CULTUUR- EN ERFGOEDPACT ACHTERHOEK

22 aug 2014

CULTUUR- EN ERFGOEDPACT ACHTERHOEK 2014-2016

Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek 2014-2016 tussen de samenwerkende partners:

provincie Gelderland, gemeente Aalten, gemeente Berkelland, gemeente Bronckhorst, gemeente Doetinchem, gemeente Montferland, gemeente Oost Gelre, gemeente Oude IJsselstreek, gemeente Winterswijk

CULTUUR EN ERFGOEDPACT ACHTERHOEK 2014-2016

2


INHOUD

4) Inleiding project “Versterking cultuurparticipatie ouderen” _______________ 19

Inleiding _____________________________________________________________ 5

4a) Project “Kunstzinnig Noaberschap” West Achterhoek ___________________ 20

Cultuur en Erfgoedpact _________________________________________________ 6

4b) Project “Structurele cultuurparticipatie ouderen” Oost Achterhoek _______ 22

Missie _____________________________________________________________ 6

Projecten in 2 0 1 5 ___________________________________________________ 24

Doel ______________________________________________________________ 6

1) Monumentendag 2015. Thema “Monumenten en kunst” ________________ 24

Ambities ___________________________________________________________ 6

2) Project “Gemaakt in Gelderland” ____________________________________ 25

Ambities _____________________________________________________________ 7

Borging ___________________________________________________________ 27

Provinciale ambities _________________________________________________ 7

3) Project “Digitale ontsluiting en verbinding erfgoed Achterhoek” ___________ 28

Gemeentelijke ambities ______________________________________________ 7

Beschreven bij 2014 (maar uitvoering ook in 2015) ________________________ 30

Taken/rol gezamenlijke gemeenten: ____________________________________ 9

Projecten in 2 0 1 6 ___________________________________________________ 31

Taken/rol van CULTUURMIJ OOST: ______________________________________ 9

1) Monumentendag 2016. Thema: nog niet bekend _______________________ 31

Taken/rol van de coördinator __________________________________________ 9

5) “Tussen de Coulissen” _____________________________________________ 32

Taken penvoerende gemeente: Winterswijk ______________________________ 9

Beschreven bij 2015 (maar ook uitvoering in 2016): _______________________ 33

De cultuur en erfgoed meetlat ________________________________________ 11

Beschreven bij 2014 (maar uitvoering ook in 2016): _______________________ 33

Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek 2014-2016 ____________________________ 12

Borging _____________________________________________________________ 34

Projectformulering 2014-2016 __________________________________________ 14

Borging en verdienmodellen __________________________________________ 34

“Cultuurzomer Achterhoek” in 2014, 2015 en 2016 _________________________ 15

Bijlagen: ____________________________________________________________ 35

Omschrijving/doel: Beleef de Achterhoek _______________________________ 15

Bijlage 1) Verantwoording meetlat _____________________________________ 35

planning __________________________________________________________ 15

Bijlage 2) Begrotingen _______________________________________________ 38

Financiën /bijdrage van het pact aan dit project __________________________ 15

Bijlage 3) schema verhoudingen tot elkaar _______________________________ 38

PR en verslaglegging projecten 2014, 2015 en 2016 _________________________ 16 Projecten in 1)

2 0 1 4 ____________________________________________ 17

Open Monumentendag in 2014 “Op reis” _________________________ 17

3


4


Deze zijn beschreven in deze notitie. De samenwerking vindt plaats via verschillende sporen zoals cultuurbeleving en educatie, visualisatie, bescherming en restauratie. Hierbij wordt gebruikt gemaakt van de nieuwe media, maar speelt ook het aloude noaberschap een belangrijke rol.

INLEIDING 1

Cultuur en erfgoed leveren een wezenlijke bijdrage aan de Gelderse samenleving. Cultuur en erfgoed zijn bouwstenen voor een goede economische en maatschappelijke ontwikkeling en bepalen mede de identiteit van Gelderland. Deze visie ligt ten grondslag aan het Cultuur- en erfgoedprogramma 2013-2016 van de provincie Gelderland. Vanuit het verleden lag er al een cultuurpact. Door inbreng van het taakveld erfgoed ontstaat er een breed beleidsveld waar provincie en gemeenten gezamenlijke belangen hebben.

Uiteindelijk worden mensen zo uitgedaagd om zich te identificeren met de eigen leefomgeving om die zo beleefbaar te maken. In het eerste deel van dit document worden de uitgangspunten en verantwoordelijkheden beschreven. Op basis daarvan worden in het tweede deel de projecten inhoudelijk beschreven.

De provincie Gelderland streeft naar een professioneel partnerschap met alle Gelderse gemeenten. Dit willen we bereiken door het maken van meerjarige bestuurlijke afspraken over het gehele terrein van cultuur en erfgoed. Op deze wijze is er sprake van een optimale bundeling van bestuurskracht, continuïteit en borging van bereikte resultaten. Samen werken aan dezelfde doelen vanuit de eigen taak en verantwoordelijkheid. Daarmee wordt er concrete en structurele aansluiting gerealiseerd met het PoHo vrijetijdseconomie van de Regio Achterhoek. We moeten beter van elkaar weten wat er speelt, om kansen -eventueel samen- efficiënter te benutten. De acht deelnemende gemeenten in de Achterhoek, te weten de gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk hebben de ambitie uitgesproken dat zij erfgoed en cultuur steviger willen inzetten als pijler van de ruimtelijke en economische kwaliteit. Erfgoed en cultuur zijn van groot belang voor de leefbaarheid en het welbevinden van de inwoners van de Achterhoek. De gemeenten hebben daarom samen - ieder vanuit eigen positie en verantwoordelijkheid - verkend welke meerjarige samenwerking mogelijk is om deze ambitie te verzilveren. Dit heeft geleid tot een programma waarin de gemeenten gezamenlijk meerdere projecten willen realiseren.

1

Cultuur: In dit pact te verstaan als kunst en cultuur

5


CULTUUR EN ERFGOEDPACT Als paraplu boven deze thema’s wordt voorgesteld de kernbegrippen economie en leefbaarheid te plaatsen. De twee begrippen zijn uiterst actueel in de krimpregio Achterhoek en zullen nog veel meer aandacht verdienen in de nabije toekomst. Bij benadering vanuit deze twee begrippen kunnen de thema’s met al hun mogelijke dwarsverbanden een plek krijgen in het nieuwe Cultuur en Erfgoedpact. Met daarbinnen extra aandacht voor identiteit, de Achterhoek 2020 agenda, de Euregio, het Achterhoeks bedrijfsleven en de inbedding van projecten binnen gemeenten.

MISSIE De samenwerkende partners zetten voor de periode 2013-2016 gezamenlijk in op versterking van regionale identiteit van de Achterhoek door Cultuur en Erfgoed belangrijke pijlers te laten zijn op de diverse beleidsterreinen. Bij het realiseren van de projecten betrekken zij andere partners en participeren. Ter bevordering van Achterhoeks recreatie en toerisme krijgt vrijetijdseconomie een belangrijke plek in de te realiseren projecten.

DOEL De participatie stimuleren en beleefbaar maken van Cultuur en Erfgoed voor de inwoners van de Achterhoek en haar bezoekers.

AMBITIES Het Cultuur en Erfgoedpact richt zich op regioversterkende, kwalitatieve en bovenlokale projecten.

6


AMBITIES PROVINCIALE AMBITIES

GEMEENTELIJKE AMBITIES

De provincie Gelderland wil graag met de samenwerkende gemeenten komen tot meerjarige afspraken over het bereiken van gemeenschappelijke doelen op het terrein van cultuur en erfgoed. De provinciale insteek is gebaseerd op de doelen van de thema’s 9, 10 en 11 (vrijetijdseconomie, cultuurparticipatie en regionale diversiteit) van het “Programma Cultuur en Erfgoed 2013-2016”. De provincie hecht belang aan gemeentelijke samenwerking gericht op versterking van regionale identiteit door inzet van cultuur en erfgoed. Bepaling van deze identiteit en de wijze waarop deze door inzet van cultuur en erfgoed het best versterkt zouden kunnen worden is aan de gemeenten. De provincie vindt het van belang dat hierbij stimulering van cultuurparticipatie en versterking van vrijetijdseconomie wordt meegenomen en uitgewerkt.

Vanuit het “Cultuurprogramma RCP 2013-2016” wordt ingezet op regionale versterking van kunst en cultuur. Dit houdt in dat Cultuur- en Erfgoedpact geen gemeentelijk taken op zich neemt. De kracht van de samenwerking komt tot uiting in projecten die een gemeente alleen niet kan invullen of omdat door samenwerking de uitstraling en daarmee het resultaat groter is. Het Cultuur- en Erfgoedpact zet projecten op die lokaal alleen niet mogelijk zijn. Hierbij staat de kwaliteit van de projecten voorop. Er is sprake van een gemeenschappelijk belang en derhalve wordt in het Cultuur-en Erfgoedpact aangesloten op de programmalijnen/thema’s zoals die door de provincie zijn aangegeven, te weten de kracht van het landelijk gebied, de kracht van de steden, cultureel ondernemerschap, creatieve industrie en de vrijetijdseconomie. Deze thema’s sluiten aan op de lokale meerwaarde op het terrein van erfgoed, identiteit en de beleving van deze thema’s. Nadrukkelijk worden verbindingen aangegaan met andere beleidsterreinen zoals: welzijn, zorg, economie, onderwijs, toerisme en recreatie.

KADERS De provincie vraagt aan de samenwerkende gemeenten om ideeën en plannen uit te werken in de vorm van een programma voor de jaren 2014-2016, waarin zij aangeven:

THEMA’S CULTUUR EN ERFGOED     

de doelen van het programma; de strategie ter realisatie van deze doelen; de daarvan afgeleide inspanningen voor het eerste jaar 2014, inzichtelijk en concreet weergegeven; een schets van mogelijke inspanningen voor 2015 en 2016; de inspanningen die wij van andere partijen verwachten ter ondersteuning van het programma, waaronder de provincie.

In juli en augustus 2013 hebben ambtelijke vertegenwoordigers vanuit Cultuur en Erfgoed deze uitgangspunten getoetst aan de door de gemeenten gezamenlijk vastgestelde beleidsthema’s. Binnen Cultuur en Erfgoed zijn onderstaande thema’s benoemd: -

Op basis van een dergelijk programma wil de provincie graag de afspraken met gemeenten bepalen en vastleggen. De provincie ziet het programma daarmee als de eerste fase van de invulling van een Cultuur en Erfgoedpact voor de komende jaren.

7

vrijetijdseconomie cultuureducatie cultuurparticipatie duurzaam herbestemmen (incl. industrieel erfgoed, religieus erfgoed en erfgoed van onderwijs en vorming) landschap en verdediging


-

landschap en landgoederen/buitenplaatsen monumentenzorg en vakmanschap

2.

