DCA en Risicomanagement in de Agrarische sector
DCA: korte introductie • Opgericht in 2005 • Doel: Agrarische ondernemers onafhankelijk begeleiden en ondersteunen bij marktbeslissingen en het toepassen van risico strategieën
Organogram:
DCA dienstverlening (1) • Marktinformatie – Prijsanalyses (nieuwsbrieven) – Markttransparantie (noteringen wekelijks van pootgoed, melk, mest) – Klankbord (telefonisch overleg)
• Risico-management – risico-inventarisatie – prijsrisico-advies – risico-coaching
DCA dienstverlening (2) • Begeleiding bij prijsafdekking – uitvoering op de termijnmarkt – op maat afdekstrategieën toepassen (Aviko Frites Garantie contract, McCain Future contract, Nedato garantie pool)
• Weerrisico produkten – Op maat gemaakte weerrisico certificaat – Regen , vorst, droogte – Online premie berekening
DCA bedenker van: • • • • • • • • • •
Rekentools Videomarkt berichten Grond-markt platform Prijsrisico coach Studieclub platform Aardappel klikcontracten Akkerbouw Index Melkvee Index Mest notering Melk Spot notering
Grondprijs monitor Risico barometer Duurzame melkveetip Pootgoedplatform
Achtergrond • Liberalisatie van de agrarische markt • Het vangnet in de EU wordt langzaam weggehaald • Schaalvergroting in de landbouw • Agrarisch ondernemer wordt steeds meer manager • Agrarisch ondernemer is niet gewend om te gaan met vrije markten
Risico’s nemen toe • • • • • • •
Markten worden mondiaal Prijzen gaan meer fluctueren Weer wordt extremer Kosten gaan omhoog Schaalvergroting Steeds grotere liquiditeitsbehoefte Steeds meer vreemd vermogen binnen bedrijven
Risico-management * Wat is risico-management: Het identificeren en kwantificeren van risico’s en het vaststellen van beheersmaatregelen
* Risico = Kans x Gevolg Een risico is groter wanneer de kans van optreden en de gevolgen van optreden groter zijn
Wie doet aan risicomanagement?
Risicomanagement • • • • • •
Persoonlijk risico Productierisico Prijsrisico Politiek risico Aansprakelijkheidsrisico Financieel risico
Persoonlijk risico • Welke risico’s loopt u als persoon • Hoe ondervangt u deze • Hoe afhankelijk is het bedrijf van u
Productie risico’s • • • • • •
Ziekten en plagen Weersinvloeden Grondsoort Mechanisatie graad Bewaarrisico Bouwplan (intensiviteit)
Verschil weerverzekering/derviaat • Verzekering keert uit op basis van schade door externe partij beoordeeld • Derivaat keert uit op basis van gemeten waarde
Vorstdagen certificaat
Regensezioen certificaat
Regendagen certificaat
Financieel risico • • • • •
Liquiditeits behoefte Rente risico Kortgeld / langgeld Solvabiliteit Zekerheden
Aansprakelijkheidsrisico • • • •
Administratie Certificering Procedures Verzekeren
Politiek risico • Regeren is vooruit zien • Beïnvloedbaar / niet beïnvloedbaar? • Wel of niet op managen?
Prijsrisico • Grootste invloed op uw bedrijfsrendement • Zelf doen of laten doen • Zowel inkoop-kant als verkoopkant • Waar voelt u zich het beste bij?
Hoe is de afzet geregeld?
