BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD
D r i e k o n i n g e n
-
6
j a n u a r i
Algemeen 1
Driekoningen is vooral een katholiek feest en geldt als afsluiting van de kerstdagen. Twaalf dagen na kerstmis kwamen de wijzen uit het oosten aan in Bethlehem. Ze volgden een ster, want die wees hen de weg naar het pasgeboren kindje. Zij hadden gehoord dat dit kind later de koning van de Joden zou worden. De drie koningen hadden dure cadeaus meegenomen. Koning Caspar, uit Azie, had wierook meegenomen; koning Melchior, uit Europa, goud; koning Balthasar, uit Afrika nam mirre (heerlijk geurende gomhars) mee. Ze reden niet alleen op kamelen en dromedarissen, maar er waren ook olifanten en paarden. De Germanen vierden in deze tijd het zonnewendefeest. De zon komt weer “terug”, de dagen worden langer. De Romeinen vierden het feest van Saturnalia. Om Saturnus, de god van het zaaien, te eren. Een onderdeel van dit feest was dat de rollen werden omgedraaid. Dus de slaven hadden het voor het zeggen, de meesters werden slaaf. Zelfs toen werd er al bonenkoek gemaakt. Feest: In de middeleeuwen duurde het feest wel een week en had veel weg van het Sinterklaasfeest. De kinderen schreven de koningen een brief met hun verlanglijstje. Vroeger vierde men op 5 januari Driekoningenavond. Dan was er rond Koningsbrood en men kreeg koningsgeld. Tegenwoordig gaan er in bepaalde streken nog steeds kinderen langs de deuren. Ze verkleden zich als koning en dragen een ster mee. Dan zingen ze liedjes en krijgen ze snoep. In Italië krijgen kinderen met Driekoningen cadeautjes in hun schoen of kous. Stoute kinderen krijgen steenkool. De cadeautjes worden door een lelijke, oude, maar vriendelijke heks, La Befana gebracht. La Befana is voor straf eeuwig op zoek naar het kindje Jezus, omdat ze het te druk had om de Wijzen uit het oosten te ontvangen. Nu laat ze in elk huis een cadeautje achter voor het geval het kindje daar mocht zijn.
Een leuk Driekoningenverhaal als inleiding:
http://kinderkerk.ruhosting.nl/Sterrenvolgers/Driekoningenverhaal.htm http://www.annabee.net/driekoningen.html
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD
Het Driekoningenspel
2
Nodig: Een Driekoningenbrood met kroon, een hoed met kaartjes, drie kaarsen, lijst met dierenvragen, panden. Iedereen krijgt een stukje van het Driekoningenbrood. Wie de bruine boon in zijn stukje vindt is de koning. (het heilige boontje). De koning kiest een koningin en geeft haar de boon. De koning gaat langs met de hoed. In deze hoed zitten kaartjes met plaatjes en namen. Elk kind pakt een kaartje en ziet of leest dan welke rol hij moet spelen. Bijvoorbeeld: Lakei, barbier, kok, omroeper, nar enz. Wie zich niet aan zijn rol houdt moet een pand inleveren. Zet drie kaarsjes op de grond (twee witte en één zwarte. De kinderen proberen eroverheen te springen zonder de kaarsen om te gooien. Als er wel een kaars valt moet ook dat kind een pand inleveren. Afsluiten met het spel:
Pandverbeuren De koning en de koningin leiden het spel. De koningin zoekt een voorwerp uit. De koning bedenkt een opdracht. Koning: “Pand, pand van wie is dit pand?” Eigenaar: “Van mij meneer” Koning: “Ik ben geen heer” Eigenaar: “Want ben je dan?” Koning: “Een edelman” Eigenaar: “Wat wil je dan?” Koning zegt dan: “Ik wil dat je…” -Een vraag beantwoordt.(van de lijst: “Dierenvragen”) -De WC doortrekt. -Naar buiten gaat en heel hard roept: “Ik ben gek!” -Je handen wast. -Knipoogt. -Een raar gezicht trekt. -Van 10 tot 0 telt. -Scheel kijkt. -Een liedje zingt.
