Nieuwsbrief 12 | mei 2012
Cultuurbereik
Rotterdam
‘Wat de boer niet kent, dat vreet hij niet.’ Een waarheid die kunstinstellingen in hun zoektocht naar (nieuw) publiek zullen (h)erkennen. Als u omslaat leest u over nieuwe kansen en mogelijkheden voor het project Cultuurbuur om ook mensen die nooit in een theater of concertgebouw komen, te laten genieten van iets wat hij nog niet kende. In dit verband tipt de redactie graag álle projecten in deze nieuwsbrief. Maak kennis met Rozenburg, Rotterdam Noord, het Brienenoordeiland met een natuurkunstproject voor basisscholen, de week van de amateurkunst en muziek en andere kunstvormen uit Turkije. Of wandel gewoon door de stad (pag. 4) en leer (opnieuw) waarderen. Jaad Alaka en Joost Bestebroer, beiden geboren Rozenburgers, tijdens de fotoshoot voor het project ‘Uit je klei getrokken’.
©Martijn Boom
Baardman Ik was dertien. Een docent op de
of: ‘Ik ben nu die’, werd alles mogelijk. Ik kon verhalen maken,
middelbare school droeg in die tijd
beelden, situaties, sferen oproepen. Geheimzinnig, ongrijpbaar,
meestal een jasje met een stropdas.
subversief, maar altijd verbonden met wie ik was of wilde zijn. Ik
Op die bewuste voor mij immens
leerde mijn leven spelen en vormgeven. En dit vermogen ben ik
belangrijke dag, kwam er een man met
nooit meer kwijtgeraakt.
een baard de klas binnen. Mijn ouders zouden zeggen: rommelig, onverzorgd en met een veel te uitbundige lach. © Sanne Peper
Onder zijn leiding schoven we de
‘Kijk uit! Dit product kan onverwachtse effecten sorteren’
banken aan de kant en maakten we een kring. In die tijd was dat een extreme daad van verzet.
Nu is natuurlijk alles anders. Theater als revolte, als verbond
Vanaf dat moment was die kring en die man met die baard onze
tegen de gevestigde orde, als vrijplaats of vluchtweg: het is
vluchtweg, onze vrijplaats. We improviseerden, namen rollen aan,
niet meer de gewenste functie van kunst. Er is behoefte aan
speelden de meest bizarre ontmoetingen en situaties. Baardman
verpozing, educatieve doelen en lange leerlijnen. Resultaat
nam ons mee naar de meest exotische plaatsen in ons hoofd,
moet direct ervaren en gemeten en liefst binnen de kaders van
geen idee wat voor oefeningen hij met ons deed, hoe vaak hij op
een duidelijk afgebakend pakket. Bij Max. geven we de acteurs
school kwam en wie bedacht had dat hij mocht komen. Ik verdenk
een cursus klassenmanagement en iedere voorstelling krijgt
die leraar Nederlands. Baardman ging zoals ie gekomen was,
waarschuwingsstickers: Kijk uit! Dit product kan onverwachtse
plotseling. Er was geklaagd.
effecten sorteren. Maar we kunnen niet garanderen dat we geen subversieve impact hebben op de tere kinderzielen. U bent bij deze
Vanaf die tijd leefde ik in allerlei parallelle werelden. Ik had ontdekt
gewaarschuwd.
hoe je met een zeer kleine beslissing, gedachten in ieder gewenst gebied kon brengen. Door gewoon te zeggen: ‘We zijn nu hier’,
Moniek Merkx, artistiek leider Theatergroep Max. 1
nieuwsbrief cultuurbereik rotterdam | NUmmer 12 - mei 2012
Op Rozenburg Cultuurbuur krijgt nieuwe impuls
Scène uit Kamp Noord, een voorstelling van Theatergroep Siberia, één van de inmiddels 17 deelnemende gezelschappen aan Cultuurbuur. © Greetje Mulder
Rozenburg, gelegen aan de Nieuwe Waterweg tussen Rotterdam en Hoek van Holland, veranderde in de jaren ’60 van boereneiland naar een gemeente midden in een industriegebied en is sinds 17 maart 2010 de jongste deelgemeente van Rotterdam. Cultuurscout Carolien Ruigrok-Nieuwland laat de bewoners de culturele kansen zien van de samenvoeging. ‘Rozenburg is een hechte gemeenschap met een rijk verenigings -leven en een bijzondere geschiedenis’, vertelt Carolien Ruigrok-
Het project Cultuurbuur presenteert het werk van
Cultuur mij gevraagd te onderzoeken in welke vorm Cultuurbuur
Nieuwland, sinds 1 januari 2011 cultuurscout van deelgemeente
© Martijn Boom
professionele Rotterdamse kunstinstellingen op
een vervolg kan krijgen in 2013 en de jaren daarna.’
