Verslag van de Raad van Bestuur
Bekaertgroep
6 • ORGANISATIE
Boodschap van de Voorzitter en de Gedelegeerd Bestuurder
8
Strategie
10
Technologie
12
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
15
Boodschap van de Voorzitter en de Gedelegeerd Bestuurder Zowel op economisch als op politiek vlak was 2002 zonder twijfel een jaar van grote onzekerheden. Toch mag Bekaert met tevredenheid op het voorbije jaar terugblikken. Bekaert is erin geslaagd om zijn operationele resultaten merkelijk te verbeteren en heeft beter dan in het verleden weerstand geboden aan de economische terugval. Het is een duidelijk bewijs dat de inspanningen van de voorbije jaren om de kosten te drukken, om nieuwe producten te ontwikkelen en nieuwe markten zoals China te ontginnen, ontegensprekelijk hun vruchten dragen. 2002 is gekenmerkt geweest door een sterk verminderd zicht op het verloop van de economische activiteiten. Dat verJulien De Wilde
Baron Paul Buysse
taalde zich in kleinere orders met kortere levertermijnen. Dankzij de goede samenwerking met onze klanten en een
flexibele opstelling binnen Bekaert hebben wij toch een goede capaciteitsbezetting kunnen handhaven in onze productie-eenheden. De geconsolideerde omzet steeg, ondanks de zwakke dollar, met 3,8% voornamelijk door de integratie van Bekaert Specialty Films in Bekaert Advanced Materials en de wereldwijde expansie van Staalkoord, in het bijzonder in Azië. De gezamenlijke omzet, inclusief de joint ventures, bleef nagenoeg onveranderd. In Draad werd vooruitgang geboekt en verhoogden de marktaandelen in sommige segmenten. Voor Bekaert Fencing, het vroegere Handelsproducten Europa, werd een ingrijpend herstructureringsplan uitgewerkt om de rendabiliteit op het gewenste peil te brengen. De implementatie ervan verloopt goed. De verhoogde resultaten zijn het gevolg van een betere productmix en een lagere kostenstructuur. Staalkoord heeft verder gebouwd op het groeipotentieel in China, Centraal-Europa en in Brazilië. Consolideren en integreren van de gedane acquisities was de richtlijn voor Bekaert Advanced Materials in 2002. Dat betekende het optimaal benutten van synergieën met de bestaande activiteiten binnen de Bekaertgroep om de vooropgestelde rendabiliteit te bereiken. Naast een goede activiteit voor filmen voor vensterglas in de V.S. was er een substantiële groei in Bekaert Geavanceerde Deklagen en Bekaert Verbrandingstechnologie. Voor de zonne-energie (Unisolar) bleef de algemene vraag in de markt sterk groeien met zo’n 20 à 30%. Echter door hogere pre-productie- en marketingkosten waren er meer financiële middelen nodig en werd er gestart met het zoeken naar een derde partner om de marktpenetratie te versnellen. Uit voorzorg en door de strikte toepassing van de boekhoudregels van IFRS werd een impairment genomen op de waarde van de bestaande financiële vaste activa, weliswaar zonder invloed te hebben op de cashflow. Het bedrijfsresultaat, indien we geen rekening houden met éénmalige elementen, was substantieel hoger dan in 2001. De bedrijfscashflow bereikte een recordhoogte. Ook de bijdrage in het resultaat van de ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode werd toegepast is sterk gestegen. De financiële structuur van de Bekaertgroep bleef sterk en de nettoschuld en het werkkapitaal kenden een forse daling. Ondanks een geconsolideerd nettoverlies, ten gevolge van de éénmalige provisies, zal de Raad van Bestuur aan de Algemene Vergadering voor-
8 • BOODSCHAP
stellen om het brutodividend te behouden op 1,68 euro per aandeel. Dat is gebaseerd op het goede bedrijfsresultaat, de record bedrijfscashflow en de vooruitzichten voor 2003. Het is tevens duidelijk een weerspiegeling van het vertrouwen van de Raad van Bestuur en van het enthousiasme om het vernieuwingsproces verder te zetten. Deze vrij goede prestatie van de Bekaertgroep in 2002 werd ook opgemerkt door de financiële markten. De notering van het Bekaertaandeel op Euronext® Brussel heeft goed stand gehouden. Het Bekaertaandeel presteerde meer dan 25% beter dan de BEL20®-index en de liquiditeit van het Bekaertaandeel steeg met 50% in vergelijking met 2001. In 2002 werden geen grote acquisities gedaan, maar daarom was het vernieuwingsproces niet minder belangrijk. Nieuwe producten werden ontwikkeld en in de markt gebracht met duidelijk merkbaar resultaat. Het verderzetten van het vernieuwingsproces was duidelijk zichtbaar voor de buitenwereld door de wijziging van de managementstructuur. In mei werden een nieuwe gedelegeerd bestuurder en een nieuwe financieel en administratief algemeen directeur benoemd. Dat was het resultaat van een zorgvuldig door het ‘Comité voor Benoemingen, Remuneratie en Pensioenen’ geleid proces. De Raad van Bestuur en dit Comité hebben rekening gehouden met de kennis en ervaring van de nieuwe managers en ook met hun persoonlijkheid. Met deze benoemingen heeft de Raad van Bestuur vernieuwingen aan de top doorgevoerd en continuïteit verzekerd.
