Context MasterClass lecture 5 Verslag subgroep 5: Draagvlak en effectiviteit Facilitator:
Jan Brouwers, Context, international cooperation
Jan Brouwers, senior consultant bij Context met ruime expertise op het gebied van Monitoring & Evaluatie (M&E) systemen en monitoren van draagvlakactiviteiten, opent en legt de opzet van de workshop uit. Het is de bedoeling dat de sessie met behulp van de M&E methodiek, Significant Change, zal uitmonden in twee bespreekpunten voor de plenaire sessie. Overzicht van kernpunten draagvlak en effectiviteit Allereerst aandacht voor de belangrijkste onderwerpen die spelen in het huidige debat rondom draagvlak en effectiviteit. Brouwers geeft aan dat de laatste jaren gekenmerkt worden door een duidelijke resultaatgerichte trend waarin plannen en monitoren centraal staan. Er zijn echter ook een aantal spanningen: kwantitatief versus kwalitatief (de algemene consensus is dat beiden belangrijk zijn); expert versus stakeholders (tendens om meerdere spelers te laten participeren); doel M&E: verantwoording versus empowerment. Er zijn steeds meer nieuwe M&E methodieken. Vroeger stond doorgaans het logframe centraal, waar nu ook meer nadruk ligt op gedragsverandering en outcome-mapping. Output ligt meer in de “sphere of control”. Je kan daarin duidelijk verantwoording afleggen voor de ondernomen activiteiten. Outcomes liggen meer in de “sphere of influence”. Bij impact gaat het meer om de “sphere of concern”. Andere factoren zijn hierbij ook van invloed en samen vormen ze een Theory of Change. Doorgaans is het redelijk helder wat output en outcome is, maar het meten van de impact (gedragsverandering) brengt meer problemen met zich mee. Er volgt een debat waarbij de volgende aandachtspunten aan bod komen: relevantie van het thema; kennis/houding/gedrag; doel/resultaat keten; kwaliteit; complexiteit/context; jongeren/kinderen; migranten; samenwerking; meetbaarheid en verantwoorden versus leren. Er wordt gesteld dat er nog weinig oog voor kwaliteit is binnen M&E en draagvlak. Uit de IOB studie komen nog wel wat kwantitatieve M&E systemen, maar de kwalitatieve systemen zijn nog vrij zwak. Er wordt gevraagd hoe je aan resultaatmeting kunt doen in een complexe situatie. Wanneer je in een lineaire situatie intervenieert, kun je doorgaans redelijk eenvoudig de resultaten van je actie laten zien. Maar wanneer je in een gecompliceerde situatie werkt (wat bij draagvlakversterking vaak het geval is), is een andere aanpak vereist, die recht doet aan de complexiteit van de interventie. Eén van de grootste M&E fouten uit het verleden is de behoefte om alles te willen vangen en meten. Nu staan de indicatoren centraal en zijn we tevreden als ongeveer 80 procent in kaart gebracht kan worden. Hierbij wordt vaak gebruik gemaakt van een participatief planningsproces. Draagvlak is hierbij een middel, geen doel. Als er te veel aandacht naar het Draagvlakbijeenkomst Context MasterClass, 11 juni 2009, Verslag subgroepbijeenkomst 5: Draagvlak en effectiviteit door Lara van Kouterik, incl. groepsindeling subgroepen
1
middel gaat, kun je het doel uit het oog verliezen. Met betrekking tot gedragsverandering wordt er gewezen op het belang van samenwerken, ook met andere sectoren. Dit is ook een duidelijk trend in M&E land. Sectoren of netwerken of ketens zien inmiddels in dat ze elkaar nodig hebben. De trend is dat we alleen dingen doen die meetbaar zijn. Veel organisaties hebben grote doelen om hun positie in de samenleving te rechtvaardigen. Uiteindelijk wil je een keten van resultaten bereiken en moet het niet alleen gaan over meetbaarheid. Kennis/houding/gedrag moeten naar praktijkvoorbeelden teruggebracht worden. Kennis en houding is vaak aanwezig, maar gedragsverandering ligt een stuk gecompliceerder. Daarnaast gaat draagvlak niet alleen over OS, maar ook over Nederland. Er zijn genoeg voorbeelden van draagvlakactiviteiten uit andere sectoren in de samenleving en de vraag is in hoeverre hun invloed wordt gemeten. Ook interessant is of er uberhaupt consensus bestaat over de gewenste gedragsverandering. Tot slot wordt opgemerkt dat het verantwoorden (van wat je doet, de afreken en gesloten cultuur) het leerproces van de organisatie kan bemoeilijken. Aan de hand van het Significant Change model worden er vervolgens een aantal vragen geformuleerd. Een groep komt met de vraag “als het gaat om het meten van effectiviteit van draagvlakactiviteiten, is het dan zinvol om met participatieve resultaatketens te werken?” Koenders gebruikt voor beleid een model waarin de bijdrage van een actie wordt gemeten door middel van input, output, outcome, impact. Er wordt gewezen op het participatieve karakter en het belang om alle stakeholders bij het formuleren van doelen en indicatoren te betrekken. Een andere groep heeft de volgende aandachtspunten geformuleerd: scherper doel => betere meting; meting is indicator; aandacht voor leerproces (niet alleen focussen op doel). Daarnaast wordt gewezen op het belang van de ontwikkeling van een controle mechanisme: een soort Kamer van Koophandel of externe organisatie die je effecten meet en je organisatie doorlicht en kijkt of jouw activiteiten effectief zijn. De sector zou hierover standaard afspraken kunnen maken.
