sabam magazine//79
© christophe toffolo
dani klein een artIeste dIe tIen mIljoen platen verkocht
p207031
//oktober>noveMber>deceMber/jaar 2014// drieMaandelijks 4/4 //20de jaargang //afgiftekantoor brussel x WWW.sabaM.be
sabam magazine//79 r e d a c t i o n e e l Christophe Depreter CEO
Op het noordelijk halfrond markeert de winterzonnewende de langste
turele en sociale eigenheden van iedereen die deel van haar uitmaakt
nacht.
en dagelijks zijn steentje bedraagt aan haar bestaan en werking.
In sommige delen van de wereld begint het meest vruchtbare seizoen echter precies in deze periode, midden december.
Dat SABAM vooruitgang boekt en meegaat met haar tijd hoeft geen
Als ik u vertel dat u nu het allerlaatste nummer van ons magazine
betoog. Denk maar aan de belangrijke digitale licentieovereen-
in handen heeft, is het zeker niet mijn bedoeling om u in een duis-
komst met YouTube of de licentieovereenkomst met NETFLIX voor
tere nacht onder te dompelen en al het creatieve en vruchtbare dat
het gebruik van haar audiovisuele en muzikale repertoires. Ook het
u – auteurs (in elke zin van het woord), componisten en uitgevers –
akkoord met de firma ICE voor het beheer van de documentatie van
SABAM vele jaren lang heeft aangereikt, te begraven.
haar muziekwerken is hier een mooi voorbeeld van.
Grotendeels om economische redenen – en om de auteursrechten van
Een kloof tussen woord en betekenis, tussen teken en idee – om de
al onze leden steeds efficiënter te beheren – hebben we besloten om
Franse schrijver Jean Paulhan te citeren – ten opzichte van haar
hun magazine te herbekijken.
vennoten en de gebruikers van haar repertoire zou kunnen leiden tot een breuk in de relaties die SABAM dagelijks onderhoudt met deze
Om zijn bestaan te rechtvaardigen moet dit magazine, net als onze
culturele, economische en sociale actoren.
andere communicatiemiddelen en -dragers, tegemoetkomen aan de verwachtingen van onze leden. Het uitdoven van het SABAM
Ook al is dit het laatste nummer van ons magazine… toch is het niet
magazine, althans in deze vorm, valt samen met het volledig nieuwe
deze zwanenzang die me aan het einde van dit jaar inspireert, maar
ontwerp van onze website. We wilden onze website niet alleen in een
wel het heden en de toekomst van SABAM, waarvoor haar vennoten
nieuw jasje steken, maar er ook en vooral voor zorgen dat het gebruik
zich onvermoeibaar inzetten.
ervan perfect voldoet aan de hedendaagse behoeften van de vennoten van SABAM en de gebruikers van haar repertoire. In de komende
Namens onze vereniging wens ik alle leden van SABAM uit alle
weken kan iedereen de metamorfose van onze website aanschouwen.
disciplines nogmaals van harte te bedanken voor de constructieve,
Een multidisciplinaire vennootschap zoals SABAM, die de naam waar-
creatieve inzet die zij onbaatzuchtig en edelmoedig opbrengen voor de
dig wil zijn, moet zich in een snel veranderende wereld voortdurend in
evolutie van hun oeuvre.
vraag stellen en er alles aan doen om tegemoet te komen aan de cul-
Ode aan Luc De Vos in onze app.
Haast je naar onze app, telkens je dit tableticoontje ziet bij onze artikels. je vindt er tal van exclusieve extra’s, gratis aangeboden in de appstore of via googleplay ! Veel kijk, luister en leesplezier !
i n h o u d
SABA M
3 Een artieste die tien miljoen platen verkocht Dani Klein 4 AB viert feest 6 Gabriël Rios De stad herontdekt in This Marauder’s Midnight 8 Nele needs a holiday Nele Van Den Broeck: Ik probeer altijd hyperconcrete teksten
te schrijven
10 Een platenlabel rond een niche-genre blijft een hobby 11 Jack Van Poll viert 80ste verjaardag met huldeconcert - Bart Peeters Op de Groei 12 SABAM ARTES
2//SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014
een artieste die tien miljoen platen Verkocht dani klein de artieste, die gepassioneerd is door de Menselijke natuur, vertelt ons openHartig dat ze zicHzelf Het Meest terugvindt in Het lied “DIGNITY” van bob dylan, siMpelWeg oMdat Het gebrek aan oprecHtHeid, WaarHeid en WaardigHeid ongetWijfeld de syMptoMen zijn van de Huidige MaatscHappij.
nieMand is profeet in eigen land. zeker niet bij ons. belgië, en vooral franstalig belgië, Heeft al jarenlang een unieke relatie Met Haar Muzikale talenten. ze zijn over de Wereld bekend en ze Worden toegejuicHt, Maar onze belgitude, trots Met de driekleur zWaaiend, erkent Hen pas langzaaM. een fijnbesnaarde, hypergevoelige vrouw met even aangrijpende als pijnlijke ervaringen, een bijzondere en onmiskenbare stem uit de duizend. niet toevallig is haar levenslange vriendin ook een ster wiens roem de grenzen van ons land ver overschrijdt: Maurane. dani blijft uiteraard zingen, maar voor het plezier, voor haar plezier. de artieste, die gepassioneerd is door de menselijke natuur, vertelt ons openhartig dat ze zichzelf het meest terugvindt in het lied “Dignity” van bob dylan, simpelweg omdat het gebrek aan oprechtheid, waarheid en waardigheid ongetwijfeld de symptomen zijn van de huidige maatschappij. als ze een seizoen was, zou het de lente zijn, de nieuwe bloei – wat had je verwacht van een artieste die niet van routine houdt? Haar allerlaatste concerten op 24 oktober in de lotto arena en op 25 oktober in vorst nationaal waren een immens succes. Wie had daaraan getwijfeld? Welke keuzes ze ook zal maken, dani maakt voor eens en voor altijd deel uit van het belgische artistieke erfgoed. Het lijdt geen twijfel dat deze wilskrachtige, vastberaden vrouw – zoals ze zelf ook graag benadrukt – nog tal van verrassingen voor ons in petto heeft. (akM)
© christophe toffolo
dani klein is één van onze grootste talenten. Met vaya con dios kan ze uitpakken met zo’n tien miljoen verkochte platen wereldwijd. vandaag neemt dani afscheid. Met een onthutsend gemak legt ze ons uit waarom ze haar uitzonderlijke carrière wil beëindigen: luchthavens, taxi’s, hotels, vermoeidheid, uitputting door de ene na de andere reeks concerten… al deze zaken wogen te zwaar door op de zangeres, die nu wil terugkeren naar de basis, de huiselijke rust van een “normaal” leven. Wanneer we haar vragen hoe ze zich voelt bij dat aantal verkochte albums en singles, die haar naar alle uithoeken van de wereld hebben gebracht en haar wereldwijd bekend hebben gemaakt, zegt ze dat ze vooral de menselijke ontmoetingen zal onthouden. ontmoetingen die haar dierbaar zijn en die ze nog steeds in haar hart draagt. ontmoetingen met vreemden en wereldberoemde sterren zoals Michael jackson, tina turner, prince en james brown. Wie kan beter? de aankondiging dat ze zich terugtrekt uit het mediagebeuren leverde haar onmiddellijk vele telefoontjes van televisiezenders op, die steeds op zoek zijn naar artistieke geloofwaardigheid voor programma’s zoals The voice. dani hapt echter niet toe. Wat brengt de toekomst? dani denkt aan tal van projecten, zoals theater, schrijven en uiteraard zang. dani blijft een zangeres in hart en nieren.
sabaM Magazine 79//oktober>noveMber>deceMber 2014//3
ab Viert feest er is Maar één MuziekteMpel die genoeg Heeft aan tWee letters. dit jaar kWaMen daar tWee MagiscHe cijfers bij.
in hartje brussel groeide de ancienne belgique uit van baanbrekend tot legendarisch. dat vroeg om drastische feestmaatregelen. een boek, een geniale roadmovie en uiteraard veel muziek.
fotograaf alex vanhee maakte in De ab Deze iConisChe foto van eDDy merCkx en arno
the best of belgium indeed, van tura tot triggerfinger, van arno tot zita swoon... maar daarvoor ook brel en bobbejaan. onze redactie verzamelde voor jullie een impressie. proficiat ab !
WWW.abconcerts.be
© alex van Hee
the White stripes
4//sabaM Magazine 79//oktober>noveMber>deceMber 2014
©©foto’s archief AB
vlnr : salvatore adamo, michel polnareff, jacques brel en bobbejaan schoepen, gilbert bécaud, annie cordy, mireille mathieu, les frères jacques, aznavour, restaurant ab, feest bevrijding
SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014//5
gabriËl rios de stad herontdekt in thIs marauder’s mIdnIght gabriël rios verWent zijn fans. Wie zijn jongste verzaMeling songs aanscHaft, krijgt er gratis een “fancy special edition” van THIS (a) MaraUDer’S MIDnIGHT in boekvorM bovenop. Het collectorsiteM staat los van de songs Maar Heeft volgens de Maker alles te Maken Met de titel van Het albuM. verneeM er Het fijne van in onze app.
