeken in hoeverre het onderwijs aan deze ontwikkelingen in het programma aandacht kan besteden. Regionaal kunnen afspraken gemaakt worden over zaken als: • gezamenlijke ontwikkeling lesmateriaal; • docentenstages bij het bedrijfsleven en gastlessen door het bedrijfsleven; • regionale afspraken omtrent de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt (bijv. instroom stimuleringsregelingen); • aansluiting in de beroepskolom (vmbo-mbo-hbo); • aandacht voor chemie in het basisonderwijs en het vmbo; • gezamenlijke wervingsacties.
delbaar beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie. Bij de MBO Raad zijn alle 70 onderwijsinstellingen in de mbo-sector aangesloten. In de bedrijfstakgroepen (btg) van de MBO Raad ontmoeten de onderwijsinstellingen elkaar om branchegerichte activiteiten te ontplooien en bij te dragen aan vernieuwing en versterking van de branche. Actuele thema’s zijn vernieuwing en innovatie in het onderwijs, samenwerking met het bedrijfsleven, praktijkleren, toetsing en examinering, doorlopende leerlijnen en bevordering van de deskundigheid van het management en de docenten. De btg PMLF, binnen welk kader meer dan 12.500 deelnemers zijn georganiseerd, wordt voorgezeten door de heer Huijsmans, voorzitter College van Bestuur van ROC Westerschelde.
De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap
www.mboraad.nl
Tenslotte De btg PMLF hoopt dat de samenwerking tussen het beroepsonderwijs en het bedrijfsleven een verdere stimulans zal krijgen. We hebben elkaar hard nodig. Als het onderwijs er voor is om competente werknemers af te leveren, is het zaak vanuit het bedrijfsleven ervoor te zorgen dat het onderwijs die informatie krijgt die leidt tot het gewenste afstudeerniveau. Uitgave MBO Raad – btg PMLF februari 2007
Henrica van Erpweg 2 Postbus 196 3730 AD De Bilt www.mboraad.nl
