Cursusaanbod

Cursusaanbod 2012 – 2013

Van het WSNS SWV Meppel e.o. 407.

WSNS SWV Meppel e.o. 407 Postbus 220 7940 AE Meppel Industrieweg 1B-1 7944 HT Meppel Tel. 0522 278120

Voor informatie over de cursussen / opleidingen kunt u contact opnemen met: Jan Slagter: 0522-278129 of 06-12643810 e-mail: [email protected] en [email protected] Sabine Punselie: 0522-278120 e-mail: [email protected]

1

Beste collega’s, Hierbij dan het cursusaanbod voor het cursusjaar 2012 – 2013. Er is opnieuw geprobeerd een algemeen aanbod samen te stellen waarbij deskundigheidsbevordering op het gebied van zorgleerlingen centraal staat. Achterliggend doel van de deskundigheidsbevordering is om leerlingen waar mogelijk op de basisschool te helpen teneinde ook het verwijzingspercentage naar de Reestoeverschool zo laag mogelijk te houden (of te stabiliseren). Dat laatste lukt: gedurende de laatste jaren blijft het verwijzingspercentage licht dalen. Cursussen kunnen natuurlijk alleen maar doorgaan bij voldoende deelname. Mocht een cursus vanwege te weinig deelname niet doorgaan dan krijgen aspirant cursisten daar zo spoedig mogelijk bericht van. Over het algemeen worden de cursussen compleet voor een vaste prijs ingekocht. Dat betekent dat de prijs altijd wordt gedeeld door het aantal deelnemers; dus is het vaak zo dat bij veel deelname de prijs daalt. Waar de cursussen volgens een vast bedrag per persoon moeten worden betaald staat dat vermeld. Het aanbod is o.i. zeer gevarieerd en er is voor elk wat wils. Wij denken dat wij met dit aantrekkelijke aanbod een zinvolle bijdrage aan deskundigheidsbevordering kunnen leveren. De meeste opleidingen kunnen individueel gevolgd worden. Bij die opleidingen waarbij het meeste rendement ligt bij deelname van complete teams is dat duidelijk vermeld. De cursussen worden georganiseerd op de locaties De Buddingehof te Ruinerwold en/of het kantoor van WSNS aan de Industrieweg 1B-1 te Meppel. In overleg, bijvoorbeeld als complete teams inschrijven, kunnen cursussen op de basisschool gegeven worden. Met vriendelijke groeten, mede namens de adviesgroep, Jan Slagter

2

Algemene informatie. Cursussen op locatie. Met de diverse instellingen is overeengekomen dat de opleidingen / cursussen op locatie De Buddingehof en / of het kantoor van WSNS gegeven kunnen worden. Het voordeel is dat we dan weinig hoeven te reizen. In overleg kan echter ook voor een school gekozen worden, met name als complete schoolteams zich aanmelden. Consumpties tijdens cursussen. Kosten van koffie of thee worden doorberekend in de cursuskosten. Op De Buddingehof is het mogelijk om soep, frites e.d. te bestellen (bij opleidingen die een hele dag duren bijvoorbeeld). Deze kosten hiervoor zijn vanzelfsprekend voor eigen rekening. Op de locatie WSNS aan de Industrieweg 1B-1 zijn geen lunch faciliteiten aanwezig. Hierbij dient een ieder rekening te houden zijn eigen lunch mee te nemen. Lestijden. Over het algemeen worden de cursussen op een middag of na schooltijd gegeven. Daar zijn vrij veel woensdagmiddagen bij; dat moet geen probleem zijn vanwege de reguliere werktijden. Verder zijn er opleidingen die op een complete dag gegeven worden. Daar zijn we vier jaar geleden mee begonnen en dat bevalt goed. Alle lestijden worden per cursusaanbod vermeld. Informatie over andere cursussen. Dit cursusboek pretendeert natuurlijk niet volledig te zijn. Mocht het zo zijn dat schoolteams of individuele groepsleerkrachten belangstelling hebben voor andere cursussen dan hier vermeld kan er gebeld worden met Jan Slagter. Over het algemeen is er in de regio Assen, Zwolle, Meppel, Steenwijk of Groningen wel een onderwijsinstelling die aan die vraag kan voldoen. Website. Het volledige cursusboek is tevens te vinden bij de website van het samenwerkingsverband onder het kopje : “cursusaanbod 2012 – 2013”

Opgave: -

Vanwege de voorlichtingsmiddag op 5 juli van cursus 8 en 9 (bouwstenen Master Sen opleiding) de opgaven voor deze beide opleidingen voor vrijdag 29 juni.

-

Opgaven voor de overige cursussen voor woensdag 18 juli.

3

OVERZICHT OPLEIDINGEN / CURSUSSEN

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8 en 9. 10.

