CSM JAARVERSLAG 2004 VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR

CSM JAARVERSLAG 2004 VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR

CSM Jaarverslag 2004

1

CSM JAARVERSLAG 2004

INHOUDSOPGAVE

Algemeen PROFIEL VOORWOORD KENGETALLEN STRUCTUUR VAN DE GROEP BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN

3 5 7 8 10 12

Verslag van de Raad van Bestuur

17

BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN IN 2004 ALGEMEEN Vooruitzichten Strategie Financiële doelstellingen Risicoprofiel Interne risicobeheersings- en controlesystemen Verklaring inzake interne beheersingsen controlesystemen IFRS Hoofdlijnen van Corporate Governance Dividendvoorstel

19 20 20 20 21 21 22

DUURZAAMHEID EN CONTINUÏTEIT Medewerkers en organisatie Milieu

29 30 31

RESEARCH EN DEVELOPMENT

35

FINANCIËLE TOELICHTING 2004

39

GANG VAN ZAKEN DIVISIES CSM Bakery Supplies Europe CSM Bakery Supplies North America CSM Sugar Confectionery CSM Biochemicals CSM Sugar

49 50 53 55 57 59

61

Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerd kasstroomoverzicht Grondslagen Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op het geconsolideerd kasstroomoverzicht Overige informatie Vennootschappelijke balans Vennootschappelijke winst- en verliesrekening Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening

63 64 65 66 69 74 84 85 87 87 88

Overige gegevens 22 23 24 26

Dit jaarverslag is ook verkrijgbaar in het Engels. In geval van tekstuele afwijkingen tussen de Engelse en de Nederlandse versie, prevaleert laatstgenoemde.

2

Jaarrekening 2004

Statutaire regeling omtrent de winstverdeling Gebeurtenissen na balansdatum Accountantsverklaring Rapport aan certificaathouders Onafhankelijkheidsverklaring Gegevens Raad van Commissarissen Management Financiële gegevens over 5 jaar Informatie over het aandeel CSM Belangrijke data Lexicon

91 93 94 94 95 97 98 100 102 104 105 106

This annual report is also available in English. In the event of textual inconsistencies between the English and the Dutch version, the latter shall prevail.

Algemeen

César Nájar Project Engineer (Jr.), PURAC bioquímica SA, Spanje

Verantwoordelijk voor de ontwikkeling en implementatie van nieuwe projecten en voor de verbetering van bestaande faciliteiten.


PROFIEL

CSM is een internationaal opererende onderneming actief op het gebied van de ontwikkeling, productie, verkoop en distributie van Bakery Supplies & Food Ingredients. CSM’s belangrijkste productgroepen zijn bakkerij-ingrediënten en -producten, melkzuur en suiker. CSM is voornamelijk actief op de “business-to-business” markt (bakkerij-ingrediënten en -producten, melkzuur en suiker) en in beperkte mate op de consumentenmarkt (suiker). CSM streeft winstgevende groei na, zowel autonoom als door acquisities, onder behoud van een solide financiële positie. CSM is voornamelijk actief in Europa en Noord-Amerika en heeft daarnaast vestigingen in Zuid-Amerika en Azië. CSM telde per 31 december 2004 circa 13.200 medewerkers, waarvan circa 11.500 buiten Nederland. Na de aangekondigde verkoop van de Sugar Confectionery divisie zal het aantal medewerkers dalen naar circa 9.200, waarvan circa 7.900 buiten Nederland. CSM is genoteerd aan Euronext Amsterdam N.V.

5


RAAD VAN BESTUUR EN DIVISIEDIRECTEUREN

1

4

7

2

5

8

3

6

Raad van Bestuur 1 Dr. J.A.J. Vink (1947), voorzitter 2 Ir. F.J. Olieman (1943) 3 Mr. R.R. Hendriks (1955) Mr. J.W.E. van der Klaauw (1955), secretaris Divisiedirecteuren 4 Dr.ir. F.M.W. Visser (1948), CSM Bakery Supplies Europe 5 P.F. Kenninck (1952), CSM Sugar Confectionery 6 Ir. A.J. Markusse (1959), CSM Sugar 7 Ir. R.P. Plantenberg (1951), CSM Bakery Supplies North America 8 Ir. G.J. van Nieuwenhuyzen (1959), CSM Biochemicals

6


VOORWOORD

CSM heeft het afgelopen jaar, mede in het kader van de verdere stroomlijning van de portfolio, belangrijke strategische keuzes gemaakt. De focus van de onderneming komt te liggen op de business-to-business activiteiten. In dit kader is besloten tot verkoop van de op de consumentenmarkt gerichte CSM Sugar Confectionery divisie. Wij vertrouwen erop dat deze op zich goed presterende divisie zich in de nieuwe situatie op voortvarende wijze verder zal kunnen ontwikkelen. Ook in de andere onderdelen van de onderneming gebeurde veel. Maatregelen waren nodig, zowel ter verbetering van het teleurstellend resultaat halverwege het jaar, maar ook om sneller in te spelen op de sterk veranderende omstandigheden in de markten die wij bedienen. Hoewel het nog te vroeg is om te kunnen spreken van een duidelijke verbetering van de winstgevendheid van de onderneming, was in de laatste maanden van 2004 weer een opgaande lijn zichtbaar. Nu CSM transformeert in een wereldspeler op het gebied van Bakery Supplies & Food Ingredients staat de onderneming voor grote uitdagingen. Daarbij staan in deze fase drie begrippen centraal: Herstructureren, Desinvesteren en Groeien. Bij CSM Bakery Supplies Europe is dit proces in volle gang. De aangekondigde reorganisatie in Duitsland, de verkoop van Dreidoppel en Lachaise en verdere aandacht voor een efficiënte manufacturing footprint zijn maatregelen die moeten zorgen voor meer focus en zullen bijdragen aan het herstel van de winstgevendheid. Binnen het door de divisie ontwikkelde Change for Growth-project zijn en worden verdere maatregelen uitgewerkt, die niet alleen voor betere prestaties maar ook voor groei moeten zorgen. De divisie zal meer focus aanbrengen, haar goede positie in het ambachtelijke kanaal verstevigen en marktaandeel winnen in de nieuwe kanalen. Daarbij zijn sneller inspelen op trends en een meer innovatieve marktbenadering van belang. Ook CSM Bakery Supplies North America staat voor een fiks aantal uitdagingen: de winstgevendheid verbeteren, de organisatie vereenvoudigen, de distributieactiviteiten herstructureren en de manufacturing footprint herzien. Ook hier Herstructureren, Desinvesteren en Groeien. Het Phoenix project moet leiden tot een meer efficiënte marketing & sales organisatie voor de segmenten in-store en food service. Ook in Noord-Amerika zal met behulp van een andere – meer gerichte – marktbenadering groei in de nieuwe kanalen worden gerealiseerd.

Bij CSM Biochemicals ligt het accent minder op herstructureren en desinvesteren, maar vooral op winstgevend groeien, kostprijs verlagen en daarmee op investeren. CSM Biochemicals staat aan de vooravond van de bouw van een vijfde melkzuurfabriek en wel in Azië. Het continu laten aansluiten van de productiecapaciteit op de vraag is één van de belangrijke uitdagingen waar deze divisie voor staat. Daarnaast zijn van belang voor het behoud van de voorsprong in de markt onder meer de ontwikkeling van Next Generation Technology en van nieuwe producten waarmee kan worden ingespeeld op de verwachtingen van de klant. Nieuwe applicaties, nieuwe geografieën en meer medewerkers in verkoop, applicatie en business development moeten zorgen voor versnelde groei. Ook bij CSM Sugar is sprake van veranderingen. Onder het hoofdstuk desinvesteren past de verkoop van ons 39% aandeel in Nedalco, welke kort voor het jaareinde werd afgerond. Met de ontwikkeling van Nedalco in de richting van een bio-ethanol producent en de grote investeringen die hiervoor nodig zijn, paste deze activiteit niet langer binnen onze strategie. De nieuwe Suikermarktordening zal onafwendbaar leiden tot meer en vergaande veranderingen. CSM Suiker heeft in dat kader aangekondigd de bietenverwerking in Breda te zullen beëindigen en te concentreren in de fabriek in Vierverlaten (Groningen) om de sterke en rendabele positie van de suikeractiviteiten van CSM te behouden. Herstructureren, Desinvesteren en Groeien is in de gehele onderneming aan de orde en zal veel van de CSM medewerkers vragen. Voor mij persoonlijk komt binnenkort een einde aan meer dan twintig jaar CSM, nu bekend is dat ik per 1 mei 2005 zal terugtreden als bestuursvoorzitter. Ik ben alle CSM medewerkers over de hele wereld erkentelijk voor wat er in het afgelopen jaar – vaak onder moeilijke omstandigheden –, maar ook in de jaren daarvoor is gepresteerd. Ik vond het een eer de afgelopen acht jaar leiding te hebben mogen geven aan deze onderneming en ben er zeker van dat met de inzet, het talent en het enthousiasme van al die medewerkers de ambitie van CSM, een wereldspeler te worden in Bakery Supplies & Food Ingredients, kan worden gerealiseerd. Mijn opvolger, Gerard Hoetmer, en de Raad van Bestuur in zijn nieuwe samenstelling hebben mijn volledige steun en vertrouwen voor het realiseren van hun uitdagende taak. Jaap Vink, voorzitter Raad van Bestuur

7


KENGETALLEN 1

Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill in miljoenen euro’s

Netto-omzet in miljoenen euro’s

94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 99/00 00/01 01/02 2003 2004

Resultaat na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill in miljoenen euro’s

4000

300

200

3600

270

180

3200

240

160

2800

210

140

2400

180

120

2000

150

100

1600

120

80

1200

90

60

800

60

40

400

30

20

94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 99/00 00/01 01/02 2003 2004

Netto-omzet per regio 2004

94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 99/00 00/01 01/02 2003 2004

Netto-omzet per divisie 2004

Overige landen (3,5%) Sugar (7,6%)

Nederland (12,3%) Bakery Supplies Europe (33,1%)

Noord-Amerika (33,3%) Overige Europa (50,9%)

1. De cijfers over het kalenderjaar 2003 zijn gecontroleerd als onderdeel van de cijfers over het verlengde boekjaar van 1 oktober 2002 t/m 31 december 2003. Over de separate tijdsvakken is geen additionele accountantscontrole toegepast. 2. Eigen vermogen per aandeel is het eigen vermogen gedeeld door het aantal dividendgerechtigde gewone aandelen. 3. ROS is het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) gedeeld door de netto-omzet x 100. 4. ROCE exclusief goodwill is EBITA op jaarbasis gedeeld door het gemiddeld geïnvesteerd vermogen exclusief goodwill x 100. 5. ROCE inclusief goodwill is EBITA op jaarbasis gedeeld door het gemiddeld geïnvesteerd vermogen inclusief goodwill x 100. Hierbij is rekening gehouden met alle acquisities sedert 1978, het jaar waarin het diversificatieproces van CSM aanving.

8

Bakery Supplies North America (30,1%)

Sugar Confectionery (21,4%)

Biochemicals (7,8%)

6. Rentedekking is EBITA gedeeld door het saldo van financiële baten en lasten. 7. Netto schuldpositie bestaat uit de rentedragende schulden minus de liquide middelen. 8. EBITDA “Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization”, ofwel “Bedrijfsresultaat vóór afschrijving vaste activa” berekend op jaarbasis. De netto schuldpositie wordt berekend op basis van een gewogen gemiddelde voor de periode. 9. Aantal uitstaande aandelen is het aantal geplaatste gewone aandelen minus de ingekochte, nog niet ingetrokken aandelen.


2004 12 maanden

2003 12 maanden

Netto-omzet Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) Bedrijfsresultaat na afschrijving goodwill (EBIT) Resultaat na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill Resultaat na belastingen Kasstroom uit operationele activiteiten Afschrijvingen materiële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa

3.475 266 224

3.484 294 253

163 120 263 103 123

178 137 333 103 141

Eigen vermogen Beurswaarde

826 1.853

778 1.373

in miljoenen euro’s

in euro’s Per gewoon aandeel na aftrek van dividend op cumulatief financieringspreferente aandelen Resultaat na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill Resultaat na belastingen Per gewoon aandeel Dividend Kasstroom uit operationele activiteiten Eigen vermogen 2

2,05 1,49

2,28 1,74

0,80 3,44 10,86

0,80 4,43 10,20

Koers per 31 december Hoogste koers in het kalenderjaar Laagste koers in het kalenderjaar

22,92 24,00 16,92

17,34 21,24 16,64

7,7 6,4

8,4 7,3

4,7 3,5 22,5 9,5 39,1 4,7 1 : 0,3 1 : 0,9 1 : 0,6 2,7

5,1 3,9 23,9 10,5 35,1 4,7 1 : 0,3 1 : 0,7 1 : 0,9 2,9

Aantal medewerkers Aantal geplaatste gewone aandelen Aantal uitstaande gewone aandelen 9 Aantal dividendgerechtigde gewone aandelen

13.242 80.866.886 76.073.681 76.073.681

13.792 79.184.301 76.256.713 76.256.713

Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen

76.485.850

75.269.121

Verhoudingsgetallen ROS % 3 EBIT/netto-omzet % Resultaat na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill/netto-omzet % Resultaat na belastingen/netto-omzet % ROCE exclusief goodwill % 4 ROCE inclusief goodwill % 5 Dividend pay out ratio Rentedekking 6 Balanstotaal : eigen vermogen Netto schuldpositie : eigen vermogen 7 Vlottende activa : kortlopende schulden Netto schuldpositie/EBITDA 8

9


STRUCTUUR VAN DE GROEP PER 1 MAART 2005 CSM nv

CSM Bakery Supplies Europe

CSM Bakery Supplies North America

Belangrijkste productgroepen

bakkerij-ingrediënten en -producten

bakkerij-ingrediënten en -producten

Werkmaatschappijen

BakeMark Danmark BakeMark Deutschland Bakemark Finland BakeMark Hellas BakeMark Ingrédients France BakeMark International BakeMark Italia BakeMark Magyarország BakeMark Polska BakeMark Portugal BakeMark Sverige BakeMark UK Bender-Iglauer Backmittel Carels Goes Délices de la Tour Express Croex Margo-BakeMark Schweiz Unipro Benelux

American Ingredients Company BakeMark Ingredients Canada BakeMark Ingredients (East) BakeMark Ingredients (West) Caravan Products H.C. Brill HCBC Products Mexicana QA Products

10


CSM Sugar Confectionery

CSM Biochemicals

CSM Sugar

snoep, suikervrije en functionele zoetwaren, pastilles en kauwgom

melkzuur en melkzuurderivaten, gluconzuur en gluconaten, biomaterialen, lactitol en xylitol

suiker, stropen, pulp, melasse en kalkmeststof

Continental Sweets Lamy Lutti France Lamy Lutti Belgium Leaf United Kingdom Leaf Finland Leaf Italia Leaf Poland MalacoLeaf RBV Leaf

PURAC America PURAC Asia Pacific PURAC biochem PURAC bioquímica PURAC China PURAC Deutschland PURAC France PURAC glucochem PURAC Hungary PURAC Japan PURAC Korea PURAC Polska PURAC Production USA PURAC Russia PURAC sínteses PURAC UK PGLA-I (50%)

CSM Suiker

11


BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN

Jaarrekening 1 januari 2004 t/m 31 december 2004 De door de Raad van Bestuur opgemaakte jaarrekening over 2004 is door de externe accountant PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. De bevindingen van de externe accountant naar aanleiding van de controle van de jaarrekening zijn door de Raad van Commissarissen met de externe accountant besproken. Met de jaarrekening kunnen wij ons verenigen. Wij stellen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor de jaarrekening vast te stellen.

Vergaderingen Raad van Commissarissen In de verslagperiode is door de Raad van Commissarissen zevenmaal vergaderd in aanwezigheid van de Raad van Bestuur. In deze vergaderingen werd onder meer aandacht besteed aan veelal regelmatig terugkerende onderwerpen zoals de strategie, CSM’s portfolio, de risico’s verbonden aan de onderneming, de interne beheersingssystemen, de resultatenontwikkeling, de gang van zaken binnen de divisies en de werkmaatschappijen, de ontwikkeling van de markten waarop CSM actief is, corporate governance waaronder de Code Tabaksblat, de organisatiestructuur, management development, het acquisitie- en desinvesteringsbeleid, de jaarrekening en het jaarverslag. In de regel vergadert de Raad van Commissarissen voorafgaand aan de vergadering buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur al naar gelang de situatie over onder meer de resultatenontwikkeling, het profiel, de samenstelling, het functioneren en de beloning van de Raad van Bestuur en van de Raad van Commissarissen. In het verslagjaar is een aparte vergadering van de Raad van Commissarissen buiten de aanwezigheid van de Raad van Bestuur gehouden over het besturingsmodel en de samenstelling van de Raad van Bestuur. In oktober 2004 heeft de Raad van Commissarissen een bezoek gebracht aan de fabriek van BakeMark Deutschland in Delmenhorst (nabij Bremen).

Samenstelling Raad van Commissarissen De jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders gehouden op 21 april 2004 stemde in met de voordracht tot benoeming van de heren W. Spinner, M.P.M. de Raad en R. Pieterse tot Commissarissen. De heer M. Ververs treedt na afloop van de komende Algemene Vergadering van Aandeelhouders, te houden op 20 april 2005 af als Commissaris. CSM is de heer Ververs bijzonder erkentelijk voor de immer inspirerende bijdrage die hij sinds zijn benoeming in 1993 heeft geleverd.

12

De heer Ververs zal niet worden opgevolgd, waardoor het aantal leden wordt teruggebracht van zeven naar het gewenste aantal van zes. Naar het oordeel van de Raad van Commissarissen zijn al zijn leden onafhankelijk in de zin van de Code Tabaksblat.

Voorstel aanpassing beloning Raad van Commissarissen Aan de komende Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal worden voorgesteld de beloning van de voorzitter van de Raad van Commissarissen te verhogen van in totaal € 45.378 naar € 60.000 en die van de vice-voorzitter van € 40.840 naar € 50.000. De reguliere beloning van de overige Commissarissen ten bedrage van € 40.840 blijft ongewijzigd. Met de voorgestelde verhogingen wordt recht gedaan aan de additionele tijd en verantwoordelijkheden die met de functies van voorzitter respectievelijk vicevoorzitter gemoeid zijn. Tevens wordt voorgesteld om de leden van het Nomination Committee en van het Remuneration Committee een vergoeding toe te kennen van € 2.250 op jaarbasis. De toeslag voor de voorzitters van deze twee Committees bedraagt € 1.000.

Samenstelling Raad van Bestuur Na een periode van sterke groei mede door acquisities bevindt CSM zich in een fase van herstructurering en stroomlijning van de portfolio als basis voor verdere, winstgevende groei. Naar het oordeel van de Raad van Commissarissen vergt deze fase een andere, meer directe aansturing van de activiteiten door de Raad van Bestuur. De heer J.A.J. Vink, voorzitter van de Raad van Bestuur, heeft in dat kader laten weten, dat naar zijn oordeel CSM gediend zou zijn met de aanstelling van een nieuwe voorzitter om leiding te geven aan CSM in deze fase. De Raad van Commissarissen respecteert dit besluit en heeft de heer Vink verzocht aan te blijven totdat zijn opvolging zal zijn ingevuld. Inmiddels heeft de Raad van Commissarissen besloten de heer ir. G. Hoetmer met ingang van 1 mei 2005 voor te dragen als opvolger van de heer Vink. De heer Hoetmer (48 jaar, Nederlandse nationaliteit) is sinds 1980 in dienst van Unilever in uiteenlopende functies, laatstelijk als Vice President Supply Chain en lid van de Unilever Foods Executive. Zijn ruime kennis van en ervaring met de voedingsindustrie sluiten uitstekend aan bij de activiteiten van CSM. Wij hebben er alle vertrouwen in dat met de benoeming van de heer Hoetmer het bestuursvoorzitterschap op


adequate wijze zal zijn ingevuld. Ervan uitgaande dat de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 20 april 2005 met de voordracht zal instemmen, zal de heer Vink het voorzitterschap per 1 mei 2005 neerleggen. De heer Vink maakt sinds 1 april 1995 deel uit van de Raad van Bestuur, met ingang van 1 april 1996 als vice-voorzitter en sedert 1 april 1997 als voorzitter. De heer Vink heeft een lange staat van dienst bij CSM. Zijn carrière bij CSM begon in 1983 als directeur van het toenmalige PURAC. Vanaf 1987 tot aan zijn benoeming tot lid van de Raad van Bestuur was de heer Vink divisiedirecteur van de toenmalige CSM Biochemicals divisie (PURAC en bakkerijingrediënten). De heer Vink is de drijvende kracht geweest achter de groei van de activiteiten van CSM in de biochemische en in de bakkerij-ingrediënten sector. Onder zijn leiding heeft CSM zich ontwikkeld van een van oudsher als gesloten bekendstaand bedrijf tot een meer open, naar buiten gerichte en transparante onderneming. Wij zijn de heer Vink zeer erkentelijk voor zijn belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van CSM. Ook de heer Olieman zal per 1 mei 2005 terugtreden als lid van de Raad van Bestuur, vooruitlopend op zijn reguliere pensioneringsdatum in december 2005. De heer Olieman werd benoemd tot lid van de Raad van Bestuur per 1 april 1995, na in 1985 in dienst te zijn getreden als agrarisch directeur en vanaf 1988 als divisiedirecteur van de suikerdivisie. Tot december 2003 is de heer Olieman de eerst verantwoordelijke gebleven voor het suikerbedrijf. Mede dankzij zijn begrip en kennis van zowel de agrarische sector als de maatschappelijke en politieke verhoudingen en regels, is de heer Olieman een belangrijke motor achter de blijvende succesvolle ontwikkeling van het suikerbedrijf geweest. Daarnaast heeft hij de corporate cultuur verder helpen ontwikkelen, waardoor meer synergie tussen de divisies kan worden gerealiseerd. Wij zijn de heer Olieman veel dank verschuldigd voor zijn bijdrage aan de ontwikkeling van CSM.

Commissies van de Raad van Commissarissen Audit Committee Het Audit Committee fungeert sinds 2003. Dit Committee bestaande uit de heer M. Ververs (voorzitter tot 20 april 2005), mevrouw L.A.A. Van den Berghe en de heren R. Pieterse en A.H.C.M. Walravens is in 2004 driemaal bijeengeweest. In de vergaderingen is onder meer aandacht besteed aan de jaar- en halfjaarcijfers, de persberichten in dat kader, de interne controle, de risicobeheersingssystemen, IFRS en de rol van de interne en externe

accountant. De heer Pieterse zal de heer Ververs per 20 april 2005 opvolgen als voorzitter van het Audit Committee. Nomination Committee In de loop van de verslagperiode heeft de Raad van Commissarissen uit zijn midden een Nomination Committee benoemd, bestaande uit de heren P. Bouw (voorzitter), M.P.M. de Raad en W. Spinner. Het Nomination Committee is tweemaal bijeengekomen, onder meer ter bespreking van het besturingsmodel van CSM en relevante opvolgingskwesties. Remuneration Committee De Raad van Commissarissen heeft uit zijn midden een Remuneration Committee benoemd, bestaande uit de heren M.P.M. de Raad (voorzitter), P. Bouw, en W. Spinner. Het Remuneration Committee kwam tweemaal bijeen ter bespreking van de huidige arbeidsvoorwaarden, het huidige remuneratiebeleid en gewenste bijstellingen daarin. De Raad van Commissarissen is voornemens op grond van de aanbevelingen van het Remuneration Committee het remuneratiebeleid met betrekking tot de Raad van Bestuur te wijzigen. Huidige arbeidsovereenkomsten en afvloeiingsregelingen De zittende leden van de Raad van Bestuur zijn benoemd voor onbepaalde tijd. Voor de heer Olieman, die per 1 mei 2005 als lid van de Raad van Bestuur zal terugtreden, geldt dat zijn arbeidsovereenkomst eindigt op de laatste dag van de maand waarin hij de 62-jarige leeftijd zal hebben bereikt. De arbeidsovereenkomst met de heer Vink, die per 1 mei 2005 als bestuursvoorzitter zal terugtreden, zal per 30 november 2005 worden beëindigd. Voor de heer Hendriks geldt, dat de overeenkomst eindigt op de laatste dag van de maand waarin hij de 60-jarige leeftijd zal hebben bereikt. In de arbeidsovereenkomsten van de leden van de Raad van Bestuur is bepaald dat bij onvrijwillig ontslag een schadeloosstelling betaald zal worden ten bedrage van tweemaal het laatstgenoten bruto jaarsalaris en de vastgestelde bonus. Daarnaast is een regeling van toepassing die voor een periode van twee jaar voorziet in voortzetting van pensioenopbouw. Indien na overname of fusie binnen een termijn van drie jaar opzegging van het dienstverband plaatsvindt, geldt een afwijkende regeling, waarbij rekening wordt gehouden met de leeftijd van betrokkene en de mate waarin betrokkene inkomsten uit arbeid verwerft.

13


Huidig remuneratiebeleid Het huidig remuneratiebeleid met betrekking tot de leden van de Raad van Bestuur bestaat uit toekenning van een basissalaris, een bonus, aandelenopties, een pensioenregeling, een bijdrage in de ziektekostenregeling en een representatievergoeding. Voorts hebben de leden van de Raad van Bestuur de beschikking over een lease-auto. Neveninkomsten van de leden van de Raad van Bestuur uit hoofde van commissariaten zijn vrijgesteld tot een bedrag van € 14.244, het meerdere wordt afgedragen aan de Vennootschap. De leden van de Raad van Bestuur hebben een basissalaris dat thans voor elk lid gelijk is en dat jaarlijks wordt bijgesteld volgens de CBS-index. De voorzitter van de Raad van Bestuur ontvangt daarnaast een voorzittersvergoeding (€ 45.000). Bonussen aan de leden van de Raad van Bestuur zijn gerelateerd aan de ontwikkeling van de winst per aandeel. De toekenning van aandelenopties is afhankelijk van de toename van de winst per aandeel. In 2004 vond derhalve geen toekenning plaats. Voor de Raad van Bestuur geldt dat twee leden in aanmerking komen voor een premievrij pensioen en een overbruggingspensioen gebaseerd op een eindloonregeling. Voor het laatst aangestelde lid van de Raad van Bestuur, de heer Hendriks, geldt een beschikbare premieregeling, met een volgens leeftijdsgebonden staffel vastgestelde werkgeversbijdrage. In het kader van het terugtreden van de heer Vink zal aan hem bij zijn uitdiensttreding een schadeloosstelling van € 1.357.832 worden betaald (overeenkomend met de contractueel vastgestelde regeling). Voorts wordt de bijdrage aan de pensioenregeling van de heer Vink gecontinueerd als zou zijn dienstverband tot eind 2007 voortduren. Nieuw remuneratiebeleid Met betrekking tot arbeidsvoorwaarden, aanstellingstermijn en opzeggingstermijn van nieuwe leden van de Raad van Bestuur is, met inachtneming van het hierna geformuleerde, het uitgangspunt zoveel mogelijk aansluiting te zoeken bij de aanbevelingen van de Commissie Tabaksblat. Er zal ruimte blijven, indien bijzondere omstandigheden daarom vragen, om daar van af te wijken. Dit zal vanzelfsprekend worden verantwoord.

14

Voorstel remuneratiebeleid Raad van Bestuur Naar aanleiding van de Code Tabaksblat is het remuneratiebeleid voor de Raad van Bestuur aan een nadere analyse onderworpen. Het Remuneration Committee heeft zich daarbij door een eigen, onafhankelijke adviseur laten bijstaan. Mede op basis van marktvergelijkingen werd bevestigd dat het geldende pakket arbeidsvoorwaarden niet meer marktconform is en dat de prestatiecriteria voor de variabele beloningscomponenten aanscherping behoeven. De Raad van Commissarissen is voornemens een aanpassing van het remuneratiebeleid door te voeren. Hiermee wordt enerzijds beoogd met een aantrekkelijk pakket beter bij de markt aan te sluiten, terwijl anderzijds meer dan voorheen uitdagende prestatiecriteria, zowel individueel als voor de Raad van Bestuur als geheel, worden gekoppeld aan zowel de korte als de lange termijn doelstellingen van de onderneming. Ter vergelijking van de totale hoogte en samenstelling van het pakket is aansluiting gezocht bij een referentiegroep van Nederlandse internationaal opererende ondernemingen uit dezelfde sector (food, food ingredients, retail), terwijl tevens gekeken is naar hetgeen gebruikelijk is bij aan de AEX/AMX genoteerde ondernemingen die qua grootte en complexiteit met CSM vergelijkbaar zijn. De vaststelling van de totale waarde van het pakket (basissalaris, short term incentive (STI), long term incentive (LTI) en pensioenregeling) is gerelateerd aan het mediaanniveau van deze benchmark omgeving. Het variabele inkomen (STI + LTI) is een belangrijk onderdeel van het totale pakket; de prestatiecriteria waaraan STI en LTI zijn gerelateerd, geven de belangrijkste elementen weer die leiden tot waardecreatie en vermeerdering van aandeelhouderswaarde op korte, respectievelijk langere termijn. Met het thans geformuleerde remuneratiebeleid wordt met inachtneming van het hierna bepaalde beoogd op alle onderdelen te voldoen aan de in de Code Tabaksblat opgenomen “principles en best practices” bepalingen. Het beleid wordt ter vaststelling voorgelegd aan de komende Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het remuneratiepakket zal als volgt worden opgebouwd: Basissalaris Het basissalaris is vastgesteld rond de mediaan voor leden van de Raad van Bestuur van vergelijkbare ondernemingen (sector food, food ingredients, retail). Aanpassing van het


basissalaris geschiedt jaarlijks op grond van relevante ontwikkelingen in de markt. Short term incentive (STI) De jaarlijkse bonusregeling zal worden gekoppeld aan een eveneens jaarlijks vast te stellen weging voor de volgende prestatiecriteria: de winst per aandeel (WPA), verkoopmarge, netto cashflow, alsmede persoonlijke doelstellingen. Tevens is het maximum niveau van de te behalen bonus aangepast op grond van het eerder vermelde benchmark-onderzoek. Bij realisatie van de doelstellingen op een “at target” niveau heeft men recht op een bonus gelijk aan 50% van het basissalaris. De bonus kan oplopen tot maximaal 75% van het basissalaris bij realisatie van 115% of meer van de doelstellingen. De mate waarin de doelstellingen zijn gerealiseerd wordt mede bepaald aan de hand van de door de externe accountant gecontroleerde jaarrekening. Bij realisatie van minder dan 85% van de geformuleerde ambitieniveaus van de aangegeven doelstellingen wordt geen bonus toegekend. Long term incentive (LTI) De Raad van Commissarissen stelt voor een nieuw LTI plan in te voeren in de vorm van een aandelenplan, met daaraan verbonden een prestatiecriterium dat gekoppeld is aan het creëren van aandeelhouderswaarde, de “total shareholders return” (TSR). Dit aandelenplan komt in plaats van het huidige aandelenoptieplan. Het voornemen bestaat om als onderdeel van een cyclus van drie jaar, elk jaar een pakket aandelen voorwaardelijk toe te kennen aan leden van de Raad van Bestuur. De waarde hiervan zal overeenkomen met 40 % van het basissalaris. Het aantal aandelen dat aan het einde van de beoordelingsperiode van drie jaar onvoorwaardelijk wordt, is afhankelijk van het resultaat van CSM. Hiertoe zal TSR worden gehanteerd. Afhankelijk van de TSR positie in een vooraf door de Raad van Commissarissen vastgestelde referentiegroep (peer group) wordt het aantal aandelen vermenigvuldigd met de zogenaamde LTI factor (maximaal 1,5). In verband met verschuldigde loonbelasting mag na deze periode van drie jaar 52% worden verkocht. Het restant blijft vervolgens nog gedurende twee jaar in depot. Gedurende de totale periode van vijf jaar wordt dividend toegevoegd. De referentiegroep bestaat uit ondernemingen die qua activiteiten, omvang en geografische spreiding in belangrijke mate vergelijkbaar zijn en ook als zodanig door financiële analisten worden gezien.

