GEMEENTEBRIEF JAN/FEBR. 2015. KERKDIENSTEN DATUM VOORGANGER COLLECTE 2501 World Felloship Day 10 uur Fredeshiem, . de Ring Zwolle, inclusief lunch, Sluiting 14.00 uur 0102 Gezamenlijke Dienst in Blokzijl BGS 19.00 uur 0802 ds. H. Bergman Amnesty International 1502 Dienst in Blokzijl 19.00 uur 2202 Br. H.J.Meib0rg. Siccama fonds 1 2502 Vesper R.v. Kerken 19.00 uur . 0103 Zr. J. Molenaar ADS Jongerenwerk ORGANISTEN Br. A. Oosterhof:
[email protected] A Zr. J. A. Molenaar:
[email protected] AGENDA 2901 Zusterkring 14.00 uur ' _ 0902 Gesprekskring 13.30 uur ' 1102 Kerkenraad 13.00 uur . 1202 Zusterkring (groot huisbezoek met ds de Vries) 1802 Belijdenis catechisatie 13.30 uur " 1802 De Wereld Draait Door, Ad Broere: ‘Geld komt uit het niets.’ 20.00 uur 2302 Gesprekskring 13.30 uur _ 2602 Zusterkring 14.00 uur. .
VAN DE DOMINEE VOLTOOID VERLEDEN TIJD. Met enige regelmaat kom je op facebook plaatjes tegen van een cassettebandje, of van een zwartwit t.v. zonder afstandsbediening, of van een fototoestel waar nog een filmpje in moet. Of andere gebruiksvoorwerpen die we vroeger normaal vonden, maar die nu helemaal uit de tijd zijn. 'Klik "Vind ik leuk" als u dit herkent' —staat er dan bij. In de buurt van Barneveld is het Oude Ambachten en Speelgoedmuseum. Een museum vol met dat soort dingen. Niet zo oud dat het enige waarde heeft, maar wel zo oud dat het voor ons zowel herkenbaar is, maar ook een afgesloten periode symboliseert. Sommige dingen komen nooit meer terug. Meestal is dat maar beter ook, maar toch... toch vervult het ons wel eens met enige weemoed. Nu vragen we ons af, mogen we dat wel voelen, die weemoed? Of is het één van de meest nutteloze en zinloze emoties die een mens kan hebben? Waar moeten we dan heen met onze gevoelens? Mogen we ze koesteren, of moeten we ze maar zo snel mogelijk verdringen? Wij denken dat wel vaak. Van ons geloof moeten we veel doen in het heden en voor de toekomst en mogen we maar weinig verwijlen bij het verleden. En dat terwijl wij er zelf niet jonger op worden en dat verwijlen in het verleden dan vaak het enige is wat er nog overblijft. En dat we ouder worden, dat willen we op zich al niet eens weten. Vandaar dat we misschien nog zo krampachtig met onze tijd mee willen gaan, om geestelijk weg te rennen voor het feit dat we ouder worden. De dichter van Psalm 42 — erboven staat dat het David was —verlangt weer terug naar vroeger. Vaak kennen we de berijmde versies van deze psalm beter dan de Bijbeltekst zelf: “Evenals de moede hinde naar het klare water smacht', of misschien nog wel bekender 'Het hijgend hert der jacht ontkomen'. Het beeld is mooi; een dorstige hinde — in de Bijbel staat nergens dat het dier moe is of opgejaagd, er staat alleen impliciet dat het dorst heeft, omdat het smacht naar water —verlangt naar een stromend beekje om haar dorst te lessen. En zo blijft het maar stromen in de psalm. De tranen stromen van verlangen naar God. In de herinnering van David stroomde hijzelf mee met de mensenstroom naar de tempel van Jeruzalem. Jezus lijkt ons uit te nodigen, juist als wij tot de conclusie zijn gekomen dat je zulke nutteloze, onproductieve gevoelens maar beter kunt verdringen: "Kom tot mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven.' (Matteüs 11:28) Jezus heeft oog voor de ouderen, de niet macho's, de niet haantje de voorsten. Voor de niet populaire en snel levende mensen, wel voor de bedachtzame mens, met behoefte aan reflectie, eerlijkheid en verdieping. Voor Jezus mogen wij ook meetellen in de tijd van nu. Ook al passen we er misschien niet meer helemaal in als persoon, of als gemeente. Ja ook al zouden we een fossiel uit een voltooid verleden tijd zijn, ook dan mogen wij er zijn. Want om maar eens een andere psalm te citeren: `De steen die de bouwlieden afkeurden, is een hoeksteen geworden' (Psalm 188:22) Jezus zag daarin zichzelf. Maar ook de kern van zijn goede boodschap. M. de Vries.
