Cursus toegepaste informatica – 6 TSO
T. Willekens Leerkracht Technisch Atheneum Mol ©2010
WOORD VOORAF Deze bundel is samengesteld voor leerlingen van de 3 graad – 2 leerjaar (TSO-niveau). Het vak Toegepaste informatica in de richtingen EE – EM – IW heeft tot doel het verwerven van vaardigheden die nauw aansluiten bij en direct bruikbaar zijn in de andere vakken van de betrokken studierichting. Wegens de verscheidenheid van de studierichtingen, de belangstelling en voorkennis van de leerlingen en de mogelijke overlappingen met andere vakken is het opportuun dat deze bundel opgevat worden als een open cursus met bijpassende toepassingen. De leerlingen moeten beschikken over een gemeenschappelijke voorkennis van Informatica uit de tweede graad waar ze al in ook al in contact gekomen zijn met de voornaamste toepassingspakketten. Ook de meer technische aspecten kwamen in de TSO-richtingen van de 2e graad aan bod (zoals basiskennis van theoretische elektriciteit en technologie). De leerlingen komen vooral uit een beroepsvoorbereidend leerjaar. Van de leerlingen wordt verwacht dat zijn de nodige interesses hebben om:
Kennis en vaardigheden verwerven over de apparatuur en programmatuur die in de industriële sectoren die met de studierichtingen verwant zijn, gebruikt worden. Praktische kennis verwerven van computersystemen en netwerken. Een gesimuleerd proces kunnen sturen met behulp van een gestructureerd programma. Algoritmisch denken en de uitgedachte oplossing kunnen implementeren in een hogere programmeertaal. Problemen kunnen oplossen met behulp van de voornaamste toepassingspakketten (tekstverwerking, rekenblad, databanken en websiteontwikkeling). Attitudes ontwikkelen als zin voor efficiëntie, doorzettingsvermogen en overdraagbaarheid van oplossingstechnieken (waardoor ook minder vertrouwde problemen zelfstandig kunnen opgelost worden). Actief en pro-actief gericht zijn op kwaliteit, gezondheid, milieubewustzijn en hygiëne. Zich ervan bewust zijn dat ordelijk en nauwkeurig werken de veiligheid voor zichzelf en de anderen verhoogt. Bereid zijn om samen te werken om tot een optimaal resultaat te komen.
Vragen, opmerking, problemen, … kan je altijd mailen naar
[email protected]. Informatie betreffende oefeningen, Bin-normen, … vind je op www.withservice.be. Elk onderdeel van deze cursus is zelf geschreven. Indien er kopieën gemaakt worden dien je eerst toestemming te krijgen van de samensteller. De naam van de samensteller MOET op elke kopie, na toestemming, vermeld worden. © T. Willekens
INHOUDSOPGAVE Woord vooraf ............................................................................................................................... 2 1
Tekstverwerking ........................................................................................................ 7
1.1
Sjablonen .......................................................................................................................................... 7
1.2
Opmaakprofielen .............................................................................................................................. 8
1.2.1
Opmaakprofiel aanmaken ................................................................................................................................. 8
1.2.2
Opmaakprofiel wijzigen ................................................................................................................................... 11
1.2.3
Opmaakprofiel zoeken en vervangen .............................................................................................................. 11
1.3
Opmaak: alineaopmaak .................................................................................................................. 12
1.3.1
Afstand en positie van tekens ......................................................................................................................... 13
1.3.2
Super- en subscript .......................................................................................................................................... 15
1.3.3
Opmaak kopiëren en plakken .......................................................................................................................... 15
1.3.4
Opsommingen ................................................................................................................................................. 16
1.3.5
Opmaak: automatische nummering ................................................................................................................ 16
1.4
Nummeren van kopjes ................................................................................................................... 16
1.5
Opmaak: kop- en voettekst ............................................................................................................ 18
1.6
paginaopmaak en nummering ........................................................................................................ 19
1.6.1
marges ............................................................................................................................................................. 19
1.6.2
tekstdoorloop .................................................................................................................................................. 21
1.6.3
sectieopmaak .................................................................................................................................................. 22
1.6.4
voet- en eindnoten .......................................................................................................................................... 23
1.6.5
tekst verticaal centreren ................................................................................................................................. 24
1.6.6
Afdrukstand ..................................................................................................................................................... 25
1.7
Tabellen .......................................................................................................................................... 25
1.7.1
opmaak ............................................................................................................................................................ 26
1.7.2
tekst typen in een tabel ................................................................................................................................... 27
1.7.3
tabel opmaken................................................................................................................................................. 27
1.7.4
cel opmaken .................................................................................................................................................... 28
1.7.5
tekst – tabel conversie..................................................................................................................................... 29
1.8
Figuren en tekstvakken ................................................................................................................... 30
1.8.1
Illustraties (ClipArt) .......................................................................................................................................... 31
1.8.2
Afbeeldingen ................................................................................................................................................... 31
1.8.3
Organogram (SmartArt) ................................................................................................................................... 31
1.8.4
Opmaak van geïntegreerde toepassingen ....................................................................................................... 32
1.9
Bin-normen ..................................................................................................................................... 32
