lesEXIT map
CREDITS van DE MAAN Tekst Tim Kestens Coach Willem Verheyden Figuren Paul Contryn Eindregie Stef De Paepe Creatie en spel Thomas Van Caeneghem, Charlotte Anne Bongaerts, Neal Leemput, Vic Van Avermaet Creatie en muziek Wouter Deltour, Rob Banken DE MAAN Minderbroedersgang 1 & 3 2800 Mechelen W www.DEMAAN.be E
[email protected] T 015 200 200 Contactpersoon lesmateriaal: Tom Schiepers -
[email protected] - 015 200 200
1 EXIT
INHOUDStafel I
voor het theaterbezoek
enkele vraagjes en theatercodes
... pag. 3
eerste kennismaking met EXIT
... pag. 4
II
na het theaterbezoek
thema’s uit de voorstelling
... pag. 8
doe het zelf! ... pag. 12 wie is wie? ... pag. 13
achtergrondinformatie uit de actualiteit ... pag. 14
bijlage ... pag. 16
2 EXIT
I VOOR HET THEATERBEZOEK enkele vraagjes * Welke theatervoorstellingen heb je al bezocht? * Ga je graag naar theater? * Wat vind je er leuk/niet leuk aan? * Heb je zelf al eens toneel gespeeld? * Wat zie je allemaal tijdens theatervoorstellingen? * Wie werkt allemaal mee aan een theatervoorstelling? * Wat verwacht je van deze voorstelling?
theatercodes Naar theater gaan is op heel wat vlakken anders dan bijvoorbeeld naar de bioscoop gaan. De acteurs staan voor jou op een podium en kunnen jou ook zien en horen, net zoals jij hen ziet en hoort. Achterin de zaal staat een technicus die het licht en het geluid bedient. Alles gebeurt live op de scène en dat vergt opperste concentratie. Om die redenen zijn er dan ook andere regels dan in de bioscoop: * Babbelen tijdens een voorstelling kan storend zijn voor je medetoeschouwers maar ook voor de acteurs, * absolute stilte is dan ook weer niet de bedoeling; reageren op het toneelstuk en lachen met de voorstelling is gezond, * eten/drinken is niet toegelaten tijdens een voorstelling, * eens de lichten uitgegaan zijn, is alle aandacht gericht op het podium, * elke keer opnieuw spelen de acteurs de hele voorstelling met volle inzet en dat verdient een applaus op het einde, * gsm’s worden steeds uitgeschakeld, * er mogen geen opnames (foto’s of video-opnames) gemaakt worden tijdens de voorstelling. Maar het allerbelangrijkste is natuurlijk dat je geniet van de voorstelling!
3 EXIT
eerste kennismaking met EXIT
EXIT DE MAAN werkt met steun van de Vlaamse overheid, de provincie Antwerpen en de stad Mechelen v.u. Willem Verheyden, Minderbroedersgang 1&3, 2800 Mechelen
affiche
www.DEMAAN.be
16+
naar de roman van Tim Kestens spel Charlotte Anne Bongaerts, Neal Leemput, Vic Van Avermaet, Thomas Van Caeneghem muziek Wouter Deltour en Rob Banken coach Willem Verheyden figuren Paul Contryn m.m.v. Joren Seldeslachts i.s.m. Lemmensinstituut Leuven, CC Zwaneberg Heist-op-den-Berg, CC Sint-Niklaas, CC Mechelen en de Technische Scholen Mechelen
promotekst Naar het gelijknamig debuut van auteur Tim Kestens. Bas, Finn, Thijs en Jelle zijn al jarenlang een hechte groep vrienden. Het clubje handelt dan ook als een eenheid. Samen zijn ze één iemand. Samen zoeken ze de grenzen op van het leven. Ze willen alles eruit halen, zo veel mogelijk fun beleven, zo veel mogelijk op zoek gaan naar kicks. Ze begaan zelfs hun eerste misdaden samen. Tot een klasgenoot zelfmoord pleegt. Vanaf dan wordt alles anders. Zijn ze mee verantwoordelijk? Moeten ze zwijgen of net praten? Allemaal gaan ze anders met de situatie om. Allemaal proberen ze op hun eigen manier hun gevoelens en gedachten weer op orde te krijgen. Maar is hun vriendschap sterk genoeg om dit drama te overleven? “Nele Michiels (16): Ik vond het erg realistisch. Het was totaal anders dan ik had verwacht, met de figuren, de vele donkere scènes en de snelheid van de voorstelling.” Stampmedia over EXIT. “EXIT toont dat het leven fantastisch kan zijn, maar soms ook zinloos.” Gazet Van Antwerpen over EXIT.