PSALM 42. Vertaling Ida Gerhard. (Willibrord vertaling 1981 van de Katholieke Bijbelstichting.) Gelijk het hert dat reikt naar waar het water stroomt, zo in verlangen reikt mijn ziel naar U, o God. Mijn ziel lijdt dorst naar God, naar God die leven is., wanneer mag ik opgaan, dat ik voor God verschijn? Mijn tranen zijn mijn brood bij dagen en bij nacht, waar men van vroeg tot laat mij zegt: 'waar is uw God?' Voor ogen wil ik zien, uitschreien wat mij kwelt, hoe eens ik in de stoet vooraanging naar Gods huis, als jubelend zong de dankt, aanzwol tot feestgedruis. Wat buigt ge u neer, mijn ziel, wat zijt ge onrust in mij? Stel gij op God uw hoop: eenmaal loof ik hem wéér die mij bevrijdt — mijn God. Mijn ziel buigt zich temeer en dan denk ik aan U, Van dit Jordaanland uit, de Hermontoppen ginds, vanaf het laaggebergte. Kolking roept kolking op waar daverend water stort. Wieling en waterval — op mij loopt alles storm. Zo de Heer dag aan dag zijn gunst weer uit deed gaan, Hem gold tot in de nacht mijn lied — een lofgezang tot God die leven is. Thans vraag ik God, mijn rots: 'waarom vergeet Gij mij? Waarom ga ik in rouw en heeft mijn vijand macht?' Mij rakend in het hart honen mijn kwellers mij, Waar elk van vroeg tot laat mij zegt: 'waar is uw God?' Wat buigt ge neer mijn ziel, wat zijt ge onrust in mij? Stel Gij op God uw hoop: eenmaal loof ik hem weer die mij bevrijdt – mijn God,
NOG EEN VERSLAG. De email werkte bij mij niet mee, de posterijen ook niet, dus, krijgt u nog een verslag naar' aanleiding van de Wereld Draait Door op 19 november van Foppe de Haan. MENSEN DIE TOPSPORT BEDRIJVEN De lezing begon met ongeveer 50 aanwezigen. Foppe begon zijn carriere als gymleraar en vervolgens als sporttrainer, o.a. in Steenwijk Hij benadrukt de koppeling tussen beweging en ontwikkeling bij kinderen: kinderen die meer bewegen, presteren beter op school, zelfs op het gebied van taal en vreemde talen. Door de digitalisering van het onderwijs wordt beweging nog belangrijker. Hij noemt Denemarken als een goed voorbeeld voor vroege ontwikkeling op het gebied van socialisatie en beweging: de peuters gaan er al na hun 1 ge jaar naar de creche. Sport kan de ontwikkeling van zelfvertrouwen stimuleren, maar ook belemmeren, dat hangt af van o.a. de sportleraar. In de puberteit is de groei mede afhankelijk van de energie die in de sport gebruikt wordt, overbelasting kan de groei remmen.Vanaf de middelbare leeftijd kan gebrek aan beweging o.a. obesitas en vroege dementie veroorzaken. Het schijnt zelfs zo te zijn, dat genoeg beweging beginnende dementie kan vertragen. Het gaat n.l. om de zuurstoftoevoer naar de hersenen. Een goed boek hierover is: 'Laat je hersenen niet zitten', van prof. Dr. Eric Scherder. Probeer bij al je activiteiten bewegingingsoefeningen te doen: b.v. op 1 been tandenpoetsen en staande vergaderen! Als voorbereiding op een operatie reeds oefeningen doen. Topsport is meer dan bewegen, n.l. ook 'talent en drive', want de eisen zijn zeer hoog Alles begint met vertrouwen, in jezelf, de training en de ander. Nederland heeft prima topsporters, we hebben