Rozenburg. ‘Maar ik merkte ook veel weerstand, de samenvoeging
Oer-Rozenburger Jaap Ouwendijk aan het woord, ook wel ‘mister Rozenburg’ vanwege zijn goede geheugen, tijdens de repetitie voor de voorstelling ‘Uit je klei getrokken’.
met Rotterdam werd met argusogen bekeken. Inmiddels heb ik
diverse wijkpodia in de stad. Conny Janssen: ‘De lokale cultuurcentra staan midden in woonwijken en
Ambassadeurs
in de praktijk kunnen brengen dat het horen bij de stad ook veel
functioneren als een ontmoetingsplek waar veel be-
Met helderheid, haalbaarheid en enthousiasme als motto biedt
voordelen heeft. Er zijn nieuwe subsidies beschikbaar, er zijn meer
momenteel aan een bijzonder locatieproject. Jasmina: ‘Tijdens de
woners gebruik van maken. Wanneer Conny Janssen
het onlangs gepresenteerde marketingplan vooral concrete en
mogelijkheden om het culturele leven van Rozenburg nieuw leven
voorbereidingen gaf cultuurscout Carolien waardevolle adviezen
Danst voorstellingen speelt in de LCC’s, is het bijna
praktische handvatten met onder meer een heldere taakverde-
in te blazen en nieuw talent te ontwikkelen. Dat is het mooie van
en bracht me in contact met de juiste personen. Met de vraag:
alsof we bij de mensen thuis komen. En dat geeft een
ling tussen alle partijen en direct uitvoerbare acties. Femke: ‘Zo
mijn werk, ik kom iets leuks brengen. Ik ben er voor de bewoners
“Wie is de Rozenburger?”, ben ik vervolgens op zoek gegaan naar
heel vertrouwd gevoel.’
lanceren we dit jaar twee koepelcampagnes om het merk Cultuur-
en wil samen met hen nieuwe initiatieven ontwikkelen.
bewoners met mooie en bijzondere verhalen over Rozenburg. De groep bestaat inmiddels uit vijftien personen, een mix van jonge,
buur te promoten en de toegankelijkheid te benadrukken van de Cultuurbuur is ontstaan als een van de projecten in het Rotterdam-
cultuurbuurvoorstellingen. Ook pleiten we voor het inzetten van
se actieprogramma ter bevordering van cultuurbereik in de wijken.
ambassadeurs die wijkbewoners informeren en enthousiasmeren
De samenwerking tussen de professionele gezelschappen en de
over de voorstellingen en proberen we duo- en randprogrammering
wijkpodia biedt de kunstinstellingen de mogelijkheid hun publieks-
extra te stimuleren.
oude, oorspronkelijke en nieuwe Rozenburgers. Sinds januari komen we iedere week bij elkaar in Muziektheater de Ontmoeting en onderzoeken we door middel van improvisatieopdrachten of mensen zich een Rozenburger voelen en waarom wel of niet. We
Uitmarkt
proberen er achter te komen hoe gebonden we zijn aan de grond
meer culturele diversiteit aan te bieden aan de wijkbewoners. Voor-
Babystapjes
De eerste Uitmarkt vorig jaar was een groot succes. Het bleek
waar we wonen of waar we zijn geboren. Zo leren we niet alleen ‘de
stellingen met als kernwaarden: intimiteit, kwaliteit, interactiviteit
‘Wat de boer niet kent, dat vreet hij niet, dat heb ik door de jaren
een goede stap om de bestaande kunstmarkt los te weken van
Rozenburger’ kennen, maar ook elkaar.
