De Bibliotheek, maatschappelijk hart van de samenleving

De Bibliotheek, maatschappelijk hart van de samenleving Taal- en digivaardigheid zijn de basis voor participatie in de samenleving, voor zelfredzaamheid en zelfsturing. In samenwerking met de gemeente

en lokale partners creëren bibliotheken producten en diensten om de taalen digivaardigheid van mensen te vergroten.

Feiten & cijfers:

• Door 15 minuten vrij lezen per dag, leert een kind 1.000 nieuwe woorden per jaar. • De Bibliotheek bereikt zes miljoen mensen. • Elk jaar worden zo’n 70 miljoen bezoeken aan de fysieke bibliotheek gebracht en 33 miljoen bezoeken aan de digitale bibliotheek.

DIGISTERKER

de Bibliotheek, maatschappelijk hart van de samenleving

Taal als basis voor maatschappelijke participatie In Nederland zijn 1,3 miljoen mensen in de leeftijd van 16-65 jaar laaggeletterd. Zij hebben te veel moeite met lezen en schrijven om mee te kunnen doen in het dagelijks leven. Taalvaardigheid is de basis voor participatie in de samenleving, voor zelfredzaamheid en zelfsturing. In samenwerking met de gemeente en lokale partners creëren Bibliotheken producten en diensten om de taalvaardigheid van mensen te vergroten. Zelfredzaamheid staat voorop Met ingang van 2015 wordt een aantal (landelijke)

Taalvaardigheid

beleidsterreinen bij de gemeenten ondergebracht. Deze

taal·vaar·dig·heid (de; v) het vermogen om de taal

decentralisaties hebben als doel om regelgeving en geld-

vaardig te hanteren.

stromen overzichtelijker te maken voor burgers. Van hen

Taalvaardigheid omvat kunnen luisteren, spreken,

wordt verwacht dat ze zich zelf kunnen redden en zelf

lezen, schrijven.

hun zaken regelen. Taalvaardigheid is daarvoor de basis. Bibliotheken bieden lokale voorzieningen waarmee mensen zich kunnen (blijven) ontwikkelen.

Laaggeletterdheid Er zijn verschillende definities van ‘laaggeletterdheid’.

Wat biedt de Bibliotheek?

Meestal zijn ook rekenvaardigheid en digitale vaardig-

Bibliotheken zetten zich ervoor in dat iedereen kan

heden inbegrepen. Laaggeletterdheid onderscheidt

participeren. Dat doen Bibliotheken vanuit hun kern-

zich van analfabetisme (niet kunnen lezen en schrijven):

functies: ter beschikking stellen van kennis en informatie,

‘Laaggeletterdheid is te veel moeite hebben met lezen

bieden van mogelijkheden tot ontwikkeling en educatie

en schrijven om voldoende te kunnen functioneren in

alsmede bevorderen van lezen en het laten kennismaken

het dagelijks leven. Iemand kan dan bijvoorbeeld niet

met literatuur. Bibliotheken staan voor leesplezier en

zelf een treinkaartje kopen, bijsluiters van medicijnen

taalvaardigheid. Dat geldt ook voor specifieke doelgroepen,

lezen of formulieren invullen.’

bijvoorbeeld mensen met een leesbeperking.

1/3


Voorbeelden aanbod Bibliotheek

en films. In de wijken spreken intermediairs en opleiders de

Bibliotheken faciliteren aanbod voor lezen en taalvaardig-

doelgroep aan en nodigen zij hen uit gebruik te maken van

heid door middel van lokale en regionale diensten, maar

het aanbod in de Bibliotheek. Ook zijn in een aantal vestigingen

ook door landelijke programma’s. Voor mensen met een

Taal&Werk werkplekken ingericht en zijn medewerkers

leesbeperking hebben Bibliotheken bijvoorbeeld

geschoold in het herkennen, op weg helpen en doorverwijzen

grootletterboeken of gesproken boeken (Aangepast Lezen).

van mensen uit de doelgroep.