Zo leer je kinderen lezen en spellen, basiscursus Zo leer je kinderen lezen en spellen, voortgezette cursus Zo leer je jonge kinderen lezen en spellen, de doorgaande lijn 2-3 Het rekenverbetertraject Spel en gedrag Bewust planmatig handelen met kleuters Agressie de baas!! Agressie regulatietraining Bouwstenen Master Sen opleiding List: Lezen IS Top

Toelichting over de keuze van de cursussen. De opleidingen 1,2 en 3 zijn de bekende cursussen die door José Schraven worden gegeven. Deze cursussen staan weer bij het programma omdat een aantal scholen daar specifiek om heeft gevraagd. Met name omdat enkele scholen toe zijn aan een herhaling. Het rekenverbetertraject (cursus 4) wordt gegeven door Albert de Boer. Een aantal onderdelen van deze cursus is door de Interne Begeleiders gevolgd. Vanwege de inhoud en de gemotiveerde lesgever is door de I.B.- ers geopperd de cursus aan alle collega’s van het samenwerkingsverband aan te bieden. De opleidingen 5, 6 en 7 worden georganiseerd door de Ambelt Academie op onze locatie de Buddingehof. Vanwege de relatie met het jonge kind (kleuter) is gekozen voor 5 en 6; cursus 7 is de opleiding voor mensen die zich willen specialiseren in leerlingen met sociaalemotionele problematiek. Uitgebreide motivatie over 8 en 9 is te lezen bij de algemene informatie van de beide opleidingen. Het is een doordachte manier om een Master Sen titel te behalen in één van de volgende onderdelen: taalspecialist / dyslexie of reken - wiskundespecialist / dyscalculie. Wordt door de besturen van het samenwerkingsverband van harte aanbevolen. Opleiding 10 (List van Miriam Limpens) is een korte cursus verzorgt door Miriam Limpens. Miriam heeft het onderwerp op een studiedag behandeld en als workshop aangeboden op de Teamdag 2012. Het benadert het leesonderwijs op een doordachte en revolutionaire wijze.

Voor vragen over de organisatie van de cursussen: [email protected] (0522 278120) Voor verdere vragen over de inhoud van de cursussen: [email protected] (0522 278120)

4

Opgaveformulier cursussen voor het jaar 2012 - 2013 Terugsturen vóór 18 juli 2012!! Opgave voor cursus 8 en 9 voor vrijdag 29 juni 2012!! 1. Zo leer je kinderen lezen en spellen, basiscursus Naam: School (plaatsnaam): 2. Zo leer je kinderen lezen en spellen, voortgezette cursus Naam: School (plaatsnaam): 3. Zo leer je jonge kinderen lezen en spellen, de doorgaande lijn 2-3 Naam: School (plaatsnaam): 4. Het rekenverbetertraject Naam: School (plaatsnaam): 5. Spel en gedrag Naam: School (plaatsnaam): 6. Bewust planmatig handelen met kleuters Naam: School (plaatsnaam): 7. Agressie de baas!! Agressie regulatietraining Naam: School (plaatsnaam): 8 en 9. Bouwstenen Master Sen opleiding Naam: School (plaatsnaam): 10. List: Lezen IS Top Naam: School (plaatsnaam):

5

1. Zo leer je kinderen lezen en spellen, basiscursus. Cursusleidster: Kosten: Cursusdata:

Tijd: Locatie: Materiaal:

José Schraven. € 3.072,- gedeeld door het aantal deelnemers. twee hele dagen: woensdag 26 september 2012 (klankzuivere periode) woensdag 16 januari 2013 (niet klankzuivere periode) 9.00 – 16.30 uur. WSNS, Industrieweg 1B-1 te Meppel. Cursusmap “ Zo leer je kinderen lezen en spellen” kost 32,- euro (excl. verzendkosten).

We zijn blij dat José Schraven dit jaar opnieuw (bij voldoende deelname natuurlijk) de methodiek voor het vijfde achtereenvolgende jaar bij ons zal verzorgen. Over de cursus “Zo leer je kinderen lezen en spellen” horen we in het werkveld veel positieve geluiden. De methodiek van José is inmiddels bekend in heel Nederland. Inhoud van de cursus: Zo leer je kinderen lezen en spellen is een preventieve instructiemethode die erop gericht is de eigen methode effectiever te gebruiken. Dure oplossingen in de vorm van allerlei hulp buiten de klas of buiten de school is dan niet nodig. In de afgelopen periode werd er gesproken over doelgericht, handelingsgericht en opbrengstgericht werken. Daar sluit deze methodiek heel mooi op aan. De doelen voor technisch lezen en spellen staan tot en met de hoogste groepen in concrete termen in de Planningsschema’s. De weg om die doelen te bereiken doen we met de preventieve instructie die we elke dag herhalen en oefenen, zodat de opbrengst hoger is. Door handelingsgericht te werken, modelgedrag en stapsgewijze instructie kunnen we elke maand goed observeren en zijn onnodige handelingsplannen voorkomen. De methode van José beperkt zich tot de kernonderdelen die nodig zijn om goed te leren lezen en te spellen. Deze kernonderdelen staan centraal in de instructieles. Binnen deze methodiek zorgen we dat kinderen meteen goed lezen, geen omkeringen maken en al vrij snel op hoog niveau woorden lezen en schrijven. De zone van de naaste ontwikkeling is erg belangrijk om de stap verder te maken. José geeft aan dat het verstandig is om vooraf de eerder genoemde map grondig door te nemen en de map mee te nemen naar de cursus

6

2. Zo leer je kinderen lezen en spellen, voortgezette cursus. Cursusleidster: Kosten: Cursus data: Locatie:

José Schraven. € 1.536,- gedeeld door het aantal deelnemers. woensdag 10 oktober 2012 van 9.00 – 16.30 uur. WSNS, Industrieweg 1B-1 te Meppel.

