A12 Leven
Wegwijzer voor grensgangers uit België
A12 Leven
Inhoudsopgave Dat is in Duitsland anders ................................................................................................. 2 Dat regelt de EU ................................................................................................................. 2 Vrij verkeer van goederen ........................................................................................................ 2 Vrij verkeer van kapitaal ........................................................................................................... 2 Vrij verkeer van personen ........................................................................................................ 3
Zo is de situatie in Duitsland ............................................................................................ 3 Aanmelding en verblijfsvergunning........................................................................................... 3 Politiek, bestuur, recht.............................................................................................................. 4 Kosten voor levensonderhoud .................................................................................................. 4 Inkopen .................................................................................................................................... 5 Wonen ..................................................................................................................................... 5 Zoeken van een woning ........................................................................................................... 6 Gezondheidsstelsel .................................................................................................................. 6 Onderwijssysteem .................................................................................................................... 6 Zoeken naar kinderopvang en scholen..................................................................................... 7 Cultureel en maatschappelijk leven .......................................................................................... 7 Privéleven (geboorten huwelijk, overlijden, etc.)....................................................................... 8 Verkeerswezen ........................................................................................................................ 8 Bij het verhuizen uw eigen auto meenemen ............................................................................. 9 Checklist voor en na het verhuizen .......................................................................................... 9
Dat moeten grensgangers weten...................................................................................... 9 Verblijfs- en werkvergunning .................................................................................................... 9 Gezondheidsstelsel ................................................................................................................ 10
Informatie: ter wille van een betere leesbaarheid wordt in de tekst geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de mannelijke en de vrouwelijke vorm naast elkaar te gebruiken. Als de mannelijke vorm alleen staat, zijn daarmee ook altijd vrouwen aangesproken. www.zav.de/grenzregionen
www.adg.be, www.leforem.be, www.vdab.be
-1 -
A12 Leven
Wegwijzer voor grensgangers uit België
Dat is in Duitsland anders Het Duits is de enige, officiële landstaal in Duitsland. Taalgemeenschappen die politieke bevoegdheden hebben, zijn er niet. In alle aspecten van het cultureel en privéleven zouden Belgische burgers zich overigens snel moeten kunnen behelpen in Duitsland. Bij twijfelgevallen kan navraag bij de bevoegde, publieke instanties helpen.
§§
Dat regelt de EU
Vrij verkeer van goederen
