CONGRÈS NATIONAL - DÉFENSE SOCIALE

CONGRÈS NATIONAL - DÉFENSE SOCIALE NATIONAAL CONGRES – BESCHERMING VAN DE MAATSCHAPPIJ TRADUCTION SIMULTANÉE – SIMULTAAN VERTALING ACCRÉDITATIONS MEDICALE (ETHIQUE), IFJ ET OBFG DEMANDÉES MEDISCHE (ETHIEK), IGO EN OVB ACCREDITERING AANGEVRAAGD

DS-BM

2013

UNE ORGANISATION DE L’ASBL – EEN ORGANISATIE VAN VZW

Centre Hospitalier Jean Titeca

20-21 SEP. 2013 BRUXELLES/BRUSSEL  : 0490 114 229 (FR) 0490 114 230 (NL)  : [email protected]  : www.congres-ds-bm-2013.chjt.be

 Editeur responsable : Francis Broeders

IN DE STROOM… Internering : hoe varen tussen zorg en justitie ? Op een historische perspectief, de kwestie van de "behandeling" van de overtreders met psychische stoornissen was op "vermindering van risico op strafrechtelijke recidive" gebaseerd. Sinds de wetswijzigingen in 1964 en, meer recent, de proefprojecten gefinancierd door de FOD Justitie en de FOD Volksgezondheid (2001), dit probleem is verschoven naar een medische dimensie. Als zodanig, het brede terrein van het sociale verweer is gekenmerkt door relaties tussen verschillende gebieden : crimineel, medische en sociale kennisgebieden. In feite, is het een uitdaging om de verwachtingen van de maatschappij te voldoen, zonder gewoon te straffen. Een zorg antwoord is noodzakelijk, niet allen om strafrechtelijke recidive te verminderen, maar ook om hersocialisatie en leefkwaliteit van de geïnterneerde te bevorderen. Daarom richt de geïnterneerde een constellatie van voorstellingen tegen het risico van recidive en de behoefte aan zorg : die van de rechtelijke macht (van de advocaat, tot de voorzitter van de CBM, de Procureur des Konings en de justitieassistent...), die van de gezondheid wereld , en die van de burgers... Al deze voorstellingen kunnen soms niet overlappen en zelfs hun eigen set van paradoxen bevatten. Verwachtingen van de rechtelijke actoren uit de medisch-psycho-sociale zorgwereld verschillen, geheel of gedeeltelijk, vooral omtrent zorg en hersocialisatie ondersteunen. Maar het tegenovergestelde geval eveneens geldig is. Deze voorstellingen zijn ook gebaseerd op cascade beperkingen die sociale verweer houdt : beperking opgelegd door de maatschappij, de politiek (verantwoordelijkheid om wetten vast te stellen), de rechtbanken… maar ook het behoefte aan gedwongen behandeling of tot een behandeling die zich dwingend oplegt voor de geïnterneerde. Al meer dan 45 jaar, verwelkomt het Centre Hospitalier Jean Titeca mensen geïnterneerden, en vanaf 2001, binnen het Forensische Psychiatrie Afdeling (FPA) Hegoa. Het multidisciplinaire team stelt specifieke zorgen, gericht op resocialisatie projecten voor personen die geïnterneerd zijn (vrijgelaten op proef, of op grond van artikel 14 van de wet Bescherming van de Maatschappij). Echter door de jaren heen, klinische en therapeutische praktijken zijn geëvolueerd, en partnerschappen werden ontstaan met beide structuren van het rechtelijk systeem en van de geestelijke gezondheidszorg, of van sociaal-cultureel gebieden. Het FPA Hegoa heeft partnerschappen ontstaan met rechtelijke macht actoren (Commissies tot Bescherming van de Maatschappij, Psychiatrische Bijlagen bij gevangenissen, justitieassistenten…) en met geestelijke gezondheidszorg actoren (Initiatieven voor Beschut Wonen, Therapeutische Gemeenschappen, dagcentra, Psychiatrische Verzorgingstehuizen, Centra voor geestelijke gezondheidszorg, ...) in een dynamisch netwerk. Door praktijkervaring opgedaan tijdens de jaren, organiseerde de Forensische Psychiatrie Afdeling Hegoa een aantal rondetafelgesprekken rond Zorg en Justitie in 2012. Een aantal actoren, rechtstreeks of potentieel getroffen door deze situaties, aanwezig waren. Dit Nationaal Congres bouwt dus verder op de thema's die toen ter sprake zijn gekomen, maar blikt ook vooruit op de nieuwe wet betreffende de Bescherming van de Maatschappij, die voor 1 januari 2015 wordt verwacht, en de vervanging van de Commissies ter Bescherming van de maatschappij door de Strafuitvoeringsrechtbanken. Het zijn deze verschillende onderwerpen die het Hegoa team wil aanpakken en ontwikkelen tijdens het Nationaal Congres. Wij heten u alvast welkom op dit evenement.