2
Rekenblad ............................................................................................................... 33
2.1
Celinhoud........................................................................................................................................ 33
Cursus ‘VUL HIER DE NAAM VAN DE CURSUS IN’ (KLAS) | Inhoudsopgave | © T.Willekens
3
2.1.1
Basisbewerkingen ............................................................................................................................................ 33
2.1.2
Vergrendelen ................................................................................................................................................... 33
2.1.3
Naamgeving ..................................................................................................................................................... 35
2.2
Formules ......................................................................................................................................... 36
2.2.1
Basisformules .................................................................................................................................................. 36
2.2.2
Standaardfuncties ........................................................................................................................................... 36
2.3
Horizontaal en verticaal zoeken ..................................................................................................... 37
2.3.1
Verticaal .......................................................................................................................................................... 37
2.3.2
Horizontaal ...................................................................................................................................................... 38
2.4
Grafieken ........................................................................................................................................ 39
2.4.1
Opmaak ........................................................................................................................................................... 41
2.5
Filters, sorteren .............................................................................................................................. 42
2.5.1
Filters ............................................................................................................................................................... 42
2.5.2
Sorteren ........................................................................................................................................................... 43
2.6
Draaitabellen .................................................................................................................................. 44
2.7
Macro’s ........................................................................................................................................... 48
2.7.1
Opnemen ......................................................................................................................................................... 48
2.7.2
Uitvoeren ......................................................................................................................................................... 48
3
Databanken ............................................................................................................. 50
3.1
Database aanmaken ....................................................................................................................... 50
3.1.1
Namen, eigenschappen, validatie ................................................................................................................... 50
3.1.2
Tabelstructuur ................................................................................................................................................. 51
3.1.3
Beheer van records.......................................................................................................................................... 51
3.2
Formulieren .................................................................................................................................... 51
3.2.1
ontwerpen ....................................................................................................................................................... 51
3.2.2
objecten........................................................................................................................................................... 53
3.2.3
Eigenschappen van objecten ........................................................................................................................... 57
3.2.4
Tabelformulier en rekenvelden ....................................................................................................................... 59
3.3
Query’s ........................................................................................................................................... 61
3.3.1
maken .............................................................................................................................................................. 61
3.3.2
Formulieren en query’s ................................................................................................................................... 63
3.3.3
relaties ............................................................................................................................................................. 67
3.3.4
Formulieren op basis van meerdere tabellen .................................................................................................. 71
3.3.5
Query’s op basis van meerdere tabellen ......................................................................................................... 74
3.4
Rapporten ....................................................................................................................................... 76
4
PC-techniek ............................................................................................................. 80
4.1
Hardware ........................................................................................................................................ 80
4.1.1
moederbord .................................................................................................................................................... 80
4.1.2
Hardwareonderdelen ...................................................................................................................................... 80
Cursus ‘Toegepaste informatica’ (6TSO) | Inhoudsopgave | © T.Willekens
4
4.1.3
Voeding(aansluitingen).................................................................................................................................... 81
4.1.4
Kaarten ............................................................................................................................................................ 81
4.1.5
Externe geheugens en opslagmedia ................................................................................................................ 82
4.1.6
Kabelaansluitingen .......................................................................................................................................... 82
4.2
Software ......................................................................................................................................... 82
4.2.1
Besturingssystemen ........................................................................................................................................ 82
4.2.2
Installatie van besturingssysteem ................................................................................................................... 82