© Michael sewandono
Het gebeurt Maar zelden dat ik rondHang Met Mensen die Hetzelfde doen als ik (lacHt).
SOnGWrITInG vraaGT een SOOrT GeZOnDe SCHIZOFrenIe. Je STeeKT er vOL enTHOUSIaSMe aL Je WerK In en TOCH WerKT HeT nIeT aLTIJD. HeT IS neT aLSOF De TeMperaTUUr In Je BreIn COnSTanT veranDerT. SOMS MOeT Je een SOnG LaTen Gaan. OF HeT Kan OOK ZIJn DaT Je een GOeD nUMMer ZO vaaK HeBT GeSpeeLD DaT Je er OnGevOeLIG vOOr WOrDT. Maar Dan IS HeT SLeCHTS een KWeSTIe van TIJD vOOr De “verLIeFDHeID” Weer TOeSLaaT. De nUMMerS WaarBIJ ZOIeTS nIeT GeBeUrT, ZIJn DIeGene DIe nIeManD HOOrT (LaCHT). Maar IK HeB er aLLe verTrOUWen In. een nUMMer DaT HeT DaGLICHT MOeT ZIen, KOMT er UITeInDeLIJK TOCH.
6//sabaM Magazine 79//oktober>noveMber>deceMber 2014
© Michael Sewandono
Sinds Ghostboy doorzwom de Gentse Puertoricaan vele muzikale waters. Telkens vindt hij zichzelf opnieuw uit. Voor deze plaat gebeurde dat aan de andere kant van de oceaan. Gabriël: Niet alleen heb ik het gevoel dat de Gabriël van Ghostboy totaal iemand anders is. Zelfs dingen die vorige maand zijn gebeurd, lijken me soms allang geleden. Met Jo (Bogaert, met wie hij destijds zijn debuutalbum opnam nvdr) ben ik nog altijd goed bevriend. We zien elkaar nog vaak maar het is dan net alsof we die plaat nooit hebben gemaakt. En dat bedoel ik niet negatief, het komt gewoon niet ter sprake. Vreemd èn cool tegelijkertijd, nadat je zo intens met iets bezig bent geweest. We hebben samen twee jaar aan die plaat gewerkt en nu praten we over films en roken we sigaren (lacht). Maar ik kan me niet inbeelden dat ik vandaag dezelfde persoon ben als toen. Drie jaar lang was New York de thuis van Gabriël. De geboorteplaats van This Marauder’s Midnight. In de sound en de songs is het stadsgevoel nooit ver weg. Gabriël: Swing Low, City song en Skip the intro zijn de eerste nummers die ik maakte, net nadat ik was verhuisd. Het grootste deel van de tijd woonde ik in Chinatown. Best een eenzaam bestaan, en dat in een razend drukke straat vol mensen. Maar het tumult van al die drukte bracht vreemd genoeg net kalmte en rust. Ik ben de stad niet in getrokken om te schrijven over mijn indrukken of om een realistisch portret te maken. Zo werkt het niet voor mij. Het draaide allemaal meer om het in Amerika zijn in het algemeen. Een soort experiment om te zien of ik anders zing in een totaal andere omgeving. Dingen die spontaan gebeuren, is het enige wat me interesseert. Je weet nooit wat er precies in een song komt. Ik hou wel van dat onvoorspelbare. Een nummer komt meestal heel traag naar je toe. Madstone is één van de weinige waarin een verhaal van begin tot eind wordt verteld. Eén weekend trok ik er op uit naar New Orleans, waar Madstone zijn oorsprong vindt. Het coole in Amerika is dat je makkelijk en relatief
goedkoop een jet blue vliegtuig naar eender waar kan nemen. New Orleans is alweer een andere ongelofelijke interessante stad, niet te vergelijken met eender welke andere in de Verenigde Staten. Het is net een eiland op zich met een verrassende bevolkingsmix. Zwarten met groene ogen en blond haar bvb, heel speciaal (lacht). Madstone vertrekt vanuit een oud archetype, het soort figuur dat de hemelen vervloekt, zichzelf vastbindt aan de mast van Odysseus en zegt: kom me maar halen. Een “madstone” is een mythische steen en een “volksmedicijn” voor psychische of lichamelijke aandoeningen. Volgens de legende zou de beruchte geneeskrachtige madstone te vinden zijn in de buik van een wit hert. Ik hoorde het ergens in New Orleans en dacht: wauw, zo eentje moet ik hebben (lacht). Gabriel testte zijn songs uit op de New Yorkers, op informele speelplekken zoals koffiehuizen en zelfs woonkamers. Gabriël: Ik trad het meest op in Rockwood Music hall. Een locatie met een welluidende naam maar niet erg groot. Het coole aan Rockwood is dat de eigenaar, Ken Rockwood, er een platform biedt aan mensen die simpelweg muziek willen spelen. Er is absoluut geen big business mee gemoeid. Zelfs al speel je voor weinig mensen, je krijgt er het gevoel dat je als artiest door het publiek wordt beïnvloed. Het beste in jezelf komt naar boven en je muziek gaat er door veranderen. Ontmoetingen met mensen die het meest verschilden van mezelf blijven ook het meeste bij. Ik blijf niet hangen in de muziekscene. Het gebeurt maar zelden dat ik rondhang met mensen die hetzelfde doen als ik (lacht). Mijn kamergenote was een vastgoedmakelaar, geboren in India en opgegroeid in Boston. Ik heb het gevoel dat ik veel van haar heb geleerd vanuit een heel andere leefwereld dan de mijne. Dat is een typisch New Yorks verschijnsel. De stad brengt mensen samen.
Gabriël: City Song gaat toch een beetje die kant uit. Het gaat over mensen die naar bepaalde stadsdelen worden gedreven. Waar ik leefde in Chinatown bvb, wonen bijna geen Chinezen meer. Ze wonen in Queens of in Brooklyn. Mensen die het zich kunnen veroorloven worden bevoordeeld. De smeltkroes aan bewoners is vaak een illusie. Je leeft enkel in de stad als je je de stad kunt veroorloven. Wie dat niet kan, moet uitwijken. Zo wordt New York op een vreemde manier een te “cleane” stad. Het is een mix van tegenstrijdigheden. Toen ik eerder in New York was voor een interview met De Morgen, had ik me rotsvast voorgenomen: hier kom ik nooit wonen. Het was zo overweldigend. Voor een fotoshoot pikte de redactie er toen uitgerekend East Broadway en Chinatown uit. Exact dezelfde plaats waar ik de afgelopen jaren heb gewoond. Het was alsof de goden me wilden tarten: zo, je wilt hier niet wonen, wel dat is precies wat je wel zult doen (lacht). Zijn avontuur in New York beschouwt Gabriël als een afgesloten hoofdstuk. Een van zijn toekomstdromen speelt zich af in zijn vaderland. Een Spaanse plaat uit Puerto Rico hebben we zeker nog te goed. Gabriël: Het is een simpele wetenschap maar latin zit gewoon in mijn genen. Het is een totaal ander gevoel dan mijn Engelstalige nummers maar ik weet dat deze bepaalde manier van zingen heel natuurlijk is voor mij. Om dat gevoel nieuw leven in te blazen moet ik terug naar Puerto Rico. Het kan nog een paar jaar duren maar het wordt vast opnieuw een interessante zoektocht. (TG)
Ontdek extra audiointerview in de app: Gabriel over zijn tijd in de States, toekomstplannen, het ontstaan van deze songs, de titel, de pure sound van This Marauder’s Midnight en waarom hij de
Het leverde niet meteen een song over vastgoed op. Alhoewel.
nummers mondjesmaat op ons losliet.
SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014//7
Nele needs a holiday Nele Van Den Broeck: Ik probeer altijd hyperconcrete teksten te schrijven
© Kaat Pype
Aan vakantie toe maar nog niet in de mood ? Na het horen van dit openhartig lachebekje loopt dat wel los. Nele Needs A Holiday wordt belichaamd door een dynamische Londense lady uit Merchtem. Voor haar is muziek maken een missie voor het welzijn van de mens. Waarvan akte op haar olijke debuutplaat It’s my party. Een flinke portie doo run runs en shalala’s is inbegrepen.