Samen te vatten als grote 3 thema’s, te weten: 1. 2. 3.

cultuurtoerisme cultuurparticipatie/amateurkunst cultureel erfgoed

Met daarbinnen extra aandacht voor identiteit, de Achterhoek 2020 agenda, de Euregio, het Achterhoeks bedrijfsleven en de inbedding van projecten binnen gemeenten. 1.

De cultuurparticipatie/amateurkunst van Achterhoekers moet bevorderd worden en voor het voetlicht worden gebracht. Een goede infrastructuur voor amateurkunsten, evenals voor cultuureducatie, is een voorwaarde voor een vitaal platteland. Deze is aanwezig in de vorm van ondersteunende cultuureducatie en amateurkunst organisaties. Bij cultuurparticipatie gaat het zeker ook om welzijn en leefbaarheid. Extra focus wordt gelegd op erfgoed en de identiteit van de Achterhoek. Daarbij willen we benadrukken dat ouderen een belangrijke doelgroep is Bij cultuurparticipatie is aandacht voor de podiumkunsten en talentontwikkeling. Met ‘Aan het woord! Achterhoek, Taal en Teken’ en met ‘Keten’ zijn hier al krachtige instrumenten ontwikkeld in voorgaande edities. De formats van deze projecten kunnen kritisch bekeken worden en eventueel aangescherpt, bijvoorbeeld door meer aandacht aan publieksbereik en talentontwikkeling te besteden. Het Cultuurpactproject “Keten” heeft veel ervaring opgedaan met het verweven van welzijn in de projecten. Dat gaan we verder uitbouwen.

Cultuurtoerisme speelt een belangrijke rol in de Achterhoek. Er is veel aanbod, maar soms nog versnipperd en veel van hetzelfde. Door in te zetten op de aantrekkelijkheid van de Achterhoek als bestemming en op het versterken en verbreden van het culturele aanbod voor bezoekers, ontstaat een winwinsituatie. Hierbij is innovatie een kernwoord en staat samenwerking met recreatie & toerisme voorop. Extra focus wordt gelegd op erfgoed en identiteit van en in de Achterhoek. Het project Cultuurzomer Achterhoek is een sterk concept, dat daarvoor uitgebouwd gaat worden.

3.

De inspanningen van de CZA richten zich voornamelijk op de professionele (filmische) verslaglegging van alle projecten, op betere en andere publiciteit. En dagen (jonge) mensen/bedrijven uit om daaraan een bijdrage te leveren en mee te denken. Om zo toe te werken naar een evenwichtiger imago van de Achterhoek. Het betrekken van de jeugd is hierbij essentieel. Daarmee verplichten zij zich ook om hiervoor gelden te verwerven. Waarbij we daarnaast gelden vrijmaken voor een experimenteel potje / PR algemeen. De Cultuurzomer ontwikkelt zich tot een platform en marketingschil, heeft daarmee oog voor trends, ontwikkelingen (leefbaarheid) in de Achterhoek. Verder wordt een actieve link naar de Euregio gelegd.

8

Het cultureel erfgoed in de Achterhoek is alom aanwezig. De historie is van groot belang voor de identiteit van de Achterhoek en maakt dat ons gebied voor toeristen aantrekkelijk is. Wij willen dan ook projecten realiseren, stimuleren en faciliteren, waardoor historische locaties worden versterkt en beleefbaar worden gemaakt. Tevens willen we eigenaren handvatten bieden om hun erfgoed op vakkundige wijze te behouden of te restaureren. Mede vanuit ruimtelijk, economisch en maatschappelijk perspectief wordt zo gewerkt aan de vitalisering van de Achterhoek.


-

STRUCTUUR, COÖRDINATIE, UITVOERING EN VERANTWOORDELIJKHEDEN

Tijdens het portefeuillehouders overleg Cultuur en Erfgoed van 18 september 2013 is vastgesteld dat gemeenten kiezen voor KCG, per 1 juli 2014 gefuseerd met Edu-Art tot “ CULTUURMIJ OOST”, als opdrachtnemer van het pact. CULTUURMIJ OOST adviseert middels de nieuwe functie adviseur Kunst en Samenleving, Johan Godschalk. Hij zal als adviseur elke Cultuur en Erfgoedpact regio de mogelijkheid bieden tot inhoudelijke ondersteuning in de ambtelijke en portefeuillehouders overleggen en ook bij de uitvoering van het project. Het gaat hier om maximaal 4 uur per week voor alle regio’s samen. Expertise wordt ingezet om zaken te verbinden en (eenmalig) aan te jagen.

TAKEN/ROL VAN DE COÖRDINATOR -

CULTUURMIJ OOST laat de inhoudelijke coördinatie voor het pact uitvoeren door Marco te Nijenhuis, die afkomstig is uit de Achterhoek. Hij was projectleider in de Cultuurpact Achterhoek periode 2009-2012. Waar nodig krijgt hij advies en coaching van de CULTUURMIJ OOST-adviseur Kunst en Samenleving.

-

TAKEN/ROL GEZAMENLIJKE GEMEENTEN: -

-

Formuleren van dit document “Cultuur en Erfgoedpact Achterhoek 2014-2016”. Projectaanvraag namens de gemeenten bij de provincie. Winterswijk is hiervoor penvoerder Opdrachtgever aan CULTUURMIJ OOST Gezamenlijkheid zoeken om een pact mogelijk te maken

-

Bewaker van de kwaliteit van de projecten, de projectleiding en uitvoeringen door derden. Dit is een controlerende taak Projectbegeleiding. Zorg dragen voor kwalitatief hoogstaande uitvoeringen van de projecten in alle deelnemende gemeenten van het pact. Zo goed mogelijke borging van de programmaresultaten bij beëindiging van het programma. Bijwonen ambtelijke en portefeuillehouders overleggen en verslagen maken Secretariaat Netwerkbijeenkomsten opzetten Jaarlijks een ronde langs de gemeenten maken in 1 op 1 gesprekken met wethouder en ambtenaren Cultuur en Erfgoed Heeft naast kwaliteitsbewaking ook zorg voor evenwicht in Kunst/Cultuur en Erfgoed binnen de afzonderlijke projecten. opdrachtnemer van CULTUURMIJ OOST

TAKEN PENVOERENDE GEMEENTE: WINTERSWIJK -

TAKEN/ROL VAN CULTUURMIJ OOST: -

CULTUURMIJ OOST begeleidt de opdrachtbrieven van coördinator Marco te Nijenhuis aan derden voor de uitvoering van de projecten. contactpersoon zijn voor de coördinator.

is opdrachtnemer van het pact, de deelnemende gemeenten zijn opdrachtgever is adviseur van het C en E pact Achterhoek is werkgever en coach van projectcoördinator Marco te Nijenhuis CULTUURMIJ OOST verzorgt de financiële administratie voor 2014-2016

9

Verzorgen van de aanvraag C&E pact Achterhoek 2014-2016 bij de provincie Verslaglegging van de voortgang van het pact Verantwoording namens de deelnemende gemeenten richting de provincie Een en ander in nauwe samenwerking met de coördinator


SAMENWERKENDE UITVOERENDE PARTNERS -

-

De Koöperatie. Een groep van samenwerkende kunstenaars die zorgen voor uitvoering en kwaliteitsbewaking op basis van ervaringen opgedaan in het Cultuurpact Achterhoek project 2009-2013 De Gruitpoort. Centrum voor kunst, cultuur en kunstzinnige vorming uit Doetinchem Boogiewoogie. Centrum voor cultuureducatie in de regio Oost Achterhoek Stichting Achterhoek Toerisme, Productontwikkeling en promotie op het gebied van toerisme Stichting Cultuurzomer Achterhoek / Het Hele Arsenaal. Uitvoerders van de CZA als publicitaire paraplu Landschapsbeheer Gelderland

WELKE PROJECTEN HEBBEN WE EN WELKE ORGANISATIES ZIJN DAN DE UITVOERENDE PARTNERS? Cultuurzomer Open monumentendag 2014 2015, 2016 Gemaakt in Gelderland 2015 Digitale ontsluiting en verb. Erfgoed 2015 / 2016 Kunstzinnig Noaberschap 2014/ 2015 /2016 Structurele Cultuurparticipatie 2014/ 2015 /2016 Tussen de Coulissen 2016

St. Cultuurzomer, Stat, het hele arsenaal bv, Koöperatie Open monumenten comités, Koöperatie Koöperatie en nog nader te bepalen partners Stichting Achterhoek Toerisme

Gruitpoort, Koöperatie Boogie Woogie, Koöperatie Landschapsbeheer Gelderland, StAT

10


DE CULTUUR EN ERFGOED MEETLAT De ingediende projecten voldoen aan volgende voorwaarden: -

Voldoende herkenbaar binnen de drie grote thema’s cultuurtoerisme, cultuurparticipatie/amateurkunst en cultureel erfgoed Profilering/ versterking identiteit regio Inbedding / borging op meerdere niveaus: inhoudelijk, uitvoerend en PR Educatie, verbindend in alle lagen van onderwijs (ckv; amateur: individueel en vereniging; academici/ jong talent; prof) Duurzame impuls vrije tijdseconomie Verdienmodel als voorwaarde voor borging Culturele diversiteit Verbinding welzijn en cultuur & erfgoed Regionaal/bovenlokaal uit te voeren/ als concept uit te rollen over regio en verbinding met andere projecten Reservering onvoorziene kansen

Verder volgen alle projecten m.b.t. de beschrijving ervan de volgende hoofdstukkenlijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

11

Titel Omschrijving/ verantwoording Doelstellingen Uitvoering Initiatief en coördinatie Borging Planning Financiën Meetlat, Conclusie en advies


OVEREENKOMST

4.

in het kader van dit pact te streven naar een effectieve regionale samenwerking op zowel ambtelijk, als bestuurlijk niveau; 5. dat dit pact is gesloten voor bepaalde duur. Het treedt in werking met ingang van de dag van ondertekening en eindigt op 31 december 2016. Na afloop van deze periode wordt dit pact mogelijk voortgezet met inachtneming van door partijen overeengekomen wijzigingen. Partijen treden daartoe uiterlijk drie maanden voor laatstgenoemde datum met elkaar in overleg over de voortzetting van dit convenant; 6. dat iedere partij de wederpartijen te allen tijde schriftelijk kan verzoeken de inhoud van het convenant te wijzigen. Binnen twee maanden na ontvangst van een verzoek tot wijziging treden partijen met elkaar in overleg om te bezien welke wijzigingen noodzakelijk zijn; 7. dat elke partij dit pact met inachtneming van een opzegtermijn van twee maanden schriftelijk mag opzeggen, indien een zodanige verandering van omstandigheden is opgetreden dat dit pact in alle redelijkheid op korte termijn behoort te worden beëindigd. In de opzegging dient de verandering in omstandigheden te worden vermeld; 8. dat alle geschillen in verband met dit pact of met afspraken die daarmee samenhangen, worden opgelost in een bestuurlijk overleg tussen de betrokken partijen; 9. dat partijen ieder voor zich verantwoordelijkheid nemen voor en aanspreekbaar zijn op de uitvoering en voortgang van ieders uit dit pact voortvloeiende prestaties; 10. dat oplevering van alle in het uitvoeringsprogramma opgenomen projecten uiterlijk zal plaatsvinden in het boekjaar 2017; dit in verband met het vermijden van langjarige wederzijdse financiële verplichtingen. 11. om garant te staan voor de uitvoering en de cofinanciering (eventueel afkomstig van derden) van het cultuur- en erfgoedpact 2014-2016. 12. Het budget wat in 2014 niet is verbruikt is beschikbaar voor de volgende thema jaren 2015, 2016

CULTUUR- EN ERFGOEDPACT ACHTERHOEK 2014-2016 Burgemeester en Wethouders van de gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk en Gedeputeerde Staten van Gelderland hebben kennis genomen van -

het programma Cultuur en Erfgoed, ‘Gelderland Cultuurprovincie!’; de aanwijzing van de gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk als partner van de provincie Gelderland;

overwegen dat -

er voor het verkrijgen van een provinciale bijdrage aan de projectkosten een samenwerkingsverband moet liggen in de vorm van een pact;

komen overeen 1.

