Cursus Enterprise-architectuur Inzichten uit theorie en empirie TouW dag november 2014 dr. ir. Frans Mofers
onderwerpen • wat is enterprise-architectuur
• cursus Enterprise architecture uitwerking in het onderwijsmodel van de masters
• werkstuk analyse werkstukken
• modelleren en toetsen van een architectuur
Pagina 2
enterprise-architectuur bedrijven en overheidsorganisaties worstelen met de informatievoorziening
Parlementair onderzoek ICT-projecten bij de overheid
enterprise-architectuur (ontwerp meteen goed) – gecontroleerd veranderen – informatievoorziening afstemmen op strategische doelstellingen organisatie – holistische kijk op informatievoorziening Pagina 3
proces en inhoud
transformatiemanagement
strategie
enterprisearchitectuur
processen
domeinarchitecturen opstellen/onderhouden
(it-)projecten samenhang
bedrijfsprocessen informatie & toepassingen (it-)infrastructuur Pagina 4
consolidatie in principes en modellen
deployment en beheer
what’s in a name
Ict-architectuur
Informatie en procesarchitectuur
Enterprise architecture
Pagina 5
afstudeeronderwerpen rond enterprise-architectuur http://portal.ou.nl/web/informatica/afgeronde-afstudeertrajecten-master-bpmit
•
enterprise-architectuur en innovatie Marcel Dijkman: De aansluiting van enterprise-architectuur op productinnovatie binnen organisaties
•
als organisatie starten met enterprise-architectuur Remco Kamphuis : Embarking On Enterprise Architecture
•
standaard-raamwerken voor enterprise-architectuur in MKB Ronald Honhoff: Informatiearchitectuur bij middelgrote organisaties
•
een generieke referentiearchitectuur voor enterprise-architectuur Roel Kersten : Beoordeling van context aware business architecturen:
•
ondersteuning efficiënte communicatie rond enterprise-architectuur Kurt van der Veken: Enterprise Architecture modelling to support collaboration
•
rol van principes binnen Enterprise Architectuur Gerrie Speek: Enterprise Architectuur: een principekwestie) Arnout van Loon: De waarden van architectuur
Pagina 6
definitie enterprise-architectuur Enterprise-architectuur is een coherente, consistente verzameling principes, verbijzonderd naar uitgangspunten, regels, richtlijnen en standaarden – soms vastgelegd in patterns – die beschrijft hoe een onderneming, de informatievoorziening, een informatiesysteem of een infrastructuur is vormgegeven en zich voordoet in het gebruik.
•
Architectuur gaat over fundamentele (niet altijd even goed zichtbare) beslissingen. Design is veelal (of zou toch moeten) gebaseerd op Architectuur.
•
Een architectuur / ontwerpprincipe is een vooraf opgesteld kader waarbinnen geopereerd dient te worden.
(Eef van Es) Pagina 7
opbouw cursus Enterprise architecture • theorie – werkboek – tekstboek DYA: Stap voor stap naar professionele enterprise-architectuur
– teksten over ArchiMate-motivatie en toetsing – standaarden TOGAF en ArchiMate
• werkstuk
Pagina 8
cursus in het nieuwe onderwijsmodel •
begeleide zelfstudie gedurende een kwartiel
•
studie van theorie
•
maken theorieopgaven (2 fasen)
•
individueel uit te voeren taken met uitzondering van groepsbijeenkomsten in week 7 en 11
•
maken werkstuk (2 fasen) – kiezen organisatie, kiezen casus binnen de organisatie – verzamelen informatie binnen en buiten de organisatie (documenten, praten met relevante personen)
•
presenteren en verdedigen werkstuk tijdens twee life-bijeenkomsten in groep van max 5 personen plus begeleider
•
actieve participatie in de bijeenkomsten
Pagina 9
activerend onderwijs binnen een kwartiel periode
studieonderdeel
uren
week 1
oriëntatie startbijeenkomst Studienet wb: introductie
5
week 1-6
wb: leh 1 t/m 8 documenten Connecticut tekstboek: DYA werkstuk fase 1 theorieopdrachten
30 5 35 10 5
week 7
maken presentatie volledig werkstuk presenteren en verdedigen
5
week 7-11
wb: leh 9 t/m 12 leertext modelleren en toetsen modelleren in modelleertool (Archi) volledig werkstuk theorieopdrachten
15 10 5 30 5
week 11
maken presentatie volledig werkstuk presenteren en verdedigen
10
inh1 9-16 feb
volledig werkstuk presenteren en verdedigen
inh2 17-24 aug
volledig werkstuk presenteren en verdedigen
Pagina 10
aspecten werkstuk • de analyse van de stand van zaken en mogelijke ontwikkelingen binnen de door u gekozen organisatie op het gebied van enterprise-architectuur
• de analyse van een bedrijfscasus bv. een project of programma, dat impact heeft op de enterprisearchitectuur en u kunt gebruiken om de toepassing van enterprise-architectuur te illustreren The meaning of a statement lies hidden in its use