Net aangekomen met de Eurostar vanuit haar studentenstek in de Britse hoofdstad, ontmoeten we een opgewekte Nele aan de vooravond van haar gig in de AB. Al is het niet voor het eerst dat ze het heilige podium van de 35-jarige rocktempel betreedt. Dat gebeurde al eens in de finale van de Rockrally. Anno 2014 dompelt ze de fans onder in haar eigen coole Grease-sfeertje. Nele: Ik hou van jaren zestig muziek, girlbands, uitgebreide backing vocals, the doo run run, shalala, shoobie woobie wop wop (lacht), dat soort dingen vind ik allemaal geweldig. Dat repertoire inspireert me. Ik ben ook fan van The Wall of Sound van Phil Spector en gelijkaardige recordings. Dus probeer ik dat een beetje te benaderen op It’s my party, al heb ik natuurlijk geen symfonisch orkest. Dat scheelt wel maar misschien
komt dat nog. Wacht maar tot mijn volgende plaat (lacht). Nele Needs A Holiday staat voor een bepaald soort repertoire dat ik breng. Voor mij een heel specifiek genre waarin teksten centraal staan. Ze hebben altijd een “angel” of ze proberen iets te zeggen wat nog niet is gezegd. Ik tracht altijd hyperconcrete lyrics te bedenken en de dingen in hun kleinst mogelijk detail te beschrijven. Zoals nu bvb, ben ik een nummer aan het schrijven over het uitbrengen van mijn plaat. Als het op tijd af geraakt ga ik het zelfs proberen te zingen op mijn releaseconcert. In plaats van gewoon
te beschrijven hoe blij ik ben dat ik deze plaat uit heb, ga ik ook beschrijven hoeveel dat dat nu allemaal gekost heeft (lacht), om een plugger te betalen, met je single naar de radio te gaan en dat soort dingen. Alle concrete, alledaagse shit, die je eigenlijk nooit in nummers hoort, probeer ik in mijn nummers te steken. Red. De debriefing in een song gegoten. Nele: (lacht) exact, dat is het ! Het zijn geen gedichten, het zijn briefings (lacht). Veel songteksten zijn poëtisch en cryptisch. Je kunt ze echt
Nele Needs A Holiday staat voor een bepaald soort repertoire dat ik breng. Voor mij een heel specifiek genre waarin teksten centraal staan. Ze hebben altijd een “angel” of ze proberen iets te zeggen wat nog niet is gezegd.
8//SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014
Over haar voorliefde voor het verre Oosten: Made in Taiwan was eerder per ongeluk omdat de band al zo heette maar One Fan in Japan gaat over mijn prille begin als liedjesschrijfster. Ik had al mijn debuutliedjes op Myspace gezet en op een goede dag verscheen daar ineens een bijzonder positieve comment van iemand uit Japan. Dat zorgde voor een instant wauwgevoel. Het werd zelfs een soort symbool. Als het dan eens minder meezat, dacht ik steeds: maar ik heb toch lekker één fan in Japan (lacht). Thuis bij An Pierlé en producer Koen Gisen kon Nele terecht voor muzikaal en... vestimentair advies. Nele: De catsuit waarmee ik op de hoes sta, heb ik geleend van An. Intussen zijn An en Koen heel goede vrienden geworden. Het begon allemaal met een mailtje naar Koen, ik ben heel blij dat hij mijn plaat heeft willen producen want hij is heel selectief in wat hij aanneemt. Ik had Eleanor van The Bony King of Nowhere gehoord en vond dat een super geluid. En An, tja daar ben ik gewoon fan van. Op Youtube zag ik een filmpje waarin ze uitlegt dat ze arrangementen maakte in garagebands en van daaruit vertrokken als ze muziek opnamen. Zelf maak ik arrangementen in Pro Tools op de computer, maar dat klinkt nogal “plastic”, dus had ik iemand nodig die met zulke arrangementen overweg kon. Meer over Neles samenwerking met An en Koen verneem je in onze app.
ontcijferen en diepere betekenissen gaan zoeken. Bij mijn nummers zit de betekenis veeleer aan de oppervlakte. Als ik schrijf: “I love you but I google other people”, dan bedoel ik dat exact zo. Door alledaagse en banale gebeurtenissen te beschrijven, probeer ik een grotere wereld te scheppen. Loser’s twist bvb. gaat over het feit dat ik gebuisd ben op de toneelschool. Door dat verhaal heel concreet te gaan vertellen, probeer ik luisteraars aan te spreken die misschien ook ergens in gefaald hebben. Op die manier gaat het over meer dan alleen maar mijn leven.
Soms werkt songs schrijven inderdaad therapeutisch maar behalve ik moeten andere mensen er ook iets aan kunnen hebben. Als ik geen nummers zou kunnen schrijven, zou ik gek worden. Ik ben dus heel blij dat ik bepaalde gebeurtenissen van mij af kan schrijven, zodat ik het voor mezelf kan relativeren. Het helpt ook als ik me ergens over schaam. Sommige van die nummers gaan over situaties waar ik al dan niet terecht mee zit. Neem nu Drunk Song of Beyoncé, dat gaat over wat ik doe als ik dronken wordt. Ik schaam mij daar dan verschrikkelijk over maar door out in the open te zeggen wat ik allemaal gedaan heb, helpt me dat dan weer over mijn schaamte heen. Ik ben van nature vrij extravert, als je daar dan wat alcohol op kapt wordt dat nog een pak erger. Dan word ik een soort sociaal monster (lacht). Toen ik gebuisd was voor de theaterschool op mijn 21ste, was dat een beetje mijn doemjaar. Dat heeft voor een klik gezorgd. Daarvoor schreef ik altijd stijloefeningen, “hoe een song hoort te zijn“. Ik probeerde steeds poëtische dingen te gaan doen. Als ik dat nu teruglees, komt dat heel
© foto’s Kaat Pype
Do you remember made in Taiwan is één van mijn meest gemene nummers. Ik zing zelfs een paar keer het woord “motherfucker”. Het zal dus wel nooit op de BBC gedraaid worden (lacht). Op mijn 21ste zat ik in een band, genaamd Made in Taiwan. De dag dat ik 22 werd, belden ze mij om te zeggen dat ik eruit lag. Ze wisten niet dat het mijn verjaardag was en ik was daar zo verdrietig om, dat ik er een nummer heb over geschreven.
Wie betwijfelt of Nele een pittige tante is met meer dan één komische noot, hoeft het CD-booklet maar om te draaien. Geen holiday zonder rugdécolleté.
geconstrueerd over. Nu schrijf ik gewoon over wat ik meemaak. Ik ga heus niet over Route 66 schrijven, want ik was er nog nooit. Mijn specifieke genre was geboren… Red. Je nummers mogen altijd wel een twist hebben. Bij Loser’s Twist is dat zelfs dubbel Nele: Het muziekgenre zelf maar dan met een twist, hé da’s voor het eerst dat iemand dat opmerkt. Dingen worden behapbaarder als je ermee kunt lachen. Dingen die echt erg zijn, daar zou ik nooit een nummer over kunnen schrijven. Ik zing over dingen waar ik triest over ben maar aan de andere kant soms zo banaal, dat ik bij
mezelf denk; allé Nele moet je daar nu triestig over zijn ? (lacht) Het werkt toch een beetje therapeutisch en het is goedkoper dan psychoanalyse. Alhoewel, wat die CD mij allemaal gekost heeft. Geen nood Nele, je auteursrechten komen er nog aan. (TG) Luister naar de keuze van Nele in onze app.
www.neleneedsaholiday.com
SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014//9
De Belgische jazzlabels Deel II: September Records
Een platenlabel rond een niche-genre blijft een hobby Muziekuitgever-producer Hans Kusters werd in 1942 in Breda geboren, maar hij woont en werkt al een hele poos in Kobbegem, een echte Nederbelg dus. In de tweede helft van de jaren ’80 besloot hij samen met jazzgrootheid Jack van Poll een muziekuitgeverij te starten die jazz in België en Nederland tot bij een breder publiek moest brengen. Drijvend op de ervaring die ze in deze materie al hadden verworven lag het voor de hand dat Jack het artistieke deel van het werk voor zijn rekening zou nemen, terwijl Hans zou tekenen voor de zakelijke kant. “September”, voluit “September Jazz Recor ds”-label, verscheen in 1984 in het muzikale landschap. Het label was niet genoemd naar de negende maand van het jaar, maar naar een restaurant aan de Londense Fulham Road. Allicht heeft de keuze van die naam ook te maken met de “September Jazz Club” die eind van de jaren ’70 in Antwerpen werd geopend, maar die na een paar jaar gesloten werd na klachten van geluidsoverlast. Na die voorzichtige start halverwege de jaren ’80, evolueerde “September Jazz Records” tot een nogal prestigieuze catalogus, waarin naast Jack van Poll namen circuleerden als David Linx en Philip Catherine. Hans Kusters : Het jazzlabel maakt deel uit van de productiemaatschappij Fever Music, verbonden met Hans Kusters Music. We proberen een cd of vier per jaar uit te brengen, uiteraard alleen eigen producties. We licenceren geen ‘masters’. De optiek is om met mensen van hier een cover-cd te maken van bekende jazzcomponisten zoals we die al gemaakt hebben : Ronie Verbiest plays Dave Brubeck en Verbiest plays Thelenius Monk.” Kusters is overigens zelf ook een grote jazz-fan: Ik denk dat je geen jazz-cd’s kunt uitbrengen als je geen jazzliefhebber bent. Dat varieert heel breed, van blues tot dixieland, van Art Blakely tot Monk, van big bands tot soloalbums. Een platenlabel rond een niche-genre boven water houden blijft overigens een hobby, zeker omdat er bij ons geen euro subsidie aan te pas komt. Vandaar dat de productiebudgetten beperkt zijn en dat we ons moeten focussen op de export naar het buitenland. (Steven Verhamme)
10//SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014
Hans Kusters : Het jazzlabel maakt deel uit van de productiemaatschappij Fever Music, verbonden met Hans Kusters Music. We proberen een cd of vier per jaar uit te brengen, uiteraard alleen eigen producties. We licenceren geen ‘masters’.