PROGRAMMA PROGRAMMA - VRIJDAG 20 SEPTEMBER 2013 Moderator van de dag : Dr Jean-Louis Feys, Psychiater en Hoofdarts van Centre Psychiatrique SaintBernard 

8H15 Onthaal en ontbijt



9H00 Congres openingstoespraak Dr Pierre Titeca, Psychiater Hoofd van het FPA Hegoa van CHJ Titeca



9H30 Plenaire zitting 1 : De wet Bescherming van de Maatschappij – Wat zijn de uitdagingen van de verandering ?

Spreker : Professor Philippe Mary, Hoogleraar in de Faculteit Recht en Criminologie aan de ULB Discutant : Dhr. Rechter emeritus Henri Heimans, Voorzitter Commissie tot Bescherming van de Maatschappij van Gent Discutant : Professor Christophe Adam, Docent in de Faculteiten Recht en Criminologie aan de UCL en de ULB Wat staat er op het spel bij een wetswijziging ? Sinds zijn bestaan geeft de wet tot Bescherming van de Maatschappij aanleiding tot discussie, controverse, ja zelfs regelrechte polemiek. Haar eigenheid berust in het feit dat verschillende dimensies, maatschappelijke, psychiatrische, juridische en omgevingsgebonden dimensies erin verstrengeld zijn. Bescherming van de Maatschappij kent zijn tegenstanders, die voorstellen om hem uit de juridische domein weg te halen, maar van de andere kant zijn wordt hij ook verdedigd, en hoopt men dat een hervorming beter zal toelaten de oorspronkelijke doelstellingen te bereiken. De uitdagingen die aan de context van de bescherming van maatschappij zijn gelinkt, zijn geëvolueerd als gevolg van de sociaaleconomische situatie in ons land, maar ook door enkele gerechtszaken die sterk in de media zijn gekomen. Het lijkt ons daarom noodzakelijk om de veranderingen in de wetgeving tegen het licht te houden van maatschappelijke wijzigingen, om zo tot meer inzicht te komen bij de behandeling van de geïnterneerde populatie.



10h40 Pauze



11H10 Plenaire zitting verantwoordelijkheid ?

2 : Gerechtelijke

onderzoeken

en

internering

–

Wiens

Spreker : Professor emeritus Paul Cosyns, Hoogleraar Forensische Psychiatrie en Psychologie aan de Universiteit van Antwerpen Discutant : Dr Xavier Bongaerts, Psychiater in CHP Chêne Aux Haies en Gerechtelijke Expert Discutant : Mevr. Rechter Geneviève Tassin, Onderzoeksrechter De gerechtelijke expertise schrijft zich in in een gerechtelijk discours dat als uitgangspunt de individuele verantwoordelijkheid van de burger stelt. Elke mens is begiftigd met de rede, die hem in staat stelt het goede van het kwade te onderscheiden, en zijn daden daar vrij en bewust naar te richten. Toch is ook een uitzondering voorzien, en wel in artikel 71 van het strafwetboek, dat zegt «er kan geen sprake zijn van een misdrijf, wanneer de beschuldigde zich in een staat van dementie bevindt op het moment van de feiten, of wanneer hij gedwongen is door een kracht waaraan hij niet kon weerstaan ».

Het is in dit kader dat de wet op het sociaal verweer zich situeert. Na de psychiatrische expertise en na tegensprekelijk debat, zal de rechter zich autonoom uitspreken over de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van de dader. Welke verwachtingen heeft justitie ten aanzien van de psychiatrische expertise? Welke plaats krijgt zij toegekend in het juridisch beslissingsproces? Wat zijn de uitdagingen? Is de psychiatrische expertise dé uitgelezen weg om een interneringsmaatregel toe te passen?