en drempelverlagend.
heen, onder meer bij het Rotterdams Wijktheater, wel geleerd.
de gelijktijdige vrijwilligersdag. En door naast presentaties van
Mensen staan argwanend tegenover iets wat ze niet kennen, dus
lokale culturele verenigingen ook optredens van het Rotterdams
Uit je klei getrokken
moet je er voor zorgen dat je de argwaan wegneemt. Dat gaat
Volkstheater te programmeren, hebben we de bezoekers kunnen
Wie is de échte Rozenburger, en waarom? Wie ben je als de grond
gepaard met geduld en het zetten van soms kleine babystapjes:
verrassen en inspireren. En dat is toch waar het om gaat bij kunst
waaruit je bent gegroeid van iemand anders wordt? Of als je je
kennismaken, luisteren naar bestaande wensen, vertrouwen
en cultuur. De voorbereidingen voor de komende Uitmarkt zijn al
geboortegrond moet verlaten? Wat bepaalt je identiteit als je uit je
creëren en minder ervaren cultuurbezoekers proberen te overtui-
in volle gang, het festival zal dit jaar plaatsvinden op zaterdag 15
klei getrokken wordt? De uiteindelijke voorstelling, een wandeling
gen dat het aanbod de moeite waard is.
september. Ik heb alle vertrouwen in dit nieuwe jaarlijkse feestje
met gidsen en diverse scènes op locatie gespeeld door de bewo-
‘Iedere Rotterdammer de kans geven om in contact te komen
als opening van het culturele seizoen. Ook heel blij ben ik met de
ners zelf, vertelt de geschiedenis van Rozenburg afgewisseld met
met professionele podiumkunsten, dat is het uitgangspunt van
Marjolein Meijers Band
LCC functie van zowel Muziektheater de Ontmoeting als van De
persoonlijke verhalen. Het theaterproject biedt Rotterdammers uit
Cultuurbuur’, zegt de vorig jaar aangestelde projectleider Femke
Cultuurbuur wil een kring zijn van organisaties die zich actief
Nieuwe Schans waar momenteel workshops worden gegeven door
andere deelgemeenten de gelegenheid kennis te maken met
Bouwer. ‘Cultuurbuur maakt het mogelijk voorstellingen variërend
bezighoudt met het bereiken van nieuw publiek. Aan ons de taak
het Rotterdams Hiphophuis. Zo krijgen steeds meer bewoners de
Rozenburg, zijn geschiedenis en cultureel erfgoed. Mijn persoon-
van moderne dans tot klassieke muziek en opera ook aan te bieden
alle partijen te blijven voeden en prikkelen, nieuwe initiatieven te
mogelijkheid kennis te maken met culturele activiteiten.’
lijke doel? Mensen naar elkaar laten luisteren, laten inleven in
op plekken waar mensen komen die niet of nauwelijks naar de
stimuleren en momenten te creëren om ervaringen uit te wisselen
schouwburg of de Doelen gaan. Cultuurbuur faciliteert door een
en van elkaar te leren. Met uitbreiding van gezelschappen als het
Wie is de Rozenburger?
kennen er geen reden meer is om de ander pijn te doen. Wees niet
tegemoetkoming in kosten voor de deelnemende gezelschappen,
Rotterdams Wijktheater en de Marjolein Meijers Band wordt het
In het jaar dat Rozenburg werd opgeheven als zelfstandige
bang, kom uit je schulp. We zijn allemaal mensen.’
coördineert communicatie- en promotiemiddelen en denkt mee
deelnemersveld bovendien steeds veelkleuriger. Het biedt Cultuur-
gemeente, behaalde theatermaker Jasmina Ibrahimovic haar
over extra activiteiten als workshops en inleidingen. Alle betrokke-
buur nog meer kansen en mogelijkheden om een groot publiek te
diploma Theaterwetenschap aan de Universiteit Utrecht en speci-
Speeldata Uit je klei getrokken: 14 t/m 17 juni 2012,
nen hebben de afgelopen jaren geknokt voor een groter publieks-
bereiken.’
aliseerde zich in community art. Uit fascinatie voor dit stukje land
voor aanvangstijden en meer informatie kijk op
en zijn mensen, het dorp waar zij op haar 10 terecht kwam na haar
www.oprozenburg.nl.
