Contactdag Levenslang Leren 11 december 2015 Syntra West - Kortrijk
Welkomstwoord
Carmen Wullaert Voorzitter platform Levenslang Leren
Duaal leren
Vooraf 23 januari 2015: eerste conceptnota goedgekeurd VR Formele adviezen: VLOR, RvB SYNTRA Vlaanderen, SERV Informele adviezen: sectoren, BNCTOO, … Aandachtspunten
3 juli 2015: conceptnota bis goedgekeurd VR
Situering van duaal leren? Meer dan een hervorming Leren en Werken! Arbeidsmarktgerichte richtingen beroeps- en technisch secundair (incl. specialisatiejaren + se-n-se). Gefaseerd: op termijn ook andere onderwijsniveaus Op termijn dus ook volwassenenonderwijs en hoger onderwijs! Twee leerwegen blijven mogelijk Nog geen beslissing over landschap Wat met structuur huidig voltijds so, dbso, leertijd?
Verantwoordelijkheden Sterk partnerschap Onderwijs-Werk Onderwijs: • Verantwoordelijk voor systeem OK • Eindverantwoordelijke leertraject
jongere
Werk: • SYNTRA Vlaanderen: regisseur
werkcomponent als onderdeel van leertraject
– Aanbod werkplekken: kwalitatief + kwantitatief – Netwerk ondernemingen – Stimuleren/ondersteunen lokale, sectorale, regionale dynamiek
Intermediair niveau Sectorale partnerschappen: draaischijf duaal leren. Vlaams partnerschap: bij afwezigheid sectoraal partnerschap Lokale samenwerking stimuleren Voor verdere rolafbakening: concretisering nodig
Doelgroep Instap: wet deeltijdse leerplicht + “arbeidsrijp”. Quasi arbeidsrijp: aanloopfase op maat (samen met trajectbegeleider) Naast duaal leren: voltijds secundair onderwijs, maar ook onderwijswelzijnstrajecten,
Toeleiding, screening, matching, trajectbegeleiding Gemotiveerd en bereid om duaal te leren; positieve keuze Toeleiding in 3 stappen • Keuze jongere/ouder(s); studie- en
beroepskeuzebegeleiding • Niet bindend advies over arbeidsrijpheid door klassenraad en trajectbegeleider • Intakegesprek om match te maken tussen jongere en leerwerkplek Professionele trajectbegeleiding doorheen proces
Werkplekken Garantie op werkervaring: Onderwijs- en opleidingsinstellingen ondersteunen Onderwijs en werk samen verantwoordelijk • Werk: regisseur SVL; sectoren,
werkgevers, worden geresponsabiliseerd; inzet overheidsconsulenten • Onderwijs: Macrodoelmatigheid bij programmatie en rationalisatie opleidingen
Standaardtrajecten Duaal traject: integratie algemene vorming, BGV, werkervaring Standaardtraject: hoe duaal traject van opleiding eruit ziet. Obv te bereiken competenties. Verdeling werkvloer/schoolbank. Modulair opgebouwd. Individuele leertrajecten: obv intakegesprek vertaling standaardtraject naar individueel leertraject (maatwerk).
Kwaliteit Gedeelde verantwoordelijkheid Onderwijs en Werk Externe kwaliteitszorg: kwaliteitskader en kwaliteitstoezicht • Altijd samen • Major- minor vertegenwoordiging
(traject: major onderwijs/ werkplek: major werk) • Geen nieuw orgaan • Uitwerking in piloot Interne kwaliteitszorg: • Onderwijs-/opleidingsinstelling en
onderneming: verantwoordelijk voor kwaliteit traject • Afspraken maken (bvb: opvolging leerproces, evaluatie lln)
Statuut, wetgeving Toewerken naar eengemaakt statuut In voege vanaf 01/09/2016 Wetgeving vereenvoudigen en toegankelijk maken; Vlaamse onderwijsregelgeving samen lezen met federale welzijns- en arbeidswetgeving.