De groep bestaat uit Danisco, ABF, Kerry Group, Wessanen, General Mills, IAWS Group, ADM, Südzucker, Tate & Lyle en Ebro Puleva. Op deze wijze wordt het beoogde, marktconforme profiel van de beloningsmix bereikt (o.a. overstap van optie- naar aandelenregelingen) en passende prestatiecriteria voor de LTI ingevoerd die de belangen van de Raad van Bestuur eenduidig koppelen aan die van de aandeelhouders. Het voornemen bestaat dit prestatieaandelen plan – in aangepaste vorm – ook van toepassing te doen zijn op het overige topmanagement van CSM. Ook voor deze groep zal dan gelden dat dit plan in plaats van het aandelenoptieplan komt. De Raad van Commissarissen stelt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor deze LTI bonusregeling goed te keuren. Pensioenregeling Voorgesteld wordt de pensioenregeling voor nieuwe leden van de Raad van Bestuur aan te passen en te baseren op het beschikbare premie stelsel, dit mede in verband met de behoefte aan een betere beheersing van de kosten. De verschuldigde premie voor de regeling komt ten laste van de vennootschap. Overige arbeidsvoorwaarden Het beleid van de onderneming is erop gericht een marktconform pakket aan te bieden bestaande uit een passende representatiekostenvergoeding, een bedrijfsauto, tegemoetkoming in de kosten voor een ziektekostenverzekering en gebruik van telefoon. Tevens is ten behoeve van de bestuurders een ongevallenverzekering alsmede een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering afgesloten. Er worden geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt aan bestuurders. Ten aanzien van nevenfuncties geldt conform de Code Tabaksblat een restrictief beleid; aanvaarding van nevenfuncties behoeft expliciete goedkeuring van de voorzitter van de Raad van Commissarissen. Inkomsten uit commissariaten mogen behouden worden. Benoemingstermijnen voor de leden van de Raad van Bestuur zullen voortaan voor een bepaalde duur zijn. Ter waarborging van de continuïteit zullen de termijnen voor de individuele leden van de Raad van Bestuur echter onderling afwijkend zijn. Voor de heer Hendriks geldt dat de benoemingstermijn is bepaald op 5 jaar vanaf de aandeelhoudersvergadering op 20 april 2005.

15


De voor de heer Hendriks geldende schadeloosstellingsregeling bij onvrijwillig ontslag, fusie of overname blijft onverkort van kracht. Ook de arbeidsovereenkomsten voor nieuwe leden van de Raad van Bestuur zullen op het punt van de schadeloosstelling bij onvrijwillig ontslag afwijken van bepaling II.2.7 van de Code Tabaksblat. De schadeloosstelling kan oplopen tot maximaal 1,5 maal het vaste jaarsalaris en de meest recent vastgestelde short term incentive. De schadeloosstellingsregeling moet worden bezien mede in de context van het totale pakket arbeidsvoorwaarden en de marktomstandigheden. Accordering van dit beleid heeft plaatsgevonden in de vergadering van de Raad van Commissarissen, op voorstel van het Remuneration Committee. De Raad van Commissarissen zal regelmatig bezien of er aanleiding is wijzigingen aan te brengen in het remuneratiebeleid; materiële wijzigingen in het beleid zullen ter vaststelling worden voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Voor een overzicht van de individuele beloning van de leden van de Raad van Bestuur wordt verwezen naar pagina 85; de toegekende aantallen opties op aandelen zijn vermeld op pagina 85 en 86. De commissariaten van leden van de Raad van Bestuur in beursgenoteerde ondernemingen staan vermeld op pagina 100. Voor een overzicht van de vergoeding van de leden van de Raad van Commissarissen wordt verwezen naar pagina 86.

16

Code Tabaksblat De Raad van Commissarissen onderschrijft het belang van goede corporate governance. De Code Tabaksblat is uitvoerig in de vergaderingen van de Raad van Commissarissen besproken. CSM voldeed reeds op een groot aantal punten naar de letter dan wel naar de geest aan de bepalingen van de Code. Op een aantal punten zijn wijzigingen doorgevoerd of worden wijzigingen voorgesteld om de corporate governance van CSM in overeenstemming te brengen met de Code. Ten aanzien van een tweetal onderwerpen is sprake van afwijking van de Code, te weten certificering als (tijdelijke) beschermingsmaatregel en een aantal aspecten die samenhangen met de benoeming, het ontslag en de bezoldiging van de huidige leden van de Raad van Bestuur. Op de Code Tabaksblat en de naleving daarvan wordt in het verslag van Raad van Bestuur meer in detail teruggekomen.

Diemen, 1 maart 2005 Namens de Raad van Commissarissen P. Bouw, voorzitter

Verslag van de raad van bestuur

Yvette van Bladeren Product Manager, CSM Suiker, Nederland

Verantwoordelijk voor marketing, communicatie, productontwikkeling en verpakkingsontwerp van diverse suikerproducten.

VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR CSM JAARVERSLAG 2004

BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN IN 2004

Resultaat* over 2004 bedraagt € 162,5 miljoen (2003: € 177,5 miljoen). Netto-omzet bedraagt € 3.475 miljoen (2003: € 3.484 miljoen). Winst per aandeel** over 2004 daalt ten opzichte van 2003 tot € 2,05 (2003: € 2,28). Ook in 2004 zijn omzet en resultaat sterk negatief beïnvloed door de daling van de Amerikaanse dollar (kalenderjaar 2004 €=US$ 1,24 en kalenderjaar 2003 €=US$ 1,13). Op basis van constante wisselkoersen zou de netto-omzet 2,8% zijn gestegen terwijl het resultaat* met 6,2% en de winst per aandeel met 7,9% zou zijn gedaald. Aan aandeelhouders wordt een contant dividend voorgesteld van € 0,80 per aandeel (pay out ratio 39,1%). CSM kondigt verkoop CSM Sugar Confectionery divisie aan voor een bedrag van € 850 miljoen. CSM Bakery Supplies Europe realiseert een sterk tegenvallend resultaat door slechte gang van zaken in Duitsland en Frankrijk en gestegen grondstofkosten. De in de tweede helft van 2004 aangekondigde reorganisaties en desinvesteringen zijn of worden conform verwachting uitgevoerd. CSM Bakery Supplies North America verbetert resultaten mede door introductie van “low carb” ingrediënten en -producten. De samenvoeging van de marketing- en verkooporganisaties van Brill, Baker&Baker en Henry&Henry verloopt volgens plan. CSM Biochemicals ziet volumes in 2004 sterk stijgen (+19%) maar ondervindt enerzijds hinder van de lagere Amerikaanse dollar en anderzijds prijsdruk door toegenomen concurrentie. CSM Sugar verkoopt belang in alcoholproducent Nedalco. In januari 2005 is de beëindiging van de bietenverwerking in Breda aangekondigd vooruitlopend op de negatieve gevolgen van de verwachte aanpassing van de Europese Marktordening voor suiker. Kasstroom uit operationele activiteiten € 263,1 miljoen (2003: € 333,1 miljoen) en netto schuldpositie daalt tot € 881,1 miljoen (2003: € 1.052,1 miljoen).

*

Resultaat = resultaat na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill

** Winst per aandeel = resultaat na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening (onder aftrek van dividend op de financieringspreferente aandelen) vóór afschrijving goodwill, gedeeld door het gewogen gemiddeld aantal dividendgerechtigde gewone aandelen

19


ALGEMEEN

Vooruitzichten De groei van de wereldeconomie zet zich naar verwachting in 2005 voort, zij het dat de regionale verschillen toenemen. Zo is de Amerikaanse economie duidelijk herstellend maar vervult zij niet langer de rol van locomotief van de wereldeconomie. In de Eurozone zal het effect van de noodzakelijke sociaal-economische hervormingen vooralsnog een negatieve invloed op het consumentenvertrouwen houden met als gevolg een beperkte economische groei. Daarentegen ontwikkelen de Aziatische economieën zich gunstig. Toch bestaat het risico dat, door het extreem hoge groeitempo in met name China, er in deze regio tijdelijke groeiverstoringen optreden. Deze gematigd positieve economische ontwikkelingen zullen de mondiale renteniveaus slechts marginaal doen stijgen terwijl de waardedaling van de Amerikaanse dollar nog niet voorbij lijkt. Een toename van het mondiaal bruto nationaal product (BNP) in 2005 van circa 3% lijkt realistisch. Voor de beide divisies CSM Bakery Supplies Europe en North America verwachten wij in 2005, vóór bijzondere baten en lasten en voor wat betreft CSM Bakery Supplies North America gemeten in dollars, een lichte stijging van het resultaat. De bijdrage van CSM Sugar Confectionery aan het resultaat zal, gezien de voorgenomen verkoop in maart 2005, slechts enkele miljoenen euro bedragen. CSM Biochemicals verwacht ondanks de volumestijging van de verkopen van melkzuur en melkzuurderivaten in 2005 een lager resultaat dan in 2004. Dit is het gevolg van een naar verwachting beduidend lagere koers van de Amerikaanse dollar in 2005 en prijsdruk tengevolge van toenemende concurrentie. CSM Sugar zal, eveneens exclusief de invloed van bijzondere baten en lasten, een nagenoeg gelijkblijvend resultaat realiseren. Exclusief het bedrijfsresultaat van CSM Sugar Confectionery in 2004 (€ 69,3 miljoen) en in twee maanden van 2005, de bijzondere baten en lasten in 2004 (€ 4,6 miljoen) alsmede het nadelige effect van de Amerikaanse dollar in 2005 ten opzichte van 2004 (€ 7,4 miljoen) zal het bedrijfsresultaat van CSM in 2005 op basis van de huidige verslaggevingsregels gering verbeteren ten opzichte van 2004. Door de verkoop van CSM Sugar Confectionery zal het bedrijfsresultaat van CSM in 2005 aanzienlijk dalen. Deze daling van het bedrijfsresultaat en dientengevolge

20

van de winst per aandeel zal slechts ten dele worden gecompenseerd door lagere rentelasten als gevolg van de terugbetaling van kortlopende bankleningen uit de opbrengst van de verkoop van CSM Sugar Confectionery. Over de verwachte ontwikkeling van de winst per aandeel in 2005 wordt op dit moment geen uitspraak gedaan.

Strategie CSM streeft naar waardecreatie, voor zowel de aandeelhouders als de overige “stakeholders” van de onderneming. In 2004 heeft CSM besloten haar portfolio verder te concentreren. CSM positioneert zich als een internationaal opererende onderneming actief op het gebied van de ontwikkeling, productie, verkoop en distributie van Bakery Supplies & Food Ingredients. De belangrijkste activiteitengebieden zijn (na de verkoop van de Sugar Confectionery activiteiten): bakkerij-ingrediënten en -producten, in Europa en in Noord-Amerika; melkzuur en melkzuurderivaten, op wereldschaal; suiker, met name in Nederland. CSM richt zich op het bereiken, handhaven en verder ontwikkelen van sterke marktposities in deze activiteitengebieden om daarmee een gezonde uitgangspositie te creëren voor het realiseren van de groei van de winst per aandeel. De groei dient te worden gerealiseerd met behoud van een gezonde financiële positie. Naast efficiency- en kostenoptimalisatie heeft binnen CSM autonome groei de hoogste prioriteit. Succesvolle R&D programma’s zijn hiervoor een belangrijke voorwaarde. De drie activiteitengebieden worden via een structuur van vier divisies aangestuurd. Bij al deze activiteiten neemt CSM in de betreffende markt een nummer 1 of 2 positie in. De groeimogelijkheden van de drie activiteitengebieden verschillen. De beide Bakery Supplies divisies zijn de afgelopen jaren sterk gegroeid door soms omvangrijke acquisities. Deze divisies zijn actief in markten met een relatief lage graad van consolidatie, waarin nog steeds voldoende potentiële acquisitiekandidaten aanwezig zijn. Bij de Bakery Supplies divisies zal de aandacht gericht zijn op versterking van de bestaande activiteiten door herstructurering en indien noodzakelijk desinvestering van onvoldoende winstgevende of niet langer strategisch


geachte activiteiten. Tegelijkertijd zal de autonome groei versterkt worden door een aantal specifieke groeiprojecten in de voor de divisie voornaamste Europese landen. Bij melkzuur en melkzuurderivaten (CSM Biochemicals) zijn de groeimogelijkheden vooral autonoom. PURAC zal haar marktleiderschap verder uitbouwen en de jaarlijkse volumestijging van minimaal 10% voortzetten. Middels technologische innovatie zal het aandeel van melkzuurderivaten in de totale omzet verder stijgen. Procesaanpassingen en optimalisatie van de supply chain zullen leiden tot een verdere, structurele verlaging van de operationele kosten. De huidige Europese Suikermarktordening is van kracht tot 1 juli 2006. Voor de in december 2004 afgesloten bietencampagne betekent dit voor CSM Sugar een productiequotum van 325.352 ton (2003: 320.105 ton) waarmee het 37,5% aandeel in het Nederlandse quotum behouden blijft. Door de verwachte vergaande aanpassing van productiequotum en bieten- en suikerprijzen zal de divisie enerzijds ingrijpend moeten reorganiseren en anderzijds gericht dienen te investeren. De aangekondigde beëindiging van de bietenverwerking in Breda en de voorgenomen investeringen in Vierverlaten moeten in dit licht worden bezien. Hoewel in beginsel geen groei wordt voorzien, zal deze divisie de goede rentabiliteit en kasstroom na aanpassing van de bestaande productiecapaciteit in stand kunnen houden.

Financiële doelstellingen Sinds 2003 is ervoor gekozen de groei van de winst per aandeel met 5-10% per jaar als belangrijkste doelstelling te hanteren. In 2004 is deze groeidoelstelling niet gehaald. Vanwege deze teleurstellende ontwikkeling is zowel de samenstelling van CSM’s portfolio alsmede die van de verschillende divisies opnieuw beoordeeld. Dit heeft in 2004 geleid tot de keuze om ons te concentreren op Bakery Supplies & Food Ingredients, tot de verkoop van CSM Sugar Confectionery en een groot aantal reorganisaties en desinvesteringen. Wij sturen op de volgende criteria: ROS ofwel rendement op de netto-omzet (EBITA uitgedrukt in een percentage van de netto-omzet); ROCE ofwel rendement op het geïnvesteerd vermogen (EBITA uitgedrukt in een percentage van het geïnves-

teerd vermogen inclusief of exclusief betaalde goodwill); Economic Profit en Economic Profit Improvement (EBITA minus de gewogen gemiddelde kosten van het eigen plus vreemd vermogen (WACC) berekend over het gemiddeld geïnvesteerd vermogen inclusief betaalde goodwill). CSM hanteert intern een WACC van 11% voor belasting. (Overigens bedraagt bij de huidige financieringsverhouding en rentepercentages de werkelijke WACC circa 8,5%.) Voor de komende drie jaar streven wij voor CSM als geheel naar een ROS van minimaal 8,5% en een ROCE inclusief goodwill van minimaal 12%. Alle ondernemingen dienen jaarlijks een Economic Profit Improvement te vertonen. Gezien de verschillen tussen de divisies zijn de criteria per divisie als volgt verbijzonderd.

CSM Bakery Supplies Europe CSM Bakery Supplies North America CSM Biochemicals CSM Sugar

ROS %

ROCE %

8-10

11-13

8-10 15-20 12-16

11-13 15-20 25-35

Naast deze financiële criteria hanteren wij per divisie een aantal Key Performance Indicators (KPI’s). Deze specifieke KPI’s ondersteunen de divisieleiding en Raad van Bestuur bij de beoordeling van de gang van zaken en bij de aansturing van de betreffende activiteiten. Ook externe financiële criteria zijn van belang bij de beoordeling van de resultaten van CSM. Naar onze mening zijn de belangrijkste ratio’s hiervoor de koers/winst- en de enterprise value/EBITDA-verhoudingen.

Risicoprofiel CSM’s activiteiten kenmerken zich door een relatief laag risicoprofiel. Onverwacht grote fluctuaties van de resultaten lijken niet aannemelijk. De belangrijkste externe risicofactoren, welke de resultaten nadelig kunnen beïnvloeden zijn: De koersdaling van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro. Van de vier divisies worden de resultaten bij CSM Biochemicals (transactie- en translatie-effect) en CSM Bakery Supplies North America (translatie-effect)

21


het meest beïnvloed door fluctuaties van de dollar. Per saldo heeft een koersdaling van de Amerikaanse dollar met € 0,01 een nadelige invloed op de nettowinst van € 0,9 miljoen. Een sterke stijging van de olieprijs en daardoor de kosten van energie en verpakkingsmateriaal. Prijsverhoging van suiker op de wereldmarkt. Gebaseerd op de huidige suikerinzet leidt een stijging van de wereldmarktprijs voor suiker tot aanzienlijk hogere productiekosten voor CSM Biochemicals en voor de beide Bakery Supplies divisies. De keerzijde hiervan, alhoewel niet in dezelfde omvang, kan zijn een positieve ontwikkeling bij CSM Sugar voor de buiten de EU te verkopen suiker. Een stijging van de andere “soft” commodity prijzen (plantaardige oliën en vetten, bloem, eieren, hazelnoten en amandelen, maar ook andere oogstgebonden grondstoffen zoals cacao, kersen en andere fruitsoorten) kan een tijdelijk negatief effect hebben op de resultaten van met name de Bakery Supplies divisies. Deze commodity gerelateerde risico’s zullen alleen bij omvangrijke prijsbewegingen van materiële invloed zijn op de ontwikkeling van de resultaten (naar schatting maximaal € 20 miljoen). In de regel kunnen dergelijke prijsstijgingen met een vertraging van circa 6 tot 12 maanden worden doorberekend, aannemende dat de voornaamste concurrenten een vergelijkbare prijspolitiek voeren. Daarnaast is het ons beleid om uit leveringscontracten voortvloeiende inkoopverplichtingen voorzover mogelijk direct af te dekken.

Interne risicobeheersings- en controlesystemen Voor het besturen van de onderneming hanteert CSM een “management control” en een “internal control” systeem. Het management control systeem omvat een samenhangend instrumentarium van onder meer strategievaststelling, budget/lange termijn plan, maandelijkse en kwartaal rapportages van werkelijke financiële ontwikkelingen alsmede projecties van financiële ontwikkelingen, die worden vergeleken met budget/lange termijn plan. Structurele evaluatie en beoordeling van deze gegevens door de Raad van Bestuur, divisiemanagement en corporate afdelingen resulteren in rapportages, meetings met het operationele management, corporate management en Raad van Bestuur. Dit alsmede de bezoeken van divisiemanagement, corporate afdelingen en leden van de Raad van

22

Bestuur aan de lokale werkmaatschappijen dragen bij aan de risicobeheersing van de onderneming. Het internal control systeem ontworpen om CSM op koers te houden ter realisering van de financiële en operationele doelstellingen van de onderneming en ter voorkoming van verrassingen en beperking van de gevolgen daarvan, omvat een samenhangend instrumentarium gebaseerd op de vijf componenten van het interne beheersingssysteem volgens het COSO rapport (CSM’s Framework Internal Control Structure). De risicoanalyse die uitgevoerd wordt door de interne accountantsdienst en die op ieder managementniveau binnen de organisatie als onderdeel van de interne beheersing plaatsvindt, resulteert in een jaarlijkse risicoanalyse waarop het audit plan wordt afgestemd. Dit vormt tevens de basis voor de bovenvermelde bezoeken ter monitoring van de performance van de operationele werkmaatschappijen en de interne beheersing. De activiteiten van de interne accountantsdienst zijn een belangrijk instrument van de Raad van Bestuur in het kader van vaststelling van de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen van CSM.

Verklaring inzake interne beheersingsen controlesystemen De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de opzet en werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen van de onderneming. Deze systemen hebben tot doel de significante risico’s waaraan de onderneming is blootgesteld zo goed mogelijk te beheersen. Een dergelijk systeem kan echter geen absolute zekerheid bieden tegen het niet realiseren van ondernemingsdoelstellingen, noch kan het alle onjuistheden van materieel belang, verlies, fraude en overtredingen van wetten en regels geheel voorkomen. Het interne beheersingssysteem is gebaseerd op CSM’s “Framework Internal Control Structure” dat zijn oorsprong vindt in het COSO rapport “Internal Control - Integrated Framework” van september 1992. In continuïteit worden op systematische wijze de beheersingsomgeving en alle relevante risico’s van de onderneming geanalyseerd en beoordeeld. Door middel van centrale en plaatselijke monitoring wordt de effectieve werking van de systemen van risicobeheersing en controle door het werkmaatschappijen divisiemanagement, de corporate afdelingen en de Raad van Bestuur beoordeeld.


Op basis van deze beoordelingen, de uitkomsten en rapportages van audits van de interne accountantsdienst en externe accountants alsmede de maandelijkse rapportages van de werkmaatschappijen en divisies omtrent de financiële en operationele ontwikkelingen en gang van zaken, wordt het kwaliteitsniveau van interne beheersing geëvalueerd. Bevindingen worden gerapporteerd aan het Audit Committee. Voor een meer uitgebreide uiteenzetting van onze werkzaamheden in dit verband verwijzen wij naar de paragraaf interne risicobeheersings- en controlesystemen.

De mutaties door wijzigingen van de transitie van de Nederlandse grondslagen naar IFRS op 1 januari 2004 worden verwerkt in het eigen vermogen. De belangrijkste aanpassingen voor CSM worden hieronder kort toegelicht. De veranderingen zijn grotendeels verschillen door andere waarderingsgrondslagen van activa en passiva posten. Door de aard van nieuwe waarderingsgrondslagen zullen in de toekomst ook grotere schommelingen in het resultaat van CSM kunnen ontstaan. De verschillen hebben overigens geen effect op de onderliggende kasstromen van CSM.

Conclusie Vooruitlopend op verdere formalisering en rapportering van met name de monitoring activiteiten op managementniveau alsmede gebaseerd op de structurele aandacht die aan de verbetering van de interne risicobeheersings- en controlesystemen van CSM wordt besteed zien wij geen reden om aan te nemen dat deze systemen niet adequaat zouden zijn. Tevens hebben wij gegeven bovenstaande werkzaamheden en bevindingen en gegeven het risicoprofiel van CSM geen indicatie dat de systemen in 2004 niet effectief hebben gewerkt. Het vorenstaande laat onverlet dat wij ons terdege realiseren dat beoordelingsfouten, menselijk falen, menselijke vergissingen en tekortkomingen, samenspanning van functionarissen en andere onvoorziene omstandigheden de interne risicobeheersings- en controlesystemen van CSM zowel qua opzet als werking kunnen frustreren. Verder zijn wij van mening dat kosten/baten afwegingen een rol spelen en zullen moeten blijven spelen bij de mate en detaillering van de te treffen interne risicobeheersings- en controlesystemen en het aanvaarden van risico’s.

Pensioenen en overige personeelsbeloningen De verplichtingen uit hoofde van de toegezegde pensioenen personeelsregelingen moeten onder IFRS worden gewaardeerd op basis van de contante waarde van de toekomstige verplichtingen (inclusief toekomstige salarisstijgingen) gecorrigeerd met de marktwaarde van de gerelateerde beleggingen. Onder de huidige verslaggevingsregels zijn de pensioenverplichtingen gebaseerd op de huidige verplichtingen zonder rekening te houden met de waarde van de beleggingen. Voor enkele werknemersregelingen wordt op dit moment geen verplichting in de balans opgenomen, de lasten worden op kasbasis in het resultaat opgenomen. Onder IFRS zal hiervoor wel een verplichting in de balans worden opgenomen. De voorziening voor pensioenen en overige personeelsregelingen zal onder de nieuwe IFRS regels per 1 januari 2004 met circa € 60 à € 70 miljoen (exclusief belastingeffect) stijgen.

IFRS De jaarrekening 2004 van CSM is opgesteld in overeenstemming met de huidige in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Met ingang van het boekjaar 2005 dient CSM de International Financial Reporting Standards (IFRS) toe te passen. Voor het eerst zal op deze basis gerapporteerd worden over het eerste halfjaar van 2005. Het jaarverslag van 2005 zal het eerste jaarverslag op basis van IFRS zijn. De vergelijkende cijfers voor 2004 zullen in dat verband worden herrekend. De overgangsdatum naar IFRS is de facto dan ook 1 januari 2004.

Overnames Onder de huidige regelgeving wordt de bij overnames betaalde goodwill geactiveerd en afgeschreven in 20 jaar. Onder IFRS zal de goodwill ook worden geactiveerd maar niet meer worden afgeschreven. CSM heeft ervoor gekozen om IFRS op dit gebied alleen voor nieuwe overnames toe te passen, hetgeen betekent dat overnames gedaan in het verleden niet meer zullen worden herrekend. De boekwaarde van de goodwill per 1 januari 2004 wordt bevroren en de afschrijving van de goodwill over 2004 van € 42 miljoen zal onder IFRS worden teruggedraaid. Over de geactiveerde goodwill zal jaarlijks wel een beoordeling plaatsvinden om vast te stellen of de verwachte toekomstige kasstromen de boekwaarde van de goodwill overtreffen. Financiële instrumenten CSM opteert voor de mogelijkheid om de standaarden die betrekking hebben op financiële instrumenten pas vanaf

23


1 januari 2005 toe te passen. Als gevolg hiervan zullen de cumulatief financieringspreferente aandelen als vreemd vermogen worden geclassificeerd in plaats van als eigen vermogen. Het eigen vermogen zal hierdoor dalen met € 100 miljoen. Het dividend op deze aandelen zal nu worden geclassificeerd als rentelasten, welke derhalve met € 6 miljoen zullen stijgen. Derivaten moeten onder IFRS tegen marktwaarde op de balans worden gewaardeerd. Fluctuaties in de marktwaarde worden in de winst- en verliesrekening verantwoord, mits “hedge accounting” wordt toegepast. Voor de valuta termijncontracten en de interest derivaten zal grotendeels “hedge accounting” worden toegepast, waardoor ongerealiseerde fluctuaties in de marktwaarden van de derivaten tijdelijk worden verwerkt in het eigen vermogen tot het moment waarop de onderliggende afgedekte transactie in het resultaat wordt verwerkt. Enkele interest swaps zullen niet onder “hedge accounting” vallen, hetgeen zal leiden tot een stijging van de verplichtingen van circa € 18 miljoen ten laste van het eigen vermogen per 1 januari 2005 (de IFRS invoeringsdatum voor financiële instrumenten). Overige effecten De overige effecten zoals de waardering van personeelsopties, de verwerking van valuta omrekeningsverschillen en enige reclassificatieverschillen tussen balansposten hebben een gering effect op het eigen vermogen en het resultaat van CSM. De meeste standaarden van IFRS zijn door de Europese Commissie bekrachtigd en daarmee definitief. Standaarden veranderen regelmatig en er zijn verschillende interpretaties van de regels mogelijk. Bovenstaande informatie, waarop geen accountantscontrole is toegepast, moet dan ook gezien worden als een voorlopige conclusie voor de transitie naar IFRS.

Hoofdlijnen van Corporate Governance Structuur CSM nv is een internationale houdstermaatschappij in de zin van artikel 153, lid 3 sub b, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Het structuurregime is derhalve niet van toepassing op het niveau van CSM nv. Corporate Governance heeft betrekking op het besturen van de onderneming, het toezicht daarop, het afleggen van verantwoording daarover en de wijze waarop “stakeholders” invloed kunnen uitoefenen op de besluitvorming.

