Coördinatie Hulpdiensten verloop van een tussenkomst
(bij verkeerde opstart: frustratie = moeilijk ombuigen…
preplanning coördinatie via : - SOP s: standaard operatie procedures - ICS: incident commando systeem - VIP: (VIP… : voorafgaande interventie (tussenkomst…plannen
Verloop v/d interventie bij brand: Vaak problematisch !!!
Melding: weinig betrouwbare info Uitruk: - opdrachten à ploegen - raadpleging dossiers Ter plaatse: - Chaos, verwarring paniek.. - Spontane info - Commentaar - Tijdsdruk
reflexief handelen
Bevelvoering: rustig & vastberaden
nuttige instrumenten = preplanning & preparatie
Verloop v/d interventie : 1ste acties: reflexief & in zekere chaos Zo snel mogelijk: - organisatie & structuur handelen
- doelgericht & adequaat
via: - standaard operatie procedures SOP s - incident commando systeem ICS - voorafgaand interventieplan VIP
1
Verloop v/d interventie bij brand: de uitruk het verzamelen van info beslissen - prioriteiten stellen de verkenning & redding de brandbestrijding defensief offensief
de berging & nablussing
evaluatie & D-briefing
interventie = ∑ SOP s
Tactische prioriteiten : Tactische prioriteiten bij interventie: 1. Verkenning & redding 2. Incidentbestrijding: - brand - verkeersongeval 3. Opruiming, berging, salvage: schadebeperking
Tactische prioriteiten & kritische factoren bepalen samen het aanvalsplan
Standaard Operatie Procedures SOP s SOP s of maneuvers zelfde bevel zelfde actie met zelfde middelen zelfde resultaat
ICS: incident commando systeem
Bevelvoering via koppeling van SOP s aan elkaar
Grootschalig incident: VIP… incident gebruik van VIP (VIP… met toepassing van SOP s & ICS
Peilers van de Preplanning: SOP s - ICS - VIP
2
SOP s : waarom? Snelheid van handelen Risico s in de moderne maatschappij
toenemende complexiteit maatschappij verdichting stedelijk & industrieel weefsel toenemende afhankelijkheid (communicatie & transport… toenemende techniciteit zorg voor het milieu mondige & kritische burger & rol vd snelle media
reality TV
belang goede voorbereiding op mogelijke incidenten
Standaard Operatie Procedures (SOP s… EENVORMIG, EENVOUDIG en BONDIG = Gestandaardiseerde manier van optreden: WAT WAT ? Duidelijk afgelijnd onderdeel NOODZAAK NOODZAAK ? MODEL MODEL ? onbestaande KENMERKEN KENMERKEN : geschreven officieel algemeen toegepast verplicht flexibel
Standaard Operatie Procedures (SOP s… WELKE SOP s? beschrijvende & uitvoerende Basisbevelvoering wijze van delegatie van (deel-…taken communicatie / dispatching arbeidsveiligheid aflegsysteem taakverdeling voertuigen uitrukprocedures
3
SOP s : voordelen Bevelvoerder houdt de handen vrij voor kerntaken Duidelijk - eenheid in bevel - vlotte uitvoering Bevel & iedereen weet wat er moet gebeuren Geeft structuur, twijfel & aarzeling wordt voorkomen Improvisatie & ongecontroleerd reflexief handelen worden beperkt Objectief & doordacht (uitgetest & geoefend… Evaluatie is achteraf mogelijk: heeft de SOP goed gewerkt?
SOP s : bedenkingen Soms helemaal niet toepasbaar uitzonderlijke
situaties
mogen het logisch & helder denken niet vervangen, werken ondersteunend mogen niet leiden tot verstarring & verlamming (kritiek van stuurlui aan de wal…
eigen initiatief moet mogen!!
SOP s BESTAAN, structuur & eenvormigheid inzake opstellen ontbreken
Opstellen van SOP s :
Wie?ieder voor zich? Wat?
een leidraad, geen dwangbuis
Hoe? Evalueren van SOP s via training & interventies
4
SOP s : inhoud: Onderwerp doelstelling doelgroep verantwoording & argumentatie taakverdeling & verantwoordelijken bondige procedure of beschrijving eventueel: bijlagen (onderdelen & verwijzingen… Zonodig: actiekaart, checklist
SOP s : hoe opstellen? Kort & bondig - helder Schrijf, herschrijf, schrap laat het herlezen & nazien door ervaren personeel bespreek & toets SOP met de betrokken doelgroep laat bezinken & evalueer hou het uiteindelijke doel steeds voor ogen Voorzie vlotte herziening en aanpassing
SOP s : evaluatie Is het onderwerp duidelijk afgelijnd? Zijn doelstelling & de doelgroep duidelijk? Draagt de SOP bij tot een betere werking & discipline? Makkelijk leesbaar - begrijpbaar? Procedure begrijpbaar & logisch? Zijn de gestelde problemen opgelost? Taakverdeling & verantwoordelijkheid duidelijk? Wordt de gestandaardiseerde lay-out toegepast?