4 EXIT
website & Facebook
Niet enkel de affiche en de promotekst maken de voorstelling zichtbaar. Ook programmablaadjes, de website van DE MAAN en onze Facebookpagina maken EXIT kenbaar bij het grote publiek. Bekijk even eerst de affiche. Wat vertelt de affiche je? De titel en de vormgeving geven je al een beeld over de inhoud van de voorstelling. Kan je op basis hiervan al iets vertellen waarover de voorstelling gaat?
Lees de promotekst. Nu heb je meer informatie over EXIT. Welke thema’s komen aan bod in de voorstelling?
Surf naar www.DEMAAN.be en naar DE MAAN op Facebook. Daar vind je ongetwijfeld nog meer informatie. Wat kunnen de foto’s, reacties van publiek en praktische informatie over de voorstelling je nog meer vertellen?
5 EXIT
II
NA HET THEATERBEZOEK (uit de theatertekst) Vampiertanden (Thijs)
“Godverdomme, kutkind, sta dan toch op!”, dat wilde ik mijn pa horen schreeuwen en daarom blijf ik irritant lang in bed liggen nadat hij me heeft wakker gemaakt. Maar deze keer zegt hij gewoon: ‘Thijs, komt er nog wat van?’. Ik wacht tot hij naar boven komt en dan doe ik mijn boxershort uit waar hij bij staat. Mega gênant voor hem, want op mijn leeftijd kijkt een vader niet meer naar de piet van zijn zoon. Zeker niet gezien de pedoreputatie van ons land. Daarna ontbijt ik in mijn blootje, gewoon om hem op stang te jagen. Hij doet de gordijnen open, zodat de buren me kunnen zien. Maar dat kan mij niks schelen, ik heb geen probleem met mijn bloot lijf. Het is misschien wat klein en smal maar het valt voor de rest best mee. Wanneer ik als eerste op school aankom, voel ik me veel bloter dan aan de ontbijttafel. Ik ga tegen de muur staan en sluit mijn ogen. Ik ben niet geïnteresseerd in de anderen en ik hoop dat dat wederzijds is. Wanneer ik m’n ogen weer even open doe, zie ik Griet. De grootse reltrut van de hele school. Ze staat te bleiten. Weeral. Maar deze keer bleiten haar vriendinnen mee. Ze vormen een blok, want dat bleit blijkbaar gemakkelijker. Ik zie dat er meerdere groepjes zijn op de speelplaats die elkaar troosten. Alsof er, net als in die Amerikaanse scholen op tv een drama is gebeurd. Alsof er een of andere zot een geweer heeft getrokken en 166 kleutertjes heeft neergeknald. Net dan komen Finn en Bas aan. Wat is er gebeurd?
Bas: Misschien is er wel iemand dood. Paris Hilton of zo. Misschien heeft haar hond haar hals doorgebeten. Lekker sappig en niet te vet. Thijs: Zo’n chihuahua kan dat niet, man. Die eet alleen maar yoghurt. Bas: Niks daarvan, ze zien eruit als muizen maar ze hebben tanden als vampiers. Zeker weten.
Ik ben opgelucht. Het gelul houdt ons samen. En zal dat altijd doen. De bel gaat en we vertrekken naar Stekelberg en haar wiskundeles. In plaats daarvan worden we naar de feestzaal geleid. Wat is hier in godsnaam aan de hand? Manen, de directeur, neemt de microfoon en kijkt naar beneden, naar de lege plek net voor de eerste rij. Daar gaat hij iets werpen. Nieuws. Hij zegt het bijna onmiddellijk: Leon De Laet is overleden. Hij heeft zelfmoord gepleegd. Er is een rouwvrouw voorzien en de lessen gaan vandaag niet door. Ik kijk naar Bas, maar die kijkt nergens naar, alsof het nieuws nog moet komen. Ik voel mijn ogen leeglopen. Finn‘s gezicht trekt verkrampt samen en hij loopt met Jelle naar buiten. We mogen niks zeggen. Absoluut niet..
