Constructieve samenwerking
Communiceren met ouders en kinderen
Uitgangspunten 1. Onderwijsbehoeften en ondersteuningsbehoeften centraal 2. Transactioneel kader (context) 3. De leraar doet ertoe 4. Positieve benutten 5. Constructief samenwerken 6. Doelgericht werken 7. Systematisch en transparant werken
Constructieve samenwerking
• •
Volwaardig partnerschap Belangen kind staan centraal
• • •
Leerkracht = onderwijsprofessional (onderwijs) Ouders = ervaringsdeskundigen (opvoeding) Kind = kan zelf aangeven wat goed of moeilijk is, wat kan veranderen en hoe?
• Praten met kind en ouders
Constructieve communicatie Opdracht In het kader van zorg wordt heel wat communicatie gevoerd: ook in jullie school.
• •
Welke vormen van zorgcommunicatie komen voor bij jullie op school Inventariseer en orden binnen het zorgcontinuüm
GEÏNTEGREERDE ZORG OP SCHOOL GOEDE PREVENTIEVE BASISZORG FASE 0
VERHOOGDE ZORG
FASE 1
UITBREIDING VAN ZORG
OVERSTAPNAAR SCHOOL OP MAAT
FASE 2
FASE 3
GEÏNTEGREERDE ZORG OP SCHOOL
CONTINUÜM VAN ZORG
GEÏNTEGREERDE ZORG OP SCHOOL GOEDE PREVENTIEVE BASISZORG FASE 0
VERHOOGDE ZORG
FASE 1
HGW ONDERWIJSBEHOEFTEN VAN KINDEREN EN ONDERSTEUNINGSBEHOEFTEN VAN LEERKRACHTEN EN OUDERS STAAN CENTRAAL POSITIEVE KENMERKEN SYSTEMATISCH EN TRANSPARANT
FASE 2
UITBREIDING VAN ZORG
DOELGERICHT
OVERSTAPNAAR SCHOOL OP MAAT
TRANSACTIONEEL KADER
FASE 3
CONSTRUCTIEF SAMENWERKEN
DE LERAAR DOET ER TOE!
Constructieve communicatie Deze ‘zorg’communicatie verloopt volgens de uitgangspunten van HGW : - Verlopen de gesprekken doelgericht? - Werken we systematisch? Communiceren we open en transparant? - Wat gaat goed, wat kan beter? Hebben we aandacht voor het positieve? - Bespreken we samen de doelen die we willen bereiken? Hebben we aandacht voor de onderwijsbehoeften van het kind, maar ook voor de ondersteuningsbehoeften van ouders/leerkracht? - De wisselwerking tussen school, ouder, kind (transactioneel kader) is dat onderwerp van gesprek?
CONTINUÜM VAN ZORG IN DE LEERLINGENBEGELEIDING PREVENTIEVE BASISZORG (FASE 0)
VERHOOGDE ZORG (FASE 1) ZORGOVERLEG VERZAMELEN VAN INFORMATIE ONDERWIJSBEHOEFTEN EN AANPAK BEPALEN PLANNEN, HANDELEN EN EVALUEREN
HGW UITGANGSPUNTEN ONDERWIJSBEHOEFTEN VAN KINDEREN EN ONDERSTEUNINGSBEHOEFTEN VAN LEERKRACHTEN EN OUDERS STAAN CENTRAAL
TRANSACTIONEEL KADER
DE LERAAR DOET ER TOE
UITBREIDING VAN ZORG EN ONDERWIJSAANBOD (FASE 2) DIAGNOSTISCH TRAJECT (HGD) : INTAKE STRATEGIE ONDERZOEK INDICERING ADVIES
POSITIEVE KENMERKEN
SYSTEMATISCH EN TRANSPARANT
DOELGERICHT
HANDELEN EN EVALUEREN CONSTRUCTIEF SAMENWERKEN
OVERSTAP SCHOOL OP MAAT (FASE 3)
www.prodiagnostiek.be
Constructieve communicatie
1 - communiceren (praten) met kind
2 - communiceren (praten) met ouders
Constructieve communicatie
communiceren (praten) met kind
Communiceren met kinderen
uit de Universele Verklaring voor de Rechten van het Kind
Artikel 12 Elk kind heeft recht op een eigen mening. Met die mening moet rekening gehouden worden. Bij een belangrijke beslissing die over het kind gaat, moet eerst zijn mening gevraagd worden.
Communiceren met kinderen • Goede communicatie met kinderen begint met een houding van respect, bescheidenheid en empathie
• Maak de bedoeling van het gesprek duidelijk. • We gaan ervan uit dat kinderen iets te vertellen hebben en dat ze dat ook willen vertellen.
