dagkrant & de idfa app

nr 1 thema

altijd actueel: idfa.nl/dagkrant & de idfa app

1

10330_IDFA Print Ad_20131113_PRINT.pdf

grootse collectie documentaires

1

2013-11-13

C

M

Dutch Documentary Collection: films uit heden en verleden

CM

beeldengeluid.nl

CY

Y

MY

CMY

Access over 3.5 million of the world’s best eBooks, magazines, comics, and kids’ titles.

K

“The Kobo Aura is the best flagship eReader on the market.” —

Het Nederlands Instituut voor Beeld en en Geluid Geluid bewaart meer dan een eeuw Nederlandse Nederlandse audiovisuele geschiedenis, waaronder films films van van Nederlandse documentairemakers. Jaarlijks Jaarlijks nodigt Beeld en Geluid een gerenommeerde gerenommeerde hedendaagse documentairemaker uit voor voor een een opdrachtfilm.

Sept 5, 2013 © AOL Inc.

In 2013 is Niek Koppen deze documentairedocumentairemaker IN FOCUS. De opdrachtfilm Levende Levende Klederdracht is samen met een selectie selectie van van 8 films uit zijn oeuvre- Engels ondertiteldondertitelduitgebracht op een vierdelige dvd-box in in de de reeks Dutch Documentary Collection.

De dvd-box in is verkrijgbaar in deen IDFA en via beeldengeluid.nl/webshop. De dvd-box is verkrijgbaar de IDFA shop viashop beeldengeluid.nl/webshop.

10:16 AM

kobo.com

actie

‘And... action! ’, roept de speelfilmregisseur wanneer de soldaten het strand moeten bestormen. ‘And... action! ’, roept hij voordat de held zijn stervende vriend in zijn armen sluit. ‘And it’s a wrap! ’, roept hij, als de laatste opname is voltooid. Voor een documentaireregisseur is dat allemaal anders. Het zijn de soldaten zelf die bepalen wanneer de actie begint, mensen sterven echt en op de meest onverwachte momenten, en het verhaal gaat door, lang nadat de laatste opname is voltooid. Zie Syrië, waar de strijd slachtoffers blijft eisen, ook gedurende de anderhalf uur waarin IDFA de ontwrichtende openingsfilm Return to Homs vertoont. Daarin zien we optimistische jongeren veranderen in uitgeputte volwassenen en zoiets eenvoudigs als het oversteken van een straat in een oorlogshandeling. ‘Ze strijden tot de dood’, zegt regisseur Talal Derki over de jonge Syriërs die hij van dichtbij portretteert. Hij spreekt op pagina met collega Joe Piscatella, die in #chicagoGirl een geëmigreerde Syrische portretteert, die vanuit Chicago haar oud-landgenoten via sociale media ondersteunt. ‘Ik wil kijkers emotioneel bij dit conflict betrekken’, zegt Piscatella — maar met welk doel? Welke actie moet die kijker vervolgens ondernemen? Beide regisseurs zijn vol van betrokkenheid maar ook moedeloos — want de strijd lijkt uitzichtloos. Hun verhaal lijkt sterk op dat van Rachel Beth Anderson op pagina , die in First to Fall een Canadese Libiër volgt die terugkeert naar zijn vaderland om de wapens op te nemen tegen Gaddafi. Actie met langdurige gevolgen, aldus Anderson: ‘De meesten zullen nooit meer rustig slapen.’ Actie — maar wat en hoe? Als filmmaker de waarheid onderzoeken, zoals Lisandra I. Rivera doet in The Death of Jaime Roldós, over de lang verzwegen verdachte omstandigheden waaronder de Ecuadoraanse president in 1981 overleed? Als kunstenaar de machthebbers en denkbeelden aanvallen, ondermijnen en uitkleden, zoals velen proberen — vaak met gevaar voor eigen vrijheid en leven? Of als eenling je droom volgen, tegen alle conventies in, zoals een jonge Iraanse die droomt van een reis naar de sterren? Het begint allemaal met één vraag: wat moet je vinden van al die onderwerpen die je het gevoel geven dat je in actie zou moeten komen?

6

11

9

12

11

17

Waar het Layar-logo is te zien, kan met behulp van een Layar-app extra online inhoud op de pagina worden ontsloten.

Inhoudsopgave 5

Oude en nieuwe prijzen op de openingsavond en tips voor wat je nog meer kunt doen op het festival behalve films kijken.

12/13 En actie! Kunstenaars zetten

lichaam en geest in tegen vastgeroeste denkbeelden en machthebbers. Ze maken het onzichtbare zichtbaar en stellen zichzelf bloot aan kritiek en onbegrip.

6/7 Talal Derki en Joe Piscatella, regis-

seurs van respectievelijk de openingsfilm Return to Homs en #chicagoGirl, over jonge strijders in Syrië. ‘De enkelen die nog over zijn, blijven vechten voor de herinnering aan wat ooit hun leven was.’

15

6/7

12/13

9

Documentaire: film en fotografie. Welk medium is geschikter? En hoe betrouwbaar is het stilstaande beeld? Met Hans Aarsman en Kadir van Lohuizen.

Regisseur Lisandra I, Rivera onderzocht met collega Manolo Sarmiento de dood van Jaime Roldós in 1981. ‘Volgens de toenmalige autoriteiten zou het de schuld van de piloot zijn geweest, maar Zwitsers onafhankelijk onderzoek spreekt dat tegen.’

De Moeder aller Petities. All-in-one, voor en tegen. Wat vindt u, waarvan, en welke films mag u vooral niet missen als het betreffende onderwerp u aan het hart gaat?

11 De Amerikaanse Rachel Beth Anderson

Eerbetoon aan de overleden Peter Wintonick, groot vriend en inspiratiebron van het festival.

17

19

volgde twee in Canada studerende Libiërs die in 2011 naar hun geboorteland reisden om tegen Gaddafi te strijden. ‘Of ik zelf zou kunnen wat zij deden, weet ik nog altijd niet.’ Gelukkig draait er ook nog wat liefs. Want een Iraans meisje dat met een telescoop op haar rug de heuvels intrekt en haar dagboekaantekeningen opdraagt aan Einstein: ja, dat is lief.

9

15 IDFA Daily Online Naast de papieren bewaarexemplaren over specifieke thema’s, die tijdens het festival extra dik en om de dag verschijnen, is de Dagkrant elke dag online te vinden, via idfa. nl/dagkrant en de speciale IDFA-app.

11

19

Op de cover Talal Derki, regisseur van openingsfilm Return to Homs. Foto Felix Kalkman.

3

Keuzestress? Het enige dat je nodig hebt is Happiness.

korte film transmedia dramaseries jeugddocumentaire

audiodrama dansfilm games videoclips jeugdseries

documentaire

Verrijk je Karma, steun de BOS.

animatie Jacqueline van Vugt

www.mediafonds.nl

GRENZEN

love noodles love wagamama wagamama amsterdam amstelstraat 8 | rembrandtplein max euweplein 10 | leidse plein zuidplein 12 | wtc | station zuid openingstijden: 12.00 - 22.00

wagamama.nl

Meer, sneller, beter voeren de boventoon op radio en televisie. Dat is prima, zolang er ook ruimte is voor programma’s waarin het gaat om geduld, vrijgevigheid en stilte. Wij maken dergelijke programma’s. Om dit in de toekomst te kunnen doen, hebben wij jouw steun nodig. Dus verrijk je Karma en wordt vrienden met de Boeddhistische Omroep.

www.verrijkjekarma.nl

Boeddhistische Omroep

Heddy Honigmann krijgt Living Legend Award

Extended Q&A’s Tijdens IDFA vinden na afloop van een aantal vertoningen uitgebreide nagesprekken plaats. Do 21 om 18 uur Tuschinski 3: Gaddafi (diverse regisseurs) en Where I Go (Kavich Neang). Na afloop praten de regisseurs met Gea Wijers, gespecialiseerd in Cambodja en de Cambodjaanse diaspora. 20.15 uur Boundary (Nontawat Numbenchapol). Bart Barendregt, universitair docent in populaire en digitale cultuur in Zuidoost-Azië, spreekt na afloop met de regisseur. Vr 22 15 uur Tuschinski 2: Pandora’s Promise (Robert Stone). Wetenschapsjournalist Martijn van Calmthout praat met regisseur Stone en hoogleraar en energiedeskundige Wim Turkenburg. Een aantal Extended Q&A’s wordt gedaan in samenwerking met de VPRO. Vr 22 20:00 uur: Na In the Wake of Stalin praat Rusland-kenner Jelle Brandt Corstius met regisseur Thomas Johnson.

Master Panh Aan de Nederlandse documentairemeester Heddy Honigmann, regisseur van O Amor Natural (1996), Crazy (1999) en Forever (2006), is tijdens de openingsceremonie van IDFA in Tuschinski als tweede persoon ooit de Living Legend Award van het festival overhandigd. Ze ontving de oeuvreprijs ter waarde van 5000 euro uit handen van de eerste winnaar, de Amerikaanse regisseur Frederick Wiseman. Daarnaast kreeg ze het verzoek om volgend jaar de Top10 op het festival te selecteren. Zichtbaar aangedaan zei Honigmann: ‘Dit is heel speciaal. Peter had hierbij moeten zijn, hij zou blij zijn geweest.’  foto: Bram Belloni

Boer wint prijs Op de openingsavond van IDFA werd de jaarlijkse Mediafondsprijs Documentaire, ter waarde van niet minder dan € 125.000, uitgereikt aan Xander de Boer voor zijn plan een documentaire te maken over een 26-jarige transgender die worstelt met haar

identiteit. Girls Boys & Me werd ontwikkeld in de IDFA-Mediafonds Workshop, die dit jaar opnieuw werd begeleid door documentairemakers Menna Laura Meijer (wier eigen 69: Love Sex Senior op het festival is te zien) en Tom Fassaert. De jury noemde De Boers

plan een ‘waagstuk, omdat de maker zijn weg zal moeten vinden tussen ontroering en larmoyantie, tussen het persoonlijke en het particuliere, tussen vaagheid en al te grote duidelijkheid’. Vertoning op een toekomstig IDFA wordt niet gegarandeerd, wel gehoopt.

