De Arbeidsinspectie in het kort. Magazijnstellingen en heftrucks Resultaten van inspecties in de groothandel in bouwmaterialen

De Arbeidsinspectie in het kort

Magazijnstellingen en heftrucks Resultaten van inspecties in de groothandel in bouwmaterialen

In 2005 heeft de Arbeidsinspectie de groothandel van bouwmaterialen geïnspecteerd. Hierbij bleek dat de bovenopslag van goederen in stellingen niet op veilige wijze plaatsvond en dat er nog teveel uitstoot van dieselmotorenemissie (DME) was door heftrucks met een dieselmotor. De Arbeidsinspectie heeft 360 magazijnen van groothandels van bouwmaterialen bezocht, waarbij gelet werd op de opslag van goederen en het veilig werken met heftrucks. In bijna de helft van de bezochte magazijnen werden situaties aangetroffen die niet aan de wettelijke bepalingen voldeden. In 56 magazijnen werden bij één bezoek zelfs meer dan drie overtredingen van de Arbowet geconstateerd. In 2005 zijn bij de groothandel in bouwmaterialen 36 ongevallen gebeurd, waarvan twee met een dodelijke afloop. Bij een daarvan was de oorzaak dat het slachtoffer overreden werd door een heftruck. Met heftrucks vonden in dat jaar in totaal vier ongevallen plaats. Met stellingen waren dat er drie. In 2006 vonden er 46 ongevallen plaats. Eén daarvan was met dodelijke afloop. Met heftrucks vonden negen ongevallen plaats. Met stellingen was dat er één. 2007 telden 31 ongevallen waarvan twee met dodelijk afloop.

M AG A Z I J N S T E L L I N G E N E N H E F T RU C K S

Magazijnstellingen De stellingen zijn geïnspecteerd op zaken als overbelasting (meer gewicht in de stelling dan het laadvermogen), verankering (om omvallen te voorkomen), aanrijdgevaar (door heftrucks), en het getroffen kunnen worden door vallende voorwerpen uit de stelling. Er zijn diverse soorten magazijnstellingen in gebruik, afhankelijk van het soort product dat moet worden opgeslagen. Het ontwerp van een stelling is daarop afgestemd. Stellingen mogen niet zwaarder zijn belast dan de toegestane belasting zoals die op de stelling is aangegeven. Als de stelling niet in goede staat verkeert, bijvoorbeeld door roestvorming of doorgebogen staanders, of aanrijdschade van bijvoorbeeld een heftruck vertoont, dan wordt het draagvermogen sterk gereduceerd. Aanrijdgevaar moet worden voorkomen door een deskundig en veilig gebruik van transportmiddelen zoals heftrucks en palletizers en door aanrijdbeveiligingen op de hoekstaanders van de stellingen. Stellingen moeten op een goede wijze tegen omvallen zijn verankerd. Dit geldt vooral als het gaat om inrijdstellingen, en om stellingen die hoger zijn dan 2 meter en een hoogte/diepte verhouding van meer dan 4:1 hebben. In de groothandels van bouwmaterialen werden 70 situaties aangetroffen waarbij stellingen waren doorgebogen of onvoldoende waren verankerd.


Dieselmotorenemissie Dieselmotorenemissies (de uitstoot van dieselmotoren), ofwel DME, bevatten kankerverwekkende stoffen waaronder roet en polycyclisch aromatische koolwaterstoffen (PAK’s). Om die reden staat DME in de lijst van kankerverwekkende stoffen en processen. DME zijn als “genotoxisch kankerverwekkend” geklasseerd. Genotoxisch wil zeggen dat de stof aangrijpt op de DNA-structuur. Elke blootstelling, hoe gering ook, kan leiden tot verandering van de DNA en betekent daarmee een risico op tumorvorming. Voor genotoxische stoffen geldt dat de blootstelling zo laag mogelijk moet zijn. Het Arbobesluit verplicht werkgevers tot het nemen van blootstellingverlagende maatregelen, waarbij een zo laag mogelijk blootstellingniveau moet worden nagestreefd. Heftrucks met een tilvermogen van 4 ton of minder mogen daarom niet in omsloten ruimten worden gebruikt, of moeten worden aangepast. De Arbeidsinspectie heeft in de bezochte magazijnen 68 dieselheftrucks, met een tilvermogen van 4 ton of minder, aangetroffen die binnen werden gebruikt, waardoor werknemers aan DME werden blootgesteld. De meeste bedrijven hebben meer dan één (diesel)heftruck in gebruik. Deze heftrucks moeten worden vervangen door bijvoorbeeld elektrische heftrucks. Werkgevers die in magazijnen een dieselheftruck met een tilvermogen van méér dan 4 ton gebruiken, moeten passende maatregelen nemen zoals het plaatsen van een roetfilter. Dit kwam in 10 gevallen voor.