Jack Van Poll viert 80ste verjaardag met huldeconcert De jazzscene herinnert zich nog levendig For the love of Africa in 2009, het feestconcert waarmee de toen 75-jarige muzikant/componist een nokvol Roma op de been bracht. Vijf jaar later deden Jacks vrienden dat nog eens over in crescendo op zijn tachtigste verjaardag, 29 november. SABAM maakte van de gelegenheid gebruik om hem de Muze als bekroning te overhandigen. Jack himself, Hans Van Oosterhout, Stefan Lievestro, Dado Moroni, Ewout Pierreux, Bart Van Caeneghem, Lissa, Tutu Puoane, Bert Joris, Rebirth:Collective, Rocco Granata en twee meesterlijk bespeelde vleugelpiano’s zorgden voor een memorabele hulde, waarvan de opbrengst opnieuw integraal naar For the love of Africa ging. De maestro heeft het jazzhart op de juiste plaats. Nog vele jaren vol muziek toegewenst Jack !
(Bronnen: Jazzmozaïk en De Roma)
In actie in het historische Antwerpse café De Hopper, een kweekvijver voor jazztalent
Samen met Philip Catherine trad Jack Van Poll op in de Brussels Jazz Club. Na Toots de grootste jazzmuzikant van België aldus nog Jack in een recent interview met Jazzmozaïek.
Naar eigen zeggen maakte een andere beroemde Jack van alle muzikanten het meeste indruk op hem. Jack Van Poll en Jack Sels toerden samen rond in de jaren vijftig en zestig.
© Jos Knaepen
www.jackvanpoll.com
© Jos Knaepen
hiernaast lezen Jullie over wapenfeiten van deze jazzgrootheid in deel twee van onze reeks over de Belgische jazzlabels. Jack Van Poll stond immers samen met Hans Kusters mee aan de wieg van September Records.
Bart Peeters Op de Groei 4 jaar is het geleden dat Bart Peeters zijn laatste cd De ideale man op Vlaanderen los liet. Onlangs verscheen de nieuwe plaat Op de groei. Peeters, 54, popelt om opnieuw het podium te bestormen. En natuurlijk heeft hij de muziek gemist in die 4 jaar. Ook al trad ik niet op, ik heb thuis heel veel zitten spelen achter de schermen, soms samen met Zuid-Amerikaanse en Afrikaanse muzikanten die ik in mijn dorp vond. Het samenspelen met muzikanten voor een publiek heb ik nog het meest gemist. De titel van de plaat is Op de groei. Sinds mijn 11de leef ik al in de openbaarheid. Mijn omgang met ‘de mensen’ is een zaak geweest van Op de groei. Ik ben heel dankbaar dat ik in Boechout woon want daar wordt me veel privacy gegund. Maar misschien gaat de titel het meest over mijn kinderen en hoe snel ze groot worden. Gisteren aten
ze nog fruitpap en nu hebben ze een lief en rijbewijs. Best confronterend is dat. Ik weet dat er een regel is die zegt dat autobiografie een beginnersziekte is. Toch schrijf je beter over wat je weet en dat heb ik dus ook gedaan. De man die nooit meer zong zal wel over mij gaan. Je hoort een midlifecrisis te hebben als man, maar ik weet niet of ik er ooit eentje gehad heb. Toen ik geen concerttour deed, kreeg ik plots griep en een lumbago. Onze huisdokter gaf aan dat ik te veel de dingen ‘on hold’ zette en zei me dat ik me moest uitleven. Dat blijkt nog altijd het gezondste medicijn te zijn. (Steven Verhamme)
Ik weet dat er een regel is die zegt dat autobiografie een beginnersziekte is. Toch schrijf je beter over wat je weet en dat heb ik dus ook gedaan SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014//11
© FFG
Amerika klaar voor the loft IN H OUD 13 Erik Van Looy: Ik hou ervan om de kijker via alle zintuigen mee op sleeptouw te nemen 15 Public Choice Award voor Michelino Bisceglia 16 Boekenkoorts 18 Geert Hoste, 25 jaar conférencegeluk - “Elke voorstelling leek de laatste” 21 Ode aan een veelgelezen auteur Ward Ruyslinck 22 Nederland smaakt De Ontdekking van De Hemel van Ignace Cornelissen 23 Kunst ten dienste van de mens - De mens is een god 12//ARTES/SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014
Erik Van Looy: Ik hou ervan om de kijker via alle zintuigen mee op sleeptouw te nemen
met acteur James Marsden
Het originele scenario van Bart De Pauw werd bewerkt door Wesley Strick. Op zijn palmares o.m. Cape Fear en Wolf. Erik Van Looy: Wesley Strick heeft inderdaad een uitstekende track record. Cape Fear, de remake, schreef hij voor Martin Scorsese. Wolf met Jack Nicholson is ook redelijk bekend. Los van het feit dat hij een behoorlijk palmares had, leek hij mij de ideale man voor de job omdat hij onmiddellijk akkoord was met mijn belangrijkste opdracht. “Blijf trouw aan het oorspronkelijke scenario.” Dat zit immers dermate ingenieus in elkaar. Als je daar een stukje uit weghaalt of verandert, werkt het niet meer. Bovendien was de film al eens gemaakt en had hij zijn deugdelijkheid al een keer bewezen. Het scenario werd door Wesley meteen goed bevonden maar het had natuurlijk één groot nadeel, het was in het “Vlaams”. Het was dus een kwestie van zeer creatief vertalen. Vooral sommige humor komt in Amerika echt wel anders aan dan hier. “Het zaad van ne maat kan geen kwaad.” kregen we niet vertaald (lacht). Ik heb zelfs nog met Bart gebeld om te vragen wat hij ervan dacht maar nee dat lukte echt niet (lacht). Amerikanen praten ook helemaal anders, ze zijn assertiever en gaan anders met elkaar om. Maar ik kwam toch vaak tot de bevinding dat het scenario van Bart stevig overeind bleef. Over het scenario van De Zaak Alzheimer (naar de roman van Jef Geeraerts nvdr), waarvan de rechten zijn verkocht om een remake te draaien, is men ooit serieus beginnen onderhandelen. Men wilde aanpassingen doorvoeren waarbij de rol van de huurdoder kleiner werd. Maar op de duur werd er zoveel aan veranderd dat het fout liep. Ze zijn er nog altijd mee bezig. Het duurt altijd heel lang voor een film “leeft” in Amerika maar het duurt ook heel lang voor een project dood wordt verklaard, dus in die zin is er nog hoop. (waarvan akte want na onze babbel raakten plannen bekend dat niemand minder dan Brian De Palma de Amerikaanse remake zou regisseren met Al Pacino in de hoofdrol nvdr)
Welk circuit volgt The Loft vanaf januari in de States ? Erik: Dit is geen film voor het festivalcircuit al ben ik heel blij dat hij het Filmfestival van Gent heeft geopend. Festivals worden meestal geopend door een film voor het grote publiek zoals The Loft. Het is een entertainende, onderhoudende thriller, die wel iets vertelt over leven en welzijn en relaties maar in Amerika gaan we resoluut voor een commercieel circuit. Een kleine release hadden we twee jaar geleden al kunnen doen maar we willen gewoon een breed publiek bereiken. Waarschijnlijk zal de première doorgaan in Los Angeles omdat bijna alle acteurs daar wonen. De Amerikaanse kijker is er absoluut niet mee bezig of de film nu uit Europa komt of niet. Toen we de film aan het draaien waren, hadden we vier bekende acteurs: Wentworth Miller, Karl Urban, Eric Stonestreet en James Marsden. En dan één waarvan we dachten, dat zullen die Amerikanen wel tof vinden dat er zo’n nieuw gezicht bij zit (alluderend op Matthias Schoenaerts). Maar inmiddels heb je vijf sterren die over de hele wereld bekend zijn, da’s een extra meevaller. Spannend, met zo’n cast en een ijzersterke plot als deze moet het ook ginder kunnen lukken. Erik: Ik vind het in ieder geval heel straf dat je zoiets kunt bedenken. Enfin, ik mag dat zeggen want het is Bart die het heeft bedacht (lacht). Hij heeft ons zijn “kindje” toevertrouwd. Hoe waak je over de geloofwaardigheid van de personages bij een remake ? Denk maar aan dat van Koen De Graeve, hilarisch in de Vlaamse versie. Moeilijk te overtreffen? Erik Van Looy: De manier waarop Koen de rol speelt wordt hier erg gesmaakt maar in Amerika is Eric Stonestreet (de man die in The Loft de rol van Koen de Graeve speelt) megapopulair door de serie Modern Family. Hij heeft zelfs twee Emmy’s gewonnen. Vanaf het moment dat hij zelfs
ARTES/SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014//13
©©foto’s FFG
Zoals het de presentator van De Slimste Mens betaamt, worden door de regisseur in hem intussen nieuwe filmplannen beraamd. Maar op de drempel van 2015 wacht Erik Van Looy de apotheose na een eerder avontuur van lange duur: de Amerikaanse release van The Loft.