6 EXIT
7 EXIT
wie is wie? Over Tim Kestens Tim Kestens (°1979) debuteert met EXIT. Het uitgangspunt van Tim was een boek schrijven dat hijzelf als adolescent ook graag had gelezen. En naar eigen zeggen is hij daarin geslaagd. Het boek was eind 2010 klaar, na een tweejarige zoektocht doorheen verschillende voorstudies en aanpassingen. Tim schreef immers ook nog de verhalen Engel/Spook en Nummer 9 als voorlopers van EXIT. Hij baseerde zich daarvoor voornamelijk op schrijvers als Paul Mennes (Tox, Soap…) en Bret Easton Ellis (Minder dan niks, American Psycho). © Tim Kestens
Of zoals Tim het zelf verwoordt op zijn website (www.timkestens.com):
33 jaar geleden ben ik in Leuven geboren. Ik viel met mijn achterste in de boter. Twee oudere zussen waarmee ik Hero Quest speelde en twee ouders die me leerden discussiëren. Het gebeurde wel eens dat ik alleen moest voetballen. Maar ik maakte van de nood een deugd en verdeelde mezelf in tweeëntwintig spelers. De verbeelding aan de macht! Op mijn vijftiende besliste ik twee dingen. Ik wilde schrijver worden en ik wilde Kathleen aan de haak slaan. Zeventien jaar later waren die twee doelen bereikt: Samen met Kathleen, Stan en Simon woon ik Mechelen. En vorig jaar kwam mijn debuut uit. Maar dat is nog maar het begin. In deze prachtige stad wil ik nog veel boeken, gedichten en scenario’s schrijven. To be continued...
Over de spelers De acteurs van EXIT zijn studenten of net afgestudeerde acteurs van verschillende dramaopleidingen uit Leuven en Antwerpen. Ze maken via EXIT voor het eerst contact met figurentheater. Door hun jonge leeftijd kunnen de acteurs zich ook volledig inleven in de thematiek en de motieven van dit typisch jongerenverhaal.
8 EXIT
Charlotte Anne Bongaerts
Charlotte studeerde in augustus 2012 af aan het Lemmensinstituut met We will handle it en behaalde zo het masterdiploma Woordkunst/Drama. Eerder was ze te zien in Naast/Hinterland, een locatieproject van Sara Vertongen op Theater Aan Zee 2012. Ook zal ze dit jaar verschijnen in de tv-producties Bergica en Crème de la crème. Charlotte over haar persoonlijke groei: “Ik ben als maker erg gefascineerd door figurentheater. EXIT geeft me de mogelijkheid nieuwe aspecten van het bewegen te exploreren. Verrijkend!” © LUCA Drama
Neal Leemput Neal studeerde Woordkunst/Drama in de Kunsthumaniora van het Lemmensinstituut in Leuven. Momenteel studeert hij aan de afdeling Woordkunst van het Herman Teirlinck Instituut (Artesis Hogeschool Antwerpen). Neal acteerde al in Kasimir En Karoline (En de liefde houdt nooit op) van fABULEUS en Faces van Nieuw Theater Project (NTP). Neal over zijn rol (Thijs) in EXIT:
© doemijmaarantwerpen.com
“Thijs is iemand die lijkt voor iedereen goed te willen doen en kost wat kost de groep bij elkaar wil houden. Eigenlijk is hij gewoon bang om alleen te zijn, omdat hij zich zelf eenzaam voelt.”