Draagvlakbijeenkomst Context MasterClass, 11 juni 2009, Verslag subgroepbijeenkomst 5: Draagvlak en effectiviteit door Lara van Kouterik, incl. groepsindeling subgroepen
2
Draagvlakbijeenkomst Context MasterClass 11 juni 2009 Locatie: Hogeschool Domstad, Koningsbergerstraat 9 te Utrecht Groep 1. Facilitator: No. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
Nut en noodzaak van draagvlak Evelijne Bruning, Vice Versa
Achternaam
Voornaam
Organisatie
Berge, ten Broeke, ten Bults Floor
Christel Josta Rutger Junia
Cordaid NCDO NCDO
Hertogs Jansen Kanis Kweens Laban Linsen Loman Oers, van Pollet Roefs Rootmensen Snaphaan Steenbeek Steenhoven, van der Woerds, ter Wijnstra
Erik-Jan Dorien Annelies Wendy Sander Daphne Bart Paul Ignace Jeanne Eva Annemiek Marian Elisabeth Sandra Rolf
VNG International NCDO NCDO STOP AIDS NOW! Partos COS Brabant Reseracher CIDIN Rode Kruis HIVA NCDO COS Zuid-Holland Woord en Daad CMC Mensen met een Missie NCDO Ministerie van Buitenlandse Zaken
Draagvlakbijeenkomst Context MasterClass, 11 juni 2009, Verslag subgroepbijeenkomst 5: Draagvlak en effectiviteit door Lara van Kouterik, incl. groepsindeling subgroepen
3
Draagvlakbijeenkomst Context MasterClass 11 juni 2009 Locatie: Hogeschool Domstad, Koningsbergerstraat 9 te Utrecht Groep 2. Facilitator: No. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24.