Emotional firestarter

Top10-samensteller Rithy Panh, van wie tijdens IDFA ook een retrospectief te zien is, geeft vrijdag 22 een Masterclass. Hij licht daarin, onder leiding van filmjournalist Dana Linssen, zijn werk en zijn keuzes voor de Top10 toe. Om 13:00 uur in Tuschinski 1. Kaarten €10.

Zuidoost-Azië centraal Zuidoost-Azië staat centraal in het Emerging Voices from Southeast Asia-programma. Naast een uitgebreide hoeveelheid films uit en over dat deel van de wereld, is er vrijdag 22 een seminar onder de titel Making History, Everyday Life and Shifting Morality in Southeast Asia. Tussen 10:30 en 12:30 uur in de Brakke Grond, Rode Zaal. Gratis toegang.

IDFA overal Geen tent op het Rembrandtplein dit jaar, maar IDFA breidt zijn invloedssfeer uit met een aantal nieuwe locaties. Documentaires zijn nu ook te zien in comedycafé Toomler (onder het Hilton Hotel), theater De Kleine Komedie, filmhuis Het Ketelhuis in Amsterdam-West, het Compagnietheater en nu in twee zalen van EYE Filmmuseum.

Geschiedenis in galop

Telefoon winnen? Gedachten lezen? Liefde begrijpen? Vrijdag 22 november demonstreren de makers van de Emotional Arcade (opgesteld t/m 24 november in de Witte Zaal van de Brakke Grond), Brent Hoff en Alexander Reben, eenmalig hoogstpersoonlijk de werking van hun wonderlijk interactieve apparaat tijdens ‘DocLab Live: firestarters presents Emotional Arcade’, dat met de nieuwste technologieën de diepste emoties blootlegt. Neurodata en hartslag verraden wat je voelt en voor wie, alles vermomd in interactieve spelletjes. En: voor twee winnaars – hoe die dan ook bepaald gaan worden – ligt een HTC One smartphone klaar. Een project van DocLab en de Brakke Grond, met dank aan medebedenkers en financiers ‘firestarters by Vodafone’.

Unieke Koppen Alleen deze donderdag en vrijdag tijdens IDFA de vertoning van Dutch Darlings van Niek Koppen, filmmaker in Focus. Na afloop van de première in Munt 11 op donderdag 21 om 17:30 uur, wordt de dvd-box met een aantal documentaires van Koppen gepresenteerd. Vrijdag start de film om 12:45 uur in Tuschinski 6.

Nieuwe debutantenprijs eert Peter Wintonick Op de openingsavond van IDFA riep festivaldirecteur Ally Derks een nieuwe prijs in het leven ter ere van de afgelopen maandag overleden Canadese filmmaker Peter Wintonick, die als talkshowhost jarenlang een drijvende kracht was achter het festival. De Peter Wintonick Special Jury Award for First Appearance, bedoeld als aanmoediging voor jonge filmmakers, krijgt een waarde van € 2500, ter beschikking gesteld door sales agent Jan Rofekamp van Films Transit in Canada.

Ook het Thessaloniki Documentary Festival, waarvan Peter Wintonick alle vijftien edities bezocht, eert de filmmaker, door zijn publieksprijs te herdopen in The Peter Wintonick Award. ‘Hij was een trouwe vriend en sterke supporter van het festival, en een mentor voor veel van de jonge filmmakers die hun werk naar Thessaloniki brachten. Deze award is ons eerbetoon aan deze grote man, een klein gebaar van dankbaarheid en eer voor zijn werk en persoonlijkheid’, aldus een woordvoerder.

VPRO-programmamaker Chris Kijne praat met documentairemaker Hans Fels en schrijver Frank Westerman over de verfilming van Dier, bovendier, de gelauwerde non-fictie­ roman over de Europese geschiedenis. Vr 22 11:00 De Kleine Komedie.

Europees loungen Luid je weekend in en maak nieuwe internationale vrienden tijdens de IDFA Lounge, op vrijdag 22 vanaf 22 uur in Schiller Brasserie, met steun en goedkeuring van het Directoraat-Generaal voor uitbreiding van de Europese Gemeenschap.

Serieuze comedy Of het lachen wordt valt nog te bezien, maar in nieuwe locatie Toomler leiden stand-up comedians documentaires over comedy in, of uit. Kees van Amstel vertelt om 20 uur iets voorafgaande aan The Tunnel (film over een comedyclub in Londen) en Stefan Pop gaat achteraf in gesprek met regisseur Jody VandenBurg. ’s Avonds spreekt Owen ­Schumacher na afloop van Richard Pryor: Omit the Logic (start om 22:30 uur) met producer Roy Ackerman.

5

In maart 2011 gingen massa’s inwoners van grote Syrische steden als Homs en Damascus de straat op om vreedzaam te protesteren tegen het regime van Bashar al-Assad. Ruim twee jaar later ziet de situatie er somber uit: protesten werden afgestraft door het staatsleger, de oproer ontaardde in een slopende burgeroorlog met vele slachtoffers en zo’n zeven miljoen vluchtelingen tot gevolg. En de teller loopt nog. De films van Syriër Talal Derki (Return to Homs) en Amerikaan Joe Piscatella (#chicagoGirl - The Social Network Takes on a Dictator) volgen bevlogen jongeren die, ieder op eigen wijze, strijden voor de toekomst van hun moederland.

Niets meer te verliezen Derki’s Return to Homs draait om een kleine groep vrienden die onder leiding van voormalig profvoetballer Basset en aan de zijde van de jonge media-activist en cameraman Ossama hun oude wijk in Homs verdedigen, in de hoop dat ze bevrijd worden van al-Assads regime. Van zeer dichtbij zien we hoe de jongemannen en hun mederevolutionairen, al strijdliederen zingend, een enthousiast protest beginnen. Ruim twee jaar later zijn de nog in leven zijnde jongens uit de groep veranderd in gewapende rebellen die niets meer te verliezen hebben; het dodental stijgt met de dag, hun huizen zijn platgebom-

6

bardeerd en hun toekomst lijkt in duigen. Achtergebleven strijders bevechten het staatsleger, maar inmiddels ook elkaar. Want hoewel iedereen af wil van al-Assad hebben verschillende partijen verschillende belangen. De een wil verder met islamitische leiders, de ander wil een gekozen regering. En buiten het land financieren diverse belanghebbenden hun zaak door veelal ongetrainde strijders van wapens te voorzien. In een scène volgt de camera een jongeman die zich in de puinhopen van zijn oude buurt een weg baant door de weggeslagen muren van een rij huizen. Zo is hij min of meer beschermd tegen de kogels van scherpschutters die overal op de loer liggen. Talal Derki, zelf afkomstig uit Damascus: ‘Dit vreet aan mijn hart. Ik word zo verdrietig van die beelden van Homs. Het begon met duizenden mensen, straten vol kleuren, kinderen, vrouwen, mannen die vol energie en leven waren. Diezelfde straten zijn nu leeg. Verworden tot ruïnes. En de enkelen die nog over zijn, blijven vechten voor de herinnering aan wat ooit hun leven was. Ze strijden tot de dood en zijn in staat om te doden.’

Facebookvrienden Ook de Syrische jongeren in #chicagoGirl beginnen vol vuur aan de revolutie in de hoop op een nieuw Syrië. Ala’a Basatneh, een Syrische studente in Chicago, runt vanuit huis

en met alle sociale media denkbaar diverse demonstraties in de straten van grote Syrische steden. Ook helpt ze haar Facebookvrienden ter plaatse aan de broodnodige camera’s en andere opnameapparatuur. Iedereen moet weten wat er onder al-Assads regime gebeurt en hoe demonstranten gestraft en beschoten worden. Piscatella laat daarnaast opnames zien vanuit Homs en Damascus, gemaakt door de Syrische cameraman Bassel Shahade, die inmiddels een van de te betreuren gesneuvelden is. Beide regisseurs voelen zich zeer betrokken bij de burgeroorlog. Talal Derki op de eerste plaats als Syriër. Maar ook als mens en filmmaker. Zijn wapen? Een camera. Derki: ‘Tijdens de revolutie veranderde iedereen; mensen lieten hun carrière, baan en leven achter om iets nuttigs voor het land en het volk te doen.’ Piscatella probeert met zijn filmmakersblik het westerse publiek bij de zaak te betrekken. ‘In Amerika lijdt men soms aan een zekere nieuwsvermoeidheid. Ik wil kijkers emotioneel bij dit conflict betrekken. Het is niet zomaar een oorlog in ‘een of ander ver land’ waar mensen vechten om iets waar wij niets mee te maken hebben. Dit gaat over gewone mensen zoals jij en ik!’