5
SOP s Standaardoperatieprocedures = tactisch Afleggen leidingen Verkenning,Aanval en Vordering Gaspakdragers, Duikers Schuim
Incident Commando Systeem: strategisch (Incident Communicatie Systeem?… Grote interventies worden geleid door meerdere bevelvoerders, onder toezicht & coördinatie van één Leider van de Operaties (LvO… DirDir-BW
(Dir(Dir-BW: monodisciplinair, multidisciplinair: DIR CPCP-Ops…
éénhoofdige éénhoofdige leiding ICS: aspecten: - informeren
- delegeren - motiveren - coördineren - controleren
Incident Commando Systeem :
Onderdelen ICS:
- het besluitvormingsproces - de bevelvoeringsprocedure - de communicatie - de bevelvoeringsstructuur & de coördinatie
zorgen dat wat moet gebeuren, uitgevoerd wordt zorgen dat het maar één keer uitgevoerd wordt
6
Het beslissingsproces : Autocratisch: LvO, zonder overleg Bureaucratisch: volgens strikte procedures democratisch: na raadpleging van CP-Ops, sectorofficieren, specialisten..
7
Hiërarchie in de bevelvoering : Verticaal of horizontaal commando deeltaken in de bevelvoering: - Grootschalige bluswaterbevoorrading Schuimtrein
- Grootschalige inzet adembescherming - OGS: ongeval gevaarlijke stoffen - Veiligheid personeel Safety Officer - Verzamelen van complexe info (gevaar - GS… - Logistieke aspecten & versterkingen - CP-Ops: Dir CP-Ops
In te vullen functies Verantwoordelijke BW bij het CoördinatieComité (KB) Directeur CP-Ops (KB) Directeur BW (KB) Officieren op de werven (KB) Adviseur veiligheid (KB) Verbindingsofficier Gezondheid (ANIP) Verbindingsofficier HC-100 (ANIP) Bovendien : Bijkomend personeel Officieren van de gespecialiseerde ploegen (duikers, TAG, Risc) Corpsgeneesheer FiST Officier Logistiek Officier Planning Terugroepen/Aflossen Officier Meetplan GS. Preventieadviseur DBDMH Andere diensten (sociale dienst, informatica, keuken, lingerie, maskers, public relations, juridische, personeel, …)
Opschaling - versterking: Bij twijfel rond beheersbaarheid incident, tijdig opschalen Overdracht commando, slechts na briefing Bij versterking PEB/RV-punt vastleggen
8
Preplanning Onderdeel van de Veiligheidsketen proactie > preventie > preparatie > uitvoering > evaluatie (nazorg… interventiezorg
(zie wet civiele veiligheid dd. 15 mei 2007 - art. 11…
Preplanning Proactie :
risico s te inventariseren en analyseren (B…. Wegnemen van structurele oorzaken van onveiligheid (NL…
Voorkomen is beter dan genezen
Preventie :
maatregelen om risico s te beperken & gevolgen minimaliseren (B & NL…
Preparatie :
maatregelen om te garanderen dat de dienst klaar is om het hoofd te bieden aan een reëel
incident onderdelen: planvorming organisatie rampenbestrijding opleiding & oefenen
Voorafgaande Interventieplannen - VIP Algemene vereisten VIP Wanneer preplanning? Niveau van uitwerking Redactie VIP
9
Voorafgaandelijk Interventieplan onderdeel van de preplanning Inlichtingendossier opgesteld door de brandweer in samenwerking met de uitbater voor doeltreffende en snelle interventie
voorafgaandelijk tussenkomstplan - VIP voorafgaandelijk interventieplan - VIP
Wettelijke achtergrond VIP: K.B. van 2 oktober 1978 - NPU-1 ART. 15: In geval van brand in een gebouw…waar zeer grote gevaren bestaan, moet… op verzoek van de burgemeester daartoe een voorafgaand interventieplan opgemaakt worden door de territoriaal bevoegde brandweerdienst M.O. van 22 december 1978 (K.B. van 02 oktober 1978) ART. 4: …de territoriaal bevoegde brandweerdienst zal een plan van elke inrichting met bijzondere gevaren opmaken met aanduiding van de gevaarlijke plaatsen, ...