4.2.3
Installatie van applicatiesoftware.................................................................................................................... 83
4.2.4
Patches, plug-ins en drivers (stuurprogramma’s) ............................................................................................ 84
4.2.5
BIOS-onderdelen ............................................................................................................................................. 84
4.2.6
Foutmeldingen, Werkingsmodi van het besturingssysteem ........................................................................... 84
5
Programmeren in hogere programmeertaal.............................................................. 85
5.1
Inleiding .......................................................................................................................................... 85
5.1.1
Invoer – verwerking – uitvoer ......................................................................................................................... 85
5.1.2
De stappen bij het programmeren .................................................................................................................. 86
5.2
Ontwerp .......................................................................................................................................... 86
5.2.1
Probleemstelling.............................................................................................................................................. 86
5.2.2
Algoritme ......................................................................................................................................................... 86
5.3
Scenario .......................................................................................................................................... 87
5.3.1
Algemeen ........................................................................................................................................................ 87
5.3.2
Top down methode ......................................................................................................................................... 87
5.4
Gegevenstabel ................................................................................................................................ 88
5.5
Informatie uitwisseling ................................................................................................................... 90
5.6
Controlestructuren ......................................................................................................................... 90
5.6.1
Algemeen ........................................................................................................................................................ 90
5.6.2
Sequentie ........................................................................................................................................................ 91
5.6.3
Selectie ............................................................................................................................................................ 91
5.6.4
Iteratie ............................................................................................................................................................. 92
5.7
Implementatie ................................................................................................................................ 93
5.7.1
Programmeeromgeving – VBA editor access................................................................................................... 93
5.7.2
VBA-omgeving aanpassen ............................................................................................................................... 94
5.7.3
Werkbalk ‘bewerken’ ...................................................................................................................................... 96
5.8
Declaratie van variabelen en constanten ....................................................................................... 96
5.8.1
Variabelen declareren ..................................................................................................................................... 97
5.8.2
Waarde toewijzen ........................................................................................................................................... 97
5.8.3
Het bereik van variabelen................................................................................................................................ 97
5.8.4
Gegevenstypen ................................................................................................................................................ 98
5.9
Constanten ..................................................................................................................................... 99
5.10
Expressies ....................................................................................................................................... 99
Cursus ‘Toegepaste informatica’ (6TSO) | Inhoudsopgave | © T.Willekens
5
5.10.1
Operatoren ...................................................................................................................................................... 99
5.10.2
Standaardfuncties ......................................................................................................................................... 100
5.11
Structuren ..................................................................................................................................... 101
5.11.1
Deelproblemen (procedure) .......................................................................................................................... 101
5.11.2
Deelproblemen (functie) ............................................................................................................................... 101
5.11.3
Access modifiers ............................................................................................................................................ 101
5.11.4
Informatie-uitwisseling tussen deelproblemen ............................................................................................. 101
6
Besluit ................................................................................................................... 102
Cursus ‘Toegepaste informatica’ (6TSO) | Inhoudsopgave | © T.Willekens
6
1
TEKSTVERWERKING
1.1
SJABLONEN
Om een reeds opgemaakte sjabloon te openen klik je linksboven op de Officeknop en daarna op ‘Nieuw’.
Aan de linkerzijde kan je bij ‘Geïnstalleerde sjablonen’ indrukken. In het midden worden dan de beschikbare sjablonen getoond. Aan de rechterkant zie je meestal een groter voorbeeld. Indien je beschikt over een Internetverbinding kan je ook kiezen voor alle ‘Microsoft Office Online’ producten. Nog een handige optie is de zoekopdracht (zie in het midden bovenaan), hier geef je gewoon een bepaald item in en druk je op de pijl ernaast. Word gaat dan zoeken naar alle voorbeelden die voldoen aan je zoekopdracht. Als u Word opstart zal het sjabloon NORMAL.DOT geladen worden. Dit sjabloon is gewoon een wit, leeg document met de normale instellingen. Een sjabloon wordt dus met de extensie *.dot opgeslagen. Al beschik je over een uitgebreid aantal meegeleverde sjablonen, toch kan het best voorkomen dat je in dit assortiment niet de sjabloon vindt die 100% aan je verwachtingen voldoet. Een nieuwe sjabloon maken of een bepaalde sjabloon wijzigen is net zo eenvoudig als een gewoon document maken of wijzigen. Om een nieuw sjabloon te maken, kan je op verschillende manieren te werk gaan: Manier 1 Vertrek vanuit een gewoon document en sla dit document als sjabloon op via de Officeknop, opslaan als, Word –sjabloon.
Cursus ‘Toegepaste informatica’ (6TSO) | Tekstverwerking | © T.Willekens
7