Clash Als Syrische filmmaker en cameraman was Derki van het begin af aan betrokken bij

Talal Derki (links, Return to Homs) en Joe Piscatella (rechts, #chicagoGirl – The Social Network Takes on a Dictator) over Syriës grimmige toekomst

‘Hoe kan je nog winnen?’

de protesten. Hij verkocht opnames aan internationale nieuwsbronnen zoals Reuters. Maar hij wilde méér doen, het verhaal persoonlijker maken. Samen met producent Orwa Nyrabia besloot hij een groep jongeren te volgen bij hun protesten. ‘We hadden nog geen vastomlijnd idee toen we begonnen; die dramatische clash tussen de burgers en het staatsleger had nog niet plaatsgevonden.’ Niemand had kunnen bedenken dat de revolutie zo uit de hand zou lopen. Niet lang na de eerste afstraffingen namen gewone burgers de wapens op. Derki bleef filmen, afgewisseld door Ossama, die zich steevast in de frontlinies bevond. De film, die steeds dicht bij de jongeren blijft, gaat niet zozeer in op de politieke strijd, maar betrekt de kijker direct en effectief emotioneel in het dagelijkse bestaan van de moedige revolutionairen. Dat is in #chicagoGirl ook het geval. De Syrische strijders krijgen een gezicht. Zowel Piscatella als zijn protagonisten hoopten na de eerste protesten dat de overwinning nabij was. ‘Achttien maanden geleden dachten we: het is voorbij, de mensen hebben gewonnen. Maar toen begon het eigenlijk pas.’

Menselijk Piscatella laat zien hoe achter het beeld van revolutionairen normale burgers schuilgaan, waarmee hij de burgeroorlog menselijk maakt.

Return to Homs

#chicagoGirl

foto: Felix Kalkman

Er lijkt geen einde te komen aan de Syrische burgeroorlog. Tussen de ruïnes strijden moedeloos wordende burgers voor een steeds grimmiger uitziende toekomst. Piscatella: ‘Achttien maanden geleden dachten we: het is voorbij, de mensen hebben gewonnen. Maar toen begon het eigenlijk pas.’ door Maricke Nieuwdorp

Ala’a Basatneh is een gewone studente en de jongeren die in Syrië worden gevolgd zijn geen getrainde militairen. Zo sloot tandheelkundestudent Aous zich tijdens het filmproces aan bij het Vrije Syrische Leger. Piscatella: ‘Ik was aanvankelijk vooral geïntrigeerd door hoe jongeren sociale media gebruikten om een revolutie aan te zwengelen. In die tijd volgden we Ala’a. Ze begon met het coördineren van georganiseerd protest, maar in de loop der tijd begon ze ook opnames van mensen uit haar netwerk te verspreiden naar mainstream media. Ze voorzag de beelden van ondertiteling, blurde de gezichten en maakte het materiaal behapbaarder voor de westerse kijker. We ontdekten al snel dat de verhalen van Ala’a, cameraman Bassel en Aous ter plaatse een perfecte emotionele ingang vormden voor de westerse kijker. Veel meer dan allerlei kenners die vertellen over het conflict. Al heb ik die nog wel ingezet om het verhaal van de Syrische jongeren toe te lichten en van extra achtergrond te voorzien.’ Toen bleek dat niemand kon winnen, zag Piscatella de sfeer veranderen: ‘Ik vond het moeilijk mensen een groot deel van hun leven te zien opgeven voor de strijd.’

Verschroeide aarde Ook Derki en zijn protagonisten hadden niet verwacht dat Syrië in verschroeide

aarde zou veranderen. Derki: ‘We begonnen heel enthousiast als cameramannen en media-activisten. We waren trots als we een sniper hadden gefilmd die iemand doodde: dan wisten we wie de dader was. Door die adrenaline kende je geen angst meer, ook al stond je oog in oog met de dood. Maar na 2,5 jaar waren de meeste mensen met wie we samenwerkten dood. Als activist heb je een dag, een week – een maand als je geluk hebt. Je staat altijd precies in de vuurlinie.’ De gebeurtenissen hebben Derki veranderd. ‘Als al je vrienden gestorven zijn, krijg je een gevoel van moedeloosheid. Wat nu? Hoe kan je nog winnen? Je denkt niet alleen aan jezelf, maar ook aan je familie, je kinderen en hun toekomst. Iedereen heeft wel iets verloren; huis, familieleden, vrienden. En wie niets meer te verliezen heeft, is klaar om te sterven. Maar stoppen is geen optie, want het recht heeft niet gezegevierd.’ De hoofdrolspelers uit Piscatella’s film kampen eveneens met grote verliezen. ‘De helft van de mensen uit Ala’a’s netwerk is overleden. Er was een moment waarop ze zich afvroeg of ze wel enig verschil had kunnen maken. Dat gold ook voor Aous. Daarom koos hij voor de gewapende strijd. Zijn moed raakt me enorm, maar ik vrees voor zijn lot. Bassel is immers vlak na zijn laatste opnames voor onze film overleden in de oorlog.’ Of Piscatella zicht

heeft op de situatie in Syrië? ‘Ik dacht een tijd van wel, maar het wordt steeds complexer. Ik heb de indruk dat de eenheid die in het begin heerste, verdwenen is.’ Dat ziet ook Derki, die daar een verklaring voor heeft. Het feit dat er geen eenduidige hulp uit het Westen komt, en dat diverse organisaties met verschillende belangen achter strijdende groepen staan, maakt het ingewikkeld. Volgens Derki heeft het Westen geen belang bij rust in deze regio. ‘Het regime heeft ons uit elkaar gespeeld en het Westen doet er niets aan.’ #chicagoGirl - The Social Network Takes on a Dictator - Joe Piscatella. Do 21 18:00 Munt 9; vr 22 22:15 EYE Cinema 1; za 23 17:00 Munt 9; ma 25 17:15 Tuschinski 6; wo 27 22:45 Tuschinski 4; vr 29 19:30 Munt 9. Return to Homs - Talal Derki. Vr 22 20:00 Tuschinski 2; zo 24 10:00 Munt 11; di 26 14:45 Tuschinski 1; wo 27 20:00 Brakke Grond Expozaal; do 28 15:45 EYE Cinema 1; za 30 10:00 Tuschinski 1; za 30 10:00 Tuschinski 2; zo 1 16:30 EYE Cinema 2.

7

NTR op IDFA Foto-Eddy negatieven van een vader Moving Stills – Kadir van Lohuizen fotograaf kantelt het beeld Levende klederdracht ode aan de laatste draagsters Cutie and the Boxer kunst en liefde op leeftijd Richard Pryor – Omit the Logic comedian blijft een raadsel ntr.nl/hetuurvandewolf

Director’s Cut: Lisandra I. Rivera over The Death of Jaime Roldós

foto: Corinne de Korver

‘De militairen moeten eindelijk spreken’

Werd de Ecuadoraanse president Roldós in 1981 als deel van een geheim plan vermoord?, vraagt The Death of Jaime Roldós van Lisandra I. Rivera en Manolo Sarmiento. Alleen al dit feit is overweldigend: president Omar Torrijos van Panama, generaal Omar Hoyos van Peru en president Jaime Roldós van Ecuador weigerden begin jaren tachtig hun handtekening te zetten onder een regionaal militair plan om het communisme te bestrijden. Reden: het plan zou extreem repressief zijn en geen rekening houden met

de mensenrechten. Binnen drie maanden waren ze alle drie dood doordat elk van hun vliegtuigen neerstortte. Dat plan was het Plan Viola – onderdeel van de geheime militaire Operatie Condor – vernoemd naar de toenmalige Argentijnse dictator van dienst. Vaststaat dat de Verenigde Staten vóór 1978 en na 1981 technische en militaire ondersteuning leverden. Over de verdachte omstandigheden rond het overlijden van Roldós, een geliefde en democratisch verkozen president die pas 22 maanden in functie was en die grootse plannen had om de leefomstandigheden van de bevolking te verbeteren, maakten Lisandra I. Rivera en Manolo Sarmiento The Death of Jaime Roldós. ‘Het wachten is op de procureur-generaal’,

zegt Rivera. ‘Zijn bereidheid om de zaak te heropenen is essentieel. Er zijn al stappen in die richting gezet. Maar de militairen hebben na de release van de film nog geen woord gezegd. We denken dat ze dat wel moeten doen. Dat leger had in 1980 een sterke band met de andere legers in de regio. Tien landen werden toen door dictators overheerst. In die politieke en militaire arena wilde Roldós de macht van het leger terugdringen. Of hij wel of niet vermoord werd, is in dat licht bijna van secundair belang.’ ‘We hebben zeven jaar onderzoek gedaan en vonden veel redenen om de film te maken. Maar de belangrijkste was om eindelijk te praten over waarom dit verhaal is stilgehouden en om het officiële verhaal van het vliegtuigonge-

luk in twijfel te trekken. Volgens de toenmalige autoriteiten zou het de schuld van de piloot zijn geweest, maar Zwitsers onafhankelijk onderzoek spreekt dat tegen.’ ‘50 duizend mensen hebben deze film in Ecuador in de bioscoop bezocht. Ik denk dat de Ecuadoranen klaar zijn om dit pijnlijke verleden onder ogen te zien. Of de staat dat ook wil is een tweede. De release leverde in ieder geval veel media-aandacht op, dus hopelijk is dit het begin van verzoening met onze lange geschiedenis van zwijgen.’ (RR) The Death of Jaime Roldós – Lisandra I. Rivera, Manolo Sarmiento. Vr 22 20:15 Munt 13; ma 25 18:00 Brakke Grond Expozaal; vr 29 17:15 Tuschinski 3; za 30 17:00 Tuschinski 5.

Waarom Indië niet verloren mocht gaan

KORT

Met de propagandafilm High Stakes in the East won John Fernhout in 1943 een Oscar voor beste korte documentaire, samen met 24 andere films die het Amerikaanse publiek opwarmden voor de geallieerde strijd tegen Duitsland en Japan. Ondersteund door een ronkende commentaarstem laat de film blije en nijvere mensen zien, die allerlei nuttige producten produceren, van thee tot rubber. Dat mocht toch niet blijvend in Japanse handen vallen?! (PvdG) High Stakes in the East – John Fernhout. Onderdeel van het historische programma Treasures, waarin Beeld en Geluid gerestaureerde Nederlandse films vertoont die ooit een Oscar(-nominatie) kregen. Vr 22 20:00 uur Brakke Grond Expozaal; za 30 12:30 EYE Cinema 1.