bereik te vergroten, tegelijkertijd krijgen wijkpodia gelegenheid om
‘Mensen staan argwanend tegenover iets wat ze niet kennen’ Professionele podiumkunsten
bereik. Nu de subsidie eind dit jaar afloopt heeft de dienst Kunst en
de ander. Ik ben ervan overtuigd dat als we de ander echt leren
de
www.cultuurbuur.nl 2
‘Ik wil mensen naar elkaar laten luisteren, zich laten inleven in de ander’
vlucht voor de burgeroorlog in voormalig Joegoslavië, werkt zij 3
nieuwsbrief cultuurbereik rotterdam | NUmmer 12 - mei 2012
nieuwsbrief cultuurbereik rotterdam | NUmmer 12 - mei 2012
Kunst op onverwachte plekken
Zes vragen aan…
Foto boven: Het portret van Multatuli hangt sinds 1975 in de Van Oldenbarneveltstraat. Foto beneden: Het tekstbeeld van Marcelle van Bemmel uit 2004 bestaat uit twee delen en is te zien aan weerskanten van de voetgangersbrug over de Bergsingel.
Marijke van Velzen, ondernemer in de culturele sector en dansdocent. Sinds januari 2012 is zij projectleider in Rotterdam voor de tweede editie van de Week van de Amateurkunst (WAK, 2 t/m 9 juni a.s.).
dat de WAK steeds meer een vanzelfsprekend evenement in
begraafplaatsen. In deze serie laten we zien waar
Na haar studie aan de dansacademie in Arnhem (nu
03. Wat vind je zelf je meest succesvolle project
kunst zoal kan opduiken. En schrijven we over het
ArtEZ hogeschool voor de kunsten) keerde Marijke
tot nu toe? Het opzetten van de CultuurWijzer, de intermediair
hoe en waarom van de aanwezige kunst.
van Velzen (1958) terug naar Rotterdam en hield zij
tussen kunstinstellingen en scholen met als doel het ontwikkelen
zich twintig jaar nagenoeg alleen met dansen bezig:
en coördineren van cultuureducatieprogramma’s voor primair en
als danser bij de zang- en dansgroep The N7 Dance
voortgezet onderwijs in Capelle aan den IJssel. Alle leerlingen
Wie kunst wil zien en van kunst wil genieten, gaat naar een museum. Musea zijn er in alle soorten en maten en voor alle leeftijden. Maar ook buiten het museum is er genoeg te ontdekken. Denk aan buitenkunst, kunst in openbare gebouwen, kunst op
Woorden in beeld
amateurkunstenaars te verleiden, activeren en inspireren.
Company en als dansdocent bij de dansacademie (nu
kennis laten maken met kunst en cultuur en alle scholen laten
Van de maan af gezien zijn we allen even groot. Een geliefde tekst bo-
Het gedicht is een bericht
Codarts). Met het coördineren van het Binnenste-
ontdekken wat de voordelen zijn van kunst en cultuur in het les
ven een metershoog portret van de schrijver Multatuli op een door
Rotterdam heeft de interesse voor teksten en gedichten door de
Buitenfestival in Capelle aan den IJssel startte zij in
programma, dat wilden we bereiken. En dat is gelukt. In 2004
de Rotterdamse kunstenaar Mathieu Ficheroux ontworpen paneel
jaren heen met bijzondere projecten weten te stimuleren. Zo voor-
2000 een nieuwe carrière. Marijke: ‘Ik ben niet goed
zijn we gestart en sinds een aantal jaren is er sprake van een door-
in de Van Oldenbarneveltstraat. En dat daar dagelijks door honder-
ziet het project Het gedicht is een bericht vuilnis- en veegwagens
in het omschrijven van mijzelf. Het geeft tegelijker-
lopende leerlijn.