12h20 Middagonderbreking



13H30 Plenaire zitting 3 : Van internering naar maatschappelijke integratie – Welk zorgcircuit voor de geïnterneerde persoon ?

Spreker : M. Martin Vanden Hende, Voorzitter Platform Forensisch Psychiatrisch Centrum van Gent en directeur van Centrum OBRA Discutant : Dhr. Rechter Vincent Bertouille, Waarnemend Voorzitter Commissie tot Bescherming van de Maatschappij van Forest Discutant : Dr Benjamin Delaunoit, Hoofdarts van CHP Les Marronniers De maatschappelijke integratie en de verbetering van de geestelijke gezondheid zijn de belangrijkste doelstellingen van de wet op het sociaal verweer. Hier hebben de zorgnetwerken een zeer belangrijke rol te spelen. Maar, door het gebrek aan plaatsen in de inrichtingen voor sociaal verweer in de zorgstructuren, blijft het aantal geïnterneerden in de psychiatrische vleugels van de gevangenissen alsmaar toenemen. Naast de pilootprojecten die van start gingen in 2001, worden twee gesloten forensisch-psychiatrische centra opgericht in Vlaanderen, nl. in Gent en in Antwerpen. Zij zullen de centra van Doornik, Paifve, Bergen en Merksplas vervolledigen. De praktijk van de re-integratie verandert onder invloed van de diverse institutionele hervormingen door de federale overheid, door de hervorming van de geestelijke gezondheidszorg, de projecten onder artikel 107 ingeleid door de Minister van Volksgezondheid, en door de hervorming van de wet op het sociaal verweer voorzien door de Minister van Justitie. Het nieuwe begrippenkader, met termen als doelpubliek, actiezone, zorgtraject, mobiele equipes, netwerkcoördinator, Strafuitvoeringsrechtbank, het veiligheidskader, de conventies, het overlegmodel... zoveel moet nog geëvalueerd of soms gecreëerd worden. 

15H00 Workshops



17H00 Drink als afsluiting van de dag

PROGRAMMA PROGRAMMA - ZATERDAG 21 SEPTEMBER 2013 Moderator van de dag : Dr Jean-Louis Feys, Psychiater en Hoofdarts van Centre Psychiatrique SaintBernard 

8H15 Onthaal en ontbijt



9H00 Plenaire zitting 4 : De verantwoordelijkheid – Tussen verantwoordelijkheid in klinische zin en strafrechtelijke verantwoordelijkheid?

Spreker : Dhr. Advocaat-generaal bij het Hof van Cassatie Damien Vandermeersch, Hoogleraar strafrecht en internationaal strafrecht aan de UCL en de Université Saint-Louis Bruxelles Discutant : M. Stafhouder Xavier Magnée, Strafpleiter Discutant : Dr Rudy Verelst, Psychiater in UPC Sint-Kamillus Meerdere invalshoeken, juridische, medische, filosofische, ethische en morele botsen wanneer we de verantwoordelijkheid van psychisch zieke delinquenten plaatsen tegen het licht van politieke discussies, die ook nog vaak gemediatiseerd zijn. Bovendien probeert men het slachtoffer een meer prominente plaats te geven, en is er een maatschappelijk verlangen naar meer veiligheid. Sommigen leggen de klemtoon op de morele verantwoordelijkheid die elke menselijk handelen kleurt, anderen zijn meer genuanceerd over deze verantwoordelijkheid en dichten een grotere rol toe aan de sociale omgeving, de opvoeding, de erfelijkheid, culturele factoren of de individuele levensloop. Indien achter de zieke zich ook een dader verschuilt, hoe kunnen we dan vermijden dat, door het instellen van een maatregel als het sociaal verweer, de zin van zijn/haar (mis)daad verdwijnt, terwijl die toch aan de oorsprong lag van de juridische beslissing ? Zal de hervorming van de wet aan de zorg toelaten om de weg naar individuele verantwoordelijkheid in omgekeerde richting aan te vatten ?