zestig bladzijden met allerlei vragen die gesteld zijn aan het testpubliek. Zo weet je wie de film goed vindt, wie hun favoriet personage is en wat ze eventueel nog aan de film zouden veranderen. Enkel over het einde was er soms wat discussie. In ieder geval heb ik geleerd dat overspel in Amerika sowieso ook bestaat, dat is mij toch verteld (lacht). Het thema is hen niet vreemd, er zijn al bekende films over gemaakt. Denk maar aan Fatal Attraction en Unfaithful. Ik denk dat ze ook wel klaar zijn voor een film als The Loft. Het is en blijft natuurlijk een film waarin de “helden” antihelden zijn. Bovendien gaat het over wel vijf mannen die vreemd gaan en dat zijn ze ginder niet gewend. In Amerika zijn de good guys meestal heel goed en de slechteriken uitgesproken slecht. In het echte leven is dat niet zo en in deze film evenmin. De goeden zijn niet per sé heel goed maar ze zijn ook niet helemaal slecht. Enfin de meesten toch…dus wat dat betreft zal het wel wennen zijn, maar ik denk dat het Amerikaanse filmpubliek ook van de whodunnitstructuur zal genieten.
nog maar in beeld komt, -de eerste keer is dat op het moment dat hij het lijk ontdekt- zijn de Amerikanen al aan het lachen. Als regisseur vind ik ze allebei even goed. Natuurlijk snap ik perfect dat de Belgische kijkers Koen De Graeve leuker zullen hebben gevonden. Maar ook hier heeft Eric Stonestreet heel wat fans door Modern Family. De casting is over het algemeen vlot verlopen. Het scenario was vrij snel klaar en vanaf dan begon het bij de agents te circuleren, Eric Stonestreet speelt al jaren die rol in Modern Family, maar hij wilde dolgraag een keertje een ernstigere rol spelen, weg van de sitcom. Op die manier is hij bij het project betrokken geraakt. Ook Kali Rocha (die de vrouw van Eric Stonestreets personage speelt) is super. Zij is in Amerika bekend geworden door haar piepkleine maar opgemerkte rolletje in Meet the Parents waar ze als stewardess Ben Stiller op hilarische wijze laat wachten aan de gate van het vliegtuig. In de originele film was Maaike Cafmeyer natuurlijk ook heel goed. We hebben overigens fantastische acteurs in België. Als ik hier een film maak, weet ik echt niet wie ik eerst moet kiezen. Vandaag heb je keuze uit honderden acteurs die allemaal het beste van zichzelf geven voor de camera’s. Maar het publiek heeft altijd zijn eigen voorkeur. Bij de originele film waren er ook mensen die zeiden: ik vind die acteur beter dan de andere. Dat hoort er gewoon bij. Het was ook niet de bedoeling om lookalikes te zoeken. Toevallig lijkt James Marsden wel op Koen De Bouw maar het is toch een ander type. En Rachael Taylor en Isabel Lucas lijken al helemaal niet op Veerle Baetens en Marie Vinck. Toevallig allebei blond maar dat vind ik net goed omdat er zo verwarring ontstaat. Een bonus voor de kijker want hoe langer die niet weet wie er precies op dat bed ligt, hoe beter. Marie Vinck is natuurlijk altijd zeer herkenbaar aan haar krullend haar. Maar ook dat werkte in de originele film. De eerste reacties tijdens de testscreenings waren veelbelovend. Is ook de modale Amerikaanse kijker klaar voor een film als The Loft ? Erik: Die testscreenings dateren intussen van drie jaar geleden maar 7.9/10 is inderdaad een goeie score. Na de screenings krijg je een boek van
Ook de soundtrack speelt opnieuw een belangrijke rol. Erik: De originele soundtrack was ook door een Amerikaan gecomponeerd. Maar het is wel iemand anders die deze geschreven heeft. De opdracht was hetzelfde. Ik heb graag films met veel muziek. Zeker bij thrillers vind ik dat er veel muziek moet zijn. Ik hou ervan om de kijker mee op sleeptouw te nemen, via alle zintuigen, niet alleen via beeld maar ook via dialogen èn muziek. In die zin luidde de opdracht: veel muziek èn muziek die aan Hitchcock mag doen denken. De componist is John Frizzell, die naast zowat vijftig andere soundtracks o.a. de muziek voor Alien Resurrection heeft gecomponeerd. Hitchcock werkte bijna altijd met dezelfde componist, Bernard Herman, wiens muziek altijd zeer aanwezig was. Zo heb ik het graag en dit is muzikaal zeker van dezelfde familie. Red. Er is nog een parallel met Hitchcock en deze film, we hadden het er eerder al over: blonde actrices Erik: (lacht) Juist. Met blondines was het bij Hitchcock uitkijken geblazen. En dat is in The Loft ook het geval. Maar daarmee houdt de vergelijking op. Ik verschijn ook niet in mijn eigen films (lacht). Of dit avontuur nu nog meer deuren opent valt nog af te wachten. We zullen zien, de film komt in januari uit. Naar de States verhuizen zoals sommige van zijn collega-regisseurs ziet Erik niet zitten. Ik ben nu tweeënvijftig en heel tevreden waar ik woon in Borgerhout. Ik doe heel graag De Slimste Mens en wil dat blijven doen. Comedy, “wetenschap” en flauwekul, dat is volgend Erik het beproefd succesrecept van het kijkcijferkanon in België. Erik: Wij koesteren flauwekul in De Slimste Mens (lacht) In tegenstelling tot De Mol (ookal een geesteskind van Bart De Pauw) dat verkocht werd aan veertig landen w.o. Amerika kan het concept van De Slimste Mens nooit werken in de States volgens Erik: Het is daar ondenkbaar dat een minister of staatssecretaris zou meedoen aan een kwis en laat dat nu net deel uit maken van de charme van het programma. Ik wil ook Belgische films blijven maken. Het scenario van mijn volgende film is zo goed als klaar. De Premier, over de federale premier van België die ontvoerd wordt door terroristen, komt in 2016 in de zalen. Klinkt reeël, zoiets zou echt kunnen gebeuren… Erik: Inderdaad, toen we destijds aan het project begonnen, hebben we zelfs met toenmalig premier Yves Leterme afgesproken in de Ultieme Hallucinatie in Brussel om “te toetsen of het zou kunnen gebeuren.” Dat was een aangename babbel van een drietal uur waarbij we allerlei hypotheses bespraken. Hij zei dat het idee eigenlijk veel minder vergezocht is dan je zou denken en gaf zelfs nog tips: “Denk eraan” benadrukte hij, “een premier hoeft nooit door een metaaldetector, heel zijn gevolg wel maar hijzelf nooit.” Met zulke gegevens konden we dus al spelen. En zo waren er nog wel tips die we gebruikt hebben. Hij is geen co-scenarist, daarvoor was zijn
14//ARTES/SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014
inbreng net iets te klein maar hij heeft ons toch heel goed op weg geholpen. Carl Joos en ikzelf hebben het scenario geschreven. Het team van De Zaak Alzheimer is herenigd. Met The Loft gaat zeker een jongensdroom in vervulling. Een film maken is één zaak. Als jonge knaap had ik nooit gedacht dat ik dat echt zou kunnen en mogen doen. Maar een film maken in Amerika is helemaal je van het. Op mijn veertiende ben ik eens met mijn grootouders naar Los Angeles gereisd. We reden door de stad en alles ademde film. Ik was toen al een geweldige filmfreak en we gingen naar de Universal Studios. Zoals iedereen vond ik het indrukwekkend, maar bij mij is dat bezoek echt wel blijven hangen. Jaws en Spielberg hebben mijn toekomst bepaald (lacht). Hier wilde ik ooit iets betekenen. De film komt er nu aan, we zullen zien wat hij doet… Het Belgische Loft had al een beetje een Amerikaans tintje. Dat heb ik nogal gehoord, ook De Zaak Alzheimer en zelfs Ad Fundum hadden dat… Ik hou van de betere Amerikaanse popcorncinema. Zeker als het popcorn is met wat inhoud (lacht). Ik wil verrast worden, als ik naar de bioscoop ga. Ik wil een spannende of een grappige film zien en vooral meegesleept worden . Welke hedendaagse films kunnen dat effect op jou teweeg brengen? The Wolf of Wall Street vond ik fantastisch. Ook American Hustle vond ik heel goed. Maar ook Under The Skin (met Scarlett Johansson) in een totaal ander genre. Twelve Years a Slave, Her, The Drop ook. Dat zijn zowat de leukste films die ik dit jaar heb gezien. Michaël Roskam doet het heel goed in de V.S. The Drop is nog iets meer een festivalfilm. Leuk toeval dat in een korte tijdsspanne twee Belgische filmmakers hun film in Amerika zien uitkomen. De acteur hoog bovenaan op Eriks verlanglijst om eens mee samen te werken heet Michaël Fassbender (X-Men, Shame, Twelve Years a Slave…) Volgens de regisseur is hij de strafste acteur wereldwijd op dit moment. Schrijf je een scenario vaak al met de hoofdacteur in gedachten, of zelfs helemaal toegespitst op die acteur ? Erik : Dat doe ik eigenlijk continu. Bij De Premier, had ik meteen drie vier
©©foto’s KFD
rollen waarvan ik wist aan wie ik het zou vragen. Hier is dat een luxe omdat ik de acteurs natuurlijk ook ken. Ik kan er vooraf al met hen over praten en vragen wat ze ervan vinden. Als een Koen De Bouw dan zegt, “De premier van België, die dat overkomt spelen, lijkt me heel interessant”, is het een uitgemaakte zaak. Als alles volgens plan verloopt, krijgen we het resultaat in 2016 te zien. (TG) The Loft - extra’s in de app
Public Choice Award voor Michelino Bisceglia Stijn Coninx’ film Marina blijft prijzen verzamelen. Op het jongste Filmfestival van Gent mocht componist Michelino Bisceglia tijdens de World Soundtrack Awards met de publieksprijs voor beste score huiswaarts keren.Nochtans was de concurrentie in de categorie Public Choice niet mals dit jaar: Bisceglia haalde het van Howard Shore (The Hobbit) en Johann Johansson (Prisoners). Het hoofdthema van de film kan je beluisteren in onze app
De SABAM Award for Best Young European Composer ging naar Cyril Molesti Minder kans op Emmy’s ! Proficiat aan het team van Wat Als
ARTES/SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014//15
©©FFG
lees ook in onze app : Wat Als Shelter nog niet bestond ?
