Wegwijzer voor grensgangers uit België
A6 Ziekteverzekering
Inhoudsopgave Dat is in Duitsland anders.............................................................................................. 2 Dat regelt de EU .............................................................................................................. 2 EG-verordening .................................................................................................................... 2 Geld- in plaats van uitkeringen in natura .............................................................................. 2
Zo is de situatie in Duitsland ......................................................................................... 2 Juridische basis .................................................................................................................... 2 Wettelijke of particuliere verzekering .................................................................................... 3 Bijdrage en indeling .............................................................................................................. 3 Waar hebt u recht op ............................................................................................................ 4 Meer informatie .................................................................................................................... 5
Dat moeten grensgangers weten .................................................................................. 6 De aanmelding wordt door de werkgever verzorgd............................................................... 6 Uitzonderingen ..................................................................................................................... 6 Recht op behandeling in België (woonland).......................................................................... 6 Speciale overeenkomsten D – B .......................................................................................... 6
INFORMATIE: Ter wille van een betere leesbaarheid wordt in de tekst geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de mannelijke en de vrouwelijke vorm naast elkaar te gebruiken. Als de mannelijke vorm alleen staat, zijn daarmee ook altijd vrouwen aangesproken.
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
-1-
A6 Ziekteverzekering
Wegwijzer voor grensgangers uit België
Dat is in Duitsland anders
§§
In Duitsland kunt u, net als in België, in principe kiezen uit de wettelijke ziekenfondsen.
Ten aanzien van de hoogte van de bijdrage wordt geen verschil gemaakt tussen arbeiders, bedienden en andere groepen die bij moeten dragen. De bijdragen, die telkens voor de helft door de werknemer en de werkgever worden betaald, zijn wezenlijk hoger en liggen bij 14,9 procent van het brutoloon. Maar daartegenover staat dat u in Duitsland minder eigen risico draagt.
Het hoogste maandelijkse basisbedrag waarover u de bijdrage moet betalen heet Beitragsbemessungsgrenze en ligt in Duitsland bij 3.825 Euro (stand: 2012).
In Duitsland krijgt u van uw ziekenfonds een chipkaart (Krankenversichertenkarte); die is gratis.
U bent vrij in de keuze tussen de door de ziekenfondsen toegelaten artsen. Een expliciet contract tussen ziekenverzekering en arts is in Duitsland niet nodig.
Dat regelt de EU
EG-verordening
De ziekteverzekering valt onder verordening (EG) nr. 883/2004 van het Europese Parlement en de Raad van 29 april 2004 met betrekking tot de coördinatie van de systemen van de sociale zekerheid. Geld- in plaats van uitkeringen in natura
Daarin wordt vastgelegd, dat uitkeringen bij ziekte als betalingen ook in het buitenland moeten worden uitgekeerd. Uitkeringen in natura worden eventueel toegekend door de in het woonland bevoegde verzekeraar, op basis van diens bepalingen.
D
Zo is de situatie in Duitsland
Juridische basis
De ziekteverzekering is een verplichte verzekering en biedt de burgers bescherming tegen het risico van ziekte. Juridische basis van de wettelijke ziekteverzekering (Gesetzliche Krankenversicherung, afgekort: GKV) is het vijfde boek van het Duitse Sociale Wetboek (Sozialgesetzbuch, SGB V) van 20 december 1988.
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
-2-
A6 Ziekteverzekering
Wegwijzer voor grensgangers uit België Wettelijke of particuliere verzekering
Tot de verzekeringsplichtgrens (50.850 Euro jaarlijks loon of 4.237,50 Euro maandelijks loon, stand: 2012) is iedere werknemer in Duitsland verplicht lid in de wettelijke ziekteverzekering. Degene wiens loon boven deze grens ligt, kan zich vrijwillig bij een wettelijke ziekenfonds verzekeren of een particuliere ziekteverzekering afsluiten. Particulier verzekeren is mogelijk voor werknemers, wiens bruto-maandloon 12 opeenvolgende maanden de plichtverzekeringsgrens heeft overschreden,
Zelfstandigen, personen met een vrij beroep en kunstenaars onafhankelijk van de hoogte van hun inkomen,
Ambtenaren en andere personen die recht hebben op financiële steun (Beihilfe) zoals rechters, leden van de landdagen van de deelstaten en de Bondsdag.