De methodiek “Zo leer je kinderen lezen en spellen” gaat uit van een aantal vaste onderdelen in de instructieles voor technisch lezen en spellen. De instructie wordt groepsgewijs gegeven. Het instructiegedrag van de leerkracht staat centraal. Tijdens deze studiedag wordt voortgebouwd op de kennis en de systematiek van de methodiek in groep 3 naar de hogere groepen. Een belangrijk onderdeel is het veel oefenen in het goed indelen van woorden en delen van woorden. In de afgelopen periode werd er gesproken over doelgericht, handelingsgericht en opbrengstgericht werken. Daar sluit deze methodiek meteen op aan. De concrete doelen voor technisch lezen en spellen staan tot en met de hoogste groepen in concrete termen in de Planningsschema’s. De weg om die doelen te bereiken doen we met de preventieve instructie (het handelen door middel van modelgedrag) die we elke dag herhalen en oefenen, zodat de opbrengst elke maand goed te observeren is en onnodige handelingsplannen te voorkomen zijn. De resultaten laten zien dat de opbrengsten veel hoger zijn. De methode van José beperkt zich tot de kernonderdelen die nodig zijn om goed te leren lezen en te spellen. Deze kernonderdelen staan centraal in de instructieles. Waarbij we zorgen dat kinderen meteen goed lezen en ook de naam van de categorie leren wat later weer handig is voor de spelling van die woorden. Een handige stapsgewijze aanpak om de open- en gesloten lettergreep te leren schrijven. Het ordenen van de spellingscategorieën in ‘een mapje’ geeft kinderen veel structuur en houvast. Dringend verzoek: inhoud van map ‘Zo leer je kinderen lezen en spellen’ vooraf goed door te nemen. Graag meenemen:

- Map ‘Zo leer je kinderen lezen en spellen’. - Handleiding en leerlingenboekje van eigen spellingmethode.

Vanwege het succes van de methodiek die aan de orde is geweest bij de basiscursus vragen collega’s telkens om deze voortgezette opleiding. Deze wordt inmiddels ook al voor de vijfde keer georganiseerd.

7

3. Zo leer je jonge kinderen lezen en spellen, de doorgaande lijn 2-3. Aanbod voor de kleutergroepen. Cursusleidster: Kosten: Cursusdata: Locatie:

José Schraven. € 800, gedeeld door het aantal deelnemers. De informatieve bijeenkomst duurt een morgen, vrijdagochtend 2 november 2012 van 9.00 uur – 12.30 uur WSNS, Industrieweg 1B-1 te Meppel.

Voor succeservaringen bij belangrijke vaardigheden als lezen en spellen kunnen we in de kleuterperiode de basis leggen. De oefeningen die in het kader van fonemisch bewust zijn in groep 2 uitgevoerd worden moeten naadloos aansluiten bij groep 3 om verwarring te voorkomen. Handelingsgericht werken door middel van modelgedrag, goede instructie en alleen te werken met klankzuivere woorden, werken we zeer preventief. De opbrengst wordt daardoor hoger. We gaan niet weer iets toevoegen, maar maken gebruik van de themawoorden, of woorden van een woordweb zoals al gebruikt wordt in de groep. We kunnen vaak meer met hetzelfde materiaal doen. Dat heeft zowel effect op de herhaling van de woorden, maar scheelt ook extra werk. Met de betreffende klankzuivere woorden doen we drie oefeningen: klankgebaren, auditieve analyse en auditieve synthese (zoals beschreven in “Zo leer je kinderen lezen en spellen”). Door dit vooral met zwakke, oudste kleuters te oefenen, wordt voorkomen dat kinderen bij de signalering met het Protocol Leesproblemen en Dyslexie uitvallen. Neem ook de map ‘Zo leer je kinderen lezen en spellen‘ mee.

8

4. Het rekenverbetertraject. Cursusleider: Kosten: Cursusdata: Tijd: Locatie:

Albert de Boer (IJsselgroep). € 3750 gedeeld door het aantal deelnemers. 4 middagbijeenkomsten, data volgen nog. 13.15 – 16.30 uur, pauze is daarbij inbegrepen. Buddingehof.