De opheffing van nationale barrières voor het vrije verkeer van goederen binnen de EU is een van de beginselen, die zijn vastgelegd in de verdragen bij de oprichting van de EU. De EU-lidstaten kenden een traditie van protectionisme, maar hebben geleidelijk de beperkingen opgeheven om een “gemeenschappelijke” of interne markt te creëren. De Europese Unie heeft besloten om voor sectoren die met grote risico’s voor de Europese burgers gepaard kunnen gaan – bijvoorbeeld geneesmiddelen of bouwproducten -, wettelijke voorschriften op Europees niveau vast te leggen. De meeste producten (die als ‘minder risicovol’ worden beschouwd) vallen onder het zogeheten beginsel van wederzijdse erkenning. Dit betekent dat in principe elk product dat legaal in een van de lidstaten wordt geproduceerd of op de markt wordt gebracht, binnen de grenzen van de interne markt van de EU vrij mag worden vervoerd en verhandeld. Opdat het beginsel van wederzijdse erkenning onbeperkt kan worden toegepast, hebben het Europees Parlement en de Raad de verordening (EG) Nr. 764/2008 aangenomen (deze verordening is van kracht sinds 13 mei 2009). Het EU-Verdrag geeft lidstaten het recht om grenzen te stellen aan het vrije verkeer van goederen wanneer sprake is van een specifiek algemeen belang, zoals bescherming van het milieu, de volksgezondheid of de openbare orde, om slechts enkele voorbeelden te noemen. Dit betekent bijvoorbeeld dat de nationale overheid van een lidstaat de markttoegang van een product kan verhinderen of beperken, wanneer zij van mening is dat de invoer ervan een mogelijke bedreiging vormt voor de volksgezondheid, de goede zeden of de openbare orde. Voorbeelden hiervan zijn genetisch gemodificeerd voedsel of bepaalde energy drinks. Hoewel de aanschaf van goederen voor eigen gebruik binnen de EU in principe niet aan banden wordt gelegd, zijn er een aantal Europese beperkingen voor specifieke productcategorieën, zoals alcohol en tabak. Vrij verkeer van kapitaal
Het vrije verkeer van kapitaal vormt de basis voor de integratie van de Europese, financiële markten. De Europese burgers kunnen nu in een EU-lidstaat naar hun keuze hun vermogen beheren en investeren alsook zonder grote beperkingen een breed scala aan financiële handelingen verrichten, bv.: •
gemakkelijk een bankrekening openen
www.zav.de/grenzregionen
www.adg.be, www.leforem.be, www.vdab.be
-2 -
A12 Leven
Wegwijzer voor grensgangers uit België •
aandelen kopen
•
beleggen
•
onroerend goed kopen
Uitzonderingen hebben met name betrekking op belastingen, bedrijfseconomisch toezicht, de openbare orde, het witwassen van geld en financiële sancties die werden overeengekomen in het kader van het gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid. Vrij verkeer van personen
De omzetting van het recht op vrij verkeer van personen vormt een van de hoekstenen van de Europese opbouw. Met het recht werd een aantal praktische regelingen ingevoerd, die garanderen dat de burgers vrij en zonder problemen naar elke lidstaat van de Europese Unie kunnen reizen. Het reizen met de auto binnen de hele EU werd aanzienlijk vergemakkelijkt. De Europese Commissie heeft een reeks gemeenschappelijke regelingen vastgelegd betreffende de wederzijdse erkenning van rijbewijzen, de geldigheid van autoverzekeringen en de mogelijkheid tot registratie van voertuigen in een gastland.
D
Zo is de situatie in Duitsland
Aanmelding en verblijfsvergunning
Buitenlands, die geen onderdanen van een lidstaat van de Europese Unie (EU), de Europese Economische Ruimte (EER) of Zwitserland zijn, hebben voor hun verblijf in Duitsland met oog op de uitoefening van een beroep in principe een verblijfskaart nodig (visum, verblijfsvergunning of vestigingsvergunning). Een beroepsactiviteit in Duitsland mag in principe enkel worden uitgeoefend, als dat door een verblijfskaart wordt toegelaten. Voor de visumverlening zijn de ambassades en de consulaten-generaal (diplomatieke vertegenwoordigingen) van de Bondsrepubliek Duitsland verantwoordelijk. De visumvergoeding bedraagt 60 euro. Bevoegd voor de verlening van de verblijfsvergunning, die de uitoefening van een beroepsactiviteit toelaat, is de lokale immigratiedienst die tegelijk ook uw contactpartner is voor vragen met betrekking tot verblijf en tewerkstelling. Voor de verlening van de verblijfsvergunning is in principe de toestemming van de Bundesagentur für Arbeit vereist, die via een interne procedure wordt verkregen. Als