Andere programma’s zijn gericht op specifieke leeftijdsgroepen: leesplezier ontwikkelen op jonge leeftijd is de beste manier om laaggeletterdheid op latere leeftijd te voorkomen. Met de programmalijn De Bibliotheek en Basisvaardigheden bieden Bibliotheken lees- en leermogelijkheden voor iedereen in de leeftijd van 0-101. • Veel Bibliotheken hebben plekken ingericht waar materiaal verzameld is voor volwassenen die hun Nederlands willen verbeteren, bijvoorbeeld een leesplein of Lees en Schrijf!plein, of een NL-punt of –plein. • Een Taalpunt of Taalhuis is een lokale samenwerking voor (informatie over) taalaanbod en scholing. Het is een aanlooppunt voor mensen met een taalvraag en voor taalvrijwilligers. Daarnaast zijn er leer- en hulpmiddelen beschikbaar. In sommige Taalhuizen worden spreekuren gehouden. • Bibliotheken kunnen beschikken over de digitale oefenprogramma’s De Slimme Nieuwslezer en Oefenen.nl (met o.a. Lees & Schrijf! en Taalklas.nl). Veel bibliotheken verzorgen cursussen die van deze programma’s gebruik

Wat levert het op?

maken.

De inspanningen van Bibliotheken op het gebied van

• Sommige Bibliotheken bieden programma’s aan voor

taalvaardigheid worden gemonitord via de Monitor Maat-

specifieke doelgroepen, bijvoorbeeld taal voor inburgeraars

schappelijke Functies, die vanaf 2015 operabel is. Dit instru-

of taal en werk.

ment brengt de huidige monitorinstrumenten op het vlak

• Bibliotheken bieden cursussen taal leren aan.

van educatie samen. Hiermee kunnen Bibliotheken de

• In veel Bibliotheken zijn er leesclubs, leeskringen of

resultaten van hun dienstverlening grondig evalueren en

conversatiegroepen waar deelnemers wekelijks bij elkaar

kunnen zij hun aanbod optimaliseren. De Leesmonitor en

komen om samen een boek te lezen en te bespreken.

Monitor Bestrijding Laaggeletterdheid laten ook opbrengsten

• In een cursus Lezen met je kinderen leren ouders hoe ze

op het niveau van de eindgebruiker zien.

hun kinderen kunnen voorlezen en ontdekken zij samen het plezier van het lezen. • Taalcafés zijn inloopbijeenkomsten waar anderstaligen het Nederlands spreken kunnen oefenen. • Bij Walk & Talk bijeenkomsten kunnen werkzoekenden met een taalvraag elkaar ontmoeten en hun ervaringen delen.

Meer informatie: • Praktische informatie over het opzetten van dienstverlening op het gebied van basisvaardigheden: basisvaardigheden.bibliotheek.nl • Toolkit maatschappelijk hart van de samenleving: http://www.kb.nl/ob/hart_samenleving

U ITG E L IC HT

• Brochure Samenwerken aan laaggeletterdheid

Taal & Werk in Bibliotheek Breda

siob.nl/kennisbank/documenten/samenwerken-aan-

De Bibliotheek Breda biedt samen met partners een divers

laaggeletterdheid-2504/item2504

aanbod aan inburgeraars, laaggeletterden en mensen die

2/3

hun loopbaan een nieuwe impuls of wending willen geven.

Contactpersoon

Zo verzorgt de Bibliotheek cursussen, informatieverstrekking,

Brit Hopmann | adviseur Lezen, Leren, Informeren |

coaching, werkplekken, boeken, bijeenkomsten, luisterboeken

070 30 90 222 | [email protected]


geletterden 49%

laaggeletterden 28%

53% vrouw

47%

man

Laaggeletterden Bibliotheekbezoek afgelopen jaar

1,3 miljoen

laaggeletterden in Nederland (tussen 16 - 65 jr.)

Computergebruik

65% autochtoon

18% van de 12-74-jarigen bezit weinig computervaardigheden

57% van de laaggeletterden werkt 43% van de laaggeletterden is werkloos of inactief. Van de werkende laaggeletterden, werkt:

14% werkt in de bouw

42% lager onderwijs

38% vmbo of mbo 1

9% mbo 2, 3 of 4

3% havo & vwo

2% hbo & wo Opleiding

10% werkt in de financiële en zakelijke dienstverlening

Percentage laaggeletterden van de 16-65 jarigen op basis van genoten onderwijs

13% werkt in de industrie en energie

Ontwikkeling Wonen In de vier grootste gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht) is 16,9% van de inwoners laaggeletterd.

80% van de gemeenten geeft zelf aan taalarme kleuters niet te kunnen bereiken en 85% heeft geen afspraken gemaakt over de resultaten van de VVE

Bron: Houtkoop et al. (2012) en Buisman & Houtkoop (2014).