Veiligheid van heftrucks Arbeidsmiddelen (zoals heftrucks) moeten regelmatig worden gekeurd en zo nodig beproefd. Voor de keuringstermijn kan als ondergrens eenmaal per jaar worden aangehouden. Het onderhoud moet in een onderhoudsboek worden bijgehouden. Inspecteurs constateerden in 38 gevallen dat dit niet was gebeurd. Heftrucks moeten zijn uitgerust met een voorziening, waarmee wordt voorkomen dat bij het kantelen van de truck de chauffeur bekneld raakt tussen de carrosserie van de heftruck en de vloer. Een solide cabine met deuren, die bij het rijden gesloten zijn, voorziet hierin. Op heftrucks met een open constructie moet een veiligheidsgordel en/of veiligheidsbeugel aanwezig zijn, waarmee de bestuurder zich op zijn zitplaats kan vastzetten. Als regel moet de veiligheidsgordel worden gebruikt. In 37 gevallen was dit niet in orde. Een elektrische heftruck met een vaste zit- of staanplaats (ook in het geval van een opklapbaar zitplatform) moet zijn voorzien van een stroomonderbreker, die automatisch in werking treedt en de rij-aandrijving blokkeert bij het verlaten van de heftruck.


De stroomonderbreker voorkomt het onbedoeld inschakelen van de aandrijving van de heftruck, door bijvoorbeeld een vallend voorwerp dat een rij- of gaspedaal raakt en voorkomt dat de aandrijving (al of niet bewust) ingeschakeld wordt door iemand die naast de heftruck staat. In 13 gevallen was dit niet in orde. ‘Bedieners’/chauffeurs van heftrucks moeten een specifieke deskundigheid bezitten. Een speciale opleiding voor heftruckbestuurder door een door de branche erkend opleidingsinstituut, kan over het algemeen als doeltreffende voorlichting en instructie worden beschouwd. Dergelijke instituten geven doorgaans een bewijs of certificaat af, als een heftruckchauffeur met goed gevolg de opleiding heeft afgerond. Bekende opleiders op dit terrein zijn: • EVO in Zoetermeer (organisatie van eigenvervoerders). • TMS Heftruck opleidingen in Ede. • Transport en Logistiek in Woerden. Het Examenhuis Logistiek & Transport in Rijswijk is een gecertificeerde exameninstelling voor heftruckopleidingen. Zij leiden echter niet zelf op.


Toegangswegen en vluchtroutes Transportroutes moeten zodanig zijn ingericht dat gevaren zoveel mogelijk worden voorkomen. Daarbij moet in het bijzonder rekening worden gehouden met het aanrijdingsgevaar van personen, van andere voertuigen, obstakels en constructies, en mogelijk valgevaar bij perrons en hellingbanen. In 24 gevallen was dit niet in orde. Vloeren moeten vrij zijn van obstakels en oneffenheden alsmede vrij van stof, vocht en andere verontreinigingen. Dit om te voorkomen dat heftrucks slippen, doorremmen of onbestuurbaar worden. In 16 gevallen was dit niet in orde. Doeltreffende maatregelen moeten ervoor zorgen dat de werknemer bij direct gevaar voor zijn veiligheid of gezondheid, zich snel en veilig via de kortst mogelijke vluchtweg in veiligheid kan stellen. In 23 gevallen werd geconstateerd dat dit niet het geval was en de situatie in de magazijnen tot ernstige ongelukken konden leiden.