Verwachtingen De vooruitzichten blijven onzeker en zullen in hoge mate afhangen van de wereldeconomie en van een aantal politieke beslissingen op internationaal vlak en van de wisselkoersverhouding van de dollar ten opzichte van de euro. Zelfs het zicht op de nabije toekomst blijft beperkt. In de eerste maanden van 2003 stellen wij een daling vast van het orderboek voor Draad, terwijl Staalkoord en BAM hun activiteiten hervatten op het niveau van vóór december.
Dankwoord De Groep is vastbesloten om zijn strategische doelstellingen te realiseren en wij weten dat wij daarvoor kunnen rekenen op de inspanningen van alle betrokkenen. Namens ons beiden en ook namens de Raad van Bestuur danken wij onze medewerkers voor hun inzet en toewijding. Hun creativiteit en vastberadenheid zijn een garantie voor het bouwen aan de toekomst. Wij danken eveneens onze klanten voor hun vertrouwen in de Bekaertproducten en onze aandeelhouders voor hun steun. Aan iedereen, onze welgemeende dank voor de bijdrage. Julien De Wilde
Baron Paul Buysse
Gedelegeerd Bestuurder
Voorzitter
JAARVERSLAG 2002 • 9
Strategie De Raad van Bestuur en het management bouwen met het volste vertrouwen het strategisch vernieuwingsproces uit. Daarbij zijn volgende elementen richtinggevend:
Technologisch en marktleiderschap Bekaert heeft zich vooropgesteld binnen zijn kerncompetenties een wereldwijde Insmelten van een thermisch gespoten deklaag op een tellerwiel.
technologische en marktleiderschapspositie in te nemen. Technologisch wordt de vernieuwing verder ontwikkeld op basis van metaaltransformatie en bedekkingstechnologieën. In toenemende mate worden eindproducten geproduceerd in plaats van halffabrikaten. Een voorbeeld hiervan zijn branders op basis van fijne metaalvezels. Naast het bestaande marktleiderschap richt Bekaert zich eveneens op potentiële groeimarkten, zoals hernieuwbare energie, zuiver water of zuivere lucht en de elektronicasector. De reden is het toenemend bewustzijn dat de maatschappij zuiniger moet omspringen met grondstoffen en energie en respect moet opbrengen voor het milieu. Een concreet voorbeeld hiervan zijn de filters uit dunne
Filter voor dieselroet op basis van een composiet gemaakt uit gesinterde metaalvezels.
metaalvezels om vloeistoffen en lucht te zuiveren (roetfilters voor dieselmotoren).
Internationalisatie: wereldwijde aanwezigheid Bekaert is een wereldomvattende onderneming met een omzet van nagenoeg 3 miljard euro in meer dan 120 landen. Op vandaag stelt men een toenemende marktvraag vast in Centraal-Europa en er is een sterke groei in Azië, meer bepaald in China. Bekaert wil participeren in deze snelgroeiende markten. De nodige investeringen zullen gebeuren om in deze regio’s het Bekaertmarktaandeel te verhogen.
Klantenfocus De klanten hebben binnen de Bekaertgroep absolute prioriteit. Door het kennen van hun behoeften en het meezoeken naar oplossingen kan Bekaert hierop inspelen met zijn technologie om optimaal waarde te creëren voor de klanten.
Innovatie: ontwikkelen en verwerven Het continue innovatieproces, waarbij binnen de kerncompetenties van metaaltransformatie en bedekkingstechnologieën gezocht wordt naar nieuwe oplossingen die passen binnen de globale productportfolio van de Bekaertgroep, speelt een cruciale rol en beantwoordt aan de verwachtingen. Getuige daarvan is de introductie van talrijke nieuwe producten in het voorbije jaar. Bovendien werden heel wat octrooien neergelegd ter bescherming van nieuwe vindingen. Al deze nieuwe ontwikkelingen zijn gebaseerd op de bestaande kerncompetenties en op kennisgebieden die, zonder buitensporige risico’s te nemen, binnen het bereik liggen. Binnen de organisatie bestudeert een afzonderlijke cel ‘Group Business Development’ alle mogelijke externe opportuniteiten op een systematische wijze.