9

OOSTERDOK

CHT

T

GRA

DS LAN

E

AT KA TT EN BU RG ER ST RA

O

At the heArt of the idfA

Mojo Concerts presenteert in samenwerking 9 met GEA Productions & Discord Ltd.

SPACioUS / LiGht CAfé reStAUrANt

HERENGRACHT

PRINSENGRACHT

T

ACH

GR ZEN

RAADHUISSTRAAT

KEIZERSGRACHT

JN

BLOE

Coffee |driNKS|LUNCh| diNNer

NIE

UW

2

MORRICONE

Café de Jaren kin Ro

r. nst ele Do e uw Nie

ENT

REP

Staalstraat

IDFA

PLA

Flowermarket

T

IDS

LST RA EGE

VIJSEL

CH

STRAA T

SPI

GS

AN

S

N

10

THE 50 YEARS OF MUSIC TOUR

A2

T

TRAA

ATIS ARPH

4

S

Oosterpark

11 VAN

Kaartverkoop via www.livenation.nl en www.ticketmaster.nl Kaarten vanaf € 35 (excl. servicekosten). Aanvang: 20.00 uur.

STR

T

RAA

WOU

AAT

UTST

WIBA

ZATERDAG 12 APRIL 2014 ZIGGO DOME – AMSTERDAM VAN

STR

RLE

BAE

www.enniomorricone.it

AAT

STADE HO.NUD LERSKADE SMAGA ZIN R E V L .N ENT V VER SFILM FILMENT V OM/ VER S .C K O O B FAC E V @VER SF T T TRAA S P Y U RT C ALBE Sarphatipark

S

ERSON MUSEUM

a.nl/apm

AM HISTORICAL MUSEUM

12 HERMITAGE www.hermitage.nl

13 HORTUS BOTANICUS AMSTERDAM www.hortus-botanicus.nl

14 JOODS HISTORISCH MUSEUM

nl

www.jhm.nl

15 KATTENKABINET www.kattenkabinet.nl

MUSEUM

museum.nl

16 MUSEUM HET REMBRANDTHUIS www.rembrandthuis.nl

17 MUSEUM VAN LOON

el.nl

E KERK

kerk.nl

MUSEUM

ntmuseumamsterdam.nl

UM

seum.nl

OGRAFIE MUSEUM

l

www.museumvanloon.nl

18 MUSEUM WILLET-HOLTHUIJSEN www.willetholthuysen.nl

19 NATIONAAL BRILMUSEUM AMSTERDAM www.brilmuseumamsterdam.nl

A1

24 SCHEEPVAARTMUSEUM

A2

www.scheepvaartmuseum.nl

25 STEDELIJK MUSEUM AMSTERDAM

HINLOPEN HUIS

A3 A4 A5 A6 A7 A8

THE AMSTERDAM DUNGEON www.theamsterdamdungeon.nl

A9

www.e-NEMO.nl

PARADISO www.paradiso.nl

www.verzetsmuseum.org

20 NEMO / NEWMETROPOLIS

MELKWEG www.melkweg.nl

www.vangoghmuseum.nl

30 VERZETSMUSEUM AMSTERDAM

MADAME TUSSAUDS www.madametussauds.nl

www.tropenmuseum.nl

29 VAN GOGH MUSEUM

HEINEKEN EXPERIENCE www.heinekenexperience.com

www.tassenmuseum.nl

28 TROPENMUSEUM (KINDERMUSEUM)

CARRE www.theatercarre.nl

www.smba.nl

27 TASSEN MUSEUM HENDRIKJE

BEGIJNHOF www.begijnhofamsterdam.nl

www.stedelijk.nl

26 STEDELIJK MUSEUM BUREAU AMSTERDAM

ANNE FRANK HUIS www.annefrank.nl

– CJP

ROYAL PALACE AMSTERDAM www.paleisamsterdam.nl

21 ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

A10 STADSARCHIEF AMSTERDAM

www.opsolder.nl

nckhinlopenhuis.nl

ATTRACTIONS

‘EEN ABSOLUTE 23 RIJKSMUSEUM AANRADER’ www.rijksmuseum.nl

www.stadsarchief.amsterdam.nl

22 PIANOLA MUSEUM

A11 STADDSCHOUWBURG

www.pianola.nl

www.stadsschouwburgamsterdam.nl

The good life van Eva Mulvad

adv_IDFAdagkrant.indd 1

06-11-2013 16:17

A GR

L

GE

SIN

TEL

8

RIN

LAA

AT

TE

DEN

NAMS

WE

BINNE

A5

MID

STRA

LEIDSEPLEIN

www.CAfedejAreN.NL 6 TRAAT HTSES

A9

GE

OK

PER WEES

NieUwe doeLeNStrAAt 20 | 020 625 57 71

UTREC

A4

5

oPeN froM 9.30 to 1 AM / 2 AM AT

LE

NTA

Rembrandtplein

T ES

OTD

FILM MUSIC BY

Muntplein

A RA

Modern Art

Orchestra of E VBudapest & Choir Aconducted AR TENNIO by

CH

‘Op weg naar de frontlinie haalden ze nog koffie’ De Amerikaanse Rachel Beth Anderson volgde twee in Canada studerende Libiërs die in 2011 naar hun geboorteland reisden om tegen het regime van Muammar Gaddafi te strijden. Hun eerste oorlog en háár eerste oorlog. ‘Ik beleefde alles door hun ogen.’

foto: Corinne de Korver

Na in 2010 als freelance videojournalist de revolutie in Egypte te hebben verslagen, werd ze in 2011 gevraagd razendsnel naar de Libische grens te reizen om de verwachte val van Tripoli te coveren. De situatie bleek zeer ernstig: ‘Gaddafi zou blijven vechten tot het bittere einde.’ In Egypte had ze eerder een ‘front seat’ gehad aan de zijde van haar lokale vrienden, maar in Libië kende ze niemand die haar inzicht kon bieden in de steeds gewelddadiger wordende situatie. Tot ze Tarek ontmoette. Een in Canada studerende jongen die zijn veilige leven verruild had voor dat in de frontlinie. Hij had nog nooit een wapen van dichtbij gezien. ‘Tarek en zijn vriend Hamid hadden, net als ik, nog nooit een oorlog meegemaakt. Ik wilde via hen de kijker betrekken bij het Libische leed. Bovendien zocht ik antwoorden: wat dreef hen om zo’n extreme keuze te maken? Of ik zelf zou kunnen wat zij deden, weet ik nog altijd niet.’ Hoewel gewone Libische burgers opeens een frontlinie in hun achtertuin hadden, viel het Anderson op dat zelfs oorlog geweldloze momenten kent. Daarom filmde ze ook als er niet werd gevochten: ‘Thuis werd er gegamed

en naar muziek geluisterd. Dat was voor mij onthullend: het normale leven stopt dus niet in oorlogstijd. Op weg naar de frontlinie haalden de jongens nog even snel koffie en bespraken ze meisjes die ze leuk vonden. Eenmaal aangekomen bij de gevechten stonden ze wel gelijk op scherp.’ De filmmaker realiseert zich dat een hele generatie Libische mannen met deze oorlog kampt. ‘De meesten zullen nooit meer rustig slapen. Fysieke wonden kunnen genezen, emotionele littekens gaan nooit meer weg. Ik vond het belangrijk dat met de wereld te delen. Anderzijds hoop ik dat deze film de jongens helpt bij de verwerking van hun ervaringen. Praten over emoties blijkt moeilijk voor hen, maar onze band is hecht geworden en gelukkig vertrouwen ze me. We blijven waarschijnlijk de rest van onze levens contact houden; we deelden zo’n belangrijk moment in de geschiedenis.’ (MN) First to Fall - Rachel Beth Anderson. Do 21 19:45 Tuschinski 5; zo 24 17:15 Munt 9; di 26 22:30 Munt 10; za 30 16:30 EYE Cinema 1; zo 1 10:15 Tuschinski 3.

De bezoeker – thuis, dinsdag 19 november, 21:39 uur

Thuis, op de bank Esther Dijkstra (42) audiovisueel vormgever en natuurbeheerder Joost de Keijzer (41) software-ontwikkelaar

‘Goeie invulling van de avond!’ vinden Esther en Joost. Thuis op de bank hebben ze twee DocLab-projecten bekeken, online te zien via doclab.org: Hollow, een caleidoscopisch portret van een krimpgemeente in de VS, en Out of Sight, Out of Mind, een grafisch overzicht van de ruim vierhonderd drone-aanvallen die de VS de afgelopen tien jaar in Pakistan uitvoerden. Totaal verschillende werken, maar: ‘Allebei onwijs mooi gedaan’, zegt Esther. ‘Door die extra dimensies kun je zelf schakelen tussen een verhaal en de achtergrondinformatie. Toch voelt het als documentaire.’

‘Je ziet zó goed hoe Pakistan als proeftuin is gebruikt’, merkt ze op over Out of Sight, Out of Mind. Joost vindt het wel jammer dat bepaalde essentiële informatie wat ver is weggestopt, ‘en de rubriek “news” vond ik overbodig’. Hollow voelt meer als een film, vinden ze, maar dan één die je in je eigen tempo kunt bekijken. ‘We hebben er ruim een uur mee doorgebracht’, vertelt Esther, ‘en het bleef boeien. Er spreekt een positief gevoel uit dat ik soms mis in documentaires.’ Joost: ‘Supermooi gemaakt, en je ziet dat er ook inhoudelijk veel aandacht aan is besteed. Ze moeten lang en intensief met de bewoners in contact zijn geweest, dat maakt dit inkijkje echt de moeite waard.’ De vorm laat je steeds weer dingen ontdekken. Dat is knap gedaan.’ (SK)

Draait er nog wat liefs?