9 EXIT
Vic Van Avermaet
Vic studeert Woordkunst aan het Herman Teirlinck Instituut (Artesis Hogeschool Antwerpen). Naast drama is Vic naar eigen zeggen ook bezig met muziek en installatiekunst. Zo behoort hij tot het ‘Kollektiev’, een groep jongeren die bezig is met multidisciplinaire kunst. Zij werkten bijvoorbeeld al samen met Campo en Studio Villanella. Vic spreekt vanuit zijn personage in EXIT, Finn: “Hadden we maar iets kunnen doen?!” © Vic Van Avermaet
Thomas Van Caeneghem Thomas studeerde Drama aan het Lemmensinstituut in Leuven en is momenteel bezig met een lerarenopleiding. Hij was reeds te zien in Gek Van Liefde, een productie van DE MAAN. Eerder deed hij ook al MAANervaring op bij het project Cafépraat. Daarnaast was Thomas ook al te zien in Een vijand van het volk van theater De Queeste. Thomas over Bas, zijn personage in EXIT:
© LUCA Drama
“Bas is typisch zo’n gast die zichzelf een onaantastbare pose heeft aangemeten om de middelbare school door te komen. Hij begaat een grote fout en weet verdomd goed dat hij de grote schuldige is. Maar zijn pose laat hem niet toe dat ook te laten zien.”
10 EXIT
Over de muzikanten Wouter en Rob zijn de muzikanten uit EXIT en komen uit de muziekopleidingen van het Lemmensinstituut in Leuven.
Wouter Deltour
Wouter studeert klassieke piano en zit dit jaar in zijn laatste master-jaar. Hij heeft al eerder muziek gespeeld voor theatervoorstellingen. Zo maakte hij bijvoorbeeld muziek bij de master-proef We will handle it van Charlotte Anne Bongaerts. Daarbuiten speelt hij vaak in klassieke ensembles en speelt hij ook basgitaar.
© Rudy Gadeyne
Rob Banken
Rob is afgestudeerd saxofonist aan de jazz-afdeling van het Lemmensinstituut. Hier volgde hij ondermeer les bij Frank Vaganée. Daarnaast speelde hij al mee bij Tuesday Night Orchestra, Nilfisq, Brussels Youth Jazz Orchestra en is hij actief met zijn eigen jazz-trio.
© Rudy Gadeyne
11 EXIT
thema’s uit de voorstelling 1. leven en dood Bas, Finn, Thijs, Jelle en Loes zoeken de grenzen op van het leven. Zij willen alles eruit halen, zo veel mogelijk fun beleven, zo veel mogelijk op zoek gaan naar kicks. Zelfs als ze hun eerste misdaden begaan zitten ze nog volop in het ‘leven’. Het is maar door de traumatische gebeurtenis die zich langzaam ontwikkeld en door de zelfmoord van Leon dat ze plots heel hard geconfronteerd worden met zware schuldgevoelens en met de dood. Ze gaan daar elk op hun eigen manier mee om. Bas probeert zichzelf wijs te maken dat hij niet de schuldige is van Leons zelfmoord, al heeft ook zijn dipjes. Thijs maakt zich vooral zorgen over hun vriendschap en over de anderen. Finn gaat door een diep dal en pijnigt zichzelf. Maar hij kruipt uit het dal, onder meer dankzij de hulp van de psychologe die de klas in het rouwproces begeleidt. Jelle houdt zich eerst sterk maar voelt zich slechter en slechter. Uiteindelijk volgt hij het voorbeeld van Leon.
2. vriendschap Er is al jaren een intense band tussen de vrienden. En het groepje handelt dan ook als een eenheid. De groep vrienden is eigenlijk een personage op zich. Niemand van die vier jongens zou een van die misdaden begaan als de anderen er niet waren. De vriendschap staat zwaar onder druk door wat er op een zekere dag gebeurt met Leon. En als Leon zelfmoord pleegt, valt het groepje uiteen.
3. drugs De vier vrienden gebruiken drugs: marihuana, xtc, magic mushrooms en sterke drank. Tijdens de scène waar Leon misbruikt wordt, is drugs een belangrijk motief. De groep vrienden drogeert Leon en de jongens zijn zo enthousiast dat ze verschillende drugs mengen. Daardoor belanden ze in een slechte trip en Bas misbruikt Leon zonder dat de anderen er iets aan doen. Jelle, de slimste van de vier, gebruikt het meeste drugs. Zo rookt hij meteen een jointje als hij het nieuws van Leon hoort. Hij vindt dat hij zelf een goed evenwicht heeft gevonden tussen drugs, school, vrienden en ouders. Onder druk van Finn stopt hij met de marihuana. Hij gaat kapot aan schuldgevoelens en pleegt zelfmoord.