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD
3
-Een versje opzegt. -Het abc opzegt. -De kleuren van de Nederlandse vlag opzegt. -Een rondje hinkelt/ op tenen loopt/ op hakken loopt. -Je buren een hand geeft en “goedemorgen” zegt. -Vertelt welke kleur ogen de koning/koningin heeft. -Een rondje draait. -Tien tellen op één been staat. -Fluit met je mond. Wanneer de eigenaar van het pand de opdracht goed uitvoert krijgt hij het terug van de koningin. Anders legt de koningin het weer terug. Veel uitleg over Driekoningen bij:
http://www.kindengeloof.nl/thema-driekoningen.html
Recept: Driekoningenbrood 400 gr bloem 100 gr boter 2 dl melk 25 gr gist 1 zakje vanillesuiker 1 theelepel zout 1 eierdooier 50 gr amandelen 50 gr suiker ½ citroen 150 gr rozijnen Een bruine boon
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD Bloem en zout zeven in een kom. Maak een gistpapje van een beetje van de lauwe melk, gist en vanillesuiker. Smelt de boter. Maak een kuiltje in de bloem doe daar voorzichtig het gistpapje, gesmolten boter en de eierdooier bij. Goed kneden. Op een warme plaats, onder een vochtige doek ongeveer een half uur laten rijzen. Maal de gepelde amandelen. Maak amandelspijs met de gepelde amandelen, suiker, geraspte citroenschil en citroensap. Goed kneden. Deeg, amandelspijs en rozijnen door elkaar kneden. Verstop een bruine boon in het deeg. Vorm een bol en laat nog 30 min. rijzen. Een uur bakken in een oven van 180 graden. Bij het opdienen een kroon op het koningsbrood zetten, deze is voor diegene die de bruine boon vindt.
4
Expressie Kaarsen Neem een closetrolletje. Knip een rondje van stevig papier en geef knipjes zoals op het voorbeeld. Plak dit aan de bovenkant van het closetrolletje. Neem een stukje glanzend papier dat precies om het rolletje past en plak het vast. Knip uit een stukje geel, karton een vlammetje. Teken er een beetje rood of oranje op en een lontje. Met een klein knipje aan de onderkant. Buig naar twee kanten en plak het boven op de kaars. Als je twee witte en één bruine kaars maakt, lijken het net de drie koningen.
Ster op een stok Maak van twee grote vouwbladen (20x20) twee sterren. Zie vouwvoorbeeld. Plak ze tegen elkaar, met een lat er tussen. Maak van crêpepapier een mooie staart. Glitters er op.
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD
Driekoningen lantaarntje (1) Kopieer de kleurplaat op stevig wit papier, kleur hem in en knip hem uit. Vouwen, vastplakken.
Driekoningen lantaarntje (2) 5
Kopieer de kleurplaat op stevig wit papier. Knip en prik uit, plak doorschijnend papier erachter. Aan de voorkant kleuren of schilderen. Watjes en bruine wol opplakken als baard en randjes. Zelf de cadeautjes maken van goudpapier en bij de koningen plakken. Extra gaatjes prikken, zodat de cadeautjes lijken te stralen. Een glazenpotje met een waxinelichtje in het midden zetten.
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD
Driekoningen vouwen Zie voorbeelden. Voor het hoofd gebruik je een kwart vouwblaadje. De koningen kunnen in het platte vlak of 3D gemaakt worden. Op een grote ster met staart kan er zelfs een mobiel mee gemaakt worden.
6
Driekoningen in een eierdoos Neem een eierdoos van zes stuks. Schilder de buitenkant naar eigen keus. De onderkant (binnen) zandkleurig als de woestijn. De bovenkant (binnen) blauw als de hemel. Beplak de hemel met sterren. Plak een randje watten. Maak van (het goedkoopste soort) toiletpapier en plaksel drie peervormpjes. Goed laten drogen, schilderen en een kroontje op de hoofdjes plakken.
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD
7
Driekoningen bij het kindje Kopieer de kleurplaat op stevig wit papier. Uitknippen en kleuren. De sterren kunnen ook uitgeprikt worden. Het kindje met sterren een beetje buigen, zodat de koningen ervoor geplaatst kunnen worden.
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD
8
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD
9
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD
Liedjes en versjes Daar kwamen drie koningen met een ster
10
Daar kwamen drie koningen met een ster Nu wiegen, nu wiegen, nu wiegen al wij. Uit vreemde landen, het was zo ver! Nu wiegen al wij, toen waren zij blij, het kindeke klein, zal koning zijn. Zij waren de hoge berg opgegaan. Nu wiegen, nu wiegen, nu wiegen al wij. Zij zagen de ster daar stille staan. Nu wiegen al wij, toen waren zij blij, het kindeke klein, zal koning zijn. “Oh,ster je moet er zo stille niet staan! Nu wiegen, nu wiegen, nu wiegen al wij. We moeten heel snel naar Bethlehem gaan. Nu wiegen al wij, toen waren zij blij, het kindeke klein, zal koning zijn. De ster ging hen voor, dus volgden zij hem, Nu wiegen, nu wiegen, nu wiegen al wij. totdat ze kwamen in Bethlehem. Nu wiegen al wij, toen waren zij blij, het kindeke klein, zal koning zijn.