10H10 Pauze



10H40 Plenaire zitting 5 : De gevaarlijkheid – Een continuüm van begrip tot behandeling ? Spreker : Professor Daniel Zagury, Psychiater en Hoofdarts van Centre Psychiatrique du Bois-de-Bondy, Gerechtelijke Expert bij het Hof van Beroep van Parijs Discutant : Meester Walter Van Steenbrugge, Advocaat strafrecht Discutant : Professor Dan Kaminski, Hoogleraar in de Faculteit Recht en Criminologie aan de UCL Dankzij het debat tussen juristen en de medische wereld blijft het begrip van de gevaarlijkheid nauw verbonden met de internering. Dit concept, dat evenwel vooral criminologisch is, vindt zijn oorsprong in het aliénisme en lag aan de basis van de ontwikkeling van politieke beslissingen mbt de criminaliteit. Maar over welke gevaarlijkheid hebben we het eigenlijk ? De hulpverlener zal zich buigen over de 'psychiatrische gevaarlijkheid', als symptoom, als directe uiting van de mentale aandoening. De aandacht van de jurist is veeleer gevestigd op de 'criminologische gevaarlijkheid', die de persoon enkel bekijkt via de eventuele mogelijkheid om een delict of wandaad te plegen, en de recidivekans. Hoe kunnen we, ondanks deze verschillende invalshoeken en begrippenkaders, de valkuil vermijden om te verwarren tussen mentale ziekte en gevaarlijkheid, tussen sociale controle en zorg ?



11H50 Conclusies en perspectiven

Spreker : Professor Yves Cartuyvels, Hoogleraar strafrecht aan de Université Saint-Louis Bruxelles Spreker : Professor Frédéric Declercq, Verbonden aan Vaekgroep Psychiatrie en Medische Psychologie aan Universiteit van Gent et Forensische deskundige



12H30 Afsluiting van het congres

WORKSHOPS 

Workshop 1 : Quel(s) réseau(x) de soins pour les internés? (Franstalig workshop)

Voorzitter : Mevr. Virginie Vanbinst, Systempsychologe in het FPA Hegoa van CHJ Titeca Moderator : Dr Patrick Leblanc, Psychiater in EDS van Paifve Spreker : M. Christophe Herman, Coördinator van Project 107 – Brussel Oost Spreker : Mevr. Florence Crochelet, Coördinator van IBW CASMMU Spreker : Mevr. Virginie Eeman,, Coördinator Zorgcircuit Geïnterneerden bij het Hof van Beroep te Brussel en Waals Brabant voor FOD – Volksgezondheid

Depuis de nombreuses années, certains établissements de soins accueillent des personnes internées au même titre que leurs autres résidents. Cependant, face à l'engorgement récurrent des annexes psychiatriques des prisons et des établissements de Défense Sociale, ce réseau s'est avéré insuffisant. Dès lors, les SPF Justice et Santé Publique ont alloué des budgets à l'ouverture de lits spécifiques : les trajets de soins pour les internés (TSI). Chacun comprenant une unité psychiatrique médico-légale, une maison de soins psychiatriques, une initiative d'habitations protégées et une équipe d'outreaching. Si nous décloisonnions les espaces, quelles seraient les éventuelles collaborations ? La fonction de Coordination du réseau internement tant au niveau justice qu’au niveau santé, prévue dans la loi de 2007, pourrait-elle faciliter et même privilégier celles-ci ? Comment permettre un réseau centré sur la personne et au plus proche de son milieu de vie plutôt que sur son statut ? Quel(s) chemin(s) possible(s) vers une ré-inscription sociale ?  Workshop 2 : Welk(e) zorgnetwerk(en) voor geïnterneerden? (Nederlandstalig workshop) Voorzitter : M. Rupert Van Dorpe, Coördinator in PVT « Les Quatre Saisons » Moderator : Mevr. Vanessa Baetens, Coördinator in PC Sint-Jan-Baptist Spreker : Dr Nils Verbeeck, Psychiater in PC Sint-Amandus Spreker: Mevr. Annemie Deckers, Coördinator extern Zorgcircuit Geïnterneerden voor FOD – Justitie Sinds vele jaren worden in sommige zorginstellingen mensen met het statuut van geïnterneerde opgevangen, samen met reguliere patiënten. Door de constante overbevolking van de psychiatrische vleugels in de gevangenissen en de instellingen van Sociaal Verweer, blijkt dit evenwel onvoldoende. Als reactie daarop hebben de Federale Overheidsdiensten Justitie en Volksgezondheid bijkomende budgetten vrijgemaakt om specifieke bedden te financieren : de zorgtrajecten voor geïnterneerden. Elk van die trajecten omvat een forensische afdeling in een psychiatrisch ziekenhuis, een psychiatrisch verzorgingstehuis, een initiatief beschut wonen en een outreaching – equipe. Als de onderlinge muren afgebouwd worden, zijn dan nieuwe vormen van samenwerking mogelijk ? Wat kan de rol van de netwerkcoödinatoren, zowel op het niveau Justitie als Volksgezondheid, zijn om samenwerkinsverbanden mee tot stand te brengen en of te ondersteunen? Hoe kan een netwerk opgebouwd worden rond de individuele patiënt, dat zijn of haar leefomgeving centraal stelt, en niet zijn of haar statuut ? En hoe houden we de wegen tot maatschappelijke re-integratie open ?