12 EXIT
doe het zelf! 1. Boekbespreking roman EXIT door Tim Kestens Lees de roman EXIT van Tim Kestens. Vergelijk deze roman daarna met de voorstelling. Neem volgende vragen als richtlijn: * Welke elementen komen er zowel terug in de roman als in de voorstelling? * Zijn er verhaallijnen die anders zijn of niet verteld worden? * Worden er verschillende personages voorgesteld? * Heb je hetzelfde gevoel na het lezen van de roman dan na de voorstelling van DE MAAN? 2. Vergelijk EXIT met artikels uit de actualiteit Bekijk de thema’s uit de voorstelling die hierboven uitgelegd worden. Zoek op het internet naar artikels, blogs, internetpagina’s... met gelijkaardige thema’s en bespreek daarna wat je hebt gevonden in de klas. 3. Schrijf zelf een verhaal met de drie thema’s uit de voorstelling Neem een kijkje op de links, filmpjes en artikels op volgende pagina’s. Daar vind je meer informatie bij de eerder geformuleerde thema’s.
13 EXIT
achtergrondinformatie uit de actualiteit
1. zelfdoding http://opinie.deredactie.be/2012/10/23/over-jongeren-die-aan-zelfdoding-denken/ “Waarom zijn er in Vlaanderen zoveel zelfdodingen? Zijn de Vlamingen binnenvetters die niet over hun problemen praten? Is ons onderwijs te veel gericht op kennisoverdracht en te weinig op het aanleren van vaardigheden? Is de hulpverlening te weinig toegankelijk of rust er een te groot taboe op psychische problemen? Waarschijnlijk spelen deze sociale en culturele factoren een rol.” http://mens-en-samenleving.infonu.nl/psychologie/56025-waarom-willen-jongeren-zelfmoord-plegen.html “Het belangrijkste voor personen die ondervinden dat jongeren met problemen zitten en op verschillende manieren duidelijk maken dat ze suïcidale neigingen hebben, is dat ze deze signalen zeker niet onderschatten maar au sérieux nemen. Als een jongere behoefte heeft om te praten over zelfmoord ga daar zeker op in, het kan een leven redden. In Vlaanderen is het voor jonge mensen mogelijk om (anoniem) over hun problemen te praten (of te chatten) bij Tele-Onthaal.” Koppen-reportage (11/09/08) over jongeren die iemand verloren door zelfdoding http://www.youtube.com/watch?gl=BE&v=IJFlxkOqQko Zelfdoding bij jongeren op Peeters & Pichal (Radio 1, 3/06/09) http://www.radio1.be/programmas/peeters-pichal/zelfdoding-bij-jongeren 2. druggebruik http://www.laatjenietvangen.be Een toffe site die je meer informatie biedt over druggebruik en de gevolgen er van. Wat doet cannabis met je lichaam? Wat doet het met je tijdens het studeren? Zoek meer informatie en doe de quiz! http://www.druglijn.be Alle informatie over drugs staat hier gebundeld. Tips bij het uitgaan. Kan je een kater voorkomen? Het ABC van de drugs. Je vindt het er allemaal. http://www.desleutel.be Alles over verslavingen, voor wie hulp zoekt. Maar ook tal van informatie. Wat doen drugs met je brein? Wat zijn legal highs? Test zelf je kennis! http://www.alcoholhulp.be/jongeren-en-alcohol Alcohol. Een legale drug. Lees meer over effecten en risico’s. De site biedt je persoonlijke verhalen, thema’s en forums. Alles over het gebruik en misbruik van alcohol.
