De puinscheppers Ecopark, gemeente Alphen a/d Rijn Bedoeld voor groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs
Inhoudsopgave
1. Inleiding 2. Leerdoelen, doelgroep, samenvatting 3. Lesschema 4. Inhoud en organisatie van de les 5. Achtergrondinformatie Bijlagen Poster Puinscheppers Puzzel Puinscheppers Werkblad 1 Werkblad voorbereiding Werkblad 2 Werkblad Ecopark Werkblad 3 Werkblad terug op school Draaiboek van de les op het Ecopark
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
2
1.
Inleiding
De puinscheppers zijn de hele dag met afval bezig. Ze scheppen afval van hier naar daar en van daar naar hier. Nooit is het klaar. Dat moet toch slimmer kunnen? Op het nieuwe Ecopark van de gemeente Alphen aan den Rijn wordt op de modernste manier afval gescheiden ingezameld. Op die manier kan met veel soorten afval nog wat nuttigs gedaan worden. Dat bespaart grondstoffen en geld. Na deze les weten de leerlingen in de gemeente Alphen aan den Rijn dat afval nog gebruikt kan worden als grondstof. Ze weten hoe ze afval kunnen scheiden, kunnen hergebruiken of kunnen voorkomen. Ze maken kennis met het Ecopark als plek waar je afval gescheiden kunt inleveren. De les bestaat uit een voorbereiding op school waar ze de puinscheppers leren kennen; een actieve les op het Ecopark en een verwerkingsles terug op school.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
3
2.
Leerdoelen, doelgroep, samenvatting
Leerdoelen - De leerlingen onderzoeken wat voor en hoeveel afval ze produceren met de snacks en lunch die ze mee naar school nemen. - De leerlingen kunnen uitleggen waarom afval een probleem is. - De leerlingen kunnen uitleggen wat de begrippen: recyclen, hergebruiken en voorkomen van afval betekenen. - De leerlingen begrijpen dat je door afval op de juiste manier te scheiden, meer kunt recyclen en hergebruiken. - De leerlingen ontdekken hoe je daar zelf aan kunt bijdragen thuis en op het ecopark. - De leerlingen oefenen met het terugdringen van hun eigen afval tijdens de tussendoortjes en de lunch. - De leerlingen kunnen verschillende soorten grafieken maken over de hoeveelheid afval die ze maken. - De leerlingen kunnen percentages uitrekenen. Doelgroep Deze leskist is bedoeld voor de groepen 6 t/m 8 van de basisschool. Samenvatting In de introductieles wordt de poster van de puinscheppers gepresenteerd:
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
4
De puinscheppers hebben verschillende opdrachten bedacht. Door de opdrachten te doen, verdienen de leerlingen onderdelen van de puzzel. De complete puzzel verwijst naar een filmpje op de website www.puinscheppers.nl. Daarin worden de leerlingen uitgenodigd op het Ecopark. De leerlingen nemen allemaal iets van huis mee naar het Ecopark. Het is iets dat weg mag, maar nog wel te verkopen is bij de kringloopwinkel. Bijvoorbeeld een knuffel, een kinderboek of een spelletje. Hiervoor verdienen ze een Eco-‐waardebon. Met die waardebon kunnen ze in de kringloopwinkel iets leuks uitzoeken. Op het Ecopark doen de leerlingen een opdrachtencircuit en krijgen ze een rondleiding langs de containers. Terug op school gaan de leerlingen proberen om hun afval bij tussendoortjes en de lunch te halveren. Elke dag meten de leerlingen hoeveel afval van welke soort ze maken. Na een week meten de leerlingen of ze het plan hebben gehaald.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
5
- 3. Lesschema -
-
Lesactiviteit Introductieles Introductie poster puinscheppers Opdrachten doen Werkblad 1 maken en bespreken. Puzzel oplossen Film kijken Vertel over de excursie naar het Ecopark. Bespreek de regels op het Ecopark Vraag elke leerling iets mee te nemen wat ze niet meer nodig hebben, maar wel verkocht kan worden in de kringloopwinkel. Regel extra begeleiding
-
Kernles Excursie naar ecopark
-
-
Tijd 60 min.