Met toestemming overgenomen van Stichting Lezen en Schrijven, uit het rapport Feiten & cijfers geletterdheid, 2013. Meer onderzoeksgegevens zijn te vinden in de publicatie Laaggeletterdheid in kaart, Stichting Lezen en Schrijven en ECBO, 2014.

3/3

foto: Jørgen Koopmanschap


Educatie De Bibliotheek heeft een brede educatieve functie die van belang is voor alle leeftijden met bijzonder veel aandacht voor de jeugd. Zo bevordert de Bibliotheek het lezen en ondersteunt ze het onderwijs. Om te zorgen dat kinderen en jongeren taalen mediavaardig worden, werkt de Bibliotheek samen met scholen, gemeenten, jeugdgezondheidszorg (JGZ), kinderopvangorganisaties en tal van andere instellingen. Dit gebeurt sinds 2008 in verschillende gemeenten via het leesbevorderingsprogramma Kunst van Lezen. In dat kader zijn extra programma’s ontwikkeld om kinderen


en jongeren meer taalen mediavaardig te maken. Onderzoek

Het leesbevorderingsprogramma Kunst van Lezen biedt

laat overtuigend zien dat dat lukt. De programma’s dragen

kinderen en jongeren van 0-18 jaar een doorgaande leeslijn.

er aan bij dat kinderen en jongeren met ondersteuning

In het verlengde daarvan is inmiddels ook ingezet op een

vanuit de Bibliotheek succesvol onderwijs kunnen volgen en

doorgaande lijn mediawijsheid. Daarbij staat aandacht voor

goed voorbereid beginnen aan hun maatschappelijke carrière.

digitale vaardigheden, gebruik van digitale media en informatievaardigheden voorop. In de leeftijdsfase van 0-18 jaar ondersteunen Bibliotheken (in samenwerking met kinder-

Kunst van Lezen, Boekstart en Bibliotheek op school

opvanginstellingen en scholen) kinderen en jongeren

De Koninklijke Bibliotheek (voorheen Sectorinstituut

structureel met leesbevordering, literatuureducatie en

Openbare Bibliotheken) en Stichting Lezen voeren in

informatievaardigheden. In het programma BoekStart

samenwerking met de bibliotheken sinds 2008 het

(0-4 jaar) staat het voorlezen aan baby’s en peuters centraal.

leesbevorderingsprogramma Kunst van Lezen uit in

Het ontdekken van boekjes is leerzaam en stimuleert al vroeg

opdracht van het ministerie van OCW. Het onderdeel

de taalen spraakontwikkeling van kinderen. Aansluitend

BoekStart is bedoeld voor de allerjongsten en de Biblio-

is er het programma de Bibliotheek op school dat leerlingen

theek op school voor kinderen van 4-18 jaar. Zo werkt de

stimuleert om te lezen. Gebleken is dat kinderen die meer

Bibliotheek aan het voorkomen en terugdringen van

lezen en over de benodigde informatievaardigheden

taalachterstanden en daarmee van laaggeletterdheid.

beschikken betere resultaten halen op school. Het bevorderen

Daarnaast draagt de Bibliotheek bij aan de informatie-

van het lezen is alleen effectief bij een structurele aanpak.

vaardigheden van kinderen en jongeren zodat zij als

Daarom sluiten de onderdelen BoekStart (0-4 jaar) en de

volwassenen volledig kunnen participeren in de

Bibliotheek op school (4-18 jaar) op elkaar aan. Zo doen

hedendaagse informatiemaatschappij.

kinderen en jongeren al lezend een grotere woordenschat op, ervaren ze meer leesplezier en leggen zij de basis om

1/3


straks als actieve en kritische burgers volwaardig mee te

op school, waar ze hun hele leven voordeel van hebben.

doen in de huidige samenleving.

Dat blijkt ook uit BoekStart maakt baby’s slimmer, recent Nederlands promotieonderzoek. Samen een boekje kijken, plaatjes aanwijzen en benoemen, versjes leren, verhaaltjes vertellen en ernaar luisteren, versterken de band tussen ouder en kind. Digitale prentenboeken en kinderboeken-apps infographic: Ingrid de Jong

kunnen, naast het samen met een volwassene boekjes lezen en bekijken, de voorleescultuur thuis en in de kinderopvang verrijken. Naast kwalitatief goede voorleesboeken vormen digitale kinderboeken een waardevolle bijdrage aan het voorleesplezier en daarmee aan de taalen leesontwikkeling van jonge kinderen. Onderzoek heeft aangetoond dat digitale prentenboeken de woordenschat vergroten en bijdragen aan het verhaalbegrip. Boeken lezen en het bezig Educatie van jong tot oud

zijn met digitale media kunnen elkaar daarbij versterken.