Prijsrisico
Prijsrisico’s vormen belangrijker risico dan productierisico’s
Hoe prijsrisico managen ? Afdekken middels
Lange termijneffect op gem. prijs Hoge gem. prijs
Lange termijneffect op spreiding in prijs Hoge spreiding
Termijncontract
Redelijk hoge gem. prijs Gemiddelde prijs
Gematigde spreiding Lage spreiding
Vast prijscontract
Lage gem. prijs
Lage spreiding
Vrije afzet Pool
De zes stappen • • • • • •
Identificatie van risico’s Analyse en beoordeling van risico’s Analyse van huidige beheersmaatregelen Ontwerpen en uitvoeren actieplan Meten, controleren en rapporteren Resultaten integreren in de besluitvormingsprocessen
Risicobarometer ondersteunt met name eerste punt namelijk identificeren risico’s
Risicomanagement: strategieën Binnen het bedrijf
Financiële flexibiliteit Diversificatie Aanpassen bedrijfsvoering Informatie verzamelen
Buiten het bedrijf Verzekeringen Gepoolde afzet Op termijn verkopen (contract, termijnmarkt)
Risico-management actie aanpak: • • • •
Voorkomen Verminderen Uitbesteden Accepteren
Strategieën in de landbouw • • • • •
– Consolidatie – Concurrentie op kostprijs – Specialisatie – Ketenintegratie – Diversificatie
Uw strategie bepaalt uw risico Consolidatie • • • • • •
In stand houden bedrijf Alleen noodzakelijke (vervanging)investeringen Geen opvolger / focus elders (bijv. baan) Lage kostprijs (financiering en afschrijving beperkt) Meestal: redelijke kwaliteit Behoud, afbouw, of korte termijn
U strategie bepaald uw risico Concurrentie op kostprijs • • • •
Wellicht meest genoemde strategie Product tegen laagste kostprijs, zonder toegevoegde waarde Maximaliseren technische opbrengst Echter, in Nederland amper te realiseren
Uw strategie bepaalt uw risico Specialisatie: • • • •
Teelt hoogwaardige product(en) Meest voorkomend en meest perspectiefvol Aanvullende focus: kostprijs of toegevoegde waarde Schaalvergroting: omzet of areaal (koop, huur, samenwerking)
Uw strategie bepaalt uw risico Ketenintegratie • • • •
Activiteiten ‘opeenvolgende bedrijven’ samengevoegd Alleen succesvol indien besparing gerealiseerd Volgt op specialisatie (‘verlengstuk’) Ook: kostenfocus of differentiatiefocus
Uw strategie bepaald uw risico Diversificatie • •
Verbreden activiteiten (neveninkomsten) Geen verlengstuk specialisatie
Wat ben ik: • Plantenmanager of Marktmanager • Kostenmanager of inkomstenmanager • Ik onderneem: Defensief (voorzichtig) Gemiddeld Offensief (aanvallend)
• Ligt u wakker van prijsbewegingen
De Beslissing
De Beslissing
Wat is uw Teeltplan
De Beslissing
Wat is uw bedrijfsrisicoprofiel Wat is uw teeltplan ?
De Beslissing
Uw psychologie Wat is uw bedrijfsrisicoprofiel
Wat is uw teeltplan
De Beslissing
Marktkennis & emotie
Uw psychologie Wat is uw bedrijfsrisicoprofiel Wat is uw teeltplan
De Achtbaan
hebzucht
Hebzucht Motivatie Geen balans tussen risico/winst
De Achtbaan
hoop hebzucht
De Achtbaan
trots hoop hebzucht
Trots Ego
Trots Ego Afsluiten van andermans mening
Trots
Ego Afsluiten Exhibitionisme
De Achtbaan liefde trots hoop hebzucht
Liefde
Emotionele binding LOVE
Liefde
Emotionele binding Onderdrukken van rationele zaken LOVE
De Achtbaan euforie liefde trots hoop hebzucht
Euforie Bomen groeien dus toch tot in de hemel !!!
Euforie Bomen groeien dus toch tot in de hemel !!! Publiek gaat zich er mee bemoeien
De Achtbaan euforie liefde trots hoop hebzucht
twijfel
Twijfel Onderhuids
Twijfel Onderhuids
De Achtbaan euforie liefde trots hoop hebzucht
twijfel ongeloof
Ongeloof en Ontkenning Het kan niet waar zijn?!?!
Ongeloof en Ontkenning Het kan niet waar zijn?!?! Proces van ontkenning
Ongeloof en Ontkenning
Het kan niet waar zijn?!?! Proces van ontkenning Periode van stilzwijgen
De Achtbaan euforie liefde trots hoop hebzucht
twijfel ongeloof angst
Angst Wie moet ik nu nog geloven?
Help!!!!
De Achtbaan euforie liefde trots hoop hebzucht
twijfel ongeloof angst paniek
Paniek & Wanhoop Het gaat mis!! (maar het is allang mis!!) Toch maar verkopen !!