Boekenkoorts
© SABAM/SF
Dit jaar waren we aanwezig op de beursvloer, meerbepaald op het Rode Podium bij de uitreiking van de Willy Vandersteenprijs, georganiseerd door Stripgids en voor het eerst geschonken door SABAM-ARTES aan de gelukkige winnaar Simon Spruyt, en in de Gele Zaal waar theaterauteur en SABAM -bestuurslid Ignace Cornelissen de Muze van SABAM overhandigde aan Julien Van Remoortere. Tussen de bestverkopende en bekroonde auteurs opnieuw tal van leden van de SABAM-ARTES-familie. Pieter Aspe blijft stevig bovenaan in de bestsellerslijst. Kris Van Steenberge ontving de Debuutprijs voor zijn roman Woesten en Marc De Bel heeft met De Moord op Miss België opnieuw een topper van formaat beet. Ook auteurs van hippe kookboeken blijven bestsellers, zoals Pascale Naessens en Jeroen Meus. Van de shortlist voor de Knack Hercule-Poirot-Prijs: Jo Claes, Patrick Conrad, Toni Coppers, Gert Erauw en Jos Pierreux, haalde Toni Coppers het met Dood Water. Striptekenaar annex bestsellerauteur Merho zag zijn roemruchte Album 26 (uit 1985) verkozen tot beste stripalbum aller tijden. Na het cultexemplaar uit De Kiekeboes-reeks prijken De Koningin van Onderland (Jommeke) en De Zwarte Madam (Suske en Wiske) op de tweede en de derde plaats. Alex Agnew, voor de gelegenheid stripgids en ambassadeur van de beurs, zag dat het goed was. Mogelijkheden genoeg dus voor dat felbegeerde leescadeautje onder de kerstboom. De 78ste Boekenbeurs, in 2014 in het teken van de strip, overschreed het aantal verhoopte beursgangers (150.000) ruimschoots en klokte af op 154.000 bezoekers.
© SABAM/TG
Ondanks de weeral warme herfst bereikte de boekenkoorts hoge pieken in Antwerp Expo en omstreken. Onze eigen events ter plekke konden tevens op flink wat belangstelling rekenen.
Alexis Dragonetti (CEO Ballon Media) en Simon Spruyt (r), winnaar van de eerste willy vandersteen-prijs onder artes-vlag
Beluister ons interview met de winnaar van de Willy Vandersteenprijs Simon Spruyt (Junker) in de app.
Tussen de bestverkopende en bekroonde auteurs opnieuw tal van leden van de SABAM-ARTES-familie. Pieter Aspe blijft stevig bovenaan in de bestsellerslijst. 16//ARTES/SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014
foto’s © SABAM/SF
(TG)
foto’s © SABAM/TG
helena vandersteen
ARTES/SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014//17
Geert Hoste 25 jaar conférencegeluk “Elke voorstelling leek de laatste” Het Journaal naar de kroon steken met kijkcijfers. Daar moet je een fenomeen voor zijn. Actua loopt als een rode draad door zijn shows maar voor Geert Hoste primeert slechts één ding: de lach van het publiek. In twee decennia schopte hij het van mimespeler op straat tot publiekslieveling van hele generaties en koning van de conférence. Toch blijft de comedian met beide voeten stevig op de grond. met maggie de block
Geert: Ik beschouw mezelf nog altijd als een straatartiest die eens op het podium mag staan en de gunst van het publiek heeft gewonnen. Als ik hen, met alle zaallichten aan, recht in de ogen kijk en een grap sta te vertellen over een politicus of een andere bekende persoon die in het publiek zit, dan denk ik nog altijd: “oei, hoe gaat die daarop reageren ?” Zoiets went eigenlijk nooit. Da’s natuurlijk ook het leuke aan een live voorstelling, dat het elke avond anders is en dat je als artiest telkens opnieuw die spanning voelt. Het MOET iedere avond goed zijn. Als er een zin niet uitkomt, voel je je rot. Ik kan er wel tien andere vinden ondertussen, niemand die daar last van heeft, behalve ik (lacht). Nu speel ik maar een zeventiental voorstellingen meer, vroeger waren dat er honderdveertig. Dan wist iedereen wel ongeveer hoe het programma in elkaar zat en waar ze Chinees konden bestellen (lacht).
Maar een grote zaal als Bozar vergt ontzettend veel van jezelf. We zijn ook geen twee maal zestien meer (lacht).
Zoveel voorstellingen, wat een krachttoer
Naast het feit dat ik vind dat de mensen in mijn zaal moeten zitten om te lachen, hanteer ik natuurlijk ook een bepaalde ethiek in mijn shows. Als ik grappen maak over bvb islamitische staat, zal ik mijn woorden altijd heel zorgvuldig kiezen. Dat ontstaat even minutieus als een pleidooi voor de rechtbank (lacht)
Geert: Dat was ook plezant maar een totaal andere manier van omgaan met je publiek. In de culturele centra spelen voor telkens pakweg vierhonderd man was fysiek zeer goed te doen.
De job zelf houdt je toch jong… Ja absoluut, ik denk dat dat de belangrijkste reden is waarom ik het blijf doen. Ik speel al eens met het idee om te stoppen en dan zoals alle anderen een grote come back te maken. Maar ik wil nog niet gaan (lacht). Intussen ben je bijna aan je zilveren jubileum toe. Ja spannend hè. Weet je dat dat ontzettend verrassend is. Ik had me destijds voorgenomen een “eindejaarsconférence” te maken en een paar jaar af te wachten wat dat gaf. Toen ik voelde dat ik het in de vingers had en het op televisie begon te komen, dacht ik: Ik doe verder tot het jaar 2000.
18//ARTES/SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014
met studiegenoot yves leterme
Na de dernière van zijn eindejaarsconférence op 28 december in Bozar wordt Geert te midden van collega-auteurs en prominenten door SABAM en ARTES in de bloemetjes gezet naar aanleiding van vijfentwintig jaar carrière.
Je bent ook een man van records, los over het anderhalf miljoen kijkers voor je conférence in 2013 en drie miljoen rechtstreekse kijkers voor Geert Hoste in Wonderland. Enkel het VRT-journaal doet beter.
In 1999 was ik vastberaden. Ik zou mijn laatste schrijven en dat was dat. Geef toe, op 1 januari 2000 je laatste voorstelling spelen, da’s toch mooi. Maar zo liep het dus niet. Iedere keer als ik van het podium kwam, dacht ik telkens dat het mijn laatste voorstelling zou zijn. Het was genoeg geweest zo leek het. De maandenlange voorbereidingen en het feit dat we daarbij ook zelf produceren brengt immers de nodige stress met zich mee. Bovendien moet je steeds weer door de molen van de recensenten. En toch ga je elke keer weer mooi gewillig op het kapblok liggen (lacht). Nee, het klinkt veel dramatischer dan het is, in plaats van een kapblok is het eerder een punaise. Er staat altijd wel één vervelend woord in een recensie maar voor de rest ben ik de voorbije decennia ontzettend toegejuicht in plaats van afgebroken. Het is ook fantastisch om de evolutie in het wereldje te zien. Jarenlang was het vechten om comedy op een agenda te krijgen. Vijfentwintig jaar verder is het veruit de meest bloeiende theatertak in Vlaanderen. Er is elke avond wel ergens iets groots te doen. Ik voelde dat al na een jaar of twee, toen ik in de culturele centra stond. Gaandeweg zijn we erin geslaagd een motor te worden om mensen naar de theaters te lokken.