2.

3.

Op de beleidsvelden erfgoed, kunst en cultuur, vrijetijdseconomie en ruimte samen te werken en af te stemmen ten behoeve van het Cultuur en erfgoedpact 2013-2016; om in het kader van dit pact op actieve wijze inhoud en vorm te geven aan de wederzijdse verantwoordelijkheden als regisseur van het cultuurhistorisch, cultureel, toeristisch en ruimtelijk beleid; bij de uitvoering van dit pact rekening te houden met de bij de partijen beschikbare menskracht en financiële middelen.

Ondertekening

12


plaats

datum

namens Gedeputeerde Staten van Gelderland

namens Burgemeester en Wethouders van de gemeente Aalten

gemeente Berkelland

gemeente Bronckhorst

gemeente Montferland

gemeente Doetinchem

gemeente Oost Gelre

gemeente Oude IJsselstreek

gemeente Winterswijk

13


PROJECTFORMULERING 2014-2016

ONDER DE VLAG VAN DE CULTUURZOMER ACHTERHOEK Uitvoeringsprogramma behorende bij het Cultuur- en Erfgoedpact 2014-2016 tussen de Provincie Gelderland en de gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, en Winterswijk Met de kernbegrippen economie en leefbaarheid en de diverse thema’s als uitgangspunt, zijn wij gezamenlijk tot de volgende projectformulering 2014-2016 gekomen. De Cultuurzomer Achterhoek is voor de samenwerkende gemeenten dé kapstok waaraan het Cultuur- en Erfgoedpact aan is opgehangen. Voor de jaren 2014 t/m 2016 zijn hieraan een aantal deelprojecten gekoppeld die publicitair ondersteund worden door de Cultuurzomer.

2014

2015

2016

Thema: “Reis door de Achterhoek”

Thema: “Gemaakt in Gelderland”

Thema: “Achterhoeks boerenland”

P 1. 4a. 4b.

r

o

Open Monumentendag ‘op reis’ Kunstzinnig Noaberschap (WA) Structurele cultuurparticipatie ouderen (OA)

j 1. 2. 3. 4a. 4b.

e

c

Open Monumentendag Gemaakt in Gelderland Digitale ontsluiting en verbinding Erfgoed Achterhoek Kunstzinnig Noaberschap (WA) Structurele cultuurparticipatie ouderen (OA) 14

t 1. 3. 4a. 4b. 5.

e

n

Open Monumentendag Digitale ontsluiting en verbinding Erfgoed Achterhoek Kunstzinnig Noaberschap (WA) Structurele cultuurparticipatie ouderen (OA) Tussen de coulissen


“CULTUURZOMER ACHTERHOEK” IN 2014, 2015 EN 2016 OMSCHRIJVING/DOEL: BELEEF DE ACHTERHOEK In de zomer barst het in de Achterhoek van de culturele evenementen. In de steden, dorpen en op het platteland bruist het. Evenementen, niet alleen bedoeld voor de Achterhoekers zelf, maar zeker ook voor de vele duizenden in de streek aanwezige toeristen. Vanaf half mei tot en met eind september zijn er culturele activiteiten. Muziek, dans, film, beeldende kunst, fotografie, literatuur en (straat)theater wisselen zich gevarieerd af. Dit aangevuld met een serie bijzondere voorstellingen die speciaal op locatie worden uitgevoerd. De CZA heeft de opdracht om de projecten binnen het pact te promoten. Aandacht dient daarbij te zijn om Cultuur en Erfgoed hier nadrukkelijk met elkaar te verbinden. Door het event bovengemeentelijk te presenteren, draagt het de regionale identiteit uit. Door ongedwongen kennismaking met verschillende vormen van cultuur, draagt deze verbinding bij aan de vrijetijdseconomie en wordt cultuurparticipatie gestimuleerd. Dit versterkt tevens de leefbaarheid in de regio. Stichting Cultuurzomer Achterhoek verzorgt periodiek de afstemming met de bestaande activiteiten en centreert de PR op papier en digitaal. Hiertoe is overeenstemming tussen de gemeenten en het Stichtingsbestuur voor 2014. Door deelname van de gemeenten als partner zijn ook sponsors (Arriva, Friesland Foods, De Gelderlander en Rabobank) bereid hun bijdrage te leveren. Hiertoe was een uitspraak van de gemeenten voor 16 maart 2014 noodzakelijk.

PLANNING Thema 2014 Thema 2015 Thema 2016

Reis door de Achterhoek Gemaakt in Gelderland Achterhoeks boerenland

FINANCIËN /BIJDRAGE VAN HET PACT AAN DIT PROJECT Onderwerp Cultuurzomer Achterhoek

Per jaar € 20.000,-

Totaal € 60.000,-

15


-

PR EN VERSLAGLEGGING PROJECTEN 2014, 2015 EN 2016 We hebben nadrukkelijk 10% van het beschikbare budget gereserveerd voor “PR, verslaglegging projecten (project overstijgend)”. Dat bedrag is speciaal bedoeld om alle activiteiten, op welke manier dan ook, de komende 3 jaar in beeld te brengen. Dat betekent in de praktijk dat er mensen of groepen van mensen zijn die projecten gaan filmen of projecten anderszins in beeld gaan brengen.

Omdat het belangrijk is te investeren in jonge aankomende professionals om projecten op te pikken en kansrijk voort te zetten moeten ze vroegtijdig betrokken worden in programmering, uitvoering, verslaglegging en PR. Tot slot. Stichting Cultuurzomer Achterhoek en STAT zijn samen deelnemer geworden aan de C en E pact projecten en kunnen gevraagd worden samen te gaan werken en hun PR takenpakket uit te breiden en het podium te geven voor de PR van de C en E pact projecten. Daarvoor waar nodig hulp bieden in gezamenlijke fondsenwerving om het gewenste niveau te halen.

Bedoeld als vijver waaruit de cultuurzomer kan vissen om te fungeren als publicitaire paraplu. Maar ook bedoeld als kwalitatief document van dit Cultuur en Erfgoed Pact. De cultuur en erfgoed pact projecten worden gekozen op basis van culturele noodzaak. Uitgelegd als: wat nog niet is, maar wel belangrijk is er te zijn en waarvoor programmering en aanschouwelijke voorbeelden ontworpen moeten worden. Zo opgezet dat het publiek/ culturele ondernemers aanspoort zelf te ondernemen en de projecten een vaste plek in de markt te geven.

FINANCIEN Onderwerp Bijdrage van het C&E pact voorverslaglegging (10% totaal budget)

Een belangrijk deel van de aansporing zit in het begrip krijgen van en enthousiast worden voor de inhoud. Dat moet onderscheidende verslaglegging en PR doen. Het is immers simpelweg onmogelijk, financieel gezien, middels podium programmering 1000den mensen te bereiken. Die tegelijkertijd wel nodig zijn om voldoende kansen te creëren voor verzelfstandiging. De kosten van onderscheidende PR mogen niet onderschat worden. Tot dusver loopt de culturele sector uit de pas vergeleken met de aandacht die de bedrijvensector opeist van het publiek om warm te lopen voor hun producten. Daar terecht veel geld aan uitgeeft middels ingewikkelde reclametrajecten. Wil cultureel ondernemerschap echt ondernemerschap worden dan zal het aandacht opeisen voor culturele producten concurrerend moeten zijn. De taken van PR zijn: -

De reclamemiddelen, waaronder website, reclamespots, advertorials, trailers etc. aanbieden in een eigentijdse marketingmix aan goed gekozen en ruim beschreven doelgroepen.

Onderscheidende culturele aspecten benoemen, filmen, PR teksten ontwerpen en wervend verpakken in reclamemiddelen.

16

Totaal € 65.600,-


PROJECTEN IN

2014

1) OPEN MONUMENTENDAG IN 2014 “OP REIS” OMSCHRIJVING Tijdens het tweede weekend van september openen in de Achterhoek jaarlijks honderden monumenten, herkenbaar aan de Open Monumentendag-vlag, hun deuren voor het publiek. Het evenement trekt vele bezoekers en is een uitgelezen moment om het erfgoed in de Achterhoek onder de aandacht te brengen en in 2014 aan te sluiten bij het thema ‘Reis door de Achterhoek’. In elke gemeente is daarvoor een open monumenten comité actief.

VERANTWOORDING Behalve de logistiek logische koppeling wordt in het kader van het Cultuur en Erfgoedpact de Open Monumentendag in 2014-2015 en 2016 versterkt, zodat het erfgoed nog beter (beleefbaar) onder de aandacht wordt gebracht.

DOEL Doelstelling is om met een evenwichtiger programma meer bezoekers en een bredere doelgroep te bereiken. Maak een koppeling tussen wat er nu is en wat er gaat komen.

17


UITVOERING 2014

FINANCIËN / BIJDRAGE VAN HET PACT AAN DIT PROJECT:

Verhalen, sketches, liedjes worden in de trein en op de stations langs de lijn Doetinchem – Winterswijk –Zutphen v.v. opgevoerd. Hieraan gekoppeld worden tijdelijke tentoonstellingen en presentaties.

Reis door de Achterhoek Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJssselstreek Winterswijk

Het voorstel is de historische trein Blauwe Engel ter afsluiting van de Cultuurzomer als reizend theater te laten rijden op Open Monumentendag 2014 , te weten zondag 14 september 2014. Waar mogelijk worden cultuurvormen ingezet om het evenement te versterken. Hierbij kan bv. gedacht worden aan een uitvoering (muziek, dans, poëzie etc.) of het tonen van beeldende kunst op een van de opengestelde locaties. Ook wordt de jeugd actief betrokken met een speciaal op hen gericht programmaonderdeel. Met een klassen-dag op school met extra lesprogramma’s. Deze klassen-dag bestaat al en dient in elke gemeente min of meer gelijk uitgevoerd te worden. Onderzocht moet worden in hoeverre dat per gemeente te realiseren is.