De Achtbaan euforie liefde trots hoop hebzucht
twijfel ongeloof angst paniek wanhoop
Marktbeslissingen • • • •
Blijf bij uw plan Sluit emoties uit Begin klein Negeer geruchten, luister naar de feiten • Kijk verder dan uw eigen kavel Als uw buren vast gestemd zijn verkoop Als uw buren flauw gestemd zijn kopen
Vragen: • • • •
Waar ligt u grootste risico Waar staat u over 5 jaar Is boeren een doel of een middel Bij groeistrategie waar liggen de grootste risico’s • Mijn buurman is mijn ………. • Mijn afnemer is mijn ……….. • Waar ligt u kracht
Verloop consumptieaardappelprijzen vanaf week 1 2004 tot en met week 28 2008 € 45,00
Ongeloof
Euforie
€ 35,00 € 30,00
Trading range
€ 25,00
Paniek
€ 20,00 € 15,00 € 10,00 € 5,00 week 21
week 9
week 49
week 37
week 25
week 13
week 1
week 41
week 29
week 17
week 5
week 45
week 33
week 21
week 9
week 49
week 37
week 25
week 13
€week 1
In Euro per 100 kg
€ 40,00
Hebzucht
Angst Trots en liefde
Publiek stapt in!
Waarom termijnmarkt? • Parkeerplaats voor uw (prijs)risico • Rendement wordt inzichtelijk gemaakt • U kunt vooruit uw prijs vastleggen • Betalingsgarantie • Elke dag kunt u handelen • Maakt de markt transparant • Vrije marktwerking
Wat is een aardappeltermijncontract? • Overeenkomst tussen koper en verkoper tot ‘levering’ van 25 ton fritesgeschikte aardappelen op termijn tegen een vooraf overeengekomen prijs • Afwikkeling via Kassa-index ook wel Cash Settlement genoemd
Contract specificatie • • • • • • • •
40mm opwaarts Max. 65 knollen per 10 kilogram OWG 360 gram Kleurindex max. 4 Max. 50 punten Prijsbasis 100 kilogram Af bedrijf los geladen op auto Rassen: Bintje, Asterix, Maritiema, Agria, Victoria, Ramos of Innovator
Cash settlement
Cash Settlement Eurex • • • •
25% Beurs Rotterdam: 25% Beurs Belgapom/Fiwap: 25% Beurs Frankrijk SNM: 25% Beurs ZMP:
• Resultaat CS
€ 7,75 € 8,60 € 8,10 € 7,89 ===== € 8,10
Afdekken met termijncontract Stel: teler verwacht 500 ton Asterix te oogsten en dekt 100 ton op basis van 40 opw fritesgeschikt in
• Benodigde contracten – Verkoop 4 contracten afwikkeling Apr. 2010 – Verkoop op termijnmarkt voor € 15,00 – Depot € 800,00 per contract (commissie broker € 25,00) – Benodigd kapitaal voor depot € 3.200,00 – Benodigd kapitaal indien markt stijgt naar bijv. € 20,00 € 5.000,00
Financieel resultaat termijncontract Koers Resultaat Opbrengst Opbrengst Eind term. term. effectief saldo term. 8 +7 +7.000 8.000 15.000 12 +3 +3.000 12.000 15.000 15 0 0 15.000 15.000 -5 -5.000 20.000 15.000 20 27 35
-12 -20
-12.000 -20.000
27.000 15.000 35.000 15.000
Afdekken met termijncontract Stel: 500 ton maaltarwe • Benodigde contracten – Verkoop 10 contracten – Depot € 700,- per contract – Verkoop op termijnmarkt voor € 150,– Benodigd kapitaal voor depot € 7.000,– Benodigd kapitaal indien markt stijgt naar € 200,- per ton => € 25.000,-
Financieel resultaat termijncontract Koers Resultaat Opbrengst Verkoop Eind term. term. Fysiek saldo term. 120 +30 +15.000 60.000 75.000 130 +20 +10.000 65.000 75.000 140 +10 +5.000 70.000 75.000 0 0 75.000 75.000 150 180 200
-30 -50
-15.000 -25.000
90.000 100.000
75.000 75.000
Termijnmarktcontracten oogst 1996 t/m 2005 Levering 1996
40
Levering 1997
35
Levering 1998
30
Levering 1999
25
Levering 2000
20
Levering 2001
15
Levering 2002
10
Levering 2003
5
Levering 2004
-
Levering 2005
fe br ua r m i aa rt ap ril m ei ju ni au ju li g s e u stu pt em s b ok er t no obe ve r de mb c e er m be ja r nu fe ari br ua r m i aa rt
(in euros per 100 kg)
45
DCA-Markt B.V. Tel. 0320-269520 www.dca-markt.nl