echter geen topsportcultuur. Desondanks heeft ons kleine land wel prima topsporters. Het was een bijzonder boeiende avond, met Foppe de Haan als een enthousiast verteller. De opbrengst van de collecte ging in zijn geheel naar het Foppe Fonds voor gehandicapte kinderen. Janet van Delden. DECEMBER 2014 Ongeveer 65 jaar maak ik Kerstfeesten mee, van toen ik een jaar of 6 was op de zondagschool (de WestHill) en later in de kerk tot nu ik 70 ben. In mijn beleving van superchristelijk naar inmiddels een niet al te uitbundige kerstmaaltijd. Altijd heb ik 'moeite' gehad met de combinatie van de Geboorte en het vele eten. Nu pas kom ik tot de ontdekking van twee feesten die in elkaar geschoven zijn tot één. Het 'eetfestijn' is zo de boventoon gaan vieren dat we teruggekeerd zijn naar het zonnewendefeest (dansen op Stonehenge) of de aankondiging van de lente bij de Hanchinezen. Wellicht zijn er van veel andere volken soortgelijke, al dan niet religieus geduide, feesten te noemen. In het kerst (=is Christus) feest is de verjaardag van Jezus allang een gepasseerd station en die, wat mij betreft, niet meer aan één menselijk wezen verbonden hoeft te zijn, maar meer het ontstaan is van een (Jezus)beweging die je ertoe aanzet om in andere mogelijkheden te gaan denken zoals: de andere wang toekeren, strijden om recht en gerechtigheid. Misschien zijn zon en god wel één en dezelfde en is het zoals het is, een voor mij aanvaardbare tweeéénheid. Henk Scholten.
NIEUWJAARSWENSEN. Onze gemeente kreeg een aantal goede wensen voor het jaar 2015 toegestuurd. De afzenders willen wij u even noemen: DORE gemeente Meppel, Zr. Janke PrinsBottena, DG Zwolle, DG Wolvega, Zr. GroenveldKiestra, Br. Bos, Geeske Tilma en haar echtgenoot en zoontje, Zr. Lena ZwaanKnol, Fam. Lergner, Zr. Liesbeth de Goede en onze Huishoudelijke hulp Diana. VAN DE ZUSTERKRING Het Adoptieprogramma. Eind december ontving ik als secretaresse van de Zusterkring een verslag over het afgelopen jaar over het adoptieproject. Dit jaar hebben we gezorgd dat het meisje `Patricia Perez Miranda' in staat werd gesteld om naar school te gaan. Patricia is in 2000 geboren en wordt dus 15 jaar. Ze zit in de negende klas. Wij hopen dat ze door kan leren en zo een vak leren en dan uiteindelijk voor zichzelf te zorgen of als huisvrouw een goede bijdrage te kunnen leveren in haar gemeenschap. Namens de Zusterkring: Janke Bruin. Groot Huisbezoek. Vanuit de voorbereidingsgroep Groot Huisbezoek wordt op de Zusterkringmiddag 12 februari van 13.45 tot 14.00 uur een bijeenkomst gehouden. Ds Matthijs de Vries zal dan enkele delen uit de film: 'Yes Man' vertonen. Deze gedeelten heeft hij ook laten zien op de Najaarsvergadering in november 2014. Omdat toen niet iedereen kon komen, wordt nu de mogelijkheid geboden om deze film alsnog te bekijken. Matthijs zal daarbij uitleg geven. Iedereen die wil komen is van harte welkom. Laat u zich niet afschrikken door het woord Zusterkring, ook de broeders zijn van harte welkom. Wilt u zich wel even melden op tel: 0521518859, zodat wij ons goed kunnen voorbereiden. J. Bruin – Oostenbrug.
