DAP Lintjeshof. 23 dierenartsen = 5 gespecialiseerd in herkauwers, waarvan 3 in geiten

……………………… …………………

DAP Lintjeshof •  23 dierenartsen = 5 gespecialiseerd in herkauwers, waarvan 3 in geiten •  4 locaties in Nederland en 2 in Duitsland •  Geiten: Landelijk Wat bieden we: •  Snelle, efficiente, diersoortspecifieke spoed •  Intensieve bedrijfsbegeleiding •  Innovatie •  Diagnostisch lab en monitoring •  Boerencursussen •  Veterinaire producten uit eigen apotheek ……………………… …………………

Met betrekking tot melkgeiten: •  •  •  •  •  •  • 

Bedrijfsbegeleiding Naaldloos enten (Accushot) Mineralen/spoorelementenonderzoek Para tbc serologie, q-koorts serologie, testkit diarree, melkonderzoek, mestonderzoek, autopsie,… Onderzoek pensacidose Operaties: navel/buikbreuk, klauwamputatie…. …

……………………… …………………

Geitenclub Zuid-Nederland 2011

Geit en Gezondheid 2011

Geit en gezondheid


Geit en Gezondheid •  Paratuberculose •  Bloedonderzoek: spoorelementen en mineralen •  Enkele eye-openers buitenland •  Acushot •  Clostridium •  Pensacidose Geit en Gezondheid 2011

Paratuberculose



Frankrijk 2010 •  55-62 % koppels besmet •  6-11% binnen koppel besmet – 

Variatie: 1 tot 33 %


Kan ik mijn bedrijf vrij krijgen? • 

Motivatie: • Economische schade: 11-30.000 euro/ jaar? • Imago en mogelijkheid zoonose: mediahype…


Paratuberculose •  Aanpak: 1.  Management 2.  Opsporen en ruimen dragers 3.  Vaccinatie Onwaarschijnlijk dat 1 maatregel alleen het haalt… Hangt van bedrijfsomstandigheden af. Geit en Gezondheid 2011

Noorwegen •  Vaccinatie levend vaccin •  53% besmet naar 1% in 15 jaar • 

!!! Wel unieke stam in Noorwegen, dus niet vergelijkbaar met andere landen…


Amerika •  1988: groot geitenbedrijf “vrij” door: –  Testen en ruimen –  Management


NL •  Melkveebedrijf 300 koeien •  18% naar <4.4 % op 3 jaar •  Eerste 2 jaar: testen en management: werkte NIET •  Laatste jaar met ruimen!


1.  Management •  Infectierisico naar lam verminderen –  Biest/Melk-Mest •  Nadeel: te weinig en slechte kwaliteit biest!! •  Faalt: –  Discipline –  Infectie in utero (20%?) –  Ook volwassen geiten besmet: “in overcrowded, heavily contaminated environments” Geit en Gezondheid 2011

Enten met behulp van de AcuShot Geit en Gezondheid 2011

Undredal Noorwegen


Undredal: naar opfokweides


Opfok op flanken fjord


In Nederland: 1.1 – 1.5




2. Vaccinatie •  •  •  • 

Gudair Dood vaccin, Spanje Enten lam vanaf 2-3 weken tot 6 maand 1 ml onderhuids of IM


Effect Vaccinatie •  •  •  •  • 

Minder klinische gevallen Minder uitscheiders Verminderen lesies in darm Verlengen leven besmette geiten Verbeteren produktie


Nadeel Vaccinatie •  •  •  •  • 

Entreactie Dieren raken toch nog besmet Nog steeds subklinische uitscheiders Diagnose moeilijker “there is no simple way to differentiate between vaccinated and infected animals” Geit en Gezondheid 2011

3. Opsporen en ruimen dragers •  Nadeel: gevoeligheid test en kostprijs •  Volgens Lintjeshof: beste manier!


Plan van aanpak •  •  •  • 

Minstens elke 6 maand alles testen via melk ELISA test Voor aflammen Ruimen dragers EN nakomelingen

•  + hygienemaatregelen Geit en Gezondheid 2011


Experimentele infectie •  •  •  • 

Dag 0: besmet Dag 60: afweercellen Dag 150-180: geit gaat uitscheiden Dag 180: antistoffen detecteerbaar