Totaal

BORGING Middels herhaling op andere locaties m.b.t. het onderwerp reis door de Achterhoek. Middels kwalitatieve verslaglegging t.b.v.:

INITIATIEF/ COÖRDINATIE

-

In de meeste gemeenten in de Achterhoek is er een comité actief dat de jaarlijkse Open Monumentendag organiseert. Met de cofinanciering vanuit het pact kunnen zij hun activiteiten uitbreiden met meer cultuur en educatie isw de Koöperatie van regisseurs en advies van CULTUURMIJ OOST. De Koöperatie ondersteunt daarmee de diverse comités. De Open Monumentendag verdient op die wijze een prominentere plek in de Cultuurzomer Achterhoek.

PLANNING -

2014 € 2.000,00 € 3.522,62 € 1.000,00 € 3.500,00 € 1.520,62 € 1.000,00 € 1.822,62 € 14.365,86

In de eerst helft van 2014 zal de verdere invulling plaatsvinden, de uitvoering op 14 september op en rond de stations in de Achterhoek. Gedurende het tweede weekend van september in de jaren 2015 en 2016.

18

Input digitale routes/ vrijetijdseconomie Educatie lager en voortgezet onderwijs projecten voor welzijn, etc.


4) INLEIDING PROJECT “VERSTERKING CULTUURPARTICIPATIE OUDEREN”

koppelen, jong en oud over en weer geschiedenis op te laten diepen én te maken door er met behulp van kunstenaars visie op te geven wordt erfgoed levend erfgoed.

Actieve kunstbeoefening heeft een positief effect op de vitaliteit, de gezondheid en het welzijn van ouderen. Het bezig zijn met theater, muziek of beeldende kunst bevordert het welzijn van ouderen. Zo ontwikkelt men talent en het versterkt de eigenwaarde. Daarnaast brengt het ouderen in contact met anderen. Sociale contacten zijn van cruciaal belang voor het welbevinden van ouderen. De groep kwetsbare ouderen groeit de komende jaren. Zij kunnen minder aanspraak maken op zorg in traditionele woonvoorzieningen en blijven langer thuis wonen met risico op vereenzaming.

UITVOERING Oral History is het vastleggen wat mensen vertellen, in mondelinge vorm dus, over hun ervaringen en belevingen. Om het anders te formuleren: het vastleggen en ontsluiten van de persoonlijke getuigenis van mensen in hun omgang met het landschap. Levende geschiedenis dus. Oral History is wat iemand vertelt uit eigen ervaring. Oral History is thematisch. Denk bijvoorbeeld aan Oral History om streekgebonden gebruik van landschapselementen te inventariseren, beroepen die bijna zijn verdwenen, maar ook om door de inzet van Oral History verhalen meer draagvlak voor het cultuurhistorisch landschap te krijgen. Speciale aandacht is er dus voor het beleefbaar maken van deze verhalen.

We willen dan ook structurele cultuurparticipatie van kwetsbare ouderen bevorderen door passende en uitdagende culturele activiteiten in de omgeving van en met ouderen te organiseren. Het gaat om kunstprojecten voor de vitale, mindervitale, kwetsbare en afhankelijke ouderen. Een bijdrage vanuit het C&E pact betreft specifiek de kwetsbare ouderen.

De opdracht voor de uitvoerders Gruitpoort, Boogiewoogie en de Koöperatie hier is specifiek om aandacht te schenken om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de hieronder beschreven projecten 4A en 4B

Binnen het cultuur- en erfgoedpact worden in dit kader in de periode 2014 -2016 twee deelprojecten uitgevoerd, één in de West Achterhoek en één in de Oost Achterhoek.

In 2016 ligt het accent binnen deze projecten dus op “ Oral History” via “ Tussen de Coulissen” , beschreven als project in 2016 in dit document.

ORAL HISTORY “TUSSEN DE COULISSEN” IN 2016 Binnen deze twee projecten zal er in 2016 extra aandacht en budget zijn voor Oral History middels het propject “Tussen de Coulissen” in relatie tot het Achterhoekse landschap. De beleving en de dagelijkse omgang van mensen met het cultuurhistorisch landschap waarin ze woonden of werkten, vormt een goede basis voor ontroerende of pakkende verhalen. Met deze verhalen kan de betekenis van het cultuurhistorisch landschap laagdrempelig worden uitgelegd en beleefbaar gemaakt aan mensen die geen ervaring met het landschap om hen heen hebben of die hiermee hun eigen ervaringen kunnen verrijken. Door hierbij generaties te

19


en beeldende kunstkringen binnen dit programma koppelen aan minder ervaren ouderen. Alle activiteiten in dit programma worden daarom samen met amateurkunstenaars georganiseerd (vaak vitale ouderen) en ondersteund door professionals.

4A) PROJECT “KUNSTZINNIG NOABERSCHAP” WEST ACHTERHOEK OMSCHRIJVING Met een programma voor Kunstzinnig Noaberschap slaan we 3 vliegen in één klap: 1.

2.

3.

DOEL

We organiseren kunstzinnige projecten en nodigen vitale ouderen uit samen met amateurkunstenaars daarmee actief te blijven en een sociaal netwerk te onderhouden of op te bouwen. We bieden het groeiend aantal minder vitale en kwetsbare ouderen dat in de toekomst steeds vaker thuis zal moeten blijven wonen, met het risico van vereenzaming en een daardoor toenemende zorgvraag, nieuwe ervaringen door kunstbeleving in een sociale context. We coachen en trainen ouderen via de kunsten maar coachen ook amateurkunstenaars (veelal vitale ouderen) in het omgaan met meer kwetsbare ouderen. Daarmee kunnen zij een actieve bijdrage leveren voor hun meer kwetsbare generatiegenoten. Hiermee wordt een nieuw netwerk van kunstzinnig georiënteerde noabers (vrijwilligers) opgebouwd. Iets dat in onze krimpende en sterk vergrijzende regio West-Achterhoek noodzakelijk zal worden.

Versterking cultuurparticipatie kwetsbare ouderen. Voor de deelprogramma’s zijn de volgende doelen geformuleerd: a.

b.

c.

De West-Achterhoek kent momenteel ruim 33.000 mensen van 65 jaar of ouder en dat aantal groeit de komende jaren fors. Waar het noaberschap vroeger vanzelf ontstond omdat gemeenschappen en families bij elkaar bleven, is het hebben van een lokaal sociaal netwerk voor ouderen van nu een stuk minder vanzelfsprekend.

d.

We gaan daarom het noaberschap nieuw leven inblazen door samen met kunst bezig te zijn en daardoor meer naar elkaar om te kijken. Met dans, muziek, toneel, schrijven, vertellen, beeldende kunst, fotografie, film. Actief, passief of interactief.

e.

Maar kunstzinnig noaberschap komt niet vanzelf. Dus gaan we het stimuleren, ondersteunen, faciliteren en organiseren. Daarom gaan we de vele amateurkunstenaars in de West-Achterhoek die vanuit hun passie actief zijn in één van de 100 muziekverenigingen, 60 koren, 45 toneelverenigingen, 20 dansgroepen 20

Zilver, vitaal muziektheater Een sportief en samenhangend muziektheateraanbod bieden aan ouderen die vitaal willen blijven en met een aanbod dat inhoudelijk aansluit bij biografische thema’s. Verhalenoogst, ons immaterieel erfgoed Het opzetten van kunstzinnige activiteiten rond eigen verhalen gericht op activering, participatie en dialoog. Daarnaast ontwikkeling van interactieve en voorstellingen over verhalen en met een thematiek die aansluit bij de belevingswereld van ouderen. Kunst aan huis, kunst beleven in de huiskamer Activering van kwetsbare en afhankelijke ouderen met kunst. Daarnaast stimulering, ondersteuning en programmering van interactieve en vraaggerichte voorstellingen. Kunst & noaberschapsacademie Ondersteuning, coaching en versterking van het netwerk van de kunstzinnige noabers en het zichtbaar maken van de resultaten. Bijzondere presentaties Als slot van de Cultuurzomer 2014 op Open Monumentendag en in de rijdende trein de Blauwe Engel zullen verhalen, sketches en liedjes worden opgevoerd. De bron wordt gevormd door de bij ouderen opgehaalde verhalen. Jongeren en professionals zullen dit presenteren.


f.

Omdat ouderen liever niet ”buiten” optreden wordt een Cultuurwinter georganiseerd om een groter publiek te bereiken in de beslotenheid van buurthuizen, kulturhusen, wijkcentra en andere kleinere zalen.

BORGING Gruitpoort, Sensire, Markenheem, Diafaan, De Gouden Leeuw en Slingeland Ziekenhuis hebben de intentie om vanuit een nieuw samenwerkingsverband een gemeenschappelijk programma cultuurparticipatie voor ouderen op te zetten: Lang Leve Kunst West-Achterhoek. Deze organisaties willen met dit kunstprogramma het welbevinden van ouderen versterken. Zo kunnen zorgvragen uitgesteld of verkleind worden. Ze willen het noaberschap (betrokkenheid van vrijwilligers, amateurkunstenaars en mantelzorgers) stimuleren en invulling geven aan maatschappelijke taken in de directe omgeving van de organisaties. Met kunstzinnig Noaberschap als project onder deze vlag.

UITVOERING Deelnemende 4 gemeenten in West-Achterhoek: Doetinchem, Oude IJsselstreek, Montferland en Bronckhorst. De zorgaanbieders Sensire, Markenheem, Diafaan, De Gouden Leeuw en het Slingelandziekenhuis doen mee vanuit hun maatschappelijke taakopvatting. En om zo zorgvragen van ouderen uit te stellen en te verkleinen.

MEETLAT EN ADVIES INITIATIEF EN COÖRDINATIE De Gruitpoort neemt het initiatief en voert de projectleiding.

Betrokken partijen bekijken kritisch de kunstinput, niet alleen van amateurs maar ook door professionals. Om zo op een gewenst niveau erfgoed beleefbaar te maken.

FINANCIËN / BIJDRAGE VAN HET PACT AAN DIT PROJECT:

Op bovenstaande wijze beschreven is het vooral een sociaal cultureel project en zeker geen kunst cultureel project.

Kunstzinnig noaberschap Bronckhorst Doetinchem Montferland Oude IJsselstreek

2014

Totaal

€ 2.640,62 € 13.640,62 € 6.000,00 € 5.000,00 € 27.281.24

2015 € 3.041,00 € 15.340,00 € 6.000,00 € 5.000,00 € 29.381,00

2016 € 3.041,00 € 13.700,00 € 6.000,00 € 5.000,00 € 27.741,00

Totaal

Verder zijn dit soort projecten in staat zelf gelden te genereren (vergelijk ouderen project Boogiewoogie Oost Gelre).