Op naar de sterren ‘Allerbeste mijnheer Einstein, ik ben naar het onafgebouwde observatorium gegaan. Ver van de gekmakende stadsdrukte, kunnen mijn gedachten hier vrij stromen. Ik denk aan de dag dat mijn vader plotseling overleed. Hoe hij me altijd meenam naar deze heuvels en mij het gevoel gaf dat ik de belangrijkste persoon op aarde was.’ Een meisje dat met een telescoop op haar rug de heuvels intrekt en haar dagboekaantekeningen opdraagt aan Einstein: ja, dat is lief. En omdat Sepideh in Iran woont, is het ook behoorlijk moedig. Haar moeder laat haar begaan, maar maakt zich wel zorgen over het feit dat Sepideh alleen maar oog heeft voor het uitspansel en geen enkele interesse toont in haar familie. Zo veel individualisme, waar moet dat heen? Naar de sterren, natuurlijk, want Sepideh wil dol-

graag astronaut worden. Haar lichtende voorbeeld is Anousheh Ansari, de eerste Iraanse in de ruimte. Ze wordt aangemoedigd door mijnheer Kabiri, een sterrenkundige die de plaatselijke astronomieclub leidt. Zijn pupil begeleidt hij alsof ze zijn eigen dochter is. Wanneer Sepideh een huwelijksaanzoek krijgt, begint hij zich zorgen te maken. Wat betekent dat voor haar ambities? Wordt haar wetenschappelijke carrière nog een verloren droom, net als het halfvoltooide observatorium? (SK)

Sepideh - Reaching for the Stars – Berit Madsen. Vr 22 20:15 Munt 9; za 23 17:45 Tuschinski 4; ma 25 22:15 EYE Cinema 1; wo 27 22:30 Munt 11; do 28 15:00 Munt 11; za 30 19:00 Brakke Grond Expozaal.

11

12

Kunst als wapen in geweldloos verzet

en...actie! Het onzegbare zeggen, het verborgene aan de oppervlakte brengen: het is een belangrijke taak van de kunst. Maar waar ideologie de maatschappij overheerst, heet het activisme. Documentairemakers brengen het tijdens IDFA in beeld. Sasja Koetsier ‘Evil occurs when good people do nothing.’ Wijze woorden uit de mond van een toevallige passant in een Londense straat, waar leden van de Wit-Russische theatergroep Belarus Free Theatre handtekeningen verzamelen voor vrijlating van oppositiekandidaat Andrei Sannikov. Dat deze theatermakers in Londen zijn beland, komt omdat nietsdoen hen slecht afging: theatermaken is, zoals een van hen zegt, het enige dat hen helpt te overleven. In hun stukken spreken ze openlijk over zaken die tot de dagelijkse werkelijkheid behoren, maar in de ideologie van het regime simpelweg niet bestaan: alcoholisme, zelfmoord, onderdrukking, staatsgeweld. Het gevolg is wel, dat ze hun voorstellingen op verborgen locaties moeten spelen. In Dangerous Acts Starring the Unstable Elements of Belarus is te zien hoe de omstandigheden na de door Loekasjenko gestolen verkiezingen eind 2010 zo verslechteren, dat ze zich gedwongen voelen het land te verlaten.

Cubaans rapduo Zeggen wat niet gezegd mag worden, dat is precies wat het Cubaanse rapduo Los Aldeanos doet. Misschien hebben ze het aan hun enorme populariteit onder jongeren te danken dat de politie zich ten aanzien van de muzikanten (vooralsnog) beperkt tot intimidatie. Maar Viva Cuba Libre laat ook de moeder aan het woord van twee broers die de gevangenis indraaiden voor het beluisteren van een illegaal verspreide cd van de band. Woorden zijn gevaarlijk. Dat ondervond kunstenaar Ai Weiwei aan den lijve toen hij door de Chinese overheid tachtig dagen in de cel werd gezet. Zijn kunst mag voor sommigen provocerend zijn (naakt!), het waren vermoedelijk vooral zijn kritische blogposts die hem in de problemen brachten met de autoriteiten. Vermoedelijk, want officieel is hij aangeklaagd voor belastingontduiking. Een fake case, dat moet in elk geval voor iedere Chinees duidelijk zijn. Want, zoals een vriend in Ai Weiwei The Fake Case opmerkt: in China betaalt helemaal niemand belasting.

Geweldloos verzet Woorden zijn gevaarlijk, beelden zijn ongrijpbaar. Een bloedrode fontein, graffiti op de muur, politieke cartoons: het zijn maar een paar voorbeelden van protestkunst uit Everyday Rebellion. Via portretten van activisten uit verschillende delen van de wereld en gesprekken met een politiek wetenschapper houdt de film een pleidooi voor creatieve, vreedzame vormen van protest. Effectiever dan geweld, vooral omdat geweldloos verzet op de steun van een veel grotere groep mensen kan rekenen, maar ook omdat autoriteiten vaak niet goed weten hoe ze moeten reageren. Creatieve vormen van verzet draaien vaak om beeldvorming, en daar komt ook de documentairemaker om de hoek kijken. Bij voorkeur met een handzame consumentencamera op zak, die makkelijk te verstoppen is. Zo wordt de camera een beetje onderdeel van het activisme. In extreme mate gebeurt dat in de Pussy Riot-reportage Pussy Versus Putin, waar de grens tussen object en subject volledig vervaagt. Niet voor niets verschijnen de makers als Anonymous Anonymous op de titelrol.

Verwarring Van heel andere aard is de relatie tussen de camera en de activist in White Soldier. Al vijf jaar lang duikt op allerlei plekken langs de grenzen van Israël en de Palestijnse bezette gebieden een volkomen witgeverfde soldaat op. Performancekunstenaar Yuda Braun groeide op in een gezin van kolonisten en streed mee in de Tweede Libanonoorlog. Je zou kunnen stellen dat hij zijn activisme van huis uit meekreeg, want dat de kolonisten zichzelf als verzetsstrijders zien, blijkt glashelder uit een gesprek met een familielid. Braun neemt hier niet expliciet afstand van, al worstelt hij met de gewelddadige aspecten van de ideologie. Maar wat zijn performance nu eigenlijk precies betekent, daar lijkt hij zelf nog lang niet uit. En zo gebeurt het, dat de camera niet alleen de onrust en agressie registreert die zijn optreden bij anderen opwekt, maar ook de verwarring van de kunstenaar zelf. Verwarring valt ook te bespeuren onder de jonge vrouwen van FEMEN. Tijdens het maken van haar film over de topless protes-

terende Oekraïensen komt filmmaker Kitty Green er gaandeweg achter dat hun protestacties tegen alles wat seksistisch en patriarchaal is, worden aangestuurd door ene Victor. Nou ja, aangestuurd; de vrouwen worden door hem gecommandeerd en afgebekt. Maar hoe meer Green die verhouding blootlegt, hoe meer het tot hen begint door te dringen welke tegenstrijdigheid daarin schuilt. Want als protest in belangrijke mate over beeldvorming gaat, dan wordt de camera ook een spiegel. Ukraine Is Not a Brothel laat prachtig zien dat activisme ook een proces van bewustwording is. En daarbij kan een camera soms best een handje helpen. Ai Weiwei The Fake Case – Andreas Johnsen. Za 23 18:30 Tuschinski 1; zo 24 10:00 Munt 11; zo 24 16:30 Tuschinski 2; ma 25 15:45 EYE Cinema 1; do 28 21:30 Munt 11; za 30 23:15 Tuschinski 1; zo 1 13:45 Brakke Grond Expozaal. Dangerous Acts Starring the Unstable Elements of Belarus – Madeleine Sackler. Do 21 15:15 Munt 11; vr 22 22:30 Munt 9; zo 24 12:00 Tuschinski 2; wo 27 13:30 EYE Cinema 1; vr 29 17:45 Munt 11; za 30 14:30 Tuschinski 5. Everyday Rebellion – Arash & Arman Riahi. Vr 22 17:30 EYE Cinema 1; wo 27 16:45 Munt 11; do 28 14:30 Tuschinski 2; vr 29 16:15 Tuschinski 2; za 30 22:30 Tuschinski 4. Pussy Versus Putin – Anonimus. Do 21 20:15 Tuschinski 6; ma 25 15:15 Munt 10; di 26 17:30 Tuschinski 6; wo 27 20:15 Munt 10; vr 29 18:15 Tuschinski 6. Ukraine Is Not a Brothel – Kitty Green. Za 23 22:30 Brakke Grond Expozaal; zo 24 10:00 Munt 11; ma 25 13:15 Munt 11; di 26 22:30 Tuschinski 1; wo 27 19:45 Tuschinski 2; do 28 16:15 EYE Cinema 2; zo 1 11:15 Munt 9. Viva Cuba Libre: Rap Is War – Jesse Acevedo. Ma 25 14:30 Tuschinski 1; wo 27 17:30 Melkweg Rabozaal; do 28 17:15 Munt 9; vr 29 21:00 Melkweg Rabozaal; za 30 23:45 Tuschinski 3. White Soldier – Danielle Zini. Do 21 11:15 Tuschinski 3; vr 22 10:00 Tuschinski 5; vr 29 20:00 Tuschinski 4; zo 1 16:00 Brakke Grond Expozaal.

13

DUTCH GOVERNMENT IN EXILE

Nieuwe adviseurs gezocht! www.beeldengeluid.nl/treasures

Het Mediafonds zoekt adviseurs op het gebied van onder meer documentaire, (jeugd)drama, radio, animatie en e-cultuur. Deadline voor aanmelding 9 december. Meer informatie: www.mediafonds.nl

22 NOVEMBER BRAKKE GROND | 20:00 UUR (PREMIÈRE) 30 NOVEMBER EYE | 12.30 UUR KAARTVERKOOP VIA IDFA.NL programma1/4-120x172.indd 1

Word ook Vriend van

Meld u aan bij de IDFA-shop in Pathé De Munt of via www.idfa.nl en ontvang een gratis DVD uit de IDFA’s Delicatessenserie.