Meer informatie? Meer informatie over veilig en gezond werken met magazijnstellingen en met heftrucks is te vinden in de brochures “Heftrucks, hoe voorkom ik ongevallen en schade” en “Heftrucks, Resultaten van een inspectieproject 2004-2205”, www.arbeidsinspectie.nl. Meer informatie over de Arbowet- en regelgeving is te vinden op www.overheid.nl. Op www.arboportaal.nl vindt u aanvullende informatie over arbeidsomstandigheden. Extra exemplaren van deze flyer zijn aan te vragen via Postbus 51 tel. 0800-8051 of www.postbus51.nl.


Conclusie De geconstateerde risico’s en de te nemen maatregelen waren over het algemeen goed bekend bij de bezochte bedrijven. Het niet naleven van de Arbowet is dan ook te wijten aan slordigheid, onnadenkendheid en het ontbreken van adequaat toezicht. Dit geldt in mindere mate voor de risico’s van dieselmotorenemissie (DME) door dieselaangedreven heftrucks. Over dit risico is tijdens het inspectieproject dan ook veel informatie verstrekt. Dat in meer dan de helft van de bezochte magazijnen de arbeidsomstandigheden in orde Voornaamste overtredingen waren, betekent dat het wel degelijk mogelijk is om op een veilige en gezonde manier in de groothandel van bouwmaterialen te kunnen werken. 4%

Voornaamste overtredingen

8%

4% 8%

22%

onveilige magazijnstellingen 22%

onveiligetemagazijnstellingen hoge DME uitstoot bij

dieselheftruck

te hoge DME uitstoot bij dieselheftruck ondeskundige heftruckchauffeur

12%

ondeskundige heftruckchauffeur

onvoldoende keuring / onderhoud

onvoldoende keuring/onderhoud heftruck heftruck

niet gebruiken veiligheidsgordel niet gebruiken veiligheidsgordel

13%

22%

22%

onveilige toegangswegen/vluchtwegen

onveilige toegangswegen / vluchtwegen

onveilige heftruck (beknellingsgevaar, geen stroomonderbreker)

Aantal overtredingen per bedrijf

onveilige heftruck (beknellingsgevaar, geen stroomonderbreker)

19%

19%

Aantal overtredingen per bedrijf 16%

16%

geen overtreding Geen overtreding

1 overtreding 1 overtreding

12%

%

54%

54%

18%

2 overtredingen

overtredingen 3 of meer overtredingen

of meer overtredingen

18%


Klachten over uw arbeidsomstandigheden, over betaling onder het wettelijk voorgeschreven minimumloon en/of arbeidstijden, of die van een direct-belanghebbende, moeten worden gemeld bij het dichtst bij uw werk gelegen kantoor van de Arbeidsinspectie. Op het kaartje hiernaast ziet u een indicatie van de gebiedsindeling (met de vestigingsplaatsen van de kantoren) die de Arbeidsinspectie hanteert

Kantoor Groningen Engelse Kamp 4 9722 AX Groningen Postbus 30016 9700 RM Groningen telefoon 050 - 522 58 80 fax 050 - 526 72 02

Kantoor Utrecht Oudenoord 6 3513 ER Utrecht Postbus 820 3500 AV Utrecht telefoon 030 - 230 56 00 fax 030 - 230 56 80

Kantoor Arnhem Janspoort 2 6811 GE Arnhem Postbus 9018 6800 DX Arnhem telefoon 026 - 355 71 11 fax 026 - 442 40 46

Kantoor Rotterdam Stadionweg 43 C 3077 AS Rotterdam Postbus 9580 3007 AN Rotterdam telefoon 010 - 479 83 00 fax 010 - 479 70 93

Kantoor Amsterdam Radarweg 60 1043 NT Amsterdam Postbus 58366 1040 HJ Amsterdam telefoon 020 - 581 26 12 fax 020 - 686 47 03

Kantoor Roermond Godsweerdersingel 10 6041 GL Roermond Postbus 940 6040 AX Roermond telefoon 0475 - 35 66 66 fax 0475 - 35 66 60

10


$EN(AAG

De Arbeidsinspectie maakt deel uit van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

AI 74N709

april 2008

12


De Arbeidsinspectie in het kort. Magazijnstellingen en heftrucks Resultaten van inspecties in de groothandel in bouwmaterialen

Recommend Documents