Operationele uitmuntendheid De fundamentele strategische richting blijft ongewijzigd. Via een sterke generatie van kasmiddelen en een stevige financiële structuur worden de nodige middelen gecreëerd om enerzijds de eerder traditionele activiteiten structureel te optimaliseren en selectief uit te bouwen in nieuwe segmenten of geografische gebieden, en anderzijds nieuwe activiteiten gecontroleerd organisch en extern te laten groeien. Verminderen van de kosten met behoud van de hoge kwaliteitsstandaard, en het onophoudelijk bewaken en verbeteren van de productmix blijven daarbij
10 • STRATEGIE
een aandachtspunt. Ook het volhouden van de inspanningen om het werkkapitaal te beheersen en het zorgzaam beoordelen van nieuwe investeringen gaan onverminderd door. Een zorgvuldige analyse van externe opportuniteiten zal ook kunnen leiden tot acquisities die de Bekaertgroep in zijn strategische doelstellingen versterken.
Uitdagingen voor 2003 De belangrijkste uitdagingen voor 2003 voor de bestaande activiteiten kunnen als volgt samengevat worden:
• het opbouwen van leidinggevende posities voor Draad in groeiregio’s zoals Centraal-Europa en China;
• de implementatie van het rationalisatieplan voor Bekaert Fencing; • het versterken van de leiderspositie van Staalkoord en het volgen van de sterke groei in China en in Centraal-Europa;
• de verdere gecontroleerde groei van BAM.
JAARVERSLAG 2002 • 11
Technologie
‘Innovatie is de sleutel tot het succes van morgen’
Evolutie van de technologie binnen de vernieuwingsstrategie
balans gebracht met de reële marktbehoeften. De con-
In 2000 werd bij het beschrijven van de gedrevenheid van
basis van een producttraject voor de belangrijkste pro-
Bekaert op vlak van technologie, verwezen naar de initia-
ductgroepen. De 'roadmap' voor productontwikkeling
tieven rond kennismanagement en de innovatiecultuur.
wordt uitgewerkt na voldoende begrip van de expliciete en
Het generatieproces van nieuwe ideeën stond hierbij cen-
impliciete noden van de klanten. De klant is koning.
crete uittekening van het technologietraject gebeurt op
traal. In 2001 werd de technologieportfolio afgestemd op de vernieuwingsstrategie. Gedurende 2002 volgde de logi-
Een volgende naad in het innovatieproces is de stap tus-
sche evolutie naar een naadloos innovatieproces en het
sen het genereren van ideeën en het omzetten van het
borgen van kennis. Het Bekaert Technologie Centrum
idee in een concreet project. Daartoe werd in 2002 het
telde 260 medewerkers met een hooggespecialiseerde
begrip ‘pre-project’ ingevoerd. Hierbij wordt aan waarde-
kennis in diverse strategische competentiedomeinen
volle geachte ideeën automatisch een beperkt budget en
van materiaaltransformatie en bedekkingstechnologieën.
een beperkte tijd toegewezen om een haalbaarheidsstu-
De investeringen in menselijk kapitaal en in uitrusting
die uit te voeren. Deze studie houdt zowel rekening met de
werden aangehouden.
technologische als de commerciële aspecten. Hierdoor wordt een snelle beslissing om al dan niet verder te gaan
Naadloos innovatieproces
afgedwongen. In 2002 werden ongeveer vijftig ‘pre-pro-
In 2002 werd voornamelijk aandacht besteed aan het
jecten’ geïnitieerd en werd ruim de helft afgewerkt.
naadloos maken van het gehele innovatieproces. Dit is enerzijds een perfecte alignering met de Bekaertstrategie
Tenslotte dient ook de stap van ontwikkeling naar imple-
en de kerncompetenties, wat zich vertaalt in een gebalan-
mentatie en commercialisering naadloos te verlopen.
ceerd projectportfolio, en anderzijds is dit een stroomlijning
Hiervoor wordt elk project gezien als een compleet pro-
van het gehele proces om de slaagkans van de nieuwe
ces van exploratie tot commercialisering. Het project wordt
ontwikkelingen te verhogen en de tijd tot implementatie te
gestart door een multidisciplinair team. Marketeers en pro-
verkorten. Op die manier verkrijgt de Bekaertgroep, zowel
ductie-ingenieurs kunnen van in het prille begin de
naar inhoud als naar uitvoering, een maximaal resultaat
ontwikkelingen aftoetsen aan de marktbehoeften en de
van de geleverde innovatie-inspanningen.
operationele omgeving. Op hetzelfde ogenblik kunnen technologen de ontwikkeling helpen omzetten tot dagda-
Bij de ideeëngeneratie wordt het potentieel gevaar voor
gelijkse praktijk en het borgen van de realisaties.