De samenwerking van de Bibliotheek met het basis- en

Door afwisselend boek en computer of tablet te gebruiken

voortgezet onderwijs heeft tot doel om kinderen taalen

ontstaat een goede wisselwerking en nóg meer leesplezier.

informatievaardiger te maken. Daarbij staat structurele

Boeken en digitale media vullen elkaar aan.

aandacht voor het (voor)lezen en begrijpend lezen, in de klas, bij de kinderopvang en thuis, voorop. Daarnaast

Ouders komen meestal in contact met Boekstart door

biedt de Bibliotheek ook tal van mogelijkheden op het

communicatie vanuit de gemeente. Die stuurt, mede uit

gebied van informeel leren voor volwassenen. Op die

naam van de Bibliotheek, brieven over taalontwikkeling en

manier draagt de Bibliotheek bij aan de bevordering van

de rol van BoekStart. Ouders kunnen naar de bibliotheek-

de zelfredzaamheid van alle burgers en de persoonlijke

vestiging gaan om hun baby (gratis) lid te maken en het

ontwikkeling van iedereen. Zo biedt de Bibliotheek een

BoekStart-koffertje in ontvangst te nemen. In het koffertje

breed scala aan dienstverlening van 0-101 jaar!

zitten twee gratis boekjes (een met een CD met liedjes) en een brochure over lezen met je baby. De ouders kunnen met hun kind terecht in een aantrekkelijke leeshoek die Bibliotheken

Voorbeelden aanbod Bibliotheken

speciaal voor deze doelgroep hebben ingericht. Met boekjes

BoekStart voor baby’s

voor baby’s en peuters maar ook met boeken over onder andere

Vrijwel overal werkt de Bibliotheek nauw samen met de

opvoeding en gezonde voeding. Ook organiseren Bibliotheken

gemeente en het consultatiebureau om ouders en kinderen

regelmatig inloopochtenden voor ouders van kleine kinderen

vanaf het allereerste begin met (het lezen van) boeken in

om samen te genieten van boeken, en tips uit te wisselen

aanraking te brengen. Het idee is dat kinderen die al op

met anderen. De Bibliotheek stimuleert op deze manier dat

jonge leeftijd in contact komen met boeken het beter doen

ouders na het ophalen van het koffertje terugkomen en blijven voorlezen aan hun kinderen. Bereik Boekstart voor baby’s In Nederland worden de laatste jaren circa 170.000 kinderen per jaar geboren. BoekStart voor baby’s bereikt op dit moment jaarlijks met 55.000 bij de Bibliotheek ingeschreven babyleden ongeveer 30% van de Nederlandse baby’s. Vrijwel alle 800 bibliotheekvestigingen doen mee. Zie voor meer informatie ook: http://www.boekstart.nl/.

BoekStart in de kinderopvang

foto: Janiek Dam

Sinds 2011 is BoekStart ook geïntroduceerd in de kinder-

2/3

opvang. Met dit programmaonderdeel dragen Bibliotheken bij aan het ontwikkelen van een goed leesklimaat binnen kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. Zij zorgen voor een inspirerende en actuele collectie boekjes en voor het verbeteren van de expertise van de pedagogisch medewerkers.

Het werken aan het taalvaardiger maken van kinderen in de kinderopvang draagt bij aan het voorkomen van laaggeletterdheid en kan de gemeente ondersteunen bij het invullen van de Vroeg- en Voorschoolse Educatie. Inmiddels zijn 775 kinderopvanglocaties via 100 basisbibliotheken foto: Jørgen Koopmanschap

voorzien van BoekStart in de kinderopvang. Daarvan zijn er 200 door gemeenten gerealiseerd, met de Bibliotheek als uitvoerende partij. De Bibliotheek op school Scholen, Bibliotheken en gemeenten werken sinds 2012 intensief samen aan de Bibliotheek op school binnen het basisonderwijs. Nu trekken 120 bibliotheken en een derde van de Nederlandse basisscholen (2.400) samen op om de

Elke basisschool een volwaardige schoolbibliotheek

kwaliteit op het gebied van lees- en taalvaardigheid en

Met de landelijk ontwikkelde aanpak van de Bibliotheek op

informatie- en mediavaardigheden te verbeteren.