Organisatie van Draagvlakversterking Lau Schulpen, CIDIN
Achternaam Appels Bakker Bemelmans Blickman
Voornaam Dorothe Ineke Hans Femke
Bosboom
Annemiek
Bosma Dieleman Donk, van Ferwerda Hekstra Jansen Kamm Leeuwen, van Mierlo, van Mulder Muller Papma Res Ros Sanden, van der Schijndel, van Sijl Stopel Verbunt
Fokje Rita Joram Bert Els Huub Moniek Kitty Rob Elselijn Juul Adrie Lyda Sanne Marieke Peggy Jane Marieke Elice
Organisatie COS Nederland Oikos COS Zuid-Holland KIT NCDO COS Nederland RiDi Consultancy NCDO Partos ICS Landelijke Vereniging van Wereldwinkels COS Gelderland NCDO COS Brabant Oxfam Novib IKV- Pax Christi Oxfam Novib Wilde Ganzen COS Groningen Hivos NCDO JoHo Company Globalicious Student International Development Studies (UvA)
Draagvlakbijeenkomst Context MasterClass, 11 juni 2009, Verslag subgroepbijeenkomst 5: Draagvlak en effectiviteit door Lara van Kouterik, incl. groepsindeling subgroepen
4
Draagvlakbijeenkomst Context MasterClass 11 juni 2009 Locatie: Hogeschool Domstad, Koningsbergerstraat 9 te Utrecht Groep 3. Facilitator: No. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
Draagvlak en maatschappelijke initiatieven Ralf Bodelier, Wereldpodium
Achternaam Boeckel, van Boer, den Bogaard Boukhriss Brabers Brekelmans Campen Dokter Dorenbos Gosens Graber Guzman, de Jagt, van der Jansen Jong, de Juffermans Kinsbergen Kirkels Kuijpers Schirm Sitvast Woldhek
Voornaam Anne Gerda Marion Rachida Tom Maarten Gonneke Gineke Anke Elsbeth H Rohlee Anouk Esther Ate Janneke Sara Mark Maarten Jente Maarten Siegfried
Organisatie Stedenband Den Haag-Juigalpa IndiaWerk Wijchen COS Utrecht Wilde Ganzen Centre for Safety and Development Partin Young Africa NCDO Impulsis Stichting Ontwikkelingssamenwerking Gouda Dorcas Hulp COS Limburg Dance 4 Life Stichting HoPe (Holanda-Peru) COS Friesland Greenwish CIDIN I-CE, Interface for Cycling Expertise PI Wijzer NCDO NCDO Nabuur.com
Draagvlakbijeenkomst Context MasterClass, 11 juni 2009, Verslag subgroepbijeenkomst 5: Draagvlak en effectiviteit door Lara van Kouterik, incl. groepsindeling subgroepen
5
Draagvlakbijeenkomst Context MasterClass 11 juni 2009 Locatie: Hogeschool Domstad, Koningsbergerstraat 9 te Utrecht
Groep 4. Facilitator: No. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
Vernieuwing in Draagvlakversterking Mike Brantjes, Youniverz worknets
Achternaam Blommerde Bruyn, de Groenensteijn Hofstee Kohnen Kotte Looije Maas Manders Meier Meij, van der Omme, van Puts Rijndorp Santos-Silva Schreurs Severiens Sluijter Spitz Sturhan Vendeloo, van Zandvliet
Voornaam Stijn Tom Michel Tirsa Ronald Herman Dorieke Helma Annie Marjolein Michiel Liz Maartje Ineke Maruscha Marcel Huub Manon Gabi Katrin Peter Henk
Organisatie Evaluatiegroep HIVA Be More Save the Children COS Limburg Linkis Euro's voor Vrede IKV/Pax Christi Partin COS Zeeland NCDO NiZa Xplore COS Utrecht NCDO COS Brabant COS Zuid-Holland ICS NCDO St. Vriendschapsband Utrecht-Leon Tabula Rasa NEAG
Draagvlakbijeenkomst Context MasterClass, 11 juni 2009, Verslag subgroepbijeenkomst 5: Draagvlak en effectiviteit door Lara van Kouterik, incl. groepsindeling subgroepen
6
Draagvlakbijeenkomst Context MasterClass 11 juni 2009 Locatie: Hogeschool Domstad, Koningsbergerstraat 9 te Utrecht
Groep 5. Facilitator:
Draagvlak en effectiviteit Jan Brouwers, Context, international cooperation
No. Achternaam 1. Blommensteijn
Voornaam Nele
2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18 19. 20. 21.
Herta Lucy Yvette Frans Otto Carla Nanneke Saskia Cindy Folkert Leo Alie Klaartje Aaman Martien Ans Vincent Imre Mirjam Guled A.
Daelman Engelen Haas Jacobs Kamsteeg Kivits Nix Peeters Pilstroom Rinkema Roggeveen Schaaf, van der Spijkers, Sulchan Swart Ursem Veen, van der Vegh Vossen Yusuf
Organisatie NCDO Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking (VIAS) Partin Be More COS Gelderland Frivista ICCO Plan Nederland COS Brabant Globalicious Frivista Evaluatiegroep COS Groningen Dance 4 Life NCDO Plan Nederland COS Noord-Holland COS Groningen Stichting Verbeter de Wereld Stichting Het Goede Doel Stichting Nedsom
Draagvlakbijeenkomst Context MasterClass, 11 juni 2009, Verslag subgroepbijeenkomst 5: Draagvlak en effectiviteit door Lara van Kouterik, incl. groepsindeling subgroepen
7
