8 december 2015
Abundant Energy Summit: Dr. Myhill over de rol van mitochondriën bij ME/CVS N.B.: Hieronder kunt u de eerste helft van het interview lezen dat Niki Gratrix hield met dr. Sarah Myhill op de Abundant Energy Summit , een online ME/CVS-congres dat plaatsvond van 24 tot 31 augustus 2015. Het hele interview, alsmede presentaties van 28 andere deskundigen, kunt u kopen op de site van Abundant Energy (alleen in het Engels).
Hallo allemaal, mijn naam is Niki Gratrix en ik heet u van harte welkom bij een nieuwe aflevering van de Abundant Energy Summit. Vandaag heb ik het genoegen u voor te stellen aan dr. Sarah Myhill. Dr. Myhill heeft eerst 20 jaar voor de NHS gewerkt (de Britse nationale gezondheidsdienst) en is toen een eigen praktijk begonnen. Ze is 17 jaar lang eresecretaris geweest van de British Society for Allergy and Nutritional Medicine, de Britse vereniging voor allergieën en voedingsgeneeskunde. Ze heeft al meer dan 5.000 patiënten met vermoeidheid behandeld. Ze meent dat een mitochondriale disfunctie een centrale rol speelt. Ze heeft samen met een paar collega´s drie wetenschappelijke onderzoeken gepubliceerd in het International Journal of Clinical and Experimental Medicine waaruit blijkt dat de ernst van de mitochondriale disfunctie in verband staat met de mate van vermoeidheid. Ze heeft ook een boek geschreven: It’s Mitochondria Not Hypochondria (het is mitochondrisch en niet hypochondrisch). V: In uw boek maakt u een vergelijking met een auto. Kunt u dat uitleggen? Myhill: Laten we bij het begin beginnen. Allereerst is het heel belangrijk om je te realiseren dat het chronisch vermoeidheidssyndroom geen diagnose is, maar een klinisch beeld dat vele oorzaken kan hebben. Het is mijn taak als arts om deze oorzaken te vinden. Ten tweede is het belangrijk je te realiseren dat symptomen er niet voor niets zijn. Ze beschermen ons tegen onszelf. Als we geen vermoeidheid zouden voelen, zouden we dag en nacht doorwerken. En dan zouden we binnen elf dagen dood zijn, want er heeft nog nooit iemand meer dan elf dagen zonder slaap overleefd. Het symptoom ´vermoeidheid´ kan veroorzaakt worden door verschillende factoren die te maken hebben met de aanvoer en het verbruik van energie in het lichaam – dus hoe we onze energie opmaken en verkrijgen. We zouden eigenlijk nooit meer energie moeten gebruiken dan we aangevoerd krijgen. We moeten beide kanten van de vergelijking in de gaten houden: zowel de kant van het gebruik als die van de aanvoer. Het lichaam is eigenlijk gewoon een machine, net als een auto. En net als bij een auto moet je er de juiste brandstof ingooien. Die brandstof heeft alles te maken met voeding en de werking van de darmen.