Van de gespreksgroep: Br. Bos, die deze gespreksgroep leidt, is op 6 januari in het ziekenhuis opgenomen. De situatie is ernstig. Op dit moment verblijft hij in een revalidatiecentrum. Bezoek kan hij op dit ogenblik niet ontvangen, maar als u hem een berichtje wilt doen toekomen of een kaart wilt sturen, dan is het adres: G.J.Bos, Randerode, Zuster Meijboomlaan 10, afd. Zandhegge, 7334 DV Apeldoorn
DOOR DE WERELD GAAT EEN WOORD. Door de wereld gaat een woord en het drijft de mensen voort.... Een populair lied dat we altijd graag en vol enthousiasme zongen. Vroeger.... maar de laatste tien jaar een stuk minder. Hoe zou dat toch komen? Ik herinnerde mij dat ik het zo mooi vond vanwege de vrolijke melodie: een wijsje dat 'Israelisch " klonk. Sinds de melodie is veranderd zingen we het een stuk minder. Waarom dan die verandering? Laatst wilde ik nog eens weer de oude melodie tevoorschijn halen en ging op zoek naar de bladmuziek. Die bleek ineens moeilijk te vinden, elke bundel die ik opsloeg gaf de nieuwe melodie. Alleen in de bundel van Johannes de Heer vond ik uiteindelijk nog de oude melodie terug. (lied 916). Op een discussiegroep van organisten op internet vond ik een reden. Volgens dit forum is de oude melodie gelijk aan die van `Hatikwa' (de Hoop) het volkslied van het huidige Israel. Daarom zou de ambassadeur van Israel bezwaar gemaakt hebben tegen het gebruik van deze melodie voor 'Door de wereld gaat een woord'. In een encyclopedie vond ik dat Hatikwa pas sinds 2004 officieel het volkslied is van Israel. De melodie is echter veel ouder. De joodse componist Samuel Cohen, schreef het in de 19e eeuw. De oude melodie van Samuel Cohen moet dus gebruikt zijn toen het nog een vrije melodie was. Jan Wit schreef zijn tekst op deze melodie. Pas in 2004, toen deze melodie het volkslied van Israel werd is er officieel bezwaar gemaakt. Vanaf toen is ook het zingen van de oude melodie in de kerken taboe geworden. Vandaar dat ik het van voor die tijd nog zo goed ken. Blijft nu nog de vraag of we het wel op de oude melodie moeten willen zingen, nu het een politiek beladen toestand is geworden. Ik hoop dat ik niemand voor het hoofd stoot door te stellen dat de huidige, politieke realiteit van Israël, nog veraf staat van het ideaal van het bijbelse Israël. Puur kijkend naar de tekst van haar volkslied geeft dit ook weinig hoop op vrede. Daarom zou ik zelf de oude melodie, nu ik dit weet, niet meer willen gebruiken. A. om niemand politiek voor het hoofd te stoten en uit respect voor andermans volkslied. B. omdat ik inhoudelijk moeite heb met de tekst van het Israëlische volkslied, maar ook met de tekst van Jan Wit: te gemakkelijk worden wij als christenen over één kam geschoren met het Bijbelse Israël. Het kan wel zijn dat ook wij naar vrijheid hunkeren, maar dan niet alleen voor de Israëliers. Voor de nieuwe melodie pleit dat we dan een minder sterke associatie hebben met het Zionisme en ons kunnen concentreren op wat wel onze taak is in de wereld: dat wij ondanks alles ook pelgrims zijn, omdat de wereld nog niet volmaakt is. En daarom ook vandaag ons gezang richten tegen angst, verdriet, onrecht en dwang. En ja, ook wij zijn voor vrijheid — voor álle volkeren. Matthijs de Vries.