Dat is gigantisch hè, ik krijg ieder jaar cijfers van alle mogelijke studiebureaus. Vreemd gevoel om tussen die goed scorende programma’s te staan, waar hele ploegen op zitten te werken. Als ik dan denk aan het zolderkamertje waar ik mijn eerste voorstelling schreef (lacht). Ook 2014 heeft vast weer veel inspiratie opgeleverd Met wat er gebeurd is, kan je quasi alle dagen een volledig nieuw programma samenstellen. Maar voor het publiek moet je een selectie maken van wat blijft hangen. Vroeger was er één keer per jaar een doemsvoorspelling. Maar nu is het werkelijk alle dagen hè. Is het Ebola niet, dan wel één of andere zware storm of de dreiging van IS. Maar het belangrijkste voor mijn show is dat er gelachen wordt. Met dat uitgangspunt kies ik mijn onderwerpen. Ik moet ook maken dat mijn grappen door een breed publiek gesnapt kunnen worden. Ik kan geen humoristisch programma brengen over pakweg de begroting in zeevisserij. Mensen zijn daar niet mee bezig. Maar wel met wat er zoal gebeurt rond het koningshuis bvb ? Oei dat zit er niet in (lacht). Er gebeurt alle dagen zoveel, de mensen kunnen niet alles verwerken. Midden oktober heb ik quasi alles over de verkiezingsstrijd weggeworpen. Mensen zijn niet meer bezig met de spanningen die er toen waren. De zaken die nu spelen zijn eigenlijk belangrijker maar bepaalde events kun je inderdaad nieuw leven inblazen. Ik probeer er die zaken uit te pik-
ken die aan de ribben blijven plakken. Uit de verkiezingsstrijd mocht de blote rug van Elio di Rupo niet ontbreken omdat ik dat zo’n mooi beeld vond in de reportage. Dat zijn zaken die ik moet meenemen natuurlijk. Maar je kunt alleen maar grappen maken als de mensen er emotie bij voelen en ze moeten ook weten wat er gebeurd is. Zolang een gebeurtenis, hoe ophefmakend ook, niet naar buiten komt via de pers, kan ik er niets mee aanvangen. Maar om terug te komen op de vraag, er bestaat een enorm vertekend beeld over mij en het koningshuis. In mijn theaterprogramma’s gaat dat over een heel beperkte passage. Vijf of tien minuten maximum in een twee uur durende show. Het is een eigen leven gaan leiden doordat het in de televisieversie altijd aan bod kwam. Meestal sluit ik er ook mee af. Zo is dat er bij de mensen ingehamerd geraakt. Prins Laurent en prinses Claire zijn al komen kijken maar verder denk ik niet dat de Koninklijke Familie van mijn bestaan afweet. Al kunnen we natuurlijk wel vermoeden dat ze op 1 januari naar televisie zitten te kijken (lacht). Je geniet van het directe contact met het publiek. Dat vraagt improvisatie. Zorgt dat voor meer druk? De stress zit ‘em nooit in het publieke contact maar eerder in het puur artistieke niveau dat ik wil halen. Als je vijfentwintig jaar bezig bent wil je elk jaar beter doen. Het publiek verdient dat ook. Vroeger kon ik zoals andere mimespelers met een gewone zwarte collant voor een zwart doek gaan staan. Dat maakte niet uit. Maar nu zijn de mensen zo verwend op visueel vlak. Ze kijken naar televisie en krijgen prachtige visuele indrukken. Een close up van het voetbal, het wielrennen, een topartiest in concert of een magnifieke film in high definition. Dan kun je er zelf niet met je pet naar gooien als ze eens naar
ARTES/SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014//19
Mensen die zelf creatief bezig zijn, adviseer ik systematisch om aan te sluiten bij SABAM. Het opzet van onze auteursvereniging naar de buitenwereld toe laten doordringen is echter niet zo eenvoudig. Maar de auteursvereniging, dat zijn de leden, wij dus.
buiten komen en naar u willen kijken (lacht). Voor de intensiteit van het moment speelt de locatie een grote rol. Al speelt een artiest voor de honderdste keer hetzelfde nummer, dat voelt voor hem ook anders in het Kursaal van Oostende dan op de wei in Werchter. Ook de dag en de sfeer in een zaal zijn bepalend. Bij elke voorstelling ben ik vrij vroeg in het theater. Vroeg genoeg om het publiek te zien binnensijpelen.De ene komt rechtstreeks van zijn werk, de andere is nog vlug de kinderen gaan afzetten. Nog een andere heeft de kinderen net gehaald om mee te komen. Iemand is misschien net bij een dokter geweest en heeft geen goed nieuws gekregen. Tweeduizend verschillende mensen, op dat moment elk met hun eigen emoties. Mooi, die betrokkenheid met het publiek… Mensen vinden dat soms belachelijk maar als er een ongeval gebeurt, denk ik altijd: dat kan iemand uit mijn publiek zijn die verongelukt is. Dan denk je, hij of zij heeft misschien nog gelachen met wat ik vertelde en nu is die er niet meer… Je kent die mensen daarom niet persoonlijk maar als je herhaaldelijk voor zo’n aantallen optreedt, voel je die betrokkenheid met het publiek, vooral door de traditie die ik met hen heb opgebouwd. Ik merk dat ook aan de mensen uit mijn omgeving zoals mijn tourmanager Gerd bijvoorbeeld. Zij kent de koppen van bijna iedereen in het publiek. Er komen ook vrij vaak reacties binnen na de voorstelling. Je krijgt al eens een geboortekaartje of een overlijdensbericht. Zo bouw je een band op hè. We leven in een klein land. Mensen vallen me overigens nooit lastig. Ze willen iets delen of meedelen. Ik ben ten slotte geen lid van een boysband (lacht). Maar je hebt wel een heel breed publiek, van zeven tot zevenenzeventig… Zeven is misschien iets te jong, neem acht en een half en doe dan ook maar tot vijfennegentig (lacht). Maar uit cijfers die ik de jongste drie vier jaar van de televisiezenders krijg, blijkt dat de aangroei van de jongeren zo groot is. Ik dacht eerder dat het publiek mee zou verouderen maar uit de cijfers blijkt dat de jonge kijkers het verschil maken. Fijn dat je met die inhoud jongeren kunt boeien. Ze zijn overigens veel meer geïnteresseerd in de maatschappij en hebben veel meer toegang tot de actualiteit dan wij.
Ook humanitaire doeleinden liggen je na aan het hart, één ervan is vogelbescherming… Daar hangt een anekdote aan vast. Begin de jaren 2000 liep er zogezegd een wolf rond in het Waasland. Volgens de Vlaamse overheid behoorde dat tot de bevoegdheid van Vogelbescherming Vlaanderen. Ik heb er een paar grappen over gemaakt in mijn voorstelling en kreeg na afloop onmiddellijk een brief van Vogelbescherming Vlaanderen met de boodschap: “In plaats van grappen over ons te vertellen, zou je ons niet beter helpen ?” (lacht) Zij die het zelf niet kunnen verwoorden, zoals de wilde dieren, een stem geven, dat zag ik meteen zitten. Amnesty is dan weer logisch omdat het toch heel sterk over vrije meningsuiting gaat. Je studeerde rechten samen met o.a. Yves Leterme. Mocht je geen comedian zijn geworden, was je nu wellicht een begenadigd advocaat… Geert: (lacht) Misschien wel.Maar ik merkte al snel dat de inhoud van het beroep advocaat of jurist niet voor mij was. Het proceduriële aan de job lag me niet. Ik ben blij dat ik de opleiding heb gevolgd maar tegelijkertijd ook blij dat ik ze niet moet toepassen op de manier zoals het is voorgeschreven. Wat ik doe, is eigenlijk mijn opleiding verderzetten. Met mijn teksten die ik lees en opnieuw interpreteer, zoals een advocaat dat doet; pleiten en zinnen goed construeren om iets over te brengen en duidelijk geformuleerd te krijgen. Of dat nu voor een rechter is of voor mensen die gewoon komen lachen, maakt eigenlijk weinig verschil.
20//ARTES/SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014
Lezen wat er staat of precies luisteren naar wat er is gebeurd, is ook heel belangrijk als je rechten studeert. Op Facebook moeten soms hele volksgemeenschappen eraan geloven omdat mensen een bepaald filmpje hebben gezien. De vooroordelen zijn de wereld nog niet uit. Ik ben en blijf wel een legalist. Ik vind het heel belangrijk dat de maatschappij gestructureerd is zoals dat bij ons het geval is. Met mensenrechten en niet met rechten die niet door mensen samengesteld zijn maar op stenen tafelen of hoedanook tot bij ons gekomen zijn (lacht). Wat zijn de tien geboden van Geert Hoste? Ik heb er maar één. Doe de mensen lachen. Mensen worden continu bang gemaakt. Dat begint echt op te vallen de laatste jaren. Een bericht over de eerste herfststorm wordt vreselijk opgeblazen. Zo zit er ook iets over de dreigende algemene stroompannes in mijn show. Ze gaan er niet komen, daar ben ik vrij zeker van maar mensen zijn al van voor de zomer zenuwachtig gemaakt dat we geen licht gaan hebben in het najaar. Tegen alle sombere doemdenkerij kunnen wij alvast één remedie warm aanbevelen. Kijken naar Geert Hoste LOL. Geert: Absoluut, het is daarom dat ik pleit, dat de mensen het zouden moeten kunnen inbrengen bij de mutualiteit (lacht). (Tania Ghyselinck) In onze app licht Geert een tipje van de sluier wat er nog meer op het menu van Geert Hoste Lol staat.