Naar aanleiding van de positieve berichten van de de interne begeleiders over de korte cursus dyscalculie / rekenverbetertraject hebben we Albert de Boer van de IJsselgroep benaderd om dit in ons cursusboek als volledige cursus aan te kunnen bieden. Albert is inmiddels al geen onbekende meer in ons samenwerkingsverband: hij verzorgde op zijn bekende enthousiaste manier het middagprogramma op onze Teamdag 2012. ALLE KINDEREN KUNNEN LEREN REKENEN!’ Het dyscalculieprotocol is verschenen in juni 2010 en is sterk gericht op het verbeteren van het reguliere reken-wiskunde onderwijs. Uitgangspunt is dat rekenproblemen hoofdzakelijk ontstaan doordat er onvoldoende afstemming is tussen de didactische rekenbehoeften van een kind en het geboden onderwijs. De IJsselgroep biedt een rekentraject aan, dat de mogelijkheid biedt op schoolniveau te komen tot implementatie van het dyscalculieprotocol. Implementatie van het dyscalculieprotocol betekent: aandacht schenken aan de kwaliteit van het dagelijks reken-wiskundeonderwijs in de klas. Juist in deze periode, waarin veel scholen een nieuwe methode kiezen, of bezig zijn met het verhogen van de opbrengsten bij rekenen is dat vaak passend bij de schoolontwikkeling. Niet iets erbij, maar verdieping van waar je mee bezig bent. In de cursus komen aan de orde: Wat is goed rekenonderwijs? Welke didactische hulpmiddelen staan ter beschikking van de leerkracht? Hoe kunnen didactische modellen worden ingezet tijdens de reguliere instructie? Hoe in de verlengde instructie aan de instructietafel? Wat vraagt dit van de leerkracht? Hoe kan rekening worden gehouden met verschillen tussen kinderen en kan toch de groep bij elkaar blijven? Welke specifieke werkwijzen kunnen worden ingezet tijdens het werken met zwakkere leerlingen? En bij de betere leerlingen Het traject dat de IJsselgroep aanbiedt bestaat uit 4 bijeenkomsten. De eerste bijeenkomst is gericht op het dyscalculieprotocol en de elementen van een goede rekenles. Daarna zijn er bijeenkomsten met als onderwerpen: - Hoe leren kinderen rekenen en wat is hoeveelheidbegrip? - Wat zijn de leerlijnen die van belang zijn in de onderbouw (groep1 t/m 4) en hoe zijn deze ingevuld? - Werken met het handelings- en het drieslagmodel? - Wat moeten kinderen kunnen aan het eind van groep 4 en 5? - Hoe kun je kinderen hulp bieden in deze fase? 9

Naast aandacht voor het cruciale belang van hoeveelheidbegrip bij rekenen is er plaats voor de didactiek van tafels, hoofdrekenen, breuken-procenten en verhoudingen en voor de vraag: Wat doe je met zwakke rekenaars in de bovenbouw? Tussen de bijeenkomsten is er een opdracht om te werken met kinderen uit de eigen groep of om observaties te doen in een groep. In de volgende bijeenkomst worden deze ervaringen gedeeld en besproken. Naast de cursusbijeenkomsten is er de mogelijkheid een beroep te doen op de adviseur voor groepsbezoeken. Op één ochtend kunnen drie tot vier leerkrachten worden bezocht, die in een nagesprek op dezelfde ochtend, gericht feedback krijgen op hun rekenles. De kosten voor deze inzet zijn extra voor rekening van de school. Kosten € 650 per ochtend voor 3 tot 4 leerkrachten. Deze groepsbezoeken kunnen ook worden afgelegd door IB’er of rekencoördinator en adviseur samen in een train de trainer setting.. Voor een school of groep van scholen kan een passende offerte worden gemaakt. Hiervoor kan contact op worden genomen met het samenwerkingsverband. Verdere informatie ook te verkrijgen bij: Albert de Boer e-mail : [email protected] Tel. : 06 55192470

10

5. Spel en gedrag. Cursusleidster: Kosten: Cursusdata: Tijd: Locatie:

Mevr. Pietsje Brouwer (Ambelt Academie) € 900 gedeeld door het aantal deelnemers. Donderdag 8 november 2012 9.00 uur – 16.00 uur Buddingehof Ruinerwold

Spel en gedrag. Doel U krijgt kennis over verschillende speltheorieën en over spelontwikkeling. U leert het belang van spelen, ook voor kinderen met een beperking, hoe u een kind kunt begeleiden en kunt stimuleren een breder spelrepertoire te ontwikkelen. Voor Leerkrachten, intern begeleiders, remedial teachers en overige medewerkers in het basisonderwijs. Inhoud Waarom spelen kinderen eigenlijk? Wat zijn de kenmerken van spel? Aan de hand van deze vragen kijken we naar de spelontwikkeling, ook van kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum. Spel is de motor van de ontwikkeling. Spel is ook nodig om de verbeelding te ontwikkelen. Besproken wordt de waarde van spel en het belang van observeren. Wat betekenen de kenmerken van een stoornis in het autisme spectrum voor de spelontwikkeling? En voor leerlingen met ADHD? In het spel van het jonge kind komen de tekortkomingen van kinderen met autisme en ADHD sterk naar voren. De ontwikkeling van taal verloopt anders en heeft gevolgen voor het spelen. Door middel van de spelindeling van Ina Berckelaer-Onnes laten we zien hoe het kind plezier in spelen kan ervaren. We bespreken vormen van spelbegeleiding, speltraining en voorwaarden om tot spel te komen. U gaat aan de slag met observatielijsten en het verzamelen van gegevens om tot een onderbouwd plan te komen. Daarbij worden concrete ideeën aangereikt waarmee u in de praktijk aan de slag kunt gaan.