14 EXIT
3. seksualiteit en misbruik http://www.allesoverseks.be Stel zelf een vraag op de website. Of zoek in de woordwolk naar een thema waar je meer informatie over wil. Je vindt er ook verhalen van andere mensen, nieuws over seksualiteit, een forum en veel meer. http://www.nytimes.com/roomfordebate/2013/10/23/young-women-drinking-and-rape Een (Engelstalige) discussie over drinken en verkrachting. Lees berichten en meningen van verschillende deelnemers. Zo zegt Koren Zailckas bijvoorbeeld: “Alcohol is the No. 1 date-rape drug. That’s not victim-blaming, or anti-women (let the record show a large portion of male victims have been drinking at the time of their sexual assaults too). It’s simply a fact. The vast majority of campus rapes happen when the rapist, the victim or both are drunk.” Koppen-reportage “Verkrachtingen: totaal geen prioriteit” http://www.een.be/programmas/koppen/verkrachtingen-totaal-geen-prioriteit http://www.jongenvanzin.be/voorjongeren Een site vol informatie over seks en seksualiteit. Kom meer te weten in het sekswoordenboek. Je kan vragen stellen of meer info vinden op het forum, of verschillende achtergrondinformatie opzoeken in dossiers. http://www.seksuelevorming.be/feiten-en-cijfers/feiten-en-cijfers-seksueel-gedrag-van-vlaamse-jongeren Cijfertjes en feiten over seks. “Hoe zit het met de seksuele carrière van Vlaamse jongeren? Wanneer tongzoenen ze voor het eerst en vindt de eerste coïtus plaats? Zijn er verschillen tussen jongens en meisjes, tussen jongens en meisjes uit het ASO, TSO en BSO?” http://www.joetz.be Al gehoord van JOETZ? Gezondheid, veilig vrijen en er voor iedereen zijn. Dat doet deze organisatie. Vind er zelf meer informatie over en ga eens mee op de jongerenvakantie! 4. homoseksualiteit http://www.mannenseks.be “De gay site van sensoa”. Vind meer informatie over homoseksualiteit, gezonde seks en risico’s. http://www.awel.be/forum/vragen/12632-ik-wil-geen-homo-zijn “Maar ik wil GEEN homo zijn, ik wil ‘normaal’ zijn!” Een discussieforum over jezelf outen. Op awel.be vind je ook meer informatie over seks, jouw lichaam, jouw rechten, verliefdheid, school... http://www.diversiteit.be/homofobie “Homofobie staat voor alle uitingen of vormen van discriminatie, afwijzing, uitsluiting, haat en geweld gericht tegen individuen of groepen wegens hun homoseksuele geaardheid.”
15 EXIT
bijlage interessante links * www.preventiezelfdoding.be (of www.zelfmoord1813.be) Voornamelijk bekend van de zelfmoordlijn. Heb je vragen en dringend nood aan een gesprek? Bel naar 1813. Daarnaast kan je hier meer informatie vinden in verband met zelfdodingspreventie. * www.jongerengids.be Tal van thema’s die jongeren aangaan waaronder relaties, seks, vrije tijd en gezondheid. Je vindt er ondermeer artikels, nieuws en interessante links. * www.jac.be Hét Jongeren Advies Centrum met verschillende thema’s waar je als jongere je hart kan luchten. Informatie zoeken, advies vragen, begeleiding bij een van de jeugdadviseurs of via de chat. * www.ikbeslis.be Op deze website kan je jezelf bewust maken over verschillende vormen van privacy. Per doelgroep (jongere, ouder, leraar of directeur) vind je er verschillende informatie. Men heeft op de site ruimte gemaakt voor sociale media, tips en tricks. • www.sensoa.be Sensoa geeft educatief materiaal over onder andere internetgebruik, Facebook, maar ook over veilig relationeel en seksueel gedrag online. * www.nupraatikerover.be De website van Child Focus over seksueel misbruik. Je kan er steeds terecht. Chatten en bellen met medewerkers. * www.cyberpesten.be Deze website richt zich de gevolgen en de oorzaken van cyberpesten. Je kan er meer informatie vinden over hoe je met dergelijk pestgedrag kan omgaan, er wordt educatief materiaal aangeboden... TIP! De meeste websites hebben zelf ook een pagina met links naar interessante websites. Ga daar zeker eens een kijkje nemen.
16 EXIT