een te uitgesproken nadruk op technologie nu beter in
Strategische richtlijnen Marktgedreven Technologiegedreven
Strategie & Visie Marktevaluatie (Korte versus lange termijn) Technologie Roadmap (Korte versus lange termijn)
Ideegeneratie Eerste doorlichting van het idee
Idee-exploratie
Intellectueel kapitaal
Projectevaluatie
Creëren, beschermen, archiveren en verspreiden van onze kennis
Projectmanagement Implementatieplan
Commercialisatie
Vernieuwingsresultaten 12 • TECHNOLOGIE
Kennismanagement: Technologieën ter ontwikkeling van nieuwe producten METAALTRANSFORMATIE
Rod
Polymers
Foil
Material Transformation
Profiled wire
Fibre
Cord/rope SC reinforced bumper
Strip
Fabrics
3D structures
Electrical regenerate filter
3D regenerator and filters
SC reinforced pipes Inkjet
Hoisting strip Aero wiper
Coated window elevator rope
All steel Tire
GEAVANCEERDE DEKLAGEN
Glass Fibre
Tube
Flexible Substrate
Advanced Coating Methods
Composite
High pressure vessel for reverse osmosis
Coated film
Superconductive tape
EMI-shielding film
Thin film coating
R&D coater
Sputter target
Sputter hardware
Sputter target for glass industry
End Block/ rotatable magnetron
Laminated Product
Sol-Mox®
Photovoltaïc cells
Industrial reverse Osmosis installation
JAARVERSLAG 2002 • 13
Kennismanagement Ook Kennismanagement is in belangrijke mate gealigneerd met de algemene strategie. Voor de brede waaier van bestaande competenties, die het leiderschap van Bekaert in heel wat markten ondersteunen, is het essentieel de kennis te actualiseren, te beschermen, te borgen en te verspreiden in de Groep. Hiervoor werd verder gewerkt aan een uitgebreid opleidingsplan met verhoogde nadruk op kennisprojecten en databases. Om leider te worden in een aantal nieuwe markten werden versneld nieuwe competenties aangetrokken. Daarbij werd een voordeel behaald uit het hefboomeffect dat ontstaat bij het combineren van bestaande en nieuwe kennisdomeinen. De bescherming van nieuwe ontwikkelingen o.a. via patenten blijft onverminderd op een hoog niveau. Op de vorige bladzijde staan enkele voorbeelden van vernieuwingen die in verschillende stadia van ontwikkeling zitten, gaande van exploratie over ontwikkeling tot en met implementatie.
Engineering Engineering zette haar inspanningen op het vlak van innovatie verder. Er werden in 2002 meerdere prototypes ontwikkeld onder meer in het domein van filtratie. Dat illustreert de ondersteuning van de strategie naar verdere verticale integratie en de ontwikkeling van producten en systemen met een hogere toegevoegde waarde. Voor Draad en Staalkoord werden een aantal projecten afgesloten waarbij de prestaties van bestaande installaties succesvol werden verhoogd. De competenties van Engineering werden ook ingezet o.a. bij het verhuizen en herstarten van installaties en uitrusting. In functie van de verdere reconversie van een bestaande werkplaats naar een prototype werkplaats werd gewerkt aan de nodige competenties en aan een multidisciplinair team. Dat team heeft als doel nog sneller en beter in te spelen op de behoeften aan nieuwe productontwikkeling. Het wisselstukkenbeheer binnen Engineering werd volledig onder SAP gebracht zodat de verschillende Bekaertbedrijven rechtstreeks de aanwezige voorraden kunnen raadplegen. Dat leidt reeds tot een optimaler gebruik van de voorraad aan wisselstukken op Groepsniveau. Het wisselstukkenbeheer binnen Engineering is losgekoppeld van de planning voor nieuwe machines.
14 • TECHNOLOGIE
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Terwijl Bekaert zich flexibel aan veranderende omstandigheden aanpast, is er ook een diep respect en begrip voor de diversiteit van mensen en culturen en de rol van het bedrijf in de samenleving. Maatschappelijk verantwoord ondernemen geldt op alle plaatsen ter wereld waar Bekaert actief is. De hoogste ethische normen worden gerespecteerd en alle van kracht zijnde wetten en regelgevingen worden nageleefd. Het voldoen aan de verplichtingen tegenover de diverse belangengroepen is essentieel voor het succes van Bekaert. Bekaert stelt dan ook alles in het werk om zijn activiteiten op een veilige en milieuverantwoorde wijze uit te voeren.