11

6. Bewust planmatig handelen met kleuters. Cursusleidster: Mevr. Jiske Strikwerda (Ambelt academie). Kosten: € 900 gedeeld door het aantal deelnemers. Cursusdata: Dinsdag 19 maart 2013 Tijd: 9.00 uur – 16.00 uur Locatie: Buddingehof Ruinerwold

Bewust planmatig handelen met kleuters. Doel U leert hoe u belangrijke stappen kunt nemen die bijdragen aan een positieve ontwikkeling van risicokleuters in het onderwijs. Voor Leerkrachten, intern begeleiders, remedial teachers en overige medewerkers in het basisonderwijs. Inhoud Kleuters besteden een groot deel van de dag aan om zich heen kijken om te begrijpen wat er gebeurt. Ze leren door nabootsing, nadoen en voortdurende oefening. De leerkracht speelt vanzelfsprekend in de ontwikkeling van het jonge kind een belangrijke rol, die nog groter wordt op het moment dat de ontwikkeling stagneert. Goed en eenduidig voorbeeldgedrag (in taal en handelen) draagt bij tot groei. De invloed van complimenten en bekrachtigen helpt het kind bovendien zich bewust te worden van zijn eigen aandeel in het succes, doordat motivatie en zelfvertrouwen toenemen. Met dit als uitgangspunt komen onder andere de volgende onderwerpen aan de orde: reflectie en bewustwording, aanleren van regels en routines, bekrachtigen en belonen, werken aan gedragsverandering, het gesprek als interventiemiddel, spelontwikkeling en werkhouding. Deze studiebijeenkomst helpt u om belangrijke stappen te nemen die bijdragen aan een positieve ontwikkeling van de jongste kinderen in het onderwijs.

12

7. Agressie de baas! Agressie regulatietraining. Cursusleider: Kosten: Cursusdata: Tijd: Locatie:

Martijn Ooms (ambelt academie) € 2775,00 gedeeld door het aantal deelnemers woensdagmiddag 13 maart 2013, 27 maart, 10 april, 24 april en 15 mei (met acteur). 13.30 – 16.30 uur Buddingehof Ruinerwold.

Agressie de baas! Agressie regulatietraining Doel U leert door theoretische en praktische oefeningen om interventies toe te kunnen passen met betrekking tot agressie, geweld en conflicten. Voor Leraren, intern begeleiders, remedial teachers en overige medewerkers in het basisonderwijs. Inhoud Bij het werken met leerlingen met gedragsproblemen is het omgaan met conflicten, eventueel gepaard gaand met fysiek contact, regelmatig aan de orde. In deze praktijkgerichte scholing werken we aan het vergroten van uw competentie bij agressieinterventie. Daarbij gaat het om bescherming van leerlingen, leraren en materiaal en het scheppen van een veilig klimaat, zowel psychisch als fysiek. Na de begripsafbakening bespreken we hoe om te gaan met agressie en geweld in de werksituatie en komen we tot protocolvorming. Bovendien krijgt u handvatten aangereikt om zoveel mogelijk te voorkomen dat agressie de overhand krijgt. U bespreekt hoe u op school kunt werken met protocollen voor agressief gedag. Elke cursusbijeenkomst bestaat uit een deel theorie en een deel met praktijkoefeningen, waarbij u technieken aanleert in de gymzaal. Tijdens de laatste bijeenkomst wordt gewerkt met een trainingsacteur.

13

8 en 9. Bouwstenen Master Sen opleiding. Algemene informatie “Bouwstenen Master Sen opleiding” Hogeschool Windesheim. Programma taalspecialist / dyslexie. Programma reken-wiskundespecialist / dyscalculie. Vanuit de schoolbesturen van het samenwerkingsverband Meppel kwam de vraag om, met het oog op de toekomst van “Passend onderwijs”, na te denken over een aantal praktisch gerichte leerroutes van de Master Sen opleiding. Het bestuur gaat ervan uit dat het volgen van de leerroutes positief kan bijdragen aan het opvangen van meer leerlingen met leerproblemen op de basisschool. Ervaringen uit het nabije verleden hebben ons echter geleerd dat de Master Sen opleidingen redelijk intensief zijn. Dat was voor veel collega’s de drempel om daar niet voor te kiezen. Het samenwerkingsverband heeft daarom met Windesheim de volgende attractieve oplossing gevonden. Dat komt in het kort hier op neer: -

Het komende jaar (2012-2013) kunnen in SWV Meppel e.o. 2 van de 6 bouwstenen uit de Master Sen worden gevolgd van de leerroutes taalspecialist / dyslexie of rekenwiskundespecialist / dyscalculie . Plaats: Buddingehof in Ruinerwold.