Vervolgtraject Start decreet duaal leren: 1 september 2017 Verkennende trajecten: Sleutelproject 1: Werkplek 21 (september ‘15 – februari ‘17) Sleutelproject 2: Schoolbank op de werkplek (september ‘15 – juni ‘17) Spoor 3: ESF gefinancierd (november ’15 – april ‘17) Spoor 4: zonder financiering (idem spoor 3) Lerend netwerk: lessons learned Start regelgevend traject decreet duaal leren: eind dit schooljaar
CONTACTDAG LEVENSLANG LEREN Duaal leren: voor iedereen? Praktijk in het Volwassenenonderwijs 11 december 2015
CVO VSPW-KORTRIJK
Beroepsgericht opleidingen binnen de zorg- en welzijnssector in het Volwassenenonderwijs
Secundair volwassenenonderwijs (leidt tot Certificaat): Begeleider-animator voor bejaarden Begeleider in de Buitenschoolse Kinderopvang/Begeleider in de Kinderopvang Ervaringsdeskundige in de Armoede en Sociale Uitsluiting Jeugd- en gehandicaptenzorg Logistiek Assistent/Verzorgende/Zorgkundige
HBO5 (leidt tot diploma van Gegradueerde) Graduaat Orthopedagogie Graduaat Maatschappelijk werk Graduaat Sociaal-Cultureel werk
Aanvullende Algemene Vorming (leidt in combinatie tot diploma SO)
De cursisten Leeftijd: Beroepsgerichte opleidingen: van 16 tot … Aanvullende Algemene Vorming: 18 tot …
Sociaal-economisch statuut: (Deeltijds) werkloos (Deeltijds) werkend Student met kinderbijslag Zelfstandige
Variatie in hoogst behaalde diploma Verschillende nationaliteiten
Werkplekleren in het Secundair Volwassenenonderwijs Werkplekleren wordt gedefinieerd als: ‘leeractiviteiten die gericht zijn op het verwerven van algemene en/of beroepsgerichte competenties, waarbij de arbeidssituatie de leeromgeving is’ Observatieactiviteiten Cursistenstage
Stage in de opleidingen SVWO Opleiding
Aantal lestijden opleiding
Aantal lestijden stage in opleidingspr ofiel
Aantal gevraagde praktijkuren door opleiding
Begeleider-animator voor bejaarden
1560
480
960
Begeleider in de Buitenschoolse Kinderopvang
920
480
480
Begeleider in de Kinderopvang
1280
640
640
Ervaringsdeskundige in de Armoede en Sociale Uitsluiting
1920
640
640
Jeugd- en gehandicaptenzorg
1560
480
960
Logistiek Assistent
510
250
250
Verzorgende
1240
600
600
Zorgkundige
1450
650
650
Een voortdurende wisselwerking tussen theorie en praktijk 1 dag in de week les ‘Theoretische’ modules Input theoretische kaders Aanleren en trainen van vaardigheden Voortdurende toetsing aan praktijk • • •
Ervaringen uit de stage Opdrachten uit te voeren/vaardigheden in te oefenen op de werkvloer o Stage en/of gezamenlijk onder begeleiding van leraar Gastsprekers/Studiebezoeken
Modules methodische begeleiding – intervisie Uitgangspunt: praktijkervaring Reflectie staat centraal
Stage gespreid over het semester Cursisten zoeken zelf een praktijkplaats Vooropgestelde competenties kunnen realiseren Voldoen aan voorwaarden vooropgesteld door de opleiding Afhankelijk van de opleiding: al dan niet zelfde plaats Al dan niet betaald
Opdrachten gedurende de stageperiode Afhankelijk van opleiding/plaats binnen opleiding: • • • •
Schriftelijke taak: Verkenning werkveld Portfolio/groeiboek Uitwerken van een project …
Mentor op werkvloer/praktijkleraar vanuit opleiding
Ontwikkelde instrumenten praktijkbegeleiding Infobrochure voor de praktijkplaats Concrete verwachtingen vanuit de opleiding Takenlijst Evaluatiefiche (competentielijsten met beheersniveau’s) Info administratieve zaken
Bundel voor de cursist Portfolio/groeiboek Omschrijving specifiek opdracht Evaluatiefiche
Administratieve aspecten Verzekering Regelgeving op het werk voor stagiairs Risico-analyse en werkpostfiche Gezondheidstoezicht en/of inentingen
Overeenkomst Beroepspraktijk Attest praktijksituatie Attest gepresteerde uren Registratieformulier procesbegeleiding
Besluit Uitgebouwde expertise Intensief proces Individuele begeleiding en opvolging Administratieve opvolging