THE ONLY SON Simonka de Jong De toekomstplannen van de Tibetaanse Pema staan onder grote druk. Pema is de enige zoon en wordt geacht terug te keren naar zijn geboortedorp om met een lokaal meisje te trouwen en voor zijn ouders te zorgen. Hij en zijn zusjes groeiden op in een kindertehuis in Kathmandu, terwijl zijn ouders in een bergdorp in de Himalaya bleven wonen. Met zijn zusjes, van wie één is opgegroeid bij adoptieouders in Nederland, brengt Pema een bezoek aan het afgelegen gehucht. Hun ouderlijk huis is slechts na een tiendaagse voettocht door de bergen te bereiken. Na een hartelijk weerzien lopen de spanningen al gauw op: de ouders rekenen erop dat hun enige zoon zijn verantwoordelijkheid neemt, trouwt en het land zal beheren. Maar Pema ziet geen leven voor zichzelf in het afgelegen gebied, zonder computer of boeken, en wil ook zijn zusjes behoeden voor een dergelijk lot. Onder spectaculaire beelden van het berglandschap schrijnt een gevoelig generatieconflict dat de contrasten blootlegt tussen het primitieve leven in de berggemeenschap, de toekomst die ouders voor hun kinderen willen en het uitsterven van tradities. Pema en zijn verwesterde zusjes willen hun ouders niet in de steek laten, maar tegelijkertijd ook een eigen, modern bestaan opbouwen.

camera WirO FELix montage mENNO BOErEma geluid rik mEiEr producent iDTV DOCS

Nederland, 2012, 78 minuten Tibetaans, Nepalees, Engels en Nederlands gesproken Nederlands en Engels ondertiteld Regio 2 Dolby 2.0 16:9 Anamorf

regie PHIE AMbo camera PHIE AMbo montage MARIoN TuoR geluid RAsMus WINTHER muziek JoHANN JoHANNssoN producent sIgRID DyEkJAER

Denemarken, Finland, 2012, 80 minuten Engels gesproken Nederlands en Engels ondertiteld Regio 2 Dolby 2.0 16:9 Anamorf EXTRA’S: Trailer Vivan las Antipodas

FREE THE MIND

Phie Ambo

THE ONLY SON “Artistically crafted.de Riveting. Simonka Jong engrossing.”

THE ONLY SON

“de fraaie beelden van het nepalese landschap, de openhartigheid van de hoofdpersonen en het knallende generatieconflict maken The only Son tot een bijzonder waardevol document”

 VOLKSKRANT

In het Waisman Center van de Universiteit van Wisconsin werkt professor Richard Davidson met mensen die een psychisch defect hebben opgelopen, onder anderen twee Amerikaanse oorlogsveteranen met posttraumatische stress-stoornis en een jongetje met ADHD en angststoornissen. Free the Mind laat zien hoe Davidson de menselijke geest probeert te temmen. Het is algemeen bekend dat het brein in de loop van een mensenleven verandert, maar vraag is hoe dit proces zich precies voltrekt. Voor sommigen zou een subtiele verandering in de geestesgesteldheid allerlei ongewenste stoornissen kunnen wegnemen. De drie getraumatiseerde proefpersonen worden in deze documentaire gevolgd in hun dagelijks leven en tijdens hun therapeutische sessies, die gebaseerd zijn op beproefde oosterse technieken als yoga en meditatie. De patiënten gaan snel vooruit, zoals blijkt uit psychologische tests die aantonen hoe negatief of positief ze de wereld ervaren. Abstract aandoende beelden, die de conventionele fragmenten afwisselen, laten het functioneren van het menselijk brein te zien. Deze psychedelische, spaceachtige sequenties suggereren een onmetelijk universum met veel interactie, waar oneindig veel te ontdekken is. “Dit is het meest complexe orgaan in het universum”, zegt Davidson bij een model van de hersens. “We staan pas aan het begin van deze reis.”

regie SimONka DE JONg

Simonka de Jong

“gelaagd, rijk en ontroerend”

FREE THE MIND Phie Ambo

FilmmAkeR mAgAzine

de volkSkranT

FREE THE MIND Phie Ambo

“grips your heart from the first moment” Film CommenT

HONORABLE MENTION FRAMELINE SAN FRANCISCO

SPECIAL PROGRAMMING AWARD FOR FREEDOM OUTFEST LOS ANGELES

Deze uitgave is tot stand gekomen door een samenwerkingverband tussen Cinema Delicatessen en IDFA

Deze uitgave is tot stand gekomen door een samenwerkingverband tussen Cinema Delicatessen en IDFA bestelnummer FFDoC126

bestelnummer FFDOC123 © IDFA / Cinema Delicatessen, 2012 / 2013. Verdeling: De Filmfreak Distributie Amsterdam. De op deze dvd vastgelegde werken zijn auteursrechtelijk beschermd en mogen uitsluitend in huiselijke kring worden vertoond. Iedere andere vorm van gebruik van deze dvd en de daarop vastgelegde werken is zonder toestemming van de rechthebbende uitdrukkelijk verboden. Inbreuk op auteursrecht is strafbaar als misdrijf (artikel 31 en 32 van de auteurswet).

9 789461 871893

“LE DONNE raCCONTaNO” SguARDI AlTRoVE FIlm FESTIVAl

© IDFA / Cinema Delicatessen, 2012 / 2013. Verdeling: De Filmfreak Distributie Amsterdam. De op deze dvd vastgelegde werken zijn auteursrechtelijk beschermd en mogen uitsluitend in huiselijke kring worden vertoond. Iedere andere vorm van gebruik van deze dvd en de daarop vastgelegde werken is zonder toestemming van de rechthebbende uitdrukkelijk verboden. Inbreuk op auteursrecht is strafbaar als misdrijf (artikel 31 en 32 van de auteurswet).

9 789461 872319

20-11-13 11:41

!

Documentaire: film VERSUS fotografie

Hoe documentaire is de fotografie? Gevoelsmatig meer dan de cinema, dat wordt gedomineerd door de speelfilmvorm. Fotografie lijkt ook een eerlijker medium, omdat een foto je de tijd geeft zorgvuldig te kijken. Natuurlijk kiest de fotograaf het kader en het moment van afdrukken. Maar je lijkt toch minder gemanipuleerd te worden dan in de cinema, die je meesleept met montage, muziek en voice-over. Bovendien kan een fotograaf zich onopvallender bewegen – daarom twijfelde Kadir van Lohuizen even, toen een filmploeg hem een tijdlang wilde vergezellen. Maar, waarschuwt Hans Aarsman: ook bij een foto weet je vaak niet wat je ziet. foto: Nadine Maas

Fotodetective Hans Aarsman:

‘De blik van

boven is anders’

‘Als film een roman is, zie ik foto’s als een gedicht’, zegt Aarsman. ‘Het is geweldig om je eigen verhaal te maken door een foto goed te lezen; een film heeft zelf al een verhaal.’ Aarsman presenteert een minicursus luchtfotografie, met het beeldmateriaal uit het proces tegen Karadžić uit de film Dust Breeding. ‘Het “lezen” van een luchtfoto is ontzettend moeilijk. De blik van boven is zo anders.’ Om wijs te worden uit de onscherpe vlekken moet je jezelf een andere manier van kijken aanmeten. ‘Door patronen en vaste combinaties te herkennen, bijvoorbeeld de aanwezigheid van een hangar naast een rij raketten.’ Zo kun je voorkomen dat een kano voor een kanon wordt aangezien. Fotoanalisten bij Defensie ondergaan weken van training, weet Aarsman. Soms analyseren ze beelden op de volgende manier: de foto wordt in stukjes geknipt en willekeurig opgeplakt. De analist krijgt dan elektroden op zijn hoofd geplakt, bij de plek van de hersenen die actief wordt als je iets opmerkelijks ziet. Nee, de IDFA-bezoekers zullen verstoken blijven van draadjes op hun schedel, zegt Aarsman: ‘Bovendien zit dat hé?-plekje in de hersenen bij iedereen weer ergens anders.’ Aarsman voelt zich in zijn nieuwste fascinatie een echte detective: ‘Karadžić wil aantonen dat er minder slachtoffers zijn dan wordt aangenomen, maar hij heeft gemist dat je dat via de luchtfoto’s kunt bewijzen. Ik weet hoe je dat doet. Maar misschien moet ik dat eigenlijk niet voorzeggen – het proces loopt nog…’ (OvD) Cursus luchtfotografie met Hans Aarsman en vertoning Dust Breeding van Sarah Vanagt; Vr 22 15:00 uur Kleine Komedie.

Tinus Kramer 

Zie je wel wat je ziet? De mysteries van stilstaand beeld worden in de documentaire Dust Breeding goed duidelijk: luchtopnames van vermeende massagraven dienen in het Joegoslavië-tribunaal als bewijsstuk, hoewel een wazige vlek vanaf een kilometer hoogte voor meerdere interpretaties vatbaar blijkt. ‘Fotodetective’ en Volkskrant-columnist Hans Aarsman leidt de IDFA-bezoeker rond in de wereld van de luchtfotografie.

Tinus Kramer en Kadir van Lohuizen

‘Met zo’n filmploeg trek je toch de aandacht’ In Moving Stills portretteert Tinus Kramer de Nederlandse fotograaf Kadir van Lohuizen, wat de kijker voert van Alaska tot Papoea-Nieuw-Guinea.