-

Er wordt gekozen voor één van de beide opleidingen: de taalkant of de rekenkant

-

Na het eerste jaar kan je beslissen: 1. om met een flinke opgedane deskundigheid op het gebied van taal (letters en leesbehandeling / vloeiend lezen) of rekenen (rekengesprekken en rekeninterventies / van rekenen naar wiskunde) te stoppen. 2. de resterende modules (bouwstenen) , praktijkgericht onderzoek en keuzebewijzen te gaan volgen op de deeltijdopleiding Master SEN (2jarig). De opleiding kan worden afgesloten met het behalen van de Master SEN-titel.

Voordeel van de ontwikkelde opzet: a) Je volgt een studie in bouwstenen; deze stappen zijn qua tijdsinvestering te doen. b) Voor de 2-jarige deeltijdopleiding op Windesheim kan de lerarenbeurs aangevraagd worden. c) In het eerste jaar doe je studie-ervaring op; naar aanleiding van de ervaringen kan er een gerichte keuze worden gemaakt voor stoppen of doorgaan. De schoolbesturen van het samenwerkingsverband willen de ontwikkelde werkwijze in bouwstenen van harte aanbevelen. De bijeenkomsten worden gehouden op dinsdagmiddagen van 16.00 tot 20.30 uur op de Buddingehof in Ruinerwold Met Windesheim is afgesproken om voor de geïnteresseerde collega’s op 5 juli om 16.15 uur in de Buddingehof een algemene voorlichtingsmiddag te houden.

14

De prijs per deelnemer bedraagt €1695,- (bij een deelname van minimaal 12 deelnemers) voor het volgen van twee modules en de startersbijeenkomsten. Bij 15 deelnemers of meer bedraagt de prijs €1475,- per deelnemer.

Tenslotte volgt hieronder de beschrijving van de eerste twee bouwstenen van de beide leerroutes met bijbehorende data.

Beschrijving van de bouwstenen: Reken-wiskundespecialist / dyscalculie. Bouwstenen: 1) rekengesprekken en rekeninterventies (5 bijeenkomsten van 4 uur). 2) van rekenen naar wiskunde (5 bijeenkomsten van 4 uur). Voorafgaande aan de twee bouwstenen / modules zijn er twee starterbijeenkomsten: 25 september en 9 oktober. Bijeenkomst 1: De deelnemers worden in deze bijeenkomst wegwijs gemaakt in het leren studeren: blackboard, literatuur zoeken, selecteren en verwerken, quick scan, opbouw van de module en praktijktheorie. Bijeenkomst 2: De onderzoekende houding verkennen en ervaren (door actieve werkvormen).

Rekenhulp: rekengesprekken en rekeninterventies Data: dinsdagmiddag 6 november, 20 november, 11 december, 15 januari, 29 januari. Tijd: 16.00 uur – 20.30 uur. Het belang van rekenen Iedereen heeft in het dagelijks leven te maken met rekenen. Het is daarom belangrijk dat leerlingen zich op school rekenvaardigheden eigen maken om deel te kunnen nemen aan een gecijferde samenleving. Dat gaat niet altijd vanzelf. Een goede basis…. In deze module staat de basis van het rekenen centraal. Een goede start in groep 1-2 waarin op betekenisvolle, doelgerichte wijze aandacht wordt besteed aan rekenen, is essentieel. In groep 3 tot en met 5 komen alle basisvaardigheden aan bod. Een goede basis bieden vraagt naast pedagogische kwaliteiten om actuele vakdidactische kennis en vaardigheden.