1
Hoe halen we energie uit onze brandstof? Hiervoor hebben we de mitochondriën. Dit zijn kleine motortjes die in elke cel van het lichaam voorkomen, en in elke cel van elk levend organisme. Zonder mitochondriën zou het leven zoals wij dat kennen, niet bestaan. Mitochondriën halen brandstof uit de bloedbaan afkomstig van koolhydraten, vetten en eiwitten (in de vorm van acetaatgroepen) en zetten dit om in ATP bij aanwezigheid van zuurstof. ATP kun je omschrijven als een molecuul waarmee vrijwel elke taak in het lichaam kan worden uitgevoerd. Ook de schildklier is ontzettend belangrijk. Die bepaalt hoe snel de mitochondriën werken, vergelijkbaar met een gaspedaal in een auto. We moeten voorzichtig omspringen met onze energie. Als we die te snel opmaken, dan komen we een strenge winter niet door. Met de bijnieren kunnen we ons energieverbruik naar een hogere versnelling schakelen, vergelijkbaar met een versnellingsbak in een auto. Adrenaline is het hormoon dat op korte termijn, onmiddellijk, zorgt voor de aanvoer van energie; DHEA levert de energie op langere termijn en cortisol zit ertussenin en zorgt voor evenwicht. Met deze hormonen kunnen we het gebruik en de aanvoer van energie heel precies op elkaar afstemmen. Natuurlijk moeten alle auto’s regelmatig een onderhoudsbeurt krijgen. Voor ons lichaam vindt die onderhoudsbeurt plaats als we slapen. Elk levend organisme, zelfs een bacterie, heeft een periode nodig waarin stofwisselingsprocessen tot rust komen en herstel kan optreden. Dat zijn de belangrijkste aspecten. V: U zegt dat het immuunsysteem heel veel energie opslokt. Myhill: Dat zit aan de andere kant van de vergelijking, de kant van het verbruik van energie in het lichaam. Een verbazingwekkende hoeveelheid energie – twee derde van alle energie die we produceren – gaat op aan in leven blijven: de basisstofwisseling, hartfunctie, longfunctie, darmfunctie, leverfunctie, en hersenfunctie. Die vragen allemaal energie. De rest zouden we dan moeten verbruiken met lichamelijke of geestelijke inspanning. Je zou het immuunsysteem kunnen zien als een soort brein, dat niet in een schedel zit, maar verspreid ligt over het hele lichaam. Het is intelligent, het neemt beslissingen. Het is ook erg actief, en vraagt veel energie. Het draait graag op vet, enzovoort. Maar als het immuunsysteem wordt geactiveerd dan gebruikt het enorm veel energie. Hoe weet ik dat? Als gezonde mensen griep krijgen, krijgen ze acute ME. Ze liggen een week of twee op bed tot hun immuunsysteem weer afslaat en ze beter worden. Dat het immuunsysteem wordt geactiveerd vanwege een infectie is een normale situatie, wenselijk ook, en van essentieel belang om infecties te bestrijden. Maar dat het immuunsysteem wordt geactiveerd vanwege een allergie vind ik nou een zinloze ontstekingsreactie. Het lichaam verbruikt immunologische energie voor iets dat geen bedreiging vormt. Dat zorgt voor een gat in onze emmer met energie. V: Laten we nog wat verder ingaan op de mitochondriën. Kunt u uitleggen hoe het zit met de productie van ATP?
2
Myhill: Als ATP op een efficiënte wijze gerecycled wordt, dan vormt het ADP. ADP gaat dan terug naar de mitochondriën waar het weer ATP vormt. Dit is een buitengewoon efficiënte cyclus. Als we op de toppen van ons vermogen functioneren, kan een ATP-molecuul zelfs elke tien seconden door de mitochondriën teruggewonnen worden. Als die recycling niet zou bestaan, dan zouden we dagelijks meer ATP verbranden dan ons eigen lichaamsgewicht. We komen in de problemen als de vraag naar energie de aanvoer van energie overstijgt. Het lichaam heeft wel een paar noodmechanismen. Stel dat ik moet rennen voor mijn leven, dan worden al deze energiesystemen ingezet. Een ervan is dat het lichaam overschakelt