Ode aan een veelgelezen auteur Ward Ruyslinck Wie schrijft die blijft. Daar kan Ward Ruyslinck prat op gaan. Op 3 oktober nam de boekenwereld afscheid van de auteur die Wierook en Tranen, Het Reservaat, De Ontaarde Slapers, Golden Ophelia en vele andere romans met klinkende titels aan ons literair erfgoed toevoegde.
Ward Ruyslinck schreef een veelgelezen en -gelauwerd oeuvre bij elkaar waar maatschappijkritiek als een rode draad doorheen loopt. Een gevolg van zijn door de oorlog getekende jeugd. Tijdens zijn carrière werd hij ondermeer bekroond met de Arkprijs van het Vrije Woord, diverse provinciale literaire prijzen en de Europaliaprijs voor literatuur. Intussen draagt ook een wedstrijd voor kortverhalen zijn naam. Net als generatiegenoot en onze hoofdredacteur op rust Jos Vandeloo, behoorde Ward Ruyslinck eind jaren zestig en begin jaren zeventig tot het kransje van auteurs dat werd uitgegeven door Angèle Manteau. Beiden stonden op de literatuurlijst van talloze middelbare scholen. Werk van hem is vertaald in circa twaalf talen (vooral Duits en Engels). De Stille Zomer (1962) en Wierook en Tranen (1958) zijn verfilmd en onder andere De Ontaarde Slapers (1957) en Het Reservaat (1964) zijn voor toneel bewerkt. In 1985, een jaar na zijn pensioen, werd hij voorzitter van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten. Sinds 1990 was hij samen met kunstenares Monika Lo Cascio, tevens lid van SABAM. Zij was zijn steun en toeverlaat tot de auteur op 85-jarige leeftijd in een rusthuis aan de gevolgen van de ziekte van Alzheimer overleed.
www.wardruyslinck.be
Net als generatiegenoot en onze hoofdredacteur op rust Jos Vandeloo, behoorde Ward Ruyslinck eind jaren zestig en begin jaren zeventig tot het kransje van auteurs dat werd uitgegeven door Angèle Manteau. Beiden stonden op de literatuurlijst van talloze middelbare scholen. ARTES/SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014//21
Nederland smaakt De Ontdekking van De Hemel van Ignace Cornelissen Theaterauteur Ignace Cornelissen heeft al een hele tijd een flinke voet aan wal bij onze noorderburen. In 2014 waagde hij zich aan een huzarenstuk: de theaterbewerking van een boek dat in 2007 tot Beste Nederlandse roman ooit werd verkozen. Missie geslaagd, Nederland doet zich te goed aan zijn impressie van De Ontdekking van De Hemel van Harry Mulisch. Een vriendschap onder mannen, die vrouwenliefde weerstaat, dat is het hoofdthema in het boek en de voorstelling.
Lovende theaterrecensies liegen er niet om. Volgens NRC Handelsblad, dat De Ontdekking van de Hemel aanprijst met vier ster-
© foto Piek drukwerk
ren, vertegenwoordigt het stuk een klasse apart in de hausse aan toneelversies van beroemde romans. De toonaangevende krant omschrijft de voorstelling als een wervelende mengeling van hardop denken en superieur spelen met ideeën. Bovendien lijkt het alsof de regisseur de schrijver zelf als verteller ten tonele weet te voeren, in een perfecte lookalike, gespeeld door Genio de Groot.
De Telegraaf geeft eveneens vier sterren maar vraagt zich in eerste instantie af of je een gelaagd literair meesterwerk van ruim negenhonderd bladzijden kan terugbrengen tot een theaterstuk van minder dan drie uur. Na het zien van de voorstelling in Haarlem kwam het bevestigende antwoord. Het blad vat het als volgt samen: “In een eigentijdse, slimme en ironische bewerking krijgt Mulisch’ serieuze magnum opus een lichte toets.” Het stuk wordt nog opgevoerd tot 15 februari 2015.
© Ben van Duin
© Ben van Duin
Info: www.hummelinck-stuurman/nl
22//ARTES/SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014
Kunst ten dienste van de mens De mens is een god Kunst kan ondoorgrondelijk lijken voor het ongetrainde oog. Salvatore Gucciardo nodigt ons uit om het tegendeel te ondervinden. Deze kunstenaar uit Charleroi, die zijn kennis grotendeels door zelfstudie heeft verworven, is er na jaren van observatie en hard werk in geslaagd om internationale roem te vergaren. Zijn kunst is gericht op drie assen. Hij wordt meermaals bekroond door deskundige jury’s. De prijzen zijn steeds weer flatterend, maar wat me nog het meest trots en tegelijk nederig maakt is dat mensen die ik niet ken, de tijd nemen om mijn werken te bezichtigen, erover na te denken én ze weten te appreciëren. De carrière van Salvatore is onderverdeeld in verschillende periodes, die elk het resultaat van een gedachte weerspiegelen. Voor onze kunstenaar zijn dat er vijf: de zon, de maan, de robot, de mens en de big bang. Salvatore heeft heel zijn leven gewijd aan de kunst en de evolutie van de mens door de eeuwen heen. We kijken ongeduldig uit naar de werken die hij nog zal creëren en die we je uiteraard niet zullen onthouden. AkM
© SABAM Belgium 2014/Salvatore Gucciardo
De schilderkunst, tekenkunst en poëzie zijn voor hem onlosmakelijk verbonden – of zoals hij het zelf verwoordt: Poëzie zet woorden op mijn doeken en mijn doeken kleuren mijn woorden. Op zeventienjarige leeftijd ervaart Salvatore een bijna mystieke openbaring – zoals hij ons zelf vertelt – na een werk van Modigliani te hebben gereproduceerd: ‘Het portret van Soutine’. Na reproducties, studie en observatie is hij zelf gaan creëren, “de moeilijkste stap voor een kunstenaar.” Enkele jaren later ontmoet hij Aubin Pasque, Belgisch schilder, scheppende kunstenaar, illustrator en tevens oprichter van het tijdschrift Fantasmagie. Deze beslissende ontmoeting opent deuren voor Salvatore, die zijn werken tentoon kan stellen en zich kan doen gelden in een wereld waar velen geroepen zijn, maar weinigen uitverkoren.
VLNR. : La rougeur du temps 50 x 60 huile, Contemplation huile 40 x 50, La naissance de l’homme nouveau 122 x 80 huile
Na de tentoonstelling van zijn werken in de unieke bibliotheek Yourcenar in Marchienne-au-Pont werd Salvatore Gucciardo in september 2014 gehuldigd door de stad Charleroi, meer bepaald in het winkelcentrum Ville 2, waar het publiek al tal van zijn schilderijen kon bewonderen. Joseph Bodson, voorzitter van de vereniging van Waalse schrijvers, zal het voorwoord verzorgen van de nieuwe dichtbundel van Salvatore, die in 2015 op de markt komt. Het werk zal ook vertaald worden in het Italiaans door de Italiaanse dichteres Maria Teresa Epifani Furno. ARTES/SABAM MAGAZINE 79//oktober>november>december 2014//23
LEES MEER OP BLZ. 18-19-20 EN ONTDEK MEER FOTO’S EN GEERTS SABAM-TESTIMONÏAL OP JE TABLET
GEERT HOSTE 25 JAAR CONFÉRENCEGELUK
PRETTIGE FEESTDAGEN EN EEN GELUKKIG NIEUWJA AR Hoofdredacteur Christophe Depreter / Kern-/eindredactie Tania Ghyselinck / Redactiecomité Hans Helewaut, Johan Verminnen, Claude Martin, Christophe Depreter, Jérôme Van Win, Tania Ghyselinck, Sylvie Godefroid, Marleen Francois / Werkten eveneens mee aan dit nummer Steven Verhamme, AKM / Vertalingen Jens Devogelaere, Frédéric De Vadder / Lay out Olagil / Druk en verdeling Symeta / Foto’s Illustraties © Christophe Toffolo, Alex Van Hee, Michael Sewandono, archief AB, Hugo Van Beveren, Kaat Pype, Jos Knaepen, SABAM/TG, SABAM/SF, FFG, KFD, Piek drukwerk, SABAM Belgium 2014/Salvatore Gucciardo / Verantwoordelijke Uitgever : Hans Helewaut, Gedelegeerd bestuurder Coördinatie : Tania Ghyselinck, Aarlenstraat 75-77, 1040 Brussel –
[email protected] Burgerlijke Coöperatieve Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid SABAM.- Reg. Burg. Venn. Brussel Nr. 6 -SABAM lid van CISAC - Aarlenstraat 75-77 - 1040 Brussel - BTWBE-0402.989.270 RPR Brussel - Website : www.sabam.be. Niets uit dit nummer mag opnieuw gepubliceerd worden zonder voorafgaande toestemming van de verantwoordelijke uitgever. Coverfoto : © Christophe Toffolo