24

De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van doelstellingen en strategie, en voor de uitvoering van het strategische en operationele beleid van de onderneming. De onafhankelijke Raad van Commissarissen houdt toezicht en staat de Raad van Bestuur met raad ter zijde. De ondernemingsleiding van CSM richt zich bij de vervulling van haar taak op het belang van de vennootschap en de daarmee verbonden onderneming. Onder het belang van de vennootschap en de daarmee verbonden onderneming wordt verstaan de belangen van alle stakeholders waaronder die van klanten, aandeelhouders, medewerkers, leveranciers en financiers. Daarnaast hecht CSM grote waarde aan zorgvuldige omgang met maatschappelijke belangen. Uitgangspunt van CSM is dat de ondernemingsleiding op evenwichtige wijze en vanuit een langetermijnvisie het op continuïteit gerichte beleid van de onderneming vaststelt en implementeert. CSM onderschrijft het belang van een heldere verantwoording over het gevoerde beleid en de resultaten daarvan. Circa 97% van de gewone aandelen is gecertificeerd. De certificaten van gewone aandelen zijn genoteerd aan Euronext Amsterdam N.V. De gewone aandelen, de financieringspreferente aandelen en de certificaten van financieringspreferente aandelen zijn niet genoteerd. Overdracht van beide categorieën aandelen kan uitsluitend geschieden aan natuurlijke personen die geheel voor eigen rekening handelen. Overdracht van aandelen is voorts niet mogelijk, indien en voorzover de verkrijger alleen, dan wel op grond van een onderlinge regeling tot samenwerking tezamen met een of meer anderen, natuurlijke personen of rechtspersonen, rechtstreeks of – anders dan als certificaathouders – middellijk houder is of door zodanige overdracht zou worden van 1% of meer van het geplaatste kapitaal. Aandeelhouders hebben stemrecht naar rato van het aantal gehouden aandelen. Certificaathouders hebben overeenkomstig het in de wet bepaalde, onder normale omstandigheden stemrecht naar rato van het aantal gehouden certificaten en kunnen, desgewenst, steminstructies afgeven. Stichting Administratiekantoor CSM respectievelijk Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen CSM (zie pagina 95) oefent het stemrecht uit op de gewone aandelen respectievelijk financieringspreferente aandelen waartegenover certificaten zijn uitgegeven, voorzover daarop door of namens de betreffende certificaathouders niet zelf stemrecht wordt


uitgeoefend. Hiermee is de continuïteit in het stemgedrag gewaarborgd. Het onafhankelijke bestuur van elk van de Stichtingen oefent de aan de betreffende aandelen verbonden rechten zodanig uit, dat de belangen van CSM en van de ondernemingen die door CSM en de met CSM in een groep verbonden vennootschappen worden in stand gehouden, worden behartigd op een zodanige wijze dat de belangen van CSM en van die ondernemingen en alle daarbij betrokkenen zo goed mogelijk worden gewaarborgd. Voornoemde 1% -regeling en daarmee samenhangende certificering van aandelen is de enige juridische beschermingsconstructie van CSM. CSM acht een dergelijke bescherming in het belang van de onderneming en alle daarbij betrokkenen. De juridische bescherming biedt, in de situatie dat zulks aan de orde zou zijn, een kader waarbinnen kan worden onderhandeld over een eventuele overname, zoveel als mogelijk met inachtneming van het belang van de onderneming en alle daarbij betrokkenen. Zoals aangegeven zullen de certificaathouders overeenkomstig het in de wet bepaalde onder normale omstandigheden geen enkele beperking in de uitoefening van hun rechten ondervinden, omdat de certificaathouders onder normale omstandigheden als gevolmachtigden volledig stemrecht hebben. De jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt gehouden binnen zes maanden na afloop van het boekjaar. In deze vergadering wordt onder meer het jaarverslag van de Raad van Bestuur behandeld en wordt de door de Raad van Bestuur opgemaakte jaarrekening behandeld ter goedkeuring. Verzoeken van aandeelhouders en certificaathouders, die alleen of gezamenlijk één procent (1%) van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigen of een beurswaarde van ten minste € 50 miljoen, om onderwerpen op de agenda voor de Algemene Vergadering van Aandeelhouders te plaatsen, worden gehonoreerd, indien deze ten minste 45 dagen voor de datum van de vergadering bij CSM zijn ingediend, tenzij er zwaarwichtige belangen van de vennootschap zijn die zich tegen het opnemen van dergelijke agendapunten verzetten. Buitengewone Algemene Vergaderingen van Aandeelhouders worden gehouden zo dikwijls de Raad van Bestuur of de Raad van Commissarissen die bijeenroepen en moeten worden gehouden indien een of meer aandeelhouders en/ of certificaathouders, tezamen vertegenwoordigende ten minste 1/10 gedeelte van het geplaatste kapitaal, dit

schriftelijk met nauwkeurige opgave van de te behandelen onderwerpen, aan de Raad van Bestuur of de Raad van Commissarissen verzoeken. Indien noch de Raad van Bestuur, noch de Raad van Commissarissen, daartoe in dit geval steeds gelijkelijk bevoegd, aan dit verzoek zodanig gevolg geeft, dat deze Algemene Vergadering van Aandeelhouders binnen zes weken na het verzoek kan worden gehouden, kunnen de verzoekers zelf de vergadering beleggen en in het voorzitterschap voorzien. De besluiten van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden, behalve in de gevallen dat de wet of de statuten een grotere meerderheid voorschrijven, genomen bij volstrekte meerderheid van de uitgebrachte stemmen. Besluiten tot wijziging van de statuten, alsmede tot ontbinding van de vennootschap, kunnen slechts worden genomen in een Algemene Vergadering van Aandeelhouders, waarin ten minste 2/3 van het geplaatste kapitaal is vertegenwoordigd en met een meerderheid van ten minste 3/4 van de uitgebrachte stemmen, in de situatie dat het voorstel daartoe niet is uitgegaan van alle in functie zijnde leden van de Raad van Bestuur gezamenlijk met goedkeuring van alle in functie zijnde leden van de Raad van Commissarissen gezamenlijk. Is het voorstel wel uitgegaan van alle in functie zijnde leden van de Raad van Bestuur met goedkeuring van alle in functie zijnde leden van de Raad van Commissarissen, dan kan bedoeld besluit worden genomen met volstrekte meerderheid van de uitgebrachte stemmen, ongeacht het vertegenwoordigde kapitaal. De leden van de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur worden door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders benoemd op basis van een voordracht van de Raad van Commissarissen. De wet laat toe dat de bindende voordracht slechts kan worden doorbroken met 2/3 van de stemmen die ten minste de helft van het kapitaal vertegenwoordigen. Indien het daarop betrekking hebbende voorstel tot statutenwijziging door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 20 april 2005 wordt aangenomen zal, in navolging van de Code Tabaksblat, de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een dergelijke voordracht met volstrekte meerderheid van de uitgebrachte stemmen kunnen doorbreken indien die meerderheid ten minste 1/3 van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigt. Anders dan in de Code Tabaksblat wordt niet uitgegaan van een tweede vergadering als het quorum van 1/3

25


ontbreekt, omdat de wet een dergelijke vergadering niet voorschrijft. Volgens de thans nog geldende regeling kan de voordracht slechts worden doorbroken met 2/3 meerderheid van de uitgebrachte stemmen, indien die meerderheid ten minste 1/3 van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigt.

aangepast en zijn, daar waar van toepassing, op inzichtelijke wijze beschikbaar gesteld op de website van CSM. De statuten behoeven op een enkel punt aanpassing. In dat kader zullen, zoals hierboven aangegeven, in de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 20 april 2005 een aantal voorstellen worden gedaan.

Indien het daarop betrekking hebbende voorstel tot wijziging van de statuten door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt aangenomen zal de Vergadering van Aandeelhouders een besluit tot schorsing of ontslag van een lid van de Raad van Bestuur of een lid van de Raad van Commissarissen, tenzij op voorstel van de Raad van Commissarissen, slechts kunnen nemen met volstrekte meerderheid van de uitgebrachte stemmen, indien die meerderheid meer dan 1/3 van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigt. Anders dan in de Code Tabaksblat wordt ook hier niet uitgegaan van een tweede vergadering als het quorum van 1/3 ontbreekt, omdat de wet een dergelijke vergadering niet voorschrijft. Volgens de thans geldende statutaire regeling kan een dergelijk besluit slechts worden genomen met 2/3 meerderheid van de uitgebrachte stemmen, indien die meerderheid ten minste 1/3 van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigt.

CSM onderschrijft alle Principes van de Code Tabaksblat, voor zover op haar van toepassing, met uitzondering van de tweede zin van Principe IV.2 van de Code Tabaksblat (Certificering van Aandelen), inhoudende dat certificering van aandelen niet mag worden gebruikt als beschermingsmaatregel. Reeds vorig jaar werd een voorbehoud gemaakt ten aanzien van dit punt, zulks mede in afwachting van de toen op handen zijnde terzake relevante wetgeving. Inmiddels heeft de wetgever na het verschijnen van de Code Tabaksblat vastgesteld dat certificering onder bepaalde voorwaarden en omstandigheden wel als beschermingsmaatregel mag worden ingezet. De certificering van CSM is inmiddels geheel in overeenstemming gebracht met de wet. Voor wat betreft de specifieke invulling van de best practice bepalingen in het kader van de certificering wordt verwezen naar het separate Rapport aan Certificaathouders (zie pagina 95).

Naleving Code Tabaksblat Zoals in het vorige jaarverslag werd aangegeven, is CSM van mening dat met de Code Tabaksblat een serieuze aanzet is gegeven tot het formuleren van een aantal uitgangspunten die, in het algemeen, mede als basis kunnen dienen tot het vertrouwen in verantwoord bestuur en effectief toezicht. CSM onderschrijft het uitgangspunt van de Code Tabaksblat, dat de vennootschap een lange termijn samenwerkingsverband is van diverse bij de vennootschap betrokkenen. Het bestuur van de vennootschap heeft een integrale verantwoordelijkheid voor de afweging van de belangen van betrokkenen, doorgaans gericht op de continuïteit van de onderneming. Daarbij streeft CSM naar het creëren van aandeelhouderswaarde op de langere termijn.

Voorts werd vorig jaar reeds gemeld dat enkele aspecten samenhangend met de benoeming, het ontslag en de bezoldiging van de huidige leden van de Raad van Bestuur afwijken van de Code Tabaksblat. Voor wat betreft het huidige en toekomstige remuneratiebeleid wordt kortheidshalve verwezen naar het Bericht van de Raad van Commissarissen (pagina 12 e.v.).

Zoals vorig jaar ook werd aangegeven voldeed CSM op een groot aantal punten reeds naar de letter dan wel naar de geest aan de bepalingen van de Code Tabaksblat. Daar waar dat nodig en/of gewenst was, zijn maatregelen getroffen om de corporate governance van CSM in overeenstemming te brengen met de Code Tabaksblat. Alle reglementen en regelingen zijn opgemaakt dan wel

26

Voor het overige is er geen sprake van niet opvolging van de “principles” en/of “best practice” bepalingen van de Code.

Dividendvoorstel Houders van (certificaten) van cumulatief financieringspreferente aandelen zullen ingeval van vaststelling van de jaarrekening het statutaire dividend ontvangen zoals vermeld op pagina 93. Aan de houders van gewone aandelen en houders van certificaten van gewone aandelen zal voor het jaar 2004 een dividend in contanten worden voorgesteld van € 0,80 per gewoon aandeel (pay out ratio 39,1). Het voorgestelde dividendbedrag is gelijk aan het contante dividend over 2003 (de pay out ratio over 2003 bedroeg 35,1).

Norval Isenia Mechanic Engineer & Operator Diffusie, CSM Suiker, Nederland

Verantwoordelijk voor de controle van de besturingssystemen en voor de controle van de kwaliteit van het bietensnijdsel.

Ester Esgueva Hoofd Environmental, Safety & Health Services, PURAC bioquímica SA, Spanje

Verantwoordelijk voor de coördinatie van de milieuregelgeving bij PURAC bioquímica en voor veiligheid en welzijn van medewerkers.


Duurzaamheid en Continuïteit

29

29


DUURZAAMHEID EN CONTINUÏTEIT

Duurzaamheidverslaglegging Er zal een separaat duurzaamheidverslag verschijnen. In verband daarmee wordt in dit jaarverslag volstaan met het weergeven van enkele hoofdpunten.

Medewerkers en organisatie Sociaal beleid Onze medewerkers zijn essentieel voor de groei en het succes van de organisatie. CSM heeft haar verantwoordelijkheid voor de medewerkers vastgelegd in haar kernwaarden. Belangrijke principes die CSM in haar sociaal beleid hanteert zijn: het aannemen, ontwikkelen en promoveren van medewerkers op grond van de kwaliteiten en competenties die vereist zijn voor de betreffende functie; het zorgdragen voor veilige en gezonde werkomstandigheden; het stimuleren en ondersteunen van individuele en teaminitiatieven gericht op een verdere verbetering van de resultaten, de reputatie en groeimogelijkheden van CSM; het streven naar uitstekende performance en een daaraan gekoppelde beloning. CSM hecht grote waarde aan het onderhouden van stevige banden tussen de bestuurders, senior managers en aankomend talent. Veel aandacht wordt besteed aan het onderhouden van open en eerlijke communicatie. Op corporate niveau worden de kaders van het Personeel en Organisatie beleid onderhouden en worden de contouren geschetst van de beloning, beoordelingssystemen en ontwikkelingsmogelijkheden van medewerkers. Voorts vindt coördinatie plaats van het te voeren human resources beleid op zowel nationaal als internationaal niveau. Binnen deze kaders zijn de divisies en werkmaatschappijen van CSM ervoor verantwoordelijk dat het human resources beleid wordt toegesneden op de specifieke markteisen, cultuur, en overige omstandigheden van de betreffende organisatie.

30

Human Resources strategie De Human resources strategie draagt bij aan het realiseren van de strategie van de onderneming. In 2004 werd veel aandacht besteed aan initiatieven die bijdragen aan “groei, innovatie, leiderschap, en kosteneffectiviteit”. In alle onderdelen van de onderneming is kritisch gekeken naar de gewenste kwaliteit van onze medewerkers en zijn, waar nodig, maatregelen genomen of in gang gezet om noodzakelijke organisatieveranderingen door te kunnen voeren. De bijstelling van de strategie en de marktomstandigheden doen een stevig beroep op de flexibiliteit en het aanpassingsvermogen van het management en de medewerkers. In dit kader wordt thans door middel van programma’s zoals “Coaching for Performance” gewerkt aan de versterking van cruciale vaardigheden van leidinggevenden. Versterking van leiderschap staat ook centraal in de training (Mastering Growth and Innovation) voor het executive management van CSM die binnenkort van start zal gaan. Management Development De management development aanpak van CSM is gericht op individuele ontwikkeling, opleiding van het management, en het zorgdragen voor een gebalanceerde personeelsplanning op managementniveau. Daarbij wordt gestreefd naar een toenemend aantal overplaatsingen en promoties al dan niet over de grenzen. Voorwaarde voor dit beleid is dat de organisatie goed in kaart is gebracht. Daartoe wordt een jaarlijkse management review uitgevoerd en wordt internationaal gewerkt met een eenduidige functie-evaluatiemethode voor de managementfuncties. CSM investeert in medewerkers met potentieel door het aanbieden van programma’s voor persoonlijke ontwikkeling, persoonlijke effectiviteit, ondernemerschap en leiderschapsontwikkeling. De programma’s richten zich op verschillende management niveau’s binnen de organisatie.


Pensioenen Het denken over (de kosten van) pensioenregelingen is flink in beweging. In CSM verband is besloten om daar waar nog sprake is van eindloonregelingen initiatieven te nemen om te komen tot kostenbeheersing van de pensioenen. Zo worden bijvoorbeeld in Nederland thans gesprekken gevoerd met werknemersvertegenwoordigers om te komen tot nieuwe regelingen. Effectuering hiervan is gepland voor 2006. Vertegenwoordigend overleg De Europese Ondernemingsraad (EOR) kwam regulier bijeen in het tweede kwartaal van 2004. Zoals gebruikelijk werd aandacht besteed aan de strategie, de acquisities en desinvesteringen in de afgelopen periode, de financiële resultaten en vooruitzichten. Tevens werd de invoering van TPM toegelicht. In het derde en vierde kwartaal werd de EOR geïnformeerd over het onderzoek naar de mogelijke verkoop van CSM Sugar Confectionery en de voortgang in het “Change for Growth” programma van CSM Bakery Supplies Europe. Aantal medewerkers Het aantal medewerkers is in het kalenderjaar 2004 per saldo gedaald voornamelijk als gevolg van desinvesteringen en bedraagt 13.242. De verdeling van het aantal medewerkers over de verschillende regio’s is als volgt: Aantal medewerkers Nederland Overig Europa Noord-Amerika Rest van de wereld Totaal

31-12-2004

31-12-2003

1.753 7.728 3.482 279 13.242

1.815 8.196 3.564 217 13.792

Milieu Productie- en andere beheerssystemen Op het gebied van TPM (Total Productive Maintenance) zijn in het verslagjaar goede vorderingen gemaakt. Nagenoeg alle fabrieken in de divisies CSM Bakery Supplies Europe, CSM Sugar Confectionery en CSM Biochemicals werken nu met TPM programma’s. Bij CSM Bakery Supplies North America is TPM met succes en veel enthousiasme ingevoerd op de grotere fabrieken en wordt voor de overige fabrieken gewerkt met een lichtere vorm. Bij CSM Sugar is een eerste fase gestart. De resultaten van de toepassing van TPM worden in veel fabrieken duidelijk zichtbaar. Dit uit zich niet alleen in een schonere en meer geordende fabriek, maar ook in minder uitval en afval en in hogere productielijnefficiëntie. Naast de toepassing van TPM zijn de meeste fabrieken op kwaliteitsgebied gecertificeerd volgens ISO 9001, BRC of ABA en/of worden HACCP systemen toegepast. In het verslagjaar is de fabriek van CSM Bakery Supplies Europe in Aartselaar (België) gecertificeerd volgens het Milieuzorgsysteem ISO 14001. Daarmee komt het aantal volgens dit systeem gecertificeerde CSM fabrieken op 11 van de in totaal 44 Europese fabrieken. Belangrijkste ontwikkelingen per divisie CSM Bakery Supplies Europe Unipro heeft de logistieke operatie voor de distributie van diepgevroren producten samengevoegd met die van Douwe Egberts en Masterfoods. Het project is officieel gestart door Minister Peijs van Verkeer en Waterstaat. Zij beschouwt dit project als een goed voorbeeld van innovatie onder het Transport Besparingsprogramma van de Nederlandse regering. De samenwerking van de drie partijen leidt niet alleen tot verbeterde klantenservice, maar ook tot een reductie van de CO2 uitstoot met 30%. De fabriek van Délices de la Tour in Le Mans (Frankrijk) heeft met een speciaal verwerkingsbedrijf een systeem opgezet om restanten van de productie te verwerken tot compost.

31


CSM Bakery Supplies North America QA Products heeft in 2004 de alcoholemissies gereduceerd met ruim 60%. Dit is gerealiseerd door samen met grondstofleveranciers alternatieve oplossingen te ontwikkelen. Door de vacuümsystemen in de fabrieken van American Ingredients Company aan te passen is het gasen waterverbruik aanzienlijk gereduceerd. BakeMark East is erin geslaagd door een verbetering van de routeplanning het aantal eenheden per truck met 4% te verhogen. Hierdoor werd een reductie van 4% van het brandstofgebruik gerealiseerd. Brill West heeft in de fabriek in Utah een door Utah Power gesponsord, meer energie-efficiënt verlichtingssysteem toegepast. CSM Sugar Confectionery In de fabriek van RBV Leaf in Sneek is een investeringsprogramma gestart om de emissies van geur en geluid te reduceren. In de fabriek van Leaf Italia in Cremona is asbesthoudend isolatiemateriaal vervangen. In het kader van de verkoop van CSM Sugar Confectionery is een uitgebreid extern milieu due diligence onderzoek gedaan. Hierbij werden geen materiële milieuproblemen geconstateerd. CSM Biochemicals In diverse fabrieken zijn aanzienlijke vorderingen gemaakt op het gebied van de geluidsemissie. Het gaat daarbij om beperking van interne en externe overlast, deels om te kunnen blijven voldoen aan de steeds toenemende voorschriften van overheidswege. Op energiegebied is door verdergaande investeringen en verbeteringen een reductie van 8% bereikt in Campos (Brazilië) en van 28% in Ter Apelkanaal door een nieuwe sproeidrooginstallatie. In Gorinchem is een tweejarig herinvesteringsprogramma gestart dat zal leiden tot een aanzienlijke verbetering van de integrale milieuprestatie aldaar. In Montmeló (Spanje) is een succesvolle proef afgerond met nieuwe waterzuiveringstechnologie (biomembraan reactor gecombineerd met omgekeerde osmosetechniek). Implementatie komend jaar zal leiden tot verminderd (grond)waterverbruik en tot het sluitend maken van de totale waterketen van de fabriek.

32

CSM Sugar In de suikerfabriek in Vierverlaten is een tweede anaërobe waterzuivering gebouwd. Hierdoor wordt een betere beheersing van de totale waterzuivering van met name de organische componenten gerealiseerd. Ook wordt hierdoor meer biogas geproduceerd en wordt bespaard op het elektriciteitsverbruik van de aërobe zuivering. Door het Centraal Laboratorium van CSM Suiker wordt onderzoek gedaan met een proefopstelling van de waterzuivering om stikstofverbindingen als ammonium op een meer energie-efficiënte manier te verwijderen.

Jurgen van Poorten Supervisor vloeibare suiker en stropen, CSM Suiker, Nederland

Verantwoordelijk voor planning en kwaliteit van grondstoffen, emballage en eindproducten.

Amador Corral 1ste Cook op productieafdeling Natte Processen, Baker & Baker, VS

Verantwoordelijk voor het kookproces van de producten voor de foodservice-klanten van H.C. Brill.


Research en Development

35

35


RESEARCH EN DEVELOPMENT

Onze inspanningen in de afgelopen jaren gericht op versterking van de R&D-organisatie beginnen vruchten af te werpen. Mede dankzij de competentiecentra van de verschillende divisies was sprake van meer productinnovaties en nieuwe producten, alsook van concepten die ter beschikking worden gesteld aan de werkmaatschappijen. Dankzij onze betrokkenheid bij en intensieve samenwerking met het Wageningen Centre for Food Sciences (WCFS) zijn onze bedrijven beter in staat hun specifieke (gepatenteerde) knowhow op bepaalde terreinen te verbreden, hetgeen resulteert in nieuwe productconcepten. Zowel in de Verenigde Staten als in Europa zijn samenwerkingsverbanden aangegaan met universiteiten en onderzoeksinstellingen, waardoor onze bedrijven toegang krijgen tot knowhow die zij nodig hebben om vooruitgang te boeken op specifieke terreinen. Verder heeft het “CSM Technology, Development and Innovation Committee” een netwerk opgezet dat R&Dgegevens toegankelijk maakt voor de relevante R&D- en marketingafdelingen van alle bedrijven van CSM. In 2004 is een “Workshop on Analytical Chemistry” gehouden met als resultaat de oprichting van een CSM Informatiecentrum voor analytische chemie. Ter illustratie volgen hier enkele voorbeelden van innovatie: Bij CSM Bakery Supplies Europe heeft het technologieprogramma geresulteerd in indiening van zes patentaanvragen. BakeMark Deutschland heeft met succes een gezonde broodmix speciaal voor kinderen geïntroduceerd onder de naam “Bernd das Brot”, naar een gelijknamig TV-personage. Unipro heeft in de Benelux een integraal marktbenaderingsconcept geïntroduceerd mede gericht op informatie over gezondere oplossingen op het gebied van bakkerijmargarines. De divisieomzet uit nieuwe producten als resultaat van innovatie lag 30% hoger dan vorig jaar. CSM Bakery Supplies North America heeft nieuwe producten met een laag gehalte aan transvetzuren ontwikkeld om zo in te spelen op deze vraag vanuit de markt. Ook zijn nieuwe “low carb”-producten ontwikkeld. Een nieuwe trend die wij hebben gezet, betreft de ontwikkeling van zogeheten “good carb”-producten op basis van hele granen. Veel activiteiten zijn ontplooid op het gebied van vriesproducten met een hoog convenience-gehalte die direct uit de vriezer in de oven of pan kunnen.

36

Bij CSM Sugar Confectionery is het volledige proces van productontwikkeling beter gestructureerd. Dit resulteerde in een reeks nieuwe en verbeterde producten, zoals Dietorelle Next, Galatine Soft, Läkerol Giant, Malaco Giant, Mynthon Fills, Venco Droppeppers en Sportlife Red Cinnamon. CSM Biochemicals beschikt over een succesvolle innovatieorganisatie die garant staat voor de ontwikkeling van producten en oplossingen voor klanten. Dankzij de nieuwe poedertechnologie kon PURAC een geheel nieuwe lijn poedervormige producten op de markt brengen. Verdergaand inzicht in voedselveiligheid heeft geleid tot nieuwe producten en toepassingen. PURAC werkt onafgebroken aan Next Generation Technology die het bedrijf in staat moet stellen goedkopere grondstoffen en efficiëntere processen in te zetten voor de productie van melkzuur. Bij CSM Sugar gaat de meeste aandacht uit naar verbetering van de processen in de fabrieken. Experimenten gericht op vervanging van de schaarse en betrekkelijk dure cokes door antraciet hebben een succesvol resultaat opgeleverd. Voorts is de elektromotor van een van de pulppersen vervangen door een meer bedrijfszekere, hydraulische aandrijving. Een gloednieuw product - appelstroop verpakt in de vorm van een appel is met succes geïntroduceerd. In 2004 besteedde CSM in totaal € 40 miljoen aan R&D, nagenoeg gelijk aan het niveau van voorgaand jaar. De uitgaven waren lager in de beide Bakery Supplies divisies, hoofdzakelijk als gevolg van de verkoop van bepaalde bedrijven en de daarmee samenhangende activiteiten op het gebied van R&D.

Anna Clapés Laboratoriumanalist, PURAC bioquímica SA, Spanje

Verantwoordelijk voor kwaliteitscontrole van grondstoffen, producten in bewerking en eindproducten.

Kwabena Adu Sakordi Medewerker Inpak, RBV Leaf, Nederland

Verantwoordelijk voor intern transport van zoetwarenproducten voor klanten.


Financiële toelichting 2004

39

39


GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING 1

in miljoenen euro’s Netto-omzet Kosten van grond- en hulpstoffen Productiekosten Opslag- en transportkosten Algemene en administratiekosten Bruto omzetresultaat

2004 3.475,0 -1.818,4 -574,2 -212,9 -242,8

2003 3.484,2 -1.799,2 -562,6 -211,1 -220,9

-0,3%

690,4

-9,2%

253,0

-11,5%

166,8

191,0

-12,7%

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat na belastingen

-46,7 120,1

-54,2 136,8

-12,2%

Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) 2

266,3

293,7

-9,3%

Resultaat na belastingen vóór afschrijving goodwill 3

162,5

177,5

-8,5%

in euro’s Per gewoon aandeel in euro’s na aftrek van dividend op cumulatief financieringspreferente aandelen Winst uit gewone bedrijfsuitoefening voor afschrijving goodwill Winst

2,05 1,49

2,28 1,74

-10,1% -14,4%

Verkoopkosten Corporate kosten Overige opbrengsten Afschrijving goodwill Bedrijfsresultaat Financiële baten Financiële lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen

626,7

Verschil in %

-372,1 -21,7 33,4 -42,4

-379,8 -16,9 -40,7 223,9

10,0 -67,1

10,5 -72,5

1. zie tekst voetnoot 1 pagina 8 2. Het bedrijfsresultaat voor afschrijving goodwill (EBITA) is het bedrijfsresultaat plus de afschrijving goodwill. 3. Het resultaat na belastingen vóór afschrijving goodwill is het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen plus de afschrijving goodwill.

De geconsolideerde winst- en verliesrekening vóór bijzondere posten wordt gepresenteerd op pagina 69. Het effect van de bijzondere posten is per saldo € 4,6 miljioen positief op het bedrijfsresultaat, terwijl het effect op het resultaat na belastingen per saldo € 3,6 miljoen positief is.

40


GECONSOLIDEERDE BALANS

vóór winstverdeling, in miljoenen euro’s ACTIVA Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa

2004

684,1 806,6 67,0

739,4 844,7 69,5 1.557,7

493,0 485,7 76,1

Totaal PASSIVA Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Rentedragende kortlopende schulden Niet-rentedragende kortlopende schulden Totaal

2003

1.653,6 501,0 522,9 87,9

1.054,8

1.111,8

2.612,5

2.765,4

826,4 217,3 565,9 391,3 611,6

778,1 216,5 750,0 390,0 630,8 2.612,5

2.765,4


2004

2003

Stand per 1 januari

778,1

739,1

MUTATIEOVERZICHT EIGEN VERMOGEN

Dividend Stockdividend Winst over het kalenderjaar Koersverschil buitenlandse groepsmaatschappijen Inkoop eigen aandelen Herbeoordeling latente belastingvorderingen Dividend cumulatief preferente aandelen Stand per 31 december

-61,0 36,3 120,1 -5,4 -35,7 -6,0

-76,9 30,4 136,8 -39,8 -22,0 16,5 -6,0 826,4

778,1

41


GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT


1

2004

2003

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Afschrijving goodwill Afschrijvingen op materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen vaste activa Resultaat uit verkoop groepsmaatschappijen Mutatie voorzieningen Mutaties werkkapitaal: vorderingen voorraden niet-rentedragende kortlopende schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties

223,9 42,4 102,5 14,5 -33,4 -11,4

253,0 40,7 103,1 -58,8

3,3 -8,4 10,6

40,8 9,9 35,8

Per saldo betaalde rente Betaalde winstbelasting Kasstroom uit operationele activiteiten

-50,7 -30,2

344,0

424,5 -71,4 -20,0

263,1

333,1

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Verwerving groepsmaatschappijen Verkoop groepsmaatschappijen Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten

2,6 59,8 -123,1 5,4

-335,0 -140,6 6,1 -55,3

-469,5

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten rentedragende schulden Aflossingen rentedragende schulden Inkoop eigen aandelen Betaald dividend Dekkingsgraad Pensioenfonds Kasstroom uit financieringsactiviteiten

37,0 -183,8 -35,7 -30,7 -4,2

418,8 -122,4 -23,3 -47,9 -7,5 -217,4

217,7

Netto kasstroom Koers- en omrekeningsverschillen liquide middelen Afname/toename liquide middelen

-9,6 -2,2 -11,8

81,3 -4,3 77,0

Liquide middelen begin kalenderjaar Liquide middelen einde kalenderjaar

87,9 76,1

10,9 87,9

1. zie tekst voetnoot 1 pagina 8

42


GESEGMENTEERDE INFORMATIE NAAR ACTIVITEITENGEBIED 5 in miljoenen euro’s



voor bijzondere posten

Kalenderjaar Netto-omzet Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) Afschrijving goodwill Bedrijfsresultaat (EBIT) ROS % 1 Gemiddeld geïnvesteerd vermogen exclusief goodwill Gemiddeld geïnvesteerd vermogen inclusief goodwill 2 ROCE exclusief goodwill % 3 ROCE inclusief goodwill % 4 Investeringen in materiële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Gemiddeld aantal medewerkers



2004

2004

2003*

2004

2004

2003*

2004**

2003*

1.148,8

1.148,8

1.128,1

1.047,0

1.047,0

1.066,2

743,3

750,0

77,7 28,8 48,9 6,8

65,4 28,8 36,6 5,7

88,5 27,6 60,9 7,8

55,7 7,4 48,3 5,3

62,0 7,4 54,6 5,9

56,8 6,9 49,9 5,3

69,3 5,6 63,7 9,3

63,9 5,6 58,3 8,5

270,6

270,6

276,2

252,2

252,2

278,8

327,5

332,5

856,6 28,7 9,1 26,6 27,3 4.604

856,6 24,2 7,6 26,6 27,3 4.604

843,0 32,0 10,5 30,2 27,8 4.647

746,7 22,1 7,5 13,5 17,5 3.342

746,7 24,6 8,3 13,5 17,5 3.342

746,0 20,4 7,6 34,0 18,3 3.358

828,1 21,2 8,4 17,8 27,0 4.150

834,0 19,2 7,7 37,7 26,1 4.330


CSM Biochemicals

CSM Sugar



* in 2003 waren er geen bijzondere posten ** in 2004 waren er geen bijzondere posten 1. ROS is het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) gedeeld door de netto-omzet x 100. 2. Gemiddeld geïnvesteerd vermogen inclusief goodwill is berekend vóór jaarlijkse afschrijving van goodwill. 3. ROCE exclusief goodwill is het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) op jaarbasis gedeeld door het gemiddeld geïnvesteerd vermogen exclusief goodwill x 100.


2004**

2003

2003

2004

2004

2003*

271,3

257,5

271,1

264,6

264,6

268,8

44,4 0,6 43,8 16,4

50,1 0,6 49,5 19,5

63,7 0,6 63,1 23,5

40,9 40,9 15,5

40,8 40,8 15,4

40,0 40,0 14,9

215,4

209,7

209,7

120,5

120,5

139,2

247,3 20,6 18,0 54,5 19,5 990

241,6 23,9 20,7 31,3 18,5 967

241,6 30,4 26,4 31,3 18,5 967

123,5 33,9 33,1 10,7 11,2 468

123,5 33,9 33,0 10,7 11,2 468

142,2 28,7 28,1 7,4 12,4 483

4. ROCE inclusief goodwill is het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) op jaarbasis gedeeld door het gemiddeld geïnvesteerd vermogen inclusief goodwill x 100. Hierbij is rekening gehouden met alle acquisities sedert 1978, het jaar waarin het diversificatieproces van CSM aanving. 5. zie tekst voetnoot 1 pagina 8.

43


GESEGMENTEERDE INFORMATIE NAAR ACTIVITEITENGEBIED 5


Holding- maatschappijen

CSM geconsolideerd




2004

2004

2003*

2004

2004

2003

2003

-

-

-

3.475,0

3.475,0

3.484,2

3.470,6

-21,7 -21,7 -

-20,2 -20,2 -

-19,2 -19,2 -

266,3 42,4 223,9 7,7

261,7 42,4 219,3 7,5

293,7 40,7 253,0 8,4

280,1 40,7 239,4 8,1

-3,9

-3,9

-7,0

1.182,3

1.182,3

1.229,4

1.229,4

-3,9 60

-3,9 60

-7,0 63

2.798,3 22,5 9,5 123,1 102,5 13.614

2.798,3 22,1 9,4 123,1 102,5 13.614

2.799,8 23,9 10,5 140,6 103,1 13.848

2.799,8 22,8 10,0 140,6 103,1 13.848

* in 2003 waren er geen bijzondere posten ** in 2004 waren er geen bijzondere posten 1. ROS is het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) gedeeld door de netto-omzet x 100. 2. Gemiddeld geïnvesteerd vermogen inclusief goodwill is berekend vóór jaarlijkse afschrijving van goodwill. 3. ROCE exclusief goodwill is het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) op jaarbasis gedeeld door het gemiddeld geïnvesteerd vermogen exclusief goodwill x 100.

44


4. ROCE inclusief goodwill is het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) op jaarbasis gedeeld door het gemiddeld geïnvesteerd vermogen inclusief goodwill x 100. Hierbij is rekening gehouden met alle acquisities sedert 1978, het jaar waarin het diversificatieproces van CSM aanving. 5. zie tekst voetnoot 1 pagina 8.


GESEGMENTEERDE INFORMATIE NAAR GEOGRAFISCH GEBIED 1


Nederland

Overig Europa Noord-Amerika 2004

2003

2004

Overige landen 2003

CSM geconsolideerd

Kalenderjaar

2004

2003

2003

2004

2004

Netto-omzet Gemiddeld geïnvesteerd vermogen exclusief goodwill Investeringen in materiële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Gemiddeld aantal medewerkers

522,1

537,6 1.736,0 1.726,4 1.161,3 1.166,0

55,6

54,2 3.475,0 3.484,2

299,0

297,1

560,0

574,7

293,8

329,2

29,5

28,4 1.182,3 1.229,4

63,6

50,1

37,8

51,0

16,8

36,2

4,9

3,3

28,1 1.834

27,5 1.849

51,6 8.133

51,6 8.323

21,2 3.441

22,5 3.454

1,6 206

1,5 222

123,1

2003

140,6

102,5 103,1 13.614 13.848

1. zie tekst voetnoot 1 pagina 8.

Resultaten Het resultaat na belastingen vóór afschrijving goodwill over het kalenderjaar 2004 daalde met 8,5% naar € 162,5 miljoen (2003: € 177,5 miljoen). Op basis van constante wisselkoersen zou het resultaat na belastingen vóór afschrijving goodwill EUR 166,5 miljoen hebben bedragen, een daling van 6,2%. Het resultaat na belastingen bedroeg € 120,1 miljoen (2003: € 136,8 miljoen), een daling van 12,2%. Het effect van de bijzondere posten op het resultaat na belastingen bedraagt per saldo € 3,6 miljoen positief. De bijzondere posten bestaan voornamelijk uit de opbrengsten van de verkoop van groepsmaatschappijen, de afwaardering van activa en herstructureringskosten bij de bakkerijdivisies. De netto-omzet daalde met 0,3% naar € 3.475,0 miljoen (2003: € 3.484,2 miljoen). Tegen constante wisselkoersen zou de omzet € 3.580,9 miljoen hebben bedragen, een stijging van 2,8%. De bijdrage van acquisities bedroeg € 33,7 miljoen. Autonoom steeg de netto-omzet met € 63,0 miljoen, zijnde 1,7%, voornamelijk bij CSM Bakery Supplies North America en CSM Biochemicals. Het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) daalde met € 27,4 miljoen (9,3%) naar € 266,3 miljoen (2003: € 293,7 miljoen). Op basis van constante wisselkoersen zou het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill met 7,0% zijn gedaald tot € 273,2 miljoen. Autonoom daalde het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill met 15,9% ten opzichte van 2003 voornamelijk als gevolg van

de slechte resultaten in Frankrijk en Duitsland bij CSM Bakery Supplies Europe. De bijdrage van acquisities bedroeg € 26,1 miljoen. Het saldo van de financiële baten en lasten bedroeg € 57,1 miljoen (2003: € 62,0 miljoen). De daling was met name het gevolg van lagere rentelasten door een lagere netto schuldpositie. De belastingdruk daalde licht tot 28,0% (2003: 28,4%).

Kasstroom De kasstroom uit bedrijfsoperaties is in het kalenderjaar 2004 gedaald met € 80,5 miljoen tot € 344,0 miljoen. Dit is voornamelijk de oorzaak van tegenvallende operationele resultaten. De operationele kasstroom kwam uit op € 263,1 miljoen (2003: € 333,1 miljoen). De kasstroom uit investeringsactiviteiten bedroeg € 55,3 miljoen (2003: € 469,5 miljoen). De opbrengst uit verkoop groepsmaatschappijen kwam per saldo uit op € 59,8 miljoen. De investeringen in materiële vaste activa bedroegen in 2004 € 123,1 miljoen (2003: € 140,6 miljoen). De belangrijkste investeringen in materiële vaste activa waren: omvangrijke capaciteitsuitbreiding en innovatieinvesteringen op de productielocaties van PURAC in Nederland en in de Verenigde Staten (CSM Biochemicals);

45


de uitbreiding van de productielocatie van Carels in Goes (CSM Bakery Supplies Europe); de bouw van een nieuwe mixfabriek bij American Ingredients Company (CSM Bakery Supplies North America). De kasstroom uit financiering in 2004 kwam uit op € 217,4 miljoen, voornamelijk als gevolg van de afname van de rentedragende schulden. In 2004 werden tevens certificaten van aandelen ingekocht (€ 35,7 miljoen) en het contant dividend (€ 30,7 miljoen) over het jaar 2003 uitgekeerd. Het saldo van liquide middelen bedroeg per 31 december 2004 € 76,1 miljoen (2003: € 87,9 miljoen).

Financiering CSM streeft naar behoud van gezonde balansverhoudingen en hanteert bij de financiering met vreemd vermogen als ratio een maximum netto schuldpositie van driemaal de EBITDA. Per ultimo 2004 bedroeg de netto schuldpositie 2,4 maal de EBITDA. Deze ratio wordt gehanteerd in combinatie met een rentedekking van minimaal 4. Over het jaar 2004 bedroeg de rentedekking 4,7. CSM volgt bij het aantrekken van vreemd vermogen in de regel het principe van “asset and liability matching” hetgeen betekent dat looptijd, rentetype en valuta van de financiering zoveel mogelijk worden afgestemd op de soort activa. Werkkapitaal financiering kent derhalve een korte looptijd tegen een variabele rente. Materiële vaste activa daarentegen worden langjarig gefinancierd tegen een vaste rente. Afhankelijk van de ontwikkelingen op de internationale rente- en valutamarkten wordt van dit principe afgeweken door middel van valuta- en/of renteswaps.

De netto schuldpositie nam per saldo af met € 171,0 miljoen tot € 881,1 miljoen (2003: € 1.052,1 miljoen) voornamelijk als gevolg van: de positieve kasstroom uit operationele activiteiten ten bedrage van € 263,1 miljoen; een kasinstroom van € 59,8 miljoen als gevolg van desinvesteringen; de netto investeringen in materiële vaste activa van per saldo € 123,1 miljoen; de inkoop van certificaten van eigen aandelen ten bedrage van € 35,7 miljoen; de betalingen van in totaal € 30,7 miljoen aan dividend over het boekjaar 2003. De rentedragende, langlopende schulden bedroegen per ultimo 2004 € 565,9 miljoen (ultimo 2003: € 750 miljoen). Het gemiddelde, effectieve rentepercentage van de per ultimo 2004 uitstaande langlopende schulden is 5,63% met een gemiddelde, resterende looptijd van 6,6 jaar.

Balans Het saldo van voorraden, vorderingen en niet-rentedragende kortlopende schulden is in het kalenderjaar 2004 gedaald met € 26,0 miljoen tot € 367,1 miljoen (2003: € 393,1 miljoen). Het eigen vermogen vóór winstverdeling steeg met € 48,3 miljoen tot € 826,4 miljoen (2003: € 778,1 miljoen). De belangrijkste mutaties zijn: de toevoeging van de winst over 2004 ten bedrage van € 120,1 miljoen; de afname in verband met de uitkering van het dividend over het jaar 2003 ad € 61,0 miljoen; de toevoeging uit hoofde van het stockdividend over 2003 ad € 36,3 miljoen; de afboeking van € 35,7 miljoen samenhangend met de inkoop van eigen certificaten van aandelen. Per ultimo 2004 bedroeg de verhouding tussen het balanstotaal en het eigen vermogen 1 : 0,32 (2003: 1 : 0,28).

46

Giancarlo Paioni Bediende Voorbereiding Ingrediënten, BakeMark Italia, Italië

Verantwoordelijk voor de bereiding van ingrediënten voor vriesdeegproducten.

Femke Akerboom Machinebediende Inpak, RBV Leaf, Nederland

Verantwoordelijk voor het inpakken van de snoepmerken Venco en Red Band.


Gang van zaken divisies

49

49


CSM BAKERY SUPPLIES EUROPE

Profiel CSM Bakery Supplies Europe is actief in 16 Europese landen. De divisie concentreert zich op de ontwikkeling, productie en verkoop van een breed assortiment bakkerijingrediënten en vries(deeg)producten aan professionele bakkers en afbakkers in Europa. De Europese markt voor bakkerij-ingrediënten en “business-to-business” bakkerijproducten wordt geschat op € 8,5 miljard (exclusief distributie). Met een marktaandeel van 12% wordt CSM Bakery Supplies Europe gezien als marktleider in Europa, met nummer 1 posities in Duitsland, Italië, Engeland en Frankrijk. De belangrijkste afzetkanalen zijn ambachtelijke bakkers, ambachtelijke bakkerijketens, in-store bakkerijen, industriele bakkerijen, foodservice/OOH en export. Kernactiviteiten van CSM Bakery Supplies Europe zijn het bewerken en samenvoegen van grondstoffen tot halffabrikaten en bijna-klaar-producten zoals bakkerijmargarines, brooden banketverbeteraars, bakkerijmixen, fruit- en crèmevullingen, couvertures, aroma’s, lossingsmiddelen en convenience producten. Onder convenience producten wordt verstaan vriesdeeg- en bijna-klaar-producten.

Markt In navolging van het jaar 2003 waren de marktomstandigheden in 2004 uiterst moeilijk. Van een duidelijk herstel van het consumentenvertrouwen in de meeste Europese landen is nog geen sprake met het gevolg dat consumenten een duidelijke voorkeur houden voor goedkope brooden banketproducten. De geëigende afzetkanalen voor laaggeprijsde bakkerijproducten zijn bakkerijketens en instore bakkerijen, welke hun marktaandelen ten koste van de voor de divisie belangrijke artisanale bakkerijen opnieuw wisten te vergroten. De toenemende vraag naar “convenience” bakkerijproducten in restaurants, fast food ketens en koffie- en sandwichwinkels (OOH kanaal) zette zich in 2004 onverminderd voort. Toename van het aantal grootschalige, soms op Europese schaal opererende klanten, leidde tot scherpere concurrentie tussen leveranciers van bakkerijproducten met als gevolg aanzienlijke prijsdalingen. De onderlinge verschillen tussen de landen waar CSM Bakery Supplies Europe actief is zijn aanzienlijk. Zo hadden de Duitse en Scandinavische bakkerijactiviteiten het meest te lijden van bovengenoemde negatieve margeontwikkelingen, terwijl onze bedrijven in Italië, Oostenrijk en Polen hun brutomarge in het artisanale

50

segment zelfs wisten te vergroten. Vooral in het laatste kwartaal van 2004 vond een stabilisatie plaats van de sinds medio 2003 ontstane trend van dalende verkopen tegen lagere prijzen. Gewijzigde opvattingen en nieuwe voorschriften op het gebied van transvetzuren, genetisch gemodificeerde organismen en producten met een laag koolhydraatgehalte kunnen onze toekomstige productiekosten nadelig beïnvloeden maar bieden daarnaast ook nieuwe kansen voor een leverancier van hoogwaardige bakkerijproducten zoals CSM Bakery Supplies Europe. Ondanks de afname van het aantal ambachtelijke bakkers in Europa wist de divisie haar marktaandeel in dit segment (inclusief bakkerijketens) overal te vergroten. Ook in de afzet naar de industriële bakkerijen en het foodservice/ OOH kanaal werd goede vooruitgang geboekt. Met de verschuiving in het relatieve belang van de verschillende afzetkanalen van bakkerij-ingrediënten en -producten, gaat ook de verschuiving van de vraag naar het soort producten onverminderd voort. In 2004 is de vraag naar de meer traditionele bakkerij-ingrediënten evenals het voorgaande jaar afgenomen ten gunste van de vraag naar B2B-vries(deeg)producten.

Strategie De afgelopen 4 jaar heeft de divisie haar aandacht grotendeels gericht op een succesvolle integratie van de verschillende Europese bedrijven die tot een kostenbesparing van vele tientallen miljoenen euro’s heeft geleid. Keerzijde van deze focus is dat de noodzakelijke nieuwe groeiprojecten onvoldoende aandacht hebben gekregen. Inmiddels heeft CSM Bakery Supplies Europe haar strategie nader toegespitst door zich te richten op snel groeiende foodservice/OOH key accounts en tegelijkertijd haar leidende positie in het artisanale segment te behouden. In beide gevallen zal deze aanpak worden versneld door directe coördinatie van de verschillende lokale initiatieven door de divisie. Gedurende het afgelopen jaar heeft de divisie, in nauwe samenwerking met de belangrijkste werkmaatschappijen, een groot aantal langjarige groeiprojecten vastgesteld

Netto-omzet CSM Bakery Supplies Europe in miljoenen euro’s 1200 1000 800 600 400 200

99/00 00/01

welke de basis moeten vormen voor de gewenste autonome groei. Deze projecten, onder de naam “Change for Growth”, moeten de twee pilaren van de gekozen strategie foodservice/OOH key accounts en behoud van het artisanale segment in versneld tempo vorm geven. Hiervoor is naast versterking van de bestaande lokale marketing-, verkoop- en R&D-organisaties eveneens een flexibele en efficiënte Europese supply chain vereist met als resultaat verhoging van het service niveau en verlaging van de operationele kosten. Deze inspanning concentreert zich op twee gebieden: centrale inkoop en productie. De Europese inkooporganisatie van CSM Bakery Supplies Europe werd in 2004 drastisch gereorganiseerd. Door de aanstelling van Europese inkopers, welke direct verantwoordelijk zijn voor de centrale inkoop van een groot aantal grondstoffen ten behoeve van de verschillende Europese werkmaatschappijen, werden de eerste besparingen gerealiseerd. Daarnaast is per werkmaatschappij een zogenaamde “manufacturing footprint” opgesteld welke de basis vormt voor een op Europese leest geschoeide supply chain. Deze manufacturing footprint leidt tot een belangrijk aantal herstructureringen en desinvesteringen in de voor CSM Bakery Supplies Europe belangrijkste landen waaronder Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.

Research & Development Door de inmiddels gecentraliseerde R&D benadering kregen de werkmaatschappijen in 2004 de beschikking over nieuwe technologie voor de productie van bakkerijingrediënten en producten. Dit is essentieel voor het behoud van onze competitieve voorsprong in een markt die gekenmerkt wordt door scherpe concurrentie. In het kader van haar R&D inspanningen wordt de divisie door diverse onderzoeksinstituten in Europa ondersteund bij de totstandkoming van een aantal specifiek geselecteerde van strategisch belang geachte ontwikkelingsprojecten op het gebied van o.a. versheid en “microwaveability”. Deze projecten worden door de divisie aangestuurd vanuit drie “competence centers” (bakkerij-producten, brooden banketingrediënten) en resulteerden in de aanvraag van zes patenten. De verwachting is dat ook in 2005 een aantal nieuwe aanvragen zal worden gedaan. Centraal bij de ontwikkeling van de technologie platforms staat de wens om de verkoop van “convenience” bakkerijproducten in alle daarvoor bestemde afzetkanalen verder te vereenvoudigen. Het meest succesvolle voorbeeld van nieuwe productintro-

51

2002

2003

2004

ducties is de door BakeMark Deutschland in 2004 verkochte broodmix “Bernd das Brot” (een bekende Duitse TV-figuur) met als thema gezond eten voor kinderen. De introductie van deze en andere nieuwe producten genereerde in 2004 € 56 miljoen extra omzet (2003: € 42 miljoen) en leverde daardoor een belangrijke bijdrage aan de realisatie van de organische groeidoelstelling. In het kalenderjaar 2004 is € 14,3 miljoen besteed aan R&D (2003: € 14,8 miljoen), circa 1,3% van de divisieomzet.

Investeringen en acquisities Investeringen In het kalenderjaar 2004 werd € 26,6 miljoen geïnvesteerd (2003: € 30,2 miljoen). De belangrijkste investeringen betroffen de uitbreiding van de productielocatie van Carels in Goes (€ 8 miljoen) en capaciteitsuitbreiding van de productielocaties in Delmenhorst (Duitsland) en Wirral (Verenigd Koninkrijk). Acquisities & desinvesteringen Gedurende het kalenderjaar 2004 vonden geen acquisities plaats. In het kader van de eerder genoemde stroomlijning en herstructurering werden het Duitse Dreidoppel en het Franse Lachaise gedesinvesteerd. Met deze desinvesteringen werden in 2004 € 24,6 miljoen kasinkomsten en € 19,5 miljoen bijzondere bate gerealiseerd.

Gang van zaken Het kalenderjaar 2004 was het moeilijkste jaar uit de geschiedenis van CSM Bakery Supplies Europe. De netto-omzet van de divisie was met € 1.148,8 miljoen gering hoger dan 2003 (€ 1.128,1 miljoen). Exclusief de in 2004 volledig meegetelde omzet van de in 2003 geacquireerde bedrijven (€ 22 miljoen) en het effect van de verkoop van Dreidoppel (€ 11 miljoen) zou de omzet ten opzichte van 2003 met circa 1% zijn gestegen. De in 2004 sterk toegenomen concurrentie noodzaakte tot aanzienlijke prijsdalingen, verhoogde promotionele activiteiten en kortingen teneinde het bestaande marktaandeel te verdedigen. In een dergelijke omgeving is het van essentieel belang de verkopen te stimuleren door regelmatig nieuwe producten te introduceren. In een aantal landen o.a. Duitsland (BakeMark Deutschland), Oostenrijk (Bender Iglauer), Benelux (Unipro), Verenigd Koninkrijk (BakeMark UK) en Italië (BakeMark Italia) werd dit met succes uitgevoerd waardoor volumes konden stijgen. Dit gunstige effect werd

51


vóór bijzondere posten

2004

2004

2003*

in miljoenen euro’s Netto-omzet 1.148,8 EBITA 65,4 ROS% 5,7 ROCE inclusief goodwill % 7,6

1.148,8 77,7 6,8 9,1

1.128,1 88,5 7,8 10,5

Kalenderjaar

* in 2003 waren er geen bijzondere posten

echter voor een belangrijk deel tenietgedaan door prijsconcessies waardoor de brutomarges daalden. Daarenboven steeg de prijs van enkele belangrijke grondstoffen, zoals bloem, plantaardige oliën en noten, soms met meer dan 50% ten opzichte van 2003. Deze kostenstijgingen konden gezien de scherpe concurrentie niet of nauwelijks worden doorberekend. Wij schatten de nadelige invloed van de toegenomen grondstoffenprijzen in 2004 op circa € 10 miljoen. Door bovengenoemde oorzaken daalde de EBITA gedurende het kalenderjaar 2004 met 26,1% naar € 65,4 miljoen (2003: € 88,5 miljoen). Exclusief de volledige bijdrage van de gedurende 2003 overgenomen bedrijven zou zelfs sprake zijn geweest van een daling van de EBITA met 29,5%. BakeMark Deutschland reorganiseerde in het vierde kwartaal van 2004 de verkooporganisatie. Hierdoor zullen 60 arbeidsplaatsen in 2005 komen te vervallen waarna de verkoopkosten met € 4,0 miljoen zullen dalen. Ten behoeve van deze reorganisatie werd ten laste van de EBITA een voorziening getroffen van € 4,2 miljoen. In het vierde kwartaal van 2004 werd het niet langer strategisch geachte Dreidoppel, producent van smaakstoffen voor de bakkerijen zuivelindustrie, verkocht. Deze verkoop leverde een bijzondere bate op ten gunste van de EBITA van € 19,3 miljoen. In Frankrijk wist BakeMark Ingrédients France, producent van bakkerij-ingrediënten, haar resultaat door de moeilijke marktomstandigheden niet te verbeteren. Dit gold evenzeer voor Délices de la Tour, producent van bevroren brood en viennoiserieproducten, welke als gevolg van hevige concurrentie in het in-store segment, het jaar met een aanzienlijk operationeel verlies moest afsluiten. Het management van beide Franse ondernemingen is vervangen en onder een eenhoofdige leiding geplaatst. Het nieuwe management heeft als opdracht de huidige management structuur te vereenvoudigen en de “manufacturing footprint” van de Franse bedrijven te verbeteren. De succesvolle verkoop van bakkerijvetten aan industriële bakkerijen door het Belgische Unipro zorgde voor een verdere stijging van omzet en EBITA. In maart 2004 werden de activiteiten van de Engelse bedrijven Arkady Craigmillar, Brill-Caravan en Readi-Bake door CSM Bakery Supplies Europe samengevoegd onder de naam BakeMark United Kingdom. De resultaten van BakeMark UK bleven achter bij de verwachtingen door aanhoudende prijsdruk in alle segmenten en hogere grondstoffen- en productiekosten. Hoewel BakeMark Nordic haar omzet wist te verhogen

52

vertaalde zich dit niet in een hoger resultaat door toegenomen concurrentie en kostenstijgingen. BakeMark Italia versterkte haar uitstekende positie in het artisanale segment en kon zowel omzet als EBITA verhogen. Ook de overige Zuid-Europese werkmaatschappijen handhaafden omzet en EBITA ondanks de vooralsnog bescheiden positie in de groeiende foodservice/OOH en in-store kanalen.

Vooruitzichten CSM Bakery Supplies Europe Gezien de sterke daling van de EBITA in 2004 wordt door de divisie een versneld herstructeringsprogramma doorgevoerd. In 2005 zal derhalve een groot aantal reorganisaties en desinvesteringen in nagenoeg alle landen waar CSM Bakery Supplies Europe actief is worden uitgevoerd. Tegelijkertijd is een aanvang gemaakt met de voorbereiding van diverse groeiprojecten onder de naam “Change for Growth” waarvan de eerste resultaten in de tweede helft van 2005 zichtbaar zullen worden. Voor de verwachte reorganisaties en de voorziene groeiprojecten zijn investeringen noodzakelijk. Het jaar 2005 beschouwen wij dan ook als een overgangsjaar waarin de divisie zich opmaakt voor groei en winstherstel in de komende jaren. Wij verwachten derhalve in 2005, voor het effect van bijzondere baten en lasten, een licht herstel van de EBITA ten opzichte van 2004 (voor bijzondere posten).

Netto-omzet CSM Bakery Supplies North America in miljoenen euro’s 1200 1000 800

CSM BAKERY SUPPLIES NORTH AMERICA

600 400 200

99/00 00/01

2002

2003

2004

Profiel CSM Bakery Supplies North America is actief in de Verenigde Staten en Canada en in mindere mate in Centraal- en Zuid-Amerika. De divisie heeft een nummer 2 positie op de Noord-Amerikaanse markt voor bakkerij-ingrediënten en -producten waarvan de omvang wordt geschat op US$ 21 miljard (exclusief commodities en inclusief distributie). Het marktaandeel van CSM Bakery Supplies North America in deze markt is ongeveer 7%. De divisie brengt niet alleen eigen producten op de markt, maar treedt tevens op als distributeur van producten van derden, daarbij gebruikmakend van haar omvangrijke netwerk. De distributie van producten van derden vertegenwoordigt circa 40% van de divisieomzet. De productgroepen bestaan uit bakkerijmixen, vruchtenvullingen, suikerglazuren, vries(deeg)producten, cakes en speciale ingrediënten zoals emulgatoren en decoratieproducten. De belangrijkste afzetkanalen zijn in-store (24% van de divisieomzet), retail (23%), industrial (21%) en foodservice/OOH (11%). OOH staat voor restaurants, lunchrooms, coffeeshops en fastfoodketens.

Markt Net als in de voorgaande jaren nam ook in 2004 het aantal zelfstandige bakkers af, mede als gevolg van een tekort aan voldoende geschoolde arbeidskrachten en de geringe bereidheid onder jongeren om het familiebedrijf voort te zetten. Ook de zelfstandige restaurants moesten in het achterliggende jaar terrein prijsgeven ten gunste van restaurantketens. De afzet aan restaurants met een bakkerij is daarentegen momenteel de snelst groeiende categorie. Ook is sprake van een relatief snelle groei bij in-store bakkerijketens, inmiddels uitgegroeid tot het grootste en meest competitieve marktsegment binnen de bakkerijsector. In dit segment heeft CSM met Caravan en Brill een sterke positie. Enkele belangrijke ontwikkelingen zijn waarneembaar die de markt voor bakkerij-ingrediënten en -producten in vrijwel alle segmenten beïnvloeden. Deze zijn: Gezondere voedingsprofielen: in navolging van de “low carb” trend (lage koolhydraat producten), die overigens over zijn hoogtepunt heen lijkt, bestaat er vanuit consumenten-organisaties en het publiek veel aandacht voor gezond voedsel en de problematiek rond zwaarlijvigheid. Hierdoor ontstaat in toenemende mate behoefte aan:

53

- het elimineren van transvetzuren (“trans-fats”) in bakkerijproducten; - producten met meer hele graankorrels (“good carbs”); - producten waar geen suikers aan zijn toegevoegd. Een structureel gebrek aan voldoende geschoolde arbeidskrachten waardoor het aantal ambachtelijke bakkerijen verder zal afnemen ten gunste van in-store en wholesale bakkerijen en het foodservice/OOH kanaal. Hierdoor ontstaat een toenemende vraag naar (bijna) kant-en-klaar-diepvriesproducten van hoge kwaliteit en bakkerij-ingrediënten voor gebruik bij vernieuwde bakkerij producttechnologie. De vraag naar verbeterde en nieuwe functionaliteit van ingrediënten ten behoeve van de houdbaarheid van bakkerijproducten zal toenemen. De relatief snelle groei van de “Hispanic” bevolkingsgroepen afkomstig uit Midden- en Latijns-Amerika met een hoge consumptie van met name banketproducten.

Strategie CSM Bakery Supplies North America streeft naar een duidelijke verbetering van de bestaande operaties en tevens naar versterking van haar posities in de marktsegmenten gericht op in-store en industriële bakkerijketens, foodservice/OOH, ambachtelijke bakkerijen en voorts in functionele voedingsmiddeleningrediënten. In lijn met de verschuiving van de artisanale bakkerijen naar de meer professionele marktsegmenten zal het assortiment bevroren (bijna) kant-en-klaar bakkerijproducten uitgebreid worden. In het najaar van 2004 is besloten Brill, Henry&Henry en Baker&Baker samen te voegen tot één onderneming onder de naam H.C. Brill. Deze combinatie en specialisatie in bakery en foodservice van de verkooporganisaties zal leiden tot een betere klantenbenadering en additionele groeimogelijkheden. De belangrijkste back-office functies zullen worden samengevoegd.

53


Kalenderjaar

2004

in miljoenen euro’s Netto-omzet 1.047,0 EBITA 62,0 ROS% 5,9 ROCE inclusief goodwill % 8,3 in miljoenen US-dollars Netto-omzet 1.301,3 EBITA 77,1 ROS% 5,9 ROCE inclusief goodwill % 8,7

2004

2003*

1.047,0 55,7 5,3 7,5

1.066,2 56,8 5,3 7,6

1.301,3 69,0 5,3 7,8

1.207,0 64,6 5,3 7,5


Research & Development De R&D activiteiten zijn sinds vorig jaar niet langer op divisieniveau georganiseerd maar per aandachtsgebied over een aantal werkmaatschappijen verdeeld. Via deze zogenaamde “Center of Influence” functie kan bijvoorbeeld ondersteuning worden verleend aan werkmaatschappijen ingeval van applicatievragen. Zo is American Ingredients Company het R&D centrum voor functionele voedingsmiddeleningrediënten, terwijl Caravan deze functie vervult voor “low carb” ingrediënten en producten. Deze werkwijze staat garant voor een snelle opvolging van vragen van onze klanten waarvoor speciale R&D inspanningen zijn vereist. De R&D uitgaven gedurende het kalenderjaar bedroegen € 5,8 miljoen ofwel circa 0,6% van de divisieomzet (2003: € 6,6 miljoen). Vrijwel alle werkmaatschappijen introduceerden nieuwe producten waaronder een aantal vriesbakproducten zoals kaneelbroodjes, bladerdeegproducten en vriesbakdonuts. American Ingredients Company ontwikkelde verschillende transvetzuurvrije “whipped toppings”. De bijdrage van deze nieuwe producten aan de omzet bedroeg circa € 12 miljoen (2003: € 10 miljoen).

Investeringen en acquisities Investeringen In het kalenderjaar 2004 investeerde CSM Bakery Supplies North America € 13,5 miljoen (2003: € 34,0 miljoen). De belangrijkste investeringen betroffen de bouw van een nieuwe mix-fabriek in Kansas City en het moderniseren van de productielocatie in Grandview, beide onderdeel van American Ingredients Company. Acquisities/desinvesteringen In het kalenderjaar 2004 vonden geen acquisities plaats. Het distributienetwerk van BakeMark East werd gerationaliseerd waarbij het distributiecentrum in Auburn werd verkocht en een viertal distributiecentra tot twee centra is samengevoegd.

Gang van zaken De netto-omzet van CSM Bakery Supplies North America bedroeg in het kalenderjaar 2004 € 1.047 miljoen (2003: € 1.066,2 miljoen). Tengevolge van desinvesteringen daalde de divisieomzet met bijna € 16 miljoen. Op basis van constante wisselkoersen (2004: €/US$ = 1,24 versus €/US$ 1,13 in 2003) en exclusief het effect van aquisities

54

en desinvesteringen zou de netto-omzet op autonome basis met 4,7% zijn gestegen. De EBITA daalde met 1,9% tot € 55,7 miljoen (2003: € 56,8 miljoen) waarin begrepen een bedrag van € 3,9 miljoen ten behoeve van in 2004 aangekondigde reorganisaties en een afwaardering van € 2,4 miljoen van machines en installaties. De gedaalde Amerikaanse dollar beïnvloedde de EBITA negatief met circa 7,7% ofwel € 4,4 miljoen. Exclusief het negatieve dollareffect, de kosten van reorganisaties en de invloed van acquisities is de EBITA ten opzichte van 2003 met 10,9% toegenomen. Ondanks de aanhoudend scherpe concurrentie in de Noord-Amerikaanse markt voor bakkerij-producten kon de EBITA in procenten van de omzet toenemen. Gedurende de verslagperiode is veel aandacht besteed aan de reorganisatie bij BakeMark East. Verkoop en consolidatie van een aantal distributiecentra, verbetering van de routeplanning en verlaging van de overheadkosten leidden tot een daling van de operationele verliezen waardoor het resultaat conform verwachting rond break-even uitkwam. Brill en Caravan realiseerden een aanzienlijke omzetstijging als gevolg van hogere volumes en in het tweede halfjaar doorgevoerde prijsverhogingen. Vooral de “low carb” producten realiseerden uitstekende verkoopcijfers. Daarentegen nam de omzet aan ambachtelijke bakkerijen in lijn met de markt licht af. De werkmaatschappijen American Ingredients Company en Baker&Baker werden geconfronteerd met aanzienlijke prijsstijgingen van grondstoffen (o.a. sojaolie en stearinezuur) welke slechts in de tweede helft van het verslagjaar ten dele konden worden doorberekend. In het laatste kwartaal van 2004 is besloten Brill, Baker&Baker en Henry&Henry volledig te integreren. Hiervoor is een eenmalige voorziening getroffen van € 6,3 miljoen ten laste van de EBITA van de divisie.

Vooruitzichten CSM Bakery Supplies North America De aantrekkende economie in combinatie met de verwachte gunstige effecten van de in 2004 aangekondigde reorganisaties zullen omzet en EBITA positief beïnvloeden. Wij verwachten dan ook gemeten in Amerikaanse dollars en met uitzondering van bijzondere baten en lasten een lichte verbetering van de EBITA.

Netto-omzet CSM Sugar Confectionery in miljoenen euro’s

800

CSM SUGAR CONFECTIONERY

600 400 200

99/00 00/01

2002

2003

2004

Profiel CSM Sugar Confectionery heeft een vooraanstaande positie op de Europese markt voor zoetwaren en behoort tot de top drie spelers. CSM is voornemens de zoetwarendivisie te verkopen aan CVC Capital Partners. Partijen zijn een voorlopige overnameprijs overeengekomen van € 850 miljoen. De divisie richt zich op het produceren en verkopen van sterke regionale merkartikelen op het gebied van suikerwerk, zoals winegums, drop, kauwgom, pastilles, pepermunt, nougat en chocolade. De belangrijkste strategische merken in de diverse Europese landen zijn: Venco, RedBand, Sportlife, Xylifresh (Nederland) Jenkki, Tupla, Mynthon, Leaf Bags (Finland) Lutti (Frankrijk) Lutti, Sportlife (België) Hops (Polen) Dietorelle, Dietor, Galatine, Sperlari (Italië) Läkerol, Ahlgrens’s Bilar, Malaco (Scandinavië)

Markt De Europese markt voor zoetwaren, met een omvang van € 7,7 miljard in consumentenwaarde, laat zich onderscheiden in snoep (winegums, drop en zuurtjes), pastilles en kauwgom. Door de zwakke economische situatie in de meeste Europese landen, met als gevolg teruglopende consumentenbestedingen, is de Europese markt voor zoetwaren gedurende het verslagjaar niet gegroeid. Door de voortdurende prijzenoorlog tussen de retailers in diverse Europese landen (Zweden, Frankrijk, Nederland, Finland) daalden de verkoopprijzen maar kon desondanks toch enige groei gerealiseerd worden. In het OOH-segment echter was sprake van een duidelijke omzetdaling. De markt voor snoep is een uiterst gefragmenteerde markt die wordt gekenmerkt door een groot aantal productcategorieën, ieder met een verschillend groeipotentieel. Het marktsegment voor suikervrije en functionele merkartikelen liet evenals in 2003 een relatief hoge groei zien, mede dankzij een aantal succesvolle introducties van nieuwe producten. Basic candy vertoonde niet of nauwelijks enige groei als gevolg van de opkomst van private label producenten en verkopen via discounters. Het kauwgomsegment wist dankzij succesvolle productinnovaties verder te groeien.

55

Strategie CSM Sugar Confectionery onderscheidt drie productcategorieën: Snoep Pastilles Kauwgom De divisie concentreert zich op verdere groei van strategische merken, hierbij ondersteund door een effectievere inzet van advertenties en promoties. Het beleid is gericht op het versterken van de groei van de strategische merken door aandacht voor autonome groei door innovatie, waarbij de zogenaamde innovatiepijplijn voor een periode van minstens drie jaar adequaat gevuld dient te zijn. Mede door een verdere verbetering van de operationele gang van zaken onder meer via “Route-to-Excellence”, zal de winstgevendheid van het “basic candy” segment verder kunnen verbeteren. Snoep De harmonisatie en bundeling van het aantal merken per land of binnen regio’s werpen steeds meer vruchten af. Daarnaast heeft ook de rationalisatie van het productassortiment geleid tot een vermindering van de complexiteit van de productie- en marketinginspanningen. Door meer concentratie op strategische merken verwacht de divisie een beter resultaat van de uitgaven voor advertenties en promoties. In 2004 stonden met name de segmenten winegums, drop en zuurtjes sterk onder druk door prijsconcurrentie van de grote retailers in Finland, Scandinavië en Nederland. Mede als gevolg van de introductie van het merk Dietorelle in Scandinavië en Finland realiseerde de categorie suikervrije zoetwaren uitstekende groeicijfers. Functionele zoetwaren (o.a. Galatine in Italië) was de sterkst groeiende categorie in 2004.

55


Kalenderjaar in miljoenen euro’s Netto-omzet EBITA ROS% ROCE inclusief goodwill %

2004*

2003*

743,3 69,3 9,3 8,4

750,0 63,9 8,5 7,7

* in 2003 en 2004 waren er geen bijzondere posten

Pastilles Het suikervrije merk Läkerol realiseerde in Scandinavië een sterke omzetgroei dankzij succesvolle productinnovaties (o.a. Giant en SHOX). In Finland behield Mynthon haar nummer 1 positie eveneens door een aantal succesvolle productintroducties (o.a. Fills) en gestegen verkopen in het grijze afzetkanaal (o.a. benzinepompen). De verkopen in Rusland stonden onder druk als gevolg van hevige concurrentie. Kauwgom In Nederland en België nam de omzet met bijna 10% toe als gevolg van succesvolle productintroducties (Sportlife Cinnamon en Sportlife SHOX) en gestegen verkopen onder het merk Xylifresh. De omzet in Finland vertoonde een gemengd beeld. De verkopen onder het merk Xylifresh stegen. Daarentegen bleven de verkopen van Jenki achter door toenemende concurrentie van private label producenten en discounters. De ingebruikname van de nieuwe kauwgomfabriek in Sneek leidde in 2004 tot een aanzienlijke daling van productiekosten.

Research & Development De sinds 2003 centraal aangestuurde R&D aanpak functioneert geheel volgens verwachting. Belangrijkste doelstelling hierbij is het zorgen voor een goed gevulde innovatiepijplijn ter versterking van de autonome groei van de strategische merken. Gedurende het kalenderjaar 2004 werd € 5,4 miljoen uitgegeven aan R&D (2003: € 5,1 miljoen). Dit bedrag werd besteed aan productinnovaties en aangewend voor productontwikkeling en onderzoek. Succesvolle introducties van innovatieve producten in 2004 waren: Dietorelle Next, Läkerol Giants, Sportlife Red Cinnamon, Mynthon Fills en Galatine Soft. De omzet van nieuwe producten bedroeg in 2004 € 15 miljoen (2003: € 10 miljoen).

Investeringen In 2004 daalde het investeringsniveau tot € 17,8 miljoen (2003: € 37,7 miljoen). In het afgelopen jaar lag de nadruk op het realiseren van de voorgenomen kostenbesparingen in de nieuwe kauwgomfabriek te Sneek, hetgeen met succes werd afgerond. Een belangrijk nieuw investeringsproject in 2004 betrof de verbetering van de productiefaciliteit bij MalacoLeaf in Gävle (Zweden) waar producten onder het merk Läkerol worden vervaardigd.

56

Gang van zaken In het kalenderjaar 2004 realiseerde CSM Sugar Confectionery een netto-omzet van € 743,3 miljoen (2003: € 750,0 miljoen). Deze omzetdaling van 0,9% is het gevolg van moeilijke marktomstandigheden waardoor de marges en het resultaat in het snoepsegment onder druk stonden. Ook de omzet van de strategische merken daalde met 1,4% ten opzichte van het voorgaande jaar. Hiertegenover stonden hogere verkopen in de marktsegmenten voor pastilles en kauwgom, met name in Scandinavië en Nederland. Door de prijzenslag tussen de grote retailers konden prijsstijgingen van maximaal 1% worden doorgevoerd. Daarnaast stegen de prijzen van een aantal grondstoffen (o.a. Arabische gom, hazelnoten en amandelen) welke niet konden worden doorberekend in de verkoopprijzen. Door een verbeterde aanpak van het advertentie- en promotiebeleid, de eerste resultaten van het “Route-toExcellence” programma en de gerealiseerde kostenvoordelen dankzij de ingebruikname van de kauwgomfabriek in Sneek, kon de EBITA met 8,5% stijgen tot € 69,3 miljoen (2003: € 63,9 miljoen). De reclame- en promotiebestedingen bedroegen in 2004 circa 11% van de omzet (2003: 12%) en zijn daarmee in lijn met het gemiddelde van de Europese zoetwarenindustrie. Het “Route-to-Excellence” programma heeft overeenkomstig de verwachting geleid tot een efficiëntere besteding van promotieuitgaven, sanering van onrendabele omzet en minder complexiteit door afname van het aantal productvariëteiten.

Vooruitzichten CSM Sugar Confectionery In september heeft CSM aangekondigd voor deze divisie een nieuwe aandeelhouder te zoeken. Inmiddels is na het doorlopen van een “controlled auction” procedure een principeovereenkomst bereikt met CVC Capital Partners over de verkoop van deze divisie voor € 850 miljoen. Wij verwachten na het afronden van de informatie- en consultatieprocedures met de werknemersorganisaties en het vertegenwoordigend overleg, en het verkrijgen van toestemming van de mededingingsautoriteit van de Europese Unie in Brussel, de transactie in maart 2005 te kunnen effectueren. Wij gaan derhalve voor 2005 uit van een slechts bescheiden bijdrage van CSM Sugar Confectionery aan omzet en EBITA.

Netto-omzet CSM Biochemicals in miljoenen euro’s

300 250 200

CSM BIOCHEMICALS

150 100 50

99/00 00/01

2002

2003

2004

Profiel CSM Biochemicals is in de markt actief onder de naam PURAC. PURAC is wereldmarktleider op het gebied van melkzuur en melkzuurderivaten. PURAC produceert natuurlijk melkzuur op biochemische wijze via fermentatie. De wereldwijde marketing en verkoop van het gehele productassortiment is mogelijk dankzij de in een groot aantal landen gevestigde eigen verkooporganisatie in combinatie met een sterk netwerk van agenten/distributeurs. Melkzuur en melkzuurderivaten kennen een uitgebreid scala van toepassingen bij de productie van voedingsmiddelen, diervoeders, farmaceutica, cosmetica, microelektronica en chemische en technische producten. PURAC produceert en verkoopt ook een uitgebreid assortiment gluconzuur en gluconzuurderivaten met toepassingen in voedingsmiddelen, farmaceutica en technische producten. Ook gluconzuur wordt op biochemische wijze geproduceerd via fermentatie. PURAC legt zich voorts toe op de productie en verkoop van voornamelijk op melkzuur gebaseerde biomaterialen voor de medische industrie en van lactitol en xylitol voor speciale toepassingen in de farmaceutische en de voedingsmiddelenindustrie. De productie van melkzuur en gluconzuur en van melkzuur- en gluconzuurderivaten vindt plaats op zes productielocaties in Nederland (2), Spanje, Brazilië en de Verenigde Staten (2).

Markt Gezien het grote aantal nieuwe toepassingen en het toenemende aantal bestaande toepassingen in nieuwe markten groeit de markt voor melkzuur en melkzuurderivaten met meer dan 10% per jaar. De zorg om voedselveiligheid, gezondheid en het milieu zijn de voornaamste drijfveren achter de groei van de markt voor melkzuur en melkzuurderivaten. De belangrijkste toepassingen van melkzuur en melkzuurderivaten liggen in de markt voor voedingsmiddelen. Daarnaast vormen de farmaceutische, cosmetische, technische en diervoederindustrie belangrijke marktsegmenten. De toepassing van melkzuur en melkzuurderivaten bij de productie van voedingsmiddelen kent een aantal essentiële functies zoals houdbaarheidsverlenging, zuurgraadregulering, smaakprofielverbetering en mineraalverrijking. Zo vormt de voedselveiligheidsregelgeving

57

uitgevaardigd door het US Department of Agriculture een stimulans voor de Amerikaanse vleesverwerkende industrie om een product als PURASAL Opti.Form™ toe te passen als uiterst effectief vleesconserveringsmiddel. In Europa wordt, wegens het verbod op toepassing van antibiotica in diervoeding, in toenemende mate melkzuur gebruikt als alternatief in diervoeding om de gezondheid en groei van dieren te bevorderen. De ook in 2004 matige economische situatie in Europa had een drukkend effect op de groei van de markten voor toepassingen in luxe voedingsmiddelen (met name mineraalverrijking). Daarentegen trok de vraag naar melkzuur en melkzuurderivaten in Noord- en ZuidAmerika en Azië als gevolg van de verbeterde economische omstandigheden in die regio’s duidelijk aan. De gedaalde koers van de Amerikaanse dollar en de productiecapaciteit van basismelkzuur bij vooral Chinese leveranciers deden de concurrentie toenemen aan vooral de onderkant van de markt. Concurrentie op het gebied van melkzuurderivaten komt voornamelijk van in de Verenigde Staten gevestigde zogenaamde secondaire producenten. Hoewel de actuele ontwikkeling van het gebruik van polymelkzuur (PLA), een biologisch afbreekbaar plastic gebaseerd op melkzuur, minder snel verloopt dan een aantal jaren geleden werd verwacht, is er sprake van groeiende belangstelling voor dit product. Er verschijnen nieuwe toepassingen zoals in de automobielindustrie en naast Cargill hebben ook andere bedrijven besloten de mogelijkheden voor de productie van PLA te onderzoeken. Op termijn zal dit de vraag naar melkzuur als basisgrondstof voor PLA gunstig beïnvloeden.

Strategie CSM Biochemicals streeft naar een versterking van haar positie als wereldmarktleider in melkzuur en melkzuurderivaten door met ten minste 10% per jaar in volume te groeien. De divisie heeft daartoe vier doelstellingen geformuleerd: het middels intensieve samenwerking met klanten introduceren van nieuwe producten en het ontwikkelen van nieuwe applicaties (New Business Development);

57



2004*

2003

2003

in miljoenen euro’s Netto-omzet 271,3 EBITA 44,4 ROS% 16,4 ROCE inclusief goodwill % 18,0

257,5 50,1 19,5 20,7

271,1 63,7 23,5 26,4

Kalenderjaar


het versterken van de technologische positie door innovatie in productconcepten en in procestechnologie. Met Next Generation Technology wordt aanzienlijke verlaging van de productiekosten nagestreefd; de nadruk op operational excellence door de toepassing van TPM in de fabrieken en het verbeteren van de supply chain door het uitbouwen van de functionaliteit in de ERP systemen waardoor de kosten van orderafhandeling, logistiek en procurement kunnen dalen; het versnellen van de groei door het aangaan van partnerships en acquisities in aanpalende marktsegmenten.

Investeringen

de autonome stijging van de omzet 11% hebben bedragen. De autonome volumegroei in 2004 ten opzichte van het voorgaande jaar bedroeg circa 19%. Vooral de verkopen in Noord- en Zuid-Amerika stegen sterk als gevolg van de economische opleving en aanhoudende vraag naar PURASAL Opti.Form™, een melkzuurderivaat ten behoeve van vleesconservering. De volumegroei in Europa voldeed niet aan de verwachtingen door achterblijvende verkopen in het segment voor laagwaardige melkzuurtoepassingen zoals die ten behoeve van diervoeders. In alle regio’s met uitzondering van Zuid-Amerika was sprake van prijserosie als gevolg van toenemende concurrentie.

In 2004 werd € 54,5 miljoen geïnvesteerd (2003: € 31,3 miljoen). Om de jaarlijkse groeidoelstelling van ten minste 10% in volume te kunnen handhaven dient CSM Biochemicals omvangrijke capaciteitsuitbreiding- en innovatieinvesteringen uit te voeren. Naar verwachting zullen deze de komende jaren het jaarlijkse afschrijvingsniveau (€ 20 miljoen) ruimschoots overtreffen. Gezien de toenemende vraag blijft het tijdig vergroten van de bestaande productiecapaciteit van essentieel belang om klanten van PURAC te bedienen. Gedurende het verslagjaar werd de productiecapaciteit voor basismelkzuur in de Verenigde Staten vergroot en werd besloten tot verdere uitbreiding in Brazilië. In Nederland en de Verenigde Staten werd de productiecapaciteit voor melkzuurderivaten (Purasal en nieuwe calciumpoeders) vergroot. In Spanje werd een nieuwe fabriek voor Purasal poeders voor de vleesindustrie geopend. Gezien de verwachte vraag naar melkzuur en melkzuurderivaten zal in de loop van 2005 een definitieve beslissing worden genomen over de bouw van een vijfde melkzuurproductielocatie in Azië met een productiecapaciteit van minimaal 50.000 ton. Met een dergelijke investering is een bedrag gemoeid van ten minste € 50 miljoen.

De in 2004 gerealiseerde EBITA van € 44,4 miljoen vertoonde een sterke daling ten opzichte van 2003 (€ 63,7 miljoen). Deze daling werd veroorzaakt door het ontbreken in 2004 van de eenmalige bate van € 13,6 miljoen die van Cargill in 2003 was ontvangen en het negatieve effect (zowel translatie- als transactie-effect) van de gedaalde Amerikaanse dollar (€ 12 miljoen). Na correctie voor deze nadelige effecten zou de EBITA in 2004 € 56,4 miljoen hebben bedragen, een stijging van circa 13%. Overigens beperkte de gedurende het jaar uitgevoerde afdekking van het transactierisico (US$ 60 miljoen tegen gemiddeld €=US$ 1,20) de negatieve invloed van de daling van de Amerikaanse dollar. Door de in 2004 toegenomen concurrentie was er nauwelijks ruimte om de negatieve gevolgen van valutaschommelingen en gestegen grondstoffenprijzen door te berekenen. Dit gold niet voor de verkoopprijzen van sommige speciale producten en ook niet in Zuid-Amerika, waar de prijzen in lijn met de lokale inflatieontwikkeling werden verhoogd. Ondanks een beperktere functionaliteit voor toepassing in frisdranken van calciumlactaat, in vergelijking tot calciumlactaatgluconaat, werd door een aantal afnemers in Azië gekozen voor het goedkopere calciumlactaat. Mede hierdoor bleven de verkopen van gluconaten ondanks een goede volumestijging achter bij de verwachtingen.

Gang van zaken

Vooruitzichten CSM Biochemicals

De netto-omzet van CSM Biochemicals steeg met 0,1% naar € 271,3 miljoen (2003: € 271,1 miljoen). Deze beperkte stijging is het gevolg van het ontbreken van de in 2003 verantwoorde eenmalige bate van Cargill (€ 13,6 miljoen) en de invloed van de sterk gedaalde Amerikaanse dollar (€ 15 miljoen negatief ). Na eliminatie van het negatieve effect van de gedaalde dollarkoers en zonder de eenmalige bate van Cargill zou

In 2005 voorzien wij wederom een aanzienlijke volumestijging van melkzuur en melkzuur-derivaten met meer dan 10%. Echter ten gevolge van de verwachte belangrijk lagere koers van de Amerikaanse dollar ten opzichte van 2004 en lagere verkoopprijzen door toegenomen concurrentie verwachten wij voor 2005 een daling van de EBITA.

58

Netto-omzet CSM Sugar in miljoenen euro’s 300 250 200

CSM SUGAR

150 100 50

99/00 00/01

2002

2003

2004

Profiel CSM Sugar produceert suiker uit suikerbieten en verkoopt suiker en suikerspecialiteiten voor de industriële en de consumentenmarkt. De Europese suikermarkt is in hoge mate gereguleerd door de Europese Unie. Het grootste deel van de suikerproductie wordt verkocht aan industriële afnemers in Nederland. Hun kwalitatieve en logistieke wensen bepalen de wijze waarop dit gebeurt. Een ander deel van de geproduceerde suiker wordt in consumentenverpakking afgezet op de Nederlandse markt. De laatste jaren is hierbij sprake van een steeds breder assortiment suikerklontjes, suikerstaafjes, stroop en verschillende verpakkingen tafelsuiker. Nevenproducten, zoals pulp en schuimaarde, worden bewerkt tot respectievelijk kwalitatief hoogwaardige diervoeding (Cesem) en kalkmeststoffen (Betacal). Deze worden afgezet op de agrarische markt. De melasse (de niet economisch verder uit te kristalliseren vloeibare reststroop van de suikerproductie) wordt tot op heden als grondstof voor de alcoholproductie geleverd aan Koninklijke Nedalco. CSM Sugar verkocht in december 2004 haar 39% -belang in Nedalco aan Royal Cosun.

Markt De Europese markt voor suiker wordt in belangrijke mate bepaald door de in 1968 door de Europese Unie ingestelde en sindsdien aangepaste Suikermarktordening, welke van kracht is tot 1 juli 2006. Door de Europese Commissie is op 14 juli 2004 een hervormingsvoorstel voor een nieuwe Suikermarktordening gedaan. De voorgestelde aanpassing gaat uit van drastische verlagingen van de suikerprijzen (-33%), de bietenprijzen (-37%) en het suikerquotum (-16%). Ter gedeeltelijke compensatie van het verlies aan toekomstige inkomsten is het voorstel om bietentelers een zogenaamde hectaretoeslag toe te kennen. Daarnaast wordt de verhandelbaarheid van suikerquota tussen EU-lidstaten en suikerproducenten mogelijk gemaakt. Deze voorstellen zullen in 2005 nader worden geconcretiseerd en dienen vervolgens door de Raad van Landbouwministers en het Europese Parlement te worden goedgekeurd. Door verschillende belangengroeperingen in Europa is inmiddels stevige kritiek geuit op de door de Europese Commissie gedane voorstellen. Zo heeft het Platform Toekomst Suikermarkt, waarin de Nederlandse suikersector (telers en industrie) participeert, een alternatief hervormingsplan opgesteld. Dit alternatieve

59

plan heeft een belangrijke rol gespeeld bij de vaststelling van het standpunt van de Nederlandse regering ten aanzien van het voorgestelde hervormingsplan. Hoewel de exacte uitkomsten van dit complexe besluitvormingsproces nog onbekend zijn, gaan wij ervan uit dat suiker- en bietenprijzen alsmede de quota aanzienlijk zullen dalen. Daarenboven heeft een aantal landen bij de WTO een rechtszaak aangespannen tegen de EU (C-suiker panel) in verband met het exporteren van C-suiker en het reexporteren van geïmporteerde rietsuiker uit ACP-landen. Het C-suiker panel van de WTO heeft de EU op alle punten in het ongelijk gesteld. Indien deze uitspraak in hoger beroep wordt bevestigd, zal dit onvermijdelijk leiden tot een verdere quotumreductie. Na een aanvankelijk forse daling gedurende de eerste maanden van 2004, zijn de wereldmarktprijzen voor suiker in 2004 per saldo licht toegenomen. Dit is het gevolg van een (wereldwijde) gestaag toenemende consumptie in combinatie met een iets achterblijvende productie. Bij een ongewijzigde uitvoering van de voorstellen van de Europese Commissie zal de winstgevendheid van de Europese suikerindustrie sterk afnemen. Dit effect zal voor een belangrijk deel gecompenseerd dienen te worden door verdere efficiencyverbeteringen van de bestaande productiecapaciteit. CSM Sugar heeft in dit kader op 6 januari 2005 aangekondigd de bietenverwerking in Breda te beëindigen en de suikerproductie geheel te concentreren in de fabriek in Vierverlaten, Groningen. De specialiteitenfabriek, waar vloeibare suikers en suikerspecialiteiten worden geproduceerd, alsmede de opslag en distributieactiviteiten blijven in Breda gevestigd. Door deze ingrijpende maatregelen zullen wij in staat zijn de toekomstige negatieve gevolgen van de nieuwe Europese Suikermarktordening ten dele te compenseren.

59



2004

2004

2003*

in miljoenen euro’s Netto-omzet 264,6 EBITA 40,8 ROS% 15,4 ROCE inclusief goodwill % 33,0

264,6 40,9 15,5 33,1

268,8 40,0 14,9 28,1

Kalenderjaar


Investeringen en desinvesteringen In 2004 investeerde CSM Sugar € 10,7 miljoen (2003: € 7,4 miljoen). Zo werd de verwerkingscapaciteit van de afvalwaterzuivering in Vierverlaten uitgebreid om ook bij een groter bietenvolume te blijven voldoen aan de wettelijke waterzuiveringsnormen. In de specialiteitenfabriek in Breda werd nieuwe verpakkingsapparatuur geïnstalleerd en de bulkverlading gemoderniseerd. Onze deelneming Nedalco startte in het verslagjaar met de bouw van een nieuwe graanalcohol-fabriek in Sas van Gent. Nedalco produceert in toenemende mate alcohol uit graanproducten en steeds minder uit melasse. Daarnaast wenst Nedalco haar activiteiten op het gebied van alcoholproductie voor consumptie en industriële toepassingen uit te breiden met de productie van bio-ethanol (een grondstof voor motorbrandstoffen). Ook bio-ethanol wordt geproduceerd op basis van graanproducten. Gezien het afnemend gebruik van melasse door Nedalco is CSM Sugar van mening dat Nedalco niet langer past in haar strategie. Dit heeft in december 2004 geleid tot het besluit om het 39% -belang in Nedalco te verkopen aan Royal Cosun, medeaandeelhouder in Nedalco.

Gang van zaken De netto-omzet van CSM Sugar daalde licht in het kalenderjaar 2004 tot € 264,6 miljoen (2003: € 268,8 miljoen) voornamelijk door minder export van suiker naar de wereldmarkt en een lagere omzet van Nedalco. De campagne 2004 is in alle opzichten naar tevredenheid verlopen. Dankzij het gunstig verlopen groeiseizoen lagen de suikergehaltes van de bieten op of zelfs licht boven het gemiddelde van de afgelopen tien jaar. Gezien de goede weersomstandigheden tijdens de bietencampagne met als gevolg een regelmatige aanvoer van bieten kon uit circa 2,4 miljoen ton bieten circa 390.000 ton witsuiker worden geproduceerd. Na aftrek van quotumsuiker resteert derhalve circa 65.000 ton C-suiker (2003: 76.000 ton). Gedurende 2004 zijn verschillende nieuwe producten (o.a. vruchtenstropen) geïntroduceerd ten behoeve van zowel industriële afnemers als consumenten. Als gevolg van de prijzenoorlog tussen de grote retailers in Nederland stonden de marges in dit segment onder druk. Ondanks deze ontwikkeling steeg de EBITA in 2004 fractioneel tot € 40,9 miljoen (2003: € 40,0 miljoen). De operationele marge (ROS) bleef nagenoeg gelijk. De ROCE steeg door het licht hogere bedrijfsresultaat en een lager gemiddeld geïnvesteerd vermogen.

60

Door de beëindiging van bietenverwerking in Breda is eenmalig een bijzondere last van € 13,8 miljoen ten laste van het resultaat in 2004 verwerkt ten gevolge van de afwaardering van niet langer operationele activa. De verkoop van het 39% belang in Nedalco leverde een eenmalige boekwinst op van € 13,9 miljoen welke in 2004 ten gunste kwam van het resultaat van CSM Sugar.

Vooruitzichten CSM Sugar In verband met de aangekondigde beëindiging van de suikerproductie in Breda zal dit jaar veel aandacht worden besteed aan de reorganisatie en de verdere rationalisatie van het productieproces. De door de Europese Commissie aangekondigde voorstellen voor een gewijzigde Europese Suikermarktordening zullen naar alle waarschijnlijkheid niet eerder dan in 2006 van kracht worden. Voor 2005 verwachten wij exclusief bijzondere baten en lasten een licht lagere EBITA dan in 2004.

Diemen, 1 maart 2005 Raad van Bestuur J.A.J. Vink, voorzitter R.R. Hendriks F.J. Olieman

Jaarrekening 2004

Gabriele Piotto Technisch Promotor, BakeMark Italia, Italië

Verantwoordelijk voor de demonstratie van producten aan klanten en voor de ondersteuning van productontwikkeling.

Let op de vergelijking vindt plaats over 12 maanden (kalenderjaar 2004) versus 15 maanden (1 oktober 2002 t/m 31 december 2003)

JAARREKENING CSM JAARVERSLAG 2004

GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING

in miljoenen euro’s 1. en 2. Netto-omzet Kosten van grond- en hulpstoffen Productiekosten Opslag- en transportkosten Algemene en administratiekosten Bruto omzetresultaat Verkoopkosten Corporate kosten Overige opbrengsten Afschrijving goodwill Netto-omzetresultaat (bedrijfsresultaat) Financiële baten Financiële lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen

12 maanden Per 31-12-2004 3.475,0 -1.818,4 -574,2 -212,9 -242,8

15 maanden Per 31-12-2003 4.396,0 -2.277,9 -707,8 -269,2 -269,3

626,7 -372,1 -21,7 33,4 -42,4

871,8 -481,0 -37,4 -49,1

223,9 10,0 -67,1

304,3 12,5 -85,7

166,8

231,1

7. Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat na belastingen

-46,7 120,1

-64,1 167,0

in euro’s Per gewoon aandeel in euro’s na aftrek van dividend op cumulatief financieringspreferente aandelen 8. Winst 8. Verwaterde winst

1,49 1,49

2,11 2,08

63

CSM JAARVERSLAG 2004 JAARREKENING


GECONSOLIDEERDE BALANS

vóór winstverdeling, in miljoenen euro’s ACTIVA 9. Immateriële vaste activa 10. Materiële vaste activa 11. Financiële vaste activa Totaal vaste activa 12. Voorraden 13. Vorderingen 14. Liquide middelen Totaal vlottende activa

Per 31-12-2004

684,1 806,6 67,0

PASSIVA Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Rentedragende kortlopende schulden Niet-rentedragende kortlopende schulden Totaal

64

739,4 844,7 69,5 1.557,7

493,0 485,7 76,1

Totaal

15. 16. 17. 18. 19.

Per 31-12-2003

1.653,6 501,0 522,9 87,9

1.054,8

1.111,8

2.612,5

2.765,4

826,4 217,3 565,9 391,3 611,6

778,1 216,5 750,0 390,0 630,8 2.612,5

2.765,4



GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT


12 maanden Per 31-12-2004

15 maanden Per 31-12-2003

Kasstroom uit operationele activiteiten Netto-omzetresultaat Afschrijving goodwill Afschrijvingen op materiële vaste activa Verbetering dekkingsgraad pensioenfonds Bijzondere waardeverminderingen vaste activa Resultaat uit verkoop groepsmaatschappijen Mutatie voorzieningen Mutaties werkkapitaal - vorderingen - voorraden - niet-rentedragende kortlopende schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties

223,9 42,4 102,5 14,5 -33,4 -11,4

304,3 49,1 132,4 16,6 -83,2

3,3 -8,4 10,6

64,2 -140,7 80,0

Per saldo betaalde rente Betaalde winstbelasting Kasstroom uit operationele activiteiten

-50,7 -30,2

344,0

422,7 -94,4 -30,6

263,1

297,7

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Verwerving groepsmaatschappijen Verkoop groepsmaatschappijen Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen van materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten

2,6 59,8 -123,1 5,4

-370,1 -174,1 7,1 -55,3

-537,1

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten rentedragende schulden Aflossingen rentedragende schulden Inkoop eigen aandelen Betaald dividend Dekkingsgraad Pensioenfonds Kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom Koers- en omrekeningsverschillen liquide middelen Afname/toename liquide middelen Liquide middelen begin boekjaar Liquide middelen einde boekjaar

37,0 -183,8 -35,7 -30,7 -4,2

498,7 -127,8 -49,8 -47,9 -12,4 -217,4

-9,6 -2,2 -11,8 87,9 76,1

260,8 21,4 -5,1 16,3 71,6 87,9

65



GRONDSLAGEN

Algemeen Wijziging Boekjaar De resultaten over het verslagjaar 2004 (12 maanden) worden vergeleken met de resultaten over de 15-maandsperiode van het boekjaar 2002/2003 (1 oktober 2002 tot en met 31 december 2003) omdat CSM in 2002 is overgegaan naar een jaarverslaggeving op basis van een kalenderjaar. Consolidatie In de consolidatie worden opgenomen de financiële gegevens van CSM nv en haar groepsmaatschappijen (“CSM”), waarin alle onderlinge vorderingen, schulden en transacties zijn geëlimineerd. Groepsmaatschappijen zijn ondernemingen waarin CSM nv beslissende zeggenschap uitoefent. De joint ventures PGLA-1 en Nedalco worden proportioneel geconsolideerd. In overeenstemming met artikel 2:402 BW is volstaan met een beknopte vennootschappelijke winst- en verliesrekening van CSM nv aangezien deze is verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening. De resultaten van verworven of verkochte ondernemingen worden verantwoord vanaf de effectieve datum van verwerving respectievelijk tot de effectieve datum van verkoop. Bij het Handelsregister te Amsterdam is een lijst gedeponeerd met de op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW vereiste gegevens over groepsmaatschappijen. Acquisities en desinvesteringen De belangrijkste desinvesteringen die invloed hadden op de consolidatie zijn: per 27 september 2004 is het in smaakstoffen gespecialiseerde bedrijf Dreidoppel GmbH in Duitsland verkocht voor € 24,6 miljoen (jaaromzet van € 22 miljoen); per 30 september 2004 is Lachaise in Frankrijk verkocht voor € 1,0 (jaaromzet van € 23 miljoen). CSM heeft additioneel de nieuwe eigenaar een lening verstrekt van € 6,2 miljoen; per 22 december 2004 is het 39% belang in Nedalco verkocht voor € 24,5 miljoen (jaaromzet van € 29 miljoen); CSM is voornemens de zoetwarendivisie te verkopen aan CVC Capital Partners. Partijen zijn een voorlopige overnameprijs overeengekomen van € 850 miljoen. De definitieve verkoopprijs zal worden vastgesteld aan de hand van de balans per overdrachtsdatum.

66

CSM verwacht de transactie begin maart 2005 af te kunnen ronden. CSM Sugar Confectionery heeft in het jaar 2004 een omzet van € 743,3 miljoen en een bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill van € 69,3 miljoen behaald. Het totaal van de activa van CSM Sugar Confectionery bedraagt per 31 december 2004 € 783 miljoen en het totaal van de schulden bedraagt per 31 december 2004 € 429 miljoen. De kasstroom uit bedrijfsoperaties van CSM Sugar Confectionery over het jaar 2004 is € 54 miljoen. De divisie heeft circa 4.300 werknemers. Algemene grondslagen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde verslaggevingsregels en voldoet aan de wettelijke bepalingen zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. De jaarrekening is opgesteld in euro’s. Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij een andere waarderingsgrondslag is vermeld. Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar, behalve voor de presentatie van de buitengewone last. Conform de nieuwe richtlijnen is de buitengewone last (een verbetering van de dekkingsgraad van Stichting Pensioenfonds Nederland) in de vergelijkende cijfers van het voorgaande boekjaar nu gepresenteerd als onderdeel van het bedrijfsresultaat. Het effect op het bedrijfsresultaat is € 16,6 miljoen negatief en het effect op het belastingresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening bedraagt € 5,7 miljoen positief. Vreemde valuta Transacties in andere dan de lokale valuta worden omgerekend tegen de wisselkoersen per transactiedatum of tegen de koers van dekkingstransacties. De hieruit voortvloeiende activa en passiva, voorzover niet ingedekt, worden op balansmoment omgerekend tegen de dan geldende wisselkoersen, waarbij eventuele koersverschillen in het resultaat worden verwerkt. De activa en passiva van de buitenlandse groepsmaatschappijen worden ten behoeve van de consolidatie tegen de koersen per balansdatum omgerekend in euro’s. Incidenteel worden dergelijke translatierisico’s afgedekt. De hieruit voortvloeiende koersverschillen worden in het eigen vermogen verwerkt. Koersverschillen die voortvloeien uit leningen met een langlopend karakter ter financie-



ring van groepsmaatschappijen zijn, rekening houdend met belastingen, in het eigen vermogen verwerkt. De resultaten van de buitenlandse groepsmaatschappijen worden tegen gemiddelde koersen omgerekend in euro’s. Het verschil tussen de nettowinst op basis van de gemiddelde koersen en de nettowinst op basis van de koersen per balansdatum wordt verwerkt in het eigen vermogen.

Verkoopkosten Verkoopkosten betreffen kosten verband houdende met de verkoop- en promotionele activiteiten.

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat

Bijzondere posten Bijzondere posten zijn baten of lasten die voortvloeien uit gebeurtenissen of transacties die behoren tot de gewone bedrijfsuitoefening, maar op grond van de aard, omvang of het incidentele karakter afzonderlijk dienen te worden gepresenteerd, teneinde een goed inzicht te geven in het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening en met name de ontwikkeling daarin.

Algemeen Baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop deze betrekking hebben. De begrippen bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) en het resultaat na belastingen vóór afschrijving goodwill worden tevens toegepast in de toelichting van de winst- en verliesrekening om een beter inzicht te geven in de vergelijking van de operationele activiteiten. Het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) is het bedrijfsresultaat plus de afschrijving goodwill. Voor het boekjaar 2004 bedraagt de EBITA € 266,3 miljoen (2002/2003: € 353,4 miljoen). Het resultaat na belastingen vóór afschrijving goodwill is het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen plus de afschrijving goodwill. Voor het boekjaar 2004 bedraagt het resultaat na belastingen vóór afschrijving goodwill € 162,5 miljoen (2002/2003: € 216,1 miljoen). Netto-omzet Netto-omzet omvat de opbrengst van aan derden geleverde goederen na aftrek van kortingen en over de omzet geheven belastingen. Kosten van grond- en hulpstoffen Kosten van grond- en hulpstoffen betreffen kosten van verbruik van grond- en hulpstoffen en verpakkingsmaterialen. Productiekosten Productiekosten betreffen kosten verband houdende met de productieactiviteiten. Opslag- en transportkosten Opslag- en transportkosten betreffen de kosten van opslag en transport inclusief transportverzekeringskosten. Algemene en administratiekosten Algemene en administratieve kosten betreffen kosten verband houdende met administratieve, management en EDP activiteiten.

Corporate kosten In de corporate kosten zijn onder meer begrepen de kosten van corporate en divisiemanagement.

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening De belasting over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening wordt berekend over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen, rekening houdend met onbelaste winstbestanddelen, niet- of beperkt aftrekbare kosten en fiscale faciliteiten. Hierbij worden de thans geldende nominale belastingtarieven gehanteerd. Met niet-verrekenbare bronbelastingen op buitenlandse dividenden wordt rekening gehouden.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Immateriële vaste activa Onder goodwill wordt verstaan het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de reële waarde van de overgenomen identificeerbare activa en passiva op het moment van verwerving van ondernemingen. Met ingang van 1 oktober 2000 wordt de bij verwerving van ondernemingen betaalde goodwill geactiveerd en lineair afgeschreven in 20 jaar. Gezien de levensduur van de onderliggende activa is gekozen voor de maximale afschrijvingstermijn van 20 jaar. De vóór 1 oktober 2000 in het kader van acquisities betaalde goodwill is ten laste van het eigen vermogen verantwoord. De boekwaarde van de goodwill wordt jaarlijks beoordeeld; indien sprake is van een naar verwachting duurzame waardevermindering wordt deze afgeschreven ten laste van de winst- en verliesrekening. Researchkosten worden niet geactiveerd, maar jaarlijks ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht.

67


Materiële vaste activa Terreinen, bedrijfsgebouwen, machines en installaties en andere vaste bedrijfsmiddelen worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of vervaardigingskosten rekening houdend met lineaire afschrijvingen berekend over de economische levensduur. De vervaardigingskosten bestaan uit materiaalkosten, directe arbeidskosten en een toerekenbaar deel van de indirecte kosten. Op bedrijfsterreinen wordt niet afgeschreven. Subsidies op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgingsprijs of vervaardigingskosten van de activa waarop de subsidies betrekking hebben. Indien sprake is van duurzame waardevermindering worden de materiële vaste activa geherwaardeerd. Financiële vaste activa De onder ‘overige langlopende vorderingen’ opgenomen vorderingen hebben een financieringskarakter (looptijd als regel langer dan één jaar) en worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Voorraden Voorraden grondstoffen, hulpstoffen, technische materialen en emballage worden gewaardeerd tegen inkoopprijs (first in, first out) en bijkomende kosten of tegen lagere gebruikswaarde. Voorraden onderhanden werk en gereed product worden, met uitzondering van de voorraad gegarandeerde suiker, gewaardeerd tegen fabricagekostprijs of lagere opbrengstwaarde. In de fabricagekostprijs zijn begrepen de loon- en materiaalkosten en een toegerekend deel van de indirecte productiekosten. De voorraad gegarandeerde suiker afkomstig uit de bietencampagne die in het verslagjaar eindigde, wordt gewaardeerd tegen de op balansdatum geldende interventieprijs, waarop de ongerealiseerde winst in mindering wordt gebracht of lagere opbrengstwaarde. Voor incourante voorraden wordt een waardecorrectie in mindering gebracht. Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid. Latente belastingen De latente belastingen betreffen verplichtingen en vorderingen ontstaan uit tijdelijke verschillen tussen commerciële en fiscale waarderingen van (im)materiële

68


vaste activa, voorraden en voorzieningen, alsmede uit voorzieningen wegens fiscale risico’s. De latente belastingen worden berekend op basis van geldende tarieven en gewaardeerd tegen nominale waarde. Er vindt saldering plaats van deze vorderingen en verplichtingen voor zover de looptijden dit toelaten. Indien per saldo een latente verplichting bestaat is deze op de balans opgenomen onder ‘Voorzieningen’. Indien per saldo een latente vordering resteert, is deze op de balans opgenomen onder ‘Financiële vaste activa’. De latente belastingvorderingen worden gewaardeerd voorzover met grote mate van waarschijnlijkheid kan worden aangenomen dat deze kunnen worden gerealiseerd. Voorzieningen De voorziening voor pensioenen en vervroegde uittredingsregelingen wordt grotendeels gewaardeerd tegen contante waarde volgens actuariële grondslagen onder hantering van rentevoeten variërend van 4 tot 6%. De voorzieningen voor reorganisatie en herstructurering, voor contractverplichtingen en overige zijn gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen welke per balansdatum aanwezig zijn, waarvan de omvang onzeker is, maar waarvan een redelijke schatting kan worden gemaakt. De betreffende verplichtingen hebben betrekking op gebeurtenissen die in het verleden hebben plaatsgevonden, maar waarvan de afhandeling na balansdatum zal plaatsvinden. Deze voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Schulden Bij de waardering van de converteerbare obligatielening 1999 is rekening gehouden met een oprenting uit hoofde van een mogelijke aflossing boven pari. Financiële instrumenten De in de balans opgenomen financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen reële waarde. De financiële instrumenten welke dienen ter afdekking van risico’s welke zijn verbonden met per balansdatum aanwezige activa en schulden of betrekking hebben op per balansdatum aangegane verplichtingen of transacties worden gesaldeerd met de onderliggende posities waarop zij betrekking hebben. Ongerealiseerde resultaten op deze financiële instrumenten worden verantwoord op het moment waarop de onderliggende posities waarop zij betrekking hebben worden gerealiseerd.



TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING


2004 Vóór bijzondere posten

Bijzondere posten

2004 Totaal

1. WINST- EN VERLIESREKENING VÓÓR BIJZONDERE POSTEN De geconsolideerde winst- en verliesrekening over het boekjaar 2004 vóór bijzondere posten kan als volgt worden gepresenteerd: Netto-omzet Kosten van grond- en hulpstoffen Productiekosten Opslag- en transportkosten Algemene en administratiekosten Bruto omzetresultaat Verkoopkosten Corporate kosten Overige opbrengsten Afschrijving goodwill Bedrijfsresultaat Financiële baten Financiële lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat na belastingen

3.475,0 -1.818,4 -557,2 -212,9 -235,5

-17,0 -7,3 651,0

-369,1 -20,2 -42,4

3.475,0 -1.818,4 -574,2 -212,9 -242,8 -24,3

-3,0 -1,5 33,4 219,3

10,0 -67,1

-372,1 -21,7 33,4 -42,4 4,6

162,2

-45,7

223,9 10,0 -67,1

4,6

-1,0 116,5

626,7

166,8

-46,7 3,6

120,1

Het effect van de bijzondere posten op het bedrijfsresultaat bedraagt € 4,6 miljoen positief. Het effect op het resultaat na belasting bedraagt € 3,6 miljoen positief. De bijzondere posten in 2004 kunnen per divisie als volgt worden toegelicht: CSM Bakery Supplies Europe: totaal bijzondere posten € 12,3 miljoen positief, welke als volgt zijn onderverdeeld: € 19,5 miljoen opbrengsten geclassificeerd als overige opbrengsten hebben betrekking op de resultaten op de verkoop van groepsmaatschappijen. De resultaten uit verkoop groepsmaatschappijen bestaan uit de verkoop van Dreidoppel (€ 19,3 miljoen) en de afstoting van Lachaise (€ 0,2 miljoen). Kosten in verband met de eerste fase van de herstructurering van de divisie ten bedrage van € 7,2 miljoen. Deze kosten hebben voornamelijk betrekking op afvloeiing van personeel en vallen onder de kostencategorieën algemene en administratiekosten (€ 3,4 miljoen), verkoopkosten (€ 3,0 miljoen) en productiekosten (€ 0,8 miljoen). CSM Bakery Supplies North America: totaal bijzondere posten € 6,3 miljoen negatief, hiervan is de onderverdeling: Kosten in verband met de samenvoeging van de marketing- en verkooporganisaties van Brill, Henry&Henry en Baker&Baker bestaande voornamelijk uit afvloeiingskosten van personeel, algemene en administratiekosten (€ 3,9 miljoen) en afwaardering van machines en installaties (€ 2,4 miljoen). CSM Sugar: totaal bijzondere posten € 0,1 miljoen positief, welke als volgt zijn onderverdeeld: De opbrengst van het 39% belang in Nedalco ten bedrage van € 13,9 miljoen geclassificeerd als overige opbrengsten. De kosten in verband met de afwaardering van niet langer in gebruik zijnde materiële vaste activa in verband met de beëindiging van de bietenverwerking in Breda zijnde € 13,8 miljoen. Corporate kosten: totaal bijzondere posten € 1,5 miljoen negatief in verband met de toekomstige uittreding van de heer Vink. Bij CSM Biochemicals en CSM Sugar Confectionery zijn in 2004 geen bijzondere posten verwerkt.

69







CSM Biochemicals

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

1.148,8

1.427,0

1.047,0

1.330,5

743,3

970,0

271,3

332,9

77,7 28,8 48,9 6,8

113,9 34,3 79,6 8,0

55,7 7,4 48,3 5,3

69,4 7,0 62,4 5,2

69,3 5,6 63,7 9,3

82,4 7,0 75,4 8,5

44,4 0,6 43,8 16,4

73,7 0,8 72,9 22,1

270,6

278,1

252,2

263,0

327,5

331,5

215,4

209,5

856,6 28,7 9,1 26,6 27,3 4.604

841,7 32,8 10,8 39,6 34,3 4.645

746,7 22,1 7,5 13,5 17,5 3.342

703,2 21,1 7,9 36,3 21,5 3.194

828,1 21,1 8,4 17,8 27,0 4.150

833,2 19,9 7,9 51,4 32,9 4.361

247,3 20,6 18,0 54,5 19,5 990

241,8 28,1 24,4 39,1 22,7 964

2. SEGMENTINFORMATIE

Gesegmenteerde informatie naar activiteitengebied Netto-omzet Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) Afschrijving goodwill Netto-omzetresultaat (EBIT) ROS % 1 Gemiddeld geïnvesteerd vermogen exclusief goodwill Gemiddeld geïnvesteerd vermogen inclusief goodwill 2 ROCE exclusief goodwill % 3 ROCE inclusief goodwill % 4 Investeringen in materiële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Gemiddeld aantal medewerkers


Netto-omzet Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) Afschrijving goodwill Netto-omzetresultaat (EBIT) ROS % 1 Gemiddeld geïnvesteerd vermogen exclusief goodwill Gemiddeld geïnvesteerd vermogen inclusief goodwill 2 ROCE exclusief goodwill % 3 ROCE inclusief goodwill % 4 Investeringen in materiële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Gemiddeld aantal medewerkers 1. ROS is het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) gedeeld door de netto-omzet x 100. 2. Gemiddeld geïnvesteerd vermogen inclusief goodwill is berekend vóór jaarlijkse afschrijving van goodwill. 3. ROCE exclusief goodwill is het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) op jaarbasis gedeeld door het gemiddeld geïnves-

70

CSM Sugar

Holdingmaatschappijen

CSM geconsolideerd

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

264,6

335,6

-

-

3.475,0

4.396,0

40,9 40,9 15,5

51,4 51,4 15,3

-21,7 -21,7 -

-37,4 -37,4 -

266,3 42,4 223,9 7,7

353,4 49,1 304,3 8,4

120,5

138,8

-3,9

-6,8

1.182,3

1.214,1

123,5 33,9 33,1 10,7 11,2 468

141,8 29,6 29,0 7,7 21,0 489

-3,9 60

-6,8 62

2.798,3 22,5 9,5 123,1 102,5 13.614

2.754,9 24,4 10,7 174,1 132,4 13.715

teerd vermogen exclusief goodwill x 100. 4. ROCE inclusief goodwill is het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) op jaarbasis gedeeld door het gemiddeld geïnvesteerd vermogen inclusief goodwill x 100. Hierbij is rekening gehouden met alle acquisities sedert 1978, het jaar waarin het diversificatieproces van CSM aanving.



De in de kolom holdingmaatschappijen opgenomen bedrijfsresultaten betreffen de corporate kosten. Voor een toelichting bij de segmenten verwijzen wij naar de gang van zaken per divisie van pagina 50 tot en met pagina 60.


Nederland

Overig Europa

Noord-Amerika

Overige landen

CSM geconsolideerd

12 mnd 15 mnd 12 mnd 15 mnd 12 mnd 15 mnd 12 mnd 15 mnd 12 mnd 15 mnd 2004 02/03 2004 02/03 2004 02/03 2004 02/03 2004 02/03

Gesegmenteerde informatie naar geografisch gebied Netto-omzet Gemiddeld geïnvesteerd vermogen exclusief goodwill Investeringen in materiële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Gemiddeld aantal Medewerkers

522,1

671,7 1.736,0 2.204,3 1.161,3 1.454,0

55,6

66,0 3.475,0 4.396,0

299,0

295,2

560,0

578,5

293,8

312,7

29,5

27,7 1.182,3 1.214,1

63,6

57,7

37,8

71,5

16,8

38,6

4,9

6,3

123,1

174,1

28,1

39,9

51,6

64,3

21,2

26,6

1,6

1,6

102,5

132,4

1.834

1.854

8.133

8.348

3.441

3.288

206

225

13.614 13.715

De gesegmenteerde informatie naar geografisch gebied is gebaseerd op de geografische locatie van de activa. De netto-omzet naar geografisch gebied gebaseerd op de geografische locatie van de afnemers ziet er als volgt uit:

in miljoenen euro’s Nederland Overig Europa Noord-Amerika Overige landen Totaal

12 maanden 2004

15 maanden 2002/2003

428,1 1.767,7 1.159,0 120,2 3.475,0

521,5 2.221,9 1.460,1 192,5 4.396,0

71



12 maanden 2004

15 maanden 2002/2003

3. LONEN, SALARISSEN EN SOCIALE LASTEN Lonen en salarissen Pensioenlasten Overige sociale lasten Totaal

500,4 41,1 87,3 628,8

615,5 47,3 107,8 770,6

4. AFSCHRIJVINGEN OP MATERIËLE VASTE ACTIVA Afschrijvingen op materiële vaste activa

102,5

132,4

6. FINANCIËLE BATEN EN LASTEN De financiële baten en lasten kunnen als volgt worden gespecificeerd: Rentebaten Rentelasten Koersverschillen Totaal

-10,0 65,4 1,7 57,1

-12,5 85,7 73,2

7. BELASTINGEN RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING Het belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening kan als volgt worden gespecificeerd: Actuele belasting Latente belasting Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

18,6 28,1 46,7

7,9 56,2 64,1

in%

in%

35,1

35,4

1,6 -8,7 28,0

2,5 -10,2 27,7


5. RESEARCH De research kosten bedragen in 2004 circa € 40 miljoen.

De belasting naar de winst, uitgedrukt in een percentage van het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen, is als volgt te verklaren: Gemiddeld wettelijk belastingtarief Effect winstbestanddelen waarover geen belasting wordt berekend (waaronder groepsfinanciering) Overige effecten Effectief belastingtarief

Het gemiddeld wettelijk belastingtarief is het gemiddelde van de wettelijke belastingtarieven die van toepassing zijn in de landen waarin CSM actief is, gewogen op basis van het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen in elk van deze landen. 8. WINST PER GEWOON AANDEEL De winst per gewoon aandeel respectievelijk de winst per gewoon aandeel uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill zijn berekend door het resultaat na belastingen respectievelijk het resultaat na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill, ná aftrek van dividend op cumulatief financieringspreferente aandelen, te delen door het gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen van CSM nv.

72



Bij de berekening van de verwaterde winst per gewoon aandeel respectievelijk de verwaterde winst per gewoon aandeel uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill, zijn het resultaat na belastingen respectievelijk het resultaat na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill, ná aftrek van dividend op cumulatief financieringspreferente aandelen, en het gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen van CSM nv gecorrigeerd voor de effecten van potentiële conversie van alle converteerbare obligatieleningen in gewone aandelen en van de optieregeling van de Raad van Bestuur en het senior management. 12 maanden 2004

15 maanden 2002/2003

Resultaat na belastingen

120,1

167,0

Af: Dividend cumulatief financieringspreferente aandelen Winst beschikbaar voor de houders van gewone aandelen (A) Bij: Afschrijving goodwill Resultaat na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill en ná aftrek van dividend op cumulatief financieringspreferente aandelen (B)

6,0 114,1 42,4

7,5 159,5 49,1

156,5

208,6

114,1

159,5

0,2

2,4

114,3 42,4

161,9 49,1

156,7

211,0

76,5

75,6

0,4

2,4

76,9

78,0

2,05 1,49 2,04 1,49

2,76 2,11 2,71 2,08


Winst beschikbaar voor de houders van gewone aandelen Bij: Rentelast na belasting gerelateerd aan de converteerbare obligatieleningen Winst ná aftrek van dividend op cumulatief financieringspreferente aandelen en ná verwatering (C) Bij: Afschrijving goodwill Resultaat na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill, ná aftrek van dividend op cumulatief financieringspreferente aandelen en ná verwatering (D) Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen (E) Bij: gewone aandelen ter zake van converteerbare obligatieleningen en optieregeling Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen ná verwateringseffect (F)

Per gewoon aandeel Winst vóór afschrijving goodwill (B/E) Winst (A/E) Verwaterde winst vóór afschrijving goodwill (D/F) Verwaterde winst (C/F)

73



TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS


2004

9. IMMATERIËLE VASTE ACTIVA - GOODWILL

1 januari 2004 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarden

844,3 -104,9 739,4

Mutaties Koersverschillen Verwerving groepsmaatschappijen Afschrijvingen

-12,1 -0,8 -42,4

Saldo mutaties in boekwaarde

684,1

31 december 2004 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarden

830,1 146,0 684,1

Afschrijvingspercentage


5%

BedrijfsAndere vaste Bedrijfsgebouwen Machines en bedrijfsmiddelen in en terreinen installaties middelen uitvoering

Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar

Totaal

10. MATERIËLE VASTE ACTIVA

1 januari 2004 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarden

474,5 -150,5 324,0

1.159,8 -712,8 447,0

94,0 -69,0 25,0

44,3 44,3

8,0 -3,6 4,4

1.780,6 -935,9 844,7

8,9 0,1 -7,2 -8,6 -13,6 -2,8 14,2 -9,0

34,5 -0,2 -6,4 -10,3 -77,5 -11,7 22,6 -49,0

6,3 -0,4 -0,5 -1,6 -11,2 3,1 -4,3

73,3 -0,4 -1,0 -3,4 -44,0 24,5

0,1 -2,4 0,1 -0,2 2,1 -0,3

123,1 -3,3 -15,0 -23,9 -102,5 -14,5 -2,0 -38,1

463,7 -148,7 315,0

1.090,0 -692,0 398,0

95,4 -74,7 20,7

68,7 0,1 68,8

6,3 -2,2 4,1

1.724,1 -917,5 806,6

3,33

10

33,3

Mutaties Investeringen Desinvesteringen Koersverschillen Verkoop groepsmaatschappijen Afschrijvingen Bijzondere waardevermindering Overig Saldo mutaties in boekwaarde

31 december 2004 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarden Afschrijvingspercentages

74



Onder de post bedrijfsgebouwen en terreinen zijn gebouwen begrepen met een boekwaarde van € 17,6 miljoen (31 december 2003: € 19,1 miljoen) die worden gefinancierd door middel van een financial lease. De boekwaarde van de materiële vaste activa, berekend op basis van de actuele waarde, is circa € 439 miljoen (31 december 2003: circa € 449 miljoen) hoger dan de vermelde boekwaarde op basis van de verkrijgingsprijs respectievelijk vervaardigingsprijs.

in miljoenen euro’s 11. FINANCIËLE VASTE ACTIVA Latente belastingvorderingen Overige langlopende vorderingen Totaal

Per 31-12-2004

Per 31-12-2003

49,4 17,6 67,0

56,4 13,1 69,5

12 maanden 2004

15 maanden 02/03

13,1 7,2 -2,7 17,6

14,0 -0,6 1,7 -2,0 13,1

Mutaties in overige langlopende vorderingen Stand per aanvang boekjaar Koersverschillen Verstrekkingen Aflossingen Stand per einde boekjaar

Per 31-12-2004

Per 31-12-2003

12. VOORRADEN Grondstoffen, hulpstoffen, technische materialen en emballage Onderhanden werk Gereed product Totaal

97,4 18,6 377,0 493,0

103,1 18,7 379,2 501,0

13. VORDERINGEN Handelsdebiteuren Overige vorderingen Overlopende activa Totaal

428,6 23,4 33,7 485,7

451,2 35,4 36,3 522,9

Vorderingen hebben een looptijd van minder dan één jaar. 14. LIQUIDE MIDDELEN Onder de liquide middelen zijn voor € 25 miljoen aan deposito’s begrepen (31 december 2003: nihil). De liquide middelen zijn vrij beschikbaar en direct opeisbaar.

75


in miljoenen euro’s 15. EIGEN VERMOGEN Stand per 1 oktober 2002 Dividend Stockdividend Resultaat na belastingen Koersverschillen buitenlandse groepsmaatschappijen Inkoop eigen aandelen Intrekking aandelen Herbeoordeling latente belastingvordering Dividend cumulatief preferente aandelen Stand per 31 december 2003 Dividend Stockdividend Resultaat na belastingen Koersverschillen buitenlandse groepsmaatschappijen Inkoop eigen aandelen Dividend cumulatief preferente aandelen Stand per 31 december 2004


Cumulatief financieringsGewoon preferent aandelenaandelenkapitaal kapitaal

20,5

1,1

Agio reserve

Overige reserves

107,1

620,2 -76,9 30,4 167,0 -51,7 -48,6 1,6 16,5 -7,5 651,0

748,9 -76,9 30,4 167,0 -51,7 -48,6

-61,0 36,3 120,1 -5,4 -35,7 -6,0 699,3

-61,0 36,3 120,1 -5,4 -35,7 -6,0 826,4

0,4

-0,4

-1,1

-0,5

19,8

1,1

0,4

20,2

106,2

-0,4

1,1

105,8

Totaal

16,5 -7,5 778,1

Aandelenkapitaal Het maatschappelijk kapitaal bedroeg per 31 december 2004 € 50 miljoen, verdeeld in 182 miljoen gewone aandelen van elk € 0,25 nominaal en 18 miljoen cumulatief financieringspreferente aandelen van elk € 0,25 nominaal, onderverdeeld in drie series aangeduid als ‘FPA’, ‘FPB’ en ‘FPC’ van elk zes miljoen.

Gewoon

‘FPA’

‘FPB’

‘FPC’

79.184.301 1.682.585 80.866.886

2.131.284

852.512

1.278.770

2.131.284

852.512

1.278.770

Mutaties in het geplaatst aantal aandelen Stand per 1 januari 2004 Stockdividend Stand per 31 december 2004

Mutaties in het aantal dividendgerechtigde gewone aandelen Stand per 1 januari 2004 Stockdividend Ingekochte certificaten van gewone aandelen Verkoop certificaten van gewone aandelen Stand per 31 december 2004

76

76.256.713 1.682.585 -1.946.617 81.000 76.073.681



Cumulatief preferente aandelen Op 26 juli 2002 werden 2.131.284 cumulatief financieringspreferente aandelen (serie FPA), 852.512 cumulatief financieringspreferente aandelen (serie FPB) en 1.278.770 cumulatief financieringspreferente aandelen (serie FPC) uitgegeven, elk met een nominale waarde van € 0,25, tegen een uitgifteprijs van € 23,46 per aandeel. De uitgifte van de cumulatief financieringspreferente aandelen werd gedaan teneinde de financieringsstructuur van de vennootschap verder te optimaliseren. Iedere serie cumulatief financieringspreferente aandelen heeft een verschillend dividendpercentage en dividend herzieningstijdstip. Finprefs

Serie FPA Serie FPB Serie FPC

Dividend

Datum eerste herziening dividend

Periode herziening

5,77% 6,07% 6,4%

1 augustus 2009 1 augustus 2012 1 augustus 2017

om de zeven jaar om de tien jaar om de vijftien jaar

De houders van de cumulatief financieringspreferente aandelen hebben bij de uitkering van dividend en bij liquidatie voorrang boven de houders van gewone aandelen. Het gemiddelde dividendpercentage van de uitstaande cumulatief financieringspreferente aandelen is 6,02%.

Agioreserve Betreft agio voor een bedrag van € 107,3 miljoen (31 december 2003: € 107,7 miljoen) dat vrijgesteld is van belastingheffing in Nederland en derhalve tot dit bedrag vrij ter beschikking is voor uitkeringen aan aandeelhouders, waarvan € 98,9 miljoen ter beschikking staat aan de cumulatief preferente aandeelhouders.

Optieregeling Voor de Raad van Bestuur en het senior management is een optieregeling van toepassing. In het kader van deze regeling zijn in voorgaande jaren aan in totaal 143 personen optierechten op in totaal 2.111.450 certificaten van aandelen van nominaal € 0,25 in het kapitaal van de vennootschap toegekend. Het nominaal bedrag van de certificaten van aandelen in het kapitaal van de vennootschap waarop de uitstaande rechten aanspraak geven bedraagt € 527.862,50. De toekenning van opties en het aantal toe te kennen opties zijn afhankelijk van de ontwikkeling van de winst per aandeel van de vennootschap. Er vindt bijvoorbeeld geen toekenning van opties plaats indien de stijging van de winst per aandeel over het daaraan voorafgegane boekjaar lager is dan 4% plus inflatie. Het totaal aantal toe te kennen opties in enig jaar zal in beginsel niet meer dan 1% van het geplaatste aandelenkapitaal bedragen. De opties zullen in de regel worden toegekend kort na de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders waarin de jaarrekening over het daaraan voorafgegane boekjaar zal zijn goedgekeurd. In het jaar 2004 zijn geen opties toegekend. De opties hebben een looptijd van vijf jaar en de uitoefenprijs is gelijk aan de beurskoers op het moment van toekenning. Bij uitoefening verkregen certificaten van aandelen kunnen niet eerder dan na het verstrijken van het derde jaar van de looptijd van de opties worden verkocht. In beginsel zal de vennootschap de voor de uitoefening van de optierechten benodigde certificaten van aandelen inkopen teneinde verwatering van de winst per aandeel als gevolg van de optieregeling te voorkomen. De deelnemers zijn gebonden aan een reglement ter voorkoming van gebruik van voorwetenschap.

77



Jaar van toekenning

Uitstaand aantal per Uitgeoefend 31-12-2003 in 2004

Vervallen in 2004

Uitstaand aantal per 31-12-2004

Uitoefenprijs

Vervaldatum

Mutaties in het aantal uitstaande opties op certificaten van aandelen Raad van Bestuur* 1999 2000 2001 2002 2003 Subtotaal

80.000 88.000 96.000 72.000 66.000 402.000

-

80.000 80.000

88.000 96.000 72.000 66.000 322.000

€ 23,35 € 20,20 € 26,60 € 22,30 € 19,97

09-02-2004 08-02-2005 02-02-2006 29-01-2007 03-02-2008

1999 2000 2001 2002 2003 Subtotaal

234.400 336.300 486.550 533.600 554.900 2.145.750

81.000 81.000

234.400 4.000 10.800 10.800 15.300 275.300

251.300 475.750 522.800 539.600 1.789.450

€ 23,35 € 20,20 € 26,60 € 22,30 € 19,97

09-02-2004 08-02-2005 02-02-2006 29-01-2007 03-02-2008

Totaal

2.547.750

81.000

355.300

2.111.450

Senior management

* inclusief voormalige bestuurders

Ingekochte certificaten van gewone aandelen In totaal heeft de vennootschap in het boekjaar 2004 1.946.617 certificaten van gewone aandelen ingekocht, te onderscheiden naar: 1.682.585 certificaten van gewone aandelen van nominaal € 0,25 (nominaal bedrag € 0,4 miljoen) tegen een verkrijgingsprijs van € 32,3 miljoen teneinde verwatering van de winst per aandeel te voorkomen bij de keuze voor stockdividend; 183.032 certificaten van gewone aandelen van nominaal € 0,25 (nominaal bedrag € 0,05 miljoen) tegen een verkrijgingsprijs van € 3,3 miljoen teneinde de financieringsstructuur van de vennootschap verder te optimaliseren. 81.000 certificaten van gewone aandelen van nominaal € 0,25 (nominaal bedrag € 0,02 miljoen) tegen een verkrijgingsprijs van € 1,7 miljoen teneinde de verwatering van de winst per aandeel te voorkomen in geval van uitoefening van optierechten.

Verkochte certificaten van gewone aandelen De vennootschap heeft in het boekjaar 2004 81.000 certificaten van gewone aandelen van nominaal € 0,25 (nominaal bedrag € 0,02 miljoen) verkocht in het kader van uitgeoefende opties ten bedrage van € 1,6 miljoen. Per 31 december 2004 beschikte CSM over 4.793.205 ingekochte certificaten van gewone aandelen van nominaal € 0,25 (nominaal bedrag € 1,2 miljoen, 5,63% van het totale geplaatste aandelenkapitaal) tegen een gemiddelde verkrijgingsprijs van € 20,85. De kostprijs van de in het verslagjaar per saldo ingekochte certificaten van gewone aandelen, in totaal € 35,7 miljoen (2002/2003: € 48,6 miljoen) is op de reserves in mindering gebracht. Ingekochte certificaten van gewone aandelen zijn niet dividendgerechtigd.

78



Aantal

Nominaal bedrag (in euro’s)

2.927.588 1.946.617 -81.000 4.793.205

731.898 486.654 -20.250 1.198.302

Per 31-12-2004

Per 31-12-2003

92,4 86,1 27,4 11,4 217,3

77,9 87,2 33,0 18,4 216,5

Mutaties ingekochte certificaten van gewone aandelen Stand per 1 januari 2004 Ingekochte certificaten van gewone aandelen Verkochte certificaten van gewone aandelen Stand per 31 december 2004

in miljoenen euro’s 16. VOORZIENINGEN Latente belastingverplichtingen Pensioenen en vervroegde uittredingsregelingen Reorganisatie en herstructurering Overige Totaal

Latente belastingen De latente belastingen bedroegen per 31 december 2004 € 43,0 miljoen. Deze latente belastingen zijn in de balans opgenomen voor een bedrag van € 49,4 miljoen als latente belastingvorderingen onder ‘Financiële vaste activa’ (zie toelichting 11 op pagina 75) en voor een bedrag van € 92,4 miljoen als latente belastingverplichtingen onder ‘Voorzieningen’. 12 maanden 2004

15 maanden 2002/2003

Verplichtingen Vorderingen Stand per aanvang boekjaar

77,9 -56,4 21,5

77,4 - 42,7 34,7

Mutatie resultaat Koersverschillen Verwerving/verkoop groepsmaatschappijen Koersverschillen leningen Overige mutaties Stand per einde boekjaar

24,3 0,3 -1,3 -1,8 43,0

45,9 2,8 -11,7 -26,9 -23,3 21,5

92,4 -49,4 43,0

77,9 -56,4 21,5


Mutaties in latente belastingen

Latente belastingverplichtingen Latente belastingvorderingen Stand per einde boekjaar

Van de latente belastingen zal € 20,6 miljoen binnen een jaar verrekenbaar zijn. De latente belastingvorderingen bedragen per 31 december 2004 € 134,2 miljoen waarvan € 66,7 miljoen uit hoofde van voorwaartse verliescompensatie. Beoordeling van de waarschijnlijkheid van de toekomstige voordelen uit deze post alsmede de betrouwbaarheid van de omvang daarvan heeft geresulteerd in een afwaardering van € 84,8 miljoen.

79



Pensioenen en vervroegde Reorganisatie uittredingsen herregelingen structurering


Overige

Totaal

18,4 2,9 -7,3 -0,8 1,4 -3,2 11,4

138,6 24,5 -12,4 -21,7 -0,2 -2,0 -1,9 124,9

Mutaties in voorzieningen Stand per 1 januari 2004 Toevoeging ten laste van het resultaat Vrijval ten gunste van het resultaat Besteding voor het beoogde doel Koersverschillen Verwerving/verkoop groepsmaatschappijen Overige mutaties Stand per 31 december 2004

87,2 9,5 -1,3 -9,1 -0,5 0,3 86,1

33,0 12,1 -3,8 -11,8 -0,2 -2,9 1,0 27,4

Pensioenregelingen kunnen zijn ondergebracht bij ondernemingspensioenfondsen, bedrijfstakpensioenfondsen of verzekeringsmaatschappijen. De voorziening pensioenen en vervroegde uittredingsregelingen heeft betrekking op niet bij derden ondergebrachte verplichtingen uit hoofde van (verwachte) pensioenaanspraken en overige aanverwante regelingen. Bij het vaststellen van deze voorziening zijn wettelijke bepalingen en gebruiken van het land van vestiging in aanmerking genomen. De bestedingen inzake de voorziening reorganisatie en herstructurering hebben voornamelijk betrekking op reorganisaties binnen de CSM Bakery Supplies divisies in Europa en Noord-Amerika. De overige voorzieningen hebben onder meer betrekking op milieu en overige personeelsverplichtingen. Met uitzondering van de voorziening voor reorganisatie en herstructurering kunnen de voorzieningen als langlopend worden aangemerkt.

in miljoenen euro’s 17. LANGLOPENDE SCHULDEN Converteerbare obligatieleningen bietentelers Onderhandse lening 2001 Overige onderhandse leningen Schulden aan kredietinstellingen Onderhandse lening 2003 Financiële leaseverplichtingen Overige schulden Totaal Gewogen gemiddelde

Gemiddelde looptijd Effectieve rente % in aantal jaren Per 31-12-04 Per 31-12-03 Per 31-12-04 Per 31-12-03 Per 31-12-04 Per 31-12-03

6,2 249,9 292,9 12,8 4,1 565,9

5,7 249,9 45,4 100,4 322,3 14,6 11,7 750,0

4,36 6,10 5,25 8,46 2,99

4,61 6,10 5,24 5,94 5,25 8,57 3,31

3,1 6,8 6,7 5,1 3,3

3,2 7,8 1,1 1,9 7,7 5,4 4,2

5,63

5,64

6,6

6,5

Het gewogen gemiddelde van de looptijd is berekend op basis van de resterende looptijden van de individuele leningen. De aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na afloop van het verslagjaar zijn niet begrepen in de hierboven genoemde bedragen maar opgenomen onder de rentedragende kortlopende schulden. De aflossingsverplichtingen ná vijf jaar inzake de onderhandse lening 2001, de onderhandse lening 2003 en de financiële leaseverplichtingen bedragen € 559,4 miljoen.

80



De converteerbare obligatieleningen bietentelers betreffen geleende gelden in de vorm van converteerbare obligaties met een oorspronkelijke looptijd van vijf jaar. Gedurende de periode januari 2005 tot en met juni 2008 zijn deze obligatieleningen converteerbaar in certificaten van gewone aandelen in het kapitaal van de vennootschap. De gemiddelde conversiekoers bedraagt € 22,53 per certificaat van aandeel van € 0,25 nominaal. Bij volledige conversie op balansdatum van de converteerbare obligatielening bietentelers zouden het gewone aandelenkapitaal en de reserves toenemen met respectievelijk € 0,1 miljoen en € 8,8 miljoen. Per 10 oktober 2001 heeft de vennootschap een onderhandse lening geplaatst bij Amerikaanse institutionele beleggers met een nominale waarde van US$ 225 miljoen en een looptijd van 10 jaar. Deze lening is door middel van een rente- en een valutaswap omgezet naar een eurofinanciering met een vaste rente van 6,1% per jaar. Per 12 maart 2003 is een onderhandse lening geplaatst bij Amerikaanse institutionele beleggers ten bedrage van US$ 400 miljoen met looptijden van 7 en 10 jaar. Deze lening heeft een vaste rente van 5,25%. Alle schulden aan kredietinstellingen luiden in euro’s en zijn variabel rentend. In 2004 heeft CSM een nieuwe kredietfaciliteit afgesloten voor een bedrag van € 685 miljoen voor een periode van 5 jaar. In het kader van de schulden aan kredietinstellingen is voor een bedrag van € 100 miljoen door middel van een renteswap de variabele rente gefixeerd op een effectieve vaste rente van 5,6% per jaar. Deze renteswap heeft een looptijd van 1 november 2000 tot 1 november 2005. Daarnaast is voor een bedrag van € 150 miljoen door middel van renteswaps de variabele rente gefixeerd op een effectieve vaste rente van 4,86% per jaar met een looptijd van 27 juli 2004 tot 27 juli 2014. De belangrijkste voorwaarden van de onderhandse lening 2001 van US$ 225 miljoen, de langlopende schulden aan kredietinstellingen en de onderhandse lening 2003 van US$ 400 miljoen zijn: de ratio netto-schuldpositie gedeeld door de EBITDA (‘Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortisation’) mag de factor 3 niet overschrijden. Per 31 december 2004 bedroeg deze ratio 2,4 (berekend op basis van leningsvoorwaarden). een minimale rentedekking van 3. Over het boekjaar 2004 bedroeg de rentedekking 4,7. De gecommitteerde kredietfaciliteiten die CSM op lange termijn ter beschikking staan, beliepen per 31 december 2004: € 685 miljoen (31 december 2003: € 400 miljoen). Van de kredietfaciliteiten is per 31 december 2004 € 350 miljoen (31 december 2003: € 250 miljoen) opgenomen, welke is geclassificeerd onder rentedragende kortlopende schulden.

in miljoenen euro’s 18. RENTEDRAGENDE KORTLOPENDE SCHULDEN Converteerbare obligatieleningen bietentelers Converteerbare obligatielening 1999 Schulden aan kredietinstellingen Financiële leaseverplichtingen Overige schulden Totaal

Effectieve rente % Per 31-12-04 Per 31-12-03 Per 31-12-04 Per 31-12-03

1,1 358,5 2,0 29,7 391,3

0,9 70,2 309,5 1,7 7,7 390,0

4,75 4,33 8,82 2,05

3,85 3,75 4,81 8,39 2,12

81


in miljoenen euro’s 19. NIET-RENTEDRAGENDE KORTLOPENDE SCHULDEN Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenen Overige schulden Overlopende passiva Dividend Totaal


Per 31-12-2004

Per 31-12-2003

352,1 8,9 5,3 41,4 197,9 6,0 611,6

369,9 16,5 8,4 43,0 187,0 6,0 630,8

20. FINANCIËLE INSTRUMENTEN

Algemeen CSM maakt gebruik van verschillende financiële instrumenten volgens een door de Raad van Bestuur goedgekeurd financieel beleid teneinde een optimale financieringsstructuur te waarborgen. Het betreft financiële instrumenten die onder de activa en passiva zijn verantwoord en financiële instrumenten die niet in de balans zijn opgenomen.

Valutarisicobeheer In het kader van de normale bedrijfsactiviteiten worden door CSM valutatermijn transacties en valutaswaps afgesloten teneinde het risico resulterend uit inkoopen verkooptransacties dan wel verplichtingen uit hoofde van lopende inkoopen verkoopcontracten af te dekken. Daarnaast worden incidenteel valuta termijncontracten afgesloten ter vermijding van omvangrijke schommelingen uit hoofde van translatie-effecten.

Renterisicobeheer Renteswaps en rente termijncontracten worden gebruikt om het rente- en valutakarakter van de langlopende financieringen aan te passen aan het gewenste risicoprofiel.

Kredietrisicobeheer CSM loopt kredietrisico met betrekking tot financiële instrumenten bestaande uit het verlies dat zou ontstaan wanneer de tegenpartij in gebreke blijft haar contractuele verplichtingen na te komen. CSM heeft, gezien de gestelde eisen aan de credit rating van haar contractpartners (minimaal single A), geen reden om aan te nemen dat deze niet aan hun contractuele verplichtingen kunnen voldoen.

Contractvolume en reële waarde financiële instrumenten De reële waarde van de financiële instrumenten geeft aan hoeveel betaald respectievelijk ontvangen zou worden in ruil voor het per balansdatum beëindigen van de contracten zonder verdere verplichtingen. De reële waarde van de primaire en afgeleide financiële instrumenten is gebaseerd op de netto-contante waarde methode. De reële waarde van de in onderstaande tabel niet opgenomen financiële instrumenten zoals de liquide middelen, financiële vorderingen, kortlopende vorderingen en kortlopende schulden wijkt niet significant af van de waardering op de balans.

82



Onderstaande tabel geeft een overzicht van het contractvolume en de reële waarde van de financiële instrumenten: Per 31-12-2004 in miljoenen euro’s Langlopende schulden Valuta termijncontracten Rente swaps Forward starting swaps

Per 31-12-2003

Contract Volume

Reële waarde

Contract Volume

Reële waarde

566 55 500 -

506 2 -116 -

750 82 520 150

717 3 -80 -4

Het contractvolume en de reële waarde van de renteswaps, rente termijncontracten en forward starting swaps dienen te worden gezien in relatie tot de financiering van CSM. Het contractvolume en de reële waarde van de valuta termijncontracten dienen te worden gezien in relatie tot grensoverschrijdende transacties van CSM nv en haar groepsmaatschappijen. 21. VERSTREKTE ZEKERHEDEN Aan het einde van het verslagjaar was voor € 57,7 miljoen aan financiële zekerheden verstrekt. Deze zekerheden zijn onder meer verstrekt in het kader van verplichtingen welke voortvloeien uit de omzetbelastingwetgeving, waarvoor voor € 2 miljoen hypothecaire zekerheid is verstrekt op in de gemeente Groningen gelegen onroerend goed. Voorts is met betrekking tot de uitvoering van de EU-suikerregeling in Nederland ten behoeve van het Hoofdproduktschap voor Akkerbouwprodukten € 51,1 miljoen hypothecaire zekerheid verstrekt op de suikerfabriek in Breda. 22. NIET IN DE BALANS OPGENOMEN FINANCIËLE RECHTEN EN VERPLICHTINGEN

Financiële verplichtingen Per 31 december 2004 bedroeg de nominale waarde van de toekomstige verplichtingen uit hoofde van de operationele leasecontracten inzake materiële vaste activa € 70,5 miljoen (2003: € 79,3 miljoen), waarvan binnen 1 jaar € 18,4 miljoen, tussen 1 en 5 jaar € 36,7 miljoen en na 5 jaar € 15,4 miljoen.

Kortlopende verplichtingen De aankoopverplichtingen uit lopende bestellingen van materiële vaste activa, grondstoffen (exclusief suikerbieten) en emballage bedroegen per 31 december 2004 € 362,3 miljoen (2003: € 358,4 miljoen). Voor de suikerbieten, die in de toekomstige bietencampagnes verwerkt worden, zijn inkoopcontracten afgesloten waar opbrengstgaranties tegenover staan.

Voorwaardelijke verplichtingen De afgegeven garanties ten behoeve van derden bedroegen per 31 december 2004 € 42,6 miljoen (2003: € 43,9 miljoen). Uit hoofde van deze garanties worden geen verliezen van enige betekenis verwacht.

83



TOELICHTING OP HET GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT

Het geconsolideerde kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De posten van de geconsolideerde winst- en verliesrekening en balans zijn aangepast voor wijzigingen die geen invloed hebben op de ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar. Het werkkapitaal bestaat uit de voorraden en de vorderingen verminderd met de nietrentedragende schulden exclusief te betalen dividend, rente en belastingen over de winst. De kasstroom uit verwerving van groepsmaatschappijen bestaat uit de verwervingsprijs van verworven groepsmaatschappijen verminderd met de in de verworven groepsmaatschappijen aanwezige liquide middelen. De kasstroom uit verkoop van groepsmaatschappijen bestaat uit de verkoopprijs van verkochte groepsmaatschappijen verminderd met de in de verkochte groepsmaatschappijen aanwezige liquide middelen. De rentedragende schulden bestaan uit de langlopende en kortlopende schulden. Koers- en omrekeningsverschillen op liquide middelen worden afzonderlijk gepresenteerd.

84



OVERIGE INFORMATIE

Het remuneratiebeleid van de Raad van Bestuur bestaat uit een basisbeloning, een bonusregeling, aandelenopties, een pensioenregeling en overige emolumenten zoals een autoregeling en een representatiekostenvergoeding. De totale bezoldiging van bestuurders bedroeg € 3,7 miljoen (2002/2003 € 2,8 miljoen). Hierin is de vertrekregeling ten bedrage van € 1.498.832 in verband met de uittreding per 1 december 2005 van de heer Vink begrepen. De vertrekregeling bestaat uit een schadeloosstelling ten bedrage van € 1.357.832 en de continuering van zijn basis pensioenregeling tot eind 2007 zijnde € 141.000. De bezoldiging van voormalige bestuurders was nihil in 2004 (2002/2003: nihil). De variabele beloning van de bestuurders is gerelateerd aan de hoogte van de winst per aandeel uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill. De pensioenregelingen van de heer Vink en de heer Olieman zijn gebaseerd op een eindloonstelsel. De pensioenregeling van de heer Hendriks is een regeling op basis van een vastgestelde werkgeversbijdrage. Voor de huidige bestuurders was de bezoldiging (exclusief vertrekregeling) als volgt: Vergelijking kalenderjaar 2004 versus 2003: in duizenden euro’s

J.A.J. Vink R.R. Hendriks F.J. Olieman Totaal

Basissalaris

Variabele beloning

Pensioenlasten en overige

Totaal beloning

Totaal

2004

2003

2004

2003

2004

2003

2004

2003

2004

2003

365 319 319 1.003

358 313 313 984

286 286 286 858

312 312 312 936

651 605 605 1.861

670 625 625 1.920

108 83 185 376

142 82 163 387

759 688 790 2.237

812 707 788 2.307

Vergelijking boekjaar 2004 (12 maanden) versus boekjaar 2002/2003 (15 maanden) in duizenden euro’s


Basissalaris

Variabele beloning

Totaal beloning

Pensioenlasten en overige

Totaal

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

365 319 319 1.003

449 392 392 1.233

286 286 286 858

406 406 406 1.218

651 605 605 1.861

855 798 798 2.451

108 83 185 376

130 100 145 375

759 688 790 2.237

985 898 943 2.826

De toekenning van opties en het aantal toe te kennen opties zijn afhankelijk van de ontwikkeling van de winst per aandeel van de vennootschap. Er vindt geen toekenning plaats indien de stijging van de winst per aandeel over het daaraan voorafgaande boekjaar lager is dan 4% plus inflatie. Derhalve zijn geen opties in 2004 toegekend. Het verloop van de aan de huidige bestuurders toegekende optierechten op certificaten van aandelen van nominaal € 0,25 in het gewone kapitaal van de vennootschap is als volgt:



Vervallen in 2004


112.000 70.000 112.000 294.000

20.000 20.000 40.000

92.000 70.000 92.000 254.000

85



Gedurende het verslagjaar zijn er door de huidige bestuurders geen opties uitgeoefend. Begin februari 2005 hebben de heer Vink en de heer Olieman elk 22.000 opties uitgeoefend van de serie 2000 met een uitoefenprijs van € 20,20. Het aantal uitstaande opties per bestuurder per uitoefenprijs is als volgt: Jaar van toekenning

Aantal uitstaand per 31-12-2004

Uitoefenprijs

Vervaldatum

J.A.J. Vink

2000 2001 2002 2003

22.000 24.000 24.000 22.000 92.000

20,20 26,60 22,30 19,97

08-02-2005 02-02-2006 29-01-2007 03-02-2008

R.R. Hendriks

2001 2002 2003

24.000 24.000 22.000 70.000

26,60 22,30 19,97

02-02-2006 29-01-2007 03-02-2008

F.J. Olieman

2000 2001 2002 2003

22.000 24.000 24.000 22.000 92.000

20,20 26,60 22,30 19,97

08-02-2005 02-02-2006 29-01-2007 03-02-2008

Er zijn geen leningen, voorschotten of daarop betrekking hebbende garanties afgegeven aan de leden van de Raad van Bestuur. De totale bezoldiging van Commissarissen en voormalige Commissarissen bedroeg in 2004 (12 maanden) € 288.051 (2002/2003 (15 maanden): € 319.869) en is als volgt verdeeld: in euro’s P. Bouw, voorzitter L.A.A. van den Berghe (lid Audit Committee) M.P.M. de Raad R. Pieterse (lid Audit Committee) W. Spinner M. Ververs (voorzitter Audit Committee) A.H.C.M. Walravens (lid Audit Committee) P. Bukman F.H. Fentener van Vlissingen G.M.L. van Loon Totaal

12 mnd 2004

15 mnd 02/03

46.059 46.021 28.834 31.959 28.834 47.521 46.021 12.802 288.051

57.573 53.776 54.401 53.776 13.840 51.901 34.602 319.869

De beloning voor de Commissarissen bedraagt € 40.840 op jaarbasis. De toeslag voor de voorzitter bedraagt € 4.538 op jaarbasis. De leden van het Audit Committee ontvangen een vergoeding van € 4.500 op jaarbasis. De toeslag voor de voorzitter van het Audit Committee bedraagt € 1.500. Tevens ontvangen de Commissarissen een onkostenvergoeding. Er zijn geen leningen, voorschotten of daarop betrekking hebbende garanties afgegeven aan de Commissarissen. Geen van de Commissarissen bezit aandelen, certificaten van aandelen, converteerbare obligaties in de vennootschap of daarop betrekking hebbende optierechten (gegevens per 1 maart 2005).

86



VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS

vóór winstverdeling, in miljoenen euro’s

Per 31-12-2004

Per 31-12-2003

ACTIVA

Vaste activa 23 Immateriële vaste activa 24 Financiële vaste activa Totaal vaste activa

25,6 1.596,2

27,0 1.780,2 1.621,8

1.807,2

Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa

19,5 171,0

Totaal

25 26 27 28 29

PASSIVA Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Rentedragende kortlopende schulden Niet-rentedragende kortlopende schulden Totaal

17,6 103,7 190,5

121,3

1.812,3

1.928,5

826,4 7,0 549,0 396,5 33,4

778,1 723,3 391,1 36,0 1.812,3

1.928,5

VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING

in miljoenen euro’s Resultaat uit groepsmaatschappijen na belastingen Overige baten en lasten na belastingen Resultaat na belastingen

12 maanden 2004

15 maanden 02/03

103,6 16,5 120,1

138,7 28,3 167,0

87



TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE JAARREKENING

Algemeen De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de vennootschappelijke jaarrekening en die van de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd op basis van netto-vermogenswaarde. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de op pagina 69 tot en met 83 opgenomen toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening.


2004

23. IMMATERIËLE VASTE ACTIVA - GOODWILL

1 januari 2004 . Verkrijgingsprijzen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarden

29,9 2,9 27,0

Mutaties Afschrijvingen Saldo mutaties in boekwaarde

1,4 1,4

31 december 2004 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarden Afschrijvingspercentage

88

29,9 4,3 25,6 5%




Per 31-12-2004

Per 31-12-2003

273,5 1.379,6 -56,9 1.596,2

155,5 1.646,9 -22,2 1.780,2

12 maanden 2004

15 maanden 02/03

155,5 24,5 103,6 -2,0 -8,1 273,5

-9,0 36,7 -0,1 138,7 -5,4 -5,4 155,5

1.646,9 -19,8 585,0 -832,5 1.379,6

1.526,7 -55,1 596,9 -421,6 1.646,9

24. FINANCIËLE VASTE ACTIVA Deelnemingen in groepsmaatschappijen Leningen aan groepsmaatschappijen Schulden aan / vorderingen op groepsmaatschappijen Totaal

Het saldo van de deelnemingen in groepsmaatschappijen en leningen aan groepsmaatschappijen is van alle deelnemingen van CSM nv positief. Schulden aan respectievelijk vorderingen op groepsmaatschappijen hebben een langlopend karakter.

Mutaties deelnemingen in groepsmaatschappijen Stand per aanvang boekjaar* Kapitaalstortingen Verkoop van groepsmaatschappijen Resultaat groepsmaatschappijen Dividend groepsmaatschappijen Overige Stand per einde boekjaar

Mutaties leningen aan groepsmaatschappijen Stand per aanvang boekjaar Koersverschillen Verstrekkingen Aflossingen Stand per einde boekjaar

* Negatieve boekwaarden ontstaan als gevolg van de waarderingsgrondslag die werd toegepast bij de verwerving of verkoop van groepsmaatschappijen waarbij de betaalde of ontvangen goodwill rechtstreeks in het eigen vermogen werd verwerkt.

25. EIGEN VERMOGEN Hiervoor wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans (zie noot 15). 26. VOORZIENINGEN De voorzieningen bestaan geheel uit latente belastingverplichtingen (2003: nihil).

89



in miljoenen euro’s 27. LANGLOPENDE SCHULDEN Converteerbare obligatieleningen bietentelers Onderhandse lening 2001 Overige onderhandse leningen Schulden aan kredietinstellingen Onderhandse lening 2003 Totaal

Per 31-12-2004

Per 31-12-2003

6,2 249,9 292,9 549,0

5,7 249,9 45,4 100,0 322,3 723,3

Per 31-12-2004

Per 31-12-2003

1,1 395,4 396,5

71,1 320,0 391,1

Per 31-12-2004

Per 31-12-2003

5,0 22,4 6,0 33,4

11,6 18,4 6,0 36,0

Verwezen wordt naar de toelichting op de geconsolideerde balans, zie pagina 80 van dit verslag.

28. RENTEDRAGENDE, KORTLOPENDE SCHULDEN Converteerbare obligatieleningen Schulden aan kredietinstellingen Overige schulden Totaal

29. NIET-RENTEDRAGENDE, KORTLOPENDE SCHULDEN Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva Dividend Totaal

30. NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN

Voorwaardelijke verplichtingen De vennootschap heeft zich op grond van artikel 2:403 BW hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de uit rechtshandelingen voortvloeiende schulden van Nederlandse groepsmaatschappijen. De daartoe strekkende verklaringen zijn ter inzage gelegd ten kantore van het Handelsregister waar de rechtspersoon, waarvoor de aansprakelijkheidsstelling is geschied, zijn zetel heeft.

Diemen, 1 maart 2005 Raad van Commissarissen P. Bouw, voorzitter L.A.A. van den Berghe R. Pieterse M.P.M. de Raad W. Spinner M. Ververs A.H.C.M. Walravens

90

Raad van Bestuur J.A.J. Vink, voorzitter R.R. Hendriks F.J. Olieman

Overige gegevens

Ling Lee Product Development Technologist, Baker & Baker, VS

Verantwoordelijk voor de ontwikkeling van vriesdeegproducten voor de foodservice-klanten van H.C. Brill.