€ 8.722,62 € 42.680,62 € 18.000,00 € 15.000,00 € 84.403.24

Er moet nog duidelijker afgestemd worden over het besteden van cultuurgelden aan de ontwikkeling van noodlijdende onderwerpen, waaronder de samenwerking tussen kunst en erfgoed.

PLANNING Gedurende de jaren 2014, 2015 en 2016. Te zien als een groeimodel dat 3 jaar de kans krijgt zich te ontwikkelen.

21


beperking. Daarnaast kiezen ouderen meer voor het wonen in woongroepen. Deze ontwikkelingen maken het nodig dat het activiteitenaanbod moet veranderen.

4B) PROJECT “STRUCTURELE CULTUURPARTICIPATIE OUDEREN” OOST ACHTERHOEK

5 De groep kwetsbare ouderen groeit de komende jaren. Zij kunnen minder aanspraak maken op zorg in zorgcentra en blijven langer thuis wonen met het risico op vereenzaming. Hierdoor ontstaat een toenemende zorgvraag waarbij kunstparticipatie een belangrijke rol kan spelen.

AANLEIDING: 1 De groep ouderen in de Achterhoek wordt de komende jaren groter. In 2040 zal 53 procent van de inwoners van de Achterhoek boven de 65 jaar zijn. Dit heeft te maken met bevolkingskrimp en de vergrijzing die daarmee gepaard gaat. Cultuur is voor iedereen, maar op dit moment is er nog te weinig cultuuraanbod voor deze doelgroep dat aan de wensen van de senioren tegemoet komt. Ouderen hebben wel de behoefte en tijd om aan kunst en cultuur deel te nemen: cultuurdeelname kan veel betekenen voor hun gezondheid, gevoel van meedoen in de samenleving en vitaliteit.

Boogie Woogie wil bijdragen aan vernieuwing van aanbod voor ouderen in de Oost Achterhoek. In lijn met bovenstaande wordt ingezet op: a. De ontwikkeling van ouderen op het gebied van actieve cultuurdeelname. b. Het verbeteren van de betrokkenheid/het meedoen van ouderen in de samenleving.

DOELSTELLINGEN:

2 Er is bij (benders van) zorgcentra een veranderende behoefte rondom kunsten cultuurdeelname, zie: Kunstbeoefening met ambitie (naar een lokaal stimulerings- en faciliterings- programma voor kunstbeoefening door ouderen), een onderzoeksrapport van Prof. Dr. Roelof Hortulanus. Het afgelopen half jaar is Boogie Woogie door diverse zorgcentra benaderd met de vraag om mee te denken over een nieuwe vorm van cultuuraanbod. Ouderen zijn langer vitaal en hoger opgeleid dan twintig jaar geleden. Ze willen zich blijven ontplooien. De directies en bewoners vinden het activiteitenaanbod nu te traditioneel van opzet. Er is behoefte aan aanbod dat prikkelend is en waarmee men zich kan ontwikkelen in een bepaalde kunstdiscipline. Maar tegelijk met ruimte voor ieders (on)mogelijkheden.

1. Het vergroten van actieve cultuurparticipatie van ouderen.  2. Het versterken van de sociale cohesie van ouderen.  3. Bevorderen van samenwerking zorgen kunstensector/ amateurkunstenaars en professionals.  4. Het vergroten van de deskundigheid en ervaring van medewerkerszorginstellingen, kunstdocenten en amateurkunstenaars bij projecten in het kader van cultuurparticipatie van ouderen. 5. Innoveren van aanbod kunstactiviteiten  6. Ouderen de kans bieden hun talenten binnen een kunstdiscipline te ontdekken en/of te ontwikkelen.  7. Het ontwikkelen van een methodiek waarin amateurkunstenaars en ouderen samen participeren om tot een artistiek eindproduct te komen. 8. Jeugd en ouderen samen kunst laten beleven .

3 De bewoners van zorgcentra voelen zich vaak geïsoleerd. Doordat de ouderen minder mobiel zijn is het lastiger om buiten het centrum te komen. De bewoners willen meer betrokken zijn bij het sociale leven.

DOELGROEPEN:

4 De populatie in de zorgcentra verandert doordat mensen langer thuis wonen. In de zorgcentra komen meer kwetsbare groepen zoals dementerende ouderen en zie je een verbreding van de doelgroep met bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke

1. Ouderen die wonen in zorginstellingen.  2. Ouderen die nog (gedeeltelijk) op zichzelf wonen.  3. Ouderen die geheel zelfstandig wonen. 

22


4. Ouderen, al dan niet verenigd via ouderenbonden, die nog niet (zoveel) deelnemen aan de bestaande activiteiten van deze bonden.

FINANCIËN / BIJDRAGE VAN HET PACT AAN DIT PROJECT: Str. Cultuurparticipatie ouderen Aalten Berkelland Oost Gelre Winterswijk Totaal

PRODUCT: De doelstellingen worden bereikt door onder andere kunstactiviteiten op maat aan te bieden waarbij de eigen verhalen en ervaringen van senioren uitgangspunt kunnen zijn (community art). De eigen ervaringen/ verhalen zijn immaterieel erfgoed. Door ouderen in en buiten zorginstellingen, jongeren (bijv. kleinkinderen/ scholieren) en amateurkunstenaars samen te laten werken met professionals wordt gewerkt aan sociale cohesie en deskundigheidsbevordering. Immaterieel erfgoed kan worden doorgegeven en geborgd. De producten zijn op verschillende manier zichtbaar, bijv. een verhalenvoorstelling, expositie, theater. De locaties zijn divers en er wordt getracht aan te sluiten bij bestaande projecten gelieerd aan erfgoedlocaties. Het immaterieel erfgoed, de verhalen/ ervaringen van vroeger, kan ook qua thematiek aansluiten op de gekozen locatie. Deelnemers zijn dus niet alleen de ouderen maar er wordt aansluiting gezocht met verschillende segmenten binnen de samenleving.  Op deze manier wordt gefocust op twee thema’s voor de periode 2014-2016, cultureel erfgoed en cultuurparticipatie/ amateurkunst.

2014

2015

2016

€ 9.940,62 € 6.000,00 € 8.000,00 € 6.000,00

€ 6.000,00 € 6.000,00 € 8.000,00 € 6.000,00

€ 6.000,00 € 6.000,00 € 8.000,00 € 6.000,00

€ 29.940,62

€ 26.000,00

€ 26.000,00

Totaal € 21.940,62 € 18.000,00 € 24.000,00 € 18.000,00 € 81,940,62

BORGING RESULTATEN IN OOST-ACHTERHOEK: De komende jaren worden de contacten met alle partijen die te maken hebben met ouderen en zorg verstevigd. Ook partijen die een belangrijke rol kunnen spelen bij de cultuurparticipatie van ouderen, zoals eigen kinderen, kleinkinderen en amateurkunstenaars kunnen worden benaderd. Boogie Woogie heeft de intentie om, door nieuwe samenwerkingsverbanden op te zetten en bestaande te intensiveren, een bijdrage te leveren aan de cultuurparticipatie voor ouderen en deze zoveel mogelijk te borgen. Tegelijkertijd worden voorbeeldprojecten uitgevoerd. Dit kan per gemeente verschillend zijn. De goede ervaringen worden met de andere gemeenten gedeeld en eventueel uitgerold. Het streven is om succesvolle projecten meer financieel onafhankelijk te maken van financiering door overheden.

Proeverijen waarbij verschillende kunstvormen worden aangeboden. De bedoeling hiervan is om de doelgroep op ideeën te brengen en hiermee concrete vragen te genereren. Andere behoeftes van deze klantgroep. Hiervoor willen we eerst een verkenning doen.  

PLANNING:

COÖRDINATIE EN UITVOERING:

Gedurende de jaren 2014, 2015 en 2016.

Deelnemende 4 gemeenten in Oost-Achterhoek: Aalten, Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk. Met zorgaanbieders, ouderenbonden en andere partijen in de sector worden contacten gelegd en geïntensiveerd. Boogie Woogie neemt het initiatief en voert de projectleiding.

23


PROJECTEN IN

2015

INITIATIEF/ COÖRDINATIE In de meeste gemeenten in de Achterhoek is er een comité actief dat de jaarlijkse Open Monumentendag organiseert. Met de cofinanciering vanuit het pact kunnen zij hun activiteiten i.s.w. de Koöperatie uitbreiden met meer cultuur en educatie. De Open Monumentendag verdient op die wijze een prominentere plek in de Cultuurzomer Achterhoek.

1) MONUMENTENDAG 2015. THEMA “MONUMENTEN EN KUNST” OMSCHRIJVING

PLANNING

Tijdens het tweede weekend van september openen in de Achterhoek jaarlijks honderden monumenten, herkenbaar aan de Open Monumentendag-vlag, hun deuren voor het publiek. Het evenement trekt vele bezoekers en is een uitgelezen moment om het erfgoed in de Achterhoek onder de aandacht te brengen en in 2015 aan te sluiten bij het thema ‘Monumenten en kunst”. In elke gemeente is daarvoor een open monumenten comité actief.

-

In de eerst helft van 2015 zal nadere invulling plaatsvinden. Gedurende het tweede weekend van september in 2015.

FINANCIËN / BIJDRAGE VAN HET PACT AAN DIT PROJECT: Monumenten en Kunst Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJssselstreek Winterswijk

VERANTWOORDING Behalve de logistiek logische koppeling wordt in het kader van het Cultuur en Erfgoedpact de Open Monumentendag in 2014-2015 en 2016 versterkt, zodat het erfgoed nog beter (beleefbaar) onder de aandacht wordt gebracht. In 2015 is het thema van het weekend “ monumenten en kunst”

DOEL

Totaal

2015 € 2.000,00 € 3.000,00 € 1.640,00 € 1.000,00 € 1.000,00 € 2.640,00 € 1.000,00 € 1.000,00 € 13.280,00

Doelstelling is om met een evenwichtiger programma meer bezoekers en een bredere doelgroep te bereiken.

BORGING

UITVOERING 2015

Middels herhaling op andere locaties mbt het onderwerp reis door de Achterhoek. Middels kwalitatieve verslaglegging tbv:

Nader uit te werken.

-

24

Input digitale routes/ vrijetijdseconomie Educatie lager en voortgezet onderwijs


-

projecten voor welzijn, etc.

2) PROJECT “GEMAAKT IN GELDERLAND”

DOELSTELLINGEN Het project/festival heeft als doel:

OMSCHRIJVING EN VERANTWOORDING

-

Gelderland kent een gevarieerde industriële geschiedenis en is rijk aan industrieel erfgoed. Ook vandaag de dag is er in de provincie allerlei streekeigen industriële bedrijvigheid te vinden. In de zomer van 2015 komt de Gelderse industrie (in verleden, heden en toekomst) volop in de schijnwerpers te staan. Dan vindt het erfgoedfestival “Gemaakt in Gelderland” plaats.