Bij de wettelijke ziekteverzekering is elk gezinslid zonder extra bijdrage meeverzekerd, bij een particuliere ziekteverzekering moet voor elk gezinslid een extra premie worden betaald. Bijdrage en indeling
De bijdrage voor de ziekteverzekering bedraagt voor iedereen 15,5 procent van de inkomsten waarover die bijdrage moet worden betaald (komt over het algemeen overeen met het brutoloon). 0,9 procent van de inkomsten waarover de bijdrage moet worden betaald door de werknemer betaald. De rest van het bedrag wordt dan in gelijke delen gedragen door werkgever en werknemer. Daarbij geldt als inkomensgrens de Beitragsbemessungsgrenze (45.900 Euro jaarlijks loon of 3.825 Euro maandelijks loon, stand: 2012), d.w.z. voor het vaststellen van de ziekenfondsbijdrage worden hoogstens 3.825 Euro belast, ook als er meer verdiend wordt. Sinds januari 2011 kunnen ziekenfondsen extra bijdragen verlangen, en wel zonder maximum. Over het algemeen beloopt die maandelijks 8 Euro, die de verzekerden direct aan het ziekenfonds moeten overmaken. Vele ziekenfondsen maken geen gebruik meer van dit financieringsmiddel en garanderen hun leden ten dele zelfs dat ze geen extra bijdrage zullen heffen. Voor 2012 wordt voorspelt dat men overal af zal zien van de extra bijdrage, en dat vooral de concurrentie tussen de verzekeraars voorop komen te staan. Brutoloon:
2.900,00 Euro
Aandeel werknemer:
7,3 % x 2.900 Euro = 211,70 Euro
Bijzondere extra bijdrage werknemer:
0,9 % x 2.900 Euro = 26,10 Euro
Aandeel werknemer + bijzondere extra bijdrage:
8,2 % x 2.900 Euro = 237,80 Euro
Aandeel werkgever:
7,3 % x 2.900 Euro = 211,70 Euro
Totale bijdrage ziekteverzekering:
15,5 % x 2.900 Euro = 449,50 Euro
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
-3-
A6 Ziekteverzekering
Wegwijzer voor grensgangers uit België Bij particuliere ziekenfondsen richt de hoogte van de bijdrage zich naar leeftijd, geslacht, eerdere ziektes en het gekozen pakket. Hij is onafhankelijk van het inkomen. Vrouwen, oudere mensen en personen met bepaalde ziekte risico's betalen hogere premies. Sinds 1 januari 2009 moeten de particuliere ziekenfondsen een zogenaamd basistarief aanbieden. Dit basistarief komt wat betreft het zorgpakket ongeveer overeen met de wettelijke ziekteverzekering, waarbij het de hoogste bedrag van de wettelijke ziekteverzekering niet mag overschrijden. Dit basistarief moet onafhankelijk van een gezondheidscontrole worden aangeboden. Verzekerden in de wettelijke ziekteverzekering kunnen voor bepaalde uitkeringen zoals bijvoorbeeld tandverzorging, brillen of een bedrag voor de dagen die u in het ziekenhuis ligt (Krankenhaustagegeld) een particuliere extra verzekering afsluiten. Waar hebt u recht op
De ziekteverzekering betaalt voor uitkeringen in natura zoals medische behandeling en behandeling door de tandarts, medicamenten op recept, verblijf in een ziekenhuis en opname met het oog op rehabilitatie, thuiszorg alsmede voorzorgonderzoek. Voor bijna al deze dingen moeten de verzekerden sinds 2004 extra betalen, telkens niet meer dan de kosten van het middel: bezoek bij een arts
10 Euro per kwartaal
medicamenten op recept o.a., verbandsmiddelen, hulpmiddelen (bijvoorbeeld inlegverbanden)
10 % van de prijs, tenminste 5 Euro en hooguit 10 Euro
Voor gebruik bestemde hulpmiddelen
maximaal 10 Euro voor de hele maandelijkse behoefte
Heilmiddelen fysiotherapie)
(bijvoorbeeld
massage,
10 % van de kosten plus 10 Euro per recept
Verblijf in ziekenhuis en rehabilitatiekliniek
10 Euro per kalenderdag voor hooguit 28 dagen per jaar
Thuiszorg
10 % van de kosten plus 10 Euro per recept voor hooguit 28 dagen per jaar
Reiskosten
10 % van de kosten, tenminste 5 Euro en hooguit 10 Euro
Kinderen en jongeren beneden de 18 jaar zijn vrijgesteld van de bijbetalingen, behalve bij tandzorg en reiskosten. De belastinggrens voor bijbetalingen ligt bij 2 procent van het bruto-inkomen resp. bij een procent als het om chronische ziektes gaat. Aan de kosten van de tandzorg dragen de ziekteverzekeringen meestal bij in de vorm van vaste bedragen. www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
-4-
A6 Ziekteverzekering
Wegwijzer voor grensgangers uit België De ziekteverzekering betaalt in een periode van 3 jaar in totaal 78 weken lang ziekengeld (Krankengeld) na de eerste 6 weken doorbetaling van het loon door de werkgever. Het ziekengeld bedraagt 70 procent van de bruto-verdienste, maar mag niet hoger zijn dan 90 procent van de netto-verdienste. Ziekengeld bij het verzorgen van kinderen (Kinderpflege-Krankengeld) betaalt de ziekteverzekering bij ziekte van het kind, als een ouder die werkt de verpleging of verzorging op zich moet nemen en er geen sprake is van betaalde vrijstelling van de kant van de werkgever. Aanspreekpartner is de ziekteverzekering van de ouder, die aanspraak maakt op deze mogelijkheid. Per ouder hebt u in principe per kind recht op 10 dagen kinderverzorging per jaar, als alleen opvoedende ouder zelfs 20 dagen per kind en per jaar. 6 weken voor en 8 weken (bij vroeggeboorte en geboorte van meerlingen 12 weken) na de geboorte wordt in Duitsland moederschapsgeld (Mutterschaftsgeld) betaald. De hoogte van het bedrag richt zich naar het doorsnee nettoloon van de laatste 13 weken voor begin van de beschermde periode (Schutzfrist). Hooguit worden daarbij echter 13 Euro per kalenderdag betaald. Het verschil met het netto-loon betaalt de werkgever. Tussen de wettelijke ziekenfondsen in Duitsland bestaan ten aanzien van service, extra vrijwillige uitkeringen en het aanbod aan speciale preventieprogramma's ten dele aanzienlijke verschillen. Nog gedifferentieerder zijn de uitkeringen van de particuliere ziekteverzekeringen. Meer informatie
Meer informatie krijgt u bij uw Duitse ziekteverzekering. Een lijst van de wettelijke ziekenfondsen vindt u onder www.krankenkassen.de > Gesetzliche Krankenkassen > Krankenkassen-Liste, een lijst van de particuliere zorgverzekeraars onder www.krankenkassen.de > Private Krankenversicherung > Liste: Private Krankenversicherungen.
De koepelorganisatie van de Duitse ziekenfondsen (Spitzenverband der deutschen Krankenversicherungen, www.gkv-spitzenverband.de > Gesetzliche Krankenversicherung (GKV))
Brochure van het BMAS (Bundesministerium für Arbeit en Soziales): Soziale Sicherung im Überblick
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
-5-
A6 Ziekteverzekering
Wegwijzer voor grensgangers uit België
Dat moeten grensgangers weten De aanmelding wordt door de werkgever verzorgd
Grensgangers, die in België wonen en in Duitsland sociaalverzekeringsplichtig werken, moeten zich verzekeren bij een Duits ziekenfonds. Uiterlijk als zij beginnen te werken moeten zij hun werkgever meedelen, bij welk ziekenfonds zij verzekerd willen zijn. De werkgever zorgt dan voor de aanmelding. Uitzonderingen
Bijzondere regels gelden voor mensen die weinig verdienen, met een maandelijkse verdienste tot 400 Euro, en voor mensen met een arbeidscontract voor bepaalde tijdsduur met hoogstens 2 maanden of 50 werkdagen per kalenderjaar. Bij een detachering, waarbij een bedrijf werknemers in andere lidstaten van de Europese Unie stuurt, blijft de bevoegdheid van de sociale verzekering in het thuisland bestaan, voor zover de detachering niet langer duurt dan 12 maanden. Recht op behandeling in België (woonland)
Als u zich als grensganger in België medisch wilt laten behandelen, moet u zich aan uw Duitse ziekenfonds wenden en met het formulier S1 verzoeken om toezending van een zogenaamde Betreuungsauftrag (opdracht tot medische verzorging) aan het Belgische ziekenfonds. Bovendien hebt u het recht om gebruik te maken van alle uitkeringen in natura van de ziekteverzekering naar Belgisch recht. Speciale overeenkomsten D – B
In de Euregio Maas-Rijn geldt voor alle inwoners een overeenkomst (IZOM), dat een grensoverschrijdende behandeling bij een specialist mogelijk maakt. Informeert u daarnaar bij uw Belgische ziekenfonds.
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
-6-