OVERIGE GEGEVENS

Statutaire regeling omtrent de winstverdeling De statuten van de vennootschap bevatten de volgende bepalingen met betrekking tot de winstverdeling (verkorte weergave). Artikel 21 lid 1 Uit de winst zoals die blijkt uit de vastgestelde jaarrekening wordt allereerst, zo mogelijk, op elk financieringspreferent aandeel van een bepaalde serie een dividend uitgekeerd gelijk aan een percentage berekend over het op de financieringspreferente aandelen gestorte bedrag. Artikel 21 lid 4 Indien de winst niet voldoende is zal dividend op de financieringspreferente aandelen worden voldaan ten laste van de reserves van de vennootschap, met uitzondering van de reserves die als agio zijn gevormd bij de uitgifte van de financieringspreferente aandelen. Indien de uitkering ook niet ten laste van die reserves kan worden gedaan, vindt in de daaropvolgende boekjaren de betaling van achterstallig dividend plaats.

Artikel 21 lid 7 De Raad van Bestuur stelt onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen vast welk deel van de winst die na toepassing van het in voorgaande leden bepaalde overblijft, wordt gereserveerd. De resterende winst staat ter vrije beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Artikel 21 lid 10 De Algemene Vergadering van Aandeelhouders kan op voorstel van de Raad van Bestuur met goedkeuring van de Raad van Commissarissen besluiten tot uitkeringen aan aandeelhouders ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen.


12 maanden 15 maanden 2004 02/03

Voorstel winstverdeling Resultaat na belastingen Dividend op cumulatief financieringspreferente aandelen Voorgestelde toevoeging aan de reserves Ter beschikking voor dividenduitkering aan houders van gewone aandelen Dividend van € 0,80 respectievelijk € 1,00 per gewoon aandeel van nominaal € 0,25

120,1 -6,0 53,2 60,9 60,9

167,0 -7,5 83,3 76,2 76,2

Het dividendvoorstel is vermeld op pagina 26 van het verslag van de Raad van Bestuur.

93


Gebeurtenissen na balansdatum CSM Sugar: Beëindiging bietenverwerking in Breda Op 6 januari 2005 heeft CSM Sugar aangekondigd de verwerking van suikerbieten in Breda te beëindigen. De verwerking van bieten wordt geconcentreerd in de fabriek in Hoogkerk, Groningen. Naar aanleiding van dit besluit zijn de betreffende activa afgewaardeerd en zijn voorzieningen gevormd voor circa € 14 miljoen. Deze last is verwerkt in de jaarrekening 2004. Voor circa 75 van de 150 vaste medewerkers zal ontslag worden aangevraagd en een sociaal plan worden opgesteld. De lasten in het kader van de afvloeiingsregeling zullen in het boekjaar 2005 worden verantwoord. Deze last bedraagt naar schatting circa € 10 miljoen. CSM Bakery Supplies North America: Herstructurering distributieactiviteiten BakeMark East Op 17 februari 2005 heeft CSM Bakery Supplies North America aangekondigd dat BakeMark East en BakeMark West worden gefuseerd tot één onderneming BakeMark USA. Als gevolg hiervan worden de distributieactiviteiten

geconcentreerd in Pico Rivera, Californië. De distributielocaties van BakeMark East zullen worden gesloten of worden afgestoten, hetgeen leidt tot een reductie van 148 arbeidsplaatsen. De verliesgevende distributieomzet zal als gevolg hiervan dalen met circa € 60 miljoen. De herstructureringslasten ten bedrage van circa € 5 miljoen zullen in het resultaat van 2005 worden verantwoord. CSM Bakery Supplies Europe: Herstructurering Délices de la Tour Op 22 februari 2005 heeft CSM Bakery Supplies Europe een reorganisatie van de activiteiten bij haar Franse dochteronderneming Délices de la Tour aangekondigd. Délices de la Tour zal de productie concentreren in Le Mans en Maubeuge Quick Pain. De overige productie- en distributielocaties zullen worden gesloten. De sluiting betekent een reductie van 200 arbeidsplaatsen. De lasten in het kader van de afwaardering van de betreffende activa en de afvloeiingsregelingen voor het personeel ten bedrage van circa € 20 miljoen zullen in het resultaat van 2005 worden verantwoord.

ACCOUNTANTSVERKLARING Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van CSM nv te Amsterdam Opdracht Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening van het jaar 2004 van CSM nv te Amsterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de

94

jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de Raad van Bestuur van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2004 en van het resultaat over het jaar 2004 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Amsterdam, 1 maart 2005 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.


RAPPORT AAN CERTIFICAATHOUDERS

van Stichting Administratiekantoor CSM Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen CSM Algemeen Gedurende de verslagperiode lopend van 1 januari 2004 t/m 31 december 2004 zijn de werkzaamheden verricht die gebruikelijk zijn in verband met de administratie van gewone aandelen en cumulatief financieringspreferente aandelen CSM waartegenover certificaten van aandelen zijn uitgegeven. De hieraan verbonden werkzaamheden worden verricht door de administrateur, N.V. Algemeen Nederlands Trustkantoor ANT in Amsterdam. Het Bestuur van de Stichting Administratiekantoor CSM respectievelijk het Bestuur van de Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen CSM is in de verslagperiode een aantal keren in vergadering bijeengeweest: op 27 februari 2004 ter bespreking van de jaarcijfers van CSM over de periode 1 oktober 2002 t/m 31 december 2003 en ter bespreking en vaststelling van het rapport aan certificaathouders over genoemde periode. In deze vergadering werd besloten tot stemvolmachtverlening aan certificaathouders ten behoeve van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders te houden op 21 april 2004; op 21 april 2004 ter voorbereiding op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van CSM van dezelfde dag; op 5 november 2004 ter bespreking van de halfjaarcijfers van CSM en ter bespreking van de Code Tabaksblat. Deze vergadering werd gecombineerd met een bedrijfsbezoek aan de suikerfabriek in Breda. Daarnaast heeft de voorzitter, de heer mr. R.P. Voogd een aantal malen overlegd met vertegenwoordigers van CSM onder meer ter voorbereiding van genoemde vergaderingen. Algemene Vergadering van Aandeelhouders CSM Het Bestuur van beide Stichtingen heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van CSM, gehouden op 21 april 2004, bijgewoond. De Administratiekantoren hebben hun stem uitgebracht op die aandelen waartegenover certificaten van aandelen waren uitgegeven, waarvan de houders niet zelf ter vergadering aanwezig of vertegenwoordigd waren, dan wel waarvoor geen steminstructies waren afgegeven.

Zoals in de oproepingsadvertentie voor de vergadering werd bekendgemaakt was stemvolmacht verleend aan alle certificaathouders die ter vergadering aanwezig of vertegenwoordigd waren. Voorts konden certificaathouders die dat wensten op voorhand steminstructies geven aan N.V. Algemeen Nederlands Trustkantoor ANT. Ter vergadering waren aanwezig of vertegenwoordigd 249 houders van met medewerking van de vennootschap uitgegeven certificaten van gewone aandelen, tezamen vertegenwoordigend 12.975.910 certificaten van gewone aandelen en 4 houders van met medewerking van de vennootschap uitgegeven certificaten van financieringspreferente aandelen. Stichting Administratiekantoor CSM bracht stem uit op 60.519.291 gewone aandelen, vertegenwoordigende 75,2% van het totaal ter vergadering aanwezige/vertegenwoordigde kapitaal. Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen CSM bracht stem uit op 1.278.772 financieringspreferente aandelen, vertegenwoordigende 1,6% van het totaal ter vergadering aanwezige/ vertegenwoordigde kapitaal. De agenda voor de vergadering bevatte geen uitzonderlijke, of anderszins van de gebruikelijke praktijk afwijkende, voorstellen. Het Bestuur van beide Administratiekantoren heeft, mede gezien het ter vergadering besprokene, vóór de agendapunten gestemd. Code Tabaksblat De Administratiekantoren opereren onafhankelijk van CSM. De bestuurders van de Administratiekantoren worden benoemd door het Bestuur van het betreffende Administratiekantoor. Certificaathouders kunnen aan het Bestuur van het betreffende Administratiekantoor personen voor benoeming tot bestuurder aanbevelen. In het Bestuur van elk van de Administratiekantoren nemen geen (voormalige) bestuurders, (voormalige) commissarissen, werknemers of vaste adviseurs van de vennootschap zitting. Het Bestuur van het betreffende Administratiekantoor kan certificaathouders uitnodigen om een aanbeveling met betrekking tot de benoeming van een of meerdere bestuurders te doen. Een bestuurder van het Administratiekantoor kan volgens de huidige statuten worden benoemd voor een periode van 4 jaar en maximaal tweemaal voor een dergelijke periode worden herbenoemd. Het Bestuur van elk van de Administratiekantoren is steeds aanwezig of vertegenwoordigd op

95


de vergaderingen van aandeelhouders van CSM en geeft daarin, desgewenst, een verklaring over zijn (voorgenomen) stemgedrag. Bij de uitoefening van zijn stemrechten richt het Bestuur van de Administratiekantoren, in afwijking van de betreffende best practice bepaling van de Code Tabaksblat (de code), zich niet primair naar het belang van de certificaathouders. Conform het bepaalde in de statuten van beide Stichtingen, oefent het Bestuur van elk van de Administratiekantoren de aan de aandelen verbonden rechten zodanig uit, dat de belangen van CSM en van de ondernemingen die door CSM en de met CSM in een groep verbonden vennootschappen worden in stand gehouden worden behartigd, op een zodanige wijze dat de belangen van CSM en van die ondernemingen en alle daarbij betrokkenen zo goed mogelijk worden gewaarborgd, hetgeen volledig in overeenstemming is met bijlage X van het Fondsenreglement. De Code gaat uit van het standpunt dat certificering niet mag dienen als beschermingsmaatregel. De nadien per 1 oktober 2004 in werking getreden Wet tot wijziging van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek in verband met aanpassing van de structuurregeling laat certificering als beschermingsmaatregel echter wel toe. De wetgever gaat uit van het principe dat certificaathouders onder normale omstandigheden stemvolmacht moeten krijgen/hebben. Dit is het bij CSM geldende systeem. Certificaathouders die onder normale omstandigheden zelf hun stem willen uitbrengen of laten uitbrengen of steminstructies willen geven, worden daartoe in de gelegenheid gesteld. Het Bestuur van elk van de Administratiekantoren ziet, gegeven het feit dat de wetgever certificering als beschermingsmaatregel toelaat en het feit dat certificaathouders onder normale omstandigheden stemrecht hebben, geen aanleiding om zijn stemopdracht te wijzigen en aan te passen aan de Code Tabaksblat. In de komende Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal een apart agendapunt gewijd zijn aan de toepassing van de Code Tabaksblat. Daartoe zal geen separate vergadering van certificaathouders worden gehouden. De Code stelt dat certificering een middel is om te voorkomen dat door absenteïsme ter algemene vergadering van aandeelhouders een (toevallige) minderheid de besluitvorming naar haar hand zet.

96

Datzelfde geldt waarschijnlijk in nog grotere mate voor de vergadering van certificaathouders. In verband hiermee is in de administratievoorwaarden van de Administratiekantoren niet overgenomen de best practice bepaling van de Code waarin wordt voorgeschreven dat de administratievoorwaarden bepalen in welke gevallen en onder welke voorwaarden certificaathouders het administratiekantoor kunnen verzoeken een vergadering van certificaathouders bijeen te roepen. De administratievoorwaarden bepalen wel in welke specifieke gevallen het betreffende Administratiekantoor een vergadering van certificaathouders bijeen dient te roepen. Zoals hiervoor aangegeven behartigen de Administratiekantoren de belangen van CSM en van de ondernemingen die door CSM en de met CSM in een groep verbonden vennootschappen in stand worden gehouden en alle daarbij betrokkenen. Dat betekent dat de Administratiekantoren het vertrouwen van alle betrokkenen moeten genieten, en niet, zoals de Code bepaalt, alleen dat van de certificaathouders. De bepaling van de Code dat het Administratiekantoor het vertrouwen geniet van certificaathouders is overigens een merkwaardige bepaling. Immers in de visie van de Code Tabaksblat is de enige taak van het Administratiekantoor het stem uitbrengen op die aandelen waartegenover certificaten zijn uitgegeven, waarvan de houders niet zelf ter vergadering aanwezig of vertegenwoordigd zijn. Waarom zouden de certificaathouders die zelf hun stem uitbrengen (en dus in de praktijk niets met het Administratiekantoor te maken hebben) mogen bepalen of het Administratiekantoor, het vertrouwen geniet (van de overige certificaathouders die zelf niet stemmen)? Stichting Administratiekantoor CSM Per 31 december 2004 waren door de Stichting Administratiekantoor CSM 78.015.913 gewone aandelen van nominaal € 0,25 in administratie genomen. De toename ten opzichte van 31 december 2003 bedroeg 1.593.124 aandelen. Dit is het saldo van: de uitgifte van 1.582.657 certificaten van aandelen in het kader van het stockdividend over het kalenderjaar 2003; de uitgifte van 10.467 certificaten van aandelen door omwisseling van aandelen op naam in certificaten van aandelen. De beloning voor de voorzitter/leden van het Bestuur bedraagt € 4.500 respectievelijk € 3.500.


Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen CSM Per 31 december 2004 waren 4.262.566 cumulatief financieringspreferente aandelen van nominaal € 0,25, vertegenwoordigde een bedrag van € 1.065.641,50, in administratie genomen, waartegenover certificaten voor een gelijk nominaal bedrag zijn uitgegeven. De beloning voor de voorzitter/leden van het Bestuur bedraagt € 2.000 respectievelijk € 1.500. Bestuur Het Bestuur van elk van de Stichtingen bestaat uit de heren mr. R.P. Voogd (1941), voorzitter, mr. J.C. Jaakke (1954), drs. E.F. van Veen (1939) en P.L. Westerhuis (1940). Per 10 maart 2005 zijn de heren mr. G.F. Scheltema (1931) en dr. J.A.J. Vink (1947) afgetreden als leden van het Bestuur van beide Stichtingen. Per die datum is de heer Jaakke benoemd tot lid van het Bestuur van de beide Stichtingen. Rooster van aftreden De heer Westerhuis is aftredend volgens rooster in 2006, de heer Voogd in 2007, de heer Van Veen in 2008 en de heer Jaakke in 2009.

Onafhankelijkheidsverklaring De Raad van Bestuur van CSM nv en het Bestuur van de Stichting Administratiekantoor CSM respectievelijk het Bestuur van de Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen CSM, verklaren, dat naar hun gezamenlijk oordeel is voldaan aan de ten aanzien van de onafhankelijkheid van de bestuurders van de Stichting Administratiekantoor CSM respectievelijk de Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen CSM gestelde eisen als bedoeld in Bijlage X bij het Fondsenreglement van Euronext Amsterdam N.V.

Diemen, 10 maart 2005 CSM nv De Raad van Bestuur Stichting Administratiekantoor CSM Het Bestuur Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen CSM Het Bestuur

Diemen, 10 maart 2005 Stichting Administratiekantoor CSM Het Bestuur Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen CSM Het Bestuur

97


GEGEVENS RAAD VAN COMMISSARISSEN

Drs. P. Bouw (1941), voorzitter Nationaliteit Vroegere functie Huidige functies Commissariaten Nevenfunctie Eerste benoeming Lopende termijn

Nederlandse President-directeur KLM N.V. Hoogleraar Strategische Allianties Universiteit Twente, Voorzitter Swiss International Air Lines AG, Nuon N.V., Océ N.V. Voorzitter Raad van Toezicht VU-Windesheim/VU Medisch Centrum, Voorzitter Bankraad, Bestuurslid van enkele stichtingen 1999 2003 tot 2007

Ir. M. Ververs (1933), vice-voorzitter Nationaliteit Vroegere functie Eerste benoeming Lopende termijn

Nederlandse Voorzitter Raad van Bestuur Wolters Kluwer N.V. 1993 2001 tot 2005

Mevrouw Prof. dr. L.A.A. van den Berghe (1951) Nationaliteit Huidige functies

Commissariaten Eerste benoeming Lopende termijn

Belgische Buitengewoon Hoogleraar aan de Universiteit Gent, Uitvoerend bestuurder Vlerick Leuven Gent Management School, Uitvoerend bestuurder Instituut voor Bestuurders in België Belgacom, Electrabel, Proximus Foundation, SHV Holdings N.V., Solvay Pharma B.V. 1998 2002 tot 2006

Drs. R. Pieterse (1942) Nationaliteit Vroegere functie Commissariaten

Nevenfuncties Eerste benoeming Lopende termijn

98

Nederlandse Voorzitter Raad van Bestuur Wolters Kluwer N.V. Connexxion Holding N.V., Essent N.V., Voorzitter Koninklijke Grolsch N.V., Voorzitter Mercurius Groep B.V., Koninklijke Wegener N.V. Voorzitter Vereniging Effecten Uitgevende Ondernemingen (VEUO), Bestuurslid van enkele stichtingen 2004 2004 tot 2008


Drs. M.P.M. de Raad (1945) Nationaliteit Vroegere functies

Commissariaten Eerste benoeming Lopende termijn

Nederlandse Lid Raad van Bestuur Koninklijke Ahold N.V., Lid Raad van Bestuur Metro AG, Voorzitter Directie SHV Makro N.V., Lid Directie SHV Holdings N.V. Hagemeyer N.V., Sovion N.V. 2004 2004 tot 2008

Dipl.-Kfm. W. Spinner (1948) Nationaliteit Vroegere functie Huidige functies Commissariaten Eerste benoeming Lopende termijn

Duitse Lid Raad van Bestuur Bayer AG Consultant, Voorzitter Japan Initiative of the German Industry Voorzitter Biotest AG, GfK AG 2004 2004 tot 2007

Prof. dr. A.H.C.M. Walravens (1940) Nationaliteit Vroegere functie Huidige functie Commissariaten

Nevenfuncties Eerste benoeming Lopende termijn

Nederlandse Hoogleraar Sociologie van Arbeid, Organisatie en Economische Orde aan de Technische Universiteit Delft Zelfstandig adviseur Achmea Holding N.V., Eureko B.V., Rabobank Nederland, Voorzitter Tauw B.V., Voorzitter Wolters Kluwer Nederland B.V., Groene Land/PWZ, Voorzitter Sneep Industries B.V. Voorzitter Raad van Toezicht Zilveren Kruis Achmea, Voorzitter Adviesraad EIM 1994 2002 tot 2006

99


MANAGEMENT per 1 maart 2005

CSM nv Raad van Bestuur

J.A.J. Vink R.R. Hendriks F.J. Olieman

Voorzitter

Corporate staf

J.W.E. van der Klaauw M. Veenendaal M.S. ten Doesschate R.J. Schmidt M.M. Moerer I.C. Regien O.W.Ph. van den Berg W.A. Avontuur I. Blackford

Director Legal and General Affairs Director Human Resources Controller Internal Auditor Communication Manager IT Manager Business Controller Treasurer a.i. Investor Relations Manager a.i.

Commissariaten leden van de Raad van Bestuur in beursgenoteerde ondernemingen De heer Vink is lid van de Raad van Commissarissen van Wegener N.V. en de heer Hendriks is lid van de Raad van Commissarissen van Stolt-Nielsen S.A. en Smit Internationale N.V.


BakeMark Deutschland BakeMark Hellas BakeMark Ingrédients France BakeMark International BakeMark Italia BakeMark Magyarország BakeMark Nordic BakeMark Polska BakeMark Portugal BakeMark UK Bender-Iglauer Carels Délices de la Tour Express Croex Margo-BakeMark Schweiz Unipro Benelux

100

F.M.W. Visser M. Bertacca P. Hammond S.C. Huscroft H. Dethlefsen Chr. Köhler B. Thurston W. Klinkenberg J. Bruinsma

Divisiedirecteur Directeur Supply Chain Directeur Financiën Directeur Research & Development Directeur Human Resources Group Company Director Germany and Alpine Group Company Director Northern Europe and International Group Company Director Benelux and France Group Company Director Southern Europe

Chr. Köhler M. Kappatos W. Klinkenberg W. Thurston F. Rampinelli U. Zühlke B. Lindberg U. Zühlke J. Bruinsma S. Moon S. Böhler D. van Zwol W. Klinkenberg P. Giralt Chr. Köhler M. van der Meer

Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director


CSM Bakery Supplies North America R.P. Plantenberg L. Rappange R.M. Campbell M. Krizman

Divisiedirecteur Vice President Manufacturing & Technology Vice President Finance Vice President Human Resources

American Ingredients Company BakeMark Ingredients (East) BakeMark Ingredients (West) BakeMark Ingredients Canada Caravan Products Company, Inc. H.C. Brill Company, Inc. QA Products

R. Ashton B. Weaver L. Sullivan L. Sullivan J. Stone C. Gregory W.D. Day

President and CEO President and CEO President and CEO President and CEO President and CEO President and CEO President and CEO


P.F. Kenninck E.F.C. Frénay J.Th. Oosterkamp J.D. Vuijk A.B.M. Habets S.M. Boskamp J.M. de Bakker

Divisiedirecteur Directeur Marketing Directeur Production & Technology Directeur Research & Development Directeur Financiën Directeur Human Resources Directeur Business Development

Continental Sweets

P. Vermeulen T. Geeroms D. Nuutinen A. Spagnolo P. Monka M. Forsmark G.J. Majoor

Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director Managing Director

CSM Biochemicals

G.J. van Nieuwenhuyzen G.J. Bening R.J. Zoetemeyer A.P. van Oyen A.P.J. Jacobs R. Mostert

Divisiedirecteur Directeur Marketing & Sales Directeur Research & Development Directeur Operations Directeur Financiën Directeur Human Resources

CSM Sugar

A.J. Markusse

Divisiedirecteur

CSM Suiker

A.J. Markusse J. Blok J. Scheper P.J.H.M. a’Campo R.A. de Wolf A.G. Fetter

Algemeen Directeur Directeur Techniek en Technologie Directeur Financiën Directeur Agrarische Zaken Directeur Human Resources Directeur Fabriek Vierverlaten

Leaf Finland Leaf Italia Leaf Polen MalacoLeaf RBV Leaf

101


FINANCIËLE GEGEVENS OVER 5 JAAR

Kalenderjaar 2004 2003

2002

Per 30 september 2001 2000

Vaste activa Vlottende activa Niet-rentedragende kortlopende schulden

1.558 978 -612 1.924

1.654 1.023 -631 2.046

1.411 936 -652 1.695

1.376 931 -614 1.693

678 769 -479 968

Netto schuldpositie 1 Voorzieningen Eigen vermogen

881 217 826 1.924

1.052 216 778 2.046

715 293 687 1.695

750 382 561 1.693

418 281 269 968

3.475 266 224

3.484 294 253

3.418 302 270

3.620 281 256

2.725 230


Balans

Winst- en verliesrekening Netto-omzet Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill (EBITA) Bedrijfsresultaat na afschrijving goodwill (EBIT) Resultaat na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill Resultaat na belastingen Kasstroom uit operationele activiteiten Afschrijvingen materiële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa Aantal geplaatste gewone aandelen Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen

2

163 178 195 177 150 120 137 163 411 263 333 240 223 224 103 103 96 102 79 123 141 115 111 93 80.866.886 79.184.301 82.102.143 85.353.637 83.580.568 76.485.850 75.269.121 79.566.947 83.126.619 82.439.720

Per aandeel in euro’s Winst uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill Winst Verwaterde winst uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill Verwaterde winst Dividend Kasstroom uit operationele activiteiten Eigen vermogen 3 Koers per 31 december / 30 september Hoogste koers in het boekjaar Laagste koers in het boekjaar

102

2,05 1,49

2,28 1,74

2,44 2,04

2,13 4,94

1,82

2,04 1,49 0,80 3,44 10,86 22,92 24,00 16,92

2,23 1,71 0,80 4,43 10,20 17,34 21,24 16,64

2,37 1,98 0,80 3,01 8,91 21,81 27,44 20,28

2,09 4,77 0,70 2,69 6,96 22,25 30,65 20,30

1,77 0,60 2,72 3,22 24,75 25,45 18,30


Kalenderjaar 2004 2003

2002

Per 30 september 2001 2000

Verhoudingsgetallen EBITA/netto-omzet (ROS) % EBIT/netto-omzet % Resultaat na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening vóór afschrijving goodwill/netto-omzet % Resultaat na belastingen/netto-omzet % EBITA/gemiddeld geïnvesteerd vermogen (ROCE) exclusief goodwill % EBITA/gemiddeld geïnvesteerd vermogen (ROCE) inclusief goodwill % Dividend pay out ratio Rentedekking 4 Balanstotaal : eigen vermogen Netto schuldpositie : eigen vermogen Vlottende activa : kortlopende schulden Netto schuldpositie/EBITDA 5

7,7 6,4

8,4 7,3

8,8 7,9

7,8 7,1

8,4

4,7 3,5

5,1 3,9

5,7 4,8

4,9 11,4

5,5

22,5

23,9

26,5

22,9

23,0

9,5 39,1 4,7 1:0,3 1:0,9 1:0,6 2,7

10,5 35,1 4,7 1:0,3 1:0,7 1:0,9 2,9

12,0 32,8 6,8 1:0,3 1:1,0 1:0,7 1,8

11,1 32,9 5,9 1:0,2 1:0,7 1:0,9 2,0

12,4 33,0 10,4 1:0,2 1:0,6 1:0,7 1,4

Stelselwijzigingen zijn niet doorgerekend naar voorgaande jaren. 1. Netto schuldpositie bestaat uit de rentedragende schulden minus de liquide middelen. 2. Aantal uitstaande gewone aandelen is het aantal geplaatste gewone aandelen minus de ingekochte gewone aandelen. 3. Eigen vermogen per aandeel is het eigen vermogen gedeeld door het aantal dividendgerechtigde aandelen. 4. Rentedekking is EBITA gedeeld door het saldo van financiële baten en lasten. 5. EBITDA ‘Earnings Before Interest’, Taxes, Depreciation and Amortization’, ofwel ‘Bedrijfsresultaat vóór afschrijving vaste activa’

103


INFORMATIE OVER HET AANDEEL CSM

Aandelenkapitaal CSM is genoteerd aan de effectenbeurs van Euronext Amsterdam N.V. Per 31 december 2004 waren 80.866.886 gewone aandelen van € 0,25 en 4.262.566 financieringspreferente aandelen van € 0,25 geplaatst.

Gewone aandelen

Financieringspreferente aandelen

78.015.913 2.850.973 80.866.886

4.262.566 4.262.566

Stichting Administratiekantoor CSM Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen CSM Overig Totaal

Wet melding zeggenschap In het kader van de Wet melding zeggenschap in ter beurze genoteerde vennootschappen 1996 zijn per 31 december 2004 de volgende meldingen van kapitaalbelangen in CSM relevant: AEGON N.V. ING Groep N.V. Fortis Utrecht N.V. CSM N.V.

5,54% 6,34% 5,06% 5,21%

Daarnaast meldde Kempen & Co. een belang van 5,2%. 2004

2003 2001/2002 2000/2001 1999/2000

Overige gegevens Stockdividend % Aantal gewone aandelen x 1.000 per 30 september Beurswaarde in miljoen euro’s per 31 december/ 30 september Hoogste koers in boekjaar Laagste koers in boekjaar Koers per 31 december/ 30 september Gemiddelde dagomzet aandelen/ certificaten van aandelen

80.866

3,7 79.184

4,2 82.102

2,9 85.354

2,4 83.581

1.853 24,00 16,92 22,92 102.930

1.373 21,24 16,64 17,34 142.580

1.791 27,44 20,28 21,81 137.024

1.899 30,65 20,30 22,25 183.719

2.069 25,45 18,30 24,75 170.418*

* Sinds 2 november 1999 zijn alleen de certificaten van gewone aandelen genoteerd.

104


Koersontwikkeling 360%

320%

280%

240%

200%

160%

120%

80%

15-02-2005

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

04-10-1995

40%

Koersontwikkeling van aandelen CSM nv, 4 oktober 1995 t/m 15 februari 2005 (per certificaat van aandeel van € 0,25; 4 oktober 1995 = 100) Midkap index (4 oktober 1995 = 100)

Belangrijke data * 20 april 2005 22 april 2005 3 mei 2005 31 augustus 2005 1 maart 2006 1 maart 2006 1 maart 2006 26 april 2006 28 april 2006

Algemene Vergadering van Aandeelhouders Ex-dividend datum Betaalbaarstelling dividend 2004 Bekendmaking halfjaarcijfers 2005 Bekendmaking jaarcijfers 2005 Bekendmaking dividendvoorstel 2005 Persconferentie jaarcijfers 2005 Algemene Vergadering van Aandeelhouders Ex-dividend datum

* Alle data zijn onder voorbehoud

105


LEXICON

ACP-landen Bakery Supplies Business-to-business

Commodities

Convenience-producten Conversie Couvertures Enterprise value Foodservice/OOH Goodwill In-store Lossingsmiddelen Next Generation Technology Obligatie Operational excellence Stakeholders Supply chain WACC

106

Landen gelegen in Afrikaanse, Caribische en Pacific gebieden, waarmee door de EU speciale afspraken zijn gemaakt in het kader van de Suikermarktordening. Bakkerij-ingrediënten en bakkerijproducten samen. Bakkerijproducten voor professionele bakkers en brood-/ banketverkooppunten die nog een (soms geringe) bewerking moeten ondergaan alvorens zij aan de consument worden aangeboden. Handelsgoederen met een weinig onderscheidend vermogen die doorgaans in onbewerkte vorm op goederenbeurzen verhandeld worden, waardoor er een algemene kennis is over de prijsvorming, zoals bijvoorbeeld suiker, meelproducten, oliën en vetten. Producten die bijna klaar zijn voor consumptie en alleen nog opgewarmd/ afgebakken of ontdooid moeten worden. Het omruilen van een obligatie voor aandelen in de onderneming. Dekmiddelen gebruikt door bakkers in de bereiding van taarten en luxe patisserie, zoals glazuur en fondant. Waarde van de onderneming. Foodservice/Out-of-Home. De aanbieders van bereid voedsel, bijvoorbeeld kanten-klaar maaltijden, snacks e.d. voor consumptie buitenshuis. Het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de netto-vermogenswaarde van verworven ondernemingen. Bakkerij/afbakpunten van bakkerijproducten binnen super-/hypermarkten en grootwinkelbedrijven. Producten die het loslaten van het baksel uit de bakvorm bevorderen (bakspray). Nieuwe technologie voor een lagere kosten-productieproces voor melkzuur. Gedrukte schuldbekentenis die deel uitmaakt van een openbare lening van gelden van een bedrijf. Een obligatie levert doorgaans een vaste rente op. Het uitmuntend bedrijven van de operatie in termen van kwaliteit, service en kosten. Alle belanghebbenden bij de onderneming. De logistieke keten van productie tot consumptie. Weighted average cost of capital. Het gewogen gemiddeld vereist rendement voor eigen en vreemd vermogen.

CSM JAARVERSLAG 2004 VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR

Recommend Documents