den voorbijgangers wordt gezien. Maar ook: Dank u wel, gewoon ap-
van dichtregels en wordt poëzie nagenoeg aan huis bezorgd. Het
tijd ook zo weer wie ik ben. Die beweeglijkheid die
plaus is voldoende van de Vlaming Roland Jooris, een dichtregel op
project is gestart in samenwerking met Poetry International in 1988
ik heb als danser heb ik ook als mens. Ik kan veel
04. Wat is naast dans je favoriete kunstdiscipline?
een vuilophaalwagen uit het samenwerkingsproject van de Roteb
en elk jaar komen er zes nieuwe gedichten bij. Deze ludieke manier
dingen tegelijkertijd, ik switch en ik schakel en hou
Geen discipline in het bijzonder eigenlijk. Theater vind ik fijn. Ik
en Stichting Poetry International. Dichtregels fungeren als beelden
van het bij elkaar brengen van kunst en publiek heeft ongetwij-
mij bezig met verschillende zaken, zowel uitvoerend
hou van musea, daar kan ik uren ronddwalen. In feite hou ik van
en staan in de hoofden gegrift van vele Rotterdammers.
feld een positief effect op de waardering voor poëzie. Het laat de
als beleidsmatig. Maar wel altijd binnen de wereld
alles dat mij nieuwsgierig maakt. De kunsten in zijn geheel bieden
‘Woorden en poëzie vragen aandacht en zetten aan het denken’,
schoonheid en waarde ervan inzien.
van de kunst en cultuur. Zodra ik daar uit stap word
mij veel ethisch genoegen, daar raak ik van in vervoering. Dat
ik ongelukkig.’
gebeurt mij overigens ook als ik naar mijn leerlingen kijk.
05. Welk boek ligt er op je nachtkastje?
beaamt Marjolijn van der Meijden, adviseur Beeldende Kunst in de Openbare Ruimte bij het Centrum Beeldende Kunst. ‘Zo was ik als
Haiku
kind gefascineerd door de dichtregel van Lucebert Alles van waarde
En schuilt niet in elk mens een dichter? Op initiatief van toenmalig
01.
is weerloos, dat sinds 1978 in neonletters de dakrand van een van
gemeenteraadslid Manuel Kneepkens schreef het Centrum Beel-
jaar? Rotterdam heeft een actieve vrijetijdssector. Er gebeurt hier
Er liggen meerdere boeken. En zeer uiteenlopende, (lachend) ook
de panden aan de Blaak siert. Wat betekent het, vroeg ik mij af. En
dende Kunst in 2004 een wedstrijd uit waarbij alle Rotterdammers
ontzettend veel op het gebied van amateurkunst en het is goed ge-
hierin uit zich mijn beweeglijkheid. Naast de biografie van Eleonore
hoewel er door de jaren heen veel omheen is gebouwd blijken de
werden uitgenodigd een eigengemaakte haiku in te sturen – een
organiseerd. Ik merk bovendien dat er vorig jaar bij de eerste editie
van Aquitanië – over het leven van een sterke vrouw in de 12e eeuw
woorden voor nog meer Rotterdammers nog steeds een markant
eeuwenoude Japanse dichtvorm van drie rijmloze regels in respec-
van de Week van de Amateurkunst al heel veel is bereikt. Bij het
die onder meer de opkomst van kunst en cultuur stimuleerde in het
herkenningspunt.
tievelijk vijf, zeven en vijf lettergrepen. De zes beste haiku’s kregen
zoeken naar nieuwe samenwerkingsverbanden is dat heel prettig.
Franse hof, ligt ‘Het Familieportret’ van Jenna Blum, de Elegance en
vervolgens een eigen tegel en liggen verspreid op het trottoir van
Ik leg contact, zeg ‘WAK’ en er gaan weer nieuwe deuren open! Er
‘Nooit meer slapen’ van Willem Frederik Hermans. Ik lees minstens
de Karel Doormanstraat. Dichtkunst op straat van Rotterdammers
is veel enthousiasme, veel bereidwilligheid en de lijnen zijn kort.
vijf boeken tegelijk en weet van elk boek precies waar ik ben geble-
‘Woorden en poëzie vragen aandacht en zetten aan het denken’
Wat is je vooral opgevallen in het afgelopen
ven.
voor Rotterdammers. TIP | Kijk eens op www.openbarekunst.nl voor achter
Betekenis geven
grondinformatie over de (woord)beelden waar u
In Rotterdam zijn gedichten en teksten die zijn ontstaan in de
wellicht dagelijks langsloopt of fietst, of om
openbare ruimte net zo te beschouwen als beelden. Ze komen tot
nieuwe werken te ontdekken.