(2005)


Wat weten we (2008) : •  Uitscheiding kan intermitterend zijn •  Antistoffen kunnen jaren voor geit gaat uitscheiden aantoonbaar zijn •  Uitzonderlijk zelfgenezing mogelijk? : vals +


Onze keuze: ELISA Pourquier •  •  •  • 

Niet duur In melk: zelf afnemen Beste serologische test Gevoeligheid: 56.4% (melk iets lager, koeien omgekeerd) •  Specificiteit: 99% (melk iets hoger) •  Niet bij CL besmette bedrijven of Tuberculose Geit en Gezondheid 2011

“Gouden standaard” e.a. •  Histologie: biopsie of post-mortem •  Mestkweek! Positief vanaf >100 bacterien/ gram mest. •  AGID: gevoeligheid 39.5% •  Gamma interferon: gevoeligheid 70% MAAR specific= 66% •  PCR •  Kweek en daarna PCR Geit en Gezondheid 2011

120 110 100 90 80

ratio

70 60 50 40 30 20 10 0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

buisnummer

Onderzoek van 34/ 101 melkmonsters. Verdachte/oudste geiten. Getest op Paratuberculose dmv ELISA. Alle monsters negatief. Ent niet. Geit en Gezondheid 2011

120 110 100 90 80

ratio

70 60 50 40 30 20 10 0

1

3

5

7

9

11

13

15

17

19

21

23

25

27

buisnummer

Onderzoek van 27/2056 melkmonsters op Paratuberculose dmv ELISA. Bedrijf nooit geent. 71 positief. Getest besm% = 3.5%. Geschat besm%= 6% Geit en Gezondheid 2011

120 110 100 90 80

ratio

70 60 50 40 30 20 10 0 1

3

5

7

9

11

13

15

17

19

21

23

25

27

29

31

33

35

buisnummer

Onderzoek van 35/629 melkmonsters op Paratuberculose dmv ELISA. Uitslag verwerkt in grafiek. Bedrijf ent Gudair. Aangetoonde besmet% = 0.79. Geschatte b%= 1.4.


Bloedonderzoek •  Aanleiding: probleem acute septicemische metritis, 2008 •  Infectiedruk – Weerstand •  Nulmeting: afwijkingen? •  Aanpassen en opvolgen Geit en Gezondheid 2011

Welke parameters? •  •  •  •  •  •  • 

Calcium/Fosfor: geboorteproces, weerstand BHB: maat voor ketose, weerstand Selenium Koper Zink Vit E (Fe) Geit en Gezondheid 2011

Werkwijze •  •  •  •  •  • 

Statistisch: 12 dieren I&R Keuze lab: kostprijs doorslaggevend Bespreken met voederadviseur Rantsoen/brok aanpassen: premix op maat Evaluatie 3-4 maand later zelfde geiten Geit en Gezondheid 2011

Koppelbevindingen (2008 – 2010) •  •  •  •  •  •  •  • 

Ca tekort rond aflammen Ca/P verhouding slecht bij opfok BHB te hoog Se te hoog, intoxicatie Zn te laag, behalve bij opfok Vit E opfok laag, geiten hoog Cu altijd ok Geit en Gezondheid 2011 Fe te hoog

Problemen •  •  •  •  • 

Referentiewaardes… I&R, altijd paar reserve geiten Mogelijkheden voederfirma Kostprijs: +- 50 euro/ geit Antagonisme van ?