school basisonderwijs kan elke basisschool een volwaardige schoolbibliotheek realiseren met een digitaal leerlingen-

BEREIKCIJFERS KUNST VAN LEZEN 2014 U ITG E L IC HT

portaal en een uitleensysteem zodat de boeken mee naar

Bereikcijfers BoekStart en de Bibliotheek op school 2014

huis kunnen. De leesconsulent van de Bibliotheek stelt met de leescoördinator van de school de collectie van de schoolbibliotheek samen en legt in overleg met de school afspraken vast in een lees- en mediaplan. De aanpak is volledig toe-

160

Aantal Bibliotheken

Aantal Bibliotheken

Bibliotheken BoekStart in de kinderopvang

160 171 171

810 vestigingen

171.000

100

BoekStart Bibliotheken

geboren baby’s

gespitst op de lokale situatie – geen school en geen Bibliotheek is immers hetzelfde. Meestal is een ‘de Bibliotheek op school’ in een lokaal gevestigd maar als school en bibliotheekvestiging bij elkaar in de buurt zijn is het inrichten van een ‘de Bibliotheek op school’ binnen de bibliotheekvestiging een goede optie.

159 809

Uitbreiding naar voortgezet onderwijs

32,2% 62,5%

van geboortes

55.000

800

opgehaalde koffertjes

99%

De succesvolle aanpak van de Bibliotheek op school basisonderwijs heeft ertoe geleid dat in 2014 is gestart met

13% kinderopvanglocaties in NL

pilots in het voortgezet onderwijs, te beginnen bij het vmbo. De eerste pilots laten zien dat ook binnen het vmbo

99,9%

6.150

Basisbibliotheken met BoekStart Vestigingen met BoekStart

succesvol kan worden samengewerkt tussen gemeente, onderwijs en Bibliotheek om jongeren taalen informatievaardiger te maken en zo hun kansen op een succesvolle school- en maatschappelijke carrière te vergroten.

Deelnemers aan de Monitor de Bibliotheek op school

Meer informatie • Praktische informatie over het opzetten van dienst-

1.100

op school): www.debibliotheekopschool.nl 160

6649 scholen 2.385 scholen met de Bibliotheek op school

96.000 Aantal leerlingen

9.600 Aantal leerkrachten

de Bibliotheek op school

infographic: Ingrid de Jong

Aantal scholen

Aantal Bibliotheken

verlening rondom het thema educatie (de Bibliotheek 2014-2015

36%

(voor ouders) en www.boekstartpro.nl (voor professionals) • Meer informatie over het opzetten over dienstverlening op het gebied van volwasseneneducatie: http://basisvaardigheden.bibliotheek.nl/

119 74,4%

1.000

• Meer informatie over BoekStart: www.boekstart.nl

• Toolkit maatschappelijk hart van de samenleving: http://www.kb.nl/ob/hart_samenleving

Aantal leesconsulenten

Contactpersoon Adriaan Langendonk | Programmacoördinator Kunst van Lezen | 06 18 16 15 67 | [email protected]

3/3


Werk & Inkomen Om ongelijkheid te voorkomen en te zorgen dat mensen kunnen blijven participeren in de samenleving is het essentieel dat zij zich blijven ontwikkelen en ontplooien. De afgelopen jaren is er op de arbeidsmarkt veel veranderd; er zijn meer mensen werkloos geraakt, er is een groeiend aantal zzp’ers, ouderen werken langer door en de arbeidsmobiliteit is toegenomen. Ook hebben technologische ontwikkelingen zoals robotisering, automatisering, en digitalisering invloed. Zo kunnen computers en machines steeds complexere

vermogen van mensen te ontwikkelen. Zij bieden bijvoorbeeld

taken van werknemers overnemen. Deze ontwikkelingen

hulp bij het schrijven van een cv, organiseren sollicitatie-

kunnen leiden tot een groeiende ongelijkheid tussen

trainingen en loopbaanbegeleiding, of bij het verbeteren

mensen die wel en niet over de gevraagde vaardigheden

van sociale vaardigheden. Ook ondersteunen ze bij het

voor de arbeidsmarkt beschikken. De Bibliotheek biedt

onderhouden van kennis en vaardigheden; de Bibliotheek is

diverse mogelijkheden voor volwassenen om zich te ontwik-

een lokaal educatief centrum waar een leven lang leren

kelen of kennis bij te houden. Bijvoorbeeld op het vlak van

centraal staat.

basisvaardigheden – zoals lezen, schrijven en digitale vaardigheden – , sollicitatievaardigheden en sociale vaar-

Samen met UWV zorgt de gemeente voor de dienst-

digheden. Op die manier kunnen Bibliotheken mensen hel-

verlening aan werkgevers en werkzoekenden. Vaak legt

pen om hun positie op de arbeidsmarkt te verstevigen.