stand vanuit een zelfde soort drijfveer, namelijk: betekenis geven
‘De WAK is voor mij een actief platform om amateurkunstenaars te verleiden, activeren en inspireren’
02. Wat is je belangrijkste doel voor de WAK?
06. Wat staat er bovenaan je verlanglijstje? Een nieuwe fiets! Toen de vierde fiets van mijn oudste zoon werd gestolen, gaf ik hem mijn fiets. Zelf reis ik nu met de metro van mijn woonplaats Capelle naar Rotterdam. Vind ik trouwens wel iets heel wonderlijks hoor zo’n metro. Een soort tijdmachine. Ik woon hier
aan de openbare ruimte. Vaak op initiatief van burgers en gemeen-
www.cbk.rotterdam.nl
Het ontmoeten en verbinden van amateurkunstenaars en het
aan de rand van een natuurgebied, verdwijn onder de grond en kom
te die lokale helden willen eren, uiteenlopende stichtingen, fond-
www.poetry.nl
bereiken van een groter publiek. Samenwerking zie ik als één van
middenin de Grote Stad weer boven. De metro is prima en snel,
sen, organisaties, maar ook op initiatief van commerciële bedrijven
de belangrijkste middelen daartoe. Samenwerking versterkt het
maar nu het voorjaar er weer aankomt, wil ik weer fietsen.
die zich willen profileren met poëzie, die boven het gemiddelde
product en vergroot het publieksbereik. Via de consulenten van
willen uitstijgen.´
de SKVR en de cultuurscouts komen we tot in de haarvaten van de stad en bereiken we ook de individuele amateurs. Wat ik hoop is
4
de stad wordt. Een actief platform om huidige en toekomstige
www.wakrotterdam.nl www.doedok.nl 5
nieuwsbrief cultuurbereik rotterdam | NUmmer 12 - mei 2012
Kijk op de wijk Het actief meedoen van Rotterdammers aan onder
nieuwsbrief cultuurbereik rotterdam | NUmmer 12 - mei 2012
De Noorderlingen Na de voorstelling ’n Bries gaan de leerlingen op ontdekkingstocht over het Brienenoordeiland. © OBS Samsam
Na het succes van De Zuiderlingen maakten
We vragen mensen gezamenlijk in de lens te kijken en net even een
conceptontwerper Linda Malherbe en fotograaf
beetje óp te kijken, dat geeft de juiste energie. Ieder individu is
Joop Reijngoud groepsportretten in Rozenburg, de
belangrijk in een groep, iedereen moet worden gezien. Zo ontstaat
Afrikaanderwijk en van de Chinese gemeenschap
een staalkaart van mensen en sturen we aan op kennismaking en
in Rotterdam en Utrecht. In 2011 gingen de twee op
ontmoeting.’
Badkonijn
ontdekkingstocht door het Oude Noorden, maakten
om dat doel te bereiken. In elke nieuwsbrief lichten
Een drijvend kunstobject dat jongeren aanspreekt. Zo luidde in
we steeds twee projecten uit die we ondersteunen. De pareltjes in de wijken komen aan bod in de serie
Kijk op de wijk.
meer culturele activiteiten is een van de doelstellingen van het gemeentebestuur van Rotterdam. Het Rotterdamse Programma Cultuurbereik wordt ingezet
vijftig groepsportretten en presenteerden de foto’s
Boegie Carcenter
dit voorjaar tijdens een reizende tentoonstelling. De
‘De leukste en meest waardevolle contacten ontstaan als we net
komende maanden verkennen zij de Agniesebuurt en
even langer blijven hangen’, vervolgt Linda, ‘nog even wachten
de Provenierswijk voor nog eens vijftig portretten.