-

Net als vorige festivals (zoals Gelegerd in Gelderland) wordt ook deze editie georganiseerd door een samenwerkingsverband van Gelderse culturele en maatschappelijke organisaties. Alle organisaties die deelnemen aan het festival worden uitgenodigd hun eigen activiteiten vorm en inhoud te geven.

-

Sporen van industrie vinden wij terug in gebouwen en infrastructuur (onroerend erfgoed), in films, foto’s documenten, museale objecten en particuliere verzamelingen (roerend erfgoed), en in de vorm van verhalen, gebruiken en herinneringen (immaterieel erfgoed). Aan dit hele spectrum van industrieel erfgoed wil het festival gemaakt in Gelderland aandacht besteden. Als Achterhoekse gemeenten willen we dit festival aangrijpen om de typische maakcultuur/industrie van de Achterhoek onder de aandacht te brengen door: -

aandacht voor bedreigd erfgoed; de regionale identiteit zichtbaar maken; presenteren van de ontwikkeling van de huidige maakindustrie; Het onderwijs in ambacht en techniek. In de praktijk koppelingen maken met kunst (beeldend, muziek, dans, vertelling theater etc.) tbv de beleving. En stimuleren van innovatie en creativiteit Achterhoekse maakindustrie. www.beeldenvangelderland.nl

25

Het industriële verleden van de Achterhoek toegankelijk maken voor een breed publiek De onderlinge samenwerking van de verschillende disciplines die zich met erfgoed, cultuur en vrijetijdseconomie bezig houden stimuleren en verbeteren. Stimuleren van cultureel ondernemerschap door middel van het leggen van dwarsverbanden met andere partijen, ondernemers en of organisaties. Voorbeeld noemen als het Winterswijks Zandsculpturenfestival of een ander evenement in de Achterhoek. Cultuurtoerisme in de Achterhoek bevorderen door het aanbod te vergroten en beter te vermarkten. Zodat het bij een groter publiek bekend wordt.


UITVOERING Uitgangspunt van het erfgoedfestival is, dat het vorm krijgt door overleg en samenwerking met tal van andere partijen. Daarom is het op dit moment nog niet goed mogelijk concrete activiteiten te benoemen. Wel is het mogelijk een impressie te geven van het soort activiteiten dat verwacht mag worden, namelijk:

-

-

-

-

-

activiteiten georganiseerd door musea, erfgoedorganisaties, culturele organisaties en kunstorganisaties, zoals: exposities met daarin de ontstaansgeschiedenis van bv. de textielindustrie, ijzerindustrie, bierbrouwerij, lezingen, routes, theater, muziek. Deze activiteiten worden bij voorkeur ontwikkeld in onderlinge samenwerking en/of in samenwerking met niet-culturele partners zoals bedrijven of onderwijsinstellingen thema exposities met de producten uit de Achterhoekse maakindustrie van de pannen uit de DRU tot de internationale meubelontwerpen van ARCO. activiteiten door of in samenwerking met de huidige maakindustrie in de Achterhoek, zoals: demonstraties, open dagen, educatieve activiteiten activiteiten in samenwerking met het vakonderwijs (HBO’s en ROC's), zoals: bouwactiviteiten, ontwerpactiviteiten, stages, competities een centraal educatief programma voor het vmbo Oral History: het verzamelen van verhalen en herinneringen (zie project Oral History Achterhoek) De Achterhoek wil graag de start of de afsluiting van het festival hosten. Het rondreizend object dat gedurende het festival bijzondere activiteiten met elkaar verbindt willen wij graag een plaats bieden op een van onze locaties. muziektheater op leegstaande erfgoedlocaties. Denk bijvoorbeeld aan een eerder project waarbij het Alan Gascoigne trio samenspeelde met het ritme van een antieke tractor. Dat kan ook met weefmachines. Filmavonden met oude beelden van de industrie. Open dagen in industriecomplexen (historisch maar ook hedendaags) Voorbeeld van cultureel ondernemerschap is het stimuleren verenigingen (sport muziek etc.) om een festival te organiseren met als thema "Gemaakt

in Gelderland"? Zoals het zandsculpturenfestival in Winterswijk waarbij het mes aan twee kanten heeft gesneden doordat het festival tevens een bijdrage heeft geleverd voor de inkomsten van de desbetreffende verenigingen. Horeca en ondernemers in de vrijetijdeconomie tijdig informeren zodat ondernemers in kunnen zetten op oa. diner- en verblijfsarrangementen. Samenwerking met het project “Goan Etten”, de eetlocaties kunnen op erfgoed locaties worden gerealiseerd.

INITIATIEF EN COÖRDINATIE De Koöperatie, iov CULTUURMIJ OOST, zal optreden als projectbegeleider en trekker. Taken die hieronder vallen zijn: -

-

-

26

Opstellen en bewaken projectplan regio Achterhoek Samenwerking met festivalorganisatie Gemaakt in Gelderland Stimuleren van, en samenwerken met diverse deelnemende organisaties; de 8 Achterhoekse gemeenten, de provincie Gelderland, de culturele organisaties met belangrijke collecties en of belangrijke programmering. Maar ook toeristische organisatie zoals StAT, lokale marketing organisaties en VVV’s. Onderwijsorganisaties vmbo, ROC, HBO. Gerenommeerde Achterhoekse bedrijven, kunstorganisaties en Media Verbindingen leggen tussen de diverse activiteiten Zorg dragen voor het start of afsluitingsevenement in de regio Achterhoek Fondsen- en sponseringwerving voor de diverse activiteiten. Opgenomen in de basisbegroting Bewaken projectbegroting Zorg dragen voor een intensieve PR en Communicatie waarbij gebruik gemaakt wordt van de grotere paraplu van “Gemaakt in Gelderland” en de Cultuurzomer. Evaluatie


PLANNING Oriëntatiefase t/m juli 2014 Voorbereidingsfase voorjaar 2014 t/m voorjaar 2015 Uitvoeringsfase zomer 2015 Evaluatie najaar 2015 Borgingsfase najaar 2015 – voorjaar 2017

FINANCIËN Gemaakt in Gelderland Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJssselstreek Winterswijk Totaal

2015 € 9.000,00 € 5.640,00 € 4.300,00 € 1.260,00 € 2.500,00 € 8.000,00 € 6.000,00 € 8.640,00 € 45.340,00

BORGING Doel is om de ontstane samenwerkingsverbanden en/of waardevolle activiteiten een duurzamer karakter te geven. Zodat deze na de periode van het festival op eigen benen kunnen staan of onder een andere paraplu verder kunnen. Tijdens de borgingsfase wordt er door de festivalorganisatie van “Gemaakt in Gelderland” tevens een begin gemaakt met de voorbereidingen met het nieuwe erfgoedfestival, dat naar verwachting in 2018 zal plaats vinden. Borging van het festival is in handen van de Koöperatie die trekker is van het festival en het als onderdeel van haar taak ziet om borging te realiseren. Verantwoording van de voorgang van de borging in reguliere overleggen en verslagleggingen.

27


-

3) PROJECT “DIGITALE ONTSLUITING EN VERBINDING ERFGOED ACHTERHOEK”

-

OMSCHRIJVING

-

De Achterhoek kent een interessante en beleefbare geschiedenis. Om de geschiedenis voor gasten en inwoners levend te houden en gemeenschappelijk te maken is het van belang dat het aanbod met zijn tijd meegaat, innoveert, met behoud van de historische waarden van de gemeenten. Centraal bij het tot stand komen van het project is de aansluiting bij het Gelders Cultureel Erfgoed.

-

DOEL

UITVOERING

Het project heeft als doel de kennis over het historisch erfgoed op een toegankelijke en attractieve wijze over te dragen aan inwoners en gasten van de gemeenten in de Achterhoek, als onderdeel van Gelderland. Door het aanbieden van de routes via een applicatie worden nieuwe doelgroepen bereikt. Tijdens de routes wordt door middel van beeldmateriaal, tekst, filmpjes en geluidsfragmenten de geschiedenis van dit deel van Gelderland verhaald. Door de combinatie met een offline routebundel wordt ingezet op een zo breed mogelijke publieksgroep.

-

Een combinatie met kunst is hier wenselijk via www.beeldenvangelderland.nl Doelen die met het project tevens bereikt worden zijn: -

Door het aanbod in de thema’s Gemaakt in Gelderland en Achterhoeks Boerenland uit te brengen wordt de eigen identiteit als gewenst door de Provincie benadrukt. Aanbrengen van extra diversificatie en kwaliteit in het toeristischrecreatieve aanbod. Economische versterking van de culturele en vrijetijdssectoren. Stimulering van de samenwerking tussen maatschappelijke sectoren, vooral tussen toerisme en recreatie, erfgoed en religie (musea, erfgoedinstanties, toeristische organisaties, werkgroepen en gemeenten). Leveren van een bijdrage aan verdere vitalisering van de Achterhoek. Toename van het aantal toeristen, recreanten en toeristisch-recreatieve bestedingen.

Vergroting van de kennis over de geschiedenis bij inwoners en gasten van de gemeenten. Versterking van de toegankelijkheid en de beleving van de geschiedenis in de achterhoek. Bundeling en afstemming van lokale initiatieven rond de geschiedenis van de gemeenten zodat deze voor consumenten beter bereikbaar en interessanter worden.

-

28

Acht beleefbare fiets- en wandelroutes die via smartphone en routefolder gewandeld of gefietst kunnen worden. De routes verbinden belangrijke historische momenten en locaties in de gemeenten. Deze momenten en locaties sluiten aan op het Gelders cultureel erfgoed. Bij de routes vindt een kwalitatieve impuls plaats. Applicatie waarmee de routes via de smartphone ontsloten kunnen worden. Langs de routes worden Points Of Interest (POI’s) gemarkeerd waar aanvullende informatie via tekst, beeld, film of geluid op de smartphone beschikbaar wordt gesteld met als doel de beleving van de consument te stimuleren. De verkregen informatie vanuit deelproject 1b wordt tevens als input gebruikt Gedrukte routebundel. De routes in de bundel bevatten kaartmateriaal, beeldmateriaal en informatie. Marketingcommunicatiemiddelen t.b.v. lokale en bovenregionale marketing en communicatie. Evenement bij aanvang toeristisch seizoen t.b.v. de bekendheid van de applicatie en de routes.


FINANCIËN / BIJDRAGE VAN HET PACT AAN DIT PROJECT

-

De routes sluiten aan bij de deelprojecten “Gemaakt in Gelderland” en “de ouderenprojecten” De routes worden nog verder gethematiseerd. Een voorbeeld van een te ontwikkelen route in 2015 onder het thema ‘Gemaakt in Gelderland’ is de Hoornindustrie in Aalten.