UWV daarbij al contact met de Bibliotheek. Zo bieden ze gezamenlijk cursussen aan, of maakt UWV gebruik van de


faciliteiten van de Bibliotheek, zoals van cursusruimtes met

Bibliotheken ondersteunen mensen met dienstverlening

pc’s. Ook biedt het cursusaanbod van de Bibliotheek meer-

op het vlak van lezen, leren en informeren en daarmee

waarde. UWV-medewerkers constateren regelmatig dat

levert de Bibliotheek lokaal een bijdrage aan langdurige

hun klanten gebrekkige basisvaardigheden hebben.

arbeidsmarktparticipatie. Bibliotheken kunnen in samen-

Zij worden dan doorverwezen naar het educatieaanbod

werking met verschillende organisaties de participatie-

van de Bibliotheken. De deelnemers waarderen dit omdat

opdracht van de gemeente ondersteunen. Met het ingaan

de Bibliotheek laagdrempelig en informeel is, vergeleken

van de Participatiewet per 1 januari 2015 is de gemeente

met een traject bij een ROC.

verantwoordelijk voor het begeleiden van inwoners naar

1/2

werk, ook mensen met een arbeidsbeperking. Er zijn al veel

Ook vervullen Bibliotheken een rol in de dienstverlening

voorbeelden waar Bibliotheken helpen om het arbeids-

aan zzp’ers en andere ondernemers nu de Kamer van


Koophandel het aantal vestigingen heeft teruggebracht.

themabijeenkomsten is een belangrijk onderdeel van het

Zo kunnen zij inlichtingen geven over allerlei werkgevers-

programma de Bibliotheek voor Ondernemers. De Bibliotheek

zaken, financiën, juridisch advies, en ook bijscholing op het

in Weesp kon door het programma het aanbod voor onder-

gebied van digitalisering. Hieronder vindt u een aantal

nemers realiseren.”

voorbeelden van dergelijke lokale initiatieven.

Judith Kortland Domeinspecialist Cultuur, Participatie en PR en

Voorbeelden aanbod Bibliotheken

vestigingsmanager — De Bibliotheek, vestiging Weesp

• De digitale wereld, workshops voor werkzoekende laaggeletterden en digibeten. • Samenwerking UWV; UWV verwijst werkzoekenden door naar de Bibliotheek om daar een cursus op het gebied van basisvaardigheden en sollicitatievaardigheden te volgen. • Walk & Talks worden ook wel ‘de koffiepauze voor werk-

Themabijeenkomsten

Speciale collectie

zoekenden’ genoemd. Ze zijn informeel, open en bedoeld om mensen te activeren en stimuleren door ze met

Ruimteverhuur tegen speciaal tarief

Flexibele werkplekken met elektriciteitspunten & gratis wifi

andere werkzoekenden en goede voorbeelden in contact te brengen.

Aanbod voor ondernemers in de Bibliotheek, vestiging Weesp

• Speeddates werk, een samenwerking met UWV, Werk. com en uitzendbureaus waarbij (laagopgeleide) werk-

Meer weten

zoekenden kennismaken met de aanwezige uitzend-

Zie de landelijke website van de Bibliotheek voor Ondernemers

bureaus en zichzelf presenteren. Als er passende vacatures

http://www.bibliotheek.nl/thema/ondernemers.html en

zijn, wordt er direct een vervolgafspraak gemaakt.

meer informatie over het programma in Weesp.

• De levende sollicitatiegids wijst werkzoekenden en organisaties de weg bij het solliciteren. • Samenwerking SW-bedrijven, mensen vanuit het

Samenwerking is belangrijk Het succesvol opstarten van dienstverlening op het gebied

SW-bedrijf worden doorverwezen om de mogelijkheden

van Werk & Inkomen is een kwestie van goed samenwerken.

van de Bibliotheek te bekijken.

Lokale partners kunnen bijvoorbeeld zijn: Gemeente, Dienst

• De Bibliotheek voor Ondernemers, social media-inzet en

Werk en Inkomen, UWV werkbedrijf, bedrijven voor arbeids-

ICT vaardigheden voor ondernemers bij de ondernemers-

bemiddeling, arbeidsintegratie en sociale werkvoorziening,

bieb. In de ‘Bibliotheek voor Ondernemers’ kunnen onder-

overige bedrijven en werkgevers, Kamer van Koophandel,

nemers en zzp’ers terecht voor kennissessies en lezingen.

Ondernemersverenigingen.

Bijvoorbeeld over hoe ze internet en de computer nog efficiënter kunnen inzetten. Maar ook over praktische

Meer informatie

zaken zoals belastingen, pensioenen en verzekeringen.

• Informatie over de wijzigingen op de arbeidsmarkt ook i.r.t. nieuwe wetgeving

U ITG E L IC HT De Bibliotheek voor Ondernemers in Bibliotheek Weesp De Bibliotheek voor Ondernemers is een landelijk programma van de Koninklijke Bibliotheek (voorheen van het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken) en helpt ondernemers

• Praktische informatie voor Bibliotheken over het opzetten van dienstverlening rondom het thema Werk & Inkomen: http://basisvaardigheden.bibliotheek.nl/home.html • Toolkit maatschappelijk hart van de samenleving: http://www.kb.nl/ob/hart_samenleving

met vragen op het gebied van ICT en mediawijsheid. Het programma bestaat uit themabijeenkomsten, netwerk-

Contactpersoon

borrels en het faciliteren van een werkplek of informatie-

Maaike Toonen | Adviseur afdeling Marketing & Educatie,

voorziening voor ondernemers. Judith Kortland van De

Koninklijke Bibliotheek | 06 55 79 48 62 | [email protected]

Bibliotheek, vestiging Weesp: “Onze Bibliotheek bood al werkplekken aan ondernemers. We zagen dat steeds meer mensen met laptops in de Bibliotheek gingen werken. Onze Bibliotheek speelde hierop in door het leescafé uit te breiden en werd lid van de ondernemersvereniging in Weesp. Vervolgens is het idee ontstaan om themabijeenkomsten voor ondernemers te organiseren. Kort daarna kwam het programma van de Koninklijke Bibliotheek voorbij, dat naadloos op die gedachte aansloot: het organiseren van

2/2


Informatie- en digitale vaardigheden Bibliotheken kunnen met hun dienstverlening een belangrijke rol spelen bij het bevorderen van de informatie- en digitale vaardigheden van de inwoners van de gemeente. Dat is meer dan ooit nodig omdat de online informatiestroom toeneemt en de technologische ontwikkelingen steeds meer vragen van mensen. Digitale uitdagingen

Informatievaardigheden

Zo heeft de overheid het voornemen om in 2017 de toegang

Informatievaardigheden zijn essentieel om volledig mee

tot haar dienstverlening volledig digitaal te maken en blijft

te kunnen doen in de samenleving. Daarbij gaat het om

innovatie op technologisch gebied nodig om te zorgen dat

het zoeken, vinden, selecteren en interpreteren van online

de Nederlandse kenniseconomie bij de top van de wereld

en offline informatie. Die vaardigheden zijn bijvoorbeeld

kan blijven behoren. Om al deze uitdagingen aan te kunnen

nodig voor het invullen van formulieren, het aangaan van

gaan moeten inwoners kritisch en digitaal vaardig zijn. Met

overeenkomsten, zoeken van overheidsinformatie, lezen

een breed aanbod kan de Bibliotheek iedereen helpen om

van bijsluiters, schrijven van sollicitatiebrieven en het

zich op dit terrein te ontwikkelen; mensen die hun digitale

samenstellen van een cv. Voor mensen met een gebrek

vaardigheden willen vergroten en digibeten die de basis-

aan deze vaardigheden is dat een bijna onmogelijke

vaardigheden moeten verwerven om mee te kunnen doen

opgave. Deze groep dreigt dan ook buiten de boot te

in de maatschappij.

vallen.