15

Deze module heeft betrekking op groep 1 tot en met 5, leerjaren die voor de rekenontwikkeling van grote betekenis zijn. Problemen in de basis kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor leerlingen. Rekenhulp De module Rekenhulp zoomt in op leerkrachtvaardigheden met betrekking tot het rekendomein ‘getallen en bewerkingen’ in het aanvankelijk- en voortgezet rekenonderwijs (tot en met eind niveau groep 5). Studenten richten zich in deze module op een leerling met specifieke onderwijsbehoeften op het gebied van rekenen. Alle fasen van handelingsgericht werken worden daarbij doorlopen met de focus op rekenen. Zo gaat de student bijvoorbeeld aan de slag met het analyseren van gegevens en het voeren van een rekengesprek. Uiteindelijk worden de onderwijsbehoeften helder geformuleerd en ontwerpt de student een plan waarin orthopedagogische- en didactische interventies zijn uitgewerkt. Na het volgen van de module is de student in staat een gekwalificeerd, verantwoord en handelingsgericht plan voor de rekenzwakke leerling (of eigen groep) te ontwikkelen en uit te voeren. Daarbij kan de student de begrippen remediëren, compenseren en dispenseren ter zake vormgeven en toepassen. Naast aandacht voor de specifieke rekenproblematiek komen visies aan bod met betrekking tot zorg en reken-wiskundeonderwijs, samenhang tussen cognitieve en sociaal emotionele factoren en de rol en invloed van de onderwijsleeromgeving. Rekenen - wiskunde; van rekenen naar wiskunde Data: dinsdagmiddag 26 februari, 12 maart, 26 maart, 9 april, 23 april. Tijd: 16.00 uur – 20.30 uur. De rekenontwikkeling na groep 5. In de bovenbouw en ook in het voortgezet onderwijs blijft aandacht voor het onderhouden, verdiepen en verder uitbouwen van rekenkennis- en vaardigheden van belang. Maar er komen ook nieuwe onderwerpen bij, denk bijvoorbeeld aan breuken en procenten, schaal berekenen, et cetera. In deze module staat het rekenen van groep 6 tot en met de onderbouw van het voortgezet onderwijs (en mbo) centraal. Dat betekent dat er wordt ingegaan op leerlijnen en didactiek van de rekeninhouden vanaf groep 6. Daarbij er ook aandacht worden besteed aan de referentieniveaus rekenen die wettelijk zijn vastgelegd. Hierin staat beschrijven wat leerlingen op welk moment in hun schoolcarrière moeten kennen en kunnen. Groepsniveau Van studenten wordt in deze module verwacht het individuele niveau te kunnen overstijgen. Zo wordt in deze module een groep geanalyseerd en vindt een rekengesprek niet met één leerling plaats, maar met meerdere leerlingen. Aan de hand van gegevens, analyse van rekenleerlijnen, gesprekken met ouders/verzorgers en collega’s, de gebruikte methode alsmede een lesobservatie, worden de onderwijsbehoeften van de groep bepaald.

16

Rekenen-wiskunde Na deze module zijn studenten in staat om een analyse uit te voeren vanuit de invalshoek van de leerlingen (probleemanalyse) en de leerlijnen (taakanalyse). De rekenwiskundige ontwikkeling van alle leerlingen uit de groep is in beeld gebracht. Vervolgens ontwerpen studenten een plan dat erop gericht is het rekenwiskunde-onderwijs zo optimaal mogelijk af te stemmen op de onderwijsbehoeften van alle leerlingen van de groep. Bovendien moet duidelijk zijn hoe het klassenmanagement vorm wordt gegeven om dit te realiseren.

Beschrijving van de bouwstenen: taalspecialist / dyslexie. Bouwstenen: 1) Vloeiend leren lezen 2) Meervoudige geletterdheid en leesbegrip. Voorafgaande aan de twee bouwstenen / modules zijn er twee starterbijeenkomsten: 25 september en 9 oktober. Bijeenkomst 1: De deelnemers worden in deze bijeenkomst wegwijs gemaakt in het leren studeren: blackboard, literatuur zoeken, selecteren en verwerken, quick scan, opbouw van de module en praktijktheorie. Bijeenkomst 2: De onderzoekende houding verkennen en ervaren (door actieve werkvormen).

Vloeiend leren lezen Data: dinsdagmiddag 6 november, 20 november, 11 december, 15 januari, 29 januari. Tijd: 16.00 uur – 20.30 uur. Leren lezen is een van de kerntaken van het basisonderwijs. Alle schooljaren investeren we dagelijks veel energie om leerlingen vloeiend te leren lezen. Toch lukt dit lang niet altijd op de manier en met het resultaat dat ons daarbij voor ogen staat. Deze module gaat over hoe je kunt werken aan goed leesonderwijs in je school. Om dit te bereiken, staan de volgende thema’s centraal: Technische leesvaardigheid: Het met gebruik van de goede intonatie en met begrip van wat je leest, kunnen lezen van teksten van enige lengte (=vloeiend lezen) is een voorwaarde om volwaardig deel te kunnen nemen aan de geletterde samenleving. Hoe kunnen we hiervoor zorgen in ons onderwijs? En hoe kun je als leraar de zwakke lezers hierin ondersteunen? Analyseren van de situatie op je school: Elke school is anders en elke schoolsituatie is anders. Je betrekt in deze module ook je eigen school en gaat op zoek naar hoe je in jouw school kunt zorgen voor verbetering van het leesonderwijs gericht op vloeiend lezen.

17

Leren lezen en schrijven gaan hand in hand: Omdat leren lezen geen geïsoleerde bezigheid is, maar samengaat met het verwerven van andere taalvaardigheden, besteden we ook aandacht aan hoe je kinderen kunt ondersteunen bij het leren formuleren en aan de wisselwerking tussen leren lezen en lezen stellen. Aanpak van het leesonderwijs: Je komt in aanraking met de voor goed lees en stelonderwijs belangrijke aspecten als: lees/schrijfplezier, leesbeleving, boekkeuze, leerkrachtgedrag, leerkrachtvaardigheden en beleid. Je krijgt voorbeelden aangereikt en verdiept je in mogelijkheden en kansen. Aanbod voor kinderen die niet zomaar vloeiend gaan lezen: Je verdiept je vanzelfsprekend ook in de ondersteuning voor zorgleerlingen. Ben je als leraar in staat om vanuit je eigen gedrevenheid en doorzettingsvermogen voor zorgleerlingen de juiste weg te vinden?