Belang van verschillende statuten Educatief verlof: knelpunt
ESF-project ‘naar een hervorming van het stelsel Leren en Werken’
25
Project 5053 • ESF-project ‘naar een hervorming van het stelsel Leren en Werken’ • Uitgangspunt: problemen in huidige stelsel van L&W + hervorming dringt zich op • Doel: buitenlandse stelsels bestuderen om er inspiratie uit te halen voor Vlaanderen – zonder te kopiëren • Disseminatiefase
26
AANBEVELINGEN • • • •
Algemene karakteristieken en structuur Kwaliteit Invalshoek van de bedrijven Invalshoek van de leerlingen
Duitsland
Nederland
Oostenrijk
Denemarken
28
KARAKTERISTIEKEN Financiering Imago stelsel
Afstemming (regionaal) onderwijsaanbod Doelmatigheid
Monitoring
31
KWALITEIT Afstemming werk – en leercomponent Procedure kwalificatiedossiers Matching lerende/werkplek
Kwaliteit van traject en controle op bereiken competenties Evaluatie Aan te leren competenties
INVALSHOEK VAN DE BEDRIJVEN Motiveren tot structureel engagement Financiële prikkels
Vacatures kenbaar maken Flexibele trajecten In de tijd Erkenningsprocedure
INVALSHOEK VAN DE LEERLINGEN Screening en intake sollicitatieprocedure
Inspraak werkgever
Begeleiding van de jongere Afstemming
Mentoren
Toeleiding Niet arbeidsrijpe leerlingen
studiebegeleiding Accurate informatie
VRAGEN
[email protected]
46
Leren en Werken voor jongeren Visie en suggesties vanuit 12 sectorfondsen
RESOC-SERR Zuid-West-Vlaanderen – Contactdag Levenslang Leren – Duaal leren voor iedereen? – 11 december 2015
Onderzoek Stichting Innovatie & Arbeid, onderzoekscel SERV onderzoek naar Leren en Werken voor jongeren in beroepsonderwijs en beroepsopleiding (sept. 2014 - april 2015) aanleiding: 6de staatshervorming en overheveling van bevoegdheden rond Industrieel Leerlingen-wezen en start- en stagebonussen voor jongeren naar Vlaamse niveau op vraag van en begeleid door Vlaamse sociale partners in SERV Commissies Arbeidsmarkt en Onderwijs
Belangrijkste conclusies mbt visie en suggesties vanuit 12 sectorfondsen Leren en Werken is een pedagogisch onderwijstraject voor jongeren, een volwaardig leertraject naast andere leertrajecten,
en houdt een positieve keuze in voor de jongere én de betrokken onderneming en een actieve inbreng vanuit de betrokken sector.
Doel van het onderzoek
visie en suggesties van sociale partners en verantwoordelijken van 12 sectorfondsen in kaart brengen geen officiële standpunten! bemerkingen van respondenten stemmen niet altijd overeen bevraging 12 sectoren (16/10/2014 – 19/2/2015) autosector
houtsector
bediendensectoren
kapperssector
bouw
sector metaalarbeiders
elektrotechnische sector
scheikundige nijverheid
groene sectoren
social profit sector
horecasector
voedingssector
Leren en Werken: 2 systemen voor alle jongeren tussen 16 en 25 jaar en vanaf 15 jaar (2de jaar in 1ste graad afgerond) systeem 1: het deeltijds beroepssecundair onderwijs • 2 dagen in centrum voor deeltijds onderwijs en 3 dagen in bedrijf • meerdere contracten mogelijk; vaak ILW-contract bij arbeidsdeelname • niet-arbeidsrijpe jongeren: persoonlijk ontwikkelingstraject, voortraject of brugproject
systeem 2: de deeltijds beroepsopleiding via de Leertijd • 1 dag in Syntra-lescentrum en 4 dagen in bedrijf • leerovereenkomst
Werking sectorfondsen mbt systemen absoluut interesse voor Leren en Werken voor jongeren
ondersteunen ongeveer alle systemen, vaak focus op 1 systeem
belang stages in voltijds onderwijs ! (social profit, kappers,…)
Aansturing, begeleiding en opvolging van systemen aansturing • DBSO met ILW-contract: federaal paritair leercomité voor ILW binnen paritair comité binnen verschillende sectoren • autosector en elektrotechnische sector: samenwerkingsakkoord met Syntra Vlaanderen en sectorale Leertijd-werkgroep • social profit: loket deeltijds werken / deeltijds werken van sectorfonds