naar een anaerobe stofwisseling waardoor melkzuur wordt geproduceerd. We kennen dit wel. Het is het gevoel dat je benen vollopen met melkzuur; atleten vertragen hierdoor of moeten stoppen en ook ME-patiënten worden erdoor belemmerd. Een ander mechanisme treedt op als twee ADP-moleculen samen één ATP-molecuul vormen en één AMP-molecuul. ATP kan snel worden gerecycled, maar AMP wordt maar heel langzaam teruggewonnen. Dus dan lijkt het opeens alsof je de stop trekt uit je voorraadje ATP. Het loopt zo je lichaam uit. Mijn vermoeden is dat dat de vertraagde vermoeidheid bij MEpatiënten veroorzaakt. Heel interessant is dat men in een ander pas verschenen onderzoek heeft geprobeerd dit idee met een computer te reproduceren, waarbij een trage stofwisseling werd ingevoerd met alle variabelen. En ze kwamen tot dezelfde conclusie. V: Wat kan de oorzaak zijn van het slechte functioneren van de mitochondriën? Myhill: Globaal gezien zijn er twee belangrijke oorzaken. De mitochondriën kunnen een tekort hebben aan bouwstoffen – magnesium, CoQ10, acetyl-l-carnitine, vitamine B3 en D-ribose. Deze vijf stoffen kunnen wijzen op slecht functionerende mitochondriën. Als we de mitochondriën testen, dan testen we hierop. Het kan ook zijn dat de mitochondriën traag werken omdat ze worden geblokkeerd. Blokkerende factoren zijn onder andere giftige stoffen uit het milieu, blokkades in de levering van energie, zware metalen en gistingsprocessen in de darmen. Mitochondriën kunnen worden geblokkeerd doordat stoffen zich bovenop het mitochondriale membraan verzamelen. Het heeft geen zin om ATP te maken als je het toch niet uit de mitochondriën kan krijgen en in de cel die het nodig heeft. Mitochondriale membranen zijn opgebouwd uit eiwitten die zich gedragen als een pendeldienst: ze halen ATP uit de mitochondriën en brengen dan ADP terug dat dan weer wordt omgezet in ATP. Er zijn heel veel factoren die deze pendeldienst kunnen blokkeren. We kunnen testen doen om deze blokkerende factoren op te sporen. Even terzijde: ik raakte geïnteresseerd in ME toen ik boeren ging behandelen die leden aan de schapendompelziekte. Ze waren vergiftigd door de organofosfaten waarmee ze hun schapen hadden behandeld. Deze stoffen onderdrukken de oxidatieve fosforylering. Hierdoor blokkeren ze het vermogen van de mitochondriën om ATP te maken. Grofweg vallen deze blokkerende factoren in twee groepen: het kunnen giftige stoffen van buiten zijn, zoals bestrijdingsmiddelen en zware metalen, of producten in het lichaam zelf. Ik vermoed dat gistende darmen een grote bron zijn van deze laatste categorie. 3
V: En ontstekingsprocessen voeren terug naar de darmen. Myhill: De mitochondriën zijn belangrijk, maar ik besteed met mijn patiënten net zo veel tijd aan voeding en darmfunctie. Heel veel problemen beginnen bij de darmen. V: Het slecht functioneren van de mitochondriën kan de ziekte uitstekend verklaren, maar het is niet de oorzaak, maar een effect. Myhill: Het is een vicieuze cirkel. We komen allemaal dit vakgebied binnen met een andere theorie, maar uiteindelijk bieden we dezelfde behandelprogramma's – dieet, ontgiften, voedingssupplementen, hormonen bijstellen, etc. Maar de mitochondriën zijn de hoofdrolspelers. V: Dieet, pacing, micronutriënten en slaap zijn uw vier speerpunten. Wilt u daar iets meer over vertellen, met name over pacing? Myhill: Het is terug naar af. Vermoeidheid is een mechanisme dat ons tegen onszelf in bescherming neemt. Als je vermoeidheid voelt omdat je te veel doet, dan worden je mitochondriën en je energievoorraad constant overbelast, en raakt je lichaam steeds in een anaerobe stofwisseling waarbij melkzuur wordt aangemaakt. Laten we eens kijken naar die anaerobe stofwisseling. Normaalgesproken