er sprake is van werk waarvoor toestemming vereist is, is voor de verlening van de verblijfsvergunning de toestemming van het bevoegde werkvergunningsteam van de ZAV (Zentrale Auslands- und Fachvermittlung) nodig, die via een interne procedure wordt verkregen. Sinds 1 januari 2014 genieten alle burgers uit de EU-lidstaten (Kroatische onderdanen pas vanaf 30 juni 2015) alsook uit Noorwegen, Ijsland, Liechtenstein en Zwitserland van het onbeperkt vrije verkeer van werknemers in Duitsland. Een werkvergunning is niet nodig. Voor de tewerkstelling van vakpersoneel met een hooggekwalificeerd diploma, van mensen die een opleiding volgen alsook van seizoenwerkers uit Kroatië is er geen werkvergunningsplicht. Dat seizoenwerkers bevrijd zijn van de plicht om een werkvergunning aan te vragen, geldt voor seizoenarbeid tot 6 maanden per jaar in de land- en bosbouw, hotels en de horeca, fruit- en groenteverwerking alsook in zagerijen. Voor tewerkstelling bij de beroepen waarvoor een beroepsopleiding de voorwaarde is, wordt de werkvergunning van Kroatische vakarbeiders in de www.zav.de/grenzregionen www.adg.be, www.leforem.be, www.vdab.be
-3 -
A12 Leven
Wegwijzer voor grensgangers uit België toekomst afgeleverd zonder controle van de bemiddelingsdiensten voor de binnenlandse werkzoekenden, als de arbeidsvoorwaarden overeenkomen met die van vergelijkbare binnenlandse werknemers. In alle andere gevallen hebt u als onderdaan van de EU-lidstaat Kroatië ook na 1 januari 2014 nog een werkvergunning van de EU nodig (uitzondering: u verblijft al 3 jaar onafgebroken in Duitsland). Vraag die direct aan bij het team van de ZAV (Zentrale Auslands- und Fachvermittlung) dat bevoegd is voor het bedrijf. Daar kunt u ook de aanvraagformulieren opvragen. Meer informatie over inreizen en verblijf vindt u bij het Auswärtig Amt op www.auswaertiges-amt.de > Einreise & Aufenthalt > Visabestimmungen. Zodra u naar Duitsland verhuist, moet u zich ook aanmelden bij de lokale bevolkingsregistratie. Politiek, bestuur, recht
De Bondsrepubliek Duitsland is een federaal gestructureerde, parlementaire democratie met een tweekamerstelsel (Bondsdag en Bondsraad). De Bondsdag - het parlement – zetelt altijd in het Rijksdaggebouw in Berlijn. In de Bondsdag worden momenteel de volgende partijen vertegenwoordigd: de CDU (Christlich Demokratische Union) in fractiegemeenschap met de CSU (Christlich-Soziale Union), de SPD (Sozialdemokratische Partei Deutschlands), Die Linke en Bündnis 90/Die Grünen. De samenstelling van de Bondsdag wordt om de 4 jaar door een Bondsdagverkiezing bepaald. De Bondsdag kiest de bondskanselier, die de leden van de regering (ministers) voorstelt. De Bondsdag stemt de wetten. Als het gaat om de rechten van de deelstaten, moet ook nog hun vertegenwoordiging (de Bondsraad) toestemmen. De Bondsraad, die uit leden van de deelstaatregeringen is samengesteld, is de vertegenwoordiging van de 16 deelstaten. Het aantal stemmen per deelstaat hangt af van het aantal inwoners van de respectieve deelstaten en varieert van 3 tot 5 stemmen. In de Bondsrepubliek Duitsland zijn de bestuurstaken verdeeld tussen de Bond, de deelstaten en de communes (steden en gemeenten). Het overgrote deel van de bestuurstaken ligt bij de deelstaten en de communes. De Bond wijst hen de taken en de overeenkomende, financiële middelen toe. In het kader van zelfbestuur nemen de communes eigen en vrijwillige taken voor hun rekening op basis van hun eigen berekening en hun financiële mogelijkheden alsook taken in opdracht van de Bond en de deelstaten. Kosten voor levensonderhoud
Het indexcijfer van de consumentenprijzen voor Duitsland lag in mei 2014 0,6 procent hoger dan in dezelfde maand van het voorgaande jaar. Het inflatiepercentage werd in 2013 beslissend door de prijsverhogingen van energie bepaald en bedroeg op jaarbasis 1,5 procent. Ook voor voedingsmiddelen diende meer te worden betaald. De prijzen van goederen voor dagelijks gebruik zijn in Duitsland in vergelijking met andere EUlanden eerder laag. Met name de prijzen voor levensmiddelen zijn in Duitsland aanzienlijk lager. Daarvoor zorgt het groot aantal van kleine detailhandelszaken en supermarkten. Een klein overzicht van de prijsontwikkeling:
www.zav.de/grenzregionen
www.adg.be, www.leforem.be, www.vdab.be
-4 -
A12 Leven
Wegwijzer voor grensgangers uit België wordt eerder duurder
blijft stabiel
Stookolie en energie
Huishoudproducten
Fruit en groente
Kantoormateriaal
Kleding en schoenen
Kranten
Tabak
Huur voor vakantiewoningen
Levensmiddelen
De btw (Mehrwertsteuer, MwSt) varieert tussen 7 procent (boeken, tijdschriften, de meeste levensmiddelen, theaterkaartjes, reisbiljetten) en 19 procent (andere goederen en diensten). Inkopen
De sluitingstijd van winkels wordt door de deelstaten bepaald. Elke regio heeft haar eigen regelingen en daardoor verschillende sluitingstijden voor winkels. De meeste winkels sluiten uiterlijk om 20 uur, sommige pas om 22 uur. Enkele winkels gebruiken nog de vroegere sluitingstijden en sluiten al om 18.30 uur. Op zaterdag moet u in kleine steden en op het platteland voor 13 of 14 uur uw inkopen doen. In het centrum van grotere steden sluiten de winkels op zaterdag meestal pas tussen 16 en 20 uur. Op zondag zijn de winkels over het algemeen gesloten. Een uitzondering hierop zijn de koopzon- en feestdagen doorheen het jaar. Kiosken en tankstations zijn voor kleine inkopen op zondag geopend. Wonen
Meer dan de helft van alle Duitsers woont in huurwoningen. In tegenstelling tot vele andere EUlanden worden woningen in Duitsland meestal zonder meubels verhuurd. Vooral in agglomeraties kan het moeilijk zijn om een voordelige huurwoning te vinden. De huurprijzen zijn het hoogst in grote steden, zoals München, Keulen, Stuttgart, Hamburg of Düsseldorf. In kleine steden en op het platteland, alsook in Berlijn en in Oost-Duitse grootsteden zijn de huurprijzen duidelijk goedkoper. Naast de huurprijs moeten de onderhoudskosten alsook het eigen gebruik van water, stroom en verwarming worden betaald. Bereken hiervoor ongeveer 25 procent van de maandhuur. De huurprijs moet u maandelijks op voorhand aan de verhuurder betalen. Meestal verwacht de verhuurder bovenop de huurprijs een eenmalige waarborg (Kaution) van 2 tot 3 keer de maandhuur. Die dient als waarborg voor eventuele schade, die na uw vertrek uit de woning zou moeten worden hersteld. Als u een langere huurovereenkomst of een huurovereenkomst voor onbepaalde duur afsluit, dan zou de waarborg op een spaarrekening ten voordele van de huurder moeten worden gezet. Zo gaat voor u de interest niet verloren. De huurovereenkomst regelt de kwestie van verfraaiingsherstellingen, legt ook vaak de trapsgewijze verhoging van de huurprijs vast en bepaalt de opzegtermijnen. Bij twijfelgevallen kunnen beide partijen zich op deze overeenkomst beroepen. In alle grotere steden zijn er huurdersverenigingen die u kunnen adviseren.
www.zav.de/grenzregionen
www.adg.be, www.leforem.be, www.vdab.be
-5 -
A12 Leven
Wegwijzer voor grensgangers uit België
Zoeken van een woning
Het woningaanbod vindt u op de vastgoedpagina’s van de lokale kranten en de portalen voor vastgoed op het internet. Als een makelaar een woning overdraagt, dan moet een eenmalige provisie ten bedrage van tot op 3 maandhuren worden betaald. Voor degene, die alleen naar Duitsland komt en bereid is om met anderen in een woning samen te leven, zijn woongemeenschappen een goed alternatief voor een eigen woning. In heel wat universiteitssteden zijn er ook Mitwohnzentralen, die tegen een provisie woningen voor een bepaalde duur overdragen. Gezondheidsstelsel
Zodra u een arbeidsovereenkomst tekent en in Duitsland wilt werken, moet u als werknemer in elk geval een ziekteverzekering afsluiten. Bij een tijdelijk verblijf in een andere lidstaat hebben EUburgers en burgers van de Europese Economische Ruimte (EER) enkel de Europese ziekteverzekeringskaart EHIC nodig, om in geval van ziekte medisch verzorgd te kunnen worden. Bij alle dokters dient u zich telefonisch aan te melden. Bij acute ziektes of ongevallen krijgt u onmiddellijk of dezelfde dag nog een afspraak. Anders moet u rekening houden met wachttijden van meerdere dagen of zelfs weken, vooral bij tandartsen of medische specialisten. Enkele praktijken zijn open op zaterdag, en op zondag zijn enkel de nooddiensten te bereiken. Na het onderzoek krijgt u een recept voor de voorgeschreven medicamenten, waarvoor in apotheken normaal minstens 5 euro of 10 procent van de verkoopprijs, maximum echter 10 euro per preparaat wordt berekend. Bij lichte klachten krijgt u in alle apotheken receptvrije geneesmiddelen en ook gratis advies zonder een bezoek aan de dokter. Als u 's nachts, in het weekend of op feestdagen plotseling een dokter nodig hebt, staat de medische noodhulp- en permanentiedienst voor u ter beschikking. Zoek daarvoor een ziekenhuis op of bel naar een dokter in uw buurt. Daar krijgt u over het algemeen via een automatisch antwoordapparaat eerst de spreekuren van de betreffende dokter te horen en daarna die van de noodhulp. Ook enkele apotheken zijn in het weekend en op feestdagen open. Informatie hierover vindt u normaal op de infoborden aan de ingang. Onderwijssysteem
Het systeem van voorschoolse opvoeding omvat instellingen voor kinderen met de leeftijd van 3 tot 6 jaar - overwegend kleuterklassen, maar ook peuterklassen. Het gebruik van deze programma’s is over het algemeen vrijwillig, maar tegen verplichte betaling van de kosten. De schoolplicht begint na de voltooiing van het 6e levensjaar met de Grundschule (lagere school, klas 1 tot 4). Naar een openbare school gaan, is gratis. Enkel schoolboeken, bijkomend onderwijsmateriaal en klasuitstapjes en schoolreizen moeten de ouders financieren. Na de Grundschule kiezen ouders en kinderen voor de middelbare school: Hauptschule (tot klas 9 of 10), Realschule (Mittlere Reife als diploma na klas 10) of Gymnasium (eindigt met Abitur na klas 12 of 13 en geeft recht op toegang tot hoger onderwijs).
www.zav.de/grenzregionen
www.adg.be, www.leforem.be, www.vdab.be
-6 -
A12 Leven
Wegwijzer voor grensgangers uit België In Duitse scholen liggen de lesuren hoofdzakelijk tussen 7 uur 's morgens en 13 uur. Het aanbod aan dagscholen en opvang in de namiddag was de voorbije jaren veruit niet toereikend, maar neemt ondertussen toe. De initiële beroepsopleiding kan na het einde van de leerplicht worden gestart, d.w.z. normaal vanaf 15 jaar. Zowel voltijdse als deeltijdse beroepsopleidingen vindt u zowel bij vakscholen alsook in bedrijven, die een opleiding volgens het duaal systeem aanbieden. De duur van de beroepsopleiding bedraagt tussen de 2 en 3,5 jaar. De jongeren kunnen uit ca. 350 erkende opleidingsberoepen kiezen. Duitsland beschikt over meer dan 400 officieel erkende instellingen voor hoger onderwijs. Een overzicht van alle Duitse instellingen voor hoger onderwijs en opleidingsmogelijkheden vindt u in de Hochschulkompass van de Hochschulrektorenkonferenz op www.hochschulkompass.de. Zoeken naar kinderopvang en scholen
Informatie over kleuteronderwijs, dagmoeders en andere opvangmogelijkheden krijgt u bij het bureau voor jeugdzorg bij het stads- of gemeentebestuur. Grotere ondernemingen en hogescholen hebben vaak hun eigen instellingen voor kinderopvang. Het zoeken naar scholen en hogescholen die in een bepaalde stad beschikbaar zijn, wordt vereenvoudigd door diverse internetportalen. Adressen van scholen en hogescholen kunt u ook ter plaatse bij het stads- of gemeentebestuur opvragen. Via de Duitse Bildungsserver (www.bildungsserver.de) komt u terecht bij de schooldatabanken van de deelstaten. Cultureel en maatschappelijk leven
In Duitsland hebben de meeste kleine steden ook hun eigen theater, orkest en museum. Bijna overal zal u een omvangrijk en gedifferentieerd cultuuraanbod aantreffen. In de grootsteden zijn er zoveel mogelijkheden om interessante kunstenaars of tentoonstellingen, theater-, muziek- en filmvoorstellingen te zien, dat het moeilijk zou worden om een keuze te maken. Het beste overzicht van het cultuuraanbod in uw omgeving krijgt u in de lokale kranten of via de stedelijke informatiebureaus voor toeristen. Met name in universiteitssteden zijn er vaak gratis folders, die naast heel wat advertenties ook tips over evenementen en bioscoopprogramma’s bevatten. Natuurlijk kunt u ook de website van de stad raadplegen. In en rond de grootsteden is er een overvloed aan recreatiemogelijkheden, die via goede wandelen fietspaden kunnen worden bereikt en die de moeite waard zijn om door u te worden ontdekt. Heel wat Duitsers brengen hun vrije tijd door bij een vereniging. In Duitsland zijn er ca. 600.000 geregistreerde verenigingen (eingetragene Vereine, e.V.). Daarnaast zijn er nog heel wat nietgeregistreerde verenigingen. Het favoriete Duitse verenigingsthema is sport. Typisch voor Duitsland zijn de cafés, die deels gebruikt worden voor kleine tentoonstellingen, theaterstukken, muziekkelders en cabarets. Daar speelt zich vaak het "niet-officiële" cultuurleven af, als aanvullend alternatief voor de grote kunst- en cultuurinstellingen. Insiders onder uw Duitse kennissen zullen u de juiste adressen geven. In de zomer zijn vooral de biergartens zeer populair. Daar kan men ’s avonds nog lang buiten zitten. U zou in elk geval eens moeten deelnemen aan de carnavalactiviteiten in de winter, straatfeesten in de zomer, bier- en wijnfeesten in de herfst of andere volksfeesten. www.zav.de/grenzregionen
www.adg.be, www.leforem.be, www.vdab.be
-7 -
A12 Leven
Wegwijzer voor grensgangers uit België Privéleven (geboorten huwelijk, overlijden, etc.)
Bij de geboorte van een kind, de aankondiging van het huwelijk, een trouw, een scheiding of het overlijden van een familielid – als u voor een nieuwe situatie in uw leven staat of een overheidsprocedure moet afhandelen, dan staat de "burgerdienst" van uw stad of gemeente voor u klaar. Een overzicht van de diensten, de aanvang van concrete procedures en de toegang tot formulieren vindt u op de internetportalen van het stads- en gemeentebestuur. Na de geboorte van een kind hebben de ouders 15 werkdagen de tijd om het pasgeboren kind in de geboortegemeente te registreren. Er bestaan echter vaak overeenkomsten tussen de klinieken en het bevolkingsregister, zodat de formaliteiten gemakkelijk kunnen worden afgehandeld. Overigens doen de voedvrouw of de huis- of noodarts de geboorteaangifte bij het bevolkingsregister. In Duitsland vindt het civielrechtelijke en het officieel erkende huwelijk voor de burgerlijke stand plaats. Een kerkelijk huwelijk is enkel mogelijk tussen een reeds civielrechtelijk getrouwd koppel, dus na het "burgerlijk" huwelijk. Sinds 2001 hebben ook in Duitsland lesbische en homoseksuele koppels de mogelijkheid om een geregistreerd partnerschap aan te gaan. Een huwelijk is enkel via de burgerlijke stand mogelijk aangezien de kerk niet achter het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht staat. Het overlijden van een persoon moet door een dokter schriftelijk worden bevestigd (overlijdensverklaring). Indien de doodsoorzaak niet gekend is – met name bij het vermoeden van een invloed of een oorzaak uit de omgeving en ook bij de nalatigheid van hulpverlening – moet de politie op de hoogte worden gebracht. De overlijdensakte wordt door de burgerlijke stand van de plaats van overlijden opgesteld. Verkeerswezen
De Bondsrepubliek Duitsland beschikt over een wegennetwerk voor intergemeentelijk verkeer van meer dan 231.000 kilometer lang. Daarvan zijn ongeveer 12.900 kilometer autosnelwegen. Op de autosnelwegen in Duitsland geldt enkel voor zware vrachtwagens een kilometerheffing. Met zijn centrale ligging in Midden-Europa is Duitsland een knooppunt voor het internationaal luchtverkeer. Vanuit Duitsland bestaat er via het luchtverkeer aansluiting met alle regio’s van de wereld. Goede en deels voordelige luchtverkeerverbindingen zijn er ook tussen de grootsteden en de regionale luchthavens in Duitsland. Een eerste blik op het langeafstandsnet van de Duitse spoorwegen (Deutsche Bahn AG) en het spoorwegennet van de regio’s voor lokaal verkeer vindt u op www.bahn.de. De normale prijs voor een treinticket van Hamburg naar München bedraagt momenteel ongeveer 140 euro. Een vliegtuigticket voor hetzelfde traject kost tussen 100 en 300 euro. In 2013 werd in Duitsland de markt voor langeafstandsbussen geopend. Dwars door de Bondsrepubliek kunnen reizigers uit meer dan 200 busroutes kiezen – en er is een stijgende tendens. Hierbij is het de moeite waard om de prijzen van de verschillende aanbieders te vergelijken. Een gewone rit van Hamburg naar München kost tussen 25 en 35 euro.