Workshop 3 : La contrainte, une spécificité de l'internement ? (Franstalig workshop)

Voorzitter : Mevr. Marie Remy, Coördinator van het Forensische Outreach Team EOLIA Moderator : M. Benjamin Thiry, Psycholoog in het Psycho-sociale dienst van de Gevangenis van Forest Spreker : Dr Gérald Deschietere, Psychiater in het Spoedgevallen dienst van CHU Saint-Luc en Hoofd van het Mobile Crisis Team van Project 107 – Brussel Oost Spreker : Dr Déborah Castagnoli, Psychiater in de Psycho-sociale diensten van de Gevangenissen van Forest en Namur Spreker : M. Thierry Van de Wijngaert, Coördinator van IBW Prélude Différentes questions se posent lorsqu'on évoque le travail avec des personnes sous mesure médico-légale. Lors de cet atelier, nous nous pencherons sur les différentes représentations qui existent lorsque nous faisons appel à la notion de contrainte. Comment la définit-on ? Est-elle propre à la psychiatrie légale? Le travail clinique sous

contrainte est-il un paradoxe ? Quelles sont ses implications sur le cadre de travail du clinicien ? Quelles sont les possibilités de créer une alliance clinique, préalable indispensable à toute évolution psychothérapeutique ? S’agit-il de clinique contrainte ou de contrainte clinique…? Par ailleurs, nous aborderons aussi la question de l'articulation entre les responsabilités des patients et des soignants … tous soumis à une justice tierce.



Workshop 4 : De dwang : eigen aan de internering ? (Nederlandstalig workshop)

Voorzitter : M. Louis De Page, Psycholoog en Onderzoeker in het FPA Hegoa van CHJ Titeca Moderator : M. Rudy Reusens, Coördinator Forensische Psychiatrie van UPC Sint-Kamillus Spreker : Mme Stephanie Oltenfreiter, Psycholoog en Seksuoloog in APZ Sint-Lucia Spreker: M. Kevin Pesout, Clustermanager Forensische Zorg van OPZC van Rekem Heel wat vragen rijzen bij het werk met personen onder het forensisch statuut. In deze workshop buigen we ons over de verschillende voorstellingen die bestaan rond het concept “dwang”. Hoe kunnen we dit definiëren ? Is ze eigen aan , beperkt tot, de forensische psychiatrie ? Is klinisch werk onder dwang een contradictio in terminis ? En wat zijn de concrete gevolgen voor het dagelijks werk van de therapeut ? Hoe een therapeutische alliantie opbouwen en onderhouden, band die toch noodzakelijk lijkt voor elke therapeutische vooruitgang ? Spreken we van gedwongen behandeling of van behandeling die zich dwingend oplegt ? Of is er nog een derde weg ? Daarenboven willen we ook discussiëren over de verhouding van de verantwoordelijkheid van patiënten en verzorgenden, beide gedwongen in een wettelijk keurslijf. 