werken mitochondriën op zuurstof. Als je een molecuul suiker verbrandt in aanwezigheid van zuurstof, dan produceer je ongeveer 26 ATP-moleculen. Maar als je mitochondriën overbelast raken en je lichaam overschakelt naar een anaerobe stofwisseling, dan levert het verbranden van een molecuul suiker slechts twee ATP-moleculen op. Als je dit op regelmatige basis doet, dan krijg je een opeenhoping van melkzuur. Het weer omzetten van dat melkzuur naar pyrodruivenzuur kost zes ATP-moleculen. Dat betekent dat als je jezelf overbelast, het echt enorm lang duurt voordat je weer terug bij af bent. Met pacing kun je voorkomen dat je in de anaerobe stofwisseling terecht komt. Dus pacing is van essentieel belang. Mensen worden beter als ze aan pacing doen; als ze dat niet doen, dan treedt er uiteindelijk weefselschade op en ontstekingen, die weer een nieuw gat in onze emmer met energie slaan. V: U heeft een standaardprotocol voor micronutriënten, waar bestaat die uit? Myhill: Alhoewel ik ben begonnen met het behandelen van ME-patiënten, ben ik tot de conclusie gekomen dat het niet uitmaakt waar een patiënt voor komt, er is altijd een standaardprotocol voor een behandeling dat voor iedereen geldt. Wat voeding betreft adviseer ik een stenentijdperkdieet: vlees, vis, eieren, noten en zaden, veel groente, en fruit met een laag glucosegehalte zoals bessen. Het tweede punt is slaap. De meeste patiënten hebben een slaaptekort. Als je ´s ochtends een wekker nodig hebt om wakker te worden, heb je een slaaptekort. Het derde onderwerp van mijn behandeling zijn de micronutriënten. Omdat bij de moderne landbouw steeds meer mineralen uit de bodem worden onttrokken, moeten we eigenlijk allemaal een basispakketje micronutriënten innemen – vitamines, mineralen en aminozuren. 4
V: Om even door te gaan op dat stenentijdperkdieet, raadt u een graanvrij dieet aan? Myhill: Granen zijn voor mensen eigenlijk te giftig. Dus ik zeg: alle gluten elimineren uit je dieet. Gistende darmen zijn een heel groot probleem. Het bovenste deel van de darmen zou een vrijwel steriel carnivoor spijsverteringsstelsel moeten zijn dat zich ontfermt over vlees en vet. Het onderste deel, dat barst van de bacteriën, verteert plantaardige vezels. Dus het onderste deel van de darmen is het vergistingsdeel. Als we bijvoorbeeld onze lever overladen met suiker, dan krijgen we te maken met gistende darmen en het metaboolsyndroom met alle klachten van dien. Wat ik bedoel is dat een gematigde hoeveelheid koolhydraten best kan als je verder een uitstekende vertering hebt. Maar veel ME-patiënten hebben geen uitstekende vertering. Daarom zijn koolhydraten een belangrijke risicofactor voor het chronisch vermoeidheidssyndroom. Ik denk dat vegetariërs een groot risico lopen om het chronisch vermoeidheidssyndroom te ontwikkelen, om twee redenen. Vegetarisch voedsel heeft vaak een hoge glycemische index (graan en fruit). Ook bevat het veel van de belangrijke antigenen: melk, gluten en gist. V: Kunt u wat vertellen over B12 en magnesium? Myhill: Magnesium is van centraal belang voor het functioneren van de mitochondriën. Van alle energie die van de mitochondriën komt gaat alleen al 40% op aan de ionenpompen die calcium uit de cel gooien en magnesium naar binnen halen. Als de mitochondriën langzaam werken, lukt het ze niet om het calcium, dat giftig is in de cellen, eruit te gooien, en evenmin om het magnesium naar binnen te halen. Dus dan beschikken ze niet over het magnesium dat ze nodig hebben om te kunnen functioneren. Dit is een vicieuze cirkel. Als ze geen magnesium binnenkrijgen, kunnen de mitochondriën hun werk niet doen, en als die hun werk niet kunnen doen, kunnen ze geen magnesium binnen krijgen. Waarom magnesiuminjecties zo goed kunnen