-
-
-
-
120 min.
-
-
-
-
Verwerkingsles Een plan maken om het afval van de klas in een week te halveren Elke dag een meting doen. Conclusies trekken Extra Extra som voor goede rekenaars. Extra opdrachten op de website
Materiaal Digitaal schoolbord, website: www.puinscheppers.nl Poster Puinscheppers (downloaden van www.puinscheppers.nl) Puzzelstukjes (downloaden van www.puinscheppers.nl) Werkblad 1 (downloaden van www.puinscheppers.nl)
45 min.
-
-
-
Laat elke leerling iets meenemen wat ze niet meer nodig hebben, maar wel verkocht kan worden in de kringloopwinkel. Opdrachtencircuit op Ecopark Werkblad 2 (die hoeft u niet mee te nemen, hij ligt op het Ecopark) Digibord Werkblad 3 (downloaden van www.puinscheppers.nl) Excel programma of programma om tabellen en grafieken te maken Eventueel doorzichtige kokers/vazen om een grafiek te maken (zelf voor zorgen)
- Werkvorm - (Kring)gesprek -‐ In groepjes: dagelijks een opdracht doen om stukjes van de puzzel te verdienen. - De groepjes schrijven de antwoorden op werkblad 1. Elke dag krijgt elke groep de puzzelstukjes die bij de opdracht horen. - Dagelijks bespreken van de opdracht. - De groepjes zetten de puzzelstukjes in elkaar. - Samen kijken naar het filmpje en het bezoek aan het Ecopark bespreken. - Act ‘tussen puin en poen’ (lesgever Ecopark) - Rondleiding (lesgever Ecopark) - Opdrachtencircuit (extra begeleiders, leerkracht)
-
Samen plannen maken Meten, gegevens bijhouden in grafieken en tabellen(individueel) Bespreken resultaten
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
6
Aandachtspunten Enkele hulpouders zijn handig tijdens deze excursie. De groep gaat in tweeën, dus twee begeleiders (of leerkrachten) zijn zeker nodig. Vertel de kinderen zo nodig regenjassen mee te nemen, mocht het slecht weer zijn. Zeker als je op de fiets naar het ecopark gaat.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
7
4.
Organisatie en inhoud van de les
Les 1: Introductieles Voorbereiding: Hang de poster ‘de puinscheppers’ op. Download van www.puinscheppers.nl werkblad 1
Inleiding: - Wat voor vragen roept de poster op? - Waarom zou het puinscheppers heten? - Wat zouden ze doen in Alphen a/d Rijn? - Wat is puin? - Hoe is het om puin te scheppen? - Willen we weten hoe dit afloopt? Opdrachten doen Door de opdrachten te doen, kunnen ze puzzelstukjes verdienen. U kunt kiezen: Doe elke dag één opdracht. Of laat de leerlingen in groepjes aan de opdrachten werken en aan elkaar presenteren. De opdrachten staan op het werkblad dat de leerlingen elk voor zich invullen. De opdrachten zijn: 1.
Bekijk het filmpje van de Landfillharmonic Orchestra en
beantwoord de vragen op werkblad 1.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
8
2.
Doe de ‘hoeveel-‐afval-‐maak-‐ik-‐zelf’ test. Wat voor puinschepper ben jij?
3.
Je leert wat de Engelse termen ‘recycle, re-‐use en reduce’ betekenen. Bedenk daar
voorbeelden van en schrijf ze op je werkblad. Wat is het beste om het afvalprobleem op te lossen? En waarom? 4.
Kijk naar het filmpje ‘shoplog kringloop’. Beantwoord de vragen op werkblad 1. Het gaat
over of jij de kringloopwinkel kent, wat je er wel of niet (zou) kopen. Puzzel oplossen De puzzel zegt: Help wij verzuipen in ons afval. Ga naar www.puinscheppers.nl Filmpje kijken Op de website kijken de leerlingen naar het filmpje van de puinscheppers.