‘Kadir en ik hebben elkaar vijfentwintig jaar geleden leren kennen in Palestina, waar destijds de Intifada uitbrak’, vertelt Tinus Kramer. ‘Ik heb zijn foto’s toen van teksten voorzien. Ik ben sindsdien altijd een vriend en bewonderaar gebleven van Kadir, dus ik was zeer verheugd toen dit project van de grond kwam.’ Terwijl Kadir van Lohuizen aan de laatste fase bezig was zijn lange reis van het zuiden van Chili tot het noorden van Alaska, voegden Kramer en haar filmploeg zich bij de fotograaf. Kadir: ‘Ik moest daar wel over nadenken, want je trekt met zo’n filmploeg in je kielzog toch de aandacht, en ik bespied mijn objecten graag bijna onmerkbaar als een roofdier. Maar ik wist tegen wie ik ja had gezegd, dus het verliep allemaal soepel.’ ‘Een surreële omgeving, daar in Alaska’, blikt Kramer terug. ‘Het was februari en afgrijselijk koud. Heel bijzonder om in zo’n uithoek te zien hoe iedereen, vaak ver van huis, druk bezig is met geld verdienen aan olie.’ Het centrale thema van Van Lohuizens ‘PanAm-trip’ was migratie. Kramer: ‘Dat boeit me zo in zijn werk, het ontstijgt het

voorpaginanieuws. Kadir duikt achter de sensatiebeluste waan van de dag en probeert het gewone leven van geëngageerde mensen te vatten. Ongeveer wat ik met Kadir wilde doen.’ Dat brengt de film van Alaska – via Van Lohuizens woonplaats Amsterdam – naar het tropische Papoea-Nieuw-Guinea. Kramer: ‘Daar werkte hij aan een serie over de gevolgen van de klimaatverandering. Sommige atollen staan op het punt onder de zeespiegel te verdwijnen, dus de bewoners zijn gedwongen in beweging te komen. Net als die migranten in Amerika.’ Ondanks het moeilijke mediaklimaat slaagt Van Lohuizen erin zijn hoofd boven water te houden. ‘Niets nieuws onder de zon, want het is nooit makkelijk geweest voor fotografen’, aldus Van Lohuizen. ‘Omdat ik altijd als freelancer heb gewerkt en gewend ben nieuwe mogelijkheden aan te grijpen, weet ik niet beter.’ Kramer: ‘Het lukt hem misschien beter dan anderen omdat hij op een verfrissende manier eigenwijs is.’ (PvdG) Moving Stills: Kadir van Lohuizen – Tinus Kramer. Vr 22 18:00 uur Tuschinski 2; zo 24 20:00 uur Munt 10; di 26 16:45 uur Munt 13; do 28 10:45 uur Tuschinski 5; za 30 18:45 uur Ketelhuis 1.

De stad Amsterdam wordt sinds 1972 vastgelegd in artistieke documentairefoto’s. Op de Beeldbank Amsterdam zijn meer dan vijfduizend van deze opdrachtfoto’s gedigitaliseerd te vinden. beeldbank.amsterdam.nl

eeuwige glorie en roem – nipt had verloren van Louis Daguerre, maakte Bayard een foto van zichzelf, zogenaamd na een gelukte zelfverdrinking­spoging. www. museumofhoaxes.com/hoax/photo_database

de digitalisering. Dankzij diezelfde ontwikkeling kunnen we de film sinds deze week zien op iTunes. itunes.apple.com/us/movie/time-zero-last-year-polaroid/id706393131

Photoshop-fails, maar

een buitenproportioneel klein vrouwtje. De foto werd verwijderd, met uiteraard afgedwongen excuses van de betreffende fotoredacteur, maar leeft gelukkig voort op internet. www.theguardian.com/world/2013/oct/30/chinese-officials-new-photoshop-fail

Hippolyte Bayard heeft de eer herinnerd te worden als de maker van de eerste fotohoax (in 1840!). Verbitterd omdat hij zijn strijd om het patent voor het printproces – en daarmee

Vorig jaar verscheen de inmiddels gelauwerde documentaire TIME ZERO: the last year of Polaroid film, over de dreigende verdwijning van de Polaroid-instantfilm, als gevolg van

zelden zo in het oog springend als deze van loco-burgemeester Wang Hun van Ningguo in de Chinese Hanui-provincie. Op deze promotiefoto torent een beenloze Wang Hun torenhoog uit boven

Foto’s en fotografen vormen een dankbaar onderwerp voor filmmakers. Zo blijkt uit deze dikke, vette lijst van documentaires over

Het web wemelt van de

fotografie, samengesteld door foto-fanaticus Wirjo Hardjono. petapixel.com/2013/07/01/ the-big-fat-list-of-documentaries-about-photography Zelf fototoestel maken? Kijk hier hoe je met een luciferdoosje (en een 35 mm-filmpje, wat karton, een scherp mesje, tape, een leeg blikje, en veel geduld en precisie) een pinholecamera bouwt. www.matchboxpinhole.com

15

ACTIE willen veranderen. mensen die de wereld n aa m diu po n ee dt zien hoe met isten – IDFA bie keren en door te laten as tm on te Films van en over activ ns ge leu or en op te zoeken, do Door gevaarlijke plekk tegen onderdrukking. geweld wordt gestreden ug tot één of ewikkeld onderwerp ter ezoeker zelf in Maar hoe komt de IDFA-b rest van de de en – nd rla actie? In Nede petitie aan een westerse wereld – is de nnen. Van een stawederopstanding bego overhandigd aan rdt peltje A4’tjes dat wo thouder heeft we e erd sse een ongeïntere aan internet en de petitie zich, met dank s als Avaaz, onttie internationale organisa ssiemiddel. pre cht du wikkeld tot een ge

e snel je er landeDe ‘Pietitie’ bewees ho verwerven. Zie lijke bekendheid mee kan televisiedokter ook de petities tegen een tegen de al en ing en (8 duizend handtek hting van ‘dokter te vrije seksuele voorlic de dreigende uitCorrie’ op School-TV) of nnis uit Burundi De zetting van de 8-jarige aars). ken rte de on (bijna 10 duizend je een ng bre e ho ar Ma . Issues genoeg

ing et je, bij onderenkele zinnen? Waar mo of levensvraaglieu mi g, werpen als oorlo tegen zijn? De stukken, precies voor of de hand van het redactie presenteert, aan ks kant-en-klare ree IDFA-programma, een e petitie. Beken on inallstellingen in een tegen? kleur en teken. Voor of

TEKEN IDFA’S ALL-IN-ONE PETITIE! De Cito-toets moet worden afgeschaft. (Alphabet) VOOR

TEGEN

Op paspoorten moet je als sekse kunnen aangeven: ‘noch man, noch vrouw’. (Consider) VOOR

TEGEN

Hein Verbruggen moet terugtreden als erelid van het IOC. (The Armstrong Lie) VOOR

TEGEN

Bejaardenseks. (69: Love Sex Senior Stream of Love) VOOR

TEGEN

De handel in drugs moet worden gelegaliseerd. (The Devil’s Lair) VOOR

TEGEN

Nederland moet elke tien jaar een generaal pardon afkondigen voor illegalen. (Documented A Home for Lydia) VOOR

TEGEN

Het individuele recht op het bezit van een televisie moet in de grondwet worden verankerd. (Happiness) VOOR

TEGEN

Ter ere van de Russische strijd in de Tweede Wereldoorlog moet de Vrijheidslaan in Amsterdam zijn oude naam Stalinlaan terugkrijgen. (In the Wake of Stalin) VOOR

TEGEN

Cosmetische ouderdomschirurgie moet door zorgverzekeringen vergoed worden als psychotherapeutische behandeling. (Joan Rivers: A Piece of Work) VOOR

TEGEN

Schoonheidsproducten moeten waarschuwingsstickers hebben bij het gebruik van giftige en ongeteste ingrediënten. (The Human Experiment) VOOR

TEGEN

Het geld dat wordt gebruikt om sociaal betrokken documentaires te maken kan beter aan de hoofdpersonen zelf worden besteed. (Key Talk Nick Fraser) VOOR

16

TEGEN

Parlementsleden moeten verplicht een intelligentietest ondergaan. (Leaders; The Unknown Known) VOOR

TEGEN

Alle bankiers moeten een verklaring van spijt ondertekenen. (Master of the Universe) VOOR

TEGEN

Maandverband en tampons moeten wereldwijd gratis worden verstrekt. (Menstrual Man) VOOR

TEGEN

Elke woning moet verplicht zijn uitgerust met een beveiligingscamera voor inbraakpreventie. (Nothing’s Going to Happen) VOOR

TEGEN

Alle Nederlandse scholieren moeten Auschwitz bezoeken. (The Last of the Unjust) VOOR

TEGEN

Ajax moet stoppen met de geuzennaam ‘joden’ te voeren. (Super Jews) VOOR

TEGEN

Aan Nederlandse bedrijven moeten quota worden opgelegd voor het percentage vrouwen in bestuursraden en raden van commissarissen. (Ukraine is not a Brothel) VOOR

TEGEN

Topsporters moeten van staatswege worden betaald. (Chikara – The Sumo Wrestler’s Son) VOOR

TEGEN

Veroordeelde moordenaars moeten in Nederland levenslang krijgen, zonder recht op vervroegde vrijlating. (The Condemned) VOOR

TEGEN

Voor uitzonderlijk zware misdrijven moet ook in Nederland de doodstraf worden opgelegd. (Death Row II) VOOR

TEGEN

Bij het voorlezen van de Troontrede moet klederdracht uit de verschillende provincies vertegenwoordigd zijn. (Dutch Darlings) VOOR

TEGEN

Trouwen in gemeenschap van goederen moet verboden worden bij een leeftijdsverschil groter dan 30 jaar. (Father Figures) VOOR