Ecologisch, veilig en gezond ondernemen De maatschappelijke verantwoordelijkheid van Bekaert strekt zich dus ook uit tot het ecologisch veilig en gezond, en duurzaam ondernemen. De inspanningen werden verdergezet in 2002. Enkele belangrijke realisaties in lijn met het Bekaertbeleid:
Naleving van de wetgeving met een pro-actieve benadering Binnen het raamakkoord met de Vlaamse Overheid, afgesloten om pro-actief de historische bodemverontreiniging te verhelpen, werd in Zwevegem (België) een eerste project aangevat. Het betreft de sanering van gechloreerde solventen door een ‘pump and treat’-behandeling en door het plaatsen van een permeabele reactieve wand. Hierdoor wordt de buurt volledig beschermd tegen een verdere ver-
Sanering van gechloreerde solventen door het plaatsen van een permeabele reactieve wand.
spreiding van verontreinigd grondwater. Om nieuwe verontreiniging in de verschillende vestigingen te vermijden, werd het toepassen van de Bekaertprocedure ‘10 Do’s’ opgevolgd. Om mogelijke olieverontreiniging in de bodem tegen te gaan en de veiligheid van de werknemers te verbeteren, werden bijkomende voorzorgsmaatregelen getroffen. Enkele voorbeelden: het plaatsen van niet doorlaatbare bentonietmatten onder de vloer bij nieuwbouw, het voorzien van looproosters met opvang onder de machines en het installeren van opvang voor beschermolie onder bobijnen.
Opvang met looproosters van beschermolie onder de machines.
Minimale impact Het meten en verminderen van de milieu-impact van de bedrijfsactiviteiten blijven prioritair voor Bekaert. Om emissies te beperken, werden processen aangepast of werd de nodige nabehandeling, bijvoorbeeld het onttrekken van olie aan lucht voorzien. Afval verminderen blijft eveneens een continue uitdaging. Een belangrijke ontwikkeling betreft het verminderen van het volume afval door toepassen van energievriendelijke droogprocessen met een reductie van milieu-impact en milieukosten als gevolg. Nog belangrijker is het om procesaanpassingen door te voeren
Opvang van beschermolie onder de bobijnen.
om afval om te vormen tot secundaire grondstoffen. Dit werd onder meer ook in de Verenigde Staten toegepast voor recuperatie van afgewerkt zuur. Tevens werd op verschillende sites (Europa, Latijns-Amerika) voor filterkoek afkomstig van de industriële afvalwaterzuivering, gezocht naar een nuttige aanwending in plaats van afvoeren naar een stortplaats.
Rationeel gebruik van grondstoffen en energie Rationeel gebruik van energie is een van de belangrijkste uitdagingen voor de toekomst. Verschillende Bekaertvestigingen hebben reeds met behulp van
Onttrekken van olie aan lucht.
JAARVERSLAG 2002 • 15
derden, o.a. leveranciers, energie-audits uitgevoerd. In andere Bekaertbedrijven werd de uitrusting aangepast om tot een beter energiegebruik te komen. De aanpassing van de thermische nabehandeling in BSF (San Diego, V.S.), verminderde de energiekosten met twee derden. Op andere sites werden proeven gestart voor energieterugwinning terwijl in het Bekaert Technologie Centrum diverse projecten voor een betere energie-efficiëntie werden gestart.
Betrokkenheid met de belanghebbenden Om de doorstroming van informatie te actualiseren werden in Europa en in de Project voor energieterugwinning.
Verenigde Staten milieuconferenties gehouden met deelnemers uit alle Bekaertactiviteiten. Ervaring met nieuwe technologische ontwikkelingen en wijzigingen in de wetgeving vormden het hoofdthema van de gedachtewisseling. Milieu- en veiligheidsprestaties bijhouden, verwerken en uitwisselen blijven belangrijk, om aan de regelmatige vragen van verschillende belangengroepen te kunnen voldoen en om de vooruitgang te meten. Om de toegankelijkheid te verhogen werd een aangepast on line informatiesysteem opgezet. Nieuwe IT-middelen, zoals het Bekaert intranet, werden aangewend om informatie over beleidsverklaringen, procedures en over milieutechnologie, snel en wereldwijd ter beschikking te stellen. In verband met de saneringsacties werden verschillende informatiesessies gehouden. Daarbij werden alle belanghebbenden als overheden, buurtbewoners of milieuverantwoordelijken geïnformeerd en kregen ze inspraak in het verloop van de werken.