Communiceren met kinderen: 2 invalshoeken • werken aan een klas- en schoolsfeer waar communicatie met en tussen kinderen belangrijk is
• voeren van individuele gesprekken met kinderen
werken aan een klassfeer waar communicatie met en tussen kinderen belangrijk is
Gras groeit niet door aan de sprieten te trekken Maar door de wortels water te geven (Afrikaans spreekwoord)
wortels voor klassfeer en communicatie
voeren van individuele gesprekken met kinderen
Kinderen dragen een wijsheid in zich waarvan volwassenen de taak hebben deze naar buiten te halen.
voeren van individuele gesprekken met kinderen: waarom?
• • •
Kinderen beschikken over relevante informatie Je krijgt een beeld op de visie van het kind Oplossingen van het kind zijn vaak eenvoudig en effectief
• •
Motivatie neemt toe Draagt bij aan een positieve leerkracht-leerling relatie
•
Zij kunnen aangeven hoe ze een bepaalde situatie beleven
Ieder heeft zijn eigen waarheid
6!
9!
Feiten kan je ontkennen, maar de beleving van een ander niet!
voeren van individuele gesprekken met kinderen • BASISVAARDIGHEDEN •
Goede communicatie begint bij de houding, de attitude die men aanneemt.Die attitude is er één van WARMTE, RESPECT, ECHTHEID, BELANGSTELLING, BESCHEIDENHEID
•
Wees een OEN (Open, Eerlijk, Nieuwsgierig) en laat je OMA ( Oordeel, Mening, Aanname) thuis. Gebruik LSD (Luisteren,Samenvatten, Doorvragen) HUMOR is een krachtig middel.
• •
voeren van individuele gesprekken met kinderen
Hoe communiceren kinderen?
-Beleven de wereld anders dan volwassenen
-Verbale capaciteiten moeten nog verder ontwikkelen -Abstract denkvermogen nog niet volledig ontwikkeld -Zijn minder bewust - afstandelijk met zichzelf bezig -Beheersen gespreksconventies nog niet
voeren van individuele gesprekken met kinderen COMMUNICATIEVOORWAARDEN • Ga op dezelfde ooghoogte zitten als het kind. • •
Kijk naar een kind terwijl je spreekt. Alterneer het wel en niet maken van oogcontact met een kind terwijl je spreekt. • Stel het kind op zijn of haar gemak. • Luister naar wat een kind zegt. • Laat met behulp van voorbeelden zien dat wat het kind zegt effect heeft.
voeren van individuele gesprekken met kinderen
•
Vertel het kind dat het je moet zeggen wat het vindt of wil, omdat je het niet weet als het kind het je niet zegt.
• Signaleer dat je het gesprek afbreekt en later zal voortzetten wanneer je merkt dat het kind afhaakt. •
Probeer spelen en praten te combineren.
• Wanneer je een moeilijk gesprek hebt gehad, zorg dan dat het kind daarna tot zichzelf kan komen.
voeren van individuele gesprekken met kinderen
METACOMMUNICATIE •
Maak het doel van het gesprek duidelijk.
• • •
Laat een kind weten wat je intenties zijn. Laat een kind weten dat je feedback nodig hebt Laat een kind weten dat het mag zwijgen.
•
Probeer te benoemen wat je voelt en volg wat je voelt.
•
Nodig het kind uit zijn of haar mening over het gesprek te geven. Maak metacommunicatie een vast onderdeel van je communicatie.
Gesprek over beleving en mening van een leerling 1. De voorbereiding 2. De introductie : regels van het gesprek Stap 1 : jezelf voorstellen als gesprekspartner Stap 2 : introductie in het kader van het gesprek Stap 3 : de aanzet tot het gespreksonderwerp : de startvraag 3. Romp van het gesprek 4. De afronding
voeren van individuele gesprekken met kinderen
• EEN AANTAL HULPMIDDELEN
Samen met kind plan maken Nu kan ik al …. Straks kan ik …
Ik ga Leraar helpt door …. ….
Ouders / ZC helpt vriendje door … helpen door …
Kindercontact
Ik word altijd gepest!
Leerling wordt medeonderzoeker en observator door het gebruiken van een observatiekaart.