op iemand die verlaat is of blijven mee-eten. Dan is er ruimte voor
2009 de opdracht van Galerie op de Rotte. De kunstenaars Niels
Eind dit jaar verschijnt het fotoboek met als werktitel
echt contact en doen we mooie ontdekkingen. Zo ontdekten we dat
Lakens en Kwannie Tang maakten een Badkonijn, een combinatie
De Noorderlingen. Bewoners en bezoekers aan Noord
Noord een eigen Surinaamse aflegvereniging heeft en dat auto
van een badeend, zwemband en hip designer toy van 4,50 m hoog
komen de foto’s ondertussen gewoon tegen in de
liefhebbers door heel Nederland speciaal naar Boegie Carcenter
en 3,75 m breed. Na adoptie door de gemeente Vlaardingen is het
wijk op de locaties waar ze zijn gemaakt.
komen voor het pimpen van hun auto. Met de groepsportretten
kunstwerk weer terug in Rotterdam en dobbert tot oktober in de
proberen we een inkijkje te geven in de wereld achter een In 2007 startten Linda Malherbe en Joop Reijngoud met het foto-
specifieke groepsgemeenschap. En laten we zien: kijk, dit zijn al
graferen van groepen mensen die met elkaar het gezicht bepalen
die werelden die met elkaar samenleven in één wijk. En elke keer
Niels Lakens: ‘Kwannie en ik gunden het konijn een langer en zin-
van Rotterdam-Zuid. Het hele proces van research, inventarisatie,
weer worden we hartelijk welkom geheten. We laten zien hoe
vol leven. Naast een mooie locatie wilden we kinderen uit de wijk
kennismaking met wijkbewoners tot aan de presentatie van de
gemakkelijk het is om contact te maken met anderen. Want de
betrekken bij het project en hen laten meedenken over hun eigen
groepsportretten bleef niet onopgemerkt en resulteerde in trotse
wereld wordt mooier als je met elkaar in contact komt.’
woonomgeving. We schreven een wedstrijd uit voor een nieuw ont-
bewoners, saamhorigheid en gemeenschapszin. En toen dacht
Natuurtheater ‘n Bries
vijver van het Vroesenpark. Gerestyled door kinderen uit Blijdorp.
werp voor de beschildering, passend bij de wijk en organiseerden
Noord: dat willen wij ook! Met groepsportretten de onderlinge
Er is een kikkerpoel, er grazen Schotse Hooglanders, er groeit wilde
workshops. Alle inzendingen waren verrassend goed, uiteindelijk
relaties en gedeelde passies laten zien. En tegelijkertijd bewoners
marjolein, er staan geweldige klimbomen en dit voor- en najaar
hebben we gekozen voor het vrolijkste ontwerp dat erbij zat. Het
betrekken bij de veranderingen en verbeteringen in de wijk.
is het natuurgebied het decor voor een locatievoorstelling voor
Badkonijn is nu een symbool voor de wijk waar het ligt.’
dertig Rotterdamse scholen. Theatermaker Joke Olthaar: ‘Het
Ontmoeting en uitwisseling
Brienenoordeiland is een prachtig struingebied waar kinderen alle
‘Het effect van de groepsportretten op Zuid heeft een hoop teweeg
hectiek van de stad even kunnen loslaten.’
Rotterdams Volkstheater
gebracht’, beaamt Linda. ‘Naast het zichtbaar maken van groepen
scholen hebben zich inmiddels aangemeld. Bovendien staat er voor
Wat in 1986 begon met een tweedehands circustheatertent en
gemeenschapszin begint bij het leren kennen van de ander, het
eind juni een open weekend voor individuele bezoekers gepland.
een oude vrachtwagen, is anno 2012 uitgegroeid tot een theater
blijkt dat de groepsportretten hier aan bijdragen. En hoewel het
festivalinstituut binnen de Rotterdamse wijken met een eigen
uitgangspunt steeds hetzelfde is blijven we voor elk nieuw project
Joke: ‘De voorstelling gaat over de beleving van de natuur. We
tentenpark en een vaste groep artiesten en beeldend kunstenaars.
doorzoeken naar de best passende vorm.’
willen de bezoekende kinderen meer verbinden met hun natuurlijke
Het Rotterdams Volkstheater verbindt mensen en cultuur door
omgeving, ze de schoonheid ervan laten zien en hen stimuleren
middel van festivalactiviteiten in de openbare ruimte. Van klein-
Juiste energie
vaker in de natuur te zijn. Uit de reacties van de kinderen merkten
schalige bewonersinitiatieven tot grote stadsevenementen, van
De bewonersvereniging Top van Noord, de Surinaamse vrouwen
we dat velen het gebied niet kennen en hoe fijn ze het vinden om
kleine zeshoekige tenten tot een theatertent compleet met tribune
van Tori Oso, de zondagavondmuzikanten van Café de Bel, de
lekker buiten te zijn. Het project verbindt cultuur, natuur en milieu
en speelvloer: iedereen kan bij het Volkstheater terecht en alles
leden van de Sagrada Familia, de aardappeleters van Pakhuis De
op een speelse manier.’
is te huur.