Milieuvriendelijke technologie en producten Om de bewustwording van gevaarlijke producten te verhogen, werd een Groepsprocedure opgesteld. In het domein van het behoud van het leefmilieu groeien zowel het aantal als de omzet van nieuwe Bekaertproducten sterk. Dat illustreert het engagement om niet alleen milieuvriendelijk te produceren maar ook om aan de talrijke behoeften van een zuiverder leefwereld te voldoen. Enkele voorbeelden hiervan zijn de start van de 1 236 m2 dakgeïntegreerde fotovoltaïsche UNI-SOLAR®-zonnecellen in de Bekaertvestiging te Burgos (Spanje) en de participatie in een waterkrachtcentrale De 1 236 m2 dakgeïntegreerde fotovoltaïsche UNI-SOLAR® zonnecellen in de Bekaertvestiging te Burgos.
door de vestiging Ideal Alambrec (Ecuador).
Belangrijkste verwezenlijkingen in 2002 • Januari: ingebruikstelling van het geautomatiseerd waterzuiveringsstation in Bekaert Hemiksem (België). • Maart: start 1 236 m2 dakgeïntegreerde fotovoltaïsche UNI-SOLAR®zonnecellen in Burgos (Spanje). • Juni: Jiangyin (China), CBSC uitgenodigd op de viering van de Milieudag. • Juni-augustus: Zwevegem (België), saneringswerkzaamheden voor Waterkrachtcentrale in Ecuador.
gechloreerde solventen: in werking stellen van de reactieve wand en van de ‘pump and treat’-behandeling. • September: Zwevegem (België), rondetafel over milieu voor de Europese vestigingen. • Oktober: Rogers (V.S.), rondetafel over milieu voor de vestigingen in de Verenigde Staten. • Oktober: Bekaert krijgt een positieve erkenning voor voortreffelijke milieuen sociale verwezenlijkingen door de Züricher Kantonalbank.
Vernieuwing van milieuvriendelijke technologie en producten Het budget in 2002 voor de vernieuwing van technologie en producten bedroeg 11,2 miljoen euro. Hierbij zijn de projecten geselecteerd waarbij een vermindering
16 • MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN
van milieuhinder of de ontwikkeling van vooruitstrevende producten voor behoud van het leefmilieu worden beoogd.
Enkele voorbeelden van processen: • implementatie van alternatieven voor gechloreerde solventen op verschillende locaties; • energievriendelijk drogen voor het verminderen van diverse afvalstromen; • recuperatie van droge smeermiddelen.
Enkele voorbeelden van producten: • onderzoek naar verbetering van de prestaties van amorfe zonnecellen; • ontwikkeling van de Sol-Mox® glasfolie met superieure eigenschappen naar transparantie voor licht en weerkaatsing van warmte-energie; • filtratietoepassingen voor lucht en vloeistoffen onder extreme voorwaarden.
Milieu-indicatoren
Draad, Staalkoord en Fencing
Indicatoren*
2002
2001
Totaal energieverbruik (GWh)
2 240
2 190
Aangekochte elektriciteit (GWh)
1 120
1 070
220
220
1
Sol-Mox® glasfolie: superieure eigenschappen naar transparantie voor licht en weerkaatsing van warmte-energie.
Directe broeikasgasemissies
2
(duizend ton CO2) Verbruik van grondstoffen (miljoen ton)
1,3
1,2
Waterverbruik (miljoen m3)
4,7
4,9
12
13
Waterverbruik (m3 per ton eindproduct)
3,4
3,6
Zuurverbruik (kg per ton eindproduct)
8,6
9,4
3
Zuurverbruik4 (duizend ton)
Ratio’s*
(1) 1 GWh = 106 kWh. (2) Gebaseerd op de verbruikte hoeveelheden aardgas en stookolie. (3) Gebaseerd op het walsdraadverbruik. (4) Uitgedrukt in 100% geconcentreerd zuur.
Belangrijkste erkenning en milieucharters onderschreven in 2002 • Milieulogo toegekend aan Bekaert Lanklaar (België)
De indicatoren worden in eerste instantie bepaald door de geproduceerde hoe-
door de Provincie Limburg
veelheden en productmix en door de bedrijven opgenomen in de tabel. Er wordt
in 2002 en Charter gete-
rekening gehouden met acquisities of desinvesteringen door enkel bedrijven op te
kend voor het behalen van
nemen waarover gegevens over twee opeenvolgende jaren beschikbaar zijn. De
het milieulogo in 2003.
evolutie van de ratio’s voor water- en zuurverbruik weerspiegelen de verbete-
• Verbintenis aangegaan door Bekaert Fencing
ringsacties die de verschillende vestigingen ondernemen.
Limited (V.K.) met de Britse
Veiligheid en gezondheidsindicatoren
overheid voor reductie van
De veiligheidscijfers van Bekaert blijven gevoelig lager dan het gemiddelde van de
energie, grondstoffen en
Belgische bedrijven dat 4,5 bedraagt en waarvan het gemiddelde voor de metaalverwerkende nijverheid 8,25 is (Belgisch Federaal Ministerie voor Tewerkstelling en
Belgo Mineira Bekaert
Arbeid in 2001).