Huiswerk Vertel de leerlingen dat ze iets meenemen van huis wat ze niet meer gebruiken, maar wat wel goed verkocht kan worden in de kringloopwinkel. Laat de leerlingen voorbeelden bedenken om elkaar te helpen. Denk aan een knuffel, een pop, een spelletje, speelgoed dat je niet gebruikt, een kledingstuk. Bereid de leerlingen voor op de tocht naar het ecopark. Ga je met de fiets, met de auto? Waar moeten ze verder aan denken. Geef brieven mee voor de ouders die helpen. Een voorbeeld van de brief aan de ouders zit bij de uitnodiging die u heeft ontvangen.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
9
Les 2: Bezoek aan het ecopark Voorbereiding Bedenk en bespreek hoe u naar het ecopark toe kunt. Gaat u met de fiets? regelt u auto’s? gaat u met de bus? Regel hulpouders eventueel met auto’s. De fietsroute naar het ecopark is veilig en er is voldoende plaats om de fiets te stallen. Ook de auto’s kunnen goed worden geparkeerd. Zorg dat zoveel mogelijk kinderen iets mee hebben om in te leveren bij de Kringloop. Bij de uitnodiging vindt u een instructiebrief aan de ouders + regels en route naar het ecopark. Inleiding Uw groep wordt ontvangen in het leslokaal. Rondom in het lokaal staan de opdrachten opgesteld. De kinderen gaan in een kring zitten rond een museumsokkel met twee stoelen. De lesgever stelt zich voor als presentator van het programma ‘tussen puin en poen’. Een paar kinderen worden naar voren geroepen met het voorwerp dat ze willen inleveren. De lesgever maakt daar een sketch van – vergelijkbaar met het programma ‘tussen kunst en kitsch’. Hoe is het voorwerp in de familie gekomen? Wat voor ‘emotionele waarde’ heeft het? Waarom mag het naar de kringloop? En wie zou er nog wat aan hebben? Tenslotte oordeelt de lesgever samen met de kinderen of het ‘puin’ of ‘poen’ is! De activiteiten De leerlingen leveren allemaal hun voorwerp in en krijgen daar van de lesgever één ecowaardebon voor.
Na deze introductie gaat de helft van de groep naar buiten. Ze krijgen een rondleiding en een uitleg. Hij sluit af met een korte quiz. De andere helft van de groep gaat de opdrachten doen in de lesruimte en beneden in de werkplaats van De Kringloop. Voor dit onderdeel is de leerkracht zelf verantwoordelijk.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
10
Zo mogelijk zet u hulpouders in op de groepjes te begeleiden met het uitvoeren van de opdrachten. Na ongeveer 30 minuten rouleren beide groepen. Het opdrachtencircuit. 1. Recycle-lab/Goudmijn De Puinscheppers hebben apparaten uit elkaar geschroefd. Maar ze weten niet meer welk onderdeel waar in hoort. Weten jullie het? Kun je ook vertellen waar het van gemaakt is? En wat het doet in het apparaat? Vertel aan elkaar wat je er over denkt. Check je antwoorden op de infokaart. Het recyclelab vind je beneden in de werkplaats. In het leslokaal boven, vind je de volgende opdrachten: 2. Afvalbak op school Hier vind je een afvalbak met afval dat je ook vaak in de klas maakt. Verpakkingen van drinken, van snacks, boterhamzakjes en dergelijke. Bekijk wat de klas heeft weggegooid en maak een grafiek op het werkblad. Bedenk hoe de klas kan zorgen voor minder afval. 3. Feesttafel Hier staat een tafel gedekt voor een verjaardagsfeest. Wat wordt er allemaal weggegooid? Hoe kun je de feesttafel milieuvriendelijk ‘dekken’ en waarom is dat beter voor het milieu? 4. Muziekmuur Op de dvd-‐speler speelt het lied ‘de cupsong’. Aan het rek hangen muziekinstrumenten van afval. Vrolijk het lied op met afvalinstrumenten.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
11
5. Voelwand In elke zak zit een ander soort afval (bv. binnenbanden). Ook staan er producten die van afval zijn gemaakt (handtas gemaakt van binnenbanden). Welke zak en welk product horen bij elkaar? 6. Grondprofiel Archeologen graven diep in de grond naar voorwerpen uit het verleden. Wat zou een archeoloog in 2500 nog van ons vinden? Hoe lang blijft plastic, mandarijnen, glas, snoeppapiertje in de grond zitten? Plaats de schijven met de plaatjes op de juiste plek in het grondprofiel. Afsluiting De les wordt met de hele klas tegelijk afgesloten met het werpspel Recycle, re-‐use, reduce. Dit spel is in estafettevorm. De klas is opgedeeld in drie groepen. De leerlingen staan op een rij en gooien een voor een een schijf met daarop afvalmateriaal in een emmer naar keuze: recycle, re-‐use of reduce. Recycle levert 1 punt op, re-‐use 2 punten en reduce 3 punten. Na afloop telt de lesgever de punten bij elkaar op en kijkt welke groep gewonnen heeft. De lesgever bespreekt aan de hand van een paar voorbeelden van het werpspel het nut van recyclen, hergebruiken en preventie van afval. De lesgever geeft de klas een uitdaging mee: Halveer in een week tijd jullie afval op school! De lesgever sluit het bezoek aan het Ecopark af met een kort gesprek over wat de leerlingen er van vonden en van geleerd hebben. Hij/zij vertelt dat ze de eco’s kunnen uitgeven bij de kringloopwinkel in Alphen a/d Rijn.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
12
Les 3 Verwerking – de uitdaging Voorbereiding
De uitdaging Waarom afval produceren, als het toch wordt weggegooid? Loesje heeft het weer slim bedacht. Laat de leerlingen op deze poster reageren. Vragen die u kunt stellen, zijn: - Waar maken wij in de klas het meeste afval mee? - Welke soorten afval kun je niet beperken? - Welke soorten afval kunnen wij wel beperken? - Zullen we proberen om ons dagelijks afval in de klas in een week te halveren? Deel het werkblad 3 ‘de uitdaging’ uit. Plannen Laat de leerlingen in groepjes praten over wat ze kunnen doen om zelf afval te beperken. Laat een aantal groepjes hun plannen kort presenteren, en schrijf die op het digibord. Meten en monitoren Maak samen met de leerlingen een indeling in soorten afval dat je in de klas produceert. Bijvoorbeeld: - papier - plastic flesjes - drinkpakjes - boterhamzakjes - snack-‐ en snoeppapiertjes - klokhuizen, schillen en weggegooide boterhammen. - wat kun je nog meer bedenken?
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
13
Zet (liefst doorzichtige) kratten neer voor elke soort afval. Houd aan het eind van elke dag bij hoeveel afval je hebt gemaakt. En schrijf dat in een tabel, die je bijhoudt in Excel of een ander rekenprogramma op het digibord. Tip 1 Houd de gegevens in excel bij. Laat de leerlingen zien dat je de gegevens op verschillende manieren kunt bijhouden. Bijvoorbeeld in een tabel, maar ook in een grafiek. Tip 2 Zet vijf grote glazen vazen op een rij in de klas voor een soort afval naar keuze, bijvoorbeeld voor drinkpakjes. Vul dag na dag de vazen met drinkpakjes van die dag. Zo maak je de tabel heel beeldend voor de leerlingen. Werkblad 3 Op het werkblad schrijven de leerlingen eerst hun eigen plannen op. Op het werkblad staan vervolgens lege tabellen en grafieken die de leerlingen per dag invullen. Tenslotte schrijven ze hun conclusies op en schrijven ze op hoe ze kunnen volhouden om minder afval te maken met de klas.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
14
Werkblad 3 plus Goede en snelle rekenaars kunnen een extra opdracht doen. Ze berekenen het percentage van elke soort afval en maken daar een cirkeldiagram van. Afsluiting Bespreek hoe de uitdaging is gegaan. Hebben we ons doel bereikt? Waarom zouden we dat wel of niet bereikt hebben? Wat zouden we nog kunnen doen om het doel wel te bereiken?/ Of wat moeten we doen om op deze hoeveelheid afval te blijven of het nog minder te maken? Evalueer de les ‘puinscheppers’ als geheel. Hoe vonden ze de les? Wat weten ze nu over afval dat ze eerst niet wisten? Wat maakte het meeste indruk? Wat zouden ze willen doen om te zorgen dat afval goed wordt gescheiden, hergebruikt wordt of hoe je het kunt voorkomen? Wat heb je van de ecowaardebon gekocht (of ben je van plan om te kopen?) in de kringloopwinkel? Extra’s U kunt deze les over afval nog uitbreiden met andere opdrachten en filmpjes. Deze kunt u laten uitvoeren door snelle leerlingen. Of als u bijvoorbeeld meer wilt doen met het thema. Op Internet staan heel veel webkwesties, filmpjes en opdrachten over afval. Op de website: www.puinscheppers.nl vindt u een selectie van kwalitatief goede opdrachten en webkwesties.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
15
5.
Achtergrondinformatie
Hoeveel afval gooien we weg? De gemiddelde Nederlander gooit 562 kg afval per jaar weg. Daarvan wordt ongeveer de helft hergebruikt. Voorbeelden: glas, papier, groente-‐, fruit-‐ en tuinafval en spullen die in de kringloopwinkel worden verkocht. Waaruit bestaat dat afval? Uit allerlei materialen. Het afval dat je apart moet inzamelen is papier, glas, GFT-‐afval, plastic, textiel, klein chemisch afval (KCA) en grof vuil Wat gebeurt er volgens jullie met dat afval? Het restafval en GFT-‐afval gaat in twee aparte bakken: eentje voor restafval en eentje voor GFT-‐afval. Inwoners kunnen zelf kiezen of ze naast hun restafvalbak ook een gft-‐bak willen. Al dat afval gaat naar de afvalwerf. Het restaval wordt 1 x per week opgehaald, het GFT-‐afval eens per 2 weken. Het GFT-‐afval gaat naar een compostfabriek. Het restafval gaat naar een afvalverbrandingsinstallatie. In Alphen a/d Rijn kun je ook plastic apart inzamelen. Dit plastic afval wordt opgehaald en in een plasticfabriek verwerkt tot nieuw plastic. Voor papier englas zijn er aparte bakken. Beide producten worden gerecycled (er wordt respectievelijknieuw papier en nieuw glas van gemaakt). Oude kleding kan worden hergebruikt of gaat naar goede doelen. Klein chemisch afval (KCA) wordt onschadelijk gemaakt en gescheiden in nog bruikbare delen. Waarom zou je afval willen beperken? Om verschillende producten te maken, heb je verschillende grondstoffen nodig. Bijvoorbeeld bomen voor houten vloeren en meubels of aardolie voor plastics en kunststoffen. Als afval wordt verbrand, gaan die grondstoffen verloren. Dan moeten er nieuwe grondstoffen worden gewonnen. De productie van spullen kost ook veel energie. Meestal wordt die energie gewonnen uit fossiele brandstoffen. Daarbij komt CO2 vrij. CO2 veroorzaakt de opwarming van de aarde door het broeikaseffect.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
16
Waarom is het nuttig om afval te hergebruiken? Op die manier bespaar je grondstoffen en energie en dat is beter voor het milieu.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
17
Bijlagen
De puinscheppers
1. Poster puinscheppers 2. Puzzel puinscheppers Werkblad 1 Opdrachten van de puinscheppers Werkblad 2 Op het ecopark Werkblad 3 Terug op school, de uitdaging Draaiboek les ecopark
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
18
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
19
Werkblad 1 De puinscheppers op school Naam:
Wij zijn de puinscheppers. Wie wij zijn? Maak de opdrachten. Zet de puzzel in elkaar. Dan kun je naar de website. Op de website staat onze film!
Opdracht 1 Het dorp Cateura in Paraguay Zuid Amerika ligt op een vuilnisbelt. Geen pretje om zo in de hitte en de stank te leven. Naar muziekles gaan is er niet bij… of toch? Kijk naar het filmpje van de ‘landfill harmonic orchestra’ en beantwoord de vragen. www.landfillharmonicmovie.com a. Waar is de cello van gemaakt? b. c. d. e.
Wat is duurder in Cateura een viool of een huis?
Wat doen de mensen in Cateura om geld te verdienen?
Waarom heten de instrumenten voor het orkest ‘gerecyclede instrumenten’?
Waarom is muziek voor de kinderen in Cateura zo belangrijk, denk je?
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
20
Opdracht 2 Puinscheppers lopen veel over straat. Ze zien wat voor troep de mensen er van maken. Wat voor rommelkont ben jij eigenlijk? Beantwoord de vragen. Tel de punten op en kom er achter of jij een rommelkont bent of juist niet natuurlijk. 1. Jij hebt een blikje drinken gekocht en nergens is een vuilnisbak. Wat doe je? a. Ik gooi het op straat, hadden ze maar een vuilnisbak neer moeten zetten. (0 punten) b. Ik neem het mee in mijn tas en gooi het thuis in de vuilnisbak. (2 punten) c. Blikje? Ik koop geen blikjes. Blikjes zijn slecht voor het milieu. (4 punten) 2. Je hebt thee gezet. Maar nu heb je zo’n nat theezakje over? Wat doe je ermee? a. Ik gooi het bij het restafval. (0 punten) b. Ik zoek uit of het bij het groente-‐ fruit-‐ en tuinafval mag, dan maken ze er compost van. (2 punten) c. Ik haal het theezakje uit elkaar. De thee gaat bij het groente-‐ fruit-‐ en tuinafval, het papier bij het oud papier, het nietje bij oud ijzer en het touwtje in de textielbak. (4 punten) 3. De batterijen van je zaklantaarn zijn bijna op. Wat doe je? a. Ik haal de batterijen er uit en gooi ze bij het restafval. (0 punten) b. Ik haal de batterijen er uit en gooi ze in de batterijenbak (2 punten) c. Ik haal de oplaadbare batterijen eruit en laad ze op. (4 punten) 4. Op school heb ik altijd dorst en trek. Wat neem ik mee? a. Ik neem een lekkere snackreep mee, boterhammen in een boterhamzakje en een pakje drinken. (0 punten) b. Ik neem een boterhammentrommel mee en een pakje drinken. (2 punten) c. Ik neem een afsluitbare drinkbeker mee en mijn boterhammen of snacks in een boterhamzakje of verpakking. (2 punten) d. Ik neem boterhammen en snacks mee in een boterhamtrommel en mijn drinken in een afsluitbare beker. (4 punten) 5. Je moeder spoelt verfresten door de gootsteen. Wat doe je? a. Je doet niks, straks moet je meehelpen opruimen. (0 punten) b. Je zegt tegen je moeder dat dat heel slecht is voor het milieu en dat ze het bij het Klein Chemisch Afval neer moet zetten. (2 punten) c. Je zegt, mama laat mij die blikken maar wegbrengen, springt op de fiets naar het ecopark en levert ze keurig in. (4 punten)
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
21
Tussen 0 en 8 punten: Je bent een ontzettende rommelkont. Moeten wij steeds jouw troep achter je kont opruimen? We blijven niet aan de gang! Tussen 8 en 14 punten: Je bent wel een beetje milieuvriendelijk. Maar je moet nog veel leren! Let maar goed op tijdens het bezoek aan het Ecopark. Daar leer je hoe het beter kan. Tussen 14 en 20 punten: Als iedereen zo was als jij, moeten wij ons straks laten omscholen. Er blijft geen puin meer over om te scheppen.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
22
Opdracht 3 Wij zijn op studiereis naar Engeland geweest. Eigenlijk zag het puin er daar net zo uit als hier in Nederland. Maar we hebben wel wat geleerd. De rubbishdiggers (dat is puinscheppers in het Engels) hadden het steeds over Recycle, Re-‐use en Reduce. Zoek maar eens in het woordenboek op wat dat betekent. Recycle is in het Nederlands Reuse is in het Nederlands Reduce is in het Nederlands Afval kun je dus recyclen, re-‐usen of reducen. Zet bij elk soort afval wat je ermee zou doen? Recycle, re-‐use of reduce. Schrijf erbij waarom.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
23
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
24
Opdracht 4 Ons nichtje is helemaal gek van mode. Ze zet haar filmpjes op Youtube en noemt dat ‘shoplogs’ Ze vroeg aan ons ‘puinscheppers’ of wij wel eens mooie kleren tegenkwamen bij het afval. We verwezen haar naar de kringloopwinkel. Zoek op Youtube op: ‘shoplog kringloop muchables’ Kijk het filmpje. Praat er met je groepje over. En beantwoord de vragen. Hoeveel geld heeft ze besteed bij de kringloop? Vind je dat veel of weinig geld voor wat ze gekocht heeft? Waarom zou kleding bij de kringloopwinkel zo goedkoop zijn? Zou jij ook je kleding bij de kringloop kopen? Ja/nee omdat [schrijfregel] Wat voor dingen kun je nog meer bij de kringloop kopen? Wat zou je het liefste bij de kringloop kopen? Waarom is het goed voor het milieu dat de kringloop bestaat? Heb je alle opdrachten gemaakt. Dan krijg je van je leerkracht het werkblad met de puzzel. Als je dat hebt opgelost krijg je de link naar de film van de puinscheppers. Wil jij ook weten, hoe wij er in het echt uit zien?
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
25
2
Op het ecopark
Naam:
Doe alle opdrachten in het leslokaal. Vul met je groepje het werkblad in.
1.
Recycle-lab/Goudmijn
Uit wat voor grondstoffen bestaan veel onderdelen van apparaten?
Waarom is het zo belangrijk om apparaten apart in te zamelen?
2.
Wat zit er in die bak?
Teken met de gekleurde stiften een tabel.
Vind je het veel of weinig afval voor één dag?
Hoe kan deze klas volgens jou afval voorkomen?
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
26
3.
Feesttafel
De feesttafel maakte eerst veel afval. Nu heb je hem milieuvriendelijk gedekt. Wat is het voordeel daarvan?
Zijn er ook nadelen?
4.
Muziekmuur
Bij de muziekmuur hoef je niks op te schrijven. 5.
Voelwand
Voel met je handen in de afvalzakken, zonder te kijken. Schrijf links het afvalmateriaal en rechts wat er van gemaakt is Bedenk nog een product wat je van dit materiaal zou kunnen maken
Afvalmateriaal
Product
Wat nog meer?
1.
1.
1.
2.
2.
2.
3.
3.
3.
4.
4.
4.
5.
5.
5.
6.
6.
6.
7.
7.
7.
8.
8.
8.
9.
9.
9.
10.
10.
10.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
27
6.
Grondprofiel
Hoe lang doet afval erover om te verteren? Plak het afval op de juiste plaats in het grondprofiel De oplossing staat op zijn kop onderaan deze pagina. Kijk alleen om te checken.
Had je alles op de goede plek? Ja/nee
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
28
3.
De uitdaging
Naam: Plannen om minder afval te maken Om het afval in onze klas deze week te halveren, hebben wij de volgende plannen bedacht: Afval scheiden We maken verschillende soorten afval apart. Dat zijn deze soorten afval
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
29
Meten We meten elke dag hoeveel we van elke soort afval weggooien. Die gegevens zetten we in verschillende soorten grafieken. Maak ook een grafiek waarin je alle soorten afval per dag bij elkaar optelt.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
30
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
31
Conclusie We gaan het percentage afval uitrekenen dat je hebt bespaard. Hoe doe je dat? Je vult in hoeveel afval je op dag 1 had (bijvoorbeeld 40 stuks) en op dag 5 (bijvoorbeeld 25 stuks). Deel de hoeveelheid van dag 5 door de hoeveelheid van dag 1 en vermenigvuldig dat met 100. Heb je op dag 1 40 stuks afval en op dag 5 25 stuks afval, dan kom je uit op 25/40 x 100 = 62,5%. Op dag 5 heb je 62,5% van het afval dat je op dag 1 hebt gemaakt. Op dag 1 had je 100%. Je hebt bespaard 100% -‐ 62,5% = 37,5 %. Kijk nu naar de grafiek van al het afval bij elkaar. Op dag 1 hadden we ……. stuks afval Op dag 5 hadden we …….. stuks afval Voer nu de rekensom uit. Op dag 5 hadden we ……… procent van het afval van dag 1. Trek dat percentage af van 100% We hebben ….…..% bespaard. Dat is meer/minder dan we wilden besparen.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
32
Hoe komt het dat je zoveel afval bespaard hebt? Heb je zelf je best gedaan? En waarom vind je dat? Hebben de anderen hun best gedaan? En waarom vind je dat? Hoe houden we het vol om minder afval te maken?
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
33
Werkblad 3 plus
Extra opdracht voor rekenwonders
Naam: Vergelijken Tel van elke soort afval op hoeveel je in een week heb weggegooid. Vul de tabel in. Eerst de eerste twee kolommen. Soort afval Aantal weggegooid in een week Het totaal aantal stuks afval Bereken van elke soort afval het percentage van het totaal. Dat doe je door het totaal van elk soort afval te delen door het totaal aantal stuks afval. Dat vermenigvuldig je met 100. Je hebt bijvoorbeeld 30 stuks plastic, het totaal aantal stuks afval is 90. 30/90 x 100 = 33,3%. Op een andere manier gerekend is dat 1/3 van het totaal. Hier zie je een cirkeldiagram van de soorten huisdieren die mensen hebben.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
34
Maak nu een cirkeldiagram voor de soorten afval in jullie klas. Vul daarvoor de cirkeldiagram in. Geef elke soort afval een andere kleur. Zet in elk vlak de soort afval en het percentage van het totaal.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
35
Draaiboek les op het ecopark Opzet les: 0-‐5 minuten
Aankomst op ecopark, fietsen neerzetten, auto’s parkeren. Sleutels aan de juf/meester geven.
5-‐20 minuten
De lesgever geeft inleiding met spel ‘tussen puin en poen’. Hij/zij beoordeelt meegebrachte kringloopspullen. Elk kind levert in wat hij/zij heeft meegenomen en ontvangt een ecowaardebon.
20 -‐ 40 minuten
Groep 1 doet activiteitencircuit (leerkracht)
Groep 2 krijgt rondleiding (lesgever)
40-‐60 minuten
Groep 2 doet activiteitenciruit (leerkracht)
Groep 1 krijgt rondleiding (lesgever)
60-‐80 minuten
Werpspel recycle, reuse, reduce met de hele klas
(lesgever)
80-‐90 minuten
Afsluiting door de lesgever.
90-‐100 minuten
Uitloop, fietsen pakken, vertrek.
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
36
Colofon Handleiding excursie: De Puinscheppers Uitgave Ecopark Alphen aan den Rijn Alphen aan den Rijn 2014 Bezoekadres Limeslus 5, 2407 AK Alphen a/d Rijn Telefoon Ecopark 140172, vragen naar Ecopark de Limes Opgeven bij: Avifauna Tel: 0172 487588 Email
[email protected] Vormgeving: Karin Vlietstra Illustraties: Karin Vlietstra, www.zalouk.nl Eindredactie: Bart de Koning, www.natuureducatie.com Excursieproducten: Ecopark Alphen aan den Rijn Copyright: Ecopark, gemeente Alphen aan den Rijn
Excursie ‘De Puinscheppers’ Ecopark Alphen aan den Rijn
37