www.zav.de/grenzregionen
www.adg.be, www.leforem.be, www.vdab.be
-8 -
A12 Leven
Wegwijzer voor grensgangers uit België Bij het verhuizen uw eigen auto meenemen
Wie zijn woonplaats naar Duitsland verplaatst en daar zijn voertuig meer dan 6 maanden gebruikt, is verplicht om zijn voertuig door de overheid van het gastland te laten registreren en de overeenkomende registratiebelasting te betalen. De voertuigbelasting moet dan ook betaald worden. Zuiver elektrische voertuigen van alle voertuigklassen, inclusief voertuigen op brandstofcellen, worden voor 10 jaar van de voertuigbelasting vrijgesteld. EU-burgers kunnen hun voertuig in elk EU-land laten verzekeren, voor zover het toegestaan is voor de gekozen verzekeringsmaatschappij door de overheid van het gastland om de overeenkomende verzekeringspolis te verlenen. De verzekering is in de hele Europese Unie geldig, onafhankelijk van in welk land een ongeval zich voordoet. Als EU-burgers hun woonplaats naar Duitsland verplaatsen, is geen omwisseling van het rijbewijs nodig. Om praktische redenen laten echter wel heel wat burgers in zo’n situatie een rijbewijs opstellen volgens het EU-model. Checklist voor en na het verhuizen
Kort na uw verhuis naar Duitsland eist de wet dat u zich aanmeldt bij het bevolkingsregister. U vindt die instantie normaal in het stadhuis of in het gemeentehuis. Stel vroegtijdig een lijst met adressen op, aan wie u uw nieuw adres, telefoonnummer en ook uw nieuwe bankrekening wilt meedelen, bijvoorbeeld: uw werkgever, het ziekenfonds, dokters, verzekeringen, banken, familie/vrienden/kennissen, zakenpartners, kranten, dagbladen, automobielclubs/verenigingen. Via de Duitse telecom of andere telecomaanbieders kunt u een vast nummer voor uw telefoon of een internetaansluiting aanvragen. Denk ook aan de energievoorziening: elektriciteit, gas en water moeten over het algemeen afzonderlijk bij de lokaal bevoegde ondernemingen worden aangemeld. Als u kinderen hebt, informeer u dan voor uw aanmelding tijdig over kleuteronderwijs en/of scholen in uw buurt. U zou zich eveneens moeten informeren bij uw bevoegd gezinsfonds naar de mogelijkheden voor kinderbijslag. Voor de beschikbaarstelling van openbare televisie- en radioprogramma’s betaalt men in Duitsland tarieven. U kunt zich online op www.rundfunkbeitrag.de aanmelden.
Dat moeten grensgangers weten
Verblijfs- en werkvergunning
U hoeft zich in Duitsland niet speciaal aan te melden, als u verder in België blijft wonen. Als Belgische EU-burger hebt u geen verblijfs- en werkvergunning nodig.
www.zav.de/grenzregionen
www.adg.be, www.leforem.be, www.vdab.be
-9 -
A12 Leven
Wegwijzer voor grensgangers uit België
Gezondheidsstelsel
Zodra u een arbeidsovereenkomst tekent en in Duitsland werkt, moet u als werknemer in elk geval een ziekteverzekering afsluiten. Zo hebt u toegang tot alle gezondheidsdiensten in Duitsland, die door de ziekteverzekering worden verleend. U kunt u ook verder in België laten behandelen. Daarvoor moet u zich tot uw Duits ziekenfonds richten en met het formulier S1 / E106 verzoeken om toezending van een zogenaamde Betreuungsauftrag aan uw Belgisch ziekenfonds in uw woonplaats. Van deze instantie krijgt u ziekenfondsbriefjes waarmee u recht hebt op de voorgeschreven uitkeringen in natura in uw woonplaats, alsof u daar verzekerd zou zijn.
www.zav.de/grenzregionen
www.adg.be, www.leforem.be, www.vdab.be
-10 -