Selenium •  Efficiente benutter •  Norm al verlaagd

(0.1mg/kgDS)

, nog te hoog

•  Onze ervaring: selenium niet meer toevoegen aan brok, mits opvolgen Geit en Gezondheid 2011

Zink •  Klinisch: schrale uiers, dorre haren, slechte klauwen, standafwijkingen, weerstand, laag libido 

•  Hoge produktie, vaker melken •  Frankrijk: 2/3 koppels te kort, 50% geiten te kort •  NL identiek Geit en Gezondheid 2011

Aanpak Frankrijk •  2 weken 1 gram Znsulfaat per dag extra (Amerika: 250 mg/ dag 4 weken)

•  Injectie van zink Tot symptomen weg zijn… •  Premix aanpassen: 50 a 75 mg Zn/ kg DS Geit en Gezondheid 2011

Zink: onze ervaring •  Veel suplementeren, minimale stijging in bloed •  Geen verschil organisch-anorganisch •  Zink lammeren/opfok wel normaal !! •  Malabsorptie: –  Antagonisme: Fe, Ca, Cu…? –  Erfelijk opnameprobleem? Geit en Gezondheid 2011

Toekomst •  •  •  •  •  • 

Verder onderzoek noodzakelijk (haar) Parenteraal toedienen: injectie (FR) Opfok? Antagonist? Fokkerij? Accepteren? Geit en Gezondheid 2011

klant

xxxxxxxxx

voor aflammen

9-‐2-‐2009

geit no.

BHB

Calcium

Fosfor

Vitamine E

GSHPX

Koper

Zink

14582

0,6

2,25

14,51

735

18,8

9,1

57302

0,3

2,56

1,93

11,37

903

21,1

9,9

14661

0,3

14,16

719

16,1

8,8

18215

0,5

2,51

1,73

13,6

784

14,6

8,8

14925

0,8

2,58

2,54

8,38

705

20,2

11,1

1602

0,4

2,5

2,12

14,9

56155

0,8

17,2

102

0,7

2,65

1,54

19,4

875

15,6

9,2

57359

0,6

2,33

2,92

11,65

1006

14

7,4

56118

0,9

2,42

2,28

12,19

809

15,4

8,9

57107

0,5

2,39

2,22

8,61

900

19,7

7,5

56015

0,5

2,59

2,66

13,35

825

14,8

9,7

normaal

<0,9 mmol/l

6,96-‐11,61umol/ L 2,23-‐2,9mmol/L 1,35-‐2,45mmol/L 120-‐600U/g Hb 14,0-‐24,0 umol/L 9,0-‐25umol/L


klant

xxxxxxxxxx

Na Aflammen

12-‐2-‐2009

geit no.

BHB

Calcium

Fosfor

Vitamine E

GSHPX

Koper

Zink

14582

1,9

1,88

4,09

14,51

735

18,8

9,1

57302

1,2

2,28

2

11,37

903

21,1

9,9

14661

3,4

2,18

2,22

14,16

719

16,1

8,8

18215

0,6

2,09

1,16

13,6

784

14,6

8,8

14925

1,7

2,38

2,1

8,38

705

20,2

11,1

1602

0,7

2,18

3,54

14,9

56155

0,2

2,13

1,81

17,2

102

0,8

2,17

0,97

19,4

875

15,6

9,2

57359

1,1

1,86

3,87

11,65

1006

14

7,4

56118

0,7

2,4

2,37

12,19

809

15,4

8,9

57107

1,5

2,15

2,13

8,61

900

19,7

7,5

56015

0,9

2,26

2,27

13,35

825

14,8

9,7

normaal

2,23-‐2,93mmol/ 6,96-‐11,61umol/ L L <0,9 mmol/l 1,35-‐2,9mmol/L 120-‐600U/g Hb 14,0-‐24,0 umol/L 9,0-‐25umol/L


klant

Voor Aflammen

xxxxxxxx

25-‐1-‐2010

geit no.

BHB

Calcium

Fosfor

Vitamine E

GSHPX

Koper

Zink

539

1,8

2,29

2,28

633

8,3

56015

0,6

2,32

1,88

679

8,4

57412

0,6

2,4

1,35

563

9,5

57302

0,6

2,4

2,06

747

12,3

1444

0,5

2,46

1,68

733

10,5

56118

0,9

2,28

1,89

826

8,9

86911

0,4

2,49

2,46

677

9,2

87132

0,3

2,4

2

663

10,2

14925

0,5

2,27

1,33

585

10,6

87102

0,2

2,45

2,03

715

12,6

14,0-‐24,0 umol/L

normaal

2,23-‐2,93mm 1,35-‐2,45mm 6,96-‐11,61um 120-‐600U/g ol/L ol/L ol/L Hb <0,9 mmol/l


9,0-‐25umol/L

klant

xxxxxxxxxx

Na Aflammen

30-‐3-‐2010

geit no.