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD A la berline postiljon! (Herman van Veen) (muziek: http://users.telenet.be/rita.van.isveldt/music/kerstliederen/wijkomen.html )
11
Wij komen van Oosten, wij komen van ver. A la berline postiljon! Wij zijn er drie koningen met een ster. A la berline postiljon. Van cher ami tot in de knie. Wij zijn drie koningskinderen. Sa, pater trok naar Vendelo, van cher ami. Wij hebben gezongen al voor dit huis. A la berline postiljon! Geef ons een penning, dan gaan we weer naar huis. A la berline postiljon! Van cher Ami, tot in de knie; wij zijn drie koningskinderen. Sa, pater trok naar Vendelo, van cher ami. Gij sterre, gij moet er zo stille niet staan A la berline postiljon Gij moet er met ons naar Bethlehem gaan A la berline postiljon Van cher ami, tot in de knie Wij zijn drie koningskinderen Sa, pater trok naar Vendelo, van cher ami Te Bethlehem in die schone stad A la berline postiljon Maria met haar klein kindeken zat A la berline postiljon Van cher ami, tot in de knie
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD Wij zijn drie koningskinderen Sa, pater trok naar Vendelo, van cher ami
12
En 't kindeken heeft er zo lange geleefd A la berline postiljon Dat 't hemel en aarde geschapen heeft A la berline postiljon Van cher ami, tot in de knie Wij zijn drie koningskinderen Sa, pater trok naar Vendelo, van cher ami
Ja hemel en aarde en dan nog meer A la berline postiljon Dat is een teken van God de Heer A la berline postiljon Van cher ami, tot in de knie Wij zijn drie koningskinderen Sa, pater trok naar Vendelo, van cher ami
Ik kom voor u iets zingen (melodie: Ik kom voor u iets zingen „t is Driekoningenfeest 'k kom een vrolijk liedje zingen op Driekoningenfeest feest van lichtjes, lampionnen Driekoningenfeest het is begonnen 'k zing mijn lied en ik bel aan daarna zal ik verdergaan 'k zing mijn lied en ik bel aan daarna zal ik gaan
‟t is Sint Maartenfeest)
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD Driekoningen, Driekoningen
13
Driekoningen, Driekoningen Geef mij een nieuwe hoed hoed hoed want mijn oude die is versleten en mijn moeder die mag het niet weten en mijn vader is niet thuis. Piep, zei de muis in het achterhuis. Daar kwamen drie koningen met een ster Daar kwamen drie koningen met een ster Zij kwamen van bij en zij kwamen van ver Zij kwamen de hoge berg opgegaan zij vonden de sterre daar stille staan. Wel sterre gij moet er zo stille niet staan gij moet er met ons naar Bethlehem gaan. Naar Bethlehem binnen die schone stad waar Maria met haar klein Kindeke zat. Daar kwamen drie koningen (2) Daar kwamen drie koningen met een ster (2X) uit vreemde landen alle zover. Zij kwamen den hogen berg opgegaan (2X) zij zagen de sterre voor hen gaan. Zij gingen met hun groten trein (2X) tot de kleine stede van Bethlehem. Te Bethlehem, binnen de schone stad (2X) waar Maria met haar kindje zat.
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD
Zij hebben vol eer en vol ootmoed (2X) het kindje Jezus vriendelijk gegroet. Zij legden kroon en scepter neer (2X) en knielden voor hun koning neer.
14
Goud, wierook en mirre voortaan (2X) de drie koningen hebben gedaan. Zoete kindetje Zoete kindetje, weet gij wel dat uw naam is Manuel? De drie koningen die daar staan mogen zij wel binnengaan? welgekomen en komt maar in. 't gaat hier al naar 't kindetjes zin. 't Kindetje krijst en 't kindetje lacht 't is geboren 't Kindetje krijst en 't kindetje lacht 't is geboren op kerstnacht.
BIJVOEGSEL _ DRIEKONINGEN_WERKVELD
Rond het feest van Driekoningen, op 6 januari, gaan vele kinderen zingen aan de deur. Bij Missio heet dit sterzingen. Op die dag ga kinderen samen met hun vriendjes het goede nieuws over de geboorte van Jezus verkondigen. En het geld dat ze verzamelen, steken ze niet in hun eigen broekzak. Dit geld gaat naar Missio. Zo steunen zij kinderen overal ter wereld. 15
Missio is een kerkelijke organisatie. Bekijk hun doelstellingen en werking op www. missio.be