Draad, Staalkoord en Fencing
Ratio’s* Ongevallen met minstens één dag werkverlet per 100 werknemers5
emissies. • Medewerking door BMB-
2002
2001
3,4
3,6
Artefatos de Arame (Vespasiano, Brazilië) aan een project voor verbetering van de waterkwaliteit van het ‘Ribeirão da Mata’
(5) De ongevallendata bevatten 95% van de mensen op geconsolideerd niveau.
hydraulisch bekken samen met de overheid en regio-
* De belangrijkste milieu, veiligheid en gezondheidsindicatoren bevatten 95% van de productiedata van Draad, Staalkoord en Fencing voor de geconsolideerde ondernemingen (vestigingen waar Bekaert meer dan 50% van de aandelen heeft).
nale industrie.
JAARVERSLAG 2002 • 17
Personeel Het personeelsbeleid heeft de belangrijkste strategische doelstellingen zoals beschreven in het hoofdstuk Strategie volledig ondersteund. Inspanningen werden geleverd om de personeelsprestaties beter te beheren, de personeelskosten te beheersen en de processen van Human Resources (HR) te optimaliseren. Daarenboven werd het globale aspect van Bekaerts personeelsbeleid benadrukt en werd meer aandacht besteed aan het uitbouwen van de competenties nodig voor het vernieuwde Bekaert.
Inspanningen om het personeelsbeleid globaler te maken Door het opstellen van een handleiding voor personeelsbeleid, de zogenaamde HR Architectuur, beschikt elke vestiging over alle richtlijnen en praktijkvoorschriften die minimaal in de Groep toepasselijk zijn. Het Hay-functie-evaluatiesysteem is wereldwijd gerealiseerd en werd van kracht in de nieuwe vestigingen en voor de bediendefuncties. Corporate HR stelde eveneens een internationale Hay-referentiehandleiding op. Er was een lichte stijging van het aantal expatriates afkomstig van verschillende nationaliteiten in lijn met de politiek om de vestigingen bijkomende steun en een brede waaier van competenties te verlenen alsook om managers een langetermijnervaring in het buitenland aan te bieden. Wereldwijd voerden de personeelsmanagers een record aantal ‘Management Development Reviews’ uit. De Groep introduceerde eveneens de filosofie van Totale Kwaliteitszorg in China en breidde deze wereldwijd uit voor Bekaert Advanced Materials (BAM).
Internationalisering van de vormingsactiviteiten De introductie in 2002 van de bestaande management vormingsprogramma’s in de nieuwe vestigingen komt tegemoet aan de lokale behoeften aan vorming en het bekwaamt de lokale managers in managementtechnieken die Bekaert als standaard heeft.
Intensiever en globaler gebruik van e-HR Om de efficiëntie te verhogen installeerde Bekaert een aantal on line selfservicesystemen voor werknemers, onder meer voor: • jaarafspraken en opvolging; • prestatie-evaluatie; • evaluatie van training; • directe toegang tot informatie over het pensioenplan. Ook werden de e-learninginspanningen verder gezet. De trainingsmodule draadtrekken is klaar voor gebruik en voor competentie-ontwikkeling analyseerde men generieke e-learningmodules.
Afstemming van HR-instrumenten op de strategische doelstellingen De Bekaertgroep evalueerde de effectiviteit en de efficiëntie van de belangrijkste groeiprojecten die vorig jaar werden gestart en een aantal leerpunten werden geformuleerd. Een grotere autonomie van de business units en een vereenvoudiging van de rapporteringsstructuur werd een noodzaak. Daarom vernieuwde Bekaert de volledige ‘Policy Deployment Roadmap’.
18 • MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN
Het trainingscurriculum voor jonge technologen werd gesplitst in twee afzonderlijke technologieprogramma’s, één voor draadtrekken en één voor geavanceerde technologie.
Ondersteuning van de HR-processen Corporate HR initieerde een aantal ondersteuningsinitiatieven, zoals: • het opstellen van een nieuwe selectieprocedure en de introductie van vernieuwde aanwervingstesten; • het introduceren van de ‘Rating & Ranking’-methodologie voor de performance-evaluatie van het kaderpersoneel; • het invoeren van een rapporterings- en opvolgingssysteem voor de vormingsactiviteiten. Rond herstructureringsprogramma’s en organisatorische wijzigingen voerde Bekaert een open communicatie en dialoog met het personeel en met de lokale en Europese ondernemingsraden. Gedurende de succesvolle implementatie van het herstructureringsprogramma in de activiteit Bekaert Fencing wist Bekaert de sociale vrede te behouden. Een extern tevredenheidsonderzoek bij de klanten van Draad toonde aan dat het commercieel gedrag van het verkoopteam sterk werd gewaardeerd. Een leerproject om de individuele en groepsperformantie van de financiële afdeling te verbeteren werd aangevat.
