“De behaalde resultaten in de Belgische voedingsindustrie” Energieeffizienz in der belgischen Industrie BRÜSSEL, 12. MAI 2009
FEVIA 450 leden-bedrijven + 26 ledengroepering 25 medewerkers Drie actie-domeinen Sociale zaken Voedingsbeleid Milieu en Energie
De voedingsindustrie in België Indicatoren België
Voedingsindustrie 2007
Aandeel in de verwerkende industrie
Omzet
36.931 mio €
13,4%
Export
18.125 mio €
9,1%
Import
13.488 mio €
5,8%
Toegevoegde waarde
6.049 mio €
12,4%
Investeringen
1.297 mio €
17,3%
Werkgelegenheid
89.607
15,8%
Aantal werkgevers
5.343
26,8%
19/05/2009
3
Positie in Europa Indicator 2006
Aandeel in Europese voedingsindustrie
Omzet
4,2%
Toegevoegde waarde
3,2%
Export (intra EU)
10,2%
Werkgelegenheid
2,1%
Werkgevers
1,8%
• België 2,1% van de inwoners in de EU
19/05/2009
4
De convenanten- België
1. 2. 3. 4.
Inleiding Benchmarkconvenant - Vlaanderen Auditconvenant - Vlaanderen Accord de Branche - Vlaanderen
1. Inleiding Convenanten Prestatie bedrijven – verbeteringen inzake energie-efficiëntie Tegenprestatie Vlaamse resp. Waalse overheid: 9 Geen bijkomende maatregelen opleggen op gebied van rationeel energiegebruik of CO2; in het bijzonder geldt dit voor taksen of emissieplafonds 9 Alles in het werk stellen om voor de convenantbedrijven vrijstelling te verkrijgen van bijkomende Belgische of Europese maatregelen – – – –
ETS bedrijven: gratis CO2 -rechten (1ste en 2de periode) Verlaagde accijnzen Vermindering federale bijdrage op elektriciteit Verlaagd quotum groenestroomcertificaten (enkel in Wallonië)
19/05/2009
6
Voorbeeld Primair energieverbruik van 0,5 PJ 50% aardgas 30% elektriciteit 20% stookolie Toegetreden tot convenant
Niet toegetreden tot convenant
Voordeel
CO2 (20€/ton)
0€
432.180€
100%
Accijnzen
0€
78.941 €
100%
Federale bijdrage
60.897 €
73.845 €
17,5%
GSC (Wallonië)
97.400 €
149.946 €
35%
Totaal
158.297 €
734.930 €
78,5%
19/05/2009
7
2. Benchmarkconvenant Primair energieverbruik > 0,5 Pj (1015 ) Engagement tegen 2012 de wereldtop te halen Verschillende methodes om wereldtop te bepalen Volledig benchmarking van alle installaties in de wereld - de wereldtop gedefinieerd als het beste deciel (de 10% beste bedrijven) in de Regiobenchmark wordt het gemiddelde van de beste regio gedefinieerd als wereldtop; in de Best Practice methode bekijkt men alleen het beste bedrijf ter wereld, en heeft de wereldtop een specifiek verbruik dat 10% hoger ligt dan bij dit beste bedrijf; Doorlichting wereldtop wordt bepaald door alle maatregelen die economisch rendabel zijn binnen het bedrijf (IRR < 15%) 19/05/2009
8
Volledige benchmarking Specifiek energieverbruik
35 30 25 20
17,2 15 10 0
10
20
30
40
50
60
70
80
Aantal bedrijven
Regiobenchmark Specifiek energieverbruik
45
42,6 40
35 0
1
2
3 Aantal bedrijven
4
5
6
2.1 Resultaten Voeding (2007) •182 bedrijven • 33 voedingsbedrijven –overgrote deel doorlichting
19/05/2009
11
2.1 Resultaten Voeding (2007)
19/05/2009
12
3. Auditconvenant Primair energieverbruik tussen 0,1 en 0,5 PJ Engagement: Uiterlijk 4 jaar na aanvaarding energieplan: uitvoeren van alle maatregelen met een interne rentevoet of IRR van minstens 15% 9 Verbetering van energie-efficiëntie met 10,7% in 2013 t.o.v. 2005 Uiterlijk 4 jaar na aanvaarding geactualiseerd energieplan (juni 2009) : uitvoeren van alle maatregelen met een IRR van minstens 13,5% na belastingen 9 Na geactualiseerd plan –definitief engagement bekend
19/05/2009
13
3.1 Resultaten Voeding 2007 231 bedrijven 71 voedingsbedrijven Diversen: Minerale producten, Glas, papier-en kartonverwerking, afvalverwerking en de grafische sector
19/05/2009
14
3.1 Resultaten Energieverbruik 2007
EPI 2007 = ∑ specifiek verbruik procesref (2005) x productievolume2007
Sectoren
EPI 2005
EPI 2006
EPI 2007
Voeding (71)
100
99,47
97,92
Alle bedrijven 100 (231)
98,53
96,05
19/05/2009
15
4. Accord de branche Open voor alle bedrijven ongeacht energieverbruik (ook voor KMO’s) Engagement: tegen 2012 energie-efficiënte verbeteren overeenkomstig het nemen van alle rendabele maatregelen (PBT < 4 jaar) Doelstelling voedingsindustrie: Verbetering van energie-efficiëntie met 7,4 % in 2010 t.o.v. 2001 Voorlopig engagement van 8,9% in 2012 t.o.v. 2001 (vastlegging op basis van evaluation approfondie 2009)
19/05/2009
16
4.1 Resultaten 2007 162 bedrijven 52 voedingsbedrijven
19/05/2009
17
4.1Resultaten 2007 Energieverbruik 2007
IEE 2007 = ∑ specifiek verbruik procesref (2001) x productievolume2007
19/05/2009
18
Energiebesparende maatregelen in de voedingsindustrie
1. Proces vs non-proces Proces besparingen Rechtstreekse besparingen in het proces Lagere vraag naar nutsvoorzieningen
Non-proces besparingen Efficiënter opwekken van dezelfde –door het proces gevraagde – hoeveelheid aan nutsvoorziening (perslucht /koeling/verlichting/stoom) 19/05/2009
20
Non-proces besparingen Perslucht Reduceren lekverliezen perslucht Verlagen werkdruk compressoren (1 bar minder – 7% besparing elektrisch) Frequentieregeling compressoren (i.f.v. productie) Warmterecuperatie 9 Perslucht: 10-15% nuttige energie –rest is warmte : 1000 MWh → 850 MWh aan warmte recupereren Aanzuigen koude lucht (11°c ↔ 35°C (lokaal) 9 Comprimeren koude lucht vergt minder energie
19/05/2009
21
Non-proces besparingen Koeling Toepassen van “free cooling” 9Koude buitenlucht gebruiken
Frequentiesturing op circulatiepompen Condensordruk i.f.v. buitentemperatuur
Verlichting Bewegings-en/of lichtdetectie + tijdsgestuurd 19/05/2009
22
Non-proces besparingen Stoom Isolatie Controle O2 –gehalte in rookgassen – optimale verbranding Onderhoud condenspotten Stoombalans – waar zitten de verliezen
19/05/2009
23
Procebesparingen Isolatie van procesapparatuur Warmterecuperatie op ovens/drogers Optimalisatie van stoomschillen Optimalisatie van procestemperaturen …
19/05/2009
24
Toekomst Focus op de processen Procescondities &instelparameters: temperatuur, druk, debiet, vochtigheid, snelheid Is aanwezige restenergie valoriseerbaar /valoriseerbaar Reductie van afval & grondstoffenverbruik Kritische succesfactor Nauwe samenwerking tussen medewerkers van de betrokken bedrijven en de energiedeskundige 9 De proceskennis komt vaak van het bedrijf 9 De link met energie kan door de deskundige gelegd worden
19/05/2009
25
Naast de convenanten … Kennisverspreiding – KMO’s http://energie.wallonie.be/fr/cahiers-techniquessectoriels.html?IDC=6508 Energie-scan bij 10 KMO’s Seminarie rond stoom Studie: « Energieoptimalisatie door koppeling van de processen m.b.t. de warmte-integratie en het valoriseren van de reststromen” Hoe zou het ideale proces verlopen? Wat zijn de gaps + evt mogelijkheden tot verbetering 19/05/2009
26
Elektriciteit Warmte: bvb. Rookgassen/ warm water Oxideerbare bestanddelen: bvb. Gas/ organisch materiaal
•Warm water proces 3 gebruiken voor proces 1 •Warme rookgassen omzetten in warmte (warmtewisselaar) of koude (absorptiekoeling) •Aardgas verbranden in WKK om elektriciteit of warmte te produceren •Energiedragende afvalstroom vergisten om gas te maken om vervolgens elektriciteit of warmte te produceren •…. 19/05/2009
27
Algemene conclusies Resultaat convenanten: Energie-efficiëntie ingeburgerd bij de bedrijven Belangrijke besparingen opgeleverd in hoofdzaak op niveau van nutsvoorzieningen Potentieel op niveau van processen Complex (productie- kwaliteitsvereisten) Expertise bij de bedrijven Voedingsindustrie gekenmerkt door veel KMO’s Kennisversprijding naar KMO’s is belangrijk Innovatie: Automatisering Convenanten na 2012 Interessant maar in functie van tegenprestaties overheid
19/05/2009
28
Vragen/Questions
Dirk Halet Adviseur Milieu & Energie FEVIA
[email protected] http://www.fevia.be