TEGEN

Onhandelbare jongeren moeten in jongerenkampen tewerkgesteld kunnen worden. (Just the Right Amount of Violence) VOOR

TEGEN

Hoogbejaardheid moet in strafzaken worden beschouwd als verzachtende omstandigheid. (The Life and Crimes of Doris Payne) VOOR

TEGEN

Prostitutie moet alleen nog worden toegestaan als de prostituees een coöperatie vormen. (Sex My British Job) VOOR

TEGEN

Tweelingen mogen niet apart worden geadopteerd. (Twin Sisters) VOOR

TEGEN

Speciale legereenheden moeten in het geheim wereldwijd antiterreuroperaties kunnen uitvoeren. (Dirty Wars) VOOR

TEGEN

Nederland moet de Olympische Winterspelen in Sochi boycotten. (The Sochi Project) VOOR

TEGEN

Wie zich niet registreert als donor in het Donorregister, moet achteraan de wachtlijst aansluiten als hijzelf als patiënt een orgaandonatie nodig heeft. (Blood) VOOR

TEGEN

De Nederlandse opsporingsdiensten moeten zonder beperkingen gebruik kunnen maken van gegevens die mensen over zichzelf online zetten. (The Faces of Facebook) VOOR

TEGEN

Buitenreclame en neonverlichting moeten verboden worden in de Amsterdamse binnenstad. (Montmartre) VOOR

VOOR

TEGEN

Het winnen van schaliegas moet in Nederland worden toegestaan. (Aim High for Creation) VOOR

TEGEN

Nieuwe optredens van Bob Dylan in Nederland moeten worden ontmoedigd. (Don’t Look Back) VOOR

TEGEN

De vrijheid van kunstenaars om zich te uiten moet in een internationaal verdrag worden bekrachtigd. (Ai Weiwei: The Fake Case) VOOR

TEGEN

Wit-Rusland moet worden uitgesloten van deelname aan internationale sportevenementen. (Dangerous Acts Starring the Unstable Elements of Belarus) VOOR

TEGEN

Pussy Rrrrriot moet vrij! (Pussy Versus Putin) VOOR

TEGEN

•

VERGEET NIET TE TEKENEN

Naam:.................................................................... Datum:.................................................................. Handtekening:

TEGEN

Filmfondsen moeten gericht artistieke en emancipatoire vormen van pornografie ondersteunen. (KINK) VOOR

De vrijheid van godsdienst moet als afzonderlijk artikel worden geschrapt uit de grondwet. (Via Dolorosa)

TEGEN

................................................................................ In te leveren bij: Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2, Den Haag

5

9

8

4

Peter Wintonick 1953

1

3

- 2013

Peter Wintonick was een vertrouwde en geliefde verschijning op IDFA, voor zowel de (internationale) gasten als organisatoren en medewerkers. Voor hij zich actief met de organisatie begon te bemoeien, was hij al aanwezig met zijn eigen films en ideeën. Hij nam de documentaire serieus, maar was altijd in voor een grap. Zo verkleedde hij zich in 2002 als de fysiek vergelijkbare Michael Moore (1), die dat jaar opvallend afwezig was op het festival. Vanaf 2003 leidde Wintonick de Talkshows, zoals deze (2) in de foyer van de Stadsschouwburg, toen IDFA nog plaatsvond rond het Leidseplein, met de zolder van de Balie – waar Peter Wintonick in 2004 werd geïnterviewd door de lokale televisie (3) – als uitvalsbasis. Hij sprak met mensen als de invloedrijke schrijver/publicist Lewis Lapham, in 2005 op IDFA als hoofdpersoon in The American Ruling Class – hier (4) uiterst rechts. Traditiegetrouw maakte de Canadese filmmaker tijdens het festival de nominaties bekend – zoals in 2005 (5) met Talkshow-collega Chai Locher, op Wintonickiaanse wijze grapjes makend over de toen afwezige Werner Herzog, die hij twee jaar later wel op de bank had (6), evenals, weer een jaar later, gelauwerd filmmaker Steve James (7). Niet alleen IDFA profiteerde van Wintonicks kennis en capaciteiten. Hij verleende zijn medewerking aan veel festivals – zo was hij dit jaar nog in Myanmar om samen met de eindelijk uit ballingschap verloste Aung San Suu Kyi een mensenrechtenfestival op te zetten (8). Hij was daar met festivaldirecteur Ally Derks – rechts op de achtergrond (9) – die het op haar Hi-TEA’s voortaan zonder haar aimabele sidekick moet doen. Hij zal er in elk geval in geest bij zijn: de thee-uurtjes, die van 22 t/m 27 november om 16:00 uur plaatsvinden in de VIP Lounge van Tuschinski, staan dit jaar in het teken van Peter Wintonick.

7

2

6 17

Partners van IDFA Hoofdpartners

Partners

Subsidiënten & fondsen

M U N D U S

IDFA’s publieksprogrammering wordt mogelijk gemaakt door IDFA-Mediafonds Workshop / Kids & Docs Workshop / IDFA Media Talks worden mogelijk gemaakt door IDFA Forum wordt ondersteund door

IDFA Bertha Fund wordt ondersteund door

M U N D U S

Club IDFA

wil het echte verhaal Partner van IDFA

ABN AMRO Bank NV, Anthos, De Breij Evers Boon, De Nederlandsche Bank, DTZ Zadelhoff, Houthoff Buruma, JBR, Jean Mineur Mediavision, M.N. Léons BV PwC, Rabobank Amsterdam, Rotaform Document Services, TBWA\NEBOKO

Donateurs

Ambassade de France aux Pays-Bas, ASEF, AVRO, De Gijselaar-Hintzenfonds, EYE International, Goethe Institut, HUMAN, IKON, NCRV, NPO/RNW Sales, P.W. Janssen’s Friesche Stichting, Rabobank Amsterdam, Stichting Elise Mathilde Fonds, Stichting Rotarkids CCJA, VEVAM

Hoofd/eindredactie

Nicole Santé, KEES Driessen

Marjanne de Haan, Joost Broeren

Redactie

Maricke Nieuwdorp, Olga van Ditzhuijzen, Sasja Koetsier, Ronald Rovers, Paul van de Graaf

English

Nick Cunningham, Mark Baker, Melanie Goodfellow, Geoffrey Macnab

18

3PO, Arti et Amicitiae, Art Support BV Theaterproductiebureau, Bijlmer Parktheater, Brasserie Harkema, Brasserie Schiller, Café Schiller, De Kleine Komedie, De Kroon, DeLaMar Theater, EYE Film Instituut, FestivalTickets, Het Compagnietheater, Het Ketelhuis, Lichtwerk, MacBike, Melkweg, MeneM Systemen/Datasein, Nedcipro-NCP Holland, NH Caransa, Pinguinradio, Podium Mozaïek, Rex, Toomler, VBVB Cultuurautomatisering, Videodock, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond

Festival Trailer

Cape Rock, Jean Mineur Mediavision IDFA bedankt alle Vrienden van het festival.

Eindredactie online

volkskrant.nl/idfa

Suppliers

Illustratie

Floris Kloet: technoir.nl, BAFA (Bas van der Schot en Farhad Foroutanian): farhad.nl, basvanderschot.com

Fotografie

Felix Kalkman, Bram Belloni, Nichon Glerum, Nadine Maas, Corinne de Korver

Vormgeving

Sjoukje van Gool, Laurenz van Gaalen, Gerald Zevenboom

Acquisitie

Daily Productions

1 2 3 4

5 6 7

8 9 10 11 12 13 14 15

Festivallocaties

De Kroon – Rembrandtplein 17 Festivalcafé, Nominees Night Brasserie Schiller – Rembrandtplein 26 Festivalcafé Café Schiller – Rembrandtplein 24 Festivalcafé Pathé Tuschinski – Reguliersbreestraat 26 Filmvertoningen, Festivalkassa, Extended Q&A’s, Masterclass, Hi-tea with Ally & Peter Pathé De Munt – Vijzelstraat 15 Filmvertoningen, Festivalkassa, IDFA shop Eye Film Instituut – IJpromenade 1 Filmvertoningen, Festivalkassa, IDFA Junior Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond – Nes 45 Filmvertoningen, Festivalkassa, Extended Q&A’s, CJP Serveert, DocLab, Paradocs, Interactive Reality Melkweg – Lijnbaansgracht 234a Filmvertoningen, concerten, The Best of IDFA De Kleine Komedie – Amstel 56 – 58 Muziek, fotografie en literatuur over documentaire Toomler – Breitnerstraat 2 Filmvertoningen Stand-Up Documentary programma Het Ketelhuis – Pazzanistraat 4 Filmvertoningen IDFA Competition for Dutch Documentary Het Compagnietheater – Kloveniersburgwal 50 Filmvertoningen DeLaMar Theater – Marnixstraat 402 The Best of IDFA Bijlmer Parktheater – Anton de Komplein 240 Filmvertoningen Podium Mozaïek – Bos en Lommerweg 191 Filmvertoningen

6

7

11

12

15

9 5

4

1 3 2

8 13

14

10

Festival cafés De Kroon Café en restaurant, met een speciaal IDFA menu.

Brasserie Schiller Café en restaurant met eigentijdse gerechten uit de klassieke Schiller keuken.

Openingstijden Zondag t/m donderdag: 09.00 - 01.00 uur Vrijdag en zaterdag: 09.00 - 03.00 uur

Café Schiller Café en restaurant, met een speciaal IDFA menu. Openingstijden

Openingstijden Dagelijks: 9.30 - 01.00 uur 1 december: 9.30 - 23.00 uur

Zondag: 12.00 - 01.00 uur Maandag t/m donderdag: 12.00 - 02.00 uur Vrijdag en zaterdag: 12.00 - 03.00 uur

19