HOE WAS HET OOK WEER? In 1944 zat bij mij in de eerste klas van de lagere school Menno Fleischer, een zoontje van de dominee. Wij hadden (het was immers oorlog) alleen op zaterdagmorgen school en wij zwierven met die school dwars door de stad. In een achterkamer van een winkel van Corrie Bijkerk, ( een kruidenier) in de Wolstraat, in de serre van de apotheek in de Wolstraat. Juffrouw van Riesen was onze onderwijzeres, Aan het eind van zaterdagmorgen kregen we huiswerk mee om te leren schrijven, rekenen en lezen. Ook aan het eind van de morgenn, mocht er iemand aan de mouw van de juffrouw schudden om te kijken of er een verhaaltje inzat. Dat zat er altijd! En dat vertelde ze dan. In 1945 vertrok ds Fleischer naar Meppel en d s. Van der Slooten kwam en ik ging naar de WestHill. Voor het eerst in de doopsgezinde kerk. Zondagsmorgens, kwart voor twaalf tot kwart voor één. Een groepje kinderen (8) met een assistente, die het verhaal vertelde en vooraan op het podium een pianootje. De leidster was Juffrouw Jacobs en Kootje Snippe speelde op de piano, of was het toch een orgeltje? Zo begon het voor mij. Kinderen verhuisden al naar gelang de leeftijd, naar een andere groep en dan ook naar een ander 'huis'. Zo kwam ik in de Protestantenbond en later in Het Odd Fellow huis aan de Neerwoldstraat en nog weer later boven bij Café Blok aan de Markt. Totdat ik zelf ging meedoen als assistente en organiste in de Protestantenbond werd bij de groep van 10 tot 12. Ik was toen 14. De kerk in de Onnastraat was licht, de zon scheen er naar binnen. Er stonden nog hele bruine kerkbanken, voorin alleen leuningen en achterin banken met lessenaar en deurtjes. Daar zaten b.v. Notaris Volkers en Notaris Podt. En op de Kraak zat meneer Rijkorans, en telde de aanwezigen. De Protestantenbond was donker, had dan wel een bovenlicht, maar dat gaf niet zo veel, wel waren naast de preekstoel grote ramen en boven de preekstoel een pracht van een glas in loodraam. Ook had de Protestantenbond stoelen en geen banken, en boven waren er op de balkons, in de lengterichting ook nog twee rijen banken. In de Protestantenbond werd het Kerstfeest gevierd en in de Doopsgezinde Kerk het Lentefeest. In de pastorie bij ds Van der Slooten waren grote jongens, studenten(?) in huis. Op een Sinterklaasmorgen was er luid gebons op de deuren van de kerk en werd er snoepgoed naar binnen gegooid. Wij geloofden nog heilig in Zwarte Piet en Sinterklaas. Dat moet in 1946(?) geweest zijn denk ik. Ëen van de goede en mooie herinneringen. Een volgende Gemeentebrief vertel ik meer, van wat ik nog weet. Hermie Dorman
Aforismen: Gezegend het Wezen, dat door het diepste Harteleed of aanschouwing van het Eeuwige Licht komt. Door opstandigheid tegen anderen, bevestigen wij hun Gelijkheid Met Onszelf.
WORLD FELLOWSHIPSDAY. 25 januari 2015. Op Fredeshiem met alle gemeenten uit de Ring Zwolle. Het programma is als volgt: 9.30 uur welkom met koffie of thee en Oranjekoek 10.00 uur korte dienst met ds Winkler Prins en ds de Vries 10.30 uur Inhoudelijk programma met ds Marion Bruggen 11.30 uur koffie of thee 12.30 uur uitgebreid lunchbuffet 14.00 uur Gezamenlijke afsluiting. De kosten zijn 15.00 euro, wilt u nog komen, dan kunt u zich alsnog melden bij Thecla Barneveld 0 38 4657454 UIT DE GEMEENTE. Op 17 januari vierde de Familie Van der Vlag, het feit dat zij 65 jaar geleden huwden. Namens de doopsgezinde gemeente heb ik er een bloemetje heen gebracht en een kopje thee met het paar gedronken. Jaap van der Vlag was een van de kerkenraadsleden die mijn belijdenis goedkeurden, waarna ik in 1958 werd gedoopt. Wij hebben veel herinneringen opgehaald en dat was heel leuk. Van het Koninklijk Huis was er ook een felicitatie. Het gemeentebestuur hoefde van de familie niet te komen. Wij wensen hun nog een goede tijd toe. De bloemen waren witte Stephanotis, paste wel een beetje bij een bruiloft HDVK
De Jarigen 0602 Zr. F. de Jongde Groot 0802 Br. T. Kiestra 2102 Br. A. Husslage 2802 Zr. A. Ockelsvan Apeldoorn We wensen hen een plezierige dag toe.