Digitale ontsluiting en verbinding Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk

Hoornindustrie Aalten De hoornindustrie in Aalten was uniek. Nergens anders in Nederland hebben hoorndraaierijen gestaan. Van buffelhoorn uit Azië werden lange pijpenstelen gemaakt. Ook werden er kammen, knopen, seinfluitjes, naaldenkokers en messenheften uit hoorn vervaardigd. De buffels werden niet gedood of speciaal gefokt voor het hoorn. Het materiaal werd zo optimaal mogelijk gebruikt, wat overbleef werd over de akkers verspreid als voeding voor de aarde. Met de intree van plastic en massaproductie verdween ook deze industrie, die een bloeitijd e kende van het midden van de 19 eeuw tot na de Tweede Wereldoorlog. De hoornroute start vanaf de VVV gevestigd is in de centrale hal van de Aaltense Musea op Markt 14 en voert langs de plekken waar deze industrie zich heeft gemanifesteerd.

2014

Totaal

2015

2016

€ 2.000,00

€ 6.000,00 € 4.000,00 € 6.000,00

€ 3.000,00

€ 6.000,00 € 2.000,00 € 6.000,00

€ 2.000,00

€ 5.000,00

€ 30.000,00

€ 15.662,62

€ 4.000,00 € 2.500,00 € 5.000,00 € 2.162,62

Totaal € 6.000,00 € 10.000,00 € 8.500,00 € 5.000,00 € 2.162,62 € 6.000,00 € 7.000,00 € 6.000,00 € 50.662,62

PLANNING Uitvoering 2015 en 2016. In 2015 worden vier routes gedigitaliseerd binnen het thema Gemaakt in Gelderland en in 2016 worden vier routes gedigitaliseerd die het Achterhoekse boerenland belichten.

INITIATIEF EN COÖRDINATIE De Stichting Achterhoek Toerisme zorgt voor coördinatie van het project.

BORGING Voor alle 8 gemeenten in de Achterhoek wordt 1 route gedigitaliseerd. Elke gemeente krijgt dus een eigen route. Diverse musea in de gemeenten bieden inhoudelijk ondersteuning door kennis en archiefmateriaal beschikbaar te stellen. De Stichting Achterhoek Toerisme (StAT) neemt de coördinatie en promotie van het project op zich. De routebundels en de routes die via de applicatie verkrijgbaar zijn, zijn onder meer verkrijgbaar via de lokale VVV’s.

Binnen het project worden inkomsten gereserveerd voor de doorontwikkeling van de digitale mogelijkheden. Hiermee is gewaarborgd dat bij nieuwe technologische ontwikkelingen, ook deze routes hierop aansluiting vinden en wordt gewaarborgd dat de routes mee kunnen gaan met de tijd. Door de toepassing van de digitale mogelijkheden is het eenvoudig om de informatie aan te passen of uit te breiden en te verbinden aan (Gelderse) initiatieven.

29


MEETLAT EN ADVIES In dit project zit geen educatie. De generaties/ de gebiedsbewoners (als de voortbrengers van gezamenlijk erfgoed) moeten kwalitatief betrokken worden bij de ontwikkeling van POI’s. Bij de educatie/ begeleiding kunstmiddelen inzetten om het erfgoed te spiegelen en beleefbaar te maken is een van de belangrijkste opdrachten van kunstenaars. Daarbij is de ontwikkeling van digitale routes het aangewezen onderwerp om cultureel ondernemerschap te trainen. Doorgaans houdt educatie op bij de inhoud zelf. Het kunstje een gezicht in de markt geven door aan filmopnames, montage etc. mee te werken en samen met de toeristische organisaties verdienmodellen te ontwikkelen (sponsorwerving/ reclame) is het door iedereen gewenste cultureel ondernemerschap in de praktijk brengen. Hiervoor moet in overleg getreden worden met de initiërende organisaties. Behalve de educatieve kant, de registratie en overdracht vanaf andere projecten, kan het productie proces beter uitgelegd worden en daarmee de kosten inzichtelijker gemaakt worden. De informatie/ producten uit andere projecten wordt verondersteld ingezet te kunnen worden. Hoewel vanzelfsprekend is het erg belangrijk hoe deze informatie verzameld, verwerkt en overgedragen gaat worden.

BESCHREVEN BIJ 2014 (MAAR UITVOERING OOK IN 2015) 4) Project “Versterking cultuurparticipatie ouderen” 4a) Project “Kunstzinnig Noaberschap” West Achterhoek 4b) Project “Structurele cultuurparticipatie ouderen” Oost Achterhoek

30


PROJECTEN IN

2016

INITIATIEF/ COÖRDINATIE In de meeste gemeenten in de Achterhoek is er een comité actief dat de jaarlijkse Open Monumentendag organiseert. Met de cofinanciering vanuit het pact kunnen zij hun activiteiten i.s.w. de Koöperatie uitbreiden met meer cultuur en educatie. De Open Monumentendag verdient op die wijze een prominentere plek in de Cultuurzomer Achterhoek.

1) MONUMENTENDAG 2016. THEMA: NOG NIET BEKEND OMSCHRIJVING

PLANNING EN FINANCIEN

Tijdens het tweede weekend van september openen in de Achterhoek jaarlijks honderden monumenten, herkenbaar aan de Open Monumentendag-vlag, hun deuren voor het publiek. Het evenement trekt vele bezoekers en is een uitgelezen moment om het erfgoed in de Achterhoek onder de aandacht te brengen en in 2015 aan te sluiten bij het thema ‘Monumenten en kunst”. In elke gemeente is daarvoor een open monumenten comité actief.

In 2015/2016 zal nadere invulling plaatsvinden over de het evenement gedurende het tweede weekend van september in 2016. Open Monumentendag 2016 Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJssselstreek Winterswijk

VERANTWOORDING Behalve de logistiek logische koppeling wordt in het kader van het Cultuur en Erfgoedpact de Open Monumentendag in 2014-2015 en 2016 versterkt, zodat het erfgoed nog beter (beleefbaar) onder de aandacht wordt gebracht. In 2016 is het thema van het weekend nog niet bekend.

2016

Totaal

€ 2.000,€ 3.000,€ 1.800,€ 1.000,€ 1.000,€ 1.000,€ 1.000,€ 1.000,€ 11.800,-

DOEL BORGING Doelstelling is om met een evenwichtiger programma meer bezoekers en een bredere doelgroep te bereiken. Maak een koppeling tussen wat er nu is en wat er gaat komen.

Middels herhaling op andere locaties m.b.t het onderwerp reis door de Achterhoek. Middels kwalitatieve verslaglegging t.b.v: -

UITVOERING 2016 Nog niet bekend

31

Input digitale routes/ vrijetijdseconomie Educatie lager en voortgezet onderwijs projecten voor welzijn, etc.


De opdracht hier is specifiek om aandacht te schenken om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de projecten “cultuurparticipatie Ouderen” van de Gruitpoort (West Achterhoek) en Boogiewoogie (Oost Achterhoek)

5) “TUSSEN DE COULISSEN” OMSCHRIJVING EN VERANTWOORDING

Het project levert in totaal 24 verhalen op, opgetekend door opgeleide vrijwilligers. Het zijn 24 complete interviews, 3 per deelnemende gemeente.

De beleving en de dagelijkse omgang van mensen met het cultuurhistorisch landschap waarin ze woonden of werkten, vormt een goede basis voor ontroerende of pakkende verhalen. Met deze verhalen kan de betekenis van het cultuurhistorisch landschap laagdrempelig worden uitgelegd en beleefbaar gemaakt aan mensen die geen ervaring met het landschap om hen heen hebben of die hiermee hun eigen ervaringen kunnen verrijken. Door hierbij generaties te koppelen, jong en oud over en weer geschiedenis op te laten diepen én te maken door er met behulp van kunstenaars visie op te geven wordt erfgoed levend erfgoed.

INITIATIEF EN COÖRDINATIE -

-

DOEL Het draagvlak voor de instandhouding van het cultuurhistorisch landschap verbeteren. Overdracht van vitaal erfgoed door de makers van cultuur, de gebiedsbewoner vertegenwoordigd in generaties, en daarmee zicht krijgen op, uitdragen en versterken van regionale identiteit.

-

Koöperatie zal optreden als projectbegeleider ten einde alle partijen voldoende inhoudelijk en organisatorisch te verbinden en kwaliteit te waarborgen. Landschapsbeheer Gelderland en STAT zijn de uitvoerende partijen. En zoeken contact met Culturele organisaties met belangrijke collecties en of belangrijke programmering, lokale organisaties waaronder VVV’s, cultuurhistorische verenigingen en Media Deelproject ”Kunstzinnig noaberschap” is deels de voorloper en sluit hier vervolgens naadloos op aan.

FINANCIËN UITVOERING

2014 Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk totaal

Oral History is het vastleggen wat mensen vertellen, in mondelinge vorm dus, over hun ervaringen en belevingen. Om het anders te formuleren: het vastleggen en ontsluiten van de persoonlijke getuigenis van mensen in hun omgang met het landschap. Levende geschiedenis dus. Oral History is wat iemand vertelt uit eigen ervaring. Oral History is thematisch. Denk bijvoorbeeld aan Oral History om streekgebonden gebruik van landschapselementen te inventariseren, beroepen die bijna zijn verdwenen, maar ook om door de inzet van Oral History verhalen meer draagvlak voor het cultuurhistorisch landschap te krijgen. Speciale aandacht is er voor het beleefbaar maken van deze verhalen.

32

€1.400,-

2015

€ 1.400,-

2016 € 9.000,€ 8.778,€ 8.778,€ 8.778,€ 8.780,€3.140,62 € 8.778,-

totaal € 9.000,€ 8.778,€ 8.778,€ 8.778,€ 8.780,€ 5.940,62 € 8.778,€ 58.832,62


PLANNING

BESCHREVEN BIJ 2015 (MAAR OOK UITVOERING IN 2016):

Uitvoering van het project in 2016.

3) Project “Digitale ontsluiting en verbinding erfgoed Achterhoek”

BESCHREVEN BIJ 2014 (MAAR UITVOERING OOK IN 2016):

BORGING

4) Project “Versterking cultuurparticipatie ouderen” Middels 24 verhalen welke ingezet zullen worden in de vrijetijdseconomie. 4a) Project “Kunstzinnig Noaberschap” West Achterhoek

DE MEETLAT EN ADVIES

4b) Project “Structurele cultuurparticipatie ouderen” Oost Achterhoek

Dit project zal zich moeten bewijzen door samenwerking tussen STAT, Landschapsbeheer Gelderland, Cultuurzomer en de Koöperatie ten einde voldoende inhoudelijke kwaliteit te kunnen halen. De kunsten doen te weinig mee om de verhalen te reflecteren. Juist de spiegeling door andere kunstvormen zorgt voor gevoeld begrip van vertelde verhalen.