helpen is dat je daarmee het magnesiumniveau in het bloed voor een korte tijd flink omhoog brengt. Opeens is het veel gemakkelijker geworden om magnesium weer in de cellen te krijgen. De mitochondriën gaan weer werken zoals ze horen te werken. Magnesiuminjecties geven de mitochondriale motor een kickstart. Ik denk dat er bij B12 een zelfde soort mechanisme optreedt. Bij B12 is het probleem dat het moeilijk wordt opgenomen. Zelfs mensen met een uitstekende darmwerking nemen maar 1% van de B12 die ze binnenkrijgen op. En daarvan komt maar ongeveer 1% in de hersenen, waar het erg belangrijk is voor de cognitieve functie. Als je B12 injecteert, verhoog je de niveaus in het bloed sterk en kan de B12 in de hersenen terechtkomen. Dit is slechts een aanname, omdat veel ME-patiënten zeggen dat hun hersenfunctie en ook hun humeur zoveel beter worden na B12-injecties. B12 is prestatieverhogend bij sporters, en zelfs bij paarden. Trainers geven paarden B12-injecties, dan gaan ze sneller. Dat betekent dat hun mitochondriën beter werken. En B12-injecties zijn ook nog eens heel erg veilig. V: Heeft u veel succes met transdermale toediening? 5
Myhill: Transdermale toediening van B12 is beter dan orale. Het heeft een absorptiepercentage van 6%. Maar het is niet zo goed als injecties, omdat je niet de niveaus in het bloed sterk omhoog brengt. V: U spreekt ook over een mitochondriale cocktail? Myhill: We kunnen een behandeling bieden die is toegesneden op het individu omdat we met testen de niveaus van CoQ10, carnitine, B12, magnesium en ATP meten. Maar als je geen toegang hebt tot deze testen, kan het geen kwaad deze supplementen toch te nemen. Ik ben nog geen ME-patiënt tegengekomen met normale niveaus van CoQ10. Tegenwoordig gebruik ik ubiquinol, dat veel betere bloedwaarden oplevert. 200 mg ubiquinol is bij al mijn patiënten voldoende om het niveau te herstellen. V: Dit werkt natuurlijk alleen als voeding en omgeving beheersbaar zijn. Myhill: Dat is heel belangrijk. We leven in een tijdperk waarin we worden overspoeld met giftige stoffen. Een supplement dat ik altijd voorschrijf bij ME-patiënten is glutathion. Als je zware metalen wil afvoeren is dit middel essentieel. Het is ook een krachtige antioxidant. 250 mg glutathion per dag kan geen kwaad. Een ander interessant aspect van de mitochondriën is dat ze het verouderingsproces bepalen. We verouderen in hetzelfde tempo als onze mitochondriën. V: Verschillende mensen vragen om verschillende benaderingen. Bij sommigen is het misschien nodig de schildklier te ondersteunen, bij anderen de bijnieren. Myhill: Ik zeg altijd dat het beter krijgen van mensen met chronisch vermoeidheidssyndroom of ME net een legpuzzel is. Je moet alle stukjes tegelijkertijd op de goede plek krijgen. Je kan niet één ding proberen, en als dat dan niet werkt, weer iets anders. Je moet met de hoekstenen beginnen: pacing, voeding, supplementen, slaap. Dan kan je hierop verder bouwen met de mitochondriën, schildklier, bijnier en darmen. Dit kan je voor een groot deel zelf doen met eenvoudige voedingstherapie. Het is heel goed te doen. V: Kunt u iets zeggen over testen? Myhill: De testen die we doen zijn allemaal gedocumenteerde onderzoekstesten. We passen ze klinisch toe. Het probleem met nieuwe, innovatieve testen is dat ze enorm duur zijn. Maar wacht niet tot de testen beschikbaar zijn, ga aan de slag met beter worden. Begin met een basispakket en doe dit zo goed mogelijk. Het draait allemaal om het omslagpunt. Tegen mijn patiënten zeg ik altijd dat we ze maar voor 51% beter hoeven te krijgen, het lichaam doet dan namelijk de rest.
U kunt meer lezen over Dr. Myhill op DrMyhill.co.uk Bron: ProHealth, http://www.prohealth.com/library/showarticle.cfm?libid=21203
6