BHB

Calcium

FOSFOR

Vitamine E

GSHPX

Koper

Zink

13606

0,6

2,13

1,9

11.50

785

17.6

7.5

56118

1

2,15

2,33

10.81

656

21.4

7

1284 57302

0,9 0,8

2,35 2,3

2,38 2,25

9.23 12.78

668 641

17.9 18.1

9.9 7.7

87137

0,4

2,33

2,17

8.23

615

17.4

8.1

1197

0,6

2,46

1,62

7.63

568

17.2

9.1

56080

0,7

2,42

2,3

7.40

587

23.1

7.9

257

0,7

2,06

1,87

11.43

568

17.2

7.4

87107

0,3

2,36

1,64

8.83

803

25.5

7

56015

0,8

2,2

3,44

15.9

595

17.4

8.3

14,0-‐24,0 umol/L

normaal

2,23-‐2,93mmo1,35-‐2,45mmo 6,96-‐11,61um 120-‐600U/g l/L l/L ol/L Hb <0,9 mmol/l


9,0-‐25umol/L

klant

zzzzzzzzzz

Opfok

19-‐6-‐2010

geit no.

BHB

Calcium

Fosfor

Vitamine E

GSHPX

Koper

Zink

22713st4

2.42

3.44

1.49

1247

19,2

11,6

22315st2

2.23

2.67

2.46

1244

27,4

10,1

38096

2.18

3.39

3.76

876

24,7

11,6

63811

2.41

3.52

1.80

1172

15,4

13,3

22578st1

2.34

2.70

2.48

1025

18,1

13,3

24617st4

2.46

2.31

2.83

1109

16,8

14,3

63808

2.43

2.27

1.99

1053

15,2

13,1

63121st5

2.37

2.60

1.57

1335

16,5

10,1

38126

2.52

2.59

4.83

994

12,3

11,4

63280st4

2.43

2.64

<1.16

1228

14,5

13,7

05658st5

2.35

2.21

1.88

1221

16,9

14,1

63708st2

2.51

1.77

<1,16

1177

19,2

9,8

normaal

<0,9 mmol/l

2,23-‐2,93mmol/ 1,35-‐2,45mmol/ 6,96-‐11,61umol/ 14,0-‐24,0 umol/ L L L L 120-‐600U/g Hb 9,0-‐25umol/L




Eye-openers buitenland


Verhitten biest!


(2010 Hoards Dairyman)


Overzicht Engelse Geitenhouderij

(Vet Rec 11-2010)

•  •  •  •  •  • 

Klauwovergroei: 79% Natte staarten: 10% Te dikke knieen: 75% Kreupel: 19% Bijtgedrag: pathologisch? EN Uiergezondheid……. Geit en Gezondheid 2011

Uiergezonheid •  Uierasymmetrie (22%) –  Trauma –  Na mastitis

•  Ontsteking uierhuid (7%): bron van mastitispathogenen •  Speenlesies: bijtgedrag, oorzaak gedrag bekend Geit en Gezondheid 2011


•  Produktie: 300 tot 1600 liter per geit per jaar •  Melktechniek: •  •  •  •  • 

8.3% melkt voor 29.2% maakt spenen schoon 29.2% draagt handschoentjes 37.5% dipt na 50% automatische afname





Celgetal en infectie



Verbeteren uiergezondheid •  •  •  • 

Minder mastitis Hogere produktie Langere levensduur Betere kwaliteit melk !


Stap voor stap •  Dippen of sprayen

•  Melkcontrole en selectie


Monotraite •  •  •  • 

(P.E.P. Caprin 2010)

1 keer daags melken Slechts 12-15% productieverlies Primipare: eerst paar weken 2 keer daags Kan tijdelijk, daarna weer op normale productie


Opfokmanagement Frankrijk


Oorzaken vervanging en uitval








Bedankt!


DAP Lintjeshof. 23 dierenartsen = 5 gespecialiseerd in herkauwers, waarvan 3 in geiten

Recommend Documents