33


BORGING BORGING EN VERDIENMODELLEN Borging van projecten heeft voor een belangrijk deel te maken met kosten die met borging gemoeid zijn. De projecten van cultuurpact van de afgelopen jaren hadden ondanks serieuze aanzetten tot borging te weinig hulp en geld om inbedding te realiseren. Daarom moet bij aanvang van deze nieuwe periode gepleit worden voor een andere aanpak. Niet pas aan borging werken wanneer het kunstje klaar is, maar vanaf het begin. Elk project heeft een fonds en sponsorpotentieel, een publiekspotentieel en mogelijke merchandise. Het vergt inzet van professionals om dit kapitaal, nodig voor borging, vrij te maken. Het erfgoed en cultuurpact gaat daarom werken aan: -

de ontwikkeling van merchandise fondswerving (cultuurfonds en bedrijfssponsor) en gaat daarvoor de aangewezen de professionals benaderen invoering van de cultuur en erfgoed munt

Er zal m.b.t. bovenstaande een ontwikkelplan geschreven worden met bijbehorende kosten baten analyse. De stichting Cultuurzomer Achterhoek en STAT als belangrijkste vertegenwoordigers van de projecten in de markt zijn wellicht de aangewezen organisaties een en ander uit te voeren in samenwerking met projectontwikkelaars en uitvoerders.

34


verkapitaliseert en dat doet terwijl het project onderweg is en niet pas nadat alles achter de rug is en stil is komen te liggen, dat is een verdienmodel zoals elke ondernemer dat erkent als zinvol. Dan wordt een impuls duurzaam! Daar heeft de culturele sector nog een paar meter te maken.

BIJLAGEN: BIJLAGE 1) BEGRIPPENLIJST Regionale identiteit Dat wat aantoonbaar eigen is. Zich over eeuwen ontwikkeld heeft, niet te ontkennen, uniek voor een gebied. Landschap, streektaal (Nedersaksisch), gewoonte, gebruik, architectuur, (volks) muziek, toneel, dans etc.

Euregionaal actief cultureel ondernemen is voor de hand liggend, omdat er van huis uit meer culturele overeenkomsten dan verschillen bestaan, maar omdat we door politiek getrokken grenzen meer grens hebben opgetrokken dan wenselijk is voor een gebied. Maw we moeten extra ons best doen om dat wat door de politiek gescheiden is, weer bij elkaar te brengen. Niet in de laatste plaats om inhoud te geven aan de politieke wens tot meer economie in de grensstreek.

Leefbaarheid Wordt doorgaans vooral gebruikt in termen van materiele leefbaarheid/ welvaart. Dat is de helft van de leefbaarheidscirkel. Die is rond wanneer ook alle culturele uitingen er mogen zijn en voldoende eigen karakter hebben. Hierbij krijgt de uitspraak ‘een evenwichtiger imago van de Achterhoek’ grond onder de voeten. In de zoektocht naar en bewustwording van identiteit en leefbaarheid wordt het imago van een gebied evenwichtig (en onderscheidend). De balans zoeken in dat wat we werkelijk zijn of wat we verzinnen dat we zijn is een ingewikkeld parcours, maar cultuurmakers gaan ervan uit dat unieke culturele uitgangspunten van een gebied bestaan en dat het aan hen is om daar voldoende bewustzijn in te ontwikkelen bij het publiek, de (amateur en prof) kunstenaar. Onder meer door kunst en cultuurvormen te ontwikkelen en aan te reiken die voldoende eigen gebiedskarakters aan boord hebben.

Het economisch perspectief (vrije tijdseconomie) van de cultuur en erfgoedpact projecten is een bewust ingebracht onderdeel van een meer eigentijdse en ook evenwichtiger ambitie. Ruimtelijke en economische kwaliteit vraagt om een cultureel veld dat goed georganiseerd is, up to date is en vernieuwt waar nodig. Daarbij alle doelgroepen erkent en blijvend kan bedienen. Niet alleen wanneer er subsidie is of de sponsor wat missen kan. Een sector eigen en breder uitgewerkt economisch perspectief is daarvoor nodig.

Er zijn veel regio’s die zich onderscheiden willen en daarmee ook concurrerend zijn vwb het vrijetijds- economisch aspect. Wegen wat je wil zijn, kan zijn, dan wel werkelijk bent is een stevige culturele discussie. Een groot deel van de projecten beschreven in het document leveren een substantiële bijdrage aan deze discussie. Het begrip verdienmodel en duurzame impuls hebben alles met elkaar te maken. Nader uitgelegd: de culturele sector is voor haar voortdurende vernieuwing (nodig om de telkens veranderende tijdgeest te kunnen beantwoorden) mede afhankelijk van impulsen vanuit sponsoring en subsidie. Dit verdienmodel verbreden moet het doel worden van de kwetsbare culturele sector, voor welke doorlopende vernieuwing noodzaak is. Immers, zodra economisch mindere tijden aanbreken, wordt gekort op subsidie en hebben sponsoren minder te besteden. Een verdienmodel dat alle mogelijkheden, van sponsoren fondswerving tot kaart, muntverkoop en slimme merchandise per project goed bestudeert en

35


wanneer er professionalisering op uitvoerend en beleidsniveau wordt nagestreefd. Borging houdt daarmee ook in: evaluatie en verslag om de projecten aan gestelde doelen en kwaliteitsvoorwaarden te kunnen laten voldoen.

BIJLAGE 2) VERANTWOORDING MEETLAT De ingediende projecten voldoen in grote lijnen aan volgende criteria en wordt gedurende de ontwikkelfase met betrokken uitvoerders besproken ten einde de slagingskansen van de projecten te vergroten. Voldoende herkenbaar binnen de drie grote thema’s cultuurparticipatie/amateurkunst en cultureel erfgoed

Educatie, verbindend in alle lagen van onderwijs Educatie houdt meerdere zaken in: educatie door inspiratie middels getalenteerde kunstenaars; de ervaren en de jonge professionals uit eigen én andere kunstvormen. Houdt ook in begeleiding mbt ontwikkeling van kunst culturele technieken, van beter contact maken met de cultuur van een gebied tot kunstzinnige ontwikkeling in een of meerdere kunstrichtingen.

cultuurtoerisme,

Erfgoed, zowel het materiele als het immateriële, krijgt meer beleving voor de verschillende generaties, gebiedsbewoner en toerist dankzij kunst culturele (be) spiegeling.

Aantoonbare en duurzame impuls vrije tijdseconomie / PR Een simpel voorbeeld: een monument met een verhaal, een gedicht en/ of theatrale uitbeelding van geschiedwaardige momenten komt tot leven en het publiek verbindt het hart beter aan het monument, dan zonder kunstzinnige omgeving.

Dankzij (toonaangevende) evenementen wordt de toerist uitgenodigd naar de regio te komen, te overnachten en naast andere recreatieve activiteiten cultuur te snuiven. Evenementen van het cultuur en erfgoedpact (naast de aangesloten evenementen) zichtbaar maken in eigen regio, euregio en meer algemeen binnen en buitenland vraagt om intensieve samenwerking met evenementen. Teneinde concurrerende PR te organiseren dankzij kwalitatieve registraties en professionele (trailer) montages moeten de evenementen in de regio een onderscheidend gezicht laten zien. Samenwerking met TV stations, lokaal, regionaal, landelijk, euregionaal, met radio en pers is erg belangrijk. Hier valt nog veel te verbeteren. Er is weinig geld beschikbaar voor het inrichten van een professioneel PR platform. Sponsor en fondstechnieken kunnen samen met de PR profs en jonge academici ontwikkeld worden. Cultureel ondernemerschap heeft hier alles te winnen. Niet in de laatste plaats om parallel aan betere PR betere verdienmodellen te ontwikkelen.

Belangrijk ook voor de jeugd om er naast het verhaal van hun ouders en grootouders hun eigen kunst- culturele visie op te formuleren. Daarin geholpen door professionele kunstenaars om de beleving kwaliteit te geven. Brede participatie waaronder amateurkunst is belangrijk en moet aangemoedigd/ begeleid worden door professionele kunstenaars én jonge academici teneinde samen eigentijdse cultuur op niveau te kunnen blijven maken. Profilering/ versterking identiteit regio Versterking van de (culturele) identiteit is voor zowel de toerist als voor gebiedsbewoner belangrijk. De toerist wil zich graag herkennen in persoonlijke en krachtige uitdrukkingen en de gebiedsbewoner heeft een cultuur nodig voor persoonlijke ontwikkeling.

Verdienmodel als voorwaarde voor borging Succesvolle verdienmodellen, zichtbaarheid middels PR, inzet van centraal georganiseerde (C&E) evenement munten hebben alles met elkaar te maken én met het succes van de ontwikkeling van cultuur. Wanneer begrepen wordt dat de cultuursector er aan zal moeten wennen haar eigen broek op te houden en daarmee

Inbedding / borging op meerdere niveaus: inhoudelijk, uitvoerend, en PR Borging van project resultaten zijn nodig omdat culturele ontwikkeling afhankelijk is van verdieping door herhaling. Verdieping van inhoud kan dan bereikt worden

36


borging en educatie mogelijk te maken, zijn we op de goede weg. Hier valt vergeleken met de verdienmodellen van het bedrijfsleven nog veel te verbeteren. Geld reserveren voor professionele aanvullende fonds en sponsorwerving is belangrijk aandachtspunt in de begroting. Culturele diversiteit Diversiteit is een prettig woord en wordt in welke context dan ook als een open deur beschouwd en daarmee doorgaans niet uitgelegd. Met als gevolg dat we in verhouding veel (licht verteerbare) muziek en verder ruim straatkunstenaars op onze kunst culturele evenementen aanbieden. Veel belangrijke vormen/ combinaties komen te weinig voor. Benoemen van en experimenteren met veel vormen, door samenwerking tussen kunst disciplines onderling en in samenwerking met erfgoed is de uitdaging voor de komende periode. Verbinding welzijn en cultuur & erfgoed Welzijn heeft expertise van jeugd en ouderen. Erfgoed en cultuur is gezamenlijk gemaakt door mensen, zijnde de generaties. Welzijn kan behulpzaam zijn in de organisatie en werken met jeugd en ouderen. Regionaal/bovenlokaal uit te voeren/ als concept uit te rollen over regio en verbinding met andere projecten Spreekt voor zich met die uitdaging dat per gemeente of samenwerkende gemeenten onderscheidende onderwerpen uitgewerkt worden, zodat culturele diversiteit inhoud krijgt. Reservering onvoorziene kansen Ofwel post onvoorzien. 10 % van totaal budget.

37


BIJLAGE 3) BEGROTINGEN Cultuur en erfgoed pact Achterhoek 2014- 2016

38


BIJLAGE 4) SCHEMA VERHOUDINGEN TOT ELKAAR Schema betreffende de verhoudingen tot elkaar. Verantwoording loopt dan van beneden naar boven.

Gezamenlijke gemeenten (opdrachtgever C&E pact)

KCG (opdrachtnemer C&E pact) Adviseren, coaching Coördinator, financiële administratie

Coördinator (overzicht organisatorisch namens KCG)

projecten

Uitvoerders: de Koöperatie, De Gruitpoort, Boogiewoogie, StAT, CZA/het hele Arsenaal

39

CULTUUR- EN ERFGOEDPACT ACHTERHOEK

Recommend Documents