GELOOF EN TRADITIE (16) WestPruisen, Dantzig, de Weichseldelta (15251800) Hiermee komen we aan het laatste deel van de geschiedenis van doopsgezinde landverhuizers in Europa in de periode tussen 1525 en 1800. Dit deel gaat over de doopsgezinden in de Weichseldelta en in Dantzig in het toenmalige WestPruisen. Dit gebied is nu een deel van Polen. Ik was zo gelukkig een rijke bron van informatie te vinden bij onze eigen voorganger ds de Vries in Giethoorn. Reeds voor hij in Amsterdam ging studeren was Matthijs actief binnen de Mennonite Voluntary Service. Hij was enige tijd voorzitter van de afdeling Nederland. In 1992 bezocht hij met de eerste MVSwerkgroep vanuit Nederland de Weichseldelta in het huidge Polen. Ruim 8 jaar later, in de zomer van 2000, organiseerde hij zelf een werkgroep om twee weken te gaan werken in het gebied. Onder de deelnemers waren onder meer zijn echtgenote Linda en een goede bekende van de gemeente Steenwijk: Geeske Tilma. Wat was er voor werk te doen in het gebied? Wel, men restaureerde de verwaarloosde kerkhoven van de voormalige doopsgezinde bewoners. Waren er dan geen nazaten van deze bewoners? Nee, niet meer in dit gebied. Tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog werd het Duitse leger door Russische troepen teruggedreven naar het westen. De bewoners van de Weichseldelta waren voor een groot deel nazaten van voormalige doopsgezinde immigranten, die vanuit verschillende streken in West Europa afkomstig waren. De voertaal onder hen was Platduits. De angst voor oorlog en voor de Russische troepen was zo groot, dat de doopsgezinde bewoners huis en haard verlieten en wegvluchtten nam het westen. Na de Tweede Wereldoorlog vertrok een deel van hen vanuit West Europese havensteden naar Noord of Zuid Amerika. Het 'Ijzeren Gordijn' maakte het gedurende bijna een halve eeuw erg moeilijk om vanuit West Europa te reizen naar streken in Polen. Het openbreken van de 'Muur' tussen West en Oost Duitsland in 1989 en de hier opvolgende ontwikkelingen in de EEG brachten verandering. Doopsgezinden wier voorouders eeuwenlang in de Weichseldelta hadden gewoond, konden nu het voormalig woongebied bezoeken. Het land en de boerderijen waren in gebruik genomen door de bevolking uit de omgeving. In het centrumstadje Elbing stond nog het gebouw dat van 1590 tot 1900 in gebruik was als mennonietenkerk. De kerkhoven in de dorpen boden een trieste aanblik, de graven van de doopsgezinden waren in verval geraakt. Hier was een stuk werk te doen.Vanaf 1990 zijn er werkers vanuit Nederland naar Polen gegaan om te helpen de geschiedenis van de mennieten in de Weichseldelta voor de huidige bewoners inhoud te geven. In april 1003 is hiervoor opgericht: de Doospgezinde Stichting NederlandPolen. Deze werd gevestigd te Haarlem. De Stichting werkt samen met Duitse, canadese en Amerikaanse zusterorganisaties en met de Historische “Klob Nowodworski”in Polen. Na deze inleiding over de recente ontwikkelingen gaan we in de volgende artikelen verder over de geschiedenis vanaf de 16de eeuw.
Evert uitentuis.