Workshop 5 : Loi et soin, tutelle médicale, tutelle sociale et Commission de défense sociale : une possible articulation des pratiques ? (Franstalig workshop)

Voorzitter : M. Francisco Repiso, Coördinator van het het FPA Hegoa van CHJ Titeca Moderator : Dr Jean-Philippe Heymans, Psychiater in het DGG « Le Chien Vert » en in het Mobile Crisis Team van Project 107 – Brussel Oost Spreker : Dr Marie-Claude Soille, Psychiatrer in DGG Anaïs en Voogdij arts Spreker : Mevr. Véronique Sevens, Eerste substituut-Procureur des Konings in het Federaal Parket Brussel Spreker : M. Benoît Descamps, Justitieassistent in het Justitiehuis te Brussel Dans une logique de réinsertion sociale, le législateur a prévu un encadrement des internés libérés à l'essai alliant suivi médical par un médecin de tutelle et suivi social par un assistant de justice. Ces suivis doivent permettre à la Commission de défense sociale et au Parquet d'apprécier la situation au travers des rapports semestriels fournis. Dès lors, comment permettre à l'interné de s'approprier ces suivis « contraints » ? Quelles articulations possibles entre ces deux suivis, sous le regard de la Commission de défense sociale et du procureur du Roi ? Avec quelles limites (secret professionnel, respect des droits du patient, ...) ? Avec quelles attentes de la part des divers acteurs ?



Workshop 6 : Quels trajets de soins pour les internés porteurs d'un handicap mental et les internés délinquants sexuels ? (Tweetalig workshop)

Voorzitter : Dr Evelyne Peeters, Psychiater in CHJ Titeca et in het Mobile Team TELA van Project 107 – Brussel Oost Moderator : Mevr. France Dujardin, Coördinator van de Therpautische Club B’eau B’art Spreker : Dr Pierre Oswald, Psychiater in EDS van Tournai Spreker : M. Peter Verplancke, Coördinator van het ITINERA Project Internering is een maatregel die wordt toegepast bij psychisch zieken in enge zin, maar ook bij sommige

anderen. Zowel seksueel delinquenten als mentaal gehandicapten kunnen daarom ook afhangen van de wet Bescherming van de Maatschappij. Deze specifieke populaties verbreden het actieterrein van de klassieke psychiatrie, en maken aangepaste strategieën noodzakelijk. Een studie van de specifieke zorgtrajecten lijkt dan ook op haar plaats.



Workshop 7 : Parole(s) d’Interné(e)s (Franstalig workshop)

Voorzitter : M. Georges Lambion, Assistent Coördinator van IBW CASMMU Moderator : Mevr. Marie Horlin, Vertegenwoordiger van Centrum voor gelijkheid van kansen – Dienst VN Verdrag Handicap Spreker: Mevr. Michèle Van den Eynde, Directrice van Dagcentrum « Le Gué » Cet atelier poursuit l’objectif de réunir, autour des propos, des vécus d’interné(e)s, tous ceux et toutes celles qui veulent connaître et approcher de plus près ce que le Sujet dit et pense de la mesure de Défense sociale. Comment ces hommes et ces femmes envisagent-ils la mesure, comme délinquant, comme malade ? Comment vivent-ils les interventions des uns et des autres : magistrats, médecins, avocats et membres des personnels des établissements cliniques et pénitentiaires… ? Quel avenir au delà de l’internement ? Ce statut stigmatise-t-il plus que ne l’aurait fait une condamnation pénale, si la personne avait été déclarée responsable de ses actes ?



Workshop 8 : Les répercussions de l’évaluation et du suivi médico-psycho-social sur le parcours des prévenus (Tweetalig workshop)

Voorzitter : Dr Pierre Titeca, Psychiater Hoofd van het FPA Hegoa van CHJ Titeca Moderator : Dr Inge Jeandarme, Psychiater en Coördinator van het Kenniscentrum Forensisch Psychiatrische Zorg van OPZC van Rekem Spreker : Rechter Béatrice Behets, Voorzitter van de Raadkamer in Brussel Spreker : M. Thierry Pham, Voorzitter van het Centrum voor Onderzoek in Bescherming van de Maatschappij Ook de onderzoeksrechter kan de wet Bescherming van de Maatschappij toepassen. Meestal roepen zij hiervoor het advies in van een gerechtelijk expert. Een andere mogelijkheid is de vrijstelling onder voorwaarden, als alternatief voor de voorhechtenis. De controle op deze voorwaarden gebeurt door de diensten van het Parket. En uiteraard kunnen de Commissies ter Bescherming van de Maatschappij een medisch-sociale opvolging verplichten, de personen of diensten die deze aanvaarden zullen dan verslag dienen uit te brengen van de opvolging en of de behandeling. Dergelijke evaluaties van de medisch-psycho-sociale opvolging zijn dus elementen die vanaf het begin van de juridische procedures hun belang kunnen hebben, en uiteraard ook later, in de loop van de internering. In hoeverre zijn deze evaluaties doorslaggevend voor magistraten ? Welke tools kunnen worden gebruikt ? Wat zijn de mogelijkheden van het zorgnetwerk om alternatieven voor detentie voor te stellen ?