begeleiding en ondersteuning: leerlingen, leerkrachten, scholen, trajectbegeleiders, bedrijven en begeleiders in bedrijven
opvolging leerlingenuitstroom moeilijk (personeel en middelen beperkt) verhoogde inzet oiv sectorconvenants en sectorconsulenten
Opvattingen over systemen het deeltijds beroepssecundair onderwijs • aanvankelijk opleiding voor werknemersfunctie • bij ILW opvolging door paritair leercomité, duidelijk leerprogramma en erkenning van bedrijven
de Leertijd • aanvankelijk opleiding tot zelfstandige ondernemer • jongere beschikt over leerwerkplek voor opleiding start • opvolging door sociale partners in RvB van Syntra Vlaanderen en overkoepelende commissie Leertijd
onderscheid niet meer zo strikt • • • •
eindtermen beide systemen gelijkgeschakeld DBSO: met opleiding bedrijfsbeheer als zelfstandige ondernemer werken Syntra-lescentra: ook opleidingen voor functie als werknemer leerlingen kunnen van ene naar andere systeem overstappen
Suggesties respondenten mbt vernieuwd stelsel Een vernieuwd stelsel Leren en Werken is een pedagogisch onderwijstraject voor jongeren, • een volwaardig leertraject naast andere leertrajecten, • en houdt een positieve keuze in voor de jongere én de betrokken onderneming • en een actieve inbreng vanuit de betrokken sector.
duidelijk kader en draagvlak, met overheid als initiatiefnemer omkadering • hervorming van secundair onderwijs en opwaardering TSO en BSO • stelsel voor alle jongeren in TSO, BSO en BuSo • op termijn ook ASO ( + hoger en volwassenenonderwijs, werkzoekenden, deel van levenslang leren)
Suggesties respondenten inhoudelijke invulling door onderwijs ism sectoren en intermediairen • algemene vorming, attitudevorming, beroepsvorming en gradueel toenemende praktijkervaring • op maat van jongeren (ook zwakkere jongeren) en op maat van bedrijf en sector • ‘klimmend’ traject met succeservaringen en deelkwalificaties, met onderwijs- en beroepskwalificaties gebaseerd op de beroepskwalificatiedossiers • vroege kennismaking met bedrijfsleven in schoolloopbaan • betere oriëntering, screening, matching en opvolging van leerlingen ism sector en intermediairen (bv. VDAB bij screening en opvolging van leerlingen)
Suggesties respondenten vormgeving • eenvoudig stelsel met gelijke voorwaarden voor jongeren en bedrijven • 1 gëïntegreerd systeem / systemen voor meerdere doelgroepen / bestaande systemen (groene sectoren, social profit) ? • 1 contract (cfr. ILW leerprogramma en opvolging sectorale sociale partners) • studentenstatuut en gradueel toenemende vergoeding
actoren • inbreng onderwijs en andere onderwijsverstrekkers, sectoren en intermediairen • regie ILW: federaal of regionaal PLC, sectorfonds, SERVsectorcommissies,… • globale regie: neutraal in handen van onderwijs-sectoren, onderwijs-werk, onderwijs Syntra Vlaanderen,… • structurele samenwerking en structureel overleg tussen actoren • afstemming tussen gewesten en gemeenschappen
Informatie Leen Baisier (2015). Competentieversterking van jongeren op een arbeidsmarktgerichte leerweg. Suggesties en bemerkingen inzake Leren en Werken voor jongeren op basis van gesprekken in 12 sectoren. StIA, Brussel. • algemene bevindingen en oplijsting van verwachtingen van respondenten uit sectoren tav een vernieuwd stelsel • informatie over het stelsel zoals gebruikt in iedere sector en verwachtingen van respondenten
Artikel in Over.werk, 2/2015. inschrijven op Nieuwsbrief Stichting Innovatie & Arbeid: www.serv.be/stichting Contact:
[email protected] – 02/2090169
Panelgesprek • • • • •
Carl Lamote, Departement Onderwijs en Vorming Alinka De Baene, VDAB Nele De Mol, Syntra Vlaanderen Ann Vanassche, Voka Eddy Demeersseman, Katholiek Onderwijs Vlaanderen
Netwerkreceptie
Dank voor uw aanwezigheid!