Aardappel. Joop: ‘Er zijn allerlei redenen voor mensen om zich te
www.nbries.nl
www.volkstheater.nl
Vorig jaar ontwikkelde Joke samen met collega Bart van Lieshout de voorstelling ’n Bries voor de groepen 5, 6 en 7 van het basis onderwijs. Een theatervoorstelling midden in het groen met aansluitend workshops om het eiland te verkennen en van de natuur te leren. De succesvolle pilot is dit jaar verder uitgewerkt en dertig
mensen en het vastleggen van hun verhalen, werden de geportretteerden zich ook meer bewust van hun eigen waarde en activiteit. De groepsportretten bleken een stimulans voor nieuwsgierigheid naar zichzelf, naar elkaar en naar de omgeving. En dat leidde weer tot ontmoeting en uitwisseling. Natuurlijk is dat goed voor een wijk, goed voor onderlinge verbondenheid. Betrokkenheid en
groeperen. Natuurlijk omdat mensen met elkaar werken, een sport,
Vragen over één van deze initiatieven? Zelf ook een mooi kunstproject ontwikkelen? Stuur een e-mail naar de cultuurscout in uw deelgemeente. De e-mailadressen van de cultuurscouts zijn te vinden via www.sbaw.nl/diensten/dienst/cultuurscouts. 6
www.degroepsportretten.nl
hobby of andere interesse delen. Maar er zijn ook minder voor de hand liggende groepen die minder zichtbaar zijn maar wel bijzonder of interessant.
© Joop Reijngoud en Linda Malherbe
De mannen van Boegie Carcenter. Joop Reijngoud: ‘Een serie groepsportretten is eigenlijk als een receptenboek met verhalen. Het toont de diversiteit van een wijk in leeftijd , achtergrond en culturen.’
Colofon Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Rotterdamse Programma Cultuurbereik en is bestemd voor iedereen die geïnteresseerd is in verbreding van cultuurbereik. Voor de culturele agenda zie: www.culturelekaartrotterdam.nl. Wilt u de nieuwsbrief op uw postadres ontvangen? Stuur een e-mail naar
[email protected] Samenstelling: Nathalie de Korte en Olga Smit (Gemeente Rotterdam, dienst Kunst en Cultuur (dKC)) en Marketing en Communicatie Stichting Rotterdam Festivals | teksten en eindredactie: Marleen Bos | ontwerp: Annemarie Mosterd (annemariemosterd.nl) druk: Platform P, oplage: 800 | digitaal exemplaar: www.rotterdam.nl | reacties/suggesties: Marleen Bos,
[email protected]
7
nieuwsbrief cultuurbereik rotterdam | NUmmer 12 - mei 2012
Turkey Now! Het Metropole Orkest begeleidde tijdens het openingsconcert een trio van geliefde topzangeressen uit Turkije: Leman Sam, de diva van de Anatolische volksmuziek en haar dochters Sevval Sam en Sehnaz Sam. Samen bezongen ze de muzikale geschiedenis van Turkije. De vierde editie van het festival Turkey Now! viert dit jaar 400 jaar diplomatieke
foto’s: Elko Westervaarder
8
betrekkingen tussen Turkije en Nederland en toont nog t/m 23 mei a.s. een veelzijdige staalkaart van Turkse muziek en andere kunstdisciplines. Jazztrompettist Eric Vloeimans: ‘Ik hou erg van de lyriek die Turkse muziek vaak heeft. De klank van de ney heeft me absoluut geïnspireerd bij de ontwikkeling van mijn trompetgeluid.’ www.turkeynow.nl