Workshop 9 : Le droit des patients… internés (Franstalig workshop)

Voorzitter : M. Mohamed Stitou, Hoofdverpleger van het FPA Hegoa van CHJ Titeca Moderator : Mevr. Suzanne Moreau, Waarnemend Voorzitter Commissie tot Bescherming van de Maatschappij van Namur Spreker : Meester Jean-Christophe Vandensteen, Advocaat bij de Balie te Brussel en Docent in de de Facultés universitaires Saint-Louis Spreker : Mevr. Marie-Françoise Meurisse, Ombudsvrouw van het Overlegplatform Geestelijke Gezondheidszorg Gebied Brussel-Hoofdstad La représentation par un avocat est un droit fondamental. Dans l'intérêt de son client, l'avocat doit-il soutenir le prononcé d'une mesure de soin et de protection .... à durée indéterminée ? Lors de l'internement, il s'agit pour l'avocat de conseiller et d'orienter son client dans ses demandes auprès des

commissions de défense sociale. Comment l'avocat organise-t-il la défense de son client en intégrant des questions cliniques, thérapeutiques et relatives à l'évaluation de la dangerosité en jeu ? Comment l'avocat peut-il accompagner un justiciable et défendre ses intérêts lorsque la maladie mentale altère le libre arbitre et que la marge de manœuvre est restreinte en raison du statut de défense sociale ? Un interné peut-il faire valoir son point de vue, en toutes circonstances, par la voix de son avocat ? Quelle est la place du consentement des patients internés ? Quels sont les enjeux pour les équipes de soins qui doivent composer avec un éventuel déni de la maladie et une alliance thérapeutique fragile ?

PRAKTISCH INFORMATIE WANNER ? Het congres vindt plaats op: - vrijdag 20 september 2013 : 8h15 – 17h00 - zaterdag 21 september 2013 de 8h15 – 12h30

VERTALING Het congres verloopt met simultaan vertaling FR - NL

PERMANENTE VORMING Medische (ethiek), IGO en OVB accreditering worden aangevraagd

INSCHRIJVINGEN 

Inschrijving enkel online via de website : [email protected]



Na registratie op de website, een E-mail ter bevestiging van de inschrijving aanvraag wordt gestuurd. Inschrijving is pas definitief na ontvangst van betaling

 o o o o

Inschrijving omvat : De kleedkamer, de badge en de volledige brochure van het Congres (met een notebook en een balpen) Toegang tot plenaire zittingen en workshop keuze De vertaling headset Ontbijt, lunch en frisdrank tijdens de koffiepauzes en middagonderbrekking

TARIEVEN 

Studententarief : 100 € o Beperkt aantal studentenplaatsen o Geldig voor studenten van 25 jaar of minder op 21/09/2013, ingeschreven voor de o

studiejaren 2012-2013 of 2013-2014 Op vertoon van een geldig studentkaart bij het ontvangst van de badge



Groepstarief (simultaan inschriiving van min. 6 personen van dezelfde instelling) : o 140 € (Inschriiving vóór 01/07/2013) o 160 € (Inschriiving na 01/07/2013)



Individuele tarief : o 160 € (Inschriiving vóór 01/07/2013) o 180 € (Inschriiving na 01/07/2013)

-

Einde van inschrijvingen: 13 september 2013

-

De inhoud van het programma kan worden aangepast om organisatorische redenen

WAAR ? DIAMANT Conference & Business Centre Auguste Reyerslaan 80 B-1030 BRUXELLES Betalend parkeren mogelijk ter plaatse Toegang voor personen met beperkte mobiliteit

TOEGANG Toegangsweg

Openbaar vervoer

Trams : Halte « DIAMANT »

Bus : Halte « DIAMANT »

Bus : Arrêt « MEISER »

Station « MEISER »