Pagina 11
opbouw werkstuk • info student en organisatie • organisatie in relatie met DYA-concepten • architectuurrollen in de organisatie • bedrijfscasus • specificatie en toetsing van de bedrijfscasus
Pagina 12
geschikte organisatie – geschikte bedrijfscasus • organisaties kunnen al heel ver zijn met enterprisearchitectuur maar kunnen ook niet of nauwelijks ervaring met enterprise-architectuur hebben • minimumeisen organisatie: – onderscheid in processen – onderscheid in rollen – verschil tussen strategische, tactische en operationele processen – ict-gerelateerde activiteiten
Pagina 13
analyse werkstukken • 45 werkstukken geanalyseerd • periode 2011 - 2014 • gemeenschappelijke elementen uit cursussen Ictarchitectuur, Informatie- en procesarchitectuur (27 werkstukken) en Enterprise architecture (18 werkstukken)
• disclaimer gegevens vergaard in een educatieve context info over studenten en hun bedrijven geen wetenschappelijke pretentie Pagina 14
segment organisatie
(semi-)overheid bedrijfsleven IT-dienstverlening
Pagina 15
taakvelden studenten advies architectuur beheer consultant functioneel beheer gebr. organisatie informatie IT-management management ontwikkelen
Pagina 16
samenhang
kerndomeinen casus
bedrijfsprocessen informatie & toepassingen (it-)infrastructuur
informatie/toepassing
infrastructuur
processen
processen - informatie/toepassing
processen - informatie/toepassing infrastructuur
Pagina 17
ontwikkelscenario’s voor de casus
anticiperend defensief offensief
Pagina 18
rol van enterprise-architect ingevuld in uw organisatie?
Ja Nee
Pagina 19
DYA raamwerk - wat is vastgelegd in je organisatie
Pagina 20
DYA procesmodel
Pagina 21
DYA volwassenheidsmatrix
isolement
slagkracht
verliezen
slagboom
laag
hoog
organisatorische inbedding architectuur
Pagina 22
scores organisaties in werkstukken 14
9
isolement
slagkracht
verliezen
slagboom 3
19 laag
hoog
organisatorische inbedding architectuur
Pagina 23
DYA Project StartArchitectuur reflecteert 3 architecturaspecten
Pagina 24
raamwerken
TOGAF ArchiMate
Pagina 25
ArchiMate core
Pagina 26
ArchiMate – motivation extension
Pagina 27
motivation extensie van ArchiMate Motivational concepts are used to model the motivations, or reasons, that underlie the design or change of some enterprise architecture. These motivations influence, guide, and constrain the design. stakeholder: the role of an individual, team, or organization driver: something that creates, motivates, and fuels the change in an organization assessment: the outcome of some analysis of some driver principle: a normative property of all systems in a given context, or the way in which they are realized. goal: an end state a stakeholder intends to achieve requirement: a statement of need that must be realized by a system constraint: a restriction on the way in which a system is realized
Pagina 28
stakeholders viewpoint
stakeholders, hun drivers, assessmentresultaten voor de drivers en goals die gerealiseerd worden
Pagina 29
principles viewpoint
principles in relatie met goals
Pagina 30
toetsingskader – van principles naar toetsbare uitspraken principe
beleidslijnen Gebruikerstoegang voldoet m.b.t. toegankelijkheid aan de norm: HP04 Gebruikers hebben via het openbare Internet kan de gebruiker overal toetsen toegang tot de maken. informatievoorziening op elk moment, op elke Gebruikerstoegang voldoet m.b.t. ondersteuning apparatuur aan plaats en vanaf elk de norm: vanaf desktops, laptops, mobiele telefoons en tablets apparaat kan de gebruiker toetsten maken. Registratie van gebruiksgegevens voldoet m.b.t. registratie van toetsen aan de norm: alle handelingen in het toetsservicesysteem worden opgeslagen OP06 De interactie met de student wordt geregistreerd
Pagina 31
Registratie van gebruiksgegevens voldoet m.b.t. vertrouwelijkheid gegevensverzameling aan de norm: gebruiksgegevens worden zodanig opgeslagen zodat deze alleen toegankelijk zijn voor de student zelf en voor groepen van medewerkers die rollen vervullen die vastgelegd zijn in het “reglement ToetsServiceSysteem”.
conclusies
theorie en empirie – studenten enthousiast over toetsen theorie in de praktijk
aangepaste cursus in nieuw onderwijsmodel – hoge kwaliteit opgeleverde producten – in 11 weken voldoende informatie verzamelen is een uitdaging
Pagina 32