KB 2006: NOODPLANNING
(zie aldaar)
Voorafgaandelijk Tussenkomstplan
Situering: Situering - sluit aan bij het intern bedrijfsnoodplan - INP
- sluit aan bij het gemeentelijk nood- & interventieplan G(A…NIP - gelinkt worden aan de preventie & preparatie* - begeleidt de tussenkomst door het aanbieden van: - kennis omtrent de situatie - kennis omtrent de inzetprocedures - beslissingsondersteunende opties
*: VIP s moeten geoefend & getest worden
10
VIP: vereisten Geïntegreerd in het opzet van de noodplanning aansluiten bij het bedrijfsnoodplan & rampenplan
Gebruiksvriendelijk
regenbestendig, A4 of A3, scheurvast
Ondersteunend (niet dwingend, niet verstarrend… Snel & makkelijk raadpleegbaar: overzichtelijk logisch opgebouwd, beknopt & gestandaardiseerd De aangeboden info moet direct nuttig zijn enkel essentiële tactische info
VIP: wanneer preplanning? Komen in aanmerking voor preplanning: - Vaste plaatsen: fabrieken, scholen, ziekenhuizen omwille van complexiteit,, unieke structuur, gebruik, bezetting op specifieke wijze benaderd
- Identieke plaatsen: hoogbouw, tunnels, autowegen
gelijklopende structuur, bezetting of gebruik op een zelfde wijze benaderd
- Specifieke scenario s: O.G.S., trein- of vliegtuigongeval specifieke incidenten die speciale interventietechnieken vragen, maar die niet plaatsgebonden zijn
VIP: voor welke objecten? Criteria:
risico-analyse!!
- de populatie: populatie overdag, s nachts, patiënten, kinderen, ouderen... - de omvang vh object: object bezettingsgraad, hoogte, uitgestrektheid - bijzondere waarde voor de maatschappij: nutsleidingen, historisch, grote tewerkstelling, vitale functies - gebouwen met complexiteit, problematische structuur of ligging: gevangenissen, havens, gezondheidsinstellingen, ambassades - groot brandrisico: grote brandbelasting met uitbreidingskansen, intern & extern - aanwezigheid van gevaarlijke stoffen met gevaar voor omgeving en omwonenden - bijzondere gevaren of risico s
11
VIP: prioriteitenstelling: Risico- inventarisatie & -analyse Glimmer, Kinney?, Veiligheidscel
Vele objecten komen in aanmerking mankracht - steeds een VIP voor: voor verzorgingsinstellingen, winkelcentra, scholen, musea, luchthavens, nutsvoorzieningen, kerken, SEVESO-bedrijven = verplicht
- in dalende volgorde van belang: - potentieel groot aantal slachtoffers - ramp heeft mogelijks grote impact op omgeving & op milieu - mogelijks grote materiële & financiële schade voor omgeving - mogelijks grote materiële & financiële schade voor bedrijf
VIP: niveau van uitwerking: Inlichtingendossier, opgemaakt door brandweer doel: snelle & doeltreffende aanpak incident onderdelen: tactische info
inlichtingen over de onderneming kaart met route naar de onderneming & toegankelijkheid grondplans: inplanting & indeling gebouwen (bouwlagen… belangrijkste risico s & kritische factoren: inzetprocedures waterwinplaatsen en bestrijdingsmiddelen eventueel: middelen van de bedrijfsbrandweer legende & symbolen
zie M.O. 11 juli 1990 probleem: geen standaardisatie!
VIP s : actuele situatie weinig mankracht - weinig preplanning bij de brandweer
één VIP opmaken vergt 70 à 145 u manuren!!
geen algemeen geldende opmaakprocedure geen algemeen geldende lay out (wijze van opmaak… geen algemeen geldende criteria: voor welk object? geen afstemming met andere brandweerdiensten problemen bij de versterkingen
70 % van de dossiers zitten in de X & Y korpsen
12
VIP Routebeschrijving en toegang Eenvoudig plan (ligging, bereikbaarheid, gevaren, middelen, contacten… Uitgebreid plan (specifieke gevaren,middelen, tussenkomstprocedures, opschaling, …
VIP: uitwerking Voor complexe gebouwen zonder nachtpermanentie permanentie: permanentie - toegang via sleutelkluis-systeem - interventieplan opsplitsen in: - compacte & overzichtelijke 1ste actiefiche A3 - uitgebreid interventiedossier met alle plans
VIP: uitwerking VIP vereist optimale samenwerking met onderneming VIP s moeten bekrachtigd dr bedrijf & brandweer VIP s moeten regelmatig geactualiseerd worden VIP s moeten getoetst, geëvalueerd & getraind VIP s moeten door overheid goedgekeurd worden (?… VIP s na gebruik - zo nodig - vervangen worden
13