Wat biedt de Bibliotheek? De Bibliotheek is een lokaal educatief expertisecentrum voor onder andere het bevorderen van informatie- en digitale

Digitale basisvaardigheden

vaardigheden. Er zijn programma’s die mensen helpen om

Bij digitale basisvaardigheden gaat het om het werken

digitale basisvaardigheden te verkrijgen en daarmee bijdragen

met digitale informatie, met iPads, smartphones,

de digitale kloof te verkleinen. Ook biedt de Bibliotheek tal

e-readers, desktop- en laptop computers en internet.

van mogelijkheden voor andere doelgroepen om zich verder

Omdat steeds meer informatie digitaal wordt aan-

te ontwikkelen op digitaal vlak. Het aanbod van bibliotheken

geboden zijn goede digitale basisvaardigheden een

loopt uiteen van basiscursussen waar digibeten leren

voorwaarde voor informatievaardigheid. Iedereen

omgaan met computers, tablets en internet, tot cursussen

moet kunnen werken met computers en internet om

Prezi voor gevorderden. Ook creëren bibliotheken gemeen-

mee te kunnen doen in de huidige samenleving. Op

schappen waar mensen met elkaar kennis uitwisselen, in

dit moment is er sprake van een digitale kloof omdat

bijvoorbeeld iPadcafés.

6-10% van de Nederlandse bevolking onvoldoende digitale basisvaardigheden bezit.

1/2


Voorbeelden aanbod bibliotheken

vrachtwagenchauffeur, ook. ‘Ik heb moeite met lezen en

• Het programma Klik & Tik, een laagdrempelig programma

weet niks van computers en internet. Ik wil dat veranderen

om te leren omgaan met de computer en internet.

en ben blij dat ik zo mee kan met de toekomst.’

• Inloopspreekuur met mediacoaches, waar mediacoaches kinderen, jongeren, collega’s, leerkrachten en ouders

Meer weten?

helpen om meer mediawijs te worden.

Bekijk het filmpje: vimeo.com/26102275

• Workshops om digitale kennis te delen en mensen digitaal vaardiger te maken. Bijvoorbeeld gericht op betalen via

Lees de beschrijving: www.siob.nl/media/documents/SIOB-Iedereen-mediawijs.pdf

internet. • IPad- of tabletcafé, waar mensen leren meer met hun tablet te doen en met vragen terecht kunnen. • De Bibliotheek op school, een intensieve meerjarige samenwerking tussen basisscholen, bibliotheken en gemeenten. De verbetering van lees-, taalen informatievaardigheden staat centraal waarmee laaggeletterdheid en digibetisme kunnen worden voorkomen. • Fab labs, openbare digitale werkplaatsen gericht op innovatie. • HEMA academie, online cursussen digitale toepassingen die voor bibliotheekleden gratis zijn te volgen, zoals social media, iPadgebruik en basiscursussen Excel en Word. • Digisterker, een programma dat mensen ondersteunt bij het omgaan met de e-overheid. • Formulierenbrigade, waarbij mensen worden geholpen met het invullen van (online) formulieren. Samenwerking is belangrijk Het succesvol opstarten van een project is teamwork. De aanpak in Oss laat zien dat samenwerking met relevante stakeholders op lokaal niveau een succesfactor is. Wat levert het op? Natuurlijk willen bibliotheken en gemeenten weten wat de verschillende programma’s opleveren. Lokale bibliotheken kunnen gebruik maken van diverse instrumenten die door de Koninklijke Bibliotheek zijn ontwikkeld. Zo is er via de Klik & Tik-monitor inzicht te krijgen in de resultaten van de dienstverlening. De landelijke resultaten laten zien dat de vaardigheden van de deelnemers aanzienlijk verbeteren na het volgen van Klik & Tik.

U ITG E L IC HT Klik & Tik in Bibliotheek Oss

Meer informatie

Een veelgebruikt kant-en-klaar product om de digitale

• Praktische informatie over het opzetten van dienst-

vaardigheden van mensen te verbeteren is Klik & Tik. De Bibliotheek Oss biedt een meerdaagse cursus aan in een succesvolle samenwerking met het UWV, de gemeente, het roc en de regionale vrijwilligersorganisatie. Edith Langen,

verlening op het gebied van basisvaardigheden: basisvaardigheden.bibliotheek.nl • Toolkit maatschappelijk hart van de samenleving: http://www.kb.nl/ob/hart_samenleving

gemeente Oss: ‘Klik & Tik is voor ons en het UWV belangrijk

2/2

omdat het mensen kan helpen bij het zoeken van een baan.

Contactpersoon

Tegenwoordig moet je voor elke baan met de computer

Maaike Toonen | adviseur Lezen, Leren, Informeren |

kunnen werken.’ Dat merkt deelnemer Rinie Mels, voorheen

06 55 79 48 62 | [email protected]

De Bibliotheek, maatschappelijk hart van de samenleving

Recommend Documents