observeren – model ABC-schema observatie via het ABC-schema. A
B
C
aanleiding van bepaald gedrag
het (probleem)gedrag dat zich voordoet
Consequentie van dat (probleem)gedrag
Oplossingsgericht werken
Oplossingsgericht werken
Overpeinzingen ( Martine Delfos)
• • • • •
Ieder kind heeft een hersenpan die anders werkt dan de jouwe. Volwassen hebben de neiging om de hersenen van kinderen op uit te zetten. Raak kinderen op hun competentie, maar wijs hen ook op hun tekorten Men moet er van uitgaan en overtuigd zijn dat kinderen iets te vertellen hebben en dat ze willen vertellen. De binnenkant accepteren en de buitenkant corrigeren
Constructieve communicatie
communiceren (praten) met
ouders
Constructieve communicatie
Een mens heeft twee oren en één mond, om twee keer zoveel te luisteren als te praten. (Confucius)
Constructieve communicatie
1 - Communiceren met ouders 2 - Gelijkwaardig partnerschap
3 - Moeilijke gesprekken met ouders
GEÏNTEGREERDE ZORG OP SCHOOL GOEDE PREVENTIEVE BASISZORG FASE 0
VERHOOGDE ZORG
FASE 1
UITBREIDING VAN ZORG
OVERSTAPNAAR SCHOOL OP MAAT
FASE 2
FASE 3
Communiceren met ouders
1. Ouders zijn welkom op school 2. Zorgstructuur als kader voor communicatie 3. Kind gedraagt zich op school Niet onze zintuigen bedriegen ons anders dan thuis doch ons oordeel . (Goethe) 4. Benoem zorgen en positieve aspecten 5. Wees duidelijk over je bedoelingen als school 6. Maak afspraken met ouders
Protocol lezen en spellen • • • • • • •
Leesklimaat Doelgroepen Huiswerk Informatie Leren leren Methode en aanpak Ouders inschakelen
Protocol lezen en spellen
Extra oefentijd voor het lezen (bij leesproblemen) gebeurt in principe op school en niet thuis door de ouders.
Stel je voor dat • Beeld je in dat… • Stellingen
• Wat doe je als…
Gelijkwaardig partnerschap • PARTNERSCHAP = wederzijdse betrokkenheid • DOEL : optimale omstandigheden voor ontwikkeling en het leren van kinderen thuis en op school realiseren. • GEZAMENLIJK BELANG : zo gunstig mogelijke ontwikkeling van het kind • GELIJKWAARDIG ≠ GELIJK Kind steeds centraal
Gelijkwaardig partnerschap
Constructieve communicatie met ouders vertrekt vanuit gelijkwaardig partnerschap.
Ouders > eigen kind
Meeleven
Meehelpen
Meedenken
Meebeslissen
1
2
3
4
2
Ouders > klas of school als geheel
5
6
7
8
School > richting ouders
9
10
11
12
Gelijkwaardig partnerschap
• Ouderbetrokkenheid is een belangrijk kenmerk van schoolsucces. • Ouders die betrokken zijn hebben een positieve invloed op de prestaties en het welbevinden van hun kinderen op school. (Marzano )
Gelijkwaardig partnerschap
De school dient als professionele partner het initiatief te nemen Ambitie hebben om 100% ouders te bereiken
PARTNERSCHAP
Gezamenlijk belang centraal Voortraject
Hoofdtraject
Natraject
(opbouw van de relatie)
(uitbouw en onderhoud van de relatie)
(afbouw van de relatie)
Informatie vooraf Aanmelding Inschrijvingsgesprek Kennismaking Engagementsverklaring …
Informatie momenten Rapport Heen en weerschrift Agenda Klasdeurgesprekken Oudercontact Thema-bijeenkomsten Open klasdag Oudervereniging Schoolraad Koffiestop Moeilijke gesprekken …
Voorbereiding bij overgang BASO-fiche ….
Even proberen…
Ieder zijn kaart
Ieder zijn kaart Ieder zijn kaart • Ieder mens heeft een eigen kaart van de buitenwereld. Op grond daarvan geef je betekenis aan wat je ervaart. • Wees je er bewust van dat ieder mens denkt, voelt en handelt vanuit zijn eigen kaart
Ieder zijn waarheid Ieder zijn waarheid • Het is belangrijk om te werken met belevingen en niet met de waarheid • Op zoek gaan naar de waarheid helpt je meestal niet vooruit; oplossingen zoeken door belevingen te beluisteren is veel constructiever.
Beleving *Verschil = verrijking *De ander beluisteren *Rust *Nadenken, nuanceren *Inhoud centraal
Waarheid *Verschil = tekort *De ander overtuigen *Emoties laaien op *Weten *Persoon centraal
Moeilijk gesprek?
Moeilijke gesprekken 6 stappen 1.
2. 3. 4.
De voorbereiding in kaart brengen clusteren conclusies De introductie De confrontatie De verwerking Valkuil : te snel adviseren Valkuil : in het verweer gaan Reactie van de ouders : ontkenning
5. 6.
Advies en perspectief Follow up
Constructieve communicatie
Deze communicatie verloopt volgens de uitgangspunten van HGW : - Verlopen de gesprekken doelgericht? - Werken we systematisch? Communiceren we open en transparant? - Wat gaat goed, wat kan beter? Hebben we aandacht voor het positieve? - Bespreken we samen de doelen die we willen bereiken? Hebben we aandacht voor de onderwijsbehoeften van het kind, maar ook voor de ondersteuningsbehoeften van ouders/leerkracht? - De wisselwerking tussen school, ouder, kind (transactioneel kader) is dat onderwerp van gesprek?
Eentje om mee te nemen
Als ik iets presteer ben ik trots. Als mijn kind iets presteert ben ik apetrots. Als ze mij onrecht aandoen ben ik boos. Als ze mijn kind onrecht aandoen ben ik woest.
Afsluiten en evaluatie