Meervoudige geletterdheid en leesbegrip Data: dinsdagmiddag 26 februari, 12 maart, 26 maart, 9 april, 23 april. Tijd: 16.00 uur – 20.30 uur. Onze samenleving vraagt om geletterde burgers. De school heeft de verantwoordelijkheid (zorg) leerlingen voldoende geletterd te maken. Als je als leerkracht of docent hieraan een bijdrage wilt leveren, is het nodig dat je een overkoepelende visie ontwikkelt. In deze module staan daarom de volgende aandachtsgebieden centraal: Meervoudige geletterdheid Als leerkracht is het van belang dat je een visie hebt op de aard van de hedendaagse geletterdheid en op het gebruik van nieuwe informatie- en communicatiemedia. Gaat het alleen om lezen en schrijven of zie je nieuwe vormen van geletterdheid? Kun je als leerkracht zorgleerlingen ondersteunen door het begrip geletterdheid op een andere wijze in te vullen en toe te passen in het onderwijs? En kun je deze visie uitdragen naar collega’s? Omgaan met teksten hoort thuis in het héle curriculum Het is geen geïsoleerde bezigheid. Het omgaan met teksten vindt plaats in alle vakken. Kun je als leerkracht leesbegrip en NT2 integreren in alle vakken? Kun je als remedial teacher ondersteuning bieden bij taalgericht vakonderwijs? Leesplezier ontstaat niet vanzelf! Het plezierig en verdiept lezen van (jeugd)literatuur vraagt om een geëngageerde aanpak met gerichte instructie. Alleen leesplezier is geen garantie voor het aanleggen van de taaldenkrelaties die nodig zijn om te functioneren op het bij de (zorg) leerling passende niveau. De ondersteuning in het ervaren en begrijpen van fictie kan juist voor zorgleerlingen een brug slaan naar het begrijpen van meer complexe informatieve teksten. Ben je als leerkracht/docent in staat om vanuit je eigen leesplezier en – ervaring de zorgleerling de juiste kaders te bieden?

18

10.

Het succes van List (Lezen is Top)

Cursusleidster: Kosten: Cursusdatum: Tijd: Locatie:

Miriam Limpens (Windesheim). € 1140 gedeeld door het aantal deelnemers. maandag 1 oktober 2012. 16.15 – 19.45 uur. Buddingehof.

Naar aanleiding van de studiedag voor directies (november 2011) en het optreden van Miriam op de Teamdag 2012 heeft een grote groep collega’s gevraagd of List en de presentatie van Miriam niet aan alle collega’s zou kunnen worden aangeboden. Dat heeft Miriam opgepakt en we zijn blij dat List nu in dit cursusboek kan worden aangeboden aan alle belangstellenden. Voor de goede orde: na de introductie van Miriam Limpens kunnen scholen op eigen houtje voor een vervolgtraject op maat kiezen. Bovendien kan een school / scholen de kwaliteit van hun leesonderwijs met behulp van een leesexpert van Windesheim doormeten. Dat gebeurt met doelmatige observaties waarna een professioneel advies aan de school uitgebracht kan worden. LIST (Lezen IS Top) is een leesinterventieproject voor scholen die al hun leerlingen functioneel geletterd willen maken en leraren in de gelegenheid willen stellen hun kennis en vaardigheden met betrekking tot het leesonderwijs te vergroten. Het project is gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten en staat onder verantwoordelijkheid van dr. Thoni Houtveen (lector leerproblemen verbonden aan de Hogeschool Utrecht). Het doel van LIST is om leerlingen te ondersteunen bij het worden van gemotiveerde en zelfstandige lezers die lezen voor hun plezier en om te leren. Lezen is in deze zin het middel. Lezen wordt steeds verbonden met leesbegrip en leesbeleving. Tijdens de implementatie van List op school wordt ook ingezet op vergroting van de professionaliteit van de leraren, naar kennisniveau en instructievaardigheden. Als vervolgstap van de cursus kunnen eventueel teambijeenkomsten gehouden worden met alle leraren. Deze bijeenkomsten worden voorbereid met een regiegroep, waarin namens de school de directeur, de kartrekker en een of enkele docenten zitten. LIST is er voor alle groepen en stuurt aan op een doorgaande lijn van leesonderwijs. LIST werkt met een drie-lagen-model voor het omgaan met verschillen tussen leerlingen: - laag 1 is een goed kerncurriculum dat aan alle leerlingen wordt aangeboden, - laag 2 is voor leerlingen die hier niet voldoende aan hebben, voor hen worden het aanbod en de instructie geïntensiveerd - laag 3 is voor de leerlingen die niet voldoende reageren op de interventies in laag 2. Per leerjaar lezen de leerlingen 25 leeftijdsadequate boeken. Het lezen gebeurt in de klas volgens een vast lesmodel. De lessen starten gezamenlijk en worden gezamenlijk afgesloten. Bent u enthousiast geworden en heeft u vragen? Stuur een mailtje naar Miriam Limpens [email protected] of bel haar via 06-12277791.

19