Ontwikkeling van nieuwe vaardigheden Bekaert introduceerde een ‘Marketing Roadmap’ om de organisatie de mogelijkheid te bieden meer en beter klantgericht te werken. Intensieve en gerichte rekruteringen werden opgezet in de activiteiten en regio’s die in expansie zijn, voornamelijk in Staalkoord China en in BAM wereldwijd. Bovendien werden in alle eenheden de introductie- en andere vormingsprogramma’s wereldwijd uitgebreid naar alle personeelscategorieën. Het ontwikkelen van een nieuw trainingsprogramma ‘Bekaert Manufacturing Programme’ zal de jonge technologen ondersteunen in hun overgang van een Onderzoek & Ontwikkelingscurriculum naar een leidinggevende positie in de productie. Staalkoord voerde het ‘Key Learning Plant’ concept per regio in, waarbij een staalkoordvestiging binnen een regio een leidende rol voor een bepaalde basistechnologie zal spelen. Alle BAM-activiteiten werden in zes gefocuste segmenten samengevoegd om de markt beter te dienen en de nieuwe BAM-acquisities werden wat het personeelsbeleid betreft succesvol geïntegreerd.
Integratie van sociale veranderingen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen bleef een belangrijke beleidsoptie voor Bekaert. Zij concretiseerde deze verantwoordelijkheid verder door: • het opmaken van een interne sociale rapportering op Groepsniveau; • het maken van een eerste ontwerp van een vernieuwde Groepsgedragscode; • het opstarten van een comité voor duurzaam ondernemen; • het uitbreiden van het externe netwerk; • het deelnemen aan projecten van duurzaam ondernemen.
JAARVERSLAG 2002 • 19
Evolutie en spreiding van het aantal personeelsleden (voltijds equivalent)
10 071
10 438
10 242
12 000
10 329
10 926
Evolutie personeel
Het totaal aantal medewerkers, inclusief de joint ventures en geassocieerde onder-
6 000
6 765
7 023
6 123
5 799
8 000
6 960
10 000
nemingen, bedroeg 16 836 op het einde van 2002. In de geconsolideerde ondernemingen is het aantal gedaald van 10 438 naar 10 071. De daling is vooral te wijten aan het effect van rationalisaties in Draad. Het aantal werknemers in de joint ventures en geassocieerde ondernemingen kende eveneens een lichte daling van
4 000
7 023 naar 6 765 als gevolg van een normaal personeelsverloop.
2 000 0 1998
1999
2000
2001
2002
Geconsolideerde ondernemingen J.V. & Geassocieerde ondernemingen
Spreiding per activiteit 8
Spreiding per regio
5
6
Spreiding per categorie
1
21 48
29
22
8 44
17
16
Draad: 48% Fencing: 17% Staalkoord: 22%
71
4
BAM: 8%
Europese Unie: 44%
Latijns -Amerika: 29%
Arbeiders: 71%
Ondersteuning: 5%
Rest Europa: 4%
Azië: 6%
Bedienden: 21%
Noord-Amerika: 16%
Rest wereld: 1%
Managers: 8%
Risicobeheer Het Risico- en Verzekeringsmanagement behandelt en beheert de risico’s die de continuïteit van de Groep, zijn mensen, zijn operaties en de omgeving in gevaar kunnen brengen. Naast conventionele risicomanagementtechnieken en het nemen van preventieve maatregelen behoort het verzekeringsmanagement eveneens tot de taken. Hiertoe wordt selectief een beroep gedaan op verzekeringsmakelaars en beheert het departement een eigen herverzekeringsmaatschappij. Verder promoot het departement actief het risicobewustzijn bij alle Bekaertmedewerkers en dit zowel in het professioneel als in het privé-leven. 2002 was een jaar met weinig en slechts kleine materiële schadegevallen. Ook de aansprakelijkheidservaringen waren goed. Ondanks deze goede ervaringen bleven de wereldwijde verzekeringsmarkten hogere premievoeten en eigen risico’s vragen. Tegelijk werden restrictievere voorwaarden en belangrijke investeringen om de bescherming te verbeteren opgelegd. Risicomanagement beantwoordde deze vragen door makelaarsdiensten te optimaliseren en de makelaarsvergoeding te hernegotiëren. Risicomanagement speelde eveneens een actieve rol in de verscheidene voorbereidende onderzoeken voor acquisities. Naast verzekeringsaudits en –evaluaties werd het departement ook betrokken in verscheidene aspecten van het beslissingsproces en van het veiligheidsbeheer met inbegrip